ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP NGỮ VĂN CUỐI HKI

Đoạn Trích 1:
“Mỗi người đều có một ước mơ riêng cho mình. Có những ước mơ nhỏ nhoi như của cô bé bán
diếm trong truyện cổ An-đéc-xen một mái nhà trong đêm đồng giá buốt. Cũng có những ước mơ
lớn lao làm thay đổi cả thế giới như tỷ phú Bill Gates. Mơ ước khiến chúng ta trở nên năng động
một cách sáng tạo nhưng chúng ta chỉ mơ thôi thì chưa đủ. Ước mơ chỉ trở thành hiện thực khi đi
kèm với hành động và nỗ lực thực hiện ước mơ… Tất cả chúng ta đều phải hành động nhằm biến
ước mơ của mình thành hiện thực.
[…] Ngày bạn thôi mơ mộng là ngày cuộc đời bạn mất hết ý nghĩa. Những người biết ước mơ là
những người đang sống cuộc sống của các thiên thần. Ngay cả khi giấc mơ của bạn không bao
giờ trọn vẹn, bạn cũng sẽ không phải hối tiếc vì nó. Như Đôn-ki-hô-tê đã nói: “Việc mơ những
giấc mơ diệu kì là điều tốt nhất một người có thể làm.”
Tôi vẫn tin vào những câu chuyện cổ tích – nơi mà lòng kiên nhẫn, ý chí bền bỉ sẽ được đền đáp.
Hãy tự tin tiến bước trên con đường mơ ước của bạn.”
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích?
- Phương thức biểu đạn chính của đoạn trích: Nghị luận
Câu 2: Nêu nội dung chính của đoạn trích?
- Nội dung chính của đoạn trích: Tất cả chúng ta đều có quyền được ước mơ nên cố găng hết mình để
thực hiện nó thì chắc chắn chúng ta sẽ biến ước mơ thành hiện thực
Câu 3: Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu ghép sau: “Mơ ước khiến chúng ta trở nên năng
động một cách sáng tạo nhưng chúng ta chỉ mơ thôi thì chưa đủ.” Và cho biết mối quan hệ ý
nghĩa giữa các vế trong câu ghép đó?
Phân tích:
Mơ ước / khiến chúng ta chở nên năng đông một cách sáng tạo nhưng chúng
CN1 VN1 CN2
ta // chỉ ước mơ thôi thì chưa đủ
VN 2
- Quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu ghép là Quan hệ tương phản dùng từ quan hệ từ “NHƯNG”
Câu 4: Em có đồng tình với quan điểm của tác giả: “Hãy tự tin tiến bước trên con đường mơ
ước của bạn.” hay không? Vì sao?
- Em có đồng tình với quan điểm của tác giả cố gắng học tập tốt, chăm chỉ, kiên trì, tìm hiểu sâu về
lĩnh vực mình chọn và tự tin mình sẽ thực hiện được ước mơ.
+ Từ nội dung ở Đọc – hiểu, hãy viết một đoạn văn (Khoảng 150 chữ) với nội dung: Vai trò của
ước mơ với mỗi người.
Chắc hẳn trong cuộc sống của mỗi người ai cũng mang trong mình những ước mơ và khao khát của
bản thân. (Định nghĩa) Ước mơ chính là những dự định, khao khát mà mà mỗi chúng ta mong muốn
đạt được trong thời gian ngắn hoặc dài. Ước mơ trở thành động lực để mỗi chúng ta tìm ra được
phương hướng đường đi để dẫn đến mục tiêu mà mình đã định trước. (Vai trò) Ước mơ có vai trò vô
cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi con người. Ước mơ làm cho cuộc sống thêm tươi đẹp và có
ý nghĩa hơn bởi khi những người biết nỗ lực và vươn lên để biến ước mơ thành hiện thực thì đó chính
là cách xây dung cuộc đời mình trở nên tươi đẹp hơn. Ước mơ còn giúp ta vượt qua những khó khăn,
thử thách của bản thân để từ đó chúng ta sẽ ngày càng phát triển và hoàn thiện bản thân hơn. Là một
học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta cần phải có ước mơ và mục đích sống cho riêng
mình. Để đạt được ước mơ, chúng ta cần ra sức học tập, tu dưỡng đạo đức để chuẩn bị những hành
trang cần thiết cho con đường đi tới ước mơ của mình. Đó cũng chính là điều mà mỗi người cần có
cho hành trình đi tới tương lai.
Đoạn trích 2:
“… Thuốc lá điện tử (tên tiếng Anh là Electronic cigaretles) là thiết bị chạy bằng pin dùng để làm
nóng dung dịch lỏng (thường chứa nicotine), biến dung dịch này thành hơi để người hút có thể hít
vào phổi. Thuốc lá điện tử có rất nhiều tên gọi khác nhau như vape, thốc lá vaporizer hay hệ thống
phân phối nicotine điện tử (Electronic Nicotine Delivery Systems).
Một số thuốc lá điện tử nhìn bề ngoài có hình dạng giống với thuốc lá điếu truyền thống hay xì gà.
Những loại khác trông giống như bút hoặc ổ đĩa flash hoặc có những thiết kế hoàn toàn khác lạ.
Thuốc lá điện tử có thể dùng mọt lần hoặc bơm dung dịch bổ sung để tiếp tục sử dụng. Hầu hết
các thiết bị này đều sử dụng buồng chứa tinh dầu (cartridge), nếu dùng một lần được gọi là kén
nhỏ chứ nicotine hoặc nếu có thể bơm lại chứa tinh dầu (e-juice hay e-liquid). Tinh dầu này là
chất lỏng thường chứa nicotine, hương liệu, progylene glycol và glycerin thực vật.
Độ mạnh của thuốc lá điện tử được xác định bởi hàm lượng nicotine có trong tin dầu và nó được
biểu thị bằng miligam trên mililit hoặc theo phần trăm. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho
thấy mối lo ngại về nhãn sản phẩm của thuốc lá điện tử khổng phải lúc nào cũng cung cấp thông
tin chính xác về hàm lượng nicotine có trong tinh dầu. Một kén nhỏ chứ 5% mối nicotine có thể có
tới 30 đến 50 miligam nicotine, lượng nicotine này tương đương với từ một đến ba bao thuốc lá
điếu…”
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên?
- Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là thuyết minh
Câu 2: Nêu nội dung chính của đoạn trích?
- Nội dung chính của đoạn trích: Đoạn trích giới thiệu về tên gọi và thành phần của thuốc lá điện tử.
Câu 3: Phân tích cấu tạo của câu ghép sau và cho biết các vế được nối với nhau bằng cách nào?
“ Độ mạnh của thuốc lá điện tử được xác định bỏi hàm lượng nicotine có trong tin dầu và nó
được biểu thị bằng miligam trên mililit hoặc theo phần trăm.”
Phân tích:
Độ mạnh của thuốc lá điện tử / được xác định bởi hàm lượng nicotine có
CN1 VN1
trong tinh dầu và nó // được biểu thị bằng miligam trên mililit hoặc theo phần trăm
CN2 VN2
- Các vế trong câu ghép được nối với nhau bằng quan hệ từ “và”
Câu 4: Thuốc lá điện tử hiện nay là một “cạm bẩy hương vị”, là một học sinh em sẽ làm gì để
ngăn chặn tình trạng này?
- Nâng cao nhận thức, chủ động không tiếp nhận với thuốc lá điện tử để giữ gìn, bảo vệ sức khỏe và
chính mình và những người xa.
- Tuyên truyền, phổ biến đến mọi người về tác hại của thuốc lá điện tử,…
+ Từ nội dung ở phần Đọc – hiểu em có suy nghĩ gì về nguyên nhân và hậu quả của việc học sinh
sử dụng thuốc lá điện tử khi còn trên ghế nhà trường (Khoảng 150 chữ).
Học đường luôn là môi trường trong sạch, lí tưởng để rèn luyện học sinh nên người. Vậy nhưng
chính trong môi trường ấy đã và đang tồn tại những tệ nạn, những hệ lụy xấu và ta có thể nói đến
chính là hiện tượng hút thuốc lá điện tử. Hút thuốc lá điện tử là hành vi không còn xa lạ đối với các
bạn học sinh. Nguyên nhân dẫn đến hình ảnh không đẹp ấy chính là bởi thói bắt chước trong các
bạn. Nhiều bạn bị rủ rê, thích thể hiện sự sành điệu của mình và muốn mình trông ngầu nên đã sẵn
sàng bất chấp, không tìm hiểu mà chỉ biết cầm điếu thuốc hút trong thích thú. Chính những thói hư,
tật xấu ấy đã khiến các bạn bị đánh mất đi bản thân mình. Từ một việc làm tưởng chừng nhỏ bé
nhưng các bạn rồi sẽ tự mình dùng sự tò mò ấy và bắt đầu gây nên những hậu quả đáng tiếc trong
bước đi tương lai sau này của các bạn học sinh. Thuốc lá ảnh hưởng rất nhiều tới sức khỏe và có
thể gây ra những loại bệnh nguy hiểm như: viêm phổi, ung thư phổi, viêm đường hô hấp,… Ngoài
ra, thuốc lá còn ảnh hưởng tới những người xung quanh và làm cho sức khỏe của họ cũng bị ảnh
hưởng theo. Mỗi chúng ta, dù còn là học sinh hay không thì ta cũng nên nhận thức lại thuốc lá bởi
lẽ hút thuốc chẳng giúp ta thể hiện mình mà chỉ là tự hại mình mà thôi! 
Đoạn trích 3:
“Cùng một cơn mưa, người tiêu cực sẽ bực mình vì phải trùm áo mưa, người lạc quan thì nghĩ
đến cây cối xanh tươi, không khí sẽ được trong lành. Và một khi chúng ta không thể thay đổi
được hiện tượng xảy ra, tốt nhất là nhìn nó bằng ánh mắt tích cực. Cải thiện nó có thể sẽ thua cái
ác trong một thời điểm nhưng chung cuộc sẽ chiến thắng. Cứ sau một sự cố, con người lại tìm
nguyên nhân và khắc phục nó. Sau lũ lụt, phù sa sẽ làm màu mỡ hơn cho cánh đồng, sâu bọ sẽ bị
quét sạch ra biển, dư lượng hóa chất trong đất đai sẽ bị rửa sạch. Lỗi lầm của người khác, thay vì
giữ trong lòng và tức giận, thôi bỏ qua, mình sẽ thấy thoải mái hơn rất nhiều. Nói một cách khác,
nếu bạn sống được 100 năm, xem như là một bộ phim có 100 tập, thì hãy tạo ra ít nhất 2 phần 3
số tập có tiếng cười thay vì tập nào cũng rơi vào bi kịch chán chường, đau khổ, chia li, mất mát.
(...) Người tích cực và lạc quan sẽ có gương mặt sáng bừng, nụ cười thường trực trên môi, sống
và cháy hết mình, học tập và làm việc hết mình dù ngày mai trời có sập."
Câu 1: Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên?
- Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là nghị luận.
Câu 2: Nội dung chính của đoạn trích trên là gì?
- Nội dung chính của đoạn trích trên: Ý nghĩa của tư duy tích cực, tinh thần lạc quan
Câu 3: Phân tích cấu tạo của câu ghép sau và cho biết mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu
ghép đó?
“ Cùng một cơn mưa, người tiêu cực sẽ bực mình vì phải trùm áo mưa, người lạc quan thì nghĩ
đến cây cối xanh tươi, không khí sẽ được trong lành.”
Phân tích:
Cùng một cơn mưa, người tiêu cực / sẽ bực mình vì phải trùm áo mưa, người
TN CN1 VN1
lạc quan // thì nghĩ đến cây cối xanh tươi, không khí /// sẽ được trong lành
CN2 VN2 CN3 VN3
- Quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu ghép là quan hệ tương phản.
Câu 4: Thông điệp nào từ đoạn trích có ý nghĩa nhất đối với em? Vì sao?
- Cần có thái độ sống lạc quan, luôn nhìn vào mặt tích cực của vấn đề trong mọi trường hợp
- Nếu bỏ qua cho lỗi lầm của người khác để mình được thoải mái nhẹ nhày hơn
- Hãy tạo cho cuộc sống của mình nhiều niềm vui để cuộc đời có chất lượng, có ý nghĩa.
+ Từ đoạn trích thuộc phần đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (Khoảng 150 chữ) trình bày suy
nghĩ của em về câu hỏi: Vì sao mỗi chúng ta nên sống lạc quan, tích cực?
Mọi thành công trong cuộc sống được xây dựng bằng rất nhiều sự nỗ lực của bản thân con người.
Thành công không chỉ là kết quả của sức lao động, đam mê và may mắn. Thành công còn là sản
phẩm của nghị lực sống, của ý chí không bao giờ chịu khuất phục và của cả tinh thần lạc quan của
con người. Lạc quan là thái độ sống điểm tĩnh, an nhiên trước những tình huống, sự việc không
mong muốn xảy ra. Người có thái độ sống lạc quan sẽ luôn thấy sự thanh thản và nhẹ nhàng trong
mỗi ngày sống. Đây cũng là kĩ năng sống tích cực mà mỗi người cần rèn luyện. Người lạc quan là
người luôn tin tưởng vào công việc. Họ luôn tự tin hướng đến tương lai chứ không mãi quay nhìn về
quá khứ. Họ tìm kiếm cơ hội trong mọi khó khăn. Thay vì xem xét những gì đã xảy ra trong quá khứ
và tìm người đổ lỗi, người lạc quan chỉ suy nghĩ những gì có thể thực hiện được trong hiện tại và
tương lai. Người lạc quan nhìn đời bằng con mắt tích cực. Họ luôn tìm kiếm những khía cạnh tốt
trong bất kỳ tình huống nào. Người lạc quan biết học hỏi những kinh nghiệm quý giá trong mọi thất
bại. Với họ, khó khăn không phải để cản đường mà là để dẫn đường. Lạc quan giúp nâng cao hiệu
quả công việc. Làm việc với tinh thần lạc quan giúp con người tự tin, can đảm. Người lạc quan sẵn
sàng gánh vác trách nhiệm tích cực cố gắng hết mình vì công việc. Họ luôn nghĩ về kết quả và tìm
kiếm các cơ hội nên dễ gặt hái thành công. Không những thế, tinh thần lạc quan còn có sức mạnh
truyền cảm hứng cho người khác. Tinh thần lạc quan giúp họ tin tưởng vào bản thân, vượt qua khó
khăn, thành công trong mọi công việc. Hãy bắt tay vào hành động ngay từ hôm nay với một tinh
thần tràn đầy tin tưởng. Hãy sống hòa mình với thiên nhiên và kết bạn với những người sống lạc
quan để được bao bọc trong một môi trường vui vẻ, nhộn nhịp, yêu đời. Thay đổi cách nhìn tích cực
đối với mọi người và đối với cuộc đời. Luôn tâm niệm rằng: cuộc đời luôn tươi đẹp và không bất
công với riêng ai. Khi cuộc đời bạn có trăm nghìn lí do để khóc, hãy cho đời thấy bạn có cả ngàn lí
do để cười.
Đoạn trích 4:
“Sự khác biệt giữa người tài giỏi và những người khác nằm ở thói quen. Một vài thói quen tốt sẽ
tạo khác biệt lớn cho cuộc đời và sự nghiệp của bạn lúc cuối cùng. Chúng tạo ra khác biệt giữa
sự tầm thường và phi thường. Vậy hãy chọn kỹ các thói quen… Một thói quen tốt giống như một
cây sồi thẳng đứng. Nó khởi thủy chỉ là hạt giống nhỏ, được gieo trồng vào một giây phút duy
nhất. Nếu bạn không chăm sóc hàng ngày thì nó sẽ chết ngay. Nhưng nếu bạn chăm, mỗi ngày
một ít, nó tự nhiên lớn lên. Cho đén một ngày nào đó cây to đến nỗi không thể đốn chặt được
nữa. Thói quen sẽ chỉ rõ bạn đến gần đỉnh núi của mình như thế nào. Tôi nhận thấy một số thói
quen của những người vượt trội bao gồm: dậy sớm, hứa ít, cho nhiều, ham mê học hỏi, dùng sau
mười phút đầu tiên trong ngày để mơ mộng, dự tính hoặc đơn giản là tập thể dục để duy trì sức
sống của bản thân… Một vài thói quen để bạn chọn. Để thực hành. Để gieo hạt giống.”
Câu 1: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích?
- Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là Nghị Luận.
Câu 2: Xác định nội dung chính của đoạn trích trên?
- Nội dung chính của đoạn trích trên: Bàn về thói quen tốt giúp con người thành công/ Ý nghĩa của
thói quen tốt đối với mỗi người.
Câu 3: Phân tích cấu tạo ngữ pháp và cho biết quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu ghép sau:
“Nếu bạn không chăm sóc hàng ngày thì nó sẽ chết ngay.”
Phân tích:
Nếu bạn / không chăm số hàng ngày thì nó // sẽ chết ngay
CN1 VN1 CN2 VN2
Câu 4: Em có đồng tình với quan điểm của tác giả: “Sự khác biệt giữa người tài giỏi và những
người khác nằm ở thói quen?” Vì sao?
- Đồng tình với quan điểm của tác giả. Vì những người hình thành, rèn luyện thói quen tốt: dậy sớm,
đọc sách… Thì thường sẽ thành công. Còn những người không có thói quen tốt: lười biếng, đi trễ,…
Sẽ khó đạt được thành công.
+Từ đoạn trích thuộc phần đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (Khoảng 150 chữ) trình bày suy
nghĩ của em về ý nghĩa của những thói quen tốt.
Việc rèn luyện những thói quen tốt trong cuộc sống chính là đang xây dựng nền tảng để đạt được
những thành công và hạnh phúc. Thật vậy, chỉ khi mỗi người tự xác định và xây dựng cho mình
những thói quen tốt thì cuộc sống sẽ dễ dàng có trật tự ngăn nắp. Thói quen tốt sẽ giúp bạn có nền
tảng tốt để thực hiện tất cả mọi thứ một cách chỉnh chu và tốt đẹp. Thói quen tốt còn giúp ta định
hướng được suy nghĩ, có ý thức tốt để từ đó hạn chế và tránh xa những suy nghĩ và những điều tiêu
cực. Thói quen tốt sẽ giúp ta dễ dàng thành công trong mọi việc. Bác Hồ kính yêu của chúng ta là
một tấm gương sáng của những thói quen tốt. Từ lúc sinh thời, Bác luôn rèn luyện những thói quen
tốt cho bản thân như: dậy sớm, đọc sách, tập thể dục và luôn luôn học tập theo các đường lối,
gương sáng của các bậc tiền nhân đi trước. Đó là những ví dụ cho thấy thói quen tốt là đức tính rất
quan trọng và cần thiết trong đời sống con người. Tóm lại, những thói quen tốt lúc mới đầu sẽ khá
kỷ luật và nghiêm khắc nhưng khi ta làm được thì nó sẽ làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp và thành
công.
Đoạn trích 5:
“Vào buổi họp mặt, mọi người có ấn tượng rất tốt về sự dịu dàng và vẽ đẹp tự nhiên của người mẹ
mặc cho vết sẹo đạp vào mắt, nhưng cậu bé vẫn xấu hổ và giấu mình vào một góc tránh mặt mọi
người. Ở đó, cậu đã nghe được mẹ mình nói chuyện với cô giáo. Cô giáo hỏi: “Làm sao chị bị vết
sẹo như trên mặt?” Mẹ cậu trả lời: “Khi con tôi còn bé, nó đang chơi trong phòng thì lửa bốc lên,
tôi liền chạy đến đó và thấy một cây xà nhà đang rơi xuống, sợ quá tôi vội lấy mình che cho nó.
Lúc đó tôi bị ngất xỉu nhưng thật may mắn là có một anh lính cứu hỏa đã vào cứu cả hai mẹ con
tôi “Người mẹ chạm vào vết sẹo nhăn nhúm trên mặt: “Vết sẹo này không chữa được nữa, nhưng
cho tới ngày hôm nay, tôi chưa hề hối tiếc về điều mình đã làm.” Đến đây, cậu bé chạy ào về phía
mẹ, nước mắt lưng tròng. Cậu ôm lấy mẹ và cảm nhận được sự hy sinh của mẹ dành cho mình.
Cậu ấy nắm chặt tay mẹ suốt cả ngày hôm đó như không muốn rời.”
Câu 1: Văn bản trên được viết theo phương thức biểu đạt chính nào?
- Phương thức biểu đạt của văn bản là Tự Sự
Câu 2: Nêu nội dung chính của văn bản?
- Nội dung chính của văn bản: Tình yêu thương và sự hi sinh vô điều kiện của người mẹ dành cho con.
Câu 3: Phân tích cấu tạo ngữ pháp và cho biết quan hệ ý nghĩa giữa các vế của câu ghép sau:
“(Tuy) mẹ cậu cũng là một người phụ nữ đẹp (nhưng) bà có một vết sẹo lớn che gần toàn bộ mặt
bên phải.”
Phân tích:
(Tuy) mẹ cậu / cũng là một người phụ nữ đẹp (nhưng) bà // có một vết sẹo
CN1 VN1 CN2
lớn che gần toàn bộ mặt bên phải
VN2
- Quan hệ ý nghĩa: Tương phản
Câu 4: Từ câu chuyện trên đã giúp em rút ra được bài học gì?
- Tình yêu thương, sự hi sinh cao cả của người mẹ là không có gì sánh bằng
- Vì thế, mỗi chúng ta hãy biết yêu thương, trân quí những tình cảm bao la, rộng lớn ấy của mẹ.
+ Từ ngữ liệu ở phần đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn ngắn (Khoảng 150 chữ) trình bày
suy nghĩ của em về tình mẫu tử.
Cuộc sống con người có rất nhiều tình cảm thiêng liêng đáng quý, đáng trân trọng nhưng có lẽ tình
cảm đẹp đẽ nhất không gì sánh bằng chính là tình mẫu tử. Tình mẫu tử là tình cảm yêu thương, sự
nâng niu, quan tâm chăm sóc bằng cả tấm lòng mà mẹ dành cho con đồng thời là tình yêu thương,
sự biết ơn, kính trọng mà người con dành cho mẹ mình. Từ tình yêu thương dành cho chúng ta, mẹ
dành hết tâm huyết để chăm sóc, dạy dỗ ta nên người, hun đúc cho ta những tình cảm cao quý khác
với mong ước ta trở thành người có ích cho xã hội và có một tấm lòng lương thiện. Từ ý nghĩa cao
đẹp đó, mỗi người con cần có trách nhiệm yêu thương mẹ, tích cực trau dồi kiến thức để trở thành
một người hiền tài, luôn khắc ghi công lao to lớn của mẹ và đền đáp công ơn ấy bằng hành động
thiết thực, xứng đáng. Không gì thay thế được tình mẹ, không gì quý giá hơn tình mẹ, chính những
nghĩa cử cao đẹp đó mà tình mẹ đã đi vào thơ ca từ lâu đời và nổi bật là câu thơ: “Tình mẹ bao la
như biển Thái Bình dạt dào.”