You are on page 1of 1

strona 1/1

Dokończ notatkę Filozofia

Ramy czasowe John Locke –


człowiek – niezapisana karta;
doświadczenie źródłem poznania; prawa naturalne
EUROPA:
Jean-Jacques Rousseau –
lata 80. XVII w. – 1789–1799 r. potępienie cywilizacji; moralność miarą człowieczeństwa;
powrót do natury
POLSKA:
Wolter –
lata 40. XVIII w. – 1822 r. prawo naturalne podstawą moralności; naprawianie świata;
tolerancja i wolność sumienia

Hasła epoki Immanuel Kant –


niemożność poznania istory rzeczy; sądy oparte na przekonaniach
• Uczyć, bawiąc (a priori) i doświadczeniach (a posteriori)
• Wolność, równość, braterstwo
(hasło rewolucji francuskiej)
Cechy literatury oświecenia

Kluczowe pojęcia
dydaktyczna –

racjonalizm – wychowywanie czytelnika

najważniejszym narzędziem propagująca nowe idee, wzorce –


poznania jest rozum OŚWIECENIE
ROZUM + DOŚWIADCZENIE racjonalizm, wiara w rozum

empiryzm – krytyczna, antyklerykalna –

doświadczenia jedynym źródłem wolność i równość


poznania

sensualizm – Literatura oświeceniowa Nurty literatury oświeceniowej

poznanie tylko za pomocą


klasycyzm –
zmysłów
nawiązanie do antyku, harmonia

utylitaryzm – Ważne gatunki literackie


sentymentalizm –
• bajka • sielanka
przydatność dla ogółu
• satyra • powieść powrót do natury, uczuciowość
społeczeństwa

Wzorce osobowe Antywzorce osobowe

bohater oświecony – żona modna –


bezkrytyczne naśladowanie mody,
racjonalista, obywatel, patriota, reformator życie ponad stan

bohater sentymentalny – fircyk –


wrażliwy, uczuciowy, melancholijny;
harmonia z naturą podążanie za obcą modą, lekkomyślność

oświecony sarmata – szlachcic sarmata –

przywiązany do tradycji, lecz otwarty na reformy konserwatysta, dba tylko o własne interesy

nowaterazmatura.pl | © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.

You might also like