PRAWO SPADKOWE

1)PRAWO SPADKOWE
 Normuje skutki prawne śmierci człowieka jako podmiotu praw i obowiązków majątkowych
 Reguluje zasady dziedziczenia –przechodzenie praw i obowiązków majątkowych z osoby
zmarłej na spadkobierców

2)PODSTAWY PRAWNE
Art. 21 Konstytucji RP
IV Księga K.C.
Przepisy obejmują:
 Zasady przejścia majątku na osoby fizyczne i prawne
 Sytuacji prawnej spadkobierców
 Rodzajów testamentów
 Odpowiedzialności za długi spadkowe
 Norm prawnych, które odnoszą się do zachowku

3)SPADEK

Ogół praw i obowiązków majątkowych, które należały do zmarłej osoby fizycznej

Dziedziczone są wszystkie majątkowe :
 prawa ( własności, wierzytelności …)
 obowiązki (długi spadkowe, koszty pogrzebu..)
 Nie wchodzą prawa i obowiązki ściśle związane z osobą zmarłego(obowiązki alimentacyjne)

SPADKODAWCA SPADKOBIERCA

• Osoba zmarła fizyczna, która pozostawiła spadek
• Każda osoba z pełną zdolnością do czynności
prawnych może sporządzić testament na wypadek
śmierci
• Jeśli nie tego nie zrobi następuje dziedziczenie
ustawowe
• Dziedziczenie ustawowe dotyczy osób z
ograniczoną zdolnością do czynności
prawnych ,brakiem
SPADKODAWCA I SPADKOBIKERCA
• Podmiot, który posiada zdolność dziedziczenia,
został powołany na mocy dziedziczenia
• Osoba fizyczna- musi żyć w chwili otwarcia spadku
• Osoba prawna- prowadzić działalność
• Wyjątek dotyczy:
- dziecka poczętego –nasciturus- jeśli urodzi się żywe po
otwarciu spadku
- Fundacji ustanowionej w testamencie ,jeśli zostanie
wpisana do odpowiedniego rejestru w ciągu 2 lat od jego
ogłoszenia

4)DZIEDZICZENIE
 PRAWO SPADKOWE
-Przejście wskutek śmierci spadkodawcy ogółu praw i obowiązków na spadkobiercę. Podstawą
prawną jest powołanie do spadku ,które wynika z ustawy lub testamentu- zwykłego lub szczególnego.
-Dziedziczenie ma charakter SUKCESJI UNIWERSALNEJ – czyli spadkobiercy na skutek śmierci
spadkodawcy wstępują z mocy prawa ex lege w całą prawną sytuację majątkową zmarłego.

FORMY DZIEDZICZENIA
Z USTAWY (USTAWOWE) Z TESTAMENTU (TESTAMENTOWE)
DOMNIEMANA WOLA ZMARŁEGO WOLA ZMARŁEGO

• Spadkodawca nie zostawił • Jednostronne oświadczenie woli

testamentu/odwołał/nieważny/
• Spadkobierca nie chce
spadku,/odrzuca/ nie żyje
1.współmałżonek, dzieci
2.rodzice, rodzeństwo
3.Skarb Państwa
• Dobrowolne rozporządzanie majątkiem ,możliwość odwołania
• Warunki ważności
• Osoba sporządzająca testament –testator korzysta ze swobody
testowania, czyli możliwości dowolnego dysponowania swoim
majątkiem na wypadek śmierci
• Testament może zostać unieważniony, gdy narusza przepisy:
 - Zdolności testowania
 -osobistego działania spadkodawcy
 -formy testamentu
 -treści testamentu
 -wad oświadczenia woli

5)OTWARCIE SPADKU- Otwarcie spadku następuje z chwilą, która w akcie zgonu jest zapisana jako
moment śmierci spadkodawcy. Istotne jest określenie dokładnego dnia, miejsca i godziny zgonu.

6)PRZYJĘCIE SPADKU

PRZYJĘCIE PROSTE PRZYJĘCIE z DOBRODZIEJSTWEM ODRZUCIĆ

INWENTARZA

Przyjąć spadek bez ograniczenia
odpowiedzialności za długi
PASYWA
odpowiedzialność za długi z całego
swojego majątku
Przyjąć spadek z ograniczeniem tej Odrzucić spadek
odpowiedzialności
AKTYWA
Odpowiada za niewypełnione
zobowiązania wyłącznie do
wartości odziedziczonych dóbr

7)PRZYJĘCIE SPADKU
 PRAWO SPADKOWE
-Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno zostać złożone przed sądem lub
notariuszem w ciągu 6 miesięcy od chwili, w której spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku
-Jeśli w tym czasie nie złoży oświadczenia ,to przyjmuje się ,że przyjął spadek z dobrodziejstwem
inwentarza
-W dziedziczeniu mieszanym , może odrzucić spadek jako spadkobierca testamentowy a przyjąć jako
spadkobierca ustawowy

8)ODRZYCENIE SPADKU
-Do odrzucenia dochodzi gdy pasywa przewyższają wartość aktywów
-Spadkobierca, który odrzucił spadek , zostaje wyłączony z dziedziczenia
-Jeśli spadek odrzucił spadkobierca ustawowy- to udział przypada jego zstępnym-dzieci
-Sąd bada z urzędu czy spadkobierca ma zstępnych i wzywa do udziału jako spadkobierców
ustawowych

9)TESTAMENT
 jednostronne oświadczenie woli, w którym osoba dysponuje swoim majątkiem na wypadek
śmierci
 Jednostronna czynność prawna
 Warunkiem ważności testamentu jest posiadanie przez osobę go sporządzającą pełnej
zdolności do czynności prawnych

Aby dane oświadczenie woli mogło być uznane za testament, konieczne jest dokonanie w nim
przynajmniej jednego rozporządzenia:
 majątkowego (powołanie spadkobiercy)
 lub niemajątkowego(powołanie wykonawcy testamentu)
 Każda osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych
 Okoliczności do unieważnienia

Testament może zostać odwołany przez testatora przez :

 Zniszczenie
 Sporządzenie nowego oświadczenia woli
 Pozbawienie go cech decydujących o jego ważności
 Dokonanie w nim takich zmian , z których wynika wola odwołania jego postanowień
 W razie sporządzenia dwóch testamentów stworzony później odwołuje wcześniejszy(różnice)

10)RODZAJE TESTAMENTÓW
 PRAWO SPADKOWE
ZWYKŁE SZCZEGÓLNE

• Sporządzone w każdym czasie • Uzależnione od okoliczności

• Najprostsza forma –własnoręczny – • Tracą moc po upływie 6 miesięcy od ustania
wola ,podpis , data okoliczności
• Wyjątek –spadkodawca zmarł wcześniej,
przed upływem tego terminu

HOLOGRAFICZNY NOTARIALNY ALLOGRAFICZNY SZCZEGÓLNE

WŁASNORĘCZNY W FORMIE AKTU OŚWIADCZENIE USTNY

WOLI/ WOJSKOWY
2 ŚWIADKÓW/ STATEK
PRZEDSTAWICIEL WŁADZY SAMOLOT

11)ZACHOWEK
-Uprawnienie chroniące interesy: zstępnych , małżonka , rodziców spadkodawcy na wypadek
pominięcia ich przez testatora w testamencie
-Chodzi o osoby ,które byłyby powołane z mocy ustawy, gdyby nie było spadku
-Polega na przyznaniu osobom roszczenia o zapłatę określonej sumy pieniężnej przez spadkobiercę
-Wysokość zachowku wynosi ½ wartości udziału spadkowego, który by przypadł przy dziedziczeniu
ustawowym
-Małoletni , osoby trwale niezdolnej do pracy2/3 udziału spadkowego
-Roszczenia do zachowku przedawniają się z upływem 3 lat od daty ogłoszenia
-Zachowku nie może żądać osoba wydziedziczona