Kernbegrippen

Assortative mating Genen kunnen elkaar versterken

Orchidee-kind Zeer gevoelig kind

Motherese Babytaal van ouders

Alloparents Delegatie van zorg en aandacht voor het

kind

Paritable paternity Gedeeld vaderschap

Infanticide Het doden van pasgeborenen

Social causation SES beïnvloedt gezinsfunctioneren en kind

Social selection Kenmerken individu beïnvloeden SES

- Relatie tussen #kinderen en
functioneren wordt verklaard door
andere achtergrondvariabelen

Interactionist perspective SES en kenmerken individu beïnvloeden

elkaar

Seriële bronnen Met vaste regelmaat opgestelde

cijferreeksen

Affectieve benadering Vertellende benadering

Parigenituur Alle kinderen ervaren gelijkelijk

Primogenituur Oudste zoon erft alles

Veilige hechting Moeder is beschikbaar en responsief

Onveilige hechting Moeder is niet beschikbaar wanneer nodig

+ niet goed genoeg om van te houden

Onveilig ambivalent Je kan niet zonder meer van de steun de

van je moeder uitgaan + niet goed genoeg
om van te houden

IVF Eicel en spermacel in petrischaaltje

bevruchten en dan in baarmoeder

ICSI Spermacel direct in eicel

Verrassingskinderen Kinderen van ouders die dachten dat ze

onvruchtbaar waren, maar plots toch
zwanger werden

Donorinseminaties (KID) Vrouw krijgt zaad dat niet van haar partner
is

Embryodonatie Eicel + zaad van een ander

Ruildonatie Breng je eigen donor mee

Spiegeldonatie Gametenruil tussen paren, ene paar wenst

wat het andere paar kan bieden

Social mothers Mede-moeders die het kind niet hebben

gedragen

Los-zand gezinnen Gezinnen zonder betrokkenheid, geen

emoties en met narcistische betrokkenheid

Kluwengezinnen Ongezonde onderlinge afhankelijkheid

tussen de gezinsleden

Koekoeksgraad (Onbewust) onechte kinderen

Secure base Persoon dat ons een gevoel van

bescherming, veiligheid en zorgt verschaft

Sociale status Sociale positie binnen groep

leeftijdsgenoten

Sociometrische methode “Hoe leuk is die?”

Nominatie methode “Wie is het meest…?”

Sociometrisch populair Prosociaal gedrag

(Reputatie) populair Prosociaal en/of antisociaal gedrag

Veerkracht Het feit dat iemand floreert ondanks dat er

allerlei tegenslagen op het pad komen

Coping Voortdurend veranderende cognitieve of

gedragsmatige inspanningen om specifieke
externe en/of interne eisen te beheren die
als belastend worden beoordeeld of de
middelen van een persoon overschrijden

Interne copingstrategieën Bronnen binnen de persoon zelf die invloed

hebben op hoe men omgaat met de
stressor

Externe copingbronnen Bronnen in de omgeving van de persoon

die invloed hebben op hoe men omgaat met
de stressor

Gedeelde voogdij Co-ouders bepalen waar kinderen op welke

dagen zijn

Mediagebruik Gebruik maken van media 7-11 uur p/d

waarvan minstens 3 uur tv - maar: lezen
van boeken telt ook mee

Sexually Explicit Internet Material SEIM Porno

Primaire markt Producten voor kinderen

Beïnvloedingsmarkt Bepalende invloed op gezinsaankopen

Toekomstige markt Volwassenen blijven loyaal aan merken die

ze als kind waarderen

Foreground media exposure Programma’s bedoeld en geschikt voor

kinderen

Background media exposure Tv aan op achtergrond voor oudere

kinderen of volwassenen

Restrictieve media monitoring Regels omtrent schermtijd

Actieve media monitoring Communicatie vanuit de ouder over wat de

kinderen hebben gezien

Illness behavior encouragement of Belonend gedrag op ziekte

solicitous
Theorieën
Auteur Hypothese Theorie

Machiavellian Hypothesis Gebruik maken van Kan wijzen op sociale

inside info intelligentie

Environment of Evolutionary Infant survival hangt af De EEA van een

Adaptedness van de relatie tussen bpaalde soort is het
moeder en baby geheel van de
omgevingsfactoren
waarin de voorouders
van dat soort leefden en
waaraan ze zijn
aangepast

Infant survival Kind vertoont -

gehechtheidsgedrag
om te overleven

Infant survival Infant survival hangt af Zoals huilen, nabijheid

van: moeder + baby + zoek en vastklampen
anderen

Infant survival

Hunting hypothesis & sex contract
Menselijke evolutie Klopt niet, omdat:
werd voornamelijk mensen 2x p/m een
beïnvloed door jagen groot beest is niet
op relatief grote en genoeg en vrouwen
snelle dieren vangen kleine beestjes
en verzamelen

Hamilton's rule: r x > C De kosten voor hulp <

verwantschap x
voordelen

FIM Family Investment Financiële druk legt druk

Model op het
gezinsfunctioneren

Costello Social causation Van onder de

armoedegrens naar
boven komen leidt tot
minder
gedragsproblemen

FSM Family Stress Model Zie aantekeningen;

*teken het uit

American paradox Amerikanen zijn 2x zo Hoe meer mensen

rijk dan in jaren '50 streven naar extrinsieke
maar ongelukkiger doelen, hoe meer
problemen ze ervaren
en minder robust welzijn
hebben

Zwarte legende Het kerngezin is pas Na de verlichting

ontstaan in de
vroegmoderne tijd
 Witte legende Affectieve banden in Tegenbeweging op de
gezinnen bestonden aanhangers van de
al in de zwarte legende
middeleeuwen

Kernprincipes van hechting 1. Sensitiviteit

2. Affectieve
benadering
3. Secure base

Bowlby Internal Working model Vroege ervaringen Beïnvloedt:

met het zelfperceptie,
gehechtheidsfiguur verwachtingen en
zorgen voor mentale gedrag tav
representatie van die hechtingsfiguur
relatie

Critici Genderidentiteit en invloeden Psychoanalyse - Kinderen

(homoseksuele) ouders missen een
rolmodel van
het andere
geslacht
- Rolmodel van
het geslacht is
niet traditioneel
- Ontwikkeling
genderidentitei
t wordt
negatief
beïnvloed

Critici Genderidentiteit en invloeden Sociaal leertheorie Same-sex ouders

(homoseksuele) ouders vormen een ander
rolmodel + minder
genderspecifiek

Critici Genderidentiteit en invloeden Cognitieve Kinderen leren van

(homoseksuele) ouders psychologie stereotypes
buitenshuis

Critici Genderidentiteit en invloeden Biologisch Genderidentiteit ligt

(homoseksuele) ouders perspectief prenataal vast

McMaster Dimensies van het McMaster Probleemoplossend Het vermogen om

model vermogen problemen zodanig op
te lossen dat het gezin
effectief kan blijven
functioneren

McMaster Dimensies van het McMaster Communicatie Affectief: vertellend en

model indirect

Instrumenteel/
materieel: direct
McMaster Dimensies van het McMaster Rollen Verschillende
model noodzakelijke rollen

McMaster Dimensies van het McMaster Affectieve De mate waarin het

model betrokkenheid gezin interesse toont
in elkaar en elkaars
interesse en
activiteiten waardeert

McMaster Dimensies van het McMaster Controle De manier waarop het

model gezin het gedrag van
de gezinsleden
bijstuurt

McMaster Dimensies van het McMaster De 4 stijlen van Rigide, chaotisch,

model controle flexibel en laissez-
faire

Rhoades Conflict en gevolgen voor Emotionele en Conflict tussen ouders

kinderen cognitieve reacties → wekt directe reacties
internaliserende op in ruzies wat leidt
problemen tot internaliserende en
externaliserende
Cognitieve reacties → problemen op de
externaliserende langere termijn
problemen

Grandmother Hypothesis Vrouwen leven lang

nadat ze geen
kinderen meer baren

Confidence of Paternity Ouders investeren Vaderschap is

Hypothesis minder in de lijn van onzeker
de zoon dan de
dochter

Nurture Assumption Ouders hebben

geen belangrijke
lange termijn
invloeden op de
persoonlijkheid van
hun kind

Harris Leeftijdsgenoten bepalen

gedrag en kind

Group Socialisation Theory Kinderen

ontwikkelen zich in
hetzelfde soort
volwassenen, maar
alle ouders zouden
wisselen

Ouders kiezen omgeving van Zoeken soortgelijke

het kind mensen met
 soortgelijke kinderen

Harlow A boy’s best friend is not his Moeder is overbodig Onderzoek laat zien
mother dat geen moeder
hebben, leidt tot
sociale handicap bij
aapjes

Harlow A boy’s best friend is not his Leeftijdsgenoten > Leeftijdsgenoten

mother moeder kunnen helpen bij
ouderlijke afwijzing,
maar niet andersom

Adler Oudste kind voelt zich van de

troon gestoten

Sulloway Family Niche model Gebaseerd op Aanpassen in het

systeemtheorie gezin om te overleven

Geboortevolgorde
bepaalt
grootste/sterkste

Blijvend effect op
persoonlijkheid

Rohrer Geen standaard voor gedrag

van eerstgeborenen tot later
geborenen

DSM-V Childs affected by parental Negatieve effecten

relationship distress relatieproblemen op
het kind

Injectienaaldtheorie Alsof iedereen werd Behavioristen: het

geïnjecteerd met die zien van straffen en
invloed (van tv) belonen leidt ertoe dat
de kinderen hetzelfde
zouden doen

Psychoanalyse:
kinderen werden
onbewust beïnvloed

The Payne Fund Project Project dat effecten

van film op kinderen
onderzocht

Berelson Conditional Media Effects De situatie hangt af

perspectives per persoon,
condities met als
gevolg bepaalde
effecten

(Bandura) Sociale leertheorie Wat het kind ziet, is

 wat het leert

Klapper Effecten van media (tv) Zijn beperkt en

selectief

Cultivation theory Veel en vaak naar tv

kijken heeft effect op
hoe je de wereld ziet

Differential susceptibility to Mensen zijn geen Media effect zorgt

media effects model passieve en ervoor dat een
onvrijwillige bepaald mediagebruik
ontvangers van wel of niet nog een
media effecten keer wordt gekozen

Reduction Hypothesis Hoe meer

schermtijd, hoe
minder tijd om aan
school te zitten

General Aggression Model Bestaat uit:

GAM Sociale leertheorie

Cognitieve

scripttheorie

Primingtheorie

Opwindingstheorie

Gewenningstheorie

Catharsistheorie Idee dat je naar een

agressieve film moet
kijken om agressie
kwijt te raken

Waterload symptom Kind water laten Afleiden is minder

provocation test drinken tot helemaal effectief voor kinderen
vol zit → buikpijn met chronische
kinderen

Model Slechter mentaal welzijn hangt Background & SES, minority status
Klassen samen met… context en geen betaald werk

Child characteristics Kind en

ziektekenmerken

Caregiver/ stress

Zelfperceptie

Coping/supportive
focus
 Welzijn ouders

Luecken Model Luecken Perceptie van de

wereld = stressvoller

Minder kans om
goede coping aan te
leren

Biologische stress