Romantyzm - Dziady III

czwartek, 8 grudnia 2022 14:48

duch jego uszedł i błądzi daleko: / Jeszcze

1. Bohaterowie nie wrócił – może przyszłość w gwiazdach
• Konrad - Przemienia się z Gustawa, gdy jest nim jest
czyta, / Może się tam z duchami znajomymi
bohaterem typowo romantycznym, natomiast jako Konrad jest
wita, / I one mu powiedzą, czego z gwiazd
spiskowcem patriotą, ma poczucie własnej wartości, a nawet bywa docieką. / Jak dziwne oczy – błyszczy ogień
pyszny (poety-romantycznego kochanka w poetę-wieszcza, pod powieką.
bojownika o wolność ojczyzny). Swoją postawą uosabia ideę
prometejską (kierunek polityczny przywiązany do wyzwolenia
Słowa Józefa
człowieka i narodów od tyrańskiej władzy). Zachowuje się w sposób o Konradzie
nienaturalny. Na współwięźniach sprawia wrażenie nieobecnego
duchem, trzyma się na uboczu względem nich.

Nie zgadza się na to, że Stwórca pozwala, aby Polska była

prześladowana przez zaborców. Bluźni już w scenie I, w momencie,
kiedy śpiewa wampiryczną pieśń podczas zebrania więźniów w Wigilię
Bożego Narodzenia. Jest wrażliwy i jednocześnie mogący udźwignąć
wielki ciężar boskiej kreacji. W końcu dochodzi do tego, że czuje się
nieśmiertelny, stojący wyżej niż ludzie i istoty anielskie. Uważa się za
lepszego od Boga, który posługuje się w odróżnieniu od niego tylko
rozumem, nie zaś sercem. Bluźnierstwo to spowodowane jest miłością
do narodu polskiego.

• KsiAdz Piotr - Bernardyn, to on przeprowadzał egzorcyzmy Mesjanizm - Polska jest pokazana jako męczennik
na Konradzie by wypędzić złe duchy. Bóg mu dał dar przewidywania narodów. Swoją męką ma zbawić inne narody od
dalszych losów Polski, a także bohaterów (np. Konrada). Widzenie cierpień. Mesjanizm polski dostrzec można Widzeniu
księdza Piotra - w nim zakonnik doznaje Boskiej łaski - ma proroczą księdza Piotra. Cierpienie Polaków jest przyrównane

wizję przyszłości świata i Polski, która zawiera w sobie ideologię do cierpień Jezusa, co jest podkreślane za sprawą
licznych paraleli.
mesjanistyczną.

Antonii Edward Odyniec to prawdopodobny pierwowzór Księdza

Piotra.

Potwierdzenie wiary
Jest bardzo religijny, ma także moc porozumiewania się z istotami księdza Piotra
nadprzyrodzonymi (np. Bóg i diabły). Charakteryzuje się Panie! czymże ja jestem przed Twoim
bezgraniczną pokorą wobec Boga, w zupełności Mu ufa. Często się obliczem? – / Prochem i niczem.
modli, kilkakrotnie pada krzyżem na ziemię.

Pierwsze widzenie ksiedza Piotra

To wizja mesjanistyczna. To znaczy taka, która zakłada, że naród
polski jest narodem wybranym. Jego dzieje zostają porównane do
losów Chrystusa. Polacy mają zbawić wszystkie narody pozostające
w niewoli. Zanim jednak to się stanie, muszą wiele wycierpieć.
Zakonnik ma możliwość doznać wizji przyszłości ze względu na swoją
religijność.

Drugie widzenie ksiedza Piotra

Bardzo istotnym rysem widzenia księdza Piotra jest również wizja
Bożego męża, który ocalał z wywózki na Sybir i został wybrany do
przewodzenia polskiemu narodowi. Tę tajemniczą postać
charakteryzuje w tekście głównie jedno zdanie:

Wskrzesiciel narodu,
Z matki obcej; krew jego dawne bohatery,
A imię jego czterdzieści i cztery.

• Senator Nowosilcow- Rosjanin, Nowosilcow przebywa

w Wilnie ze względu na rozkaz cara. Warto zauważyć ,że uwielbia
nadaną mu władzę i bez skrupułów z niej korzysta. To z jego
rozkazu Polacy byli katowani i zsyłani na Syberię. Żegota
zastanawia się, dlaczego został aresztowany, mimo że jest
niewinny. Podczas gdy Tomasz uświadamia mu, że nie trzeba winy,
by pod panowaniem okrutnego senatora znaleźć się w nieludzkich
warunkach więzienia. Nieuczciwy, trwoniący majątek, przekupny.

lektury Strona 1
 warunkach więzienia. Nieuczciwy, trwoniący majątek, przekupny.

Sen Senatora
Miejsce akcji to wystawna i pełna przepychu sypialnia Nowosilcowa.
Podczas gdy urzędnik śpi nad jego głową pojawiają się dwa diabły
zamierzające przejąć jego duszę. Szykujące się na „wycieczkę” do piekła
z duszą Nowosilcowa diabły hamuje sam Belzebub. Zabrania im
spełnienia zamiarów ze względu na to, że wizja piekła mogłaby jeszcze
spowodować poprawę senatora. Diabły jednak mogą dręczyć duszę
Nowosilcowa, co z radością czynią. We śnie najpierw pokazują mu wielki
zaszczyt, którego dostępuje od cara na oczach wszystkich. Za chwilę
jednak car i pozostali odwracają się od niego w związku z tym
Nowosilcow strasznie cierpi.
• Zegota - bohater epizodyczny; nowy więzień przybyły do
klasztoru Bazylianów. Opowiada o atmosferze strachu panującej na
Litwie i o okolicznościach swego aresztowania. Ponieważ jak wszyscy
czuje się niewinny, liczy na rychłe uwolnienie. Koledzy pozbawiają go
złudzeń. Pragnąc podnieść kolegów na duchu, wygłasza bajkę
Goreckiego o ziarnie wiary i wolności, których nie można zagrzebać,
bo kiełkuje z nową mocą.
• Tomasz - jeden z pierwszych aresztowanych Polaków, przebywa
najdłużej w więzieniu i zna wszystkich. Pragnie poświęcić się dla
dobra sprawy i przyjaciół, biorąc na siebie winę, aby umożliwić
uwolnienie tych, którzy mają rodziny.
Gdy Bóg wygnał grzesznika z rajskiego ogrodu,
Nie chciał przecie, ażeby człowiek umarł z głodu;
I rozkazał aniołom zboże przysposobić
I rozsypać ziarnami po drodze człowieka.
Przyszedł Adam, znalazł je, obejrzał z daleka
I odszedł; bo nie wiedział, co ze zbożem robić.
Aż w nocy przyszedł diabeł mądry i tak rzecze:
"Niedaremnie tu Pan Bóg rozsypał garść żyta,
Musi tu być w tych ziarnach jakaś moc ukryta;
Schowajmy je, nim człowiek ich wartość dociecze"
Zrobił rogiem rów w ziemi i nasypał żytem,
Naplwał i ziemią nakrył, i przybił kopytem; -
Dumny i rad, że Boże zamiary przeniknął,
Całym gardłem rozśmiał się i ryknął, i zniknął
Aż tu wiosną, nawielkie diabła zadziwienie
Wyrasta trawa, kwiecie, kłosy i nasienie.
O wy! co tylko na świat idziecie z północą,
Chytrość rozumem, a złość nazywacie mocą?
Kto z was wiarę i wolność znajdzie i zagrzebie,
Myśli Boga oszukać - oszuka sam siebie.

• Adolf – więzień, prawdopodobnie odzyskał wolność. Opowiada

historię Cichowskiego w Salonie Warszawskim.

• Jan Sobolewski – więzień, który podczas spotkania

wigilijnego w celi Konrada opowiada o
wywożeniu uczniów.

• Cichowski – młody Polak, który

wkrótce po ślubie zaginął. Przez wiele lat
był torturowany i przesłuchiwany. Odzyskał
wolność, lecz stał się innym człowiekiem:
zastraszonym, milczącym i nieufnym.

• Jan Rollison – uczeń gimnazjum,
aresztowany jako uczestnik spisku. Załamał
się psychicznie pod wpływem tortur, lecz nie
wydał przyjaciół. Kilka razy próbuje popełnić
samobójstwo.
• Jakub, Ksiadz Lwowicz, Frejend, Feliks
Kółakowski, Suzin, Jankowski – więźniowie,
uczestniczący w spotkaniu w celi Konrada.
• Zenon Niemojewski, Wysocki, Adam
Gurowski, Ludwik Nabielak – polscy patrioci,
Cichowski był młodym, żonatym mężczyzna, który pewnego dnia
zaginął bez śladu. Poszukiwania policji nie dawały żadnego
skutku, do dnia, gdy nad rzeka znaleziono jego płaszcz i
uznano, że się utopił. Nigdy nie znaleziono jego ciała. Po dwóch
latach Cichowski został rozpoznany w grupie więźniów
przywiezionych do więzienia w klasztorze.
Po kolejnych 3 latach po Warszawie zaczęły krążyć wieści, że
Cichowski żyje, ale jest okrutnie torturowany w więzieniu (nie
dawno mu spać, podawano opium, łaskotano, dawano do
jedzenia śledzie i nie dawano pić). Pewnej nocy został
przyprowadzony do domu przez rosyjskich oficerów. Po tylu
latach więzienia Cichowski bardzo się zmienił . Był wyniszczony
fizycznie i psychicznie. Nie poznawał ludzi, nic do niego nie
docierały, a każdy kto wchodził do domu wzbudzał w nim strach
i lęk. Nie chciał z nikim rozmawiać. Dopiero po pewnym czasie
opowiedział co go spotkało.

stojący przy drzwiach podczas spotkania w Salonie Warszawskim.

• Matka Rollisona - niewidoma, uboga wdowa. Prosi

Senatora o ułaskawienia syna.

• BestuZew- Rosjanin, przyjaciel Polaków.

• Justyn Pol - Człowiek pałający nienawiścią do cara i Senatora,

którego pragnie zabić.

• Bajkow - Okrutnik, pomagający Senatorowi w przesłuchaniach.

lektury Strona 2
• Lekarz - Sprzymierzeniec Senatora, który ginie w wyniku
rażenia piorunem.

• Pelikan - Zdrajca, który próbuje się wkupić w łaski Senatora.

lektury Strona 3