BAROK.

Model odpowiedzi
Wersja A

Nr Odpowiedzi Punktacja

1. niepewność, nietrwałość, dysharmonia, zagubienie, chwilowość, metafizyczna tęsknota, (0–2 punkty)

zwątpienie w autorytety, świadomość przemijania 2 pkt otrzymuje uczeń, który popełni maksymalnie 1 błąd.
1 pkt otrzymuje uczeń, który popełni najwyżej 2–3 błędy.
Za błąd uznajemy niepodkreślenie odpowiedniego wyrażenia
lub podkreślenie niewłaściwego.

2. P, P, P, F, F, P (0–2 punkty)
2 pkt otrzymuje uczeń, który udzieli 6 poprawnych odpowiedzi.
1 pkt otrzymuje uczeń, który udzieli 4–5 poprawnych
odpowiedzi.

3. Np. (0–2 punkty)

 nastąpił zwrot ku tematyce religijnej w literaturze i sztuce, rozwój hagiografii, literatury Uczeń otrzymuje 1 pkt za każdy trafny przykład.
parenetycznej i poezji metafizycznej, zwiększyła się popularność scen religijnych,
powstawały seminaria duchowe poprawiające poziom intelektualny kleru;
 zakon jezuitów organizował szkoły i zakładał teatry;
 utworzono Indeks ksiąg zakazanych.

4. F, P, P, P (0–2 punkty)
2 pkt otrzymuje uczeń, który udzieli 4 poprawnych odpowiedzi.
1 pkt otrzymuje uczeń, który udzieli 3 poprawnych odpowiedzi.
5. a) Np.
W utworze została podkreślona nietrwałość ludzkiego życia, względność wszystkiego
(nawiązania do starotestamentowej Księgi Koheleta). Człowiek jest przywiązany do
doczesności, chce doświadczyć jak najwięcej przyjemności. Podmiot liryczny podkreśla
jednak, że wszystko powinno odbywać się w zgodzie z boskimi prawami (bogobojność).
b)
 vanitas – marność nad marnościami
 memento mori – pamiętaj o śmierci
6. a) Np.
Koncept to zaskakujący pomysł na utwór poetycki. W wierszu Morsztyna zaskakujące jest
zestawienie człowieka zakochanego z trupem (zmarłym) oraz znalezienie przez poetę tylu
analogii: strzała śmierci – strzała miłości, krew – bladość, płomień świecy – płomień
miłości. Ponadto szokujący jest tytuł wiersza.
b) C
7. Np.
Na popularność literatury metafizycznej miały wpływ m.in. liczne wojny i zarazy
powodujące masową śmierć ludności, a także odkrycia naukowe i wynalazki (mikroskop,
teleskop), które uświadomiły ludziom, jak marną i kruchą istotą jest człowiek.
Literatura metafizyczna charakteryzowała się pesymizmem. Tematyka: przemijalność
życia, życie jako krótkotrwałe zjawisko (dym, cień, błysk), motyw vanitas, życie ludzkie
jako igraszka, topos teatru, żeglugi, labiryntu, rozdarcie między ciałem a duszą, relacje
człowieka z Bogiem.
(0–2 punkty)
2 pkt otrzymuje uczeń, który odpowie wyczerpująco, tzn.
napisze o nietrwałości ludzkiego życia i o zaleceniu, aby żyć
w zgodzie z prawami boskimi.
1 pkt otrzymuje uczeń, który wykaże znajomość tematu, lecz
go nie wyczerpie.
(0–2 punkty)
Uczeń otrzymuje 1 pkt za każdy poprawnie podany motyw.
(0–2 punkty)
2 pkt otrzymuje uczeń, który poprawnie odniósł się do definicji
konceptu i udowodnił, że został on wykorzystany w wierszu.
1 pkt otrzymuje uczeń, który wykazał się znajomością definicji
konceptu, ale nie udowodnił, że został on wykorzystany
w wierszu.
0 pkt otrzymuje uczeń, który nie wykazał się znajomością
definicji konceptu.
(0–1 punkt)
(0–2 punkty)
Uczeń otrzymuje 1 pkt za podanie genezy popularności
literatury metafizycznej oraz 1 pkt za podanie minimum trzech
przykładów tematyki.
8. Np. (0–2 punkty)
 NIE, ponieważ nastąpił rozwój literatury funeralnej (bogata obrzędowość pogrzebowa), 2 pkt otrzymuje uczeń za sformułowanie własnego stanowiska
rozwój pamiętnikarstwa (np. silva rerum – „las rzeczy”), silne było poczucie i wykazanie się wiedzą na temat sarmatyzmu.
przynależności narodowej, ceniono gościnność. 1 pkt otrzymuje uczeń, który sformułował stanowisko, ale jego
 TAK, ponieważ powszechne było rozpolitykowanie, dbałość jedynie o własne dobro, argumentacja jest niepełna.
szerzyły się ksenofobia i wstecznictwo, panowała niechęć do nauki i megalomania. 0 pkt otrzymuje uczeń, który nie wykazał się wiedzą na temat
sarmatyzmu.

9. F, P, F, F (0–2 punkty)
2 pkt otrzymuje uczeń, który udzieli 4 poprawnych odpowiedzi.
1 pkt otrzymuje uczeń, który udzieli 3 poprawnych odpowiedzi.

10. a) Np. (0–3 punkty)

 wyliczenie – wymienianie kolejnych określeń oczu królewny; Uczeń otrzymuje 1 pkt za każdą poprawną odpowiedź i jej
 gradacja – wyliczenie kolejnych elementów o coraz większej randze; uzasadnienie.
 porównanie – oczy zostały porównane do pochodni, gwiazd, słońc, nieba;
 hiperbola (przesadnia) – oczy zostały przyrównane do bardzo okazałych obiektów;
 anafora – powtórzenie konstrukcji „Nie… ale/lecz…”;
b) inwersja – szyk przestawny w słowach „świata tego”;
c) anafora /lub/ powtórzenie – powtarzające się słowa „z czasem”.

Razem 24 punkty