dziady iii

Created @November 20, 2022 8:04 PM

Tags

geneza

1832r Drezno

odpowiedź na carskie represje po upadku powstania listopadowego

brak odpowiedzi bezpośrednio na powstanie

wraca do procesu filomatów — towarzystwa, do którego Mickiewicz sam

należał

tropienie spisku przeciwko caratowi

młodzi ludzi wtrącani do więzień

tortury, nie bylo wiadomo o co chodzi, przesladowania, zsylki na

syberie

rozpoczyna sie dedykacja dla ofiar carskich represji

książka o prześladowaniu Polaków, którzy chcieli być woln

tytuł:

finał dramatu

bohaterowie

Gustaw → Konrad

Gustaw — hopeless romantic

zamienia się w Konrada

Konrad — kochanek ojczyzny, wojownik o ojczyznę

Ksiądz Piotr

pokorny Bernardyn (zakonnik)

wspiera osadzoną młodzież

Ewa

dziady iii 1
 bliżej nikomu nieznana młoda dziewczyna

widzimy ją w jednej ze scen, kiedy modli się za przebywającego w celi poetę

pierwowzór → prawdopodobnie jedna z pierwszych miłości A. M.

Senator Nowosilcow

carski wysłannik na Litwę

bezwzględny, okrutny

prześladuje polską młodzież, motywowany chęcią wykazania się przed carem

główny interes: zaszczyty, zdobycie pieniędzy

ma liczne długi

Pani Rollinson

matka Jana Rollinsona

Jan → przetrzymywany w celi

kochająca matka, chcąca dobra własnego dziecka

ryzykowała życie dla syna

wieźniowie

niewinni, młodzi poeci

wzorowani na faktycznych postaciach

poplecznicy senator

doktor

wzorowany na Auguscie Becu (ojczymie Słowackiego)

bajkow

pelikan

wzorowany na Wacławie Pelikanie (został rektorem UWil po procesie

studentów)

akcja

1. Scena Więzienna

więzienie,

dziady iii 2
 więzień (Gustaw → Konrad)

wypisuje na ścianie: oto umarl Gustaw a narodził się Konrad)

nad snem Konrada czuwają duchy dobre

ale też kłębią się wokół niego złe moce

zapowiada to walkę, jaką on stoczy

poznajemy studentów, o których tak naprawdę jest ten dramat

tylko w noc wigilijną mogą ze sobą spedzić trochę czasu dzięki przychylności
strażnika

dowiedzenie się czegos [z zewnatrz] od później osadzonych

przekazanie informacji o represjach

budzi to chęć wyśpiewania pieśni przez Konrada — “Małej improwizacji”

nawołuje do zemsty, z Bogiem albo mimo Boga

tragizm

ci ludzie są przecież wierzący i chcą wierzyć, że to wszystko ma

sens

krwawa zemsta ≠ chrześcijaństwo

wewnętrzny konflikt

2. Wielka Improwizacja

usłyszał o torturach → cierpi przez to, co się dzieje z jego narodem

wyzywa Boga na pojedynek

nie chodzi o chęć władzy nad światem

nie robi tego dla siebie

chce pomóc narodowi

Bóg nic nie robi, gdzie jest Bóg

jest kuszony przez złe duchy by wypowiedzieć ostateczne bluźnierstwo

przeciwko Bogu:

diabeł: Bóg carem!

car → uosobienie zła

dziady iii 3
 3. Egzorcyzmy Księdza Piotra

Ksiądz Piotr ratuje Konrada

odprawia nad nim modlitwę

Konrad walczył z Bogiem nie dla siebie a dla ogółu

4. Widzenie Ewy

modląca się za uwięzionego poetę

zapowiedź widzenia Księdza Piotra

5. widzenie Księdza Piotra

Herod — uosobienie cara

który prześladuje niewinnych studentów

rzeź niewiniątek

elementy ewangelii

Chrystus prowadzony na śmierć = Polska

ukrzyżowana przez zaborców

Piłatem jest Gall — Francuz

bok przebity przez Moskala

podawanie octu — Rakus i Borus

Matka Boska (wolność) — niemy obserwator pogrążony w żałobie

Polska Chrystusem narodów — MESJANIZM

prometeizm — Konrad

6. sen Senatora

groteskowe wizje (zesłane przez diabły) pokazujące prawdziwą naturę Senatora

nie chodzi o polityczną sprawiedliwość

chodzi o

sławy

zaszczyty

pieniądze

dziady iii 4
 docenienie przez cara

boi się odrzucenia

diabły nie chcą żeby się nawrócił, utwierdzają go w przekonaniu, że słusznie

postępuje

7. Salon warszawski

pokazuje, jak naród był podzielony

salony służyły dyskusji

elity społeczne, wpływowi, ludzie z tytułami, wojskowi

nie są przejęci dramatem rozgrywającym się na ich oczach

nie interesują ich represje carskie wobec niewinnych

smucą się, że po tym jak Nowosilcow wyjechał, nikt nie urządza takich bali

wręcz przerażające

będąc elitą powinni narzucać społeczeństwu jakiś ton, drogę

postępowanie

mają lekceważący stosunek do sprawy polskiej

nawet nie rozmawiają po polsku, tylko po francusku

nie interesuje ich poezja patriotyczna

pod drzwiami: młodzi patrioci niemogący się pogodzić z tym stanem

Piotr Wysocki

zapowiada wydarzenia: Nasz naród jak LAWA

wszystko co gorące, tkwi we wnętrzu

elita → zaskorupiała część

młodzież → gorący środek

8. Bal u Senatora

ludzie, którzy go lubią/popierają + się go boją

pani Rollinson !

dopomina się o syna (Jaś)

Senator udaje, że nic nie wie i że to wyjaśni

dziady iii 5
 kiedy wychodzi, daje sygnał, że Jasia okno powinno zostać otwarte → ma
się zabić

Przesłuchanie Księdza Piotra

bo powiedział, że Jaś żyje

agresywne interrogation

przepowiada im że tego samego wieczora nadejdzie dla nich kara

nadeszła

DON JUAN

piorun zabija Doktora liczącego pieniądze za wydanie ofiar

nawiązenie do judaszowych srebrników

przyszłość Konrada, czym ma się kierować

9. noc Dziadów

na cmentarzu

ceremonia z 2 cz.

zjawy się pojawiają

KONRAD W BITCE NA SYBERIĘ POBITY

dziady iii 6