IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Diagnostyka sprztu
komputerowego
Autor: Zesp autorw
ISBN: 83-246-0319-0
Format: B5, stron: 144

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Nawet najbardziej niezawodny komputer czasem dziaa nieprawidowo. Rozwizanie

nasuwajce si jako pierwsze oddanie sprztu do naprawy tylko pozornie jest
najlepsze. Kady serwis za zdiagnozowanie usterki wystawi rachunek, czasami do
sony. Moe wic sprbowa samodzielnie znale przyczyn problemw i usun j?
Dziki programom diagnostycznym zadanie to moe wykona take pocztkujcy
uytkownik komputera.
Czytajc ksik Diagnostyka sprztu komputerowego, nauczysz si korzysta
z programw monitorujcych prac komputera oraz wykrywa i usuwa usterki.
Dowiesz si, jak sprawdzi parametry systemu za pomoc programw SiSoft Sandra
i Everest. Przeanalizujesz poczenia sieciowe i zabezpieczenia komputera, a take
poznasz sposoby przywracania uszkodzonego systemu za pomoc pyt UBCD i EBCD.
Testowanie systemu i kart graficznych
Kontrola temperatury procesora i napicia na pycie gwnej
Zmiana taktowania pyty gwnej
Testowanie pocze sieciowych
Tworzenie pyt UBCD i EBCD oraz korzystanie z nich
Masz problem z komputerem?
Rozwi go samodzielnie, a zaoszczdzisz sporo pienidzy

Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Wstp .............................................................................................. 5
Rozdzia 1. Oglne informacje o komputerze (SiSoftware Sandra i Everest) .......... 7
Pyta gwna .....................................................................................................................8
Systemy jedno- i wieloprocesorowe ...........................................................................8
Chipset ......................................................................................................................10
Kontrolery pamici ...................................................................................................10
Interfejsy komunikacji ..............................................................................................10
Szczegowe informacje na temat pyty gwnej w Everest .....................................13
Procesor i BIOS ..............................................................................................................14
Procesor ....................................................................................................................14
BIOS .........................................................................................................................18
Pami ............................................................................................................................19
Pami operacyjna RAM ..........................................................................................22
Mechanizmy APM/ACPI ................................................................................................24
Interfejsy PCI, AGP, CardBus(es) ..................................................................................26
Karta graficzna i monitor ................................................................................................29
Karta graficzna .........................................................................................................29
Monitor .....................................................................................................................31
Dyski ...............................................................................................................................34
Porty ...............................................................................................................................36
Biblioteki ........................................................................................................................38
Biblioteki DirectX i OpenGL ..........................................................................................38
Wicej informacji w internecie .......................................................................................40

Rozdzia 2. Testy i porwnania (benchmarki) .................................................... 43

Platformy testw .............................................................................................................44
PCMark04 i inne benchmarki .........................................................................................45
CPU ..........................................................................................................................47
HDD .........................................................................................................................49
Pamici RAM ...........................................................................................................53
Testowanie kart graficznych 3DMark05 ....................................................................56
Wicej informacji w internecie .......................................................................................63

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\!spis-02.doc

(06-08-31) 3

Diagnostyka sprztu komputerowego

Rozdzia 3. Monitorowanie i kontrola fizycznych parametrw komputera

(SpeedFan) .................................................................................... 65
Co potrafi SpeedFan? ......................................................................................................65
Monitorowanie komputera ..............................................................................................67
Temperatury .............................................................................................................69
Napicia i prdkoci wentylatorw ...........................................................................71
Mechanizm S.M.A.R.T. ..................................................................................................74
Alarmy ............................................................................................................................76
Wykresy ..........................................................................................................................77
Zmiana taktowania zegara pyty gwnej ........................................................................78
Wicej informacji w internecie .......................................................................................80

Rozdzia 4. Diagnostyka sieci ........................................................................... 83

Poczenie z sieci ..........................................................................................................83
Zabezpieczenie komputera .......................................................................................83
Sygnalizacja braku poczenia ..................................................................................84
Sprawdzanie konfiguracji sieci. Adres IP .................................................................85
Testowanie poczenia. Polecenie PING ..................................................................88
Diagnostyka sieci z wykorzystaniem narzdzi systemu Windows ..................................89
Sieci bezprzewodowe. Program Network Stumbler .................................................89
Przepustowo sieci. Program AdRem iTools ..........................................................95
Lista otwartych portw. Program A-Squared ...........................................................96
Wicej informacji w internecie .......................................................................................97

Rozdzia 5. Pyty EBCD i UBCD ......................................................................... 99

Ultimate Boot CD ...........................................................................................................99
Pobranie obrazu ISO i utworzenie pyty CD .................................................................100
Programy narzdziowe zamieszczone na pycie UBCD Basic ......................................101
Mainboard Tools ....................................................................................................102
Hard Disk Tools .....................................................................................................106
File System Tools ...................................................................................................111
Other Tools .............................................................................................................117
User-defined Tools .................................................................................................118
DOS/Linux Boot Disks ...........................................................................................118
Emergency Boot CD .....................................................................................................119
Przygotowywanie pyty EBCD ...............................................................................119
Przegld zestawu narzdzi pyty EBCD .................................................................119
System software, no LFN/NTFS support ................................................................121
Inne opcje uruchamiania .........................................................................................130
Dodawanie wasnych skadnikw ...........................................................................136
Wicej informacji w internecie .....................................................................................136
UBCD .....................................................................................................................136
EBCD .....................................................................................................................137

Skorowidz ........................................................................................ 139

4 (06-08-31)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\!spis-02.doc

Rozdzia 4.

Diagnostyka sieci
[Autor: Sawomir Orowski, e-mail: bigman@phys.uni.torun.pl]

Coraz wicej komputerw jest obecnie podczonych do internetu. Znajomo podstawowych poj zwizanych z diagnostyk sieci staje si wic nieodzowna. W tym rozdziale
postaramy si przybliy to zagadnienie w sposb jak najbardziej przystpny. Bez zbdnego wdawania si w szczegy przedstawimy podstawy dziaania sieci komputerowych.
Sdzimy, e po przeczytaniu tego rozdziau Czytelnik bdzie w stanie sam zdiagnozowa
i ewentualnie rozwiza podstawowe problemy z sieci.

Poczenie z sieci
Zabezpieczenie komputera
Przed podczeniem komputera do sieci naley zadba o jego odpowiednie zabezpieczenie.
Podstaw jest instalacja najnowszych poprawek dla systemu operacyjnego, przegldarki internetowej, programu pocztowego oraz innych programw znajdujcych si na
komputerze, ktre korzystaj z pocze sieciowych. Standardowe ustawienia systemu
Windows umoliwiaj automatyczne sprawdzanie, czy s dostpne nowe poprawki oznaczone jako krytyczne. Jeeli chcemy sami dokona aktualizacji, musimy wybra menu
Start, a nastpnie Windows Update. Nasz komputer poczy si z witryn Microsoft
Windows Update. Nastpi sprawdzenie legalnoci systemu oraz posiadanych poprawek.
Jeeli nowe poprawki bd dostpne dla naszego komputera, bdziemy mogli je pobra
i zainstalowa. Instalacja jest prosta i intuicyjna. Nastpnym bastionem obrony jest
oprogramowanie antywirusowe. Istnieje co najmniej kilka darmowych programw
antywirusowych, ktre wietnie speniaj swoje zadanie. Oto lista najpopularniejszych:
AntiVir Personal (http://www.free-av.com/)
AVG Free (http://free.grisoft.com/)
AVAST! Home Edition (http://www.avast.com/)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

(06-08-31) 83

84

Diagnostyka sprztu komputerowego

Programy te s darmowe do uytku indywidualnego. Firmy powinny zakupi licencje.

Naley pamita, aby regularnie aktualizowa baz wirusw. Nowe wirusy i ich odmiany
pojawiaj si codziennie. Brak poczenia z internetem moe by wynikiem dziaania
wirusa. Zabezpieczeniem, ktre rwnie powinno znale si w naszym systemie, jest
zapora sieciowa (ang. firewall). Jest to program, ktry aktywnie chroni komputer przed
nieautoryzowanym poczeniem z sieci. Bardzo wiele wirusw wykorzystuje tzw.
otwarte porty, aby przej kontrol nad systemem. System Windows wraz z kompletem
poprawek Service Pack 2 (SP2) ma wbudowan zapor sieciow. Moemy jednak
skorzysta z programw innych producentw. Istnieje rwnie kilka darmowych zapr
sieciowych, ktre daj nam wiksz kontrol ni ta zawarta w SP2. Przed ich uruchomieniem naley pamita, aby wyczy systemow zapor. Jedn z nich jest program
ZoneAlarm (http://www.zonelabs.com/). Warto zainstalowa take oprogramowanie
wyszukujce i usuwajce z systemu oprogramowanie szpiegowskie. Moe to by np.
darmowy program Ad-Aware Personal (http://www.lavasoftusa.com/software/adaware/).
Najbardziej zawodnym elementem kadego zabezpieczenia jest czowiek. Z internetu
naley korzysta w sposb rozwany, poniewa adne, nawet najlepsze zabezpieczenie nie
jest w stanie wyeliminowa tzw. czynnika ludzkiego. Nie naley otwiera zacznikw
do wiadomoci pocztowych niewiadomego pochodzenia. Nie wolno zgadza si na
aktywne elementy stron internetowych (ActiveX) nieznanych producentw. Nie naley
akceptowa nieznanych rozszerze przegldarki internetowej (plugin) ani pobiera
oprogramowania niepewnego pochodzenia.

Sygnalizacja braku poczenia

Pierwszym objawem braku poczenia z sieci w systemach Windows 2000/XP moe by
pojawienie si charakterystycznej ikony rozczonej sieci w zasobniku systemowym
(rysunek 4.1). W takim wypadku powinnimy sprawdzi, czy nasz komputer jest fizycznie
podczony do sieci. Moe si zdarzy, e kabel sieciowy wysun si z gniazdka
komputerowego bd z gniazdka umieszczonego w cianie. Mg si zepsu rwnie sam
kabel sieciowy. Szczeglnie naraonym miejscem w przewodzie jest poczenie z wtyczk
RJ-45. Jeeli kabel sieciowy zostanie przycinity przez ciki mebel, moe zosta zniszczony. Jeeli zatem jestemy pewni, e komputer jest dobrze skonfigurowany, oraz mamy
dostp do internetu, przyczyn braku poczenia moe by kabel sieciowy. W przypadku
sieci bezprzewodowej przyczyn rozczenia moe by oddalenie si poza zasig nadajnika. Jeeli posiadamy anten zewntrzn, wany jest kt jej ustawienia (zob. podrozdzia Sieci bezprzewodowe. Program Network Stumbler).
Rysunek 4.1.
Ikony sygnalizujce brak poczenia
z sieci bezprzewodow i LAN (od lewej)

W przypadku zerwania poczenia system Windows bdzie ponawia prby poczenia.

Moemy rwnie prbowa czy si samodzielnie. W tym celu klikamy prawym przyciskiem myszy ikon Poczenia sieciowe (znajduje si na pulpicie bd w menu Start).
Wybieramy z menu kontekstowego waciwego poczenia polecenie Waciwoci
(rysunek 4.2). Wywietl si wwczas dostpne poczenia sieciowe. Klikamy prawym

84 (06-08-31)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

Rozdzia 4. Diagnostyka sieci

85

Rysunek 4.2. Poczenia sieciowe

przyciskiem myszy poczenie. Z rozwinitego menu wybieramy polecenie Napraw.

System wyczy poczenie, a nastpnie wczy i bdzie prbowa ustanowi nowe.

Sprawdzanie konfiguracji sieci. Adres IP

Komputery poczone w sie powinny umie komunikowa si ze sob. Zbir regu
okrelajcych sposoby wymiany informacji pomidzy komputerami nazywamy protokoem. W internecie najpopularniejszym protokoem jest TCP/IP (ang. Transmission
Control Protocol/Internet Protocol). Jest to podstawowy protok (a w zasadzie zbir
dwch protokow), dziki ktremu moliwe jest nawizanie poczenia i wymiana
danych pomidzy komputerami w sieci. Inne protokoy obowizujce w internecie to
midzy innymi HTTP (ang. Hypertext Transfer Protocol), ktry odpowiada za udostpnianie dokumentw (stron internetowych) w sieci WWW, oraz FTP (ang. File Transport
Protocol), ktry odpowiada za przesyanie plikw pomidzy komputerami. Oprcz
tych dwch istnieje sporo innych protokow sieciowych (ARP, RARP, DHCP itd.).
W celu identyfikacji komputera bd urzdzenia sieciowego w sieci TCP/IP jest mu
przyporzdkowywany adres IP. Adres ten ma form czterech oktetw oddzielonych
kropkami. Przykadowo adres 213.186.88.113 odpowiada serwerowi, ktry obsuguje
stron www.helion.pl. W tej samej sieci nie moe by dwch identycznych adresw IP.
Jeeli sprbujemy swojemu komputerowi nada ju istniejcy adres IP, wwczas wywietlony zostanie odpowiedni komunikat o bdzie. W sieci istniej specjalne serwery
DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol), przydzielajce adresy IP. Kada karta sieciowa ma rwnie nadany unikalny w skali wiata adres MAC. Adres jest 48-bitowy,
z czego pierwsze 24 bity to kod producenta, a kolejne 24 to numer seryjny (np. 00-12-F0-C0-89-69). Liczby podawane s zwykle w systemie heksadecymalnym (szesnastkowym). Jest on potrzebny do identyfikacji komputera przez urzdzenia sieciowe niedziaajce na adresach IP. Adres IP moemy przyrwna do adresu zamieszkania
i kodu pocztowego, natomiast adres MAC do imienia i nazwiska. Wanym pojciem

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

(06-08-31) 85

86

Diagnostyka sprztu komputerowego

w dziedzinie sieci komputerowych jest rwnie brama sieciowa (ang. gateway). Jest to
komputer w lokalnej sieci komputerowej, za ktrego pomoc pozostae komputery w tej
sieci komunikuj si z internetem bd inn sieci lokaln. W sieciach mog rwnie
znajdowa si serwery proxy, poredniczce pomidzy przegldark WWW a serwerami WWW, na ktrych znajduj si strony internetowe. Jest to wic usuga buforowania zwikszajca szybko pobierania stron internetowych. Jeeli jaka strona jest
czsto wywietlana, wwczas znajduje si w pamici serwera proxy, dziki czemu dostp
do niej jest szybszy. Inne rodzaje serwerw poredniczcych mog obsugiwa w zasadzie dowolne usugi np. FTP, transmisj gosu itd.
Do sprawdzenia naszego adresu w sieci TCP/IP suy polecenie ipconfig. Polecenie to
naley wyda z konsoli systemowej (rysunek 4.3). Aby j otworzy, klikamy menu
Start/Uruchom i w wywietlonym oknie wpisujemy polecenie cmd.
Rysunek 4.3.
Sprawdzenie adresu IP

Jeeli nasz komputer nie bdzie mia adresu IP (w miejscu Adres IP bdzie 0.0.0.0)
i jestemy pewni, e kabel sieciowy dziaa, powinnimy skontaktowa si z administratorem sieci. Dopisze on komputer do listy, dziki ktrej nasz komputer bdzie otrzymywa adres IP automatycznie za pomoc protokou DHCP. Po otrzymaniu adresu IP
nie trzeba ponownie uruchamia komputera. Wystarczy wpisa polecenie ipconfig
/renew, ktre odnawia adres IP. Naley rwnie sprawdzi ustawienia protokou
TCP/IP. W tym celu klikamy prawym przyciskiem myszy Poczenia sieciowe, a nastpnie Waciwoci. Wywietl si wszystkie dostpne poczenia sieciowe (komputer moe
mie wicej ni jedn kart sieciow). Wybieramy to, ktre aktualnie konfigurujemy,
i klikamy prawym przyciskiem myszy. Wybieramy Waciwoci. Wywietli si okno
waciwoci poczenia (rysunek 4.4).
W zakadce Oglne z listy skadnikw wybieramy pozycj Protok internetowy (TCP/IP).
Nastpnie klikamy przycisk Waciwoci. Wywietlone zostanie okno Waciwoci:
Protok internetowy TCP/IP.
Ustawienia powinny by takie jak na rysunku 4.5, tzn. Uzyskaj adres IP automatycznie
oraz Uzyskaj adres serwera DNS automatycznie. W sieci TCP/IP komputery rozpoznaj
si poprzez adres IP. Jeeli wpiszemy do przegldarki internetowej jaki adres, np.
http://www.phys.uni.torun.pl/, wwczas serwer DNS na podstawie adresu odnajduje IP
komputera. T sam stron moemy wywietli, wpisujc adres IP serwera, na ktrym
znajduje si strona internetowa http://158.75.5.90/. Serwer DNS zapewnia wic translacj
nazw domenowych na adresy IP. DNS to rwnie system prawny zapewniajcy rejestracj domen internetowych i powizanie ich z adresami IP. Jeeli w sieci, do ktrej
jestemy podczeni, nie dziaa usuga DHCP bd administrator sieci yczy sobie,

86 (06-08-31)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

Rozdzia 4. Diagnostyka sieci

87

Rysunek 4.4.
Okno waciwoci
poczenia sieciowego

Rysunek 4.5.
Okno waciwoci
protokou TCP/IP

aby rcznie konfigurowa poczenia sieciowe, wwczas dostaniemy komplet danych

zawierajcych adres IP naszego komputera, mask podsieci, bramk domyln oraz
adres serwera DNS. Wszystkie te informacje naley wpisa wanie w to okno. Wszystkie te liczby naley rwnie zapisa na kartce, aby po awarii systemu mc szybko ustanowi poczenie z internetem. Moliwe jest rwnie ustawienie konfiguracji alternatywnej, na przykad jeeli posiadamy notebooka, ktrego podczamy do rnych
sieci. Kolejnym powodem, dla ktrego nasz komputer nie dostanie adresu IP, jest
wymiana karty sieciowej (bd caego komputera). Zmienia si wwczas adres MAC
karty i w sieciach DHCP opartych na tablicach adresw MAC nie dostaniemy adresu IP.
W takim przypadku powinnimy poinformowa administratora o wymianie karty i poda
mu aktualny adres MAC. Aby go sprawdzi, w konsoli systemowej wydajemy polecenie

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

(06-08-31) 87

88

Diagnostyka sprztu komputerowego

ipconfig /all. Wywietl si wwczas wszystkie informacje na temat konfiguracji sieciowej naszego komputera. Adres MAC podany jest jako Adres fizyczny.
W systemach Windows 98/Me komenda, ktra sprawdza adres IP, to winipcfg.

Testowanie poczenia. Polecenie PING

Polecenie ping umoliwia nam sprawdzenie, czy dowolny komputer przyczony do sieci
jest dla nas widoczny. Samo polecenie dziaa jak echo, tzn. wysya pakiet (echo request)
do wskazanego przez nas komputera i jeeli ten odpowie na niego (echo reply), wwczas
wywietlana jest informacja o jego dostpnoci. Standardowo w systemie Windows
wysyane s 4 pakiety po 32 bajty. Mierzony jest czas podry pakietu do adresata
i z powrotem oraz podawany jest parametr TTL (ang. Time-To-Live). Na zakoczenie
podawana jest statystyka dla polecenia ping: ile pakietw wysano, ile z nich odebrano,
a take maksymalny, minimalny i redni czas podry pakietw. Polecenie to sprawdza
si wietnie w testowaniu poczenia pomidzy dwoma komputerami w sieci. Odpowiada
nam jednoznacznie, czy dwa komputery widz si w sieci. Jednak w przypadku
serwerw sieciowych sprawa jest trudniejsza, poniewa niektre serwery znajdujce
si w internecie nie odpowiadaj na zapytanie echo request bd na przykad odpowiadaj tylko raz. Powodem jest moliwo przeprowadzenia ataku na serwer za pomoc
duej liczby komputerw jednoczenie wysyajcych echo request. Moe to doprowadzi do zawieszenia si serwera, ktry nie bdzie w stanie obsuy tak duego ruchu.
Programy typu firewall bardzo czsto blokuj pakiety ICMP, przez co odpowied na
pinga jest niemoliwa. Polecenie ping najwygodniej jest wyda z konsoli systemowej
(rysunek 4.6). Jako argument podajemy adres IP komputera, z ktrym poczenie
chcemy sprawdzi, bd jego nazw DNS w sieci (np. ping wp.pl). Jeeli zatem nie moemy wywietli adnej strony internetowej, a polecenie ping pokazuje, e serwer
(np. wp.pl lub onet.pl) jest dostpny, wwczas problemem moe by le skonfigurowany
serwer DNS.
Rysunek 4.6.
Przykadowe dziaanie
polecenia ping.
W tym przypadku
adres IP 127.0.0.1
podany jako argument
polecenia ping
odpowiada za tzw.
ptl zwrotn. Innymi
sowy, wysyamy echo
request do siebie

88 (06-08-31)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

Rozdzia 4. Diagnostyka sieci

89

Diagnostyka sieci z wykorzystaniem

narzdzi systemu Windows
System Windows XP ma dosy wygodne narzdzie diagnozujce sie. Znajduje si ono
w Centrum pomocy i obsugi technicznej. Za pomoc tego narzdzia moemy szybko
i atwo wywietli informacje na temat rodowiska sieciowego, komputera oraz jego
kart sieciowych. Wykonywane s standardowe testy cznoci za pomoc opisywanej
wczeniej komendy ping. Badany jest dostp do zasobw, usug i serwerw sieciowych
takich jak DNS i DHCP. Aby wczy narzdzie Diagnostyka sieci, klikamy menu
Start, a nastpnie Pomoc i obsuga techniczna. Otworzy si okno Centrum pomocy
i obsugi technicznej. Okno podzielone jest na kilka kategorii. Nas interesuje lista Wybierz
zadanie. Wybieramy z niej pozycj Uyj Narzdzi, aby wywietli informacje o komputerze i przeanalizowa problemy. Po lewej stronie okna wywietlone zostan wszystkie dostpne narzdzia. Z listy Tools wybieramy opcj Diagnostyka sieci. W oknie
gwnym wywietl nam si dostpne opcje. Moemy uruchomi skaner Diagnostyka
Sieci (polecenie Skanuj system) lub ustawi opcje skanowania (polecenie Ustaw opcj
skanowania). Wybierzmy ustawianie opcji skanowania systemu i sieci. Opis kadej
opcji zawiera tabela 4.1. Wybieramy wszystkie opcje skanowania i naciskamy przycisk
Skanuj system. Po kilku chwilach wywietl si informacje podzielone na trzy kategorie:
Usuga internetowa, Informacje o komputerze, Modemy i karty sieciowe. Informacje
przedstawione s w formie drzewa. Sprawdzana jest dostpno podstawowych usug
sieciowych. Uzyskujemy rwnie przydatne informacje o strukturze sieci, takie jak adresy
serwerw DHCP, DNS, Proxy itd.

Sieci bezprzewodowe. Program Network Stumbler

Od pewnego czasu mona zaobserwowa coraz wiksz popularno sieci bezprzewodowych. Technologia bezprzewodowa ewoluowaa i oferuje obecnie bardzo dobr jako
poczenia i du niezawodno. Prostota tworzenia sieci bezprzewodowej, ktr zapewniaj dostpne na rynku gotowe rozwizania (Access Point), sprawia, e coraz wicej
uytkownikw indywidualnych, jak rwnie instytucji i firm, decyduje si na ten rodzaj
cznoci.
Jeeli nasz komputer ma wbudowan bezprzewodow kart sieciow, moliwe jest przyczenie si do sieci bezprzewodowej (np. osiedlowej). Aby sprawdzi dostpne sieci,
w systemie Windows klikamy prawym przyciskiem myszy Poczenia sieciowe i wybieramy Waciwoci. Nastpnie w otwartym oknie Poczenia sieciowe klikamy prawym
przyciskiem myszy ikon sieci bezprzewodowej. Z otwartego menu kontekstowego
wybieramy opcj Wywietl dostpne sieci bezprzewodowe (rysunek 4.7). Wywietl si
wwczas wszystkie dostpne sieci komputerowe, w ktrych zasigu znajduje si nasz
komputer. Po prawej stronie wywietlona jest moc sygnau (pionowe zielone kreski).
Jeeli przy nazwie sieci widnieje ikona kdki, wwczas sie jest zabezpieczona.

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

(06-08-31) 89

90

Diagnostyka sprztu komputerowego

Tabela 4.1. Opcje skanowania systemu dla narzdzia Diagnostyka sieci systemu Windows
Opcja

Komentarz

Ping

Testowanie poczenia za pomoc komendy ping

(zob. podrozdzia Testowanie poczenia. Polecenie Ping)

Pocz

Prba nawizania poczenia w celu sprawdzenia, czy dana

usuga sieciowa jest dostpna

Poka

Zbiera podstawowe informacje na dany temat

Informacja pena

Zbiera zaawansowane informacje na dany temat

Zapis na pulpicie

Zapisuje na pulpicie plik z danymi dotyczcymi skanowania

Usuga pocztowa

Wywietla nazw serwera poczty przychodzcej

i wychodzcej oraz port, na ktrym nastpuje poczenie.
Sprawdzanie jest wykonywane za pomoc polece ping
i pocz. Dziaa jedynie dla programu Outlook

Usuga grup dyskusyjnych

Wywietla nazw serwera grup dyskusyjnych. Sprawdzanie

jest przeprowadzane za pomoc polece ping i pocz. Dziaa
jedynie dla programu Outlook

Internetowy serwer proxy

Wywietla nazw i numer portu serwera proxy programu

Internet Explorer. Sprawdzanie jest przeprowadzane
za pomoc polece ping i pocz

Informacje o komputerze

Wywietla informacje o komputerze

System operacyjny

Wywietla informacje o systemie operacyjnym

Wersja systemu Windows

Sprawdza wersj systemu Windows

Modemy

Wywietla list wszystkich modemw

Klienty sieci

Lista wszystkich klientw sieci

Karty sieciowe

Lista wszystkich kart sieciowych zainstalowanych

w komputerze

System DNS (Domain Name System)

Wywietla serwery DNS dla kadej karty sieciowej

Protok DHCP
(DynamicHost Configuration Protocol)

Wywietla serwery DHCP dla kadej karty sieciowej

Bramy domylne

Wywietla bramy sieciowe (ang. gateway) dla kadej karty

sieciowej

Adres IP

Sprawdza adres IP komputera

Usuga WINS
(Windows Internet Naming Service)

Wywietla serwery WINS dla kadej karty sieciowej

Przyczenie do takiej sieci nastpuje po uprzednim podaniu klucza sieciowego. W tym

celu klikamy prawym przyciskiem myszy Poczenia sieciowe, wybieramy Waciwoci,
a nastpnie w otwartym oknie klikamy prawym przyciskiem ikon sieci bezprzewodowej. Wybieramy opcj Waciwoci. Otworzy si okno Waciwoci: Poczenie sieci
bezprzewodowej (rysunek 4.8, lewy). Przechodzimy do zakadki Sieci bezprzewodowe.
Opcja Uyj systemu Windows do konfiguracji ustawie sieci bezprzewodowej powinna
by wczona. Z tego okna moemy rwnie wywietli dostpne sieci bezprzewodowe,
klikajc przycisk Poka sieci bezprzewodowe. W panelu Sieci preferowane mamy dostpn
list sieci. Zaznaczamy nazw interesujcej nas sieci i klikamy przycisk Waciwoci.

90 (06-08-31)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

Rozdzia 4. Diagnostyka sieci

91

Rysunek 4.7. Okno Poczenia sieci bezprzewodowej, z dostpnymi sieciami

Rysunek 4.8. Ustawianie waciwoci sieci bezprzewodowej

Otworzy si okno waciwoci wybranej sieci (rysunek 4.8, prawy). Musimy ustawi typ
uwierzytelniania sieciowego i szyfrowania danych oraz poda klucz sieciowy. Zwykle
do szyfrowania danych uywa si standardu WEP (ang. Wired Equivalent Privacy).
Moliwe jest rwnie wybranie opcji Otrzymuj klucz automatycznie. Informacje te
uzyskamy, kontaktujc si z administratorem sieci. Jeeli uruchomilimy sie otwart,
bez zabezpiecze, wwczas opcj Uwierzytelnienie sieciowe ustawiamy na Otwarte. Jest

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

(06-08-31) 91

92

Diagnostyka sprztu komputerowego

to dosy niebezpieczne, poniewa kady, kto jest w zasigu naszej sieci, moe si do niej
przyczy. Jeli jednak mamy sab anten, ktra pokrywa dobrze jedynie mieszkanie,
oraz potencjalnie duo osb, ktre chciayby od czasu do czasu korzysta z naszej
sieci, moemy pozostawi sie otwart. Sie moe by rwnie nieszyfrowana, jednak
dostp do niej moliwy bdzie tylko po uprzednim zalogowaniu si. Po podczeniu si
do sieci i wczeniu przegldarki WWW wywietli si ekran, na ktrym naley poda
identyfikator uytkownika i haso.
Bardzo dobrym narzdziem do diagnostyki sieci bezprzewodowej jest darmowy program
Network Stumbler (http://www.netstumbler.com/). Dziki niemu w atwy sposb moemy
sprawdzi dostpne sieci bezprzewodowe. Wywietlane s szczegowe informacje na
temat kadej znalezionej sieci (rysunek 4.9).

Rysunek 4.9. Program Network Stumbler w wersji 0.4.0

Ekran aplikacji skada si z dwch paneli. W lewym panelu wywietlane s dostpne

opcje, natomiast w prawym szczegowe informacje na temat wybranej opcji. Lewy panel
zbudowany jest na zasadzie drzewa. Pierwszym wzem jest Channels. Jest to lista
kanaw, na ktrych dziaaj wszystkie znalezione sieci bezprzewodowe. Jeeli sieci
znajduj si blisko siebie, wtedy lepiej ustawi punkty dostpowe (access point AP)
tak, aby dziaay na rnych kanaach. W ten sposb unikniemy wzajemnego zakcania
si. Lista Channels posortowana jest wg kanaw. Moemy zatem sprawdzi, na ktrym
kanale dziaa interesujca nas sie. Rozwijajc wze z numerem kanau, dostajemy
list sieci aktualnie dziaajcych na tym kanale oraz adres MAC punktu dostpowego
danej sieci. Zaznaczajc interesujcy nas kana w prawym panelu, dostaniemy informacje
szczegowe. Tabela 4.2 zawiera spis wszystkich kolumn wraz z ich opisem.
Klikajc w lewym panelu adres MAC sieci bezprzewodowej, otrzymamy wykres natenia sygnau do zakce w funkcji czasu. Jest to niezwykle przydatne narzdzie do planowania rozmieszczenia punktw dostpowych sieci oraz rozmieszczenia komputerw
i ustawienia anten odbiorczych dla sieci bezprzewodowych. Zielone supki oznaczaj

92 (06-08-31)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

Rozdzia 4. Diagnostyka sieci

93

Tabela 4.2. Dostpne informacje szczegowe dotyczce sieci bezprzewodowej

Kolumna

Opis

MAC

Adres MAC dla punktu dostpowego (AP) sieci bezprzewodowej

SSID

Ang. Service Set IDentifier, czyli identyfikator sieciowy

Name

Nazwa urzdzenia AP

Chan

Kana, na ktrym dziaa AP. Jeeli przy liczbie wystpuje symbol *, oznacza to,
e jestemy do tej sieci przyczeni

Speed

Maksymalna odnotowana przepustowo do punktu dostpowego (Mbps megabitw

na sekund). Nie jest to przepustowo naszego poczenia z internetem, a jedynie
poczenia z AP (zob. podrozdzia Przepustowo sieci)

Vendor

Producent AP. Nazw uzyskuje si z adresu MAC (zob. podrozdzia Sprawdzanie

konfiguracji sieci. Adres IP)
Typ urzdzenia sieciowego. Moliwe s dwie wartoci tego parametru:
AP Access Point. Poczenie w schemacie gwiazdy, z centralnym wzem w postaci
punktu dostpowego. Wszystkie komputery w sieci cz si z AP i przez niego uzyskuj
dostp do innych komputerw oraz internetu

Type

Peer poczenie typu peer-to-peer. Jest to poczenie bez centralnego punktu.

Komputery cz si bezporednio ze sob
Encryption

Szyfrowanie danych. Jeeli jest wczone, pojawi si napis WEP, bez wzgldu na to,
jaki typ szyfrowania jest uywany

SNR

Aktualny stosunek sygnau do zakce (ang. Signal to Noise Ratio). Zwykle podawany
w dB

Signal+

Najwysze zanotowane natenie sygnau

Noise

Najnisze zanotowane natenie zakce

SNR+

Najwyszy zanotowany stosunek SNR

IP, Subnet

Konfiguracja IP urzdzenia. Jest wywietlana jedynie wtedy, gdy jest dostpna

Latitude,
Longitude,
Distance

Wartoci podawane jedynie wtedy, gdy uywamy odbiornika GPS (ang. Global Positioning
System). Na ich podstawie moliwe jest ustalenie pooenia GPS (latitude szeroko
geograficzna, longitude dugo geograficzna, distance odlego midzy satelit
a odbiornikiem GPS)

First Seen

Czas, kiedy obiekt na licie (AP lub Peer) by widziany po raz pierwszy

Last Seen

Czas ostatniego kontaktu

Signal

Aktualne natenie sygnau (dB)

Noise

Aktualne natenie zakce (dB)

Flags

Aktualnie podniesiona flaga dla standardu 802.11. Kody flag nie bd tutaj opisywane.
Zainteresowanych odsyamy do internetu

Beacon

Czas pomidzy sygnaami identyfikacyjnymi w milisekundach. Domyln wartoci

jest 100

natenie sygnau, natomiast czerwone to natenie zakce. Rnica pomidzy supkiem czerwonym a zielonym to stosunek sygnau do zakce. Niektre urzdzenia sieciowe nie maj moliwoci wywietlania natenia zakce. W takim przypadku wywietlana jest jedynie moc sygnau (rysunek 4.10). Pomidzy wartoci 70 a 80
jako sygnau jest niska i w wikszoci zastosowa nie zapewnia dobrych rezultatw.

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

(06-08-31) 93

94

Diagnostyka sprztu komputerowego

Rysunek 4.10. Mierzenie natenia sygnau do zakce w funkcji czasu

Powyej wartoci 70 jako sygnau jest dobra. Bardzo dobra jako sygnau rozpoczyna
si od wartoci ok. 60.
Kolejnym wzem jest SSIDs Jest to lista zawierajca wszystkie identyfikatory sieciowe
sieci bezprzewodowych, ktre s w naszym zasigu. Rozwijajc wze z nazw sieci,
dostaniemy adres MAC punktu dostpowego, a w prawym panelu wywietlone zostan
informacje szczegowe. Klikajc ten adres, moemy uzyska wykres jakoci sygnau
opisywany powyej. Ostatni wze (Filters) to lista moliwych filtrw, ktre moemy
stosowa do wywietlanych informacji. Z wyjtkiem dwch pierwszych, filtry te przeznaczone s dla zaawansowanego uytkownika. Jeeli wybierzemy filtr Encrypting
Off, wwczas dostaniemy list wszystkich sieci bezprzewodowych, w ktrych szyfrowanie danych jest wyczone. Encrypting On da nam list sieci z wczonym szyfrowaniem
pocze. ESS (ang. Extended Service Set) to filtr, za pomoc ktrego otrzymamy list
sieci opartych na poczeniu typu AP. IBSS (ang. Independent Basic Service Set lub
peer to peer network) da nam list sieci, ktre poczone s bez udziau AP (czyli
komputery poczone s bezporednio jedne do drugich). Za pomoc opcji Short Preamblem sprawdzimy, ktra z sieci posuguje si krtszym sygnaem synchronizacji, co
w teorii zwiksza szybko dziaania sieci. CF Pollable (ang. Contention-free pollable)
to jeden ze standardw sieci bezprzewodowych. Filtr Short Slot Time sprawdza, czy
w sieciach standardu 802.11g wczona jest opcja Short Slot Time, zwikszajca
szybko dziaania takiej sieci. PBCC (ang. Packet Binary Convolutional Code) to
kolejny standard, tym razem dla sieci 802.11b+. Standard ten zmniejsza liczb bdw
przy przesyaniu pakietw sieciowych.
Jak wynika z tego krtkiego opisu, program Network Stumbler jest bardzo poytecznym
narzdziem umoliwiajcym diagnostyk sieci bezprzewodowej. Za jego pomoc mona
ustawi lokaln sie optymalnie. Sprawdzi, czy cay interesujcy nas obszar jest pokryty.
Badajc natenie sygnau sieci, mona rwnie wybra sie bezprzewodow (dostawc
usug internetowych).

94 (06-08-31)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

Rozdzia 4. Diagnostyka sieci

95

Przepustowo sieci. Program AdRem iTools

Wan cech kadej sieci komputerowej jest jej przepustowo. Wysoka przepustowo
sieci gwarantuje nam szybkie dziaanie internetu oraz innych usug sieciowych. Zwykle
jej warto podawana jest w bajtach na sekund. W internecie mona znale wiele
programw sucych do badania przepustowoci sieci. Bardzo wygodnym narzdziem
jest program AdRem iTools (http://www.adremsoft.com/itools/index.php). Ma wiele opcji,
nas jednak interesuje szczeglnie opcja Connection. Za jej pomoc moemy wyznaczy
warto przepustowoci poczenia z dowolnym komputerem. W lewym panelu klikamy
opcj Connection. W grnym menu wpisujemy adres bd nazw interesujcego nas
komputera i klikamy przycisk Run. Naszym oczom ukae si wykres przepustowoci
w bajtach na sekund w zalenoci od czasu (rysunek 4.11). Liczona bdzie warto
rednia (Average), maksymalna (Maximum) i minimalna (Minimum). Dodatkowo podawana jest statystyka pakietw: liczba wysanych (Sent), odebranych (Received) i utraconych (Lost). Zadowalajca warto przepustowoci zaley od tego, co chcemy osign.
I tak do ogldania stron internetowych wystarczajca przepustowo to ok. 64 kb/s. Jeeli
przez sie przesyamy due pliki, wwczas poczenie 1 Mb/s moe okaza si niewystarczajce. Narzdziem tym moemy sprawdzi, czy deklarowana przez naszego dostawc
usug internetowych szybko pocze jest prawdziwa.

Rysunek 4.11. Sprawdzanie przepustowoci sieci za pomoc programu AdRem Itools

Inne dostpne opcje to test poczenia przy uyciu metody ping, sprawdzenie drogi do
danego komputera w sieci za pomoc Trace Route (wypisywane s adresy IP wszystkich

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

(06-08-31) 95

96

Diagnostyka sprztu komputerowego

aktywnych urzdze na drodze pakietu), DNS Lookup (zamiana adresu IP na nazw DNS
i odwrotnie) i skaner portw.
W systemie Windows po najechaniu kursorem myszy na ikon sieci w pasku zasobnika systemowego (tray) ukae nam si chmurka z kilkoma danymi dotyczcymi
sieci. Bdzie tam m.in. podana Szybko. Podobne informacje mona rwnie uzyska, klikajc prawym przyciskiem myszy Poczenia sieciowe, wybierajc Waciwoci,
a nastpnie klikajc prawym przyciskiem poczenie sieciowe i wybierajc Stan. Nie
jest to jednak szybko poczenia z innymi komputerami w sieci lub z internetem.
Jest to szybko poczenia do najbliszego aktywnego urzdzenia sieciowego.

Lista otwartych portw. Program A-Squared

Adresem naszego komputera w sieci jest numer IP. Na ten adres kierowane s pakiety.
Aby system wiedzia, do ktrej aplikacji kierowany jest dany pakiet, potrzebna jest
identyfikacja wszystkich procesw sieciowych. Su do tego tzw. porty. Kada aplikacja uywajca poczenia sieciowego otwiera wasny port. Kady port ma swj numer.
Porty mog suy do identyfikacji procesw dziaajcych w odlegych systemach. Niektre numery portw s oglnie znane i zarezerwowane dla odpowiednich usug (porty
o numerach od 0 do 1023). Na przykad, jeeli dana maszyna w sieci ma otwarty port
o numerze 80, wiemy, e udostpnia usug HTTP. Jedna aplikacja moe otwiera kilka
portw jednoczenie (np. FTP). Numery portw przydzielane s przez organizacj IANA
(ang. Internet Assigned Number Authority). Aktualna lista zarezerwowanych portw
znajduje si na stronie http://www.iana.org/assignments/port-numbers.
Oto lista niektrych portw wraz z przyporzdkowanymi do nich usugami:
20 FTP dane;
21 FTP polecenia;
22 SSH;
23 Telnet;
25 SMTP;
53 DNS;
70 Gopher;
80 HTTP;
109 POP2;
110 POP3;
119 NNTP;
143 IMAP;
161 SNMP;
162 SNMP komunikaty Trap;

96 (06-08-31)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

Rozdzia 4. Diagnostyka sieci

97

443 HTTPS;
995 POP3S (POP3 z uyciem SSL);
3389 Pulpit zdalny sytemu Windows.

Wane jest, aby wiedzie, ktre aplikacje w naszym systemie uywaj pocze sieciowych oraz jakie porty s otwarte. Im wicej otwartych portw, tym atwiej zaatakowa
nasz system. W sieci dostpnych jest wiele programw skanujcych porty najbardziej
znany to NMAP (http://www.insecure.org/nmap/). Jest to potne narzdzie przeznaczone
przede wszystkim dla administratorw systemw. My zajmiemy si programem o nazwie
A-Squared Free (http://www.emsisoft.com/en/software/free/). Zosta on stworzony gwnie
do skanowania systemu w celu poszukiwania internetowych robakw, programw typu
ko trojaski, aplikacji szpiegowskich i tzw. dialerw, czyli programw niebezpiecznych
szczeglnie dla uytkownikw cz modemowych. Zawiera on rwnie opcj skanowania otwartych portw. Sam program jest darmowy i po wypenieniu krtkiej ankiety mona
go pobra ze strony producenta. Z menu gwnego programu wybieramy opcj Sprawd
swj komputer za pomoc narzdzi kontrolnych. Wywietli si okno (tym razem niestety
niespolszczone) a-squared HiJackFree v1 z szeregiem opcji, za pomoc ktrych moemy
skontrolowa nasz system (patrz rysunek 4.12). Z lewego panelu wybieramy opcj
Open Ports. W prawym panelu wywietli si lista wszystkich procesw (kolumna
Procesess), ktre korzystaj z poczenia sieciowego. Podany jest rwnie numer
identyfikacyjny procesu (ProcessID), numer otwartego portu (Port) oraz protok sieciowy
uyty do poczenia (Proto). Klikajc mysz nazw danego procesu, moemy uzyska
kilka dodatkowych informacji, ktre umieszczone zostan w dolnym panelu File Details.
Jeeli na licie znajduj si programy, ktrych nie instalowalimy (oprcz procesw
systemowych), moemy podejrzewa, e w naszym systemie dziaaj niepodane
aplikacje.

Wicej informacji w internecie

http://free.grisoft.com/ darmowy program antywirusowy AVG Free.
http://www.free-av.com/ darmowy program antywirusowy AntiVir
http://www.avast.com/ darmowy program antywirusowy Avast! Home Edition
http://www.mks.com.pl/skaner/ skaner wirusowy online
http://www.zonelabs.com/ darmowa zapora sieciowa ZoneAlarm
http://www.lavasoftusa.com/software/adaware/ darmowy program Ad-Aware
wyszukujcy w systemie robaki internetowe, aplikacje szpiegowskie
i programy typu ko trojaski
http://www.emsisoft.com/en/software/free/ podobny do poprzedniego,
jednak znacznie bardziej rozbudowany program A-Square, przeznaczony
do wyszukiwania robakw internetowych, koni trojaskich, dialerw oraz

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc

(06-08-31) 97

98

Diagnostyka sprztu komputerowego

Rysunek 4.12. Skanowanie portw za pomoc programu A-Squared

programw szpiegowskich. Umoliwia uruchomienie w tle programu,

ktry chroni system przed atakami tego typu oprogramowania, i umoliwia
skanowanie otwartych portw.
http://www.netstumbler.com/ program diagnostyczny NetStumbler dla sieci
bezprzewodowych
http://www.adremsoft.com/itools/index.php program sucy do diagnostyki sieci
http://www.insecure.org/nmap/ potne narzdzie suce do skanowania portw

98 (06-08-31)

S:\ Sylwia\pdf\Diagnostyka sprzetu komputerowego\r04-02.doc