Biblia

księga rodzaju

(Rdz) jest pierwsza ksiega bilbijna i przedstawia chrzescijanska kosmogonie, czyli wizje stworzenia swiata. Ukazuje, 1: stworzenie nieba, ziemi, swiatla, oddzielenie go od mroku,
jak swiat zostal utworzony przez jednego Boga. Takie przekonanie nazywane jest monoteizmem, czyli przekonaniem nazwanie ich dniem i noca
w istnienie jednego Boga. Ksiega Rodzaju twierdzi, ze Bog stworzyl swiat w szesc dni.
2: oddzieleine wody pod sklepieniem od tej ponad sklepieniem;
obraz Boga nazwanie go niebem
3: oddzielnie suchej ziemi od morza. stworzenie roslin, drzew i
Bog istnieje poza czasem i przestrzenia, jest Stworca wszystkiego, co zyje. Stwarza swiat z pustki i ciemnosci, powo- owocow
lujac kazdy jego elemnt poprzez nazywanie („niech stanie sie swiatlosc…"). Jego slowa sa magiczne. Podarowal
wladze nazywania czlowiekowi, aby mogl panowac nad wszelkimi zywymi istotami. 4: okreslenie por roku, dni, lat. stworzenie slonca i ksiezyca
-> teofania - osobiste lub dokonane przez poslanca objawienie sie Boga czlowiekowi. przykladami z Biblii sa Noe, 5: stworzenie istot morskich i ptakow
widzacy Boga jako tecze czy Mojzesz rozmawiajacy z Bogiem pod postacia gorejacego krzewu.
6: stworzenie dzikich zwierzat z ladu i bydla, a takze czlowieka -
mezczyzne i kobiete, ktorym podarowal ziemie ze zwierzetami i
roslinami na niej
7: poblogoslawienie siodmego dnia, odpoczynek

pieśn nad pieśniami

(PnP) sklada sie z dwoch piesni. Pierwsza opowiada o oblubienicy nie mogacej doczekac sie chwili, w ktorej znow
znajdzie sie ze swoim ukochanym. Jest bardzo steskniona i chcialaby juz slawic razem z nim ich milosc w jego
komnacie. Okresla sama siebie jako sniada, ale piekna i opalona sloncem. Oblubieniec wychwala jej sliczne
policzki, szyje, a oczy porownuje do golebic. Powtarza, ze jest piekna. Oblubienica natomiast twierdzi, ze jest piekny
i uroczy, ze teskni za jego zapachem.
W Piesni drugiej natomiast, Oblubienica nazywa siebie narcyzem i lilia, z czym zgadza sie Oblubieniec, ktory
uwaza, ze ukochana odznacza sie na tle innych dziewczat jak lilia na tle cierni. Ona porownuje go do jabloni
wsrod lesnych drzew, ponoc siedzi w cieniu jego drzew i kosztuje slodkie owoce. Prosi o placki z rodzynkami i
jablka, bo czuje, ze jest chora z milosci. Oblubieniec prosi corki jerozolimskie, aby nie budzily Oblubienicy - chce,
aby sama sie zbudzila.
Postac Oblubienca interpretowana jest jako postac Boga, a Oblu-
bienicy jako narod izraelski lub wiernych kosciola powszechnego
(chrzescijanskiego).
Piesn nad Piesniami prawdopodobnie powstala w ostatnich latach
niewoli babilonskiej, w ktorej byl narod izraelski. Ma oznaczac
najdoskonalsza piesn, ma wiele interpretacji, bo nie ma w sobie
ani jednej mysli religijnej.

księga Hioba
Hiob, sprawiedliwy, prawy i bogobojny czlowiek zyl w dostatku. Posiadal siedem tysiecy owiec, trzy tysiaca wielbladow -> teodyceja - rozwazania nad jednoczesntm istnieniem milo-
i piecset wolow, a takze mial siodemke synow i trojke corek. Po kazdej uczcie ze swoimi dziecmi, Hiob skladal Bogu siernego i kochajacego Boga, a takze zla na siwecie.
ofiare z prosba o darowanie win, ktorych mogli sie dopuscic jego synowie. -> hiobowe wiesci - informacje o jakiejs katastrofie, nieszczesciu.
chujowe wiesci
Bog spytal szatana, czy widzial juz Hioba, bo uwaza, ze nie ma drugiego tak sprawiedliwego i unikajacego grzechu
czlowieka jak on, na co tamten powiedzial, ze uwaza to wszystko za na pokaz - ze strachu lub z nadzieja na nagrode.
Bog zabral Hiobowi jego zwierzeta, zabil jego rodzine, a takze zabral caly majatek. Od Hioba odsuneli sie znajomi,
goscie nie odwiedzali jego domu, chcial umrzec, nie rozumial dlaczego spotyka go tyle zla, jednak nie wyrzekl sie
wiary, uwazal, ze skoro przyjal od Boga dobro, musi przyjac tez zlo.

ksíęga Koheleta
Autor ksiegi udowadnia, ze wszystko jest marnoscia, a zycie czlowieka jest ulotne, jest mgnieniem wobec nieskonczonosci -> vanitas vanitatum et omnia vanitas - marnosc
bytu. Marnosc nad marnosciami i wszystko marnosc. Nawet jesli czlowiek mysli, ze widzi cos nowego, to nie jest to nad marnosciami i wszystko to marnosc
prawda - istnialo to juz dlugo przed nim. Pamiec o zmarlych jest krotkotrwala, kiedys wspominanie straconych sie
skonczy. Nie ma znaczenia, czy czlowiek jest medrcem czy glupcem, bo wiedza przysparza cierpienia, madrosc -> vanitas - topos literacki. blahosc kazdego dzialania,
przysparza zmartwien. Cale zycie to marnosc i pogon za wiatrem. Wszyscy po smierci odchodza w zapomnienie. przemijanie i nieuchronnosc przed smiercia. duzo w
sredniowieczu i baroku

księga Psalmów
Psalm to gatunek liryczny z pochodzenia biblijnego, piesn religijna, ktora jest o charakterze modlitewnym lub hymnu. Wyrozniamy psalmy: pokutne, blagalne, dziekczynne,
Pierwsze powstawaly w XI wieku, autorstowo 73 ze 150 psalmow przypisuje sie Dawidowi. Wielu polskich poetow krolewskie, patriotyczno-religijne i madrosciowe. Zbior
dopuszczalo sie tlumaczenia ich na jezyk polski, m.in. Rej, Kochanowski, Franciszek Karpinski, Staff, Czeslaw Milosz. psalmow to psalterz.

Apokalipsa świętego Jana

Apokalipsa to zapowiedz paruzji czyli drugiego przyjscia Chrystusa i Sadu Ostatecznego. Przed tym maja jednak pojawic Czterech jezdzcow Apokalipsy:
sie znaki w postaci czterech jezdzcow Apokalipsy, gradu, ognia i gwiazdy Piolun. Mimo wszystko jest to optymistyczna
ksiega, zapowiadajaca trium Chrystusa nad zlem i sprawiedliwy dla ludzi sad. Obiecuje zycie wieczne u boku Boga. 1. zwyciestwo Ewangelii i Chrystusa, jest na bialym koniu
2. wojna, ma na koniu barwy ognia
3. glod, jest na czarnym koniu
W tej ksiedze wystepuje wiele motywow, m.in niewinny i umeczony Chrystus jako Baranek, Bestia jako wcielone zlo z liczba 4. smierc na trupiobladym koniu
666 czy Babilon symbolizujace upadek ludzkosci, przeciwienstwo nowego Jeruzalem.