Pune laboratori nr.

Tema: Amplifikatori i fuqise.

Objektivat:
► Percaktimi i klases se amplifikatorit.
► Studimi i rendimentit te amplifikatorit dhe percaktimi i nivelit te sinjalit ne hyrje per te
cilin ky rendiment arrin maksimumin.
► Gjetja e vleres kufi te amplitudes se sinjalit ne hyrje per te cilen nuk kemi shformime.

Pjesa teorike
Ne kete pune laboratory do te studiojme rendimentin e amplifikatorit. Me ane te ketij
rendimenti behet vlersimi I aftesise se amplifikatorit per te shnderruar fuqin e rrymes se
vazhduar te burimit te ushqimit ne fuqi te sinjalit alternative ne ngarkese. Dime qe rendimenti,
pervec te tjerash varet edhe nga klasa e amplifikatorit e cila percaktohet nga vendndodhja e
pikes se tij te punes. Gjithashtu do te shohim sinjalin ne dalje te amplifikatorit te kushtezuar
nga niveli I sinjalit qe aplikohet ne hyrje te tij.
 Zgjidhja analitike

V CC = 22 V RC = 100Ω C = 10 μ F
RB = 20 k Ω V i = 10mV β = 90

Bejme analizen dc per te percaktuar piken e punes, pra klasen e amplifikatorit.

V CC −V BE 22−0,7
V CC = I B R B + V BE => IB = = => I B =1,065 mA
RB 20 k

IC = β I B = 90⋅1.065 = 95,85 mA

V B = V BE + V E

Supozojme se jemi ne zonen active => V BE = 0,7 V =>

V CC = I c Rc + V CE => V CE = V CC - I c Rc = 22-95,85⋅100 => V CE =

12,415 V

V E = 0V => V C = V CE = 12,415 V

Kushtet e zones active per npn jane:

VC > VB
VB > VE

Nga rezultatet e marra me siper kushtet plotesohen pra jemi ne zonen active.

Percaktojme klasen e amplifikatorit duke ndertuar vijen e ngarkeses:

V CE =V CC = 22V
 V CC 22
Ic = = = 220 mA
Rc 100

Per kete amplifikator:

Vo
AV = =- gm R c => Vo = - gm R c V i => V om = - gm R c V m
Vi

IC 95.85 mA
gm = = = 3,83 A /V
VT 25 mV
2 2 2 2
Vm g m V m Rc
P= = = 73,5 mW
2 Rc 2 Rc
P
η = 100% ≈3,5%
Pi

Rendimenti maksimal i nje amplifikatori te klases A eshte 25%. Gjeni vleren e V i per te
cilen arroihet ky rendiment.

P pi ∙ 25 pi 2108,7
η = 100% = 25% => P = => P = = = 527,175 mW
Pi 100 4 4

g 2m V 2m Rc 2P 2P
P =
2
=> V 2m = 2
R c gm
=> V m =
√ Rc g 2m
= 26,8 mV

Sinjali ne hyrje Rendimenti

V m = 10 mV η = 3,5%
 V m = 26,8 mV η = 25%

Rezultatet nga simulimi.

Per sinjalin 10 mV ku shformimet jane shume te ulta.

Per sinjalin 70 mV, ku shformimet jane rritur.

 Perfundime:
1- Nga analiza dc dhe vendndodhja e pikes se punes kuptuam qe amplifikatori eshte I
klases A.
2- Nga pikpamja e rendimentit amplifikatori I klases A nuk eshte nje zgjidhje e mire,
sepse vlera maksimale qe rendimenti mund te arrije eshte 25%.
3- Vlera maksimale e rendimentit, pra 25%, arrihet per sinjal ne hyrje me amplitude 26,8
mV.
4- Nga simulimi kuptuam qe per sinjal me te madh se 70 mV ne hyrje, sinjali ne dalje
shfaq shformime.
 Pune laboratori nr.3

Tema: Zbatime te amplifikatorit operacional.

Objektivat:

►Percaktimi i sinjalit ne dalje per nje sinjal te dhene ne hyrje per skemat e
shumatorit,zbritesit,integruesit dhe derivuesit.
►Demostrimi i pergjigjeve te marra nga zgjidhja analitike e multisim ne
skemen praktike.

Pjesa teorike
Ne kete pune laboratori do te shohim disa nga zbatimet e amplifikatorit
operacional,perkatesisht shumatorin,zbritesin,integruesin dhe derivuesin.Do te shohim sinjalin
ne dalje ne varesi te sinjalit qe aplikohet ne hyrje ne te gjitha keto zbatime.Ne rastin e
shumatorit ,tensioni ne dalje eshte nje kombinim linear i tensioneve te hyrjes.Tek integruesi
,sinjali ne dalje perfaqesohet me ane te ekuacionit qe rrjedh nga integrimi i ekuacionit te
sinjalit ne hyrje.E anasjellta ndodh me derivuesin.Keto zbatime do t’i shohim ne qarkun
elektrik.

Zgjidhja analitike

Shumatori
Zbatojme vetine e superpozimit.Pra gjejme tensionin ne dalje per njerin nga tensionet ne hyrje
duke pranuar qe tensioni tjeter eshte zero.Tensioni ne dalje do te jete shuma e dy tensioneve te
pjesshme.

Gjejme V01 per V2=0 Gjejme V02 per V1=0

−R 13 −R 13
V01= R *V1 ; V01=-V1 V02= R7
*V2 ;V02=-V2
1

R13=R1=10kΩ R13=R7=10kΩ
V0=V01+V02=-(V1+V2)

ω=2πf→ω=2π*1k=2000π rad/s
V1(t)=V2(t)=sin(2000π)V

V0(t)=-2sin(2000π)V

Integruesi:

d d
R7=10kΩ Vin=i1*R7 ; i1=ic=-C1 V0(t)→Vin=-R7* C1 V0(t)
dt dt

−V ¿(t ) d −1
V ( t ) dt
R 7∗C 1 ∫ ¿
C1=10nF = V0(t) →V0(t)=
R 7∗C 1 dt

f=2Khz Marrim Vin(t)=sin2πf=sin2π*2000→Vin(t)=sin(4000π)tV

1
Vin=1V V0(t)=- 3
10∗10 ∗10∗10−9
∫ sin ( 4000 πt ) dt
1
V0=? V0(t)=- 104 * (-cos4000πt)
4000 π
 10
V0(t)= *cos4000πt V
4π
Zbatojme vetine e superpozimit.Pra gjejme tensionin ne dalje per njerin nga tensionet ne hyrje
duke pranuar qe tensioni tjeter eshte zero.Tensioni ne dalje do te jete shuma e dy tensioneve te
pjesshme.

Gjejme V01 per V2=0 Gjejme V02 per V1=0

−R 13 −R 13
V01= R *V1 ; V01=-V1 V02= R7
*V2 ;V02=-V2
1

R13=R1=10kΩ R13=R7=10kΩ
V0=V01+V02=-(V1+V2)

ω=2πf→ω=2π*1k=2000π rad/s
V1(t)=V2(t)=sin(2000π)V

V0(t)=-2sin(2000π)V

d d
R7=10kΩ Vin=i1*R7 ; i1=ic=-C1 V0(t)→Vin=-R7* C1 V0(t)
dt dt
−V ¿(t ) d −1
V ( t ) dt
1∫ ¿
C1=10nF = V0(t) →V0(t)=
R 7∗C 1 dt R 7∗C
f=2Khz Marrim Vin(t)=sin2πf=sin2π*2000→Vin(t)=sin(4000π)tV

1
Vin=1V V0(t)=- 3
10∗10 ∗10∗10−9
∫ sin ( 4000 πt ) dt
1
V0=? V0(t)=- 104 * (-cos4000πt)
4000 π

10
V0(t)= *cos4000πt V
4π