POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 1

Websayt Tungo sa Paglinang ng Gramatika sa Wikang Filipino ng

Una at Ikaapat na taong mga Mag-aaral ng BSIT sa Kolehiyo ng PUP

San Juan

Ballesteros, Angela Jade S.

Bautista, Justine Lloyd G.

Divino, Anna A.

Ilarde, Charles Ezra S.

Mirabel, Jesse Mari V.

Ungriano, Von Carlos D.

BSIT 1-2
 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 2

KABANATA II

Kaugnay na Literatura

Ang bahaging ito ay tumatalakay sa mga akdang pampanitikan na

binasa at kinalap mula sa mga aklat, tesis, lathalain, websayt at mga

artikulo na may kinalaman sa pananaliksik.

Hinggil sa Paggamit ng Wikang Filipino sa Internet: Ilang Panimulang

Tala Para sa Pangangasiwang Pangwika, Concepcion (2016)

Inilahad ni Gerard Panggat Concepcion (2016), mag-aaral ng PhD

Filipino (Pagpaplanong Pangwika) sa Unibersidad ng Pilipinas Diliman, na

wala pang malinaw na probisyon o tuntunin ang nailatag upang

suportahan ang paggamit ng wikang Filipino sa internet. Isiniwalat ni

Conception sa pag-aaral na ito ang ang iba’t ibang kadahilanan tulad ng

pakikipagtalastasan, pakikipag usap, ang paksa, at ang kanyang layunin

kung ano ang nakakaapekto sa kung ang wikang Filipino ay ginagamit o

hindi sa mga plataporma na makikita online. Kung ihahambing tayo sa

ibang bansa ay nahuhuli ang Pilipinas sa pagprotekta ng sariling wika.”

Dekada ‘90 pa lamang ay sinuri at inalam na ng bansang Tsina at ng

rehiyong Katalonya sa Espanya ang mga suliranin na kinakaharap ng

kani-kanilang mga wika”, Concepcion (2016). Sa Pilipinas, mapapansing

ngayon pa lamang umusbong sa midya ang konteksto ng digitalization o

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 3

paglilipat ng mga simbolong pang-kompyuter na siyang pangunahing

paraan upang mailapat sa internet ang wikang Filipino.

Ang problema sa pamamahala ng mga inisyatibo sa ekonomiya ay

hindi lamang dapat limitado sa katayuan ng Pilipinas bilang isang

umuunlad na bansa. Ipinakita ng pag aaral na ito kung paano kailangang

pamahalaan ang wikang pambansa, lalo na pagdating sa paggamit nito

bilang 'minor language' sa internet. Ang pagtataguyod, pagpapanatili, at

pagsulong ng wikang Filipino online ay napakahalaga para sa

paglalarawan ng kultura at lipunang Pilipino sa isang pandaigdigang

konteksto.

Sa kabilang banda, Inilahad din ni Concepcion ang mga

pamamaraan kung paano nga ba mailalapat ang disiplina ng

pangangasiwang pangwika sa larangan ng internet. Una ay posibleng

mapag-aralan at masuri ang paggamit ng wika sa internet sapagkat

mayroon itong tiyak na tuntunin na siyang magsisilbing batayan. Ikalawa,

linggid naman sa ating kaalaman na wika ang ginagamit sa pag unawa at

pagbibigay ng impormasyon sa internet kaya’t posibleng malapat ang

nasabing batayan. At panghuli ay wika ang ating ginagamit sa nabigasyon

sa pasikot-sikot na espasyo ng internet na siyang hudyat na posible ring

mailapat ang nasabing batayan o tuntunin ng wika.

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 4

Isang pagsusuri sa korpus ukol sa pagbabago ng Wikang Filipino,

Gallego (2016)

Ang wika ng mga Pilipino ay noon ay talagang matalinhaga, sa pag

aaral ni Maria Kristina Gallego ipinakita niya ang pagbabago ng

pagbaybay, aspekto ng leksikal at estruktura ng wikang Filipino. “Makikita

na ang wika ay patuloy na nagbabago at patuloy na umuunlad sa

pamamagitan ng paggamit ng social media dahil dito nakakasalamuha

natin ang iba't ibang klase na lenggwahe at natututo tayo ng mga bagong

salita sa paggamit ng social media” (Gallego, 2016). Maliwanag na ang

isang makabuluhang bilang ng mga bagay sa bokabularyo ay nawala o

nadagdag sa wika, hindi lamang sa mga kategorya ng pangalan at

pandiwa kundi pati na rin sa mga pang-ugnay at iba pang mga elemento.

Mapapansin din ang mga pagbabago sa estruktura, kung saan mayroong

pagbabago sa paggamit ng mga tiyak na panlapi at iba't ibang mga

konstruksyon. Kung pagsasamahin ang mga pag aaral ng mga eksperto

masasabi na ang wikang Filipino ay mabilis na pabago bago lalo na sa

kasalukuyang panahon.

Sa patuloy na pagbabago na nangyayari sa wikang Filipino,

karamihan sa mamamayang Pilipino ay nakalimutan na ang tamang pag

gamit ng sariling wika. Naniniwala ang mga tao na nagbabago ang mga

wika, ngunit hindi laging posibleng sabihin kung sino ang nagsimula ng

pagbabago o bakit. Ang mga pagbabago ay maaaring mangyari ng paunti-

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 5

unti o biglaan, at kadalasan ay mahirap malaman kung ano mismo ang

sanhi ng mga ito.

Ginawang sanggunian ni Gallego ang mga literatura tulad ng

liwaliw, magasin, at mga patalastas sa napapanahong pagbabago sa

wikang pangkaraniwan. Tinitingnan ng pag-aaral na ito kung paano

nagbago ang wikang sinasalita sa Pilipinas sa paglipas ng panahon at

tinitingnan din nito ang ilang salik na maaaring mag-ambag sa mga

pagbabagong ito. “Tinitingnan ang wika bilang isang mahalagang

pagmamay-ari ng tao” (Gallego, 2016). Ang Wika ang nagsisilbing

instrumento ng mga mamamayan upang ipahayag sa bawat isa ang

kanilang saloobing o komento sa isang bagay. Ang pag-aaral ni Gallego

ay ginagamitan ng kwalitatibo at kwantitatibo sapagkat sinusukat nito ang

pagbabago sa Filipino katulad ng sa ortograpiya at pagbaybay, at

aspektong leksikal at estruktural ng wika.

Karaniwang Gramatikang Pagkakamali sa Pagsulat ng Sanaysay

Tungo sa Lingguwistikong Kasanayan, Albay, J. (2021)

Ipinakita sa pag-aaral ni Antonio C. De Los Reyes ng Laguna State

Polytechnic University na kahit tinuturuan na ang mga estudyante sa

kanilang murang edad ang Filipino, marami poaring mga estudyante ang

nagkakamali sa kanilang paggamit ng gramatika kapag sila ay gumagawa

ng sulatin. Inilahad rin na ang pagkakamali ay repleksyon ng

pangkaisipang aktibidad ng mag-aaral at nagsasabing ito ay may

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 6

malaking kinalaman tungkol sa panloob na proseso sa produksyon ng

lenguwahe. Makakatulong ito upang maging positibong epekto sa mga

mag-aaral at mas pagbutihin pa nila ang kanilang mga pagkakamali.

Ang mga kasanayan sa wika ng mag-aaral ay mahusay sa pagbuo

ng salita, pagbuo ng pangungusap, at kahulugan ng bokabularyo/salita.

Batay sa datos mula sa pag-aaral ni De Los Reyes, ito ay isang kasiya-

siyang interpretasyon. Ang mag-aaral ay maaaring lumikha ng mga

pangungusap at magbigay ng wastong kahulugan sa mga salitang

kanilang isinulat. Dito isiniwalat ang konklusyon ni De Los Reyes na

kahanga-hanga ang antas ng kaalaman na ipinipakita sa sanaysay na ito.

Ang mga mag-aaral ay may mga karanasan at kamalayan na patungkol

sa linggwistika sa paksang pagtuturong na nakasanayan gamitin.

Sampung Salitang Kadalasang Mali ang Paggamit, Capicillio (2018)

Sa mundo ng impormasyon at teknolohiya, lalo nang naging

mahalaga ang papel ng wika sa lipunan. Una, ginagamit ito bilang midyum

ng komunikasyon sa pagitan ng mga Pilipino at dayuhan na bumibisita o

nagnenegosyo sa bansa. Pangalawa, ito ay isang kaparaanan ng

pagtuturo sa mga paaralan at unibersidad. Pangatlo, isa ito sa mga gamit

na ginamit upang maghanap ng bagong kaalaman at teknolohiya. Kaya,

masasabing nagsilbing mahalagang kasangkapan ang wika sa lahat ng

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 7

aspeto ng buhay sa mga aspetong panlipunan, pang-ekonomiya, at

akademiko ng isang bansa. (Nonkukhetkhong, 2013)

Ibinanggit ni Jeremiah Capicillio (2018), manunulat sa Spot.ph, na

maaaring isipin na mayroong matatag na pagkaunawa sa sariling wika, at

marahil ito ay dahil ginagamit ang Filipino sa mga pag-uusap sa araw-

araw. Gayunpaman, karamihan ay nagkakamali sa paggamit ng ilang mga

salitang karaniwang ginagamit. Ilan lamang sa mga salitang madalas na

may maling pagkakagamit ay ang "Daw" o "Raw", "Sakin", "Nang" o "Ng",

"Sila" o "Sina", "Kamusta", "Kung" o "Kapag", "Yung", at "Filipino" o

"Tagalog".

Sa artikulo ni Capecillio (2018), binanggit niya ang mga salitang

kadalasang mali ang paggamit. Isa na rito ang mga salitang "Daw" o

"Raw". Parehong pareho ang ibig sabihin ng dalawang pang-abay na

inglitik na ito, kaya hindi mahirap makita ang dahilan kung bakit iisipin ng

marami na sila ay maaaring palitan. Pangalawa sa mga salitang

kadalasang nagkakamali ng paggamit ay ang salitang "Ganun". Ang

"Ganun" ay isang salita na madalas maling spelling. Dahil ang salitang-

ugat nito ay "ganoon," ang tamang pagkabaybay ay ang pagpapaikli na

"gano'n". Pangatlo ay ang salitang "Sakin". Madalas ginagamit ng mga tao

ang salitang "sakin" ngunit sa katotohanan, hindi ito kahit isang salita. Sa

halip, ang mga ito ay dalawang magkahiwalay na salita—"sa" at "akin"—

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 8

na kadalasang pinagsama bilang isa nang mali. Maaari mong piliin na

baybayin ang dalawang magkahiwalay na salita ("sa akin") o gamitin ang

kinontratang anyo na "sa'kin." Ganoon din sa iba pang katulad na "mga

salita" tulad ng "palang," "parin," at "nalang." Ang sumunod na mga salita

ay ang "Nang" o "Ng". Sa magkatulad na pagbigkas nito, madaling

magulumihanan ang paggamit ng "nang" at "ng" sa isa't isa. Ang ikalima

ay ang unlaping "Nakaka-". Kapag ginagamit ang unlaping "naka-",

karamihan sa mga Pilipino ay duplicate ang pangalawang pantig nito (i.e.,

"nakakaloka"). Ang tamang paraan ng paggamit ng "naka-" ay ang pag-

uulit ng unang pantig ng kalakip na salitang-ugat (i.e., "nakaloka"). Ang

ikaanim ay ang "Sila" o "Sina". Madalas na ipinagpapalit sa isa't isa,

maaaring makatulong na tandaan na ang "sila" ay isang panghalip,

habang ang "sina" ay ginagamit upang ipakilala ang mga pangalan ng

mga tao. Ang salitang "Kamusta" naman ang susunod bilang ikapito. Ang

tamang pagbaybay nitong madalas maling pagkabaybay ng pambating

Filipino ay "kumusta." Ito ay hango sa Espanyol na "como esta." Ikawalo

sa listahan ang dalawang salitang "Kung" o "Kapag" ay kadalasang

ginagamit bilang kapalit ng isa't isa, ngunit narito ang isang madaling

gamiting panlilinlang upang matulungan kang makilala ang dalawa: Ang

"Kung" ay halos isinasalin sa "kung," at ginagamit upang baguhin ang

isang hindi tiyak na sitwasyon. Bilang kahalili, ang "kapag" ay isinalin sa

"if" sa Ingles, at ginagamit kapag ang isang sitwasyon ay tiyak na

magaganap. Ikasiyam naman ay ang madalas nakakalimutan ng mga tao

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 9

na ang “yung” ay isang pag-ikli ng salitang “iyong,” na gumagawa ng

tamang anyo nito na nangangailangan ng kudlit, tulad ng sa "'yong" o

"'yung" (impormal na paggamit). Ganun din ang "'yan" at "'yon." Ikahuli sa

lahat ay ang "Filipino" o "Tagalog". Mahalagang tandaan na ang Tagalog

ang pangunahing wika at lingua franca sa Maynila at mga kalapit nitong

lalawigan, ngunit ang Filipino ang pambansang wika ng bansa. Bagama't

ang Filipino ay pangunahing nakabatay sa Tagalog, kumukuha din ito ng

ilang tala mula sa iba pang mga wika tulad ng Espanyol, Ingles, at iba

pang mga wika sa Pilipinas.

Epekto ng modernisasyon ng wikang filipino sa pag-aaral ng mga

Senior High School sa Unibersidad Ng Pangasinan, Albay (2017)

“Napakahalaga ng papel na ginagampanan ng wika noon at

maging ngayon sa kasalukuyan. Naging tulay ito tungo sa kapayapaan ng

bansang Pilipinas. Mas nagkakaintindihan ang bawat mamamayan dahil

madali at malayang naipapahatid ng mga Pilipino ang kanilang saloobin at

kaisipan. Wikang Filipino rin ang nagiging susi tungo sa pagkakaisa ng

mga Pilipino na siyang kadahilanan ng patuloy na pag unlad ng

ekonomiya ng Pilipinas”, Albay (2006). Sa panahon ngayon ay karamihan

sa atin lalo na ang mga estudyante o kabataan ay naka babad sa internet

o kaya naman sa sosyal midya kaya’t direktang naapektuhan ng

modernisasyon ng wikang Filipino ang isa’t - isa. Kaliwa’t kanan ang pag
 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 10

usbong ng mga pagbabago sa salita na kadalasang resulta ng pagpapaikli

ng mga ito o kaya naman ay pag imbento ng bagong ekspresyon. Dala

nito ang iba’t - ibang epekto sa lipunan at ekonomiya ng ating bansa

positibo man o negatibo.

Sa konklusyong na inilahad ni Albay (2006), malinaw na may

maganda at masamang epekto ang ang modernisasyon ng wikang Filipino

sa pag aaral dahil mas mabilis napapalaganap ito ngunit sa kasamaang

palad ay natatabuan ang tradisyonal na wikang Filipino at nasasapawan

na ng makabagong uri nito. Sa kabila nito ay marami ring nagsasabi na

mahirap intindihin ang tinatawag nilang “Jejemon” o modernong balbal, at

mas nadadalian silang makipag usap kung wikang Ingles ang gagamitin.

At panghuli ay malaking preperensya pa rin ang gumamit ng wikang

Filipino sa sosyal midya, iilan ay konyo o kaya naman ay purong ingles.

Sintesis

Ani ni Conception (2016), nahuhuli na ang Pilipinas pagdating sa

pagsasalin ng mga bagay onlayn gamit ang wikang Filipino. Ito ang

dahilan ng samu’t saring suliranin na umusbong sa larangan ng wikang

Filipino, mula sa pagbabago ng mga salita hanggang sa unti unting

paglaho ng tradisyunal nitong porma.

Sa pagbubuod, masasabing malaki ang naging epekto ng

modernisasyon sa hindi maawat na pagbabago ng wikang Filipino. Dahil

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 11

na rin sa mahinang suporta ng gobyerno sa wikang Filipino pagdating sa

paglalatag ng patakaran onlayn. Malinaw sa pag aaral ni Gallego (2016)

na sa pagdaan ng panahon at pagbabago ng mundo ay sumasabay din

ang ebolusyon ng wikang Filipino, may mga salitang unti – unting naiiba

ang baybay at may iba na tuluyan nang naibaon sa lupa.

Sa ibang banda, mahihinuha natin na masama ang naging epekto

ng mga pagbabagong ito, nagdulot ito ng kalituhan at hindi pagkasanay sa

tamang balarila, salita at baybay ang mga tao. Gaya na lamang ng sinabi

ni Capicillio (2018), na maraming nagkakamali sa mga salitang "Daw" o

"Raw", "Sakin", "Nang" o "Ng", "Sila" o "Sina", "Kamusta", "Kung" o

"Kapag", "Yung", "Filipino" o "Tagalog", at iba pa. Iilan lamang iyan sa

mga salitang hindi nabibigyang pansin ng mga tao na siyang may

malaking epekto sa magiging diwa o nilalaman ng isang mensahe.

Kaugnay nito, ayon naman kay De Los Reyes(taon), na kahit na

sinasanay na sa murang edad pa lamang ay marami pa ring nagkakamali

sa gramatika ngunit natuklasan niyang mahusay ang mga kabataan na

maghinuha at magimbeto ng sarili nilang interpretasyon, na siyang

masasabi nating isa sa mga ugat ng makabagong balbal, o ang tinatawag

nilang “Jejemon” at conyo.

Sa kabila ng ilang hakbang na isinagawa upang subukang

kontrolin ang pagbabago ng wika, makikita na malaki ang pagbabago ng

wikang Filipino sa nakaraan. Ito ay dahil ang wika ay nagbabago dahil sa

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 12

iba't ibang dahilan at pamamaraan, at ito ay may implikasyon sa iba pang

larangan ng sosyolohiya. Ang wika ay nagbabago sa lahat ng oras dahil

sa iba't ibang dahilan. Ang pag-aaral na ito ay may mga implikasyon para

sa iba pang larangan ng linggwistika, tulad ng pagpaplano ng wika.

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 13

KABANATA III

Metodolohiya

Ang kabanatang ito ay tatalakayin ang disenyo ng pananaliksik,

metodo ng pag-aaral at instrumento ng pangangalap ng datos na naging

daan upang mapatibay ang isinagawang pananaliksik.

Disenyo ng Pananaliksik

Ang pag-aaral na ito ay ukol sa paglikha ng Websayt Tungo sa Paglinang

ng Gramatika sa Wikang Filipino sa PUP San Juan. Ang pananaliksik na

ito ay isang kwantitatibong pag-aaral na gagamit ng deskriptibong metodo,

layunin nitong bumuo ng Websayt Tungo sa Paglinang ng Gramatika sa

Wikang Filipino ng mga piling mag-aaral ng PUP San Juan. Ang

kwantitatibong pananaliksik ay anyo ng pananaliksik na nakatuon sa

numerikal at istatistikal na datos at paggamit ng pormula , Bobbie (2010).

Madalas itong gumagamit ng mga espesyal na pamamaraan upang pag-

aralan ang mga bagay tulad ng mga opinyon ng mga tao at kung paano

nagbabago ang mga bagay sa paglipas ng panahon.

Ang kwalitatibong pananaliksik na ay kakikitaan ng isang anyo ng

pagtatanong kung saan ang isang independiyenteng baryabol ay

minamanipula na may malayang magtalaga ng mga indibidwal sa mga

kondisyon o pagkakasunod-sunod ng mga kondisyon. Kabilang dito ang

paglikha ng isang hanay ng mga pamamaraan para sa pagsubok ng isang

panukala. Ang diskarte sa pag-aaral na ginamit ay hinahangad upang

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 14

siyasatin ang katanggap-tanggap at pagiging epektibo ng website sa mga

tuntunin ng aksesibilidad, user-friendliness, at satispaksyon

Metodo ng Pag-aaral

Ang salitang 'deskriptibong sarbey' ay tumutukoy sa isang

pamamaraan ng pananaliksik na nakatuon sa kasalukuyang mga

kababalaghan sa mga tuntunin ng mga kondisyon, kasanayan,

paniniwala, proseso, relasyon, o mga uso (Salaria, 2012).

Nangangahulugan ito na ang naglalarawan ng pananaliksik sa survey ay

nababahala sa mga katangian ng buong sample, at nagbibigay ito ng

kapaki -pakinabang na impormasyon tungkol sa mga potensyal na

solusyon sa anumang naibigay na problema.

Ang pamamaraang pananaliksik na ito ay mayroong kapaki-

pakinabang sa pag aaral dahil gumagamit ito ng mga proseso ng

pagtatanong upang makalap at masuri ang mga datos upang magkaroon

ng kaalaman tungkol sa paksa. Dahil dito, maaari itong magbukas ng mga

bagong posibilidad para sa iba pang mga potensyal na punto ng interes o

problema na hindi tinutugunan ng pananaliksik na ito.

Instrumento ng Pangangalap ng Datos

Ang instrumento sa pananaliksik ay binubuo ng tatlong bahagi. Ang

unang bahagi ay input, na kinabibilangan ng pagbabalangkas ng mga

konsepto, pagsusuri ng mga kaugnay na literatura at pag-aaral,

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 15

paghahanda ng mga survey questionnaire, at pagpili ng mga respondente.

Ang mga respondente ay itinalaga ng mga mananaliksik. Higit pa rito, ang

mga tanong sa sarbey ay lubusang napatunayan at ginagarantiyahan na

masasagot ang tanong sa pag-aaral sa maayos at wastong paraan.

Pagkatapos ng input ay ang proseso, ito ay ang yugto ng pag-aaral

kung saan ang mga datos at nilalaman ng pag-aaral ay kinokolekta at

sinusuri alinsunod sa mga survey questionnaires at istatistikal na

pamamaraan na ibinigay. Ang mga datos na nakalap mula sa mga

talatanungan ay pinagsama-sama, kasama ang pagproseso at

interpretasyon ng antas ng katanggap-tanggap at pagiging epektibo ng

website.

Panghuli, ang output ng pananaliksik na pag-aaral ay ang website,

kasama ang mga na-interpret na resulta mula sa survey, ang buod ng

mga natuklasan, ang konklusyon, at ang mga rekomendasyon.

Ayon kina Trochim, Donnelly, at Arora (2014), ang sarbey ay

tumutukoy sa sistematikong pamamaraan ng pangangalap ng datos kung

saan ang mga tao ay tinatanong ukol sa

kanilang saloobin o opinyon hinggil sa isang paksa. Ito ay maaaring

isagawa sa pamamagitan ng paglikha ng isang talatanungan na

pasasagutan at panayam sa mga kalahok sa pag-aaral.

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 16

Ang mga sumusunod ay ang lalamin ng sarbey kwestyuner o

talatanungan:

• Multiple Choice questions

o sa pagkalap ng demographics gaya ng edad, kasarian,

Marital status at baitang.

• Interval Scale questions

o Sa pagkalap ng pagiging epektibo at antas ng satispaksyon

sa paggamit ng websayt Tungo sa Paglinang ng Gramatika

sa Wikang Filipino.

Ang mga respondenteng ginamit para sa pag-aaral na ito ay mga

mag-aaral sa BSIT (Bachelor of Science and Information Technology) na

nasa taong ika-2 at ika-4 ng kolehiyo sa Pup San Juan. Ang mga

respondente ay binubuo ng (ilan) na hindi kinokonsidera ang mga

sumusunod; Edad, Kasarian, at Relihiyon. Ang mga respondente ay napili

sapagka’t para sa mga mananaliksik ang mga mag aaral na kabilang sa

kolehiyo ay isa sa mga madalas na gumagamit ng internet o sosyal midya

na siyang makapag bibigay ng makatuturang sagot na makakatulong sa

paggawa ng isang malinaw na konklusyon para sa pananaliksik na ito.

Sa pagpili ng respondente gumamit kami ng Simple random

sample technique. Ang bilang ng populasyon mula sa BSIT ika 2 taon at

ika-4 ay 91. Sa pagkuha ng sample size ay nagtalaga kami ng limang

 POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 17

porsiyentong (5%) margin of error na may siyamnapu’t limang

porsiyentong (95%) confidence rate upang matiyak ang kredibilidad ng

magiging resulta. Ang paraan ng pag kompyut ay ang sumusunod:

N = populasyon ng ika-2 at ika-4 na taong mag-aaral ng BSIT

n = sample size

moe = margin of error

Mula sa kompyutasyong naipakita sa ibabaw ay pitongpu’t apat

(74) ang magiging bilang ng kukuning respondente mula sa populasyon

ng ika-2 at ika-4 na taong mag-aaral ng BSIT sa Pup San Juan.