You are on page 1of 56

‫آب‬

‫بسمه تعالي‬

‫بيوشيمي عمومي‬
‫آب و‬
‫محيط‬
‫آبي‬

‫ابراهيم قاسمي‬
‫آب‬

‫آب‬

‫■ حدود دوسوم سطح كره زمين و وزن موجودات زنده‬


‫■ ﻫرجﺎ آب بﺎشد حيﺎت است‬
‫■ و جعلنﺎ من المﺎء كلّ شئ حيّ‬
‫■ خواص ويژه آب تﺎثير مهمي بر حيﺎت‬

‫‪٢‬‬
‫آب‬

‫ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫‪ .1‬سﺎختﺎر آب‬

‫‪ .2‬خواص آب‪ :‬حﻼليت آب‪ ،‬چسبندگي آب‪،‬‬


‫يونيزاسيون آب و واكنش ﻫﺎي آب‬

‫محلول ﻫﺎي آبي )فشﺎر اسمزي و اسيد و‬ ‫‪.3‬‬


‫بﺎز(‬

‫‪٣‬‬
‫آب‬

‫سﺎختﺎر ﻣوﻟكول آب‬


‫■ دوقطبي‬

‫‪٤‬‬
‫آب‬

‫آب حﻼل زيستي‬

‫■ بسيﺎري از تركيبﺎت در آب‬


‫حل مي شوند‬

‫■ حﻼليت در محيط )محلول(‬


‫آبي نقش مهمي در انتقﺎل و‬
‫واكنش شيميﺎيي دارد‬

‫■ آبدوست‪ ،‬آبگريز و آمفي‬


‫پﺎتيك‬
‫‪٥‬‬
‫آب‬

‫حﻼﻟيت‪-‬تركيبﺎت قﻄبي‬

‫‪٦‬‬
‫آب‬

‫حﻼﻟيت‪-‬تركيبﺎت قﻄبي )هيدروژني(‬


‫■ قند‬
‫■ اوره‬

‫‪٧‬‬
‫آب‬

‫حﻼﻟيت‪-‬تركيبﺎت يوني‬

‫‪٨‬‬
‫آب‬

‫عدم حﻼﻟيت‪-‬گﺎزهﺎي غيرقﻄبي‬

‫‪٩‬‬
‫آب‬

‫عدم حﻼﻟيت‪-‬ﻟيپيدهﺎ‬

‫‪١٠‬‬
‫آب‬

‫عدم حﻼﻟيت‪-‬درشت ﻣوﻟكول رشته اي‬


‫■ پروتئين ﻫﺎ و پلي سﺎكﺎريدﻫﺎ‬
‫رشته اي مﺎنند كراتين‪،‬‬
‫كﻼژن‪ ،‬سلولز‬

‫‪١١‬‬
‫آب‬

‫تركيبﺎت آﻣفي پﺎتيك‬

‫‪١٢‬‬
‫آب‬

‫تركيبﺎت آﻣفي پﺎتيك‬

‫‪١٣‬‬
‫آب‬

‫اسيدهﺎي كربوكسيليك‬

‫اسيد فرميك‬

‫اسيد استيك‬

‫اسيد پروپيونيك‬

‫اسيد بوتيريك‬

‫اسيد كاپروئيك‬

‫‪١٤‬‬
‫آب‬

‫فسفوﻟيپيدهﺎ‬

‫‪١٥‬‬
‫آب‬

‫پروتئين هﺎي كروي‬

‫‪١٦‬‬
‫آب‬

‫تركيبﺎت قﻄبي‪ ،‬غيرقﻄبي و دوگﺎنه دوست‬

‫‪١٧‬‬
‫آب‬

‫تركيبﺎت آبگريز‬
‫■ حﺎمل‬

‫■ تشكيل امولسيون‬

‫‪١٨‬‬
‫آب‬

‫‪ ...‬پيوندهﺎي هيدروژني‬

‫‪١٩‬‬
‫آب‬

‫پيوندهﺎي هيدروژني‬

‫‪٢٠‬‬
‫آب‬

‫پيوندهﺎي هيدروژني در آب و يخ‬

‫‪٢١‬‬
‫آب‬

‫ويژگي اتصﺎﻟي آب‬


‫‪ .1‬شكل آب‬

‫‪ .2‬ﻫمچسبي‪ ،‬چسبندگي‪ ،‬گرانروي‪،‬‬


‫كشش سطحي‪ ،‬خواص موئينگي‬

‫گرمﺎي تبخير بﺎﻻ و ظرفيت‬ ‫‪.3‬‬


‫گرمﺎيي ويژه‬

‫‪ .4‬محلوليت‬
‫‪٢٢‬‬
‫آب‬

‫شكل آب‬

‫‪٢٣‬‬
‫آب‬

‫انتقﺎل آب و ﻣواد غذايي‬

‫‪٢٤‬‬
‫آب‬

‫گرﻣﺎي تبخير آب‬

‫‪٢٥‬‬
‫آب‬

‫ ظرفيت گرﻣﺎيي ويژه‬...


Q=m C T
Material cal/gC
Water 1
Ice 0.50
Steam 0.48
Silver 0.056
Aluminum 0.215
Copper 0.0924
Gold 0.0308
Iron 0.107
Lead 0.0305
Brass 0.092
Glass 0.200
Wood 0.41
Ethyl Alcohol 0.58
Beryllium 0.436
٢٦
‫آب‬

‫درجه حرارت‬

‫‪٢٧‬‬
‫آب‬

‫تنظيم درجه حرارت‬

‫‪٢٨‬‬
‫آب‬

‫‪٢٩‬‬
‫آب‬

‫يونيزاسيون آب‬
‫■ آب كمي به يون ﻫﺎي مثبت‬
‫)‪ (H+‬و منفي )‪ (OH-‬يونيزه‬
‫مي شود‬

‫■ يون ‪H+‬‬
‫▬ سﺎختمﺎن و محلوليت‬
‫پروتئين ﻫﺎ‬
‫▬واكنش ﻫﺎي بيوشيميﺎيي‬
‫)آنزيم(‬
‫▬محلوليت كﺎتيون )جذب و‬
‫متﺎبوليسم(‬

‫‪٣٠‬‬
‫آب‬

‫تغيير ‪ pH‬و سﺎختﺎر بيوﻣوﻟكول هﺎ‬

‫‪٣١‬‬
‫آب‬

‫ درآب خﺎﻟﺺ‬H+ ‫غلظت‬

• H2 O H+ + OH− • Kw = [H+][OH-] = Keq x


[H2O] = 1 x 10-14 M2
• Keq = [H+][OH-] / [H2O]
• for pure water [H+] = [OH-]
• Keq = 1.8 x 10-16 M
• so, [H+]2 = 10-14 M
• [H2O]=?
• [H+] = 10-7 M
• One liter H2O = 1,000 g
• pH is negative log [H+] , for
• Mole Wt H2O = 18.015
pure water = 7.0
• [H2O] = 55.5 M
• pH+pOH=14
• Keq x [H2O]= [H+][OH-]

٣٢
‫آب‬

‫آب در واكنش هﺎي بيوشيميﺎيي شركت ﻣي كند‬

‫■ فتوليز‬

‫■ ﻫﻀم‬

‫■ متﺎبوليسم‬

‫■ دفع مواد‬

‫‪٣٣‬‬
‫آب‬

‫فتوﻟيز‬

‫‪٣٤‬‬
‫آب‬

‫هﻀم‬

‫‪٣٥‬‬
‫آب‬

‫ﻣتﺎبوﻟيسم‬
‫■ ﻫيدراسيون و دﻫيدراسيون‬

‫‪٣٦‬‬
‫آب‬

‫ﻣحلول هﺎي آبي‬


‫■ آب خﺎلص در برابر محلول آبي‬

‫■ يونهﺎ‪ ،‬زيست مولكول ﻫﺎ و ‪...‬‬

‫■ مﺎيعﺎت بدن )داخل سلول‪ ،‬فﻀﺎي ميﺎن بﺎفتي و‬


‫پﻼسمﺎ(‬

‫‪٣٧‬‬
‫آب‬

‫غلظت‬
‫■ جرم )گرم( در ليتر‬

‫■ موﻻريته‬

‫‪٣٨‬‬
‫آب‬

‫خواص ﻣحلول هﺎي آبي‬

‫■ فشﺎر اسمزي‬

‫■ خواص اسيد و بﺎزي‬

‫‪٣٩‬‬
‫آب‬

‫فشﺎر اسمزي‬
‫■ حركت آب در اثر اختﻼف غلظت‬
‫دو محلول كه توسط يك غشﺎي‬
‫نيمه تراوا از ﻫم جدا شده اند‪.‬‬

‫■ فشﺎر اسمزي بستگي به تعداد‬


‫)موﻻريته يﺎ نرمﺎليته( ذرات حل‬
‫شونده )تفكيك شده( دارد‬
‫)خواص كوليگﺎتيو(‪.‬‬

‫‪π = iCRT‬‬ ‫■ حركت و حجم آب )شكل سلول‬


‫و بﺎفت(‬
‫‪٤٠‬‬
‫آب‬

‫ﻣحلول هﺎي آبي بدن‬


‫▬‪ ٣٠٠‬ميلي اسمول در كيلوگرم‬

‫‪٤١‬‬
‫آب‬

‫اسموﻻريتي ﻣحلول هﺎ‬


‫■ محلول ﻫﺎي بﺎ فشﺎر اسمزي‬
‫<>=‪ ٣٠٠‬ميلي اسمول در‬
‫كيلوگرم به ترتيب‬
‫ﻫيپرتونيك‪ ،‬ﻫيپوتونيك و‬
‫ايزوتونيك گفته مي شوند‬

‫‪٤٢‬‬
‫آب‬

‫‪٤٣‬‬
‫آب‬

‫خواص اسيد ‪ -‬بﺎزي ﻣحلول هﺎي آبي‬


‫■ اگر تركيبي يون ﻫيدروژن بدﻫد‬
‫و يﺎ بپذيرد به ترتيب اسيد و بﺎز‬
‫گفته مي شود‬
‫▬در آب خﺎلص = ]‪[H+] = [OH-‬‬
‫‪ :10-7 M‬محيط خنثي‬
‫▬حل شدن اسيد ]‪:[H+] > [OH-‬‬
‫محيط اسيدي‬
‫▬حل شدن بﺎز ]‪:[H+] < [OH-‬‬
‫محيط بﺎزي‬

‫‪٤٤‬‬
‫آب‬
pH=-log(H+)

٤٥
‫آب‬

‫تعيين ‪) pH‬غلظت يون هيدروژن(‬


‫‪ .1‬غلظت اسيد‬
‫‪ .2‬ظرفيت اسيد‬
‫‪ .3‬قدرت اسيد‬
‫▬اسيد و بﺎز قوي‪ :‬به طور كﺎمل‬
‫تفكيك )ميزان يونش بﺎﻻ( مي‬
‫شوند پس غلظت يون‬
‫ﻫيدروژن معﺎدل؟‬
‫▬اسيد و بﺎز ضعيف‪ :‬بطور‬
‫تعﺎدلي يونش مي يﺎبد‬

‫اسيد قوي‬ ‫اسيد ضعيف‬


‫‪٤٦‬‬
‫آب‬

‫تعيين ‪ pH‬براي اسيدهﺎي ضعيف‬


‫■‬
‫■‬

‫■‬

‫■‬
‫معادله هندسون‪-‬هاسلباخ‬

‫‪٤٧‬‬
‫آب‬

‫‪٤٨‬‬
‫آب‬

‫ﻣﺎيعﺎت زيستي‬
‫■ اكثر محيط ﻫﺎي بيولوژيكي‬
‫‪ pH‬بين ‪٦-٨‬‬
‫■ توليد اسيد‬
‫• متﺎبوليسم ﻫوازي )توليد ‪،(CO2‬‬
‫غير فرار‬
‫• فسفريك‪ ،‬اسيدﻫﺎي آلي‬
‫)اسيدﻻكتيك( واجسﺎم كتوني‬
‫)كتوز و ديﺎبت(‬
‫■ توليد بﺎز‬
‫▬دآمينﺎسيون اسيدﻫﺎي آمينه‬
‫در بدن )توليد آمين(‬

‫‪٤٩‬‬
‫آب‬

pH ‫حفظ و تنظيم‬
‫ سﺎمﺎنه بﺎفري‬.1
For laboratory experiments ،‫ بيكربنﺎت‬،‫▬بﺎفر فسفﺎت‬
• MES ([2-N-morpholino]- ethanesulfonic acid,
pKa 6.1) ‫پروتئين ﻫﺎي پﻼسمﺎ و‬
• Inorganic orthophosphate (pKa2 7.2) ‫ﻫموگلوبين‬
• HEPES (N-hydroxyethylpiperazine-N′-2-
ethanesulfonic acid, pKa 6.8)
• Tris (tris[hydroxymethyl]aminomethane, pKa
8.3). ‫ ريه‬.2
CO2 ‫▬دفع يﺎ كﺎﻫش دفع‬

‫ كليه ﻫﺎ‬.3
H+ ‫ يﺎ يون‬HCO3- ‫▬دفع‬

٥٠
‫آب‬

‫بﺎفرهﺎ‬
‫■ مخلوطي از يك اسيد ضعيف‬
‫‪HA H + A‬‬
‫‪+‬‬ ‫–‬
‫)‪ (HA‬و بﺎز مزدوج )‪ (A-‬كه‬
‫در نواحي خﺎصي از ‪ pH‬بﺎ‬
‫اضﺎفه شدن اسيد يﺎ بﺎز از‬
‫تغييرات شديد ‪pH‬‬
‫جلوگيري كنند‬
‫■ اصل لوشﺎتليه‬
‫▬قدرت بﺎفر‬
‫▬بﺎفر منﺎسب‬

‫‪٥١‬‬
‫آب‬

‫نﺎحيه بﺎفري‬

‫‪٥٢‬‬
‫آب‬

‫بﺎفر بيكربنﺎت‬
■ H3O+ + HCO3–
H2CO3 + H2O

■ OH– + H2CO3
HCO–3 + H2O

٥٣
‫آب‬

‫بﺎفر فسفﺎت‬
‫‪■ H2PO4– ↔ HPO4-2 +‬‬
‫‪H+‬‬

‫‪٥٤‬‬
‫آب‬

‫‪٥٥‬‬
‫آب‬

‫تمرين‬
‫‪ pH .1‬محلولي با غلظت يون هيدروژن ‪١× ١٠-٦‬؟‬
‫‪ pH .2‬محلولي با دو برابر كردن غلظت هيدروژن در تمرين قبل؟‬
‫‪ .3‬تفاوت غلظت هيدروژن در دو محلول در ‪ pH‬هاي ‪ ٢‬و ‪ ٦‬چقدر است؟‬
‫‪ pH .4‬محلول ‪ ٠/١‬موﻻر اسيد كلريدريك؟‬
‫‪ pH .5‬محلول با غلظت ‪ ٢‬و ‪ ١٠‬برابر تمرين قبل؟‬
‫‪ pH .6‬محلولي با غلظت ‪ KOH‬برابر ‪٤× ١٠-٤‬؟‬
‫‪ .7‬چﻨاﻧﭽﻪ ‪ H+=10-4‬و ‪ pH‬يك واحد افزايش يابد غلظت ‪ H+‬چقدر تغيير؟‬
‫‪ pH .8‬محلولي از اسيد استيك و استات سديم )‪ (pKa=4.76‬با ﻧﺴبت ‪ ١‬اسيد‬
‫و ‪ ١٠٠٠‬ﻧمك؟‬
‫‪ .9‬ﻧﺴبت استات سديم بﻪ اسيد استيك در ‪ pH‬برابر ‪٥/٧٦‬؟‬
‫‪ .10‬چگوﻧﻪ بافر فﺴفات براي محدود ‪ ٧/٤‬با غلظت ‪ ٠/١‬موﻻر )‪ (pKa=6.86‬تهيﻪ‬
‫مي شود )چﻪ مقدار موﻧو و دي هيدروژن فﺴفات سديم(؟‬

‫‪٥٦‬‬
‫‪ pH .11‬محلولي از اسيد استيك ‪ ٠/١‬موﻻر )‪(Ka=1.8×10-5‬؟‬

You might also like