Milou Wouda, TG3D,

Grieks, Mr. Hartman

HET GRIEKSE Theater

Het Griekse theater, Taormina in Sicilië

11 van 71

1
INHOUDSOPGAVE
 Introductie  pagina 2

 Theater oorsprong pagina 3

 Kostuums in het theater pagina 4

 Soorten theater/Griekse toneelstukken pagina 5

 Organisatie toneelstukken pagina 6

2
12 van 71

2
INTRODUCTIE
Dit werkstuk gaat over het oude Griekse theater dat tot de dag van vandaag nog
steeds wordt opgevoerd door verschillende volken met andere culturen en talen.
Ook over de oorsprong, hoe het is ontstaan en wat er allemaal gebeurt in het
theater. Verder ook de kostuums en de acteurs in het Griekse theater. Velen
mensen vinden het Griekse theater erg interessant en leerzaam. We weten niet of
het waargebeurd is of dat het nooit heeft bestaan.
Ik heb dit onderwerp gekozen omdat het mij het meest aansprak, de
verschillende stukken die worden gespeeld met allerlei verhalen die elke keer
anders zijn.

13 van 71

3
THEATER OORSPRONG
Het Griekse theater was het begin en de basis van het theater nu. Op de dag van vandaag worden er
nog Griekse toneelstukken opgevoerd, maar nu in allerlei verschillende talen en verschillende versies.
Met andere eindes maar ook
Het Griekse theater is gebaseerd op een ritueel in de cultus van Dionysos. Het ritueel heet Sparagmos,
wat verscheuren betekent. In dit ritueel offeren ze een levend dier of persoon.

Het theater is een openluchtgebouw waar alleen mannen konden optraden.

Ter ere van de god Dionysos, organiseerden de Grieken feesten en werd er gedanst en koorzang
voortgebracht. Dit ontwikkelde zich later tot het mooie en welbekende theater want wij mensen
hebben de stijlen en geschiedenis overgenomen.

https://www.toneelschrijver.be/theatergeschiedenis
https://nl.wikipedia.org/wiki/Theater_in_het_oude_Griekenland#:~:text=Het%20theater
%20in%20het%20oude%20Griekenland%20was%20oorspronkelijk%20een%20ritueel,er
%20alleen%20voor%20de%20mannen.

Kostuums in het theater

In het Griekse theater werden alle rollen door mannen gespeeld. Zij werden hypocrieten
genoemd. Meestal worden er maar drie acteurs gebruikt in het toneelstuk maar anders zijn er
14 van 71

4
zo ongeveer zestien à zeventien rollen in een stuk, er worden ook altijd maskers gedragen.
Deze maskers lieten zien hoe het personage er uitzag, ze hadden de gezichtsuitdrukkingen
maar ook de kenmerken van het gezicht. Het masker was niet alleen voor de gelaatstrekken
beter te visualiseren maar ook om de klanken te ondersteunen en beter te laten klinken. Er
waren namelijk grote openingen bij de mond waardoor de maskers de stem versterkten zodat
de mensen die bovenaan op de tribune zaten het ook konden horen.
De maskers waren gemaakt van geïmpregneerde linnen zodat de maskers duurzame
eigenschappen kregen. Verder werden de maskers gemodelleerd op het gezicht van de
acteurs. Hierdoor ontstond een licht stijf masker dat klaar was om beschilderd te worden.
Satyrmaskers waren rood en vrouwenmaskers waren meestal wit.
De acteurs moesten snel van kostuums veranderen in verband met de weinige spelers.
Daardoor waren de meeste kostuums eenvoudig om snel uit te kunnen doen.
De kostuums waren dezelfde kledij van wat ze vroeger droegen. De tunica en de mantel
hierbij de basis. Daar werden dan mouwen aan vastgemaakt omdat in de maand waar het
belangrijkste feest voor Dionysos werd gehouden in Februari, het is dan erg koud in
Griekenland wat het dus praktischer is om lange mouwen te hebben.
Dan had je ook een harige lenendoek met een fallus en een staart voor een Satyr. Bij het
spelen van komedies hadden de acteurs veel groteskere kostuums en maakte men gebruik van
attributen zoals dikke buiken of achterwerken.

https://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/176596-het-grieks-theater-tijdens-de-
klassieke-oudheid.html

https://wikikids.nl/Theater_in_het_oude_Griekenland#:~:text=Blijkbaar%20gebruikten%20de
%20Griekse%20toneelschrijvers,op%20een%20puur%20komische%20wijze.

5 13/04/2022

Soorten theater/Griekse toneelstukken

15 van 71

5
In het Griekse theater worden er net zoals nu komedie en tragedie gespeeld. De meeste
toneelstukken waren deze genres.
De toneelstukken waren gebaseerd op Griekse mythologie en daarom had het vaak een
religieus karakter. Bij het genre tragedie ging het vaak over goed en fout, in het
openluchttheater mocht namelijk geen geweld te zien zijn en bij dit onderwerp was daar wel
vaak sprake van. Daarom bedachten de Grieken om het publiek het alleen te laten horen zodat
niemand het zag. Bijvoorbeeld lieten ze het doodgaan van een karakter niet zien maar ze
lieten het wel horen.

Tragedie
In het Griekse tragedie was er maar één acteur te bekennen, dit is een solotoneelspeler en
kreeg hulp van 15 mensen, maar zij waren meer een koor. Zij spraken niet, ze zongen en
dansten alleen.
Aischylos werd de vader van de tragedie genoemd en voegde een tweede

Komedie
De Grieken hadden ook komedie nodig door de oorlogen in. Komedie, ook wel blijspel
genoemd, wordt opgevoerd om mensen te laten lachen. Dit gebeurde en toonde ze met
persoonsverwisselingen of misverstanden. Ook leuk bedoelt geweld zoals een pak slaag of
gevloek.
Verder gebruikte ze nog lachwekkende karakter en maakten ze de maskers lelijker zoals een
meisje met schele of geen tanden of een gestampte boer. Deze toneelstukken waren erg
populair in het publiek dus velen toeschouwers kwamen kijken.

ORGANISATIE TONEELSTUKKEN
16 van 71

6
De rijke burgers en mensen kwamen samen om de mooiste toneelstukken te maken en
bedenken. Deze markers werden de, choregoi genoemd. Hiervan werd één persoon
uitgekozen door de Archon, een belangrijke gezagsdrager voor Athene.
De choregos kreeg een toneelschrijver toegewezen en een maximum van drie toneelspelers.
Choregoi mochten niet hun eigen toneelschrijver uitkiezen, dat deed de Archont. De Archont
keek en baseerde zich bij zijn keuze op een fragment uit het werk van een toneelschrijver.
De choregos heeft verschillende taken zoals het zorgen voor de kostuums, rekwisieten, decors
en een professionele koorleider.
Oorspronkelijk bestond er een agora die toen werd bespeeld door mensen in het toneel.

literatuurlijst
Vervain, Chris; Wiles, David (2004).  De maskers van de Griekse tragedie als vertrekpunt voor
moderne uitvoeringen  . Nieuw Theater Quarterly

Simone Kramer; De Griekse tragedies, (2014) Uitgeverij: Ploegsma.

Geschiedenis van het theater, Phyllis Hartnoll, International theatre bookshop

Euripides Elektra, Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam, 1997

Nawoord
Dit werkstuk was zeer interessant om te maken en wekte weer de inspiratie op om
verschillende stukken te lezen en zien met oude beelden. Velen dingen had ik niet geweten als
ik dit niet had geschreven zoals de maskers dat ze in de toneelstukken gebruiken en hoe
voorzichtig die gemaakt werden. Ook dat alleen mannen mogen optreden en niet de vrouwen.
Het onderwerp was leuk om te schrijven en heb er veel van geleerd. Verder denk ik dat het
ook een leuk onderwerp is om te vertellen en je kan ook de stukken zelf optreden en nadoen
om het Griekse toneel na te leven.

17 van 71