Serwis

Zeszyt do samodzielnego kształcenia nr 264

Asystent hamowania

Budowa i zasada działania

 Ze statystyki wynika, że tylko w roku 1999
kierujący spowodowali w Niemczech 493.527
wypadków. W wielu przypadkach, w których
jako przyczynę podano wymuszenie
pierwszeństwa, nadmierną prędkość czy zbyt
mały odstęp od poprzedzającego pojazdu,
skuteczniejsze hamowanie pozwoliłoby uniknąć
kolizji.
Co to oznacza?
Badania wykazały, że wielu kierowców nie ma
doświadczenia w hamowaniu awaryjnym i w
takiej sytuacji hamuje zbyt ostrożnie. Oznacza
to, że możliwości układu hamulcowego nie są
wykorzystane, gdyż kierowca zbyt słabo wciska
pedał hamulca.
Z tych analiz zrodził się pomysł układu
wspomagającego kierowcę podczas hamowania
awaryjnego, tzw. „asystenta hamowania“.

S264_042
NOWOŚĆ Uwaga
Wskazówka

Zeszyt do samodzielnego kształcenia Aktualne informacje na temat diagnozy, regulacji

przedstawia budowę i zasadę działania nowego i naprawy prosimy zaczerpnąć z właściwej
rozwiązania technicznego! literatury serwisowej.
Jego treść nie jest później aktualizowana.

2
Spis treści

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Hydrauliczny asystent hamowania . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Budowa, porównanie i sposób działania . . . . . . . . . . . 8

Elementy elektryczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Schemat funkcjonalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Mechaniczny asystent hamowania . . . . . . . . . . . . . . . 20

Budowa i zasada działania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Serwis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Sprawdzamy swoją wiedzę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

3
 Wprowadzenie

U początku
hamulce
dziejów motoryzacji hamulce odgrywały mechaniczne
drugorzędną rolę, gdyż tarcie w układach
napędowych było tak silne, że samochody
zwalniały i bez hamowania.

Wzrastająca moc silników i prędkość jazdy

samochodów oraz coraz większy ruch na
drogach sprawiły, że w latach dwudziestych
zaczęto zastanawiać się nad konstrukcją
odpowiednich układów hamulcowych.

Jednak dopiero postępy w dziedzinie elektroniki

i mikroelektroniki pozwoliły stworzyć taki układ
hamulcowy, który wystarczająco szybko reaguje
w sytuacji awaryjnej. aktywne
Pionierem w dziedzinie elektronicznych układów układy
hamulcowych był układ ABS, wprowadzony do przeciwpoślizgowe
seryjnej produkcji w roku 1978 i od tego czasu ABS
ciągle doskonalony i wzbogacany o dodatkowe ASR
funkcje. Niektóre z tych funkcji aktywnie EDS
wpływają na ruch samochodu, zwiększając jego EBV
stateczność. MSR
ESP
W tej dziedzinie pojawiają się nowe pomysły,
takie jak właśnie asystent hamowania.
Asystent hamowania wspiera kierowcę podczas układy wspomagające
hamowania w sytuacji awaryjnej, pozwalając mu kierowcę
uzyskać najkrótszą możliwą drogę hamowania asystent
przy zachowaniu możliwości kierowania hamowania
samochodem. oraz
układy
przyszłości

S264_009

4
 Co robi asystent hamowania?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, popatrzmy
najpierw na przebieg hamowania bez udziału
asystenta.

Kierowca zostaje zaskoczony przez nagłe

hamowanie samochodu, który jedzie przed nim.
Po sekundzie strachu ocenia sytuację i wciska
hamulec. Z reguły brak mu doświadczenia w tak
krytycznych sytuacjach, wiec nie ma wyczucia,
jak mocno należy wcisnąć pedał. W rezultacie
nie naciska na niego całą siłą. W układzie
S264_005 hamulcowym nie powstaje maksymalne ciśnienie
i droga hamowania wydłuża się. To kilka metrów
często decyduje o zderzeniu.

S264_006

A teraz ta sama sytuacja, ale z udziałem

samochodu wyposażonego w asystenta
hamowania.
Tak jak poprzednio, kierowca zbyt słabo naciska
hamulec. Na podstawie siły oraz prędkości
naciskania na pedał asystent hamowania
rozpoznaje, że ma do czynienia z hamowaniem
w sytuacji awaryjnej. Zwiększa wtedy ciśnienie
hamowania aż do uruchomienia układu ABS,
który zapobiega zablokowaniu kół. W ten
sposób pozwala wykorzystać maksymalną
S264_008 możliwą skuteczność hamulców i wyraźnie
skrócić drogę hamowania.

5
 Wprowadzenie
Różni producenci układów przeciwpoślizgowych
zrealizowali ideę asystenta hamowania w
odmienny sposób. Dotychczas powstały dwa
rodzaje układu:
- hydrauliczny asystent hamowania
- mechaniczny asystent hamowania
S264_075
6
W hydraulicznym asystencie hamowania,
skonstruowanym przez firmę Bosch, dodatkowe
ciśnienie hamowania wytwarza pompa w
zespole hydraulicznym ABS/ESP. Stąd pochodzi
określenie „hydrauliczny“ w nazwie układu.
W tym przypadku mówimy o aktywnym
zwiększaniu ciśnienia.
Zaletą asystenta tego typu jest to, że nie trzeba
wprowadzać żadnych dodatkowych elementów
do układu hamulcowego.
Obecnie VOLKSWAGEN montuje
hydraulicznego asystenta hamowania w Polo
(model 2002), w Passacie (model 2001) oraz
w samochodzie klasy D.
S264_076
W mechanicznym asystencie hamowania firmy
Continental-Teves zarówno rozpoznanie
hamowania awaryjnego, jak i zwiększenie
ciśnienia odbywa się na drodze mechanicznej,
w urządzeniu wspomagającym hamulców.
Ten rodzaj asystenta jest montowany w obecnych
modelach Golf i Bora.
S264_077
Układy obu typów posługują się istniejącymi
elementami układu hamulcowego, by
zrealizować funkcję asystenta hamowania.
Dlatego asystent hamowania jest obecnie
montowany tylko w połączeniu z układem ESP.
Ten zeszyt wyjaśnia różnice w budowie i
zasadzie działania pomiędzy mechanicznym
a hydraulicznym asystentem hamowania.
S264_078
7
 Hydrauliczny asystent hamowania

Budowa, ...

Najważniejszą częścią asystenta hamowania

firmy Bosch jest zespół hydrauliczny, połączony
ze sterownikiem ABS i pompą. Czujnik ciśnienia
hamowania w zespole hydraulicznym, czujniki
a
prędkości kół oraz włącznik świateł hamowania c
dostarczają sygnałów, pozwalających rozpoznać
sytuację awaryjną. b
Sterownik zwiększa ciśnienie hamowania
poprzez wysterowanie odpowiednich zaworów g
w zespole hydraulicznym oraz pompy ABS/ESP. e
h
f d

S264_001
a - urządzenie wspomagające hamulców
b - czujnik ciśnienia hamowania
c - włącznik świateł hamowania
d - zespół hydrauliczny
e - pompa
f - sterownik
g - zacisk hamulca
h - czujnik prędkości koła

... porównanie ...

Samochód bez asystenta hamowania później
osiąga zakres regulacji ABS, przez co ma
ciśnienie hamowania (p) w barach

dłuższą drogę hamowania.

zakres regulacji ABS

S264_011 czas (t) w sekundach

samochód z asystentem hamowania

samochód bez asystenta hamowania

8
 ... i sposób działania
Działanie asystenta hamowania można podzielić
p [bar] na dwie fazy:

- fazę 1 - rozpoczęcie działania asystenta

faza 1 faza 2 - fazę 2 - zakończenie działania asystenta

Gdy warunki zadziałania zostaną spełnione,

asystent zwiększa ciśnienie hamowania. To
aktywne zwiększenie ciśnienia powoduje bardzo
szybkie osiągnięcie obszaru działania ABS.

S264_012 t [s]
ciśnienie hamowania zwiększone przez asystenta
ciśnienie hamowania wytworzone przez kierowcę

Asystent hamowania zwiększa ciśnienie

hamowania aż do osiągnięcia obszaru
działania ABS.

Sterownik otwiera zawór przełączający N225

w zespole hydraulicznym oraz zamyka
wysokociśnieniowy zawór przełączający N227.
Dzięki temu ciśnienie wytworzone przez pompę
ABS dociera bezpośrednio do zacisków
hamulcowych.

b c

a d

zacisk hamulcowy

a = akumulator ciśnienia S264_016

b = zawór przełączający N225
c = wysokociśnieniowy zawór przełączający N227
d = pompa ABS
9
 Hydrauliczny asystent hamowania

p [bar]
Faza 1

Zadaniem asystenta hamowania jest jak faza 1

najszybsze zwiększenie ciśnienia hamowania do
wartości maksymalnej. Ten wzrost jest
ograniczany przez funkcję ABS, która zapobiega
zablokowaniu kół. Oznacza to, że gdy regulacja
ABS już się rozpocznie, asystent hamowania nie działanie ABS
może dalej zwiększać ciśnienia.

S264_013 t [s]

ciśnienie w zacisku hamulcowym

ciśnienie wytworzone przez kierowcę

Na czas regulacji ABS zawór przełączający

N255 jest ponownie zamykany, a wysoko-
ciśnieniowy zawór przełączający N227 –
ponownie otwierany. Strumień płynu tłoczony
przez pompę ABS utrzymuje ciśnienie
hamowania poniżej granicy zablokowania kół. b c

a d

a = akumulator ciśnienia S264_017

b = zawór przełączający N225
c = wysokociśnieniowy zawór przełączający N227
d = pompa ABS

10
p [bar]
Faza 2

faza 2 Gdy kierowca zmniejszy nacisk na pedał

hamulca, kryteria uruchomienia asystenta
hamowania nie są już spełnione. Asystent
hamowania przyjmuje, że sytuacja awaryjna
minęła, i przechodzi do fazy 2. W tej fazie
ciśnienie w zaciskach hamulcowych stopniowo
opada do poziomu, wytwarzanego pedałem
przez kierowcę. Przejście pomiędzy fazą 1 a fazą
2 nie odbywa się skokowo, lecz jest płynnym,
t [s]
komfortowym przejściem. Asystent hamowania
S264_014
zmniejsza udział swojego ciśnienia w całkowitym
ciśnienie w zacisku hamulcowym ciśnieniu hamowania proporcjonalnie do
ciśnienie wytworzone przez kierowcę zmniejszającej się siły nacisku na pedał
hamulca. Gdy udział asystenta spadnie do zera,
układ hamulcowy działa dalej w standardowy
sposób.

zbiornik wyrównawczy płynu hamulcowego

Asystent hamowania kończy pracę także wtedy,

gdy prędkość jazdy spadnie poniżej pewnej
granicy. W obu przypadkach zmniejszenie
ciśnienia hamowania następuje na skutek
wysterowania odpowiednich zaworów w zespole
hydraulicznym. Płyn hamulcowy powraca do
akumulatora ciśnienia, skąd pompa ABS
a
przetłacza go do zbiornika wyrównawczego.

Zmniejszanie ciśnienia hamowania. S264_018

a = akumulator ciśnienia
b = zawór przełączający N225
c = wysokociśnieniowy zawór przełączający N227
d = pompa ABS

11
 Hydrauliczny asystent hamowania
Warunki uruchomienia
Na podstawie następujących sygnałów
sterownik rozpoznaje hamowanie awaryjne
i uruchamia funkcję asystenta hamowania.
1. Sygnał włącznika świateł hamowania
informuje o tym, że kierowca wcisnął pedał
hamulca.
2. Sygnały czujników prędkości kół informują,
jak szybko jedzie samochód.
3. Sygnał czujnika ciśnienia hamowania
informuje, jak szybko i z jaką siłą kierowca
wciska pedał hamulca.
włącznik świateł
hamowania
p [bar]
czujnik ciśnienia hamowania
[km/h]
wartości zadane
czujniki prędkości kół
12
Siła nacisku na pedał hamulca oraz prędkość
wciskania pedału są wyliczane na podstawie
tempa wzrostu ciśnienia hamowania,
wytwarzanego przez pompę hamulcową.
Oznacza to, że sterownik mierzy (za pomocą
czujnika w zespole hydraulicznym) wzrost
ciśnienia w pompie hamulcowej w określonym
czasie. Szybkość narastania ciśnienia jest
nazywana gradientem ciśnienia.
zespół hydrauliczny ze sterownikiem ABS
polecenie regulacji
1
t [s]
xws
y w bar
zw
km/h
wartości rzeczywiste
S264_020

Parametrem decydującym o włączeniu asystenta
hamowania jest nachylenie krzywej ciśnienia.
p [bar]
S264_021 t1 t2
p [bar]
S264_010
ciśnienie hamowania podczas regulacji ABS
ciśnienie hamowania wytworzone przez kierowcę
Doświadczony kierowca wytwarza za pomocą pedału
hamulca i urządzenia wspomagającego hamulców
wystarczająco duże ciśnienie. Układ ABS zapobiega
zablokowaniu kół.
Próg włączenia asystenta hamowania ma
określoną wartość, zależną od prędkości jazdy.
Gdy siła nacisku na pedał przekroczy ten próg
w określonym czasie, asystent hamowania
zaczyna działać. Jeśli tempo zmiany ciśnienia
spadnie poniżej tego progu, asystent przerywa
działanie.
Warunek uruchomienia asystenta jest więc
spełniony wtedy, gdy ciśnienie hamowania
w krótkim czasie t1 osiągnie określoną wartość.
Natomiast gdy ciśnienie osiągnie tę samą
t [s] wartość w dłuższym czasie t2 (tzn. gdy krzywa
ciśnienia jest mniej stroma), warunek nie jest
spełniony i asystent nie działa.
Asystent nie uruchamia się więc wtedy, gdy:
- kierowca nie naciśnie pedału hamulca lub
zrobi to zbyt wolno,
- prędkość narastania ciśnienia hamowania nie
przekroczy progu uruchomienia,
- prędkość jazdy jest zbyt mała, lub
- kierowca naciśnie pedał hamulca
wystarczająco mocno.
t [s]
13
 Hydrauliczny asystent hamowania

Części elektryczne

Włącznik świateł hamowania F

Włącznik jest zamocowany do zespołu pedałów

i rozpoznaje naciśnięcie pedału hamulca.

Zasada działania
Jest to zwykły mechaniczny przycisk o dwóch S264_025
położeniach.

Zastosowanie sygnału sygnał:

Włącznik dostarcza jednego z dwóch sygnałów: zwolniony
pedał hamulca naciśnięty, lub
pedał hamulca zwolniony.

Sygnał włącznika świateł hamowania jest

używany przez różne układy przeciwpoślizgowe,
sterownik silnika oraz do włączenia świateł
hamowania.

Uszkodzenie włącznika
Bez sygnału włącznika asystent hamowania nie
działa.

Samodiagnoza
Nieprawidłowe działanie włącznika jest
rozpoznawane przez samodiagnozę i prowadzi S264_028
do zapisania błędu. Po wymianie włącznika
trzeba go wyregulować, zgodnie z instrukcją
naprawy. sygnał:
wciśnięty

S264_029

14
 Czujnik ciśnienia hamowania G201

W układach hamulcowych z ESP czujnik ten jest

wkręcony bezpośrednio w zespół hydrauliczny i
mierzy ciśnienie płynu hamulcowego w układzie.

S264_024 Zasada działania

Sercem czujnika jest element piezoelektryczny.
Zmiana ciśnienia powoduje zmianę rozdziału
ładunku wewnątrz elementu, co wywołuje
mierzalną zmianę napięcia.
Sterownik mierzy i ocenia zmianę napięcia
czujnika.

Zastosowanie sygnału
S264_054
Jak już wspomniano, z sygnału czujnika, po
uwzględnieniu czasu, tworzony jest gradient
ciśnienia, który decyduje o włączeniu asystenta
równomierny rozkład ładunku
hamowania.

Uszkodzenie czujnika
Bez sygnału czujnika ciśnienia hamowania nie
działa asystent hamowania oraz funkcja ESP.

Samodiagnoza
Nieprawidłowe działanie czujnika jest
rozpoznawane przez samodiagnozę i prowadzi
do zapisania błędu.

U [V]
S264_026

nierównomierny rozkład ładunku

U [V]
S264_027

15
 Hydrauliczny asystent hamowania

Czujniki prędkości obrotowej kół G44 – G47

Są to czujniki indukcyjne, które za pomocą

pierścieni impulsowych w piastach kół
rozpoznają prędkości obrotowe kół samochodu.

Zasada działania
Czujnik składa się z rdzenia żelaznego
S264_023
z magnesami trwałymi oraz cewki.
Pole magnetyczne, wytwarzane przez magnesy
trwałe za pomocą rdzenia, jest zakłócane przez
pierścień impulsowy. Zmiany pola
magnetycznego indukują w cewce mierzalne
napięcie. Im szybciej pierścień impulsowy
przesuwa się względem czujnika, tym wyższa jest
częstotliwość tego napięcia.
a

Zastosowanie sygnału
Z częstotliwości sygnału sterownik ABS wylicza
prędkość obrotową koła.
Prędkość obrotowa kół jest wykorzystywana b
przez wiele układów samochodu.
c
Uszkodzenie czujnika
Bez sygnału czujników asystent hamowania nie U [V]
może określić progu uruchamiania, który jest
zależny od prędkości jazdy.
Z tego powodu asystent hamowania nie działa.

Samodiagnoza
Nieprawidłowe działanie czujników jest
rozpoznawane przez samodiagnozę i prowadzi
d
do zapisania błędu.
S264_022

a - magnes trwały
b - rdzeń żelazny
c - cewka
d - pierścień impulsowy

16
 Aktywne czujniki prędkości obrotowej kół

Są także czujniki innego rodzaju, określane jako

aktywne, które coraz częściej są stosowane do
pomiaru prędkości obrotowej kół. Określenie
„aktywne“ bierze się stąd, że czujniki te
wymagają zasilania. W przypadku czujników
indukcyjnych zasilanie nie jest konieczne.

S264_073 Zasada działania

Sercem czujnika jest hallotron – element
półprzewodnikowy, w którym zachodzi zjawisko
Halla.
Gdy przez tę płytkę półprzewodnika przepływa
prąd, powstaje w niej napięcie Halla. Zmiana
pola magnetycznego, w którym znajduje się
czujnik, powoduje proporcjonalną zmianę
napięcie zasilania
napięcia Halla, gdyż zmienia się oporność
napięcie Halla elementu półprzewodnikowego.
układ elektroniczny Zależnie od odmiany czujnika, stosuje się
pierścień impulsowy wykonany z materiału
magnetycznego lub pierścień impulsowy ze
ścieżką magnetyczną.
Ruch takiego pierścienia impulsowego w pobliżu
czujnika powoduje zmianę pola magnetycznego,
a w efekcie zmianę napięcia Halla.

Zastosowanie sygnału
hallotron
Na podstawie częstotliwości zmian napięcia
Halla sterownik wylicza prędkość obrotową koła.
S264_074
Czujniki aktywne pozwalają mierzyć bardzo
ścieżka magnetyczna
małe prędkości jazdy.

Samodiagnoza
Nieprawidłowe działanie czujników jest
rozpoznawane przez samodiagnozę i prowadzi
do zapisania błędu.

17
 Hydrauliczny asystent hamowania

Pompa ABS V39

Podczas regulacji ABS pompa V39 tłoczy płyn

hamulcowy przeciwko ciśnieniu, wytwarzanemu
przez pompę hamulcową i urządzenie
wspomagające hamulców.

Zasada działania
Jest to dwustopniowa pompa hydrauliczna,
uruchamiana przez sterownik ABS.
Dwustopniowa oznacza w tym przypadku, że
podczas każdego suwu tłoka odbywa się S264_053
zarówno zasysanie, jak i tłoczenie płynu.
W pompie jednostopniowej procesy ssania strona tłoczna
i tłoczenia następują naprzemiennie.
Zastosowana pompa charakteryzuje się dwiema tylna komora
komorami roboczymi, umieszczonymi po obu
stronach tłoka. Kiedy tłok porusza się w lewo,
opróżnia przednią komorę i zasysa płyn do tylnej tłok
komory. Natomiast podczas ruchu w prawo tłok
wypiera płyn hamulcowy z tylnej komory z
powrotem do przewodu ssawnego pompy.
W ten sposób w przewodzie ssawnym powstaje
ciśnienie wstępne, pozwalające uzyskać prawie S264_070
równomierny strumień płynu po stronie tłocznej. strona ssawna
Dzięki temu pompa może gwałtownie zwiększyć
ciśnienie w układzie hamulcowym. Nie ma już
potrzeby stosowania dodatkowej pompy do przednia komora
wytwarzania ciśnienia wstępnego.

Uszkodzenie pompy ABS

Bez pompy nie działa wiele funkcji układu
hamulcowego, np. funkcja ABS. Uszkodzenie
pompy powoduje również niesprawność
asystenta hamowania. ciśnienie zasysania
ciśnienie wstępne

Samodiagnoza ciśnienie tłoczenia

Nieprawidłowe działanie pompy jest S264_071

rozpoznawane przez samodiagnozę i prowadzi
do zapisania błędu.

18
Schemat funkcjonalny
A+ D
a
b

S S S
G44 G45 G46 G47 G201

J104

J106 N99 N101 N133 N135 N225 N227 J105 V39

N100 N102 N134 N136 N226 N228

S264_078

A+ akumulator N136 zawór wylotowy ABS, tylny lewy

N225 zawór przełączający -1- układu ESP
D włącznik zapłonu i rozrusznika N226 zawór przełączający -2- układu ESP
N227 wysokociśnieniowy zawór
F włącznik świateł hamowania przełączający -1- układu ESP
N228 wysokociśnieniowy zawór
G44 czujnik prędkości koła, tylny prawy przełączający -2- układu ESP
G45 czujnik prędkości koła, przedni prawy
G46 czujnik prędkości koła, tylny lewy S bezpiecznik
G47 czujnik prędkości koła, przedni lewy
G201 czujnik ciśnienia hamowania V39 pompa ABS V39

J104 sterownik ABS a CAN high

J105 przekaźnik pompy ABS b CAN low
J106 przekaźnik zaworów ABS

N99 zawór dolotowy ABS, przedni prawy

N100 zawór wylotowy ABS, przedni prawy
N101 zawór dolotowy ABS, przedni lewy
N102 zawór wylotowy ABS, przedni lewy
N133 zawór dolotowy ABS, tylny prawy
N134 zawór dolotowy ABS, tylny lewy
N135 zawór wylotowy ABS, tylny prawy

19
 Mechaniczny asystent hamowania

Budowa ...

Sercem mechanicznego asystenta hamowania

firmy Continental-TEVES jest mechanizm
włączający w urządzeniu wspomagającym
hamulców.

mechanizm włączający
w urządzeniu wspomagającym hamulców

S264_030

20
komora Urządzenie wspomagające hamulców ma dwie
podciśnieniowa komora robocza komory – podciśnieniową i roboczą. Gdy
hamulec jest zwolniony, w obu komorach panuje
podciśnienie, czerpane z kolektora dolotowego.
Działanie wzmacniacza rozpoczyna się w chwili
naciśnięcia pedału hamulca. Powoduje to
połączenie komory roboczej z atmosferą i
powstanie różnicy ciśnień po dwóch stronach
przepony. W ten sposób ciśnienie atmosferyczne
wspomaga nacisk popychacza na tłok pompy
hamulcowej.

Mechanizm włączający składa się z tulejki

blokującej ze sprężyną, tłoczka oraz koszyka
S264_031
z kulkami i prowadnicą kulek.
mechanizm włączający
w zaworze sterującym

obudowa urządzenia wspomagającego

tulejka blokująca
zderzak mechaniczny
zawór powietrza atmosferycznego

S264_032

popychacz
prowadnica kulek
pompy
tarcza pośrednia popychacz z
hamulcowej
tłoczkiem
koszyk z kulkami
tarcza oporowa
obudowa zaworu sterującego

21
 Mechaniczny asystent hamowania

... i zasada działania

Powstanie ciśnienia w układzie hamulcowym kierowca odczuwa jako opór, czyli siłę działającą na pedał
hamulca.
Zasada działania mechanicznego asystenta hamowania polega na przeniesieniu tej siły na obudowę
zaworu sterującego. Powoduje to, że kierowcy łatwiej jest wciskać pedał. Dzięki zblokowaniu
mechanizmu włączającego zawór powietrza atmosferycznego pozostaje otwarty, wpuszczając
powietrze do komory roboczej.

Przeniesienie siły bez asystenta hamowania

zawór powietrza atmosferycznego

S264_033

opór układu hamulcowego nacisk na pedał

22
Przeniesienie siły z asystentem hamowania

S264_034

Naciśnięcie pedału hamulca z określoną siłą i prędkością powoduje zablokowanie mechanizmu

włączającego i uruchomienie asystenta.

Tłoczek przesuwa prowadnicę kulek, przez co

tłoczek
kulki przemieszczają się do wewnątrz. Dzięki
prowadnica kulek zderzak temu tulejka blokująca może się przesunąć aż do
swojego zderzaka. Powoduje to zablokowanie
mechanizmu włączającego.

Ponieważ na szczegółowym rysunku trudno

przedstawić działanie mechanizmu, poniżej
pokazano kolejne etapy działania na mocno
uproszczonych rysunkach schematycznych.

koszyk tulejka blokująca

Mechanizm włączający podczas S264_038

hamowania awaryjnego

23
 Mechaniczny asystent hamowania

Grupa Części Kolor

a popychacz, grupa (c) grupa (b)
tłoczek,
prowadnica kulek,
tarcza pośrednia

b tulejka blokująca,
zderzak mechaniczny

c koszyk, kulki,
obudowa zaworu S264_055
sterującego
tarcza oporowa grupa (a)
obudowa

Zbyt wolne naciskanie pedału hamulca nie

uruchamia asystenta hamowania.
Oznacza to, że kierowca odczuwa w pedale
pełen opór układu hamulcowego, który musi
przezwyciężyć, jeśli chce mocniej zahamować.

S264_056

duży opór działający na pedał

Bardzo szybkie naciśnięcie pedału hamulca

powoduje uruchomienie asystenta hamowania.
Większa część oporu przenosi się na obudowę,
poprzez zablokowany mechanizm włączający.
Kierowca musi przezwyciężyć tylko niewielką siłę,
by mocniej zahamować.
S264_059
mały opór działający na pedał

24
Uruchomienie asystenta hamowania

O uruchomieniu mechanicznego asystenta

hamowania decydują dwie wielkości: prędkość
wciskania pedału hamulca oraz siła, z jaką
kierowca naciska na pedał.
Na wykresie pokazano próg uruchamiania
asystenta. W zielonym obszarze, powyżej progu
uruchamiania, działa asystent hamowania.

Przykład:
siła nacisku na pedał hamulca [N]

1100

1000

900
1
800

700 asystent hamowania

600 działa

500

400 próg uruchamiania

300 asystent hamowania

nie działa 2
200

100

0
0 100 150 200 250
prędkość naciskania pedału hamulca [mm/s]

S264_082
1 Mniejsza prędkość naciskania pedału przy dużej sile nacisku.

2 Duża prędkość naciskania pedału przy małej sile nacisku.

25
 Mechaniczny asystent hamowania

Szczegóły działania

Poniższe uproszczone rysunki pokazują przemieszczanie się grup elementów względem siebie.

Gdy próg uruchamiania zostanie przekroczony,

zielona grupa elementów wciska się głęboko
w tarczę oporową. Jasnoczerwona grupa
elementów – z powodu swojej bezwładności –
nie nadąża za tym szybkim początkowym
ruchem grupy zielonej.

S264_065
tarcza oporowa

Wzajemne przesunięcie grupy zielonej

i jasnoczerwonej sprawia, że kulki wpadają
w zagłębienia grupy zielonej.

kulki S264_066

Dopiero teraz tulejka blokująca

(ciemnoczerwona) może nasunąć się głębiej na
kulki, blokując cały mechanizm. Z powodu
przesunięcia tulejki blokującej kulki nie mogą
powrócić do swojego położenia wyjściowego.

W tej pozycji siła, pochodząca od oporu układu

hamulcowego, przenosi się na obudowę zaworu
sterującego.

tulejka blokująca S264_067

26
 Koniec pracy asystenta hamowania

Gdy kierowca zmniejszy nacisk nogi na pedał

hamulca, wszystkie trzy grupy cofają się razem,
aż oprą się o zderzak w obudowie.

S264_062
zderzak
obudowa
Ponieważ cały mechanizm urządzenia
wspomagającego cofa się nadal, jasnoczerwona
grupa przesuwa się teraz względem
ciemnoczerwonej. Tulejka blokująca uwalnia
kulki.

S264_063
tulejka blokująca uwalnia kulki

W ostatniej fazie ruchu zielona grupa wciska

kulki w ich pierwotne położenie.

Oznacza to koniec funkcji hamowania

awaryjnego.

S264_064
zielona grupa w położeniu wyjściowym

27
 Serwis

Sprawdzanie działania

Pedał hamulca należy wciskać przy pracującym

silniku, by mieć do dyspozycji pełne
podciśnienie, a więc pełną siłę wspomagającą.

Mechaniczny asystent hamowania działa wtedy,

gdy sposób naciskania pedału hamulca
powoduje przekroczenie progu uruchomienia.
W chwili uruchomienia mechanicznego
asystenta hamowania słychać trzaśnięcie
w urządzeniu wspomagającym hamulców. Od
tego momentu zwolnienie lub dalsze wciskanie
pedału wymaga niewielkiej siły.

Po całkowitym zwolnieniu hamulca (brak

ciśnienia w układzie) mechanizm asystenta
hamowania musi się odblokować.
siła nacisku na pedał hamulca [N]

1100

1000

900

800

700 asystent hamowania

600 działa

500

400
próg uruchamiania
300 asystent hamowania
nie działa
200

100

0
0 100 150 200 250
prędkość naciskania pedału hamulca [mm/s]
S264_083

28
 Sprawdzamy swoją wiedzę

1. Do czego służy asystent hamowania?

a Zapobiega zablokowaniu kół podczas hamowania awaryjnego.

b Pomaga kierowcy hamować w sytuacji awaryjnej.

c Pokazuje kierowcy, jak mocno musi on hamować.

d Pozwala osiągnąć maksymalną skuteczność hamulców przy zachowaniu możliwości kierowania

samochodem.

2. W jakich samochodach stosowany jest obecnie hydrauliczny asystent hamowania?

a Golf

b Polo, model 2002

c Passat W8

d Lupo 3L

3. Sygnały których czujników mają wpływ na uruchomienie asystenta hamowania?

a czujnika ciśnienia hamowania

b czujnika prędkości obrotowej silnika

c czujników prędkości kół

d czujnika ciśnienia układu ABS

e włącznika świateł hamowania

29
 Sprawdzamy swoją wiedzę

4. Nazwij części na tym rysunku.

a=

b=

c=

d=
b c

a d

5. Na czym polega działanie mechanicznego asystenta hamowania?

a Ciśnienie w kolektorze dolotowym przeciwdziała sile nacisku na pedał, tak że kierowca nie
czuje w nim oporu.

b Opór układu hamulcowego jest przenoszony na obudowę zaworu sterującego.

6. Jakie warunki muszą być spełnione, by zadziałał mechaniczny asystent hamowania?

a Przy małej prędkości naciskania pedału siła nacisku musi być wystarczająco duża.

b Przy małej sile nacisku na pedał prędkość naciskania musi być wystarczająco duża.

c Decyduje o tym wyłącznie skok pedału hamulca.

30
31
Rozwiązania:
1. b, d
2. b, c
3. a, c, e
4.
a = akumulator ciśnienia
b = zawór przełączający N225
c = wysokociśnieniowy zawór przełączający
N227
d = pompa ABS
5. b
6. a,b
Notatki
 264

Tylko do użytku wewnętrznego © VOLKSWAGEN AG, Wolfsburg

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zmiany zastrzeżone.
140.2810.83.11 Stan techniczny 09/01