Orojenez:

-Dış kuvvetlerin taşıdıkları malzemelerin uzun zamanlarla biriktiği çukurluk alan.

-Jeosenklinal alan: orojenez ile taşınan maddelerin çukur alana birikmesiyle oluşan alan
-Jeosenklinallerde biriken kalın tortul tabakalar, yer kabuğunu oluşturan Levha’ların birbirine
yaklaşması sonucu yan basınçlara uğrar.
-Esnek yapılı tabakalar kıvrılırken sert yapılılar kırılır.
Kıvrılma ile SENKLİNAL(çanak, alçak) ve ANTİKLİNAL(kubbe, yüksek);
Kırılma ile HORST ve GRABEN oluşur.
Alp-Himalaya Dağları – Antiklinal Senklinal
HİMALAYA DAĞLARI, Hint Levhası’nın manto üzerinde kuzeye doğru kayması ve Avrasya
Levhası’nı sıkıştırması, buna bağlı yerkabuğunun kıvrılması sonucu oluşmuştur.
- Sert tabakalar kıvrılamadığı için kırılarak yatay ve dikey yönde hareket ederler. Oluşan kırıklara fay
denir.

İzostatik denge;
-Aşınma
-Tortulanma
-İklim değişiklikleri
-Volkanizma
-Orojenez nedeniyle bozulabilir.

Karanın alçalıp denizin yükselmesine TRANSGRESYON, Karaların yükselip denizin alçalmasına

REGRESYON denir.
-Regresyon ile deniz suları karadan çekilir.
-Transgresyon ile denizler karanın içine ilerler.

EPİROJENEZ ÖRNEKLERİ:

-İskandinav Yarımadası ve Kanada buzulların erimesiyle her yıl yükselir.

-Hollanda ve çevresi alçalır.
-Tokyo deprem olmadığı zamanlarda yılda 2 cm çöker.
-Venedik yılda 4mm alçalır.
-Grönland ve Antarktika kalın buzullardan dolayı mantoya gömülmüştür.

İç Volkanizma:

-Yer kabuğunun tabakaları arasına sokulan magma yüzeye çıkmadan (eriyerek) batolit, sil, dayk,
lakolit gibi şekiller oluşturur.
-Şekiller üzerlerindeki tabakanın aşınmasıyla yüzeye çıkabilir.
PS: Volkanlardan çıkan malzemelerin bir kısmı, çok az yoğunluktaki süngersi yapıda kayaçları
oluşturur.
Kaldera: Volkanın üst kısmının çökmesiyle genişleyen kratere bu ad verilir.
Maar: Volkanik alanlarda yeraltındaki gazların basıncıyla üstteki tabakanın parçalanması ile oluşan
çukura denir.
PS: Magmadan gelen malzemelerin yoğun olarak yüzeye çıktığı yerlerde dik volkan konileri
oluşmaktadır. Tabakalar halinde oluşan bu volkan konilerinde bir büyük volkan konisi etrafında
küçük volkan konileri bulunmaktadır. Bu şekilde oluşan volkan konilerine tabakalı volkanlar
denilmektedir
Ülkemizde Volkan Örnekleri:

-Ağrı Dağları (tabakalı volkan)

-Kula volkanik arazisi
-Nemrut Dağı (aktif)

Dünyada Volkanlar:

-Dünyada aktif halde 450 volkan vardır. Bunlar jeolojik zamanda tektonik olaylara uğramış
yerkabuğunun kırık ve çatlak alanlarında bulunurlar.
-Volkanlar fay hatları üzerinde yoğunluk gösterirler.
-Büyük Okyanus ve çevresi, Akdeniz ve çevresi

Volkanik alanlar yoğun nüfuslanmışlardır. Bunun sebepleri;

-Volkanlardan çıkan minerallerin tarımı elverişli hale getirmesi

-Volkanik arazilerin maden açısından zengin olması
-Volkanik arazilerin turistik potansiyelleridir.

DEPREMLER

Yeryüzünü en kısa sürede şekillendiren kuvvetlerdirler. Üç türleri vardır:

-Tektonik Depremler
-Volkanik Depremler
-Çöküntü Depremleri

Normal Fay: Fay hattının yanındaki blokların düşey yönden uzaklaşmaları ile oluşur.
Ters Fay: Alçalan bloğun, yükselen bloğun altına dalmasıyla oluşur.
Doğrultu Atımlı Fay: Kırık boyunca blokların yatay yönde yer değiştirmeleri ile oluşur.

Hiposantr (Odak Noktası): Yer içerisinde depremin enerjisinin ortaya çıktığı noktadır.
Episantr (Dış Merkez): Yeryüzünde odak noktasına en yakın noktadır. En çok hasar burada gerçekleşir.
Odak Derinliği: Hiposantr ile Episantr arasındaki mesafedir.

0-60 km. - Sığ (genellikle Türkiye)

60-300 km - Orta
300+ km – Derin
Deprem Görülmeyen Alanlar:

Eski jeolojik devirlerde oluşan;

-Kanada
-İskandinav Yarımadası
-Doğu Avrupa
-Sibirya
-Grönland
-Avustralya

TÜRKİYE’DEKİ ANA FAYLAR:

1- Kuzey Anadolu Fayı Hattı

2- Güneydoğu Anadolu Fay Hattı
3- Batı Anadolu Fay Hatları