Internationale Betrekkingen – Concepten

Contents
1. Introducing Global Politics..............................................................................................................2
2. Historical context............................................................................................................................3
3. Theories of Global Politics..............................................................................................................5
4. The Economy in a Global Age.........................................................................................................7
5. The State and Foreign Policy in a Global Age..................................................................................9
6. Society in a Global Age.................................................................................................................11
7. The Nation in a Global Age...........................................................................................................13
8. Identity, Culture and Challenges to the West...............................................................................14
9. Power and Twenty-First-Century World Order.............................................................................17
10. War and Peace..........................................................................................................................19
11. Nuclear Proliferation and Disarmament...................................................................................20
12. Terrorism..................................................................................................................................21
13. Human Rights and Humanitarian Intervention.........................................................................21
14. International Law......................................................................................................................22
15. Poverty and Development........................................................................................................23
16. Global Environmental Issues....................................................................................................24
17. Gender in Global Politics..........................................................................................................25
18. International Organization and the United Nations..................................................................26
19. Global Governance and the Bretton Woods System................................................................28
20. Regionalism and Global Politics................................................................................................29
21. Why Theories Matters..............................................................................................................30
22. Images of the Global Future.....................................................................................................32
1. Introducing Global Politics
 Politiek: verwijst naar de activiteit waarmee mensen de algemene regels volgens welke zij
leven maken, voorschrijven en wijzigen. Het staat in verband met conflict en samenwerking.
 Globalization: the emergence of a complex web of interconnectedness that means that our
lives are increasingly shaped by events that occur, and decisions that are made, at a great
distance from us
 Staat: een politieke associatie die soevereine jurisdictie heeft binnen vastgestelde territoriale
grenzen.
 Soevereiniteit: De staat wordt als de allerhoogste, onbetwiste autoriteit beschouwd, die zelf
de regels binnen het grondgebied bepaald.
o externe soevereiniteit: alle staten zijn legaal/juridisch gelijk
o interne soevereiniteit: plaats van de hoogste autoriteit binnen 1 staat.
 Autoriteit: Het recht het gedrag van anderen te beïnvloeden op basis van een erkende plicht
om te gehoorzamen, macht gehuld in legitimiteit.
 The Great debates: Verschuiving in aard en focus van internationale betrekkingen na WOI. In
totaal waren er 4 debatten
 Behaviouralism/gedragspsychologie: De overtuiging dat sociale theorieën alleen moeten
worden geconstrueerd op basis van waarneembaar gedrag, waarbij kwantificeerbare
gegevens voor onderzoek worden verstrekt.
 Staats-centrisme: een benadering van politieke analyse waarbij de staat wordt beschouwd
als de belangrijkste actor in de binnenlandse realiteit en op het wereldtoneel.
 Staat-systeem: een patroon van relaties tussen staten dat een zekere mate van orde en
voorspelbaarheid oplevert.
 Het Westfaalse staatsbestel: reeks verdragen die een einde maakten aan de Dertigjarige
Oorlog tussen het Heilige Roomse Rijk en verschillende tegenstanders (Nederlanders, Denen,
Zweden, Frankrijk). Het was gebaseerd op 2 belangrijke principes:
o Staten genieten soevereine jurisdictie binnen hun grondgebied
o Alle staten moeten de soevereiniteit van andere staten aanvaarden.
 Security: veilig zijn voor schade, de afwezigheid van bedreigingen; veiligheid kan worden
opgevat in "nationale", "internationale", "mondiale" of "menselijke" termen.
 Great power: Een heel machtige staat, die hoog hiërarchisch staat aangeschreven qua
militaire macht, economische macht en globale interesses. Ook heeft deze machtige staat
een vooruitstrevende buitenlands politiek, waarmee ze grote invloed kan uitoefenen op
internationale zaken.
 Diplomacy: en proces van onderhandelingen en communicatie tussen staten om conflicten
op te lossen zonder oorlog te voeren; een instrument van buitenlands beleid.
 Transnationalisme: politieke, sociale, economische of andere vormen die de nationale
grenzen overschrijden of doorsnijden.
 Interdependence: Wederzijdse beïnvloeding van staten: coöperatie en integratie op vlak van
wereldlijke zaken. Complexe interdependentie:
o staten zijn niet autonoom
o problemen worden belangrijker op wereldlijk niveau
o leger wordt minder belangrijk en betrouwbaar
 Anarchie: letterlijk, zonder regel; de afwezigheid van een centrale regering of hoger gezag,
soms, maar niet noodzakelijk, geassocieerd met instabiliteit en chaos
 Zelf-hulp: een vertrouwen op interne of innerlijke hulpbronnen, vaak gezien als de
belangrijkste reden waarom staten prioriteit geven aan overleven en veiligheid.
 Balance of power/Machtsevenwicht: een toestand waarin geen enkele staat de overhand
heeft over andere, waardoor een algemeen evenwicht ontstaat en de hegemoniale ambities
van alle staten worden beteugeld.
 Globalisatie: Globalisatie behelst de opkomst van onderlinge afhankelijkheid, dit betekent
dat onze levens worden gevormd d.m.v. gebeurtenissen en beslissingen die ver van ons
plaatsvinden.
o geografische afstand en territoriale grenzen worden minder belangrijk
o dit betekent niet dat ‘het lokale en nationale’ ondergeschikt wordt aan ‘het globale’
o dit betekent wel dat het politieke proces verbreedt en verdiept wordt waardoor
nationale en globale gebeurtenissen meer en meer interageren.
 International society/Internationale samenleving: De relatie tussen staten wordt bepaald
door bestaande normen en wetten. De internationale gemeenschap is ‘een samenleving van
staten’. Hierbij wordt internationale orde gehandhaafd d.m.v. internationale organisaties,
internationaal recht, diplomatie,.. Hoever deze sociale integratie gaat, hangt af van de
culturele en ideologische gelijkheid tussen staten.
 Positivisme: de theorie dat sociale en eigenlijk alle vormen van onderzoek zich moeten
conformeren aan de methoden van de natuurwetenschappen.
 Machtspolitiek: een benadering van politiek die ervan uitgaat dat het streven naar macht het
belangrijkste menselijke doel is; de term wordt soms beschrijvend gebruikt.
 Hegemon: een leidende of overheersende macht
 Security dilemma/Veiligheidsdilemma: Acties van de ene staat om de nationale veiligheid te
verbeteren, kan door de andere staat als agressief of vijandig beschouwd worden. Hierdoor
kan deze 2e staat militaire tegenbewegingen in gang zetten, wat de 1 e staat dan als agressief
kan beschouwen enz. (in een extreem geval kan dit leiden tot bv een koude oorlog)
o Interpretatie-dilemma
 Wat zijn de motieven, intenties en mogelijkheden van een staat achter het
versterken van zijn militaire macht?
 Blijvende onzekerheid of wapens defensief of agressief zijn bedoeld
o Reactie-dilemma
 Moet een andere staat militair confronterend reageren of moet ze
geruststellend reageren om de spanning te verminderen.
 misperceptie kan leiden tot een wapenwedloop of nationale ramp
 Internationale veiligheid: omstandigheden waarin het wederzijds overleven en de veiligheid
van staten wordt verzekerd door maatregelen om agressie te voorkomen of te bestraffen,
gewoonlijk binnen een door regels geregelde internationale orde.
 Veiligheidsregime: een kader van samenwerking tussen staten en andere actoren om te
zorgen voor een vreedzame oplossing van conflicten.
 Cosmopolitanism: Het geloof in een wereldstaat.
o Moreel kosmopolitisme: Het geloof dat de wereld bestaat uit een enkele morele
gemeenschap, waarin elke mens verplichtingen heeft tegenover zijn medemens
ongeacht ras, religie of nationaliteit. Dit geloof is gebaseerd op het principe dat elk
individu gelijkwaardig is op moreel vlak (= basis voor mensenrechten)
o Politiek/legaal/institutioneel kosmopolitisme: Het geloof dat er globale politieke
instituties of zelfs een wereldregering zou moeten
2. Historical context
 Het Westen: De term ‘het Westen’ heeft 2 overlappende betekenissen.
o In een eerste meer algemene betekenis, verwijst het naar een culturele en
filosofische overlevering van Europa. Deze heeft vaak zijn cultuur verspreid via
migratie of kolonialisme. De wortels van deze overlevering liggen in de Joods-
Christelijke religie en de studies van het Klassieke Rome en Griekeland, gevormd in
de moderne periode door ideeën en waarden van liberalisme.
o In engere zin, gefavoriseerd tijdens de Koude Oorlog, betekent ‘het Westen’ de door
de Verenigde Staten gedomineerde kapitalistische blok met als tegenstander het
door de Sovjet-Unie gedomineerde Oosten. De relevantie van deze laatste betekenis
werd na de Koude Oorlog, sterk afgezwakt, terwijl de waarde van de vroegere
betekenis in vraag werd gesteld door politieke en andere verdelingen onder de
zogenaamde westerse grootmachten.
 Modernisering: het proces waarbij samenlevingen "modern" of "ontwikkeld" worden, wat
gewoonlijk economische vooruitgang, technologische ontwikkeling en de rationele
organisatie van het politieke sociale leven impliceert.
 Feodalisme: een systeem van agrarische productie dat wordt gekenmerkt door vaste sociale
hiërarchieën en een rigide patroon van verplichtingen.
 Renaissance: komt uit het Frans en betekent letterlijk "wedergeboorte"; een culturele
beweging geïnspireerd door een hernieuwde belangstelling voor het klassieke Griekenland
en Rome, met belangrijke ontwikkelingen in de wetenschap en de kunsten.
 De Verlichting: een intellectuele beweging die traditionele opvattingen over religie, politiek
en leren in het algemeen ter discussie stelde in naam van de rede en de vooruitgang.
 Imperialisme: Imperialisme, in het algemeen, het beleid van de uitbreiding van de macht of
heerschappij van de staat buiten zijn grenzen, meestal door de oprichting van een imperium.
In zijn vroegste gebruik was imperialisme een ideologie die militaire expansie en keizerlijke
overname, door gebruik te maken van nationalistische of racistische doctrines,
ondersteunde. In de traditionele vorm, behelst imperialisme de oprichting van een formele
politieke overheersing (of kolonialisme) en weerspiegelt het de uitbreiding van de
staatsmacht door een proces van verovering en (eventuele) regeling. Moderne en meer
subtiele vormen van imperialisme kunnen economische overheersing betrekken zonder de
oprichting van politieke controle, of het zogenaamde neokolonialisme.
 Empire/imperium: een structuur van overheersing waarin verschillende culturen, etnische
groepen of nationaliteiten onderworpen zijn aan één enkele bron van gezag.
 Totale oorlog: een oorlog waarbij alle aspecten van de samenleving betrokken zijn en die
resulteert in grootschalige dienstplicht, de aanpassing van de economie aan militaire
doeleinden en de massale vernietiging van vijandelijke doelen, zowel civiele als militaire.
 Chauvinisme: een onkritische en onredelijke toewijding aan een zaak of groep, meestal
gebaseerd op het geloof in de superioriteit ervan, zoals in "nationaal chauvinisme".
 Reparaties: compensatie, gewoonlijk in de vorm van financiële betalingen of het fysiek
opeisen van goederen, die door de overwinnaars aan de overwonnen mogendheden wordt
opgelegd, hetzij als straf, hetzij als beloning.
 Autarkie: economische zelfvoorziening, vaak geassocieerd met expansionisme en verovering
om de controle over economische hulpbronnen te verzekeren en de economische
afhankelijkheid van andere staten te verminderen.
 Appeasement: een strategie van buitenlands beleid om concessies te doen aan een agressor
in de hoop zijn politieke doelstellingen te wijzigen en een oorlog te vermijden.
 Sociaal Darwinisme: het geloof dat het sociale bestaan wordt gekenmerkt door concurrentie
of strijd, "de overleving van de sterkste", wat impliceert dat internationale conflicten en
waarschijnlijk oorlog onvermijdelijk zijn.
 Derde Wereld: De term ‘Derde wereld’ vestigde de aandacht op de delen van de wereld
tijdens de Koude Oorlog. Hierbij was de ‘Eerste wereld’ de kapitalistische landen en de
‘Tweede wereld’ de communistische landen. De minder ontwikkelde landen in Afrika, Azië en
Latijns-Amerika werden de ‘Derde wereld’ genoemd in die zin dat zij economisch afhankelijk
waren en vaak last hadden van een wijdverbreide armoede. De term ‘Derde wereld’
betekent ook dat zij ‘niet-gebonden’ waren aan ofwel de eerste ofwel de tweede wereld.
Hierdoor werd dus de oorlog van de Eerste wereld en de Tweede wereld op het grondgebied
van de Derde wereld uitgevochten. Sinds de jaren ’70 is de term ‘derde wereld’ niet zozeer
meer bedoeld als een onderscheid tussen verschillende delen van de wereld. Dit komt door
de pejoratieve, ideologische implicaties, de teruglopende belangen van een gedeeld
koloniaal verleden en een economische ontwikkeling in Azië.
 Supermacht: Supermacht werd als eerste gebruikt door William Fox (1944), de term staat
voor een macht die groter is dan de traditionele ‘grootmacht’. Voor fox, bezitten
supermachten; macht + grote mobiliteit van de macht. Omdat de term de neiging heeft om
specifiek te worden gebruikt voor de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie ten tijde van de
Koude Oorlog, heeft het meer een historische betekenis dan een conceptuele betekenis. Het
beschrijven van de VS en de US als supermacht impliceert dat ze een wereldbereik hebben,
een overheersende economische en strategische rol binnen hun ideologische blok of
invloedssfeer en een dominerende militaire capaciteit, in het bijzonder op het gebied van
nucleaire wapens
 Bufferzone: een gebied, staat of verzameling van staten gelegen tussen potentiële (en
machtigere) tegenstanders, waardoor met name de kans op een aanval vanaf het land
kleiner wordt.
 Brinkmanship: een strategie om de confrontatie te laten escaleren, zelfs tot op het punt van
oorlogsrisico (going to the brink), met als doel een tegenstander over te halen zich terug te
trekken.
 Mutually Assured Destruction (MAD): een toestand waarin een nucleaire aanval door een
van beide staten alleen zijn eigen vernietiging zou verzekeren, aangezien beide een
onkwetsbare tweede aanvalscapaciteit bezitten.
 Détente: (Frans) Letterlijk, versoepeling; de ontspanning van spanning tussen voorheen
antagonistische staten, vaak gebruikt om een fase in de Koude Oorlog aan te duiden.
 Perestroika: (Russisch) Letterlijk "herstructurering"; in de Sovjet-Unie gebruikt om te
verwijzen naar de invoering van markthervormingen in een geleide of planeconomie.
 Glasnost: (Russisch) Letterlijk "openheid"; in de Sovjet-Unie gebruikt om te verwijzen naar de
vrijheid van meningsuiting binnen de context van een communistische eenpartijstaat.
 Autocratie: letterlijk, heerschappij door één persoon; de concentratie van politieke macht in
de handen van één heerser, meestal een monarch
3. Theories of Global Politics
 Egoïsme: zorg voor het eigen belang of welzijn, of egoïsme; het geloof dat de eigen belangen
moreel superieur zijn aan die van anderen
 Klassiek realisme: een vorm van realisme die machtspolitiek grotendeels verklaart in termen
van menselijk egoïsme of zelfzucht.
 Neorealisme: een perspectief op internationale politiek dat het model van machtspolitiek
wijzigt door de nadruk te leggen op de structurele beperkingen van het internationale
systeem; soms ook "nieuw" of "structureel" realisme genoemd.
 Republikeins liberalisme: een vorm van liberalisme die de voordelen van republikeins (in
plaats van monarchaal) bestuur benadrukt en het verband tussen democratie en vrede
benadrukt.
 Liberaal institutionalisme: een studiebenadering die de nadruk legt op de rol van instellingen
(zowel formeel als informeel) bij de verwezenlijking van liberale beginselen en doelstellingen.
 State of nature/Natuurtoestand: een samenleving zonder politiek gezag en zonder formele
(wettelijke) controle op het individu.
 Staatkunde: de kunst van het voeren van publieke zaken, of de daarmee samenhangende
vaardigheden; staatsmanschap
 Nationaal belang: Buitenlandse beleidsdoelen, doelstellingen of beleidsvoorkeuren die
zogenaamd een samenleving ten goede komen (het buitenlands beleidsequivalent van het
"algemeen belang")
 Systeemtheorie: een benadering van de studie die zich richt op werken van "systemen", en
hun werking en ontwikkeling verklaart in termen van wederzijdse interacties tussen
samenstellende delen
 Zelfhulp: de afhankelijkheid van een staat van zijn eigen capaciteiten en middelen, in plaats
van externe steun, om veiligheid en overleving te garanderen
 Veiligheidsdilemma: het dilemma dat voortvloeit uit het feit dat een opbouw van militaire
capaciteit om defensieve redenen door een staat altijd als agressief kan worden
geïnterpreteerd door andere staten.
 Relatieve voordelen: de positie van staten ten opzichte van elkaar, die tot uiting komt in de
verdeling van voordelen en capaciteiten tussen en onder hen.
 Polariteit: het bestaan binnen een systeem van een of meer belangrijke actoren, of "polen",
die het gedrag van andere actoren beïnvloeden en de contouren van het systeem zelf
bepalen, en de structurele dynamiek ervan.
 Offensief realisme: een vorm van structureel realisme die staten afschildert als
"machtsmaximalisatoren", aangezien er geen grenzen zijn aan hun verlangen om de
internationale omgeving te controleren.
 Defensief realisme: een vorm van structureel realisme die staten afschildert als
'veiligheidsmaximalisatoren', waarbij de wens om aanvallen te vermijden boven een streven
naar wereldmacht wordt geplaatst
 Neoliberaal institutionalisme: een denkschool binnen het liberalisme die de nadruk legt op
de ruimte voor coöperatief gedrag binnen het internationale systeem zonder het
anarchistische karakter ervan te ontkennen.
 Democratisering: de overgang van autoritaire naar liberale democratie, die tot uiting komt in
de toekenning van fundamentele vrijheden en politieke rechten, de instelling van
concurrerende verkiezingen en de invoering van markthervormingen.
 Idealisme: (utopianisme) is een benadering van de Internationale Politiek dat het belang
van waarden en idealen boven macht en nastreven van nationale belangen zet in het beleid
van buitenlandse zaken. Idealisme is eigenlijk een variant van liberaal internationalisme, het
 aanvaardt een sterke optimistische visie over internationale vrede, meestal gerelateerd met
de drang om het internationale systeem de hervormen via bindende internationale
wetgeving en omarming van de cosmopolitaanse ethiek. We mogen echter niet zeggen dat
idealisme dezelfde uitgangspunten heeft als liberalisme: idealisme is breder en vager dan
liberalisme. Moderne liberale theoretici hebben zich vaak losgekoppeld van de idealistische
impuls. Realisten gebruiken de term idealisme met een pejoratieve bijklank om misleidende
moralen en een gebrek aan nauwgezetheid aan te tonen.
 Paradigma: Een samenhangend geheel van beginselen, doctoraten en theorieën die het
proces van intellectueel onderzoek helpen structureren.
 Commercieel liberalisme: een vorm van liberalisme die de nadruk legt op de economische
en internationale voordelen van vrije handel, wat leidt tot wederzijds voordeel en algemene
welvaart en vrede tussen staten.
 Vrije handel: een systeem van handel tussen staten dat niet wordt beperkt door tarieven of
andere vormen van protectionisme.
 High politics/hoge politiek: onderwerpen die van primair belang worden geacht, gewoonlijk
defensie en buitenlands beleid in het algemeen, en in het bijzonder zaken van zelfbehoud
van de staat.
 Low politics/lage politiek: kwesties die niet worden beschouwd als vitale belangen van een
staat, zowel op buitenlands als op binnenlands gebied.
 Internationalisme: internationalisme is de theorie of praktijk van politiek gebaseerd op
samenwerking tussen staten of naties. Het is geworteld in universalistische
veronderstellingen over de menselijke natuur, waardoor het haaks staat op politiek
nationalisme, dat de nadruk legt op de mate waarin politieke identiteit wordt gevormd door
nationaliteit. Internationalisme is echter verenigbaar met nationalisme in die zin dat het
oproept tot samenwerking of solidariteit tussen reeds bestaande naties, in plaats van tot het
opheffen of loslaten van nationale identiteiten. Internationalisme verschilt dus van
kosmopolitisme. Liberaal internationalisme uit zich in steun voor vrijhandel en economische
interdependentie, en in een streven naar de oprichting of versterking van internationale
organisaties.
 Democratische vredesthesis: de opvatting dat er een intrinsiek verband bestaat tussen vrede
en democratie, dat democratische staten geen oorlog met elkaar voeren.
 Rule of law/Rechtsstaat: het beginsel dat het recht moet "heersen", in die zin dat het een
kader vaststelt waarbinnen alle gedragingen plaatsvinden
 Internationaal regime: Een regeling is een set van principes, procedures, normen of regels
die interacties tussen staten en niet-statelijke actoren beheerst binnen de internationale
politiek. Het zijn dus maatschappelijke instellingen met een formeel of informeel karakter.
Voorbeelden van regelingen zijn verdragen, conventies, internationale overeenkomsten en
internationale organisaties. Deze werken in op verschillende domeinen; economie,
mensenrechten, milieu, vervoer, veiligheid, politie, communicatie, . De ruimere betekenis
van regelingen komt sterk naar voren in de groei in onderlinge afhankelijkheid en de
erkenning dat samenwerking en coördinatie een absolute winst kan opleveren voor beide
partijen. Regelingen kunnen zelfs zorgen voor een netwerk van wetgeving en rechtspraak,
over het algemeen genomen kunnen we spreken van een vorm van global governance.
 Absolute winsten: voordelen die staten uit een beleid of actie halen, ongeacht de gevolgen
voor andere staten.
 Post positivisme: een benadering van kennis die het idee van een 'objectieve' werkelijkheid
in twijfel trekt, en in plaats daarvan de nadruk legt op de mate waarin mensen de wereld
waarin zij leven bedenken, of 'construeren'.
 Neo-Marxisme: een geactualiseerde en vernieuwde vorm van marxisme die het
determinisme, het primaat van de economie en de bevoorrechte status van het proletariaat
 verwerpt.
 Ongelijke ontwikkeling: de tendens in een kapitalistische economie dat industrieën,
economische sectoren en landen zich in een zeer verschillend tempo ontwikkelen als gevolg
van de druk die uitgaat van economische uitbuiting.
 Afhankelijkheidstheorie: een neomarxistische theorie die wijst op structurele
onevenwichtigheden binnen het internationale kapitalisme die afhankelijkheid en
onderontwikkeling opleggen aan armere staten en regio's.
 Hegemonie: het overwicht of de dominantie van één element van een systeem over andere;
voor marxisten houdt hegemonie ideologische overheersing in.
 Postmodernisme: Een intellectuele traditie die gebaseerd is op de overtuiging dat de
waarheid altijd betwist en meervoudig is; soms samengevat als "een ongeloof tegenover
metanarratieven".
 Discours: menselijke interactie, vooral communicatie; discours kan machtsverhoudingen
onthullen of illustreren.
 Gender: een sociaal en cultureel onderscheid tussen mannen en vrouwen, gewoonlijk
gebaseerd op stereotypen van "mannelijkheid" en "vrouwelijkheid".
 Holisme: het geloof dat het geheel meer is dan een verzameling delen; holisme impliceert
dat begrip wordt verkregen door de relaties tussen de delen te herkennen
 Eurocentrisme: de toepassing van waarden en theorieën uit de Europese cultuur op andere
groepen en volkeren, wat een bevooroordeeld of vertekend standpunt impliceert.
 Chaostheorie: de chaostheorie ontstond in de jaren zeventig als een tak van de wiskunde die
een alternatief zocht voor lineaire differentiaalvergelijkingen. Lineariteit impliceert een sterk
element van voorspelbaarheid (bijvoorbeeld hoe een biljartbal zal reageren op een treffer
van een andere biljartbal), maar de chaostheorie onderzoekt het gedrag van niet-lineaire
systemen (zoals weersystemen) waarin er zo'n grote verscheidenheid aan variabele factoren
is dat het effect van een verandering in een daarvan een onevenredig en schijnbaar
willekeurig effect op andere systemen kan hebben. Het klassieke voorbeeld hiervan is het
zogenaamde vlindereffect, het idee dat alleen al het flapperen van een vlindervleugel een
orkaan kan veroorzaken aan de andere kant van de wereld.
 Cultuurelativisme: de opvatting dat zaken van goed of fout volledig cultureel bepaald zijn,
wat gewoonlijk impliceert dat het onmogelijk is te zeggen dat de ene cultuur beter of
slechter is dan de andere.

4. The Economy in a Global Age

 Capitalism: a system of generalized commodity production in which wealth is owned
privately and economic life is organized according to market prices
 Market: a system of commercial exchange shaped by the forces of demand and supply, and
regulated by the price mechanism
 Division of labour: the process whereby productive tasks become separated and more
specialized to promote economic efficiency
 Capital: in a general sense, any ‘asset’, financial or otherwise; Marxists used the term to
refer to accumulated wealth embodied in the ‘means of production’
 Social democracy: a moderate or reformist brand of socialism that favours a balance
between the market and the state, rather than the abolition of capitalism
 Marketization: the extension of market relationships, based on commercial exchange and
material self-interest, across the economy and, possibly, society
 Social market: an economy that is structured by market principles and largely free from
government interface, operating in a society in which cohesion is maintained through a
comprehensive welfare system and effective welfare services
 Neoliberalisme (ook wel neoklassieke liberalisme) is een bijgewerkte versie van het
klassieke liberalisme en in het bijzonder de klassieke politieke economie. Het centrale
thema is de gedachte dat de economie het beste werkt zonder inmenging van de overheid,
als gevolg van een geloof in de vrijemarkteconomie en atomistisch individualisme. Terwijl
het ongereguleerde markt kapitalisme efficiëntie, groei en wijdverbreide welvaart levert,
tast de 'dode hand' van de staat initiatief aan en ontmoedigt het onderneming. Kortom, de
neoliberale filosofie is: ‘de markt: goed; staat: slecht '. Het belangrijkste, neoliberaal beleid
omvat onder meer de privatisering van lage publieke uitgaven, deregulering,
belastingverlaging (met name bedrijfs-en directe belastingen) en verminderde sociale
voorzieningen. De term wordt ook gebruikt om moderne ontwikkelingen beschrijven in de
liberale theorie van de internationale betrekkingen die van het liberale en realistische
denken mengt.
 Market fundamentalism: an absolute faith in the market, reflected in the belief that the
market mechanism offers solutions to all economic and social problems
 Keynesianism: A theory or policy of economic management, associated with regulating
aggregate demand to achieve full employment
 Economische globalisering: verwijst naar het proces waarbij alle nationale economieën, in
meerdere of mindere mate, verweven zijn in een globale economie. De OESO (1995)
definieerde globalisering als ‘een verschuiving van een wereld met afzonderlijke nationale
economieën naar een wereldeconomie waarin productie geïnternationaliseerd wordt en
financieel kapitaal vrij en meteen stroomt tussen landen’. Maar, economische globalisering
moet onderscheiden worden van internationalisering. Deze laatste resulteert in een
‘oppervlakkige integratie’, in dat een toename van grensoverschrijdende transacties tot een
intensere wederzijdse afhankelijkheid tussen nationale economieën leidt, terwijl dat de
eerste een kwalitatieve verandering naar ‘diepe integratie’ benadrukt, wanneer territoriale
grenzen overschreden worden door de constructie van een versterkte globale markt voor
productie, distributie en consumptie.
 Mercantilism: an economic philosophy, most influential in Europe from the 15th century to
the late 17th century, which emphasizes the state’s role in managing international trade and
guaranteeing prosperity
 Consumerism: a psychological and cultural phenomenon whereby personal happiness is
equated with the consumption of material possessions
 Intra-firm trade: trade between two affiliates within the same company, or between a
parent company and an affiliate
 Deflation: a reduction in the general level of prices, linked to a reduction in the level of
economic activity in the economy
 Laissez-faire is het principe van niet interveniëren in economische zaken. Het is de kern van
de leer dat de economie het beste werkt als ze met rust gelaten wordt door de overheid.
De zin komt van de fysiocraten (economische stroming in de 18e eeuw) in Frankrijk, die het
motto ‘laissez faire est laissez passer’ bedacht. De centrale veronderstelling is dat een
ongereguleerde markt naar een natuurlijk evenwicht gaat. Dit wordt meestal uitgelegd door
de theorie van perfecte mededinging. Vanuit dit perspectief wordt de overheid als
schadelijk beschouwd tenzij deze marktconcurrentie promoot, door monopolies te
controleren en het behoud van stabiele prijzen.
 Recession: a period of general decline that is part of the usual business cycle
 Devaluation: a reduction in the value of a currency relative to other currencies
 Casino capitalism: a form of capitalism that is highly volatile and unpredictable because it is
susceptible to speculatively-orientated lifts in finance capital
 Contagion: the tendency of investors, alarmed by a crisis in one part of the world, to
remove money from other parts of the world, thereby spreading panic well beyond the
scope of the initial problem
 Credit crisis: a reduction in the general availability of loans (or credit), usually due to an
unwillingness of banks to lend to one another
 Sovereign debt crisis: a structural imbalance in state finances that makes it impossible to
repay, or refinance, the national debt without assistance from a third party
 Eurozone: the area of the EU within which the single currency is used

5. The State and Foreign Policy in a Global Age

 Sovereignty: the principle of absolute and unlimited power; the absence of a higher
authority in either domestic or external affairs
 Internal sovereignty: the notion of a supreme power/ authority within the state, located in a
body that makes decisions that are binding on all citizens, groups and institutions within the
state’s borders
 External sovereignty: the absolute and unlimited authority of the state as an actor on the
world stage, implying the absence of any higher authority in external affairs
 De staat is een politieke vereniging met een soevereine rechtspraak binnen welbepaalde
grenzen. In politiek theorie wordt de staat meestal gedefinieerd in contrast met het
maatschappelijk middenveld: het omvat instituties die herkenbaar publiek zijn omdat ze
zorgen voor de collectieve organisatie van het maatschappelijk leven en betaald worden
door belastingen (overheidsinstellingen, rechtbanken, leger, nationale industrieën, sociale
veiligheid, …). In internationale politiek wordt de staat meestal gedefinieerd door een
extern perspectief en omvat zo ook het maatschappelijk leven. In dit perspectief wordt de
staat gekenmerkt door 4 elementen: een gedefinieerd territorium, een permanente
populatie, een werkende overheid en soevereiniteit. Dit betekent dat een staat
overeenkomt met een land.
 Governance: broadly, the various ways in which social life is coordinated of which
government is merely one
 Politiek globalisering verwijst naar het groeiende belang van internationale organisaties.
Deze organisaties zijn transnationaal daar ze niet enkel invloed uitoefenen binnen één
staat, maar in een internationaal gebied dat over meerdere staten verspreid is. De aard van
de politiek globalisering en de zijn implicaties voor de staat zijn echter afhankelijk van het
model waarop het gebaseerd is: intergouvernementalisme of supranationalisme.
Intergouvernementele internationale organisaties voorzien een mechanisme dat het
mogelijk maakt voor staten, toch in theorie, om gezamenlijk actie te ondernemen zonder
dat het ten koste gaat van de soevereiniteit. Supranationale organisaties kunnen hun wil
opleggen aan de staat. Meeste critici accepteren dat politieke globalisering sterk achter ligt
op economische en culturele globalisering.
 Welfare state: a state that takes prime responsibility for the social welfare of its citizens,
discharged through a range of social security, health, education and other services (albeit
different in different countries)
 Competition state: a state that pursues strategies to ensure long-term competitiveness in
the globalized economy
 Failed state: Een mislukte staat is een land dat niet in staat is om zijn belangrijkste rol,
beschermer van de binnenlandse orde door het monopolie op geweld, te verzekeren.
Voorbeelden van recente mislukte staten zijn Cambodja, Haïti, Rwanda, Libië en Somalië.
Mislukte staten kunnen niet meer als werkbare politieke eenheden werken, omdat ze geen
geloofwaardig rechtssysteem hebben. Er zijn vaak burgeroorlogen en krijgsheren. Ze
 kunnen ook niet meer als werkbare economische eenheden worden beschouwd, omdat ze
niet in staat zijn om een werkende infrastructuur voor hun mensen te voorzien. Ondanks
dat er weinig staten in deze situatie terecht komen, zijn er veel staten die dicht bij deze
afgrond staan.
 Warlordism: a condition in which locally-based militarized bands vie for power in the
absence of a sovereign state
 State building: the construction of a functioning state through the establishment of
legitimate institutions for the formulation and implantation of policy across key areas of
government
 Good governance: standards for the process of decision-making in society, including
(according to the UN) popular participation, respect for the rule of law, transparency,
responsiveness and accountability
 Hierarchy: an organization that is based on graded ranks and a clear and usually top down
authority structure
 Governance: Bestuur is een breder woord dan overheid. Het heeft nog steeds geen
overeengekomen definitie, toch kunnen we zeggen dat het verwijst naar de verschillende
manieren waarop het sociale leven wordt gecoördineerd. Bestuur is daarom een proces (of
een geheel van processen), zijn belangrijkste functies zijn markten, hiërarchieën en
netwerken. Ondanks dat de overheid het bestuur includeert, is het mogelijk om een
bestuur te hebben zonder overheid. Bestuur wordt getypeerd door de vervaging van het
onderscheid tussen staat en samenleving (private organen en instituties kunnen nauw
samenwerken met publieke) en de betrokkenheid van een aantal niveaus (mogelijks lokaal,
provinciaal, nationaal, regionaal en globaal). De processen waardoor internationale
betrekkingen worden gecoördineerd worden meer en meer een globaal bestuur genoemd.
 Multi-level governance: a pattern of overlapping and interrelated public authority that
stems from the growth, or growing importance, of supranational and subnational bodies.
 Decentralization: the expansion of local autonomy through the transfer of powers and
responsibilities away from national bodies
 Localization: a trend that favors the local as the basis for political action, cultural identity or
economic organization, usually associated with the growing importance of sub-national
governance
 Devolution: the transfer of power from central government to subordinate regional or
provincial institutions that have no share in sovereignty: their responsibilities and powers
being derived entirely from the center
 Federalisme (van het Latijnse foedus = pact of overeenkomst) verwijst naar de legale en
politieke structuren die macht verdelen tussen twee niveaus van de overheid, geen van
beide is ondergeschikt aan de anderen. De centrale functie is daarom het principe van
gedeelde soevereiniteit. Er zijn maar weinig ‘klassieke’ federaties: USA, Zwitserland, België,
Canada end Australië. Maar veel meer staten hebben kenmerken van het federalisme.
Meest federale, of federaalachtige, staten waren gevormd door verschillende politieke
gemeenschappen; deze zijn vaak geografisch groot en kunnen een culturele diversiteit
kennen. Federalisme kan ook een internationale dimensie hebben, die voornamelijk de
basis vormt voor regionale integratie, zoals bij het ‘Europese federalisme’.
 Foreign: dealing or concerned with another country, area or people, implies strange or not
familiar
 Foreign policy: Het overheidsbeleid stippelt koersen van acties uit voor de regering en haar
verschillende instanties. Buitenlands beleid verwijst, ruwweg, naar de pogingen van de
regering om invloed uit te oefenen op gebeurtenissen in het buitenland of om deze
gebeurtenissen te leiden, meestal, maar niet enkel, door hun relaties met buitenlandse
regeringen. Het buitenlands beleid maken heeft betrekking tot doelen stellen en het
 selecteren van middelen om deze doelen te bereiken. In het licht van de toegenomen
vervlechting van binnenlandse en buitenlandse zaken in de moderne wereldpolitiek, wordt
de term ‘externe’ politiek soms eerder verkozen, waardoor acties op meerdere niveaus en
meerdere actoren kunnen verwikkelen. Op zijn minst kan het gebied van buitenlandse
politiek niet meer beperkt zijn tot enkel de relaties tussen ministers of ministeries van
buitenlandse zaken of tussen nationale diplomatieke diensten.
 National interest: In de brede betekenis refereert het nationale belang doelen van
buitenlands beleid, doelstelling of beleidsvoorkeuren die ten voordele zijn van de hele
samenleving (het equivalent van het volksbelang binnen de buitenlandse politiek). Het
concept is echter vaak vaag en betwist. Het wordt meestal gebruikt door realistische
theoretici, voor wie het gedefinieerd wordt door de structurele implicaties van
internationale anarchie en zo nauw verbonden is met nationale veiligheid, overleving en het
nastreven van macht. Voor theoretici van de besluitvorming refereert het nationaal belang
naar de strategieën en doelen die worden nagestreefd door zij die verantwoordelijk zijn
voor het beleid van de buitenlandse politiek, maar dit degenereert het begrip tot de
retoriek. Een alternatieve verklaring is dat het nationaal belang refereert naar de
buitenlandse politieke doelen die bekrachtigd zijn door een democratisch proces.
 Incrementalism: the theory that decisions are made not in the light of clear-cut objectives,
but through small adjustments dictated by changing circumstances
 Ethnocentrism: a mode of understanding in which the actions or intentions of other groups
or peoples are understood through the application of values and theories drawn from the
observer’s own culture or experience
 Groupthink: the phenomena in which psychological and professional pressures conspire to
encourage a group of decision-makers to adopt a unified and coherent position

6. Society in a Global Age

 Social class: broadly, a group of people who share a similar and economic position, based
either on their relationship to the means of production or on the income and status of their
occupational group
 Post-industrial society: a society based on service industries, rather than on
manufacturing industries, and accompanied by a significant growth in the white- collar
workforce
 Underclass: a poorly defined and politically controversial term that refers, broadly, to
people who suffer from multiple deprivation (unemployment or low pay, poor housing,
inadequate education and so on)
 Internet: a global network of networks that connects computers around the world; ‘virtual’
space in which users can access and disseminate online information
 Connectivity: a computer buzzword that refers to the links between one device (usually a
computer) and others, affecting the speed, ease and extent of information exchanges
 Information society: a society in which the crucial resource is knowledge/information, its
primary dynamic force being the process of technological development and diffusion
 Technological determinism: a theory of history in which technological innovation and
development is assumed to be the principal motor of social, economic or political change
 Network: a means of coordinating social life through loose and informal relationships
between people or organizations, usually for knowledge dissemination or exchange
 WWW (world wide web) a hypertext-based system that gives users of the internet access to
a collection of online documents stored on servers around the world
 Deteritorialization: the process through which social spaces can no longer be wholly
mapped in terms of territorial places, distance and borders
 Cultural imperialism: the displacement of an indigenous culture by the imposition of
 foreign beliefs, values and attitudes, usually associated with consolidating or legitimatizing
economic and/or political domination
 Brand: a symbolic construct, typically consisting of name, logo or symbol, which conveys
the promise, ‘personality’ or image of a product or group of products
 McDonaldization: the process whereby global commodities and commercial and marketing
practices associated with the fast food industry have come to dominate more and more
economic sectors
 Cultural globalization: Informatie en producten geproduceerd in een deel van de wereld
verspreiden zich globaal en wissen culturele verschillen uit tussen regio’s, naties en
individuen
o zorgt zowel voor homogenisatie als diversiteit
o sterke samenhang met economische, communicatie en info-revolutie
 Americanization: either or both the politico-economic dominance of the USA, or the spread
of American cultural values and practices to other parts of the world
 Community: a principle or sentiment based on the collective identity of a social group,
bonds of comradeship, loyalty and duty
 Consumerism: Een psychologisch, cultureel fenomeen waarbij persoonlijk geluk wordt
gelijkgesteld met de consumptie van materiële goederen.
o -> sterke samenhang met:
 -consumptiemaatschappij: een samenleving die georganiseerd is rondom de
consumptie van goederen i.p.v. de productie ervan. Dit heeft een enorm
sociaaleconomisch gevolg, namelijk een waardeverschuiving van ‘hard
werken & discipline’ naar ‘materialisme en hedonisme’.
 -cosumptiekapitalisme: d.m.v. nieuwe reclametechnieken die gebruik
maakten van massamedia en de verspreiding van rijkdom.
 Social capital: cultural and moral resources, such as networks, norms and trust, that help
to promote social cohesion, political stability and prosperity
 Individualisme: Het individu wordt als veel belangrijker beschouwd dan enig collectief
orgaan.
o -> elk individu heeft een eigen unieke identiteit met persoonlijke kenmerken
(=individuality)
o -> alle individuen hebben dezelfde morele status als persoon, ongeacht ras,
geslacht... (morele gelijkwaardigheid van mensen –> mensenrechten)
 Countervailing power: the theory that concentrations of power tend to be temporary
because they stimulate oppositional forces and the emergence of rival centres of power;
often used to explain challenges to corporate power
 Global civil society: Interactie van transnationale niet-gouvernementele organisaties. Deze
zijn vrijwillig en non-profit met humanitaire doelen en globale idealen. Deze transnat. niet-
gouv. org. Zijn zowel sociale bewegingen & activisten met een ‘outsider’ status als Ngo’s
met een ‘insider’ status m.b.t. het overheidsbeleid.
 Postmaterialisme is een theorie die de aard van politieke belangen betreffende
economische ontwikkeling uitlegt.
o -> gebaseerd op de ‘hiërarchie van noden’ waarbij zelfontwikkeling boven
materiële, economische noden geplaatst wordt.
 -> “materiële schaarsheid brengt egoïstische waarden voort” dit betekent
dat in slecht tijden politiek gedomineerd wordt d.m.v. economische zaken.
 -> in tijde van goede welvaart zijn individuen echter meer geïnteresseerd in
postmateriële waarden zoals levenskwaliteit, zelfontwikkeling, morele
zaken, milieu...
 Self-actualization: personal fulfilment brought about by the refinement of sensibilities; self-
actualization is usually linked to the transcendence of egoism and materialism
 Direct action: political taken outside the constitutional and legal framework; direct action
may range from passive resistance to terrorism

7. The Nation in a Global Age

 The nation: Komt oorspronkelijk vn het Latijnse woord ‘nasci’ en betekent ‘geboren worden’.
Complex fenomeen ontstaan door verschillende factoren:
o 1. Cultureel: een groep mensen die ‘bij elkaar horen’ door een gemeenschappelijk
iets (taal, religie, geschiedenis, traditie, …) desondanks elke natie een zekere vorm
van culturele heterogeniteit kent.
o 2. Politiek: een groep mensen die zichzelf zien als een ‘natuurlijke politieke eenheid’
met een wens om soevereiniteit te verwerven of te behouden
o 3. Psychologisch: een groep mensen die zich onderscheiden vanwege een gedeelde
getrouwheid of genegenheid en dit uiten onder de vorm van vaderlandsliefde. Een
opmerking hierbij is dat ook mensen die deze vaderlandsliefde niet zo uitdrukkelijk
bezitten, zij ook tot de ‘natie’ behoren.
 Patriotism: literally, love of one’s fatherland: a psychological attachment of loyalty to one’s
nation or country
 Race: a group of people who (supposedly) share the same psychical or biological
characteristics based on common descent
 Ethnic group: a group of people who share a common cultural and historical identity,
typically linked to a belief in common descent
 Volksgeist: literally the spirit of the people, the organic identity of a people revealed in their
culture and particularly their language
 Ethnic nationalism: a form of nationalism that emphasizes the organic and usually ethnic
unity of the nation and aims to protect or strengthen its national spirit and cultural
sameness
 Nation state - Daar waar natie en staat samenvalt, een staat waar de politieke en culturele
identiteiten van de inwoners samenvallen.
o Meeste moderne staten zijn natiestaten: dankzij nationalisme zijn vele naties als
onafhankelijke politieke eenheden geaccepteerd
 Meer een politiek ideaal dan realiteit: er zal steeds etnische heterogeniteit
zijn in vele landen
o Tegenwoordig vaak gebruikt als een synoniem van ‘staat’
 National self-determination: the principle that the nation is a sovereign entity: self-
determination implies both national independence and democratic rule
 Militarism: the achievement of ends by military means: or the spread of militarity ideas and
values throughout civilian society
 Chauvinism: an irrational belief in the superiority or dominance of one’s own group of
people: it can be applied to a nation and ethnic group, a gender and so on
 Anti-Semitism: prejudice or hatred towards Jewish people, Semites are by tradition the
descendants of Shem, son of Noah
 Xenophobia: a fear or hatred for foreigners: pathological ethnocentrism
 Pan-nationalism: a style of nationalism dedicated to unifying a disparate people through
either expansionism or political solidarity
 Ethnic cleansing: a euphemism that refers to the forcible expulsion of an ethnic group or
groups in the cause of racial purity, often involving genocidal violence
 Racialism: De overtuiging dat sociale conclusies getrokken kunnen worden uitgaande van
het feit dat de mens is onderverdeeld in verschillende rassen.
 Het is gebaseerd op twee assumpties:
o 1 er zijn fundamenteel genetische verschillen tussen de mensen waardoor men
deze kan onderverdelen in soorten (zeer in strijd met de moderne wetenschap)
o 2 deze genetische verschillen worden weerspiegeld in culturele, intellectuele en
morele verschillen waardoor ze van politiek en sociaal belang worden.
o Deze overtuiging vormde o.a. de basis voor o.a. apartheid en antisemitisme
 Migration: the movement of a person or group of persons, either across an international
border, or within a state
 Diaspora: literally dispersion: implies displacement or dispersal by force but it also used to
refer to the transnational community that arose because of such dispersal
 Emigration: a process whereby people leave their native country, to settle in another
 Internally displaced person: a person forced to flee from his or her habitual residence by
the effects of armed conflict, generalized violence or natural or man-made disaster
 Refugee: a person compelled to leave his or her country because their life, security or
freedom have been threatened
 Immigration: a process whereby non-nationals move into a country for settlement
 Human trafficking: the recruitment and harboring of persons for exploitation brought about
by the threat or use of coercion or force
 Brain drain: the emigration of trained or talented individuals from their country of origin to
another country, sometimes called human capital flight
 Cultural nationalism: a form of nationalism that places primary emphasis on the
regeneration of the nation as a distinctive civilization rather than on self- determination

8. Identity, Culture and Challenges to the West

 Kolonialisme: Een vorm van imperialisme. Het omvat controle over vreemde landen,
meestal gekenmerkt door economische dominantie en nederzettingen van het moederland
in die landen. Bv. Afrika, Zuid-Oost Azië
o In Frans kolonialisme beschouwde men de kolonies als een deel van het
moederland, waarbij ze dezelfde rechten op burgerschap, … bezitten
o In neokolonialisme was er vaak sprake van economische overheersing, directe
politieke controle Bv. VS en Latijns-Amerika.
 The enlightenment: an intellectual movement that reached its height in the eighteenth
century and challenged traditional beliefs in religion, politics and learning in general in the
name of reason and progress
 Identity: a relatively stable and enduring sense of selfhood: identity may be personal (unique
to an individual), social (shared with a group), or human (shared with all people)
 Liberaal democracy: Een combinatie tussen een liberalistische beperkte overheidsmacht en
het democratische principe. De kernfuncties zijn:
o Men kan ‘heersen’ m.b.v. succes op de gereguleerde en competitieve verkiezingen
gebaseerd op het algemene kiesrecht voor 18plussers.
o beperkingen op de overheid door de grondwet, controlerende instituties en
bescherming van de rechten van de mens
o een sterk burgerlijke samenleving met een privatie ondernemingscultuur,
handelsorganen en vrije media.
o Sommigen noemen het een politieke uiting van de westerse waarden, anderen
noemen het universeel bruikbaar aangezien het meeste mogelijkheden aan opinies
en geloof biedt.
 Ethnicity - Het gevoel van loyaliteit (getrouwheid) aan een afzonderlijke populatie, culturele
groep of territoriaal gebied.
o Het kent racistische en culturele zwaartepunten.
o De leden geloven al dan niet realiteitsgewijs in gemeenschappelijke voorouders,
wat verwijst naar een soort ‘uitgestrekt bloedverwantschap’
o Een vorm van culturele identiteit die tot op het emotionele niveau gaat. Het omvat
waarden, tradities, handelingen en het geeft mensen een gemeenschappelijke
identiteit.
 Multiculturalisme: Het is zowel een normatieve als een descriptieve term.
o 1. Descriptief: het beschrijft de groeiende culturele diversiteit waardoor de
collectieve identiteit van een staat aangetast (of verrijkt) geweest is. Meestal
verwijzend naar de etnische, taalkundige en rasgebonden verschillen.
o 2. Normatief: omvat vaak een goedkeurende houding t.o.v. de groeiende diversiteit.
Het idee is gebaseerd op het respecteren en (h)erkennen van de verschillende
culturele groepen en de reeds beweerde voordelen ervan.
 Vanuit dit perspectief bevestigt het multiculturalisme het belang van
waarden, levenswijzen en overtuigingen voor het ontstaan en het blijven
bestaan zelfbegrip en zelfwaarde.
 Culture: De wijze waarop mensen leven, hun overtuigingen, waarden en gebruiken.
o bevat religie, tradities, sociale waarden en normen, morele principes, …
o onderscheid cultuur en natuur (al dan niet afhankelijk van biologische factoren)
o ‘hoge’ cultuur: kunst en literatuur, welke als intellectuele en persoonlijke
ontwikkeling wordt beschouwd.
o ‘lage’ of ‘populaire’ cultuur: massaconsumptie, populistische instincten
 Clash of civilizations thesis: the theory that, in the post-cold war world, conflict would not
primarily be ideological or economic but, rather, cultural in character
 Culturalism: the belief that human beings are culturally-defined creatures, being the
universal basis for personal and social identity
 Secularism: the belief that religion should not intrude into secular (worldly) affairs, usually
reflected in the desire to separate church from state
 Religie: Een georganiseerde gemeenschap van mensen men eenzelfde geloof in een soort
van transcendente realiteit.
o Het kan verwijzen naar iets ‘anders’ dan de wereld, soms ‘God’ genoemd.
o Het kan ook naar iets ‘in’ deze wereld verwijzen, bijvoorbeeld de ervaring van
persoonlijke vrijheid. (Bv. Nirvana uit het Boeddhisme)
o Het kan een god bevatten (Monotheïsme) met een gelimiteerd aantal heilige teksten
en een duidelijke autoritair systeem.
o Het kunnen natuurreligies zijn die meer goden bevatten en een gedecentraliseerde,
gepluraliseerde structuur kennen.
 Secularization thesis: the theory that modernization is invariably accompanied by the victory
of reason over religion and the displacement of spiritual values by secular ones
 Moral relativism: the belief that there are no absolute values, or a condition in which there is
deep and widespread disagreement over moral issues
 Fundamentalism: a style of thought in which certain principles are recognized as essential
truths that have unchallengeable and overriding authority, often associated with fierce, and
sometimes fanatical, commitment.
 Religious fundamentalism: letterlijk verwijst ‘fundamentalisme’ naar de ‘basis’, het
fundament.
 o religie kan niet beperkt worden tot de private sfeer, maar vindt zijn beste expressie
in de politieke van populatiemobilisatie en ‘social regeneration’
o niet zoals vaak gedacht het literalisme.
o vaak een proces van ‘dynamische interpretatie’ door charismatische leider
o ultra-orthodox
o zich ‘isoleren van de corrupte seculaire wereld door zich in een commune ‘op te
sluiten’
 Postcolonialism: Een literaire en culturele trend die zicht richt op typische culturele condities
in de nieuwe ‘autonoom verklaarde’ landen.
o Doel: ontmaskeren en omkeren van de culturele en psychologische dimenses in et
neokolonialistische landen, beamend dat de onderdanige positie van de
oorspronkelijke bewoners in die landen nog lang blijft bestaan.
 => zo richten ze zich op het legitimeren van niet-westerse en soms zelfs
antiwesterse politieke ideeën en tradities.
o Toch zijn er verschillende vormen van postkolonianisme
 =>Bv. Gandhi die het nationalisme van Indië bekrachtigde zonder geweld en
zelfopoffering. Met roots in het Hindoeïsme en een evolutie naar
fundamentalistischere overtuigingen als de Islam als gevolg hiervan.
 Non-aligned movement: an organization of countries, founded in 1961, that avoided formal
political and economic affiliation to either of the cold war power blocs and committed itself
to values such as peaceful coexistence and mutual non-interference
 Orientalism: stereotypical depictions of “the orient” or Eastern culture generally which are
based on distorted and invariable demeaning western assumptions
 Asian values: values that supposedly reflect the history, culture and religious backgrounds of
Asian societies, examples include social harmony, respect for authority and a belief in the
family
 Confucianism: is a system of ethics formulated by Confucius and his disciples that was
primarily outlined in the analects. Confucian thought has concerned itself with the twin
themes of human relations and the cultivation of the self. The emphasis on ren has usually
been interpreted as implying support for traditional ideas and values, notably filial piety,
respect, loyalty and benevolence. The stress on junzi suggests a capacity for human
development and potential for perfection realized, through education. Confucianism has
been seen, with Taoism and Buddhism, as one of the three major Chinese systems of
thought, although many take Confucian ideas to be coextensive with chines civilization itself.
 Jihad: an Islamic term literally meaning “strive” or “struggle” although the term is sometimes
equated with “holy war”, it is more properly understood as an inner struggle for faith
 Theocracy: literally, rule by god; the principle that religious authority should prevail over
political authority, usually through the domination of church over state
 Shari’a: literally the “way” or “path”: divine Islamic law, based on principles expressed in the
Koran
 Salafism: A sunni school of thought that is associated with a literalist, strict and puritanical
approach to Islam
 Wahhabism: an ultra-conservative movement within Sunni Islam, sometimes portrayed as an
orientation within Salafism
9. Power and Twenty-First-Century World Order
 Power: De mogelijkheid om de uitkomst van gelegenheid te beïnvloeden= ‘de macht hebben
om dat te doen’
o In de internationale politiek is dit de kracht om iets te doen, dat betrekking heeft op
eigen zaken zonder de tussenkomst van andere landen. (Gaat richting ‘autonomie’)
o In termen van relaties is dit de mogelijkheid om het gedrag van andere te
beïnvloeden (macht over anderen). Dit kan bv. zijn als A B iets laat doen dat B niet
zonder A had gedaan.
o Verschillende karakteristieken: hard/zacht – potentieel/actueel – structureel –
 Compellance: a tactic or strategy designed to force an adversary to make concessions against
its will through war or the threat of aggression.
 Deterrence: a tactic or strategy designed to prevent aggression by emphasizing the scale of
the likely military response (the cost of an attack would be greater than any benefit it may
bring)
 Structural power: the ability to shape the frameworks within which global actors relate to
one another, thus affecting “how things” shall be done
 Hard power: the ability of one actor (usually but not necessarily a state) to influence another
using threats or rewards, typically involving military “sticks” or economic “carrots”
 Soft power: the ability to influence other actors by persuading them to follow or agree to
norms and aspirations that produce the desired behavior
 Bipolarity: Een internationaal systeem waar zich 2 belangrijke machtsblokken bevinden (2
polen).
o Wordt vaak in verband gebracht met de Koude Oorlog gekenmerkt door de oost-
west/communisme-kapitalisme rivaliteit.
o Neorealisten beschouwen het als een periode van stabiliteit en relatieve vrede.
Liberalen beschouwen het echter als een periode onzekerheid en spanning,
resulterend in hegemonische ambities en prioritaire militaire macht.
 Smart power: the use of soft power backed up by the possible use of hard power
 World order: the distribution of power between and amongst states and other key actors
giving rise to a relatively stable pattern of relationships and behaviors
 Hegemony: betekent letterlijk ‘leider’.
o Zeer gesimplifieerd kan men stellen dat het de leiderschap of overheersing van één
element op een systeem van anderen is.
o Wordt gebruikt om te verwijzen naar het ideologische leiderschap van de
bourgeoisie op de ‘onderstaande klassen’.
o In internationale politiek is een ‘hegemoon’ een leidende staat binnen een
verzameling van staten, gebaseerd op ‘bezit’ of ‘structural power’ , meestal het bezit
van economische en militaire rijkdommen.
o Hij kan de wensen van andere staten vervullen door mee in te stemmen en dit te
promoten.
o Volgens Gramsci neemt de term met zich mee dat internationaal of globaal
leiderschap eerder ideologisch is.
 Imperial over-reach: the tendency for imperial expansion to be unsustainable as wider
military responsibilities outstrip the growth of the domestic economy
 Unipolarity: Een internationaal systeem waar 1 prominente staat of ‘pool’ is.
o Hij heeft dus geen potentiële rivalen
 o Hoewel het een soort wereldregering lijkt blijft de macht relatief en niet absoluut.
Het systeem kan verdedigd worden doordat de éne dominante actor over de
mogelijkheid bezit om als ‘wereldpolitieofficier’ te dienen en zo
 oorlog voorkomen. (Pax Britannicus, Pax Americana)
 gegarandeerde economische en financiële stabiliteit door grondwetten
hieromtrent door één actor opgesteld
o Kritiek
 risico dat die actor aan grootheidswaanzin gaat lijden
 schrik voor vijandigheid van de andere actoren tov de dominante actor
 Unilateralism: one-sidedness: a policy determined by the interests and objectives of a single
state, unconstrained by other states and bodies
 Rogue state: Een staat waarvan de buitenlandse politiek een bedreiging vormt voor de
naburige landen vanwege zijn agressieve intenties, aangroei van wapenbezit (vooral
massavernietigings-) of in associatie met terrorisme.
o De term is controversieel, maar gebruikt door de VS in de vroege periode na de
Koude Oorlog om de ‘nieuwe mogelijke bedreigingen’ voor de wereld te
benadrukken.
o Voorbeelden: Afghanistan, Iran, Irak, Libië en Noord-Korea
o Kritiek: term wordt selectief gebruikt en voor eigen voordeel.
 Bv. Om de VS interventies te gerechtigden tov andere landen
o Toch is het zeer complex en kent een rogue state een zeer grote verscheidenheid aan
bestaansoorzaken
 Bv. Vervreemding van de internationale gemeenschap
 Multilateralism: a policy of acting in concert with other states or international organizations,
or a system of coordinated relations amongst three or more actors
 Neoconservatisme: Een benadering in de in de buitenlandse politiek dat de VS weer zou
toelaten om van de voordelen te genieten van zijn ongekende machtspositie en invloed uit te
oefenen in een unipolaire wereld.
o Het is een fusie tussen de 2 volgende stromingen:
o Neo-Reagansime: een wereldvisie waarbij ‘goed’ (VS) met de slechten, ‘duivelsen’
(rogue states) geconfronteerd worden.
 Dit brengt met zich mee dat de VS rivalen moet afschrikken en zich in een
onevenaarbaar militair krachtige positie moet bevinden.
o ‘Hard’ Wilsonianism: de wens om de democratie in de stijl van de VS in de wereld te
verspreiden ahv een proces van ‘regime change’, versterkt door militaire krachten
indien nodig.
 Public good: a good or service that, by its nature, benefits everyone, meaning that no party
can be denied access to it
 Multipolarity: Internationaal systeem waarin er 3 of meer machtscentra zijn.
o Dit kan variëren van tripolaire systemen (USA,Japan,EU) tot een niet-polair systeem
waarin macht zo diffuus is dat geen enkele actor nog als ‘pool’ beschouwd kan
worden.
o Neorealisten argumenteren dat multipolariteit voor vluchtigheid en onzekerheid
zorgt, wat enkel tot instabiliteit kan leiden en de kans op oorlog moet verhogen.
o Liberalen argumenteren dat dit systeem gekaraktiseerd wordt door een tendens van
multilateralisme, waardoor een grotere opsplitsing van macht net voor meer vree,
coöperatie en integratie zorgt. (‘interdependet multipolarity’)
 Bandwagon: to side with a stronger power in the hope of increasing security and influence:
jumping on the bandwagon
 Balance: to oppose or challenge a stronger or rising power for fear of leaving oneself
exposed

10. War and Peace

 Civil war: an armed conflict between politically organized groups within a state, usually
fought either for control of the state or to establish a new state
 Conventional welfare: a form of warfare that is conducted by regular, uniformed and
national military units and uses conventional (not nuclear) military weapons and battlefield
tactics
 Total war: a war involving all aspects of society, including large-scale conscription, the
gearing of the economy to military ends, and aims of achieving unconditional surrender
through the mass destruction of enemy targets
 Oorlog: een toestand van gewapend conflict tussen twee of meerdere partijen (meestal
states). Het ontstaan van de moderne vorm van oorlog als een georganiseerde en
doelgerichte activiteit stamt af van de ontwikkeling van het Europese statensysteem in de
vroege moderne periode. Oorlog heeft een formeel of quasi legaal karakter en de zin dat een
declaratie van oorlog niet per se gepaard gaat met het uitbreken van geweld. In de post-
koude oorlog tijdperk is het normaal geworden te verwijzen naar “nieuwe oorlogen”. Deze
zijn worden vaak gelinkt aan binnen staatse etnische conflicten, het gebruiken van
geavanceerde militaire technologie, en de betrokkenheid van niet-staatse actoren zoals
terroristische organisaties en guerrilla groeperingen.
 Hegemonic war: war that is fought to establish dominance of the entire world order by
restructuring the global balance of power
 Guerilla war: (Spanish) Literally, ‘little war’; an insurgency or ‘people’s’ war, fought by
irregular troops using tactics that are suited to the terrain and emphasize mobility and
surprise rather than superior firepower.
 Melian dialogue: A dialogue between the Melians and the Athenians, quoted in Thucydides’
Peloponnesian War, in which the latter refused to accept the Melian wish to remain neutral
in the conflict with Sparta, eventually besieging and massacring them.
 Militarism: A cultural or ideological phenomenon in which military priorities, ideas and
values come to pervade the larger society.
 Autarky: Literally, self-rule; usually associated with economic self-sufficiency brought about
by either colonial expansion or a withdrawal from international trade.
 Asymmetrical war: War fought between opponents with clearly unequal levels of military,
economic and technological power, in which warfare strategies tend to be adapted to the
needs of the weak.
 Insurgency: An armed uprising, involving irregular soldiers, which aims to overthrow the
established regime.
 Mercenaries: Hired soldiers in the service of a foreign power.
 Militancy: Heightened or extreme commitment; a level of zeal and passion typically
associated with struggle or war.
 Ethnic cleansing: The forcible expulsion or extermination of ‘alien’ peoples; often used as a
euphemism for genocide.
 Revolution in military affairs: The development in the USA in particular of new military
strategies, based on ‘high-tech’ technology and ‘smart’ weapons, aimed at achieving swift
and decisive outcomes.
 Realpolitik: (German) Literally, realistic or practical politics; a form of politics or diplomacy
that is guided by practical considerations, rather than by ideals, morals or principles.
 Negative peace: Peace defined as a period when war is neither imminent nor actually being
fought, although the forces that give rise to war remain in place.
 Balance of power: The term ‘balance of power’ has been used in a variety of ways. As a
policy, it refers to a deliberate attempt to promote a power equilibrium, using diplomacy, or
possibly war, to prevent any state achieving a predominant position. As a system, the
balance of power refers to a condition in which no one state predominates over others,
tending to create general equilibrium and curb the hegemonic ambitions of all states.
Although such a balance of power may simply be fortuitous, neorealists argue that the
international system tends naturally towards equilibrium because states are particularly
fearful of a would-be hegemon.
 Just war: A war that in its purpose and conduct meets certain ethical standards, and so is
(allegedly) morally justified.
 Pacifism: A commitment to peace and a rejection of war or violence in any circumstances
(‘pacific’ derives from the Latin and means ‘peace-making’).
 Jus ad bellum: A just recourse to war, reflected in principles that restrict the legitimate use of
force.
 Jus in bello: The just conduct of war, reflected in principles that stipulate how wars should be
fought.
 Collateral damage: Unintended or incidental injury or damage caused during a military
operation (usually used as a euphemism).
 Conscientious objection: Objection to conscription into the armed forces on the grounds of
conscience, usually based on the belief that it is morally wrong to act as an agent of war.
 Positive peace: Peace defined in terms of harmony and wholeness; the absence not just of
war but of the causes of war.

11. Nuclear Proliferation and Disarmament

 Nuclear weapons: Weapons that use nuclear fission (atom bombs) or nuclear fusion
(hydrogen bombs) to destroy their targets, through the effect of blast, heat and radiation.
 Weapons of mass destruction: A category of weapons that covers nuclear, radiological,
chemical and biological weapons, which have a massive and indiscriminate destructive
capacity.
 Arms race: An arms race is a concerted military buildup that occurs as two or more states
acquire weapons or increase their military capability in response to each other. Classic
examples include the UK–German naval arms race that preceded WWI, and the US–Soviet
nuclear arms race during the Cold War. Arms races may be fuelled by defensive calculations
or miscalculations (the security dilemma), or they may occur as one or more states seek
military advantage in order to pursue offensive policies. While arms races may increase the
likelihood of war, by heightening fear and paranoia and strengthening militarism and
aggressive nationalism, they may also help to maintain an overall balance of power and so
ensure deterrence.
 Nuclear proliferation: The spread of nuclear weapons, either by their acquisition by more
states or other actors (horizontal proliferation), or their accumulation by established nuclear
states (vertical proliferation).
 First strike: A pre-emptive or surprise attack on an adversary; ‘getting one’s retaliation in
first’.
 Second strike: A retaliatory attack on an adversary in response to a first-strike attack.
 Nuclear winter: The theory that the smoke and dust created by nuclear explosions would
extinguish the sun’s rays and dramatically lower temperatures on the earth.
 Nuclear umbrella: Protection afforded non-nuclear states or minor nuclear powers by
guarantees made to them by major nuclear powers; a form of extended deterrent.
 Arms control: Mechanisms through which the proliferation of arms is constrained by
agreements limiting their production, distribution and use.
 Disarmament: The reduction of fighting capacity, either through scaling-down or eliminating
arms or, more likely, categories of weapons.
 Peace dividend: The opportunity afforded by the end of superpower rivalry to reduce
military spending and increase economic and social expenditure, often described as turning
‘guns’ into ‘butter’.
 Bush doctrine: The doctrine, not always precisely formulated, that pre-emptive military
action, possibly aimed at achieving regime change, would be taken against states thought to
be threatening the USA through the development of WMD and/or by harbouring terrorists.

12. Terrorism
 Terrorism: Terrorism, in its broadest sense, refers to attempts to further political ends by
using violence to create a climate of fear, apprehension and uncertainty. The most common
forms of terrorist action include assassinations, bombings, hostage seizures and plane
hijacks, although the advent of terrorism with a global reach, as demonstrated by September
11, has threatened to redefine the phenomenon. The term is highly pejorative and it tends to
be used selectively (one person’s terrorist can be another’s freedom fighter). While terrorism
is often portrayed as an antigovernment activity, governments may also employ terror
against their own or other populations, as in the case of ‘state terrorism’. Terrorism is
nevertheless a deeply controversial term.
 State terrorism: Terrorism carried out by government bodies such as the police, military or
intelligence agencies.
 Nihilism: Literally a belief in nothing; the rejection of all conventional moral and political
principles.
 Suicide terrorism: A form of terrorism in which the perpetrator (or perpetrators) intends to
kill himself or herself in the process of carrying out the attack.
 Torture: The infliction of intense physical or mental pain or suffering as a means of
punishment or in order to gain information or a confession.

13. Human Rights and Humanitarian Intervention

 Human rights: Human rights are rights to which people are entitled by virtue of being
human; they are a modern and secular version of ‘natural rights’. Human rights are universal
(in the sense that they belong to human beings everywhere, regardless of race, religion,
gender and other differences), fundamental (in that a human being’s entitlement to them
cannot be removed), indivisible (in that civic and political rights, and economic, social and
cultural rights are interrelated and co-equal in importance) and absolute (in that, as the basic
 grounds for living a genuinely human life, they cannot be qualified). ‘International’ human
rights are set out in a collection of UN and other treaties and conventions.
 Universalism: The belief that it is possible to uncover certain values and principles that are
applicable to all people and all societies, regardless of historical, cultural and other
differences.
 Civil liberties: Rights and freedoms that define a ‘private’ sphere of existence that belongs to
the citizen, not the state; freedoms from government.
 Civil rights: Rights of participation and access to power, typically voting and political rights
and the right to non-discrimination.
 Positive rights: Rights that can only be enjoyed through positive intervention on the part of
government, often linked to the idea of ‘freedom to’.
 Eurocentrism: The application of values and theories drawn from European culture to other
groups or peoples, implying a biased or distorted viewpoint.
 Intervention: Forcible action taken by one state against another state, without the latter’s
consent.
 Humanitarian: Being concerned with the interests of humanity, specifically through a desire
to promote the welfare or reduce the suffering of others; altruistic.
 Humanitarian intervention: Humanitarian intervention is military intervention that is carried
out in pursuit of humanitarian rather than strategic objectives. However, the term is
contested and deeply controversial, not least because by portraying an intervention as
‘humanitarian’, it is deemed to be legitimate and defensible. The use of the term is therefore
necessarily evaluative and subjective. Nevertheless, some define humanitarian intervention
in terms of intentions: an intervention is ‘humanitarian’ if it is motivated primarily by the
desire to prevent harm to other people, accepting that there will always be mixed motives
for intervention. Others define humanitarian intervention in terms of outcomes: an
intervention is ‘humanitarian’ only if it results in a net improvement in conditions and a
reduction in human suffering.
 Pariah state: A state whose behavioural norms place it outside the international community,
leading to diplomatic isolation and attracting widespread condemnation.
 Genocide: The attempt to destroy, in whole or in part, a national, ethnic, racial or religious
group.
o The UN’s Genocide Convention (1948) identifies five genocidal acts:
 (1) killing members of a group;
 (2) causing serious bodily or mental harm to members of the group;
 (3) deliberately inflicting on the group conditions of life calculated to bring
about its physical destruction in whole or in part;
 (4) imposing measures intended to prevent births within the group; and
 (5) forcibly transferring children from the group to another group.
o Genocide must involve a definite decision, plan or programme to wipe out a
particular group of people. It may overlap with ‘ethnic cleansing’, although the latter
also includes forcibly relocating an ethnic group.

14. International Law

 International law: Is the law that governs states and other international actors. There are
two branches of international law: private and public. Private international law refers to the
regulation of international activities carried out by individuals, companies and other non-
state actors. As such, private international law relates to the overlapping jurisdictions of
 domestic legal systems, and so is sometimes called ‘conflict of laws’. Public international law
applies to states, which are viewed as legal ‘persons’. As such, it deals with government-to-
government relations as well as those between states and international organizations or
other actors. International law nevertheless differs from domestic law, in that it operates in
the absence of an international legislative body and a system of enforcement.
 Institution: A body of norms, rules and practices that shape behaviour and expectations,
without necessarily having the physical character of an international organization.
 International humanitarian law: A body of international law, often identified as the laws of
war, that seeks to protect combatants and non-combatants in conflict situations.
 Treaty: A formal agreement between two or more states that is considered binding in
international law.
 Pacta sunt servanda: (Latin) The principle that treaties are binding on the parties to them
and must be executed in good faith.
 Custom: A practice that is so long established and widely accepted that it has come to have
the force of law.
 Diplomatic immunity: A collection of rights and dispensations that accredited diplomats
enjoy in foreign countries, usually including freedom from arrest and trial on criminal charges
and privileged travel and communication arrangements.
 Reciprocity: Refers to exchanges between two or more parties in which the actions of each
party are contingent on the actions of the others. Good is thus returned for good, and bad
for bad, with a rough equivalence applying in terms of reciprocal benefits and rewards.
o Positive reciprocity (‘you scratch my back and I’ll scratch yours’) explains how and
why states are able to cooperate in the absence of an enforcing central authority, as
occurs through compliance with international law, the establishment of international
regimes or multilateralism.
o Negative reciprocity (‘an eye for an eye, a tooth for a tooth’) helps to explain tit-
fortat escalations of conflict and arms races.
 Reprisal: An act of retaliation designed either to punish a wrongdoer or redress an injury;
reprisal suggests proportionality and usually stops short of war.
 Self-determination: The principle that the state should be a self-governing entity, enjoying
sovereign independence and autonomy within the international system.
 Non-intervention: The principle that states should not interfere in the internal affairs of
other states.
 Constitution: A set of rules, written or unwritten, that define the duties, powers and
functions of the various institutions of government, define the relations between them and
also the relations between the state and the individual.
 War crime: A violation of the laws or customs of war, for which individuals can be held to be
criminally responsible.
 Crimes against humanity: Intentionally committed acts that form part of a widespread,
systematic and repeated attack against a civilian population.

15. Poverty and Development

 Development: Growth, the act of improving, enlarging or refining; development is commonly
linked to economic growth, but the term is deeply contested.
 Absolute poverty: A standard of poverty that is based on an income level or access to
resources, especially food, clothing and shelter, which are insufficient to ‘keep body and soul
together’.
 Relative poverty: A standard of poverty in which people are deprived of the living conditions
and amenities which are customary in the society to which they belong.
 Gross domestic product: The total value of all the goods and services produced in an
economy, a measure of national income.
 Modernization theory: The theory that there is a single, linear path to development,
reflected in the transformation of western countries from traditional, pre-industrial, agrarian
societies to modern, industrial and mass consumption ones.
 Import substitution: An economic strategy through which domestic industries are protected
from foreign competition, at least during their infancy.
 Debt crisis: A situation in which a country is unable to service its debts because economic
surpluses are insufficient to meet interest repayments.
 Conditionality: The requirement, usually made by the IMF and the World Bank, that certain
conditions about the future direction of economic policy are met before loans are agreed or
made.
 International aid: (sometimes called foreign aid or overseas aid) refers to the transfer of
goods or services from one country to another country, motivated, at least in part, by the
desire to benefit the recipient country or its people. While bilateral aid is direct country-to-
country aid, multilateral aid is provided by or through an international organization.
Humanitarian aid (or emergency relief) differs from development aid, the former addressing
immediate and basic needs, whereas the latter is concerned with longer-term projects. The
term is controversial because it assigns an altruistic motive to actions that may be essentially
self-serving, as aid often comes with ‘strings attached’ and is not always clearly humanitarian
(loans are often counted as aid, for example).
 Tobin tax: A transaction tax on foreign currency dealings, proposed by the US economist
James Tobin.
 Corruption: A failure to carry out ‘proper’ or public responsibilities because of the pursuit of
private gain, usually involving bribery or misappropriation.
 Food dumping: The donation of surplus food to poor countries for free or at cheap rates in
order to maintain market shares or prop up global prices.
 Debt relief: Agreements to write off foreign debt or reduce it to ‘sustainable levels’, often
linked to conditions about good governance.
 Fair trade: Trade that satisfies moral, and not merely economic, criteria, related to alleviating
poverty and respecting the interests of sellers and producers in poorer areas.

16. Global Environmental Issues

 Ecology: The term ‘ecology’ was coined by the German zoologist Ernst Haeckel in 1866.
Derived from the Greek oikos, meaning household or habitat, he used it to refer to ‘the
investigations of the total relations of the animal both to its organic and its inorganic
environment’. Ecology developed as a distinct branch of biology through a growing
recognition that plants and animals are sustained by self-regulating natural systems –
ecosystems – composed of both living and non-living elements. Simple examples of an
ecosystem are a field, a forest or, a pond. All ecosystems tend towards a state of harmony or
equilibrium through a system of self-regulation, referred to by biologists as homeostasis.
 Fossil fuels: Fuels that are formed through the decomposition of buried dead organisms,
making them rich in carbon; examples include oil, natural gas and coal.
 Acid rain: Rain that is contaminated by sulphuric, nitric and other acids that are released into
the atmosphere by the burning of fossil fuels.
 Ozone depletion: A decline in the total amount of ozone in the Earth’s stratosphere,
particularly the development of a so-called ‘ozone hole’ over the Antarctic.
 Global warming: An increase in the Earth’s temperature, widely believed to be due to heat
trapped by greenhouse gases, such as carbon dioxide.
 Greenhouse gases: Gases (such as carbon dioxide, water vapour, methane, nitrous oxide and
ozone) that trap heat in the Earth’s lower atmosphere.
 Global commons: Areas and natural resources that are unowned and so beyond national
jurisdiction, examples including the atmosphere, the oceans and, arguably, Antarctica.
 Externality: A cost of an economic activity that has wider impact but does not feature on the
balance sheet of a business or form part of the GDP of a country.
 Sustainability: The capacity of a system to maintain its health and continuing existence over
a period of time.
 Green taxes: Taxes that penalize individuals or businesses for, for instance, the waste they
generate, the pollution they cause, the emissions they generate or the finite resources they
consume.
 Ecological footprint: A measure of ecological capacity based on the hectares of biologically
productive land that are needed to supply a given person’s consumption of natural resources
and absorb their waste.
 Ecocentrism: A theoretical orientation that gives priority to the maintenance of ecological
balance rather than the achievement of human ends.
 Precautionary principle: The presumption in favour of action in relation to major ecological
and other issues over which there is scientific uncertainty, based on the fact that the costs of
inaction vastly exceed the cost of (possibly unnecessary) action.
 Emissions trading: A mechanism that allows parties to the Kyoto Protocol to buy or sell
emissions from or to other parties, while keeping within overall emissions targets.
 Collective good: A general benefit from which individuals cannot be excluded and, as a
result, for which beneficiaries have no incentive to pay.
 Geopolitics: An approach to foreign policy analysis that understands the actions,
relationships and significance of states in terms of geographical factors, such as location,
climate, natural resources, physical terrain and population. The field of geopolitics was
significantly shaped by Alfred Mahan (1840–1914), who argued that the state that controls
the seas would control world politics, and Halford Mackinder (1861–1947), who suggested,
by contrast, that control of the land mass between Germany and central Siberia is the key to
controlling world politics. Critics of geopolitics have usually objected to its geographical
determinism, which appears to imply that in international politics ‘geography is destiny’. The
rise of globalization is sometimes seen to have made geopolitics obsolete.
 Resource security: Security understood in terms of access to energy and other resources
sufficient to meet a state’s economic and military needs.
 Resource war: A war that is fought to gain or retain control of resources which are important
to economic development and political power.
 Peak oil: The point at which the maximum rate of petroleum extraction is reached.

17. Gender in Global Politics

 Gender: Gender refers, most basically, to the social construction of sexual difference. As
such, ‘gender’ is clearly distinct from ‘sex’ (terms that are often used interchangeably in
everyday language). For most feminists, ‘sex’ highlights biological, and therefore
ineradicable, differences between females and males, while ‘gender’ denotes a set of
 culturally defined distinctions between women and men. Gender either operates through
stereotyping (usually based on contrasting models of femininity and masculinity), or it is a
manifestation of structural power relations. This constructivist account of gender has
nevertheless been challenged by essentialist feminists, who reject the sex/gender distinction
altogether, by poststructuralist feminists, who highlight the ambiguity of gender, and by
postcolonial feminists, who insist that gender identities are multiple, not singular.
 Patriarchy: Patriarchy literally means rule by the father (pater meaning father in Latin).
Although some feminists use patriarchy in this specific and limited sense, to describe the
structure of the family and the dominance of the husband-father over both his wife and his
children, radical feminists in particular use the term to refer to the system of male power in
society at large. Patriarchy thus means ‘rule by men’. The term implies that the
subordination of women both reflects and derives from the dominance of the husband-
father within the family. Millet (1970) thus suggested that patriarchy contains two principles:
‘male shall dominate female, elder male shall dominate younger male’. A patriarchal society
is therefore characterized by both gender and generational oppression.
 Masculinism: Gender bias that derives from the portrayal of male or masculine views as
either superior or as objective and rational.
 Security paradox: The paradox that a build-up of military capacity designed to strengthen
national security may be counter-productive, as it can encourage other states to adopt more
threatening and hostile postures.
 Structural violence: A form of violence that stems from social structures that perpetuate
domination, oppression or exploitation, as opposed to ‘direct violence’ which stems
(supposedly) from individual or group motivations.
 Matriarchy: Literally, rule by the mother (mater being Latin for mother); a society, whether
historical or hypothesized, that is governed by women.
 War rape: Rape committed by soldiers, other combatants or civilians during armed conflict or
war.
 Military prostitution: Prostitution that caters to, and is sometimes organized by, the military.
 People-trafficking: The movement of persons, based on deception and coercion, with the
purpose of exploiting them, usually through their sale into sexual or other forms of slavery.
 Gender-related Development Index: A measure used by the UN to rank states on the basis
of sexual equality in terms of life expectancy, adult literacy rates, enrolment in education and
estimated earned income.
 Gender Empowerment Measure: A measure used by the UN to assess the extent of gender
inequality in states based on the ratio of estimated female-to-male earned income and the
proportion of female legislators, senior officials, managers and professional and technical
workers.
 Microcredit: Very small loans for business investment, often given to people who cannot
access traditional credit.

18. International Organization and the United Nations

 International organization: An international organization (sometimes called international
governmental organizations or IGOs, as opposed to international non-governmental
organizations, or INGOs) is an institution with formal procedures and a membership
comprising three or more states. International organizations are characterized by rules that
seek to regulate the relations amongst member states and by a formal structure that
 implements and enforces these rules. Nevertheless, international organizations may be
viewed as instruments, arenas or actors (Rittberger and Zangl 2006).
o As instruments, they are mechanisms through which states pursue their own
interest.
o As arenas, they facilitate debate and information exchange, serving as permanent
institutions of conference diplomacy.
o As actors, they enable states to take concerted action, which requires some measure
of ‘pooled’ sovereignty.
 Spill-over: The dynamic process whereby integration in one policy area tends to ‘spill over’
into other areas, as new goals and new pressures are generated.
 Collective security: The idea or practice of common defence, in which a number of states
pledge themselves to defend each other, based on the principle of ‘all for one and one for
all’.
 Collective security: The theory or practice of states pledging to defend one another in order
to deter aggression or to punish a transgressor if international order has been breached. Its
key idea is that aggression can best be resisted by united action taken by a number of states,
this being the only alternative to the insecurity and uncertainty of power politics. Successful
collective security depends on three conditions. First, the states must be roughly equal, or at
least there must be no preponderant power. Second, all states must be willing to bear the
cost and responsibility of defending one another. Third, there must be an international body
that has the moral authority and political capacity to take effective action.
 Peacekeeping: A technique designed to preserve the peace when fighting has been halted,
and to assist in implementing agreements achieved by the peacemakers.
 Peacekeeping: Peacekeeping is defined by the UN as ‘a way to help countries torn by conflict
create conditions for sustainable peace’. It is therefore essentially a technique designed to
preserve the peace, however fragile, where fighting has been halted, and to assist in
implementing agreements achieved by the peacemakers. ‘Traditional’ or classical
peacekeeping amounts to monitoring and observing the peace process in post-conflict
situations, with peacekeepers being deployed after a ceasefire has been negotiated and with
no expectation of fighting except in the case of self-defence. This form of peacekeeping is
consensual and requires the consent of the host state, its advantage being that the ability to
report impartially on adherence to a ceasefire builds trust between previously warring states
or groups.
 Peace enforcement: Coercive measures, including the use of military force, used to restore
peace and security in situations where acts of aggression have taken place.
 Peace-building: Peace-building is a longterm process of creating the necessary conditions for
sustainable peace by addressing the deeprooted, structural causes of violent conflict in a
comprehensive manner. Strictly speaking, peacebuilding is a phase in the peace process that
occurs after peacemaking and peacekeeping have been completed. However, these activities
invariably overlap to a greater or lesser degree, meaning that peace-building resembles what
is often called multi-dimensional peacekeeping. Peacebuilding as long-term conflict
resolution involves a wide range of strategies, economic, political and social as well as
military. These include the following: economic reconstruction, repairing or improving the
economic and social infrastructure, de-mining, the demobilization and retraining of former
combatants, the reintegration of displaced peoples, establishing community organizations,
and revising governmental arrangements or ’statebuilding’.
19. Global Governance and the Bretton Woods System
 Global governance: Global governance is a broad, dynamic and complex process of
interactive decision making at the global level that involves formal and informal mechanisms
as well as governmental and non-governmental bodies. States and governments remain the
primary institution for articulating public interests and those of the global community as a
whole, but global governance also involves intergovernmental and, sometimes,
supranational bodies. Global policy is made by a system of horizontal and vertical
interactions in which officials in different branches of government work with counterparts in
other countries as well as with activists, scientists, bankers and others outside government.
The term global governance is sometimes used more narrowly to refer to the institutions
through which these interactions takes place.
 World government: World government is the idea of all of humankind united under one
common political authority. It is an underlying vision of some cosmopolitan arguments
(although most cosmopolitans reject it). All conceptions of world government are based on
the centralization of authority in a supranational body which would possess legislative and
executive power. However, there are two quite different models of world government. In the
unitary model, a ‘cosmopolis’, or world state, would enjoy a monopoly of the legitimate use
of force and establish a strictly hierarchical world order. In the federal model, a central
authority would be vested with autonomous authority over the rule of law and the
maintenance of order, while the constituent units (previously states) retained control over
local and domestic matters.
 Supranationalism: Supranationalism is the existence of an authority that is higher than that
of the nation-state and capable of imposing its will on it. Supranationalism thus transfers
sovereignty and decision-making authority from constituent states to an international or
regional organization. This can occur through the establishment of an international
federation, in which sovereignty is shared between central and peripheral bodies, a process
often referred to as pooling sovereignty. The advance of supranationalism is seen as part of
the general integrative trend within global politics. However, critics of supranationalism,
especially realists, claim that it represents a threat not only to sovereignty but also to
national identity and democracy, perhaps even containing the seeds of world government.
 Intergovernmentalism: Intergovernmentalism refers to interaction among states which takes
place on the basis of sovereign independence. Intergovernmentalism is therefore usually
distinguished from supranationalism, in which there is an authority that is higher than the
nation-state. The most common form of intergovernmentalism is treaties or alliances, the
simplest of which involve bilateral agreements between states. The other main form of
intergovernmentalism is leagues or confederations, such as the League of Nations, the
Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC) and the Organization for Economic
Cooperation and Development (OECD). In such bodies, state sovereignty is preserved
through a process of unanimous decision-making in which each member state has a veto, at
least over matters of vital national importance
 Multilateralism: Multilateralism can broadly be defined as a process that coordinates
behaviour among three or more countries on the basis of generalized principles of conduct
(Ruggie 1992). For a process to be genuinely multilateral, it must conform to three principles.
These principles are non-discrimination (all participating countries must be treated alike),
indivisibility (participating countries must behave as if they were a single entity, as in
collective security) and diffuse reciprocity (obligations among countries must have a general
and enduring character, rather than being examples of one-off cooperation). Multilateralism
 may be informal, reflecting the acceptance of common norms and rules by three or more
countries, but more commonly it is formal, in which case multilateralism equals
institutionalism.
 Protectionism: The use of tariffs, quotas and other measures to restrict imports, supposedly
to protect domestic industries.
 Exchange rate: The price at which one currency is exchanged for another.
 Free trade: A system of trading between states that is unrestricted by tariffs or other forms
of protectionism.
 Terms of trade: The balance between import prices and export prices.
 Balance of payments: The balance of transactions conducted between a country and other
countries, taking account of visible trade (exports and imports), invisible trade (services) and
capital flows in the form of investments and loans.
 Non-tariff barriers: Rules, regulations or practices that hinder imports through, for instance,
the procurement policies of governments, systematic border delays, or complex health and
national standards.
 New International Economic Order: Proposals for the reform of the world economy to
provide better protection for developing countries by, amongst other things, altering the
terms of trade, strengthening regulation and nationalizing foreign enterprises.
 Gold exchange standard: A payments system in which currencies are valued in terms of a
currency that is itself on the ‘gold standard’ (its currency can be exchanged for gold).
 Devaluation: The reduction in the official rate at which one currency is exchanged for
another.
 Transition countries: Former Soviet bloc countries that are in the process of transition from
central planning to market capitalism.
 Most favoured nation: A designation given to a country which is thereby entitled to all and
any favourable trading terms that apply to other countries.

20. Regionalism and Global Politics

 Decentralization: The expansion of local autonomy through the transfer of powers and
responsibilities away from national bodies.
 Federalism: A territorial distribution of power based on a sharing of sovereignty between
central (national or international) bodies and peripheral ones.
 Devolution: The transfer of power from central government to subordinate regional
institutions that, unlike federal institutions, have no share in sovereignty.
 Centralization: The concentration of political power or government authority at the centre.
 Confederation: A qualified union of states in which each state retains independence,
typically guaranteed by unanimous decision-making.
 Free trade area: An area within which states agree to reduce tariffs and other barriers to
trade.
 Customs union: An arrangement whereby a number of states establish a common external
tariff against the rest of the world, usually whilst abolishing internal tariffs.
 Common market: An area, comprising a number of states, within which there is a free
movement of labour and capital, and a high level of economic harmonization; sometimes
called a single market.
 Security community: A region in which the level of cooperation and integration amongst
states makes war or the use of large-scale violence unlikely, if not impossible.
 Functionalism: The theory that government is primarily responsive to human needs;
functionalism is associated with incremental steps towards integration, within specific areas
of policy-making, at a pace controlled by constituent states.
 Neofunctionalism: A revision of functionalism that recognizes that regional integration in
one area generates pressures for further integration in the form of ‘spill over’.
 Spill-over: A process through which the creation and deepening of integration in one
economic area creates pressure for further economic integration, and, potentially, for
political integration.
 Qualified majority voting: A system of voting in which different majorities are needed on
different issues, with states’ votes weighted (roughly) according to size.
 Subsidiarity: Subsidiarity (from the Latin subsidiarii, meaning a contingent of supplementary
troops) is, broadly, the devolution of decision-making from the centre to lower levels.
However, it is understood in two different ways. In federal states such as Germany,
subsidiarity is understood as a political principle that implies decentralization and popular
participation, particularly through local and provincial institutions. The TEU thus declares that
decisions should be ‘taken as closely as possible to the citizens’. However, subsidiarity is also
interpreted, usually by anti-federalists, as a constitutional principle that defends national
sovereignty against the encroachment of EU institutions. In this light, the TEU declares that
the EU should act only over matters that ‘cannot be sufficiently achieved by the member
states’.

21. Why Theories Matters

 Causality: The relationship between an event or set of circumstances (the cause) and
another event or set of circumstances (the effect), in which the latter is a consequence of the
former.
 Determinism: The belief that human actions and choices are entirely conditioned by external
factors; determinism implies that free will is a myth.
 Model: A theoretical representation of empirical data that aims to advance understanding by
highlighting significant relationships and interactions.
 Explanatory theory: Theory that seeks to make sense of events, developments and issues in
the ‘real world’, by advancing generalized causal proportions.
 Interpretive theory: Theory that imposes meaning on events or issues, in an attempt to
understand, rather than explain, the world.
 Normative theory: Theory that prescribes values and standards of conduct, what ‘ought to
be’ rather than ‘what is’.
 Pragmatism: Pragmatism refers generally to a concern with practical circumstances rather
than with theoretical beliefs, with what can be achieved in the real world, as opposed to
what should be achieved in an ideal world. As a philosophical doctrine (most commonly
associated with philosophers such as William James and John Dewey), pragmatism holds that
the meaning of and justification for beliefs should be judged by their practical consequences.
Though, by definition, a pragmatic style of politics is non-ideological, it does not amount to
unprincipled opportunism. As a political doctrine, pragmatism suggests a cautious attitude
towards change that rejects sweeping reforms and revolution as a descent into the unknown.
 Proposition: A statement that affirms or denies something, which may be either true or false;
‘what is asserted’.
 Rational choice theory:
 Rationalist:
 Paradigm: A paradigm is, in a general sense, a pattern or model that highlights relevant
features of a particular phenomenon. As used by Kuhn, however, it refers to an intellectual
framework comprising interrelated values, theories and assumptions, within which the
search for knowledge is conducted. ‘Normal’ science is therefore conducted within an
established intellectual framework; in ‘revolutionary’ science, an attempt is made to replace
the old paradigm with a new one. The radical implication of this theory is that ‘truth’ and
‘falsehood’ cannot be finally established. They are only provisional judgements operating
within an accepted paradigm that will eventually, be replaced.
 Meta-theory: Theory that reflects on the philosophical assumptions that underline theories,
dealing in particular with issues of ontology, epistemology and methodology.
 Methodology: A mode of analysis or research, including the methods used to unearth data
or evidence.
 Postmodernism: a controversial and confusing term that was first used to describe
experimental movements in western arts, architecture and cultural development in general.
As a tool of social and political analysis, postmodernism highlights the shift away from
societies structured by industrialization and class solidarity to increasingly fragmented an
pluralistic ‘information societies’, in which individualism replaces class, religious and ethnic
loyalties. In philosophical terms, postmodernism is distinguished, above all, by its rejection of
the idea of absolute and universal truth. Postmodernists, instead place an emphasis on
discourse and debate, embracing pluralism and difference, rather than seeking to banish or
overcome them.
 Paradigm shift: The process through which the dominant paradigm within a field of
knowledge is displaced by a rival paradigm.
 Metanarrative: A creed or ideology that is based on a universal theory of history which views
society as a coherent totality.
 Empiricism: The belief that experience is the only basis for knowledge and, therefore, that all
hypotheses and theories should be tested by observation.
 Positivism: An intellectual movement that originated in the 19 th century social science and
early 20th century philosophy. Its key ideas are that science is the only reliable means of
establishing knowledge and that science can only deal with observable entities which can be
directly experienced. Positivists argue that the methodology of the natural sciences can be
applied to the study of society, in particular because human behaviour can be observed and
objectively measured. Although positivism is sometimes equated with neorealism, its
influence on the study of world affairs has extended more broadly to any attempt to build
explanatory theory, whether or not this involves quantification.
 Objectivism: Judgements that pertain to objects, in which case truth can be independently
distinguished from falsehood.
 Subjectivism: Judgements that pertain to subjects (persons), which are neither true or false
but relate to feelings, taste or morality.
 Class consciousness: A Marxist term denoting an accurate awareness of class interests,
transforming a class in-itself into a class for-itself.
 Utopianism: A utopia is literally an ideal or perfect society. Utopianism is often used as a
pejorative term, implying deluded or fanciful thinking, a belief in an unrealistic and
unachievable goal. Realists have referred to liberal internationalism as ‘utopianism’, in this
sense. However, the term can be used in the positive sense to refer to a style of political
theorizing that develops a critique of the existing order by constructing a model of an ideal or
perfect alternative (examples including anarchism and Marxism). Utopian theories are
usually based on (realistic or unrealistic) assumptions about the scope for human self-
 development. Utopias are usually characterized by the abolition of want, the absence of
conflict and the absence of conflict and the avoidance of oppression and violence.

22. Images of the Global Future