DAILY LESSON LOG FOR Paaralan: BASI ELEMENTARY SCHOOL Baitang at Antas V-

Guro: JAYMEEH M. BALUBAL Asignatura: ARALING PANLIPUNAN

IN-PERSON CLASSES
Petsa ng Pagtuturo: PEBRERO 20 – 24, 2023 (WEEK 2) Markahan: IKATLONAG MARKAHAN

LUNES MARTES MIYERKOLES HUWEBES BIYERNES

I.LAYUNIN
A. Pamantayang Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa mga pagbabago sa lipunan ng sinaunang Pilipino kabilang ang pagpupunyagi ng ilang pangkat
Pangnilalaman na mapanatili ang kalayaan sa Kolonyalismong Espanyol at ang impluwensya nito sa kasalukuyang panahon.
B. Pamantayan sa Nakakapagpakita ng pagpapahalaga at pagmamalaki sa pagpupunyagi ng mga Pilipino sa panahon ng kolonyalismong Espanyol
Pagganap
C. Mga Kasanayan sa Napahahalagahan ang pagtatanggol ng mga Pilipino laban sa kolonyalismong Espanyol (AP5KPKIIIg-i6)
Pagkatuto/Most Essential
Learning Competencies
(MELCs)
Isulat ang code ng bawat
kasanayan.
D. Paksang Layunin a. Naitataya ang mga ginawang pagtatanggol ng mga Pilipino laban sa kolonyalismong Espanyol.
b. Naipagmamalaki ang pagpupunyagi ng mga Pilipino na makamit ang kalayaan laban sa kolonyalismong Espanyol.
II.NILALAMAN Ang Pagtatanggol ng mga Ang Pagtatanggol ng mga Ang Pagtatanggol ng mga Ang Pagtatanggol ng mga LINGGUHANG
Pilipino laban sa Pilipino laban sa Pilipino laban sa Pilipino laban sa PAGSUSULIT
Kolonyalismong Espanyol Kolonyalismong Espanyol Kolonyalismong Espanyol Kolonyalismong Espanyol
KAGAMITANG PANTURO
A. Sanggunian
I. Mga pahina sa Gabay ng
Guro
II. Mga pahina sa
Kagamitang Pang-mag-aaral
III. Mga pahina sa Teksbuk
IV. Karagdagang Kagamitan Teves Jr., N. , Lopez M., & Teves Jr., N. , Lopez M., & Teves Jr., N. , Lopez M., & Teves Jr., N. , Lopez M., & Teves Jr., N. , Lopez M., &
mula sa portal ng Learning Castaños, L. (2020). Castaños, L. (2020). Castaños, L. (2020). Castaños, L. (2020). Castaños, L. (2020).
Resource/SLMs/LASs Ikatlong Markahan – Ikatlong Markahan – Ikatlong Markahan – Ikatlong Markahan – Ikatlong Markahan –
Modyul 2: Pagtatanggol ng Modyul 2: Pagtatanggol Modyul 2: Pagtatanggol Modyul 2: Pagtatanggol Modyul 2: Pagtatanggol
mga Pilipino Laban sa ng mga Pilipino Laban sa ng mga Pilipino Laban sa ng mga Pilipino Laban sa ng mga Pilipino Laban sa
Kolonyalismong Espanyol Kolonyalismong Espanyol Kolonyalismong Espanyol Kolonyalismong Espanyol Kolonyalismong Espanyol
Self-Learning Modules]. Self-Learning Modules]. Self-Learning Modules]. Self-Learning Modules]. Self-Learning Modules].
Department of Education Department of Education Department of Education Department of Education Department of Education
B. gIba pang Kagamitang
 Panturo
III. PAMAMARAAN
A. Balik-Aral sa nakaraang Panuto: Kumpletuhin ang Panuto: Ibigay ang tatlong Panuto: Ano-ano ang mga Panuto: Ipaliwanag ang
aralin at/o pagsisimula graphic organizer ukol sa (3) dahilan ng pananakop paraan na ginawa ng mga pananakop ng mga
ng bagong aralin. mga dahilan ng pag- aalsa ng mga kastila sa mga katutubo sa Cordillera Espanyol sa mga katutubo
ng katutubo sa mga katutubo sa Cordillera. upang magtagumpay sa ng Muslim at kung paano
Espanyol. pananakop ng mga nagtagumpay ang mga ito.
1. kastila?
2.
3. 1.
2.
3.

B. Paghahabi sa layunin ng Tukuyin ang mga Bakit mahalagang ATING ALAMIN!

aralin katutubo/pangkat pagyamanin at bigyan ng 1. Ano ang banal na
etnolingguwistiko sa respeto ang mga kasulatan ng mga
Cordillera. katutubong Pilipino tulad
Muslim?
ng mga nasa Cordillera?
2. Sino ang propeta ng
mga kapatid nating
Muslim? https://www.licas.news/wp-content/uploads/
2020/02/2019.06.05-Eidl-Ftir-at-the-Blue-Masjid-JC-

3. Sino ang tinuturing na 17.jpg

Diyos ng ating mga Tama bang magkaroon

1. kapatid na Muslim? tayo ng kaisipan na
______________________ https://katutuboproject.org/wp-content/uploads/
magdudulot ng maling
Sagot: Ibaloi 2014/09/Ifugao_2065_021.jpg

1.
______________________
Sagot: Ifugao
C. Pag-uugnay ng mga Sa sinaunang panahon, ang
halimbawa sa bagong mga katutubong pangkat sa
aralin. Cordillera ay namuhay nang
malaya at payapa alinsunod
sa kanilang mga batas at
kulturang kinagisnan. Nang
dumating ang mga
Espanyol sa kanilang lugar,
nagkaroon ng mga
pagbabago sa kanilang
kalagayan at pamumuhay.
Ano-ano ang mga
pagbabagong mga ito?
Ano-anoa ng mga paraan
ng pagtugon ng mga
pilipino sa kolonyalismong
Espanyol?
paniniwala o pananaw sa
ating mga kapatid na
Muslim tulad ng ‘sila ay
mga rebelde’?
Sa sinaunang panahon, Ang mga katutubong Ang kaisipan na ang ating
ang mga katutubong Pilipino ay namuhay nang mga kapatid na Muslim ay
pangkat sa Cordillera at malaya ayon sa kanilang isang daalng porsyento na
mga Muslim sa Mindanao kinagisnang uri ng mali. Dahil saang sulok ng
ay namuhay nang malaya pamumuhay. Payapa at Pilipinas, Muslim man at
at payapa alinsunod sa masaya sila sa kanilang Kristiyano ay maaaring
kanilang mga batas at panirahan. Nang dumating maging rebelde o
kulturang kinagisnan. ang mga dayuhang mabuting halimbawa.
Nang dumating ang mga Espanyol, nagbago ang Nararapat ngang tularan
Espanyol sa kanilang kanilang kalagayan at natin sila sa kanilang
lugar, nagkaroon ng mga naging magulo na ang pinakitang katapangan.
pagbabago sa kanilang kanilang pamumuhay.
kalagayan at pamumuhay. Ginamit ng mga Espanyol
Ano-ano ang mga ang armadong paraan ng
pagbabagong mga ito? pananakop upang sila ay
Ano-anoa ng mga paraan pilit na sakupin. Subalit
ng pagtugon ng mga hindi nagtagumpay ang
pilipino sa kolonyalismong paraang ito dahil lumaban
Espanyol? ang mga katutubo. Sa
gayon, hindi nagtagumpay
ang pananakop dahil sa
ipinamalas na katapangan
at pagpapahalaga sa

D. Pagtalakay ng bagong Naging masigasig sa
konsepto at paglalahad pagpapalaganap ng
ng bagong kasanayan kolonyalismo ang mga
#1 Espanyol sa Pilipinas.
Ginamit nila ang
Kristiyanismo at mga
patakaran tulad ng
reduccion, enconmienda,
polo y servicio, at tribute
upang maipasailalim sa
kanilang kapangyarihan ang
Pilipinas. Gayunpaman,
hindi lahat ng mga
katutubong pangkat sa
bansa ay napasuko at
nasakop ng mga Espanyol.
Dahil sa katangiang
heograpikal ng Pilipinas,
naging mahirap para sa
kanila na masakop ang
lahat ng pangkat na
nakatira sa masusukal na
kabundukan at
magkakahiwalay na pulo.
Idagdag pa rito ang ibayong
katapangan na ipinamalas
ng ilang katutubong
pangkat tulad ng mga Igorot
sa Cordillera at mga Muslim
sa Mindanao.
E. Pagtalakay ng bagong Mga Katutubong Pangkat
konsepto at paglalahad na hindi napasailalim sa
ng bagong kasanayan mga Espanyol
Naging masigasig sa
pagpapalaganap ng
kolonyalismo ang mga
Espanyol sa Pilipinas.
Ginamit nila ang
Kristiyanismo at mga
patakaran tulad ng
reduccion, enconmienda,
polo y servicio, at tribute
upang maipasailalim sa
kanilang kapangyarihan
ang Pilipinas.
Gayunpaman, hindi lahat
ng mga katutubong
pangkat sa bansa ay
napasuko at nasakop ng
mga Espanyol. Dahil sa
katangiang heograpikal ng
Pilipinas, naging mahirap
para sa kanila na
masakop ang lahat ng
pangkat na nakatira sa
masusukal na
kabundukan at
magkakahiwalay na pulo.
Idagdag pa rito ang
ibayong katapangan na
ipinamalas ng ilang
katutubong pangkat tulad
ng mga Igorot sa
Cordillera at mga Muslim
sa Mindanao.
Mga Katutubong Pangkat
na hindi napasailalim sa
mga Espanyol
kalayaan ng mga
katutubo.
Naging masigasig sa
pagpapalaganap ng
kolonyalismo ang mga
Espanyol sa Pilipinas.
Ginamit nila ang
Kristiyanismo at mga
patakaran tulad ng
reduccion, enconmienda,
polo y servicio, at tribute
upang maipasailalim sa
kanilang kapangyarihan
ang Pilipinas.
Gayunpaman, hindi lahat
ng mga katutubong
pangkat sa bansa ay
napasuko at nasakop ng
mga Espanyol. Dahil sa
katangiang heograpikal ng
Pilipinas, naging mahirap
para sa kanila na
masakop ang lahat ng
pangkat na nakatira sa
masusukal na
kabundukan at
magkakahiwalay na pulo.
Idagdag pa rito ang
ibayong katapangan na
ipinamalas ng ilang
katutubong pangkat tulad
ng mga Igorot sa
Cordillera at mga Muslim
sa Mindanao.
Ang mga Muslim sa
Mindanao
Kagaya ng karanasan sa
Naging masigasig sa
pagpapalaganap ng
kolonyalismo ang mga
Espanyol sa Pilipinas.
Ginamit nila ang
Kristiyanismo at mga
patakaran tulad ng
reduccion, enconmienda,
polo y servicio, at tribute
upang maipasailalim sa
kanilang kapangyarihan
ang Pilipinas.
Gayunpaman, hindi lahat
ng mga katutubong
pangkat sa bansa ay
napasuko at nasakop ng
mga Espanyol. Dahil sa
katangiang heograpikal ng
Pilipinas, naging mahirap
para sa kanila na
masakop ang lahat ng
pangkat na nakatira sa
masusukal na
kabundukan at
magkakahiwalay na pulo.
Idagdag pa rito ang
ibayong katapangan na
ipinamalas ng ilang
katutubong pangkat tulad
ng mga Igorot sa
Cordillera at mga Muslim
sa Mindanao.
Ang mga Muslim sa
Mindanao
Kagaya ng karanasan sa
#2
Hindi naging ganoon kadali
para sa mga Espanyol ang
pagsakop sa Pilipinas.
Bukod sa paggamit ng
dahas, kinailangang
gumamit ng mga taktika
upang masupil ang mga
katutubo at tanggapin ang
kolonyalismo. Bagamat
nasakop ang kapatagang
bahagi ng Luzon at
Visayas, hindi naman
nasakop ang mga
kabundukan sa hilagang
bahagi ng Luzon. Hindi rin
nasakop ang mga sultanato
sa Mindanao dahil sa lakas
at tapang na ipinamalas ng
mga mandirigmang Muslim
laban sa mga Espanyol.
Nang hindi masupil ng mga
Espanyol ang mga Igorot at
Muslim ay higit na naging
marahas ang kanilang
pamamaraan. Ipinatupad
nila dito ang “Divide and
Rule Policy” na naglalayong
pagwatak-watakin ang mga
katutubo upang hindi sila
magkaisa laban sa mga
Espanyol. Bilang bahagi ng
kanilang taktika, naghirang
din ang mga ito ng mga
katutubong mersenaryo
upang labanan ang mga
kapwa katutubo.
mga Igorot, hindi rin agad mga Igorot, hindi rin agad
Hindi naging ganoon nasakop ng mga Espanyol nasakop ng mga Espanyol
kadali para sa mga ang mga Muslim sa ang mga Muslim sa
Espanyol ang pagsakop Mindanao. Mula ika-7 Mindanao. Mula ika-7
sa Pilipinas. Bukod sa hanggang ika-14 na siglo, hanggang ika-14 na siglo,
paggamit ng dahas, ay sinakop ng mga Moors ay sinakop ng mga Moors
kinailangang gumamit ng o Moro, mga Muslim mula o Moro, mga Muslim mula
mga taktika upang sa kasalukuyang Algeria sa kasalukuyang Algeria
masupil ang mga katutubo at Morocco, ang Spain. at Morocco, ang Spain.
at tanggapin ang Batay sa karanasang ito, Batay sa karanasang ito,
kolonyalismo. Bagamat batid ng mga Espanyol na batid ng mga Espanyol na
nasakop ang kapatagang hindi magiging madali na hindi magiging madali na
bahagi ng Luzon at magapi ang mga Muslim magapi ang mga Muslim
Visayas, hindi naman sa timog ng Pilipinas. Ang sa timog ng Pilipinas. Ang
nasakop ang mga mga sultanato ay may mga sultanato ay may
kabundukan sa hilagang aktibong ugnayang aktibong ugnayang
bahagi ng Luzon. Hindi rin pangkalakalan sa bawat pangkalakalan sa bawat
nasakop ang mga isa at sa mga karatig isa at sa mga karatig
sultanato sa Mindanao sultanato sa Timog- sultanato sa Timog-
dahil sa lakas at tapang Silangang Asya. Silangang Asya.
na ipinamalas ng mga Nabibigkis din sila ng Nabibigkis din sila ng
mandirigmang Muslim kasunduang ipagtanggol kasunduang ipagtanggol
laban sa mga Espanyol. ang bawat isa sa oras ng ang bawat isa sa oras ng
Nang hindi masupil ng kagipitan. Upang maging kagipitan. Upang maging
mga Espanyol ang mga ganap at lehitimo ang ganap at lehitimo ang
Igorot at Muslim ay higit pagsakop nila sa buong pagsakop nila sa buong
na naging marahas ang Pilipinas, noong 1571 ay Pilipinas, noong 1571 ay
kanilang pamamaraan. sinimulan ng mga sinimulan ng mga
Ipinatupad nila dito ang Espanyol ang tangkang Espanyol ang tangkang
“Divide and Rule Policy” pagsakop sa Mindanao. pagsakop sa Mindanao.
na naglalayong pagwatak- Hindi basta sumuko ang Hindi basta sumuko ang
watakin ang mga katutubo mga Muslim. Nilabanan mga Muslim. Nilabanan
upang hindi sila magkaisa nila ang puwersa ng mga nila ang puwersa ng mga
laban sa mga Espanyol. Espanyol na sumalakay Espanyol na sumalakay
Bilang bahagi ng kanilang sa Mindanao sa serye ng sa Mindanao sa serye ng
taktika, naghirang din ang labanang tinawag na labanang tinawag na
mga ito ng mga Digmaang Moro. Dahil sa Digmaang Moro. Dahil sa
 katutubong mersenaryo katapangang pinairal ng katapangang pinairal ng
Ang mga Igorot sa upang labanan ang mga mga Muslim ay nanatili mga Muslim ay nanatili
Cordillera kapwa katutubo. silang malaya (maliban sa silang malaya (maliban sa
Isa sa mga lugar na hindi ilang bahagi ng Mindanao) ilang bahagi ng Mindanao)
napagtagumpayang Ang mga Igorot sa hanggang sa pagtatapos hanggang sa pagtatapos
sakupin ng mga Espanyol Cordillera ng kolonyalismong ng kolonyalismong
ay ang kabundukan ng Isa sa mga lugar na hindi Espanyol sa Pilipinas. Espanyol sa Pilipinas.
Cordillera. Naninirahan ditonapagtagumpayang
ang mga Igorot, na nahahati sakupin ng mga Espanyol Mga Digmaang Moro Mga Digmaang Moro
sa iba’t ibang pangkat ay ang kabundukan ng Tulad ng Cordillera, Tulad ng Cordillera,
etnolingguwistiko: 1. IbaloiCordillera. Naninirahan naging maigting din ang naging maigting din ang
2. Isneg (o Apayao) dito ang mga Igorot, na pagpapadala ng mga pagpapadala ng mga
3. Kankanaey nahahati sa iba’t ibang Espanyol ng mga Espanyol ng mga
4. Kalinga pangkat etnolingguwistiko: ekspedisyong militar sa ekspedisyong militar sa
5. Bontoc 1. Ibaloi Mindanao upang tuluyan Mindanao upang tuluyan
6. Ifugao 2. Isneg (o Apayao) na itong mapasailalim sa na itong mapasailalim sa
3. Kankanaey kanila. Sa panahong ito, kanila. Sa panahong ito,
Nakabatay ang kanilang 4. Kalinga anim na digmaan ang anim na digmaan ang
hanapbuhay sa pagsasaka, 5. Bontoc sumiklab sa pagitan ng sumiklab sa pagitan ng
at pangangayaw o paglahok 6. Ifugao mga Muslim at mga mga Muslim at mga
sa mga digmaan laban sa Espanyol. Sa pang-apat Espanyol. Sa pang-apat
ibang pangkat etniko. Nakabatay ang kanilang na Digmaang Moro na Digmaang Moro
Mayroon din silang hanapbuhay sa inilunsad ang kauna- inilunsad ang kauna-
paniniwalang panrelihiyon pagsasaka, at unahang jihad o banal na unahang jihad o banal na
kung saan tinitingnan ang pangangayaw o paglahok digmaan laban sa mga digmaan laban sa mga
kalikasan bilang tahanan ng sa mga digmaan laban sa Espanyol na pinamunuan Espanyol na pinamunuan
mga espiritu. Mga Dahilan ibang pangkat etniko. ni Sultan Kudarat. ni Sultan Kudarat.
sa pagsakop ng mga Mayroon din silang Nagtatag ng Kuta sa Nagtatag ng Kuta sa
Espanyol sa mga Igorot: paniniwalang panrelihiyon Zamboanga ang mga Zamboanga ang mga
kung saan tinitingnan ang Espanyol upang Espanyol upang
1. Pananakop dahil sa ginto kalikasan bilang tahanan magsilbing lunsaran ng magsilbing lunsaran ng
ng mga espiritu. Mga pagsakop nila sa mga pagsakop nila sa mga
Bahagi ng tangkang Dahilan sa pagsakop ng sultanato sa Mindanao. sultanato sa Mindanao.
pananakop ng mga mga Espanyol sa mga Nais nilang mapahina ang Nais nilang mapahina ang
Espanyol sa mga Igorot ay Igorot: kapangyarihan ng mga kapangyarihan ng mga
ang pagpapalaganap ng Muslim at maipalaganap Muslim at maipalaganap
Kristiyanismo. Ang 1. Pananakop dahil sa ang Kristiyanismo na ang Kristiyanismo na
paniniwalang Animismo ng
mga Igorot ay itinuturing ng
mga Espanyol na isang uri
ng pagsamba sa mga
demonyo. Ayon sa mga
mananakop, upang
maligtas ang kaluluwa ng
mga Igorot, kailangan
nilang yakapin ang
Kristiyanismo. Dagdag pa
rito, hangad din ng mga
Espanyol na gawing
“sibilisado” ang mga Igorot
tulad ng kanilang ginawa sa
mga katutubo sa
kapatagan. Sa katunayan,
ang hangad ng mga
Espanyol ay ang deposito
ng ginto sa Cordillera.
Natuklasan mula kay Miguel
Lopez de Legazpi ang mina
ng ginto sa Cordillera na
ayon sa balita dinadala ng
mga Igorot sa Ilocos. Kaya
agad nagpadala ng misyon
si Legazpi sa Ilocos sa
pamumuno ng kanyang apo
na si Juan de Salcedo
upang siyasatin ang mga
gintong ibinebenta rito ng
mga Igorot. Noong 1624,
tuluyang inihinto ang
paghahanap ng minang
ginto sa Cordillera.
Kasunod nito, napag-
alamang mababang kalidad
lamang ng ginto ang
ginto pinangunahan ni pinangunahan ni
Gobernador-Heneral Gobernador-Heneral
Bahagi ng tangkang Sebastian Hurtado de Sebastian Hurtado de
pananakop ng mga Corcuera. Nagkaroon ng Corcuera. Nagkaroon ng
Espanyol sa mga Igorot ay tunggalian sa pagitan ng tunggalian sa pagitan ng
ang pagpapalaganap ng mga Muslim at Espanyol. mga Muslim at Espanyol.
Kristiyanismo. Ang Pansamantalang Pansamantalang
paniniwalang Animismo nagkaroon ng nagkaroon ng kapayapaan
ng mga Igorot ay kapayapaan sa pagitan ng sa pagitan ng Espanyol at
itinuturing ng mga Espanyol at mga Muslim mga Muslim subalit taong
Espanyol na isang uri ng subalit taong 1655, 1655, pinatay ang sugo ng
pagsamba sa mga pinatay ang sugo ng mga mga Espanyol dahil pilit
demonyo. Ayon sa mga Espanyol dahil pilit na na ipinapatanggap ang
mananakop, upang ipinapatanggap ang Kristiyanismo kay Sultan
maligtas ang kaluluwa ng Kristiyanismo kay Sultan Kudarat. Dito na
mga Igorot, kailangan Kudarat. Dito na naglunsad ng unang jihad
nilang yakapin ang naglunsad ng unang jihad si Sultan Kudarat. Hindi
Kristiyanismo. Dagdag pa si Sultan Kudarat. Hindi sumalakay ang mga
rito, hangad din ng mga sumalakay ang mga Espanyol at sa halip ay
Espanyol na gawing Espanyol at sa halip ay isinara ang kuta sa
“sibilisado” ang mga Igorot isinara ang kuta sa Zambaonga noong 1663.
tulad ng kanilang ginawa Zambaonga noong 1663. Pansamantalang naging
sa mga katutubo sa Pansamantalang naging mapayapa ang Mindanao
kapatagan. Sa katunayan, mapayapa ang Mindanao mula sa panghihimasok
ang hangad ng mga mula sa panghihimasok ng mga Espanyol at umiral
Espanyol ay ang deposito ng mga Espanyol at umiral ang kaayusan.
ng ginto sa Cordillera. ang kaayusan.
Natuklasan mula kay Sa mga labanang
Miguel Lopez de Legazpi Sa mga labanang tinalakay, makikita na ang
ang mina ng ginto sa tinalakay, makikita na ang pangunahing dahilan ng
Cordillera na ayon sa pangunahing dahilan ng pagsalakay sa Cordillera
balita dinadala ng mga pagsalakay sa Cordillera at Mindanao ay
Igorot sa Ilocos. Kaya at Mindanao ay pagpapalaganap ng
agad nagpadala ng pagpapalaganap ng Kristiyanismo. Subalit
misyon si Legazpi sa Kristiyanismo. Subalit naroon din ang layuning
Ilocos sa pamumuno ng naroon din ang layuning matalo ang malakas na
kanyang apo na si Juan matalo ang malakas na puwersa ng mga katutubo
nanggaling dito. de Salcedo upang puwersa ng mga katutubo upang maging ganap ang
siyasatin ang mga gintong upang maging ganap ang pagsakop sa Pilipinas at
2. Pananakop dahil sa ibinebenta rito ng mga pagsakop sa Pilipinas at mabigyan ng karangalan
Kristiyanismo Igorot. Noong 1624, mabigyan ng karangalan ang Espanya. Layunin din
tuluyang inihinto ang ang Espanya. Layunin din ng mga isinagawang
Matapos ang hindi paghahanap ng minang ng mga isinagawang pananalakay ng mga
matagumpay na ginto sa Cordillera. pananalakay ng mga Espanyol ang makakalap
paghahanap ng ginto sa Kasunod nito, napag- Espanyol ang makakalap ng kayamanan upang
Cordillera, ipinadala naman alamang mababang ng kayamanan upang magamit sa pagpapatupad
dito ang mga Dominikano at kalidad lamang ng ginto magamit sa ng kolonyalismo at
Augustiniano upang gawing ang nanggaling dito. pagpapatupad ng maipangtustos sa ibang
Kristiyano ang mga Igorot. kolonyalismo at digmaang
Ninais ng mga Espanyol na 2. Pananakop dahil sa maipangtustos sa ibang kinasasangkutan nila.
mabura ang sinaunang Kristiyanismo digmaang Gayunpaman, nahirapan
relihiyon ng mga Igorot at kinasasangkutan nila. silang maisakatuparan
baguhin ang kanilang Matapos ang hindi Gayunpaman, nahirapan ang kanilang layunin dahil
pamumuhay ayon sa matagumpay na silang maisakatuparan sa ipinamalas na
pamantayan ng mga paghahanap ng ginto sa ang kanilang layunin dahil katapangan ng mga
Espanyol. Nagpadala ng Cordillera, ipinadala sa ipinamalas na katutubo.
misyon ang mga Espanyol naman dito ang mga katapangan ng mga Kolonyalismong Espanyol
sa Cordillera upang Dominikano at katutubo. at Pagkakakilanlan ng
maghanap ng ginto at Augustiniano upang Kolonyalismong Espanyol mga Pilipino
gawing Kristiyano ang mga gawing Kristiyano ang at Pagkakakilanlan ng Malaki ang naging
Igorot. Ipinag-utos ni mga Igorot. Ninais ng mga mga Pilipino impluwensya ng
Gobernador-Heneral Espanyol na mabura ang Malaki ang naging kolonyalismong Espanyol
Francisco de Tello de sinaunang relihiyon ng impluwensya ng sa pagbubuo ng bansa at
Guzman ang pagpapadala mga Igorot at baguhin ang kolonyalismong Espanyol pagkakakilanlan ng mga
ng misyong relihiyoso sa kanilang pamumuhay sa pagbubuo ng bansa at Pilipino. Bilang isang
Cordillera.Ngunit mahigpit ayon sa pamantayan ng pagkakakilanlan ng mga archipelago, isang hamon
na tinutulan ng mga Igorot mga Espanyol. Nagpadala Pilipino. Bilang isang ang ipasailalim sa isang
ang tangkang binyagan sila ng misyon ang mga archipelago, isang hamon sentralisadong
sa Kristiyanismo. Ilan sa Espanyol sa Cordillera ang ipasailalim sa isang pamamahala ang hiwa-
mga prayleng misyonero ay upang maghanap ng ginto sentralisadong hiwalay na kaharian ng
kanilang dinakip at pinatay. at gawing Kristiyano ang pamamahala ang hiwa- Pilipinas. Dahil sa
Hindi nagtagumpay ang mga Igorot. Ipinag-utos ni hiwalay na kaharian ng puwersahang pagsakop
mga Espanyol sa mismong Gobernador-Heneral Pilipinas. Dahil sa ng mga Espanyol,
binyagan sa Kristiyanismo Francisco de Tello de puwersahang pagsakop napabilis ang pagkakaisa
ang mga Igorot dahil sa
mga sumusunod na
kadahilanan:
1. Naging mahirap para sa
mga misyonero na tunguhin
nang madalas ang
bulubundukin ng Cordillera.
2. Nagkaroon ng
kakulangan sa mga
misyonerong maaaring
ipadala sa lalawigan.
3. Naging mahirap din para
sa mga sundalong
Espanyol na ipinadala sa
Cordillera na lupigin ang
mga mandirigmang Igorot
sa bulubunduking kabisado
nila ang pasikot-sikot.
3. Pananakop dahil sa
Monopolyo sa Tabako
Pagsapit ng ika-19 na siglo,
muling nagpadala ng
misyon ang mga Espanyol
sa Cordillera upang
magtatag dito ng
pamahalaang militar. Ito ay
upang masigurong susunod
ang mga Igorot sa
ipinatupad ni Gobernador-
Heneral Jose Basco y
Vargas na monopolyo sa
tabako noong 1781.
Sa ilalim ng monopolyo sa
tabako, lahat ng maaaning
tabako ng mga Igorot ay
bukod-tanging sa
Guzman ang pagpapadala
ng misyong relihiyoso sa
Cordillera.Ngunit mahigpit
na tinutulan ng mga Igorot
ang tangkang binyagan
sila sa Kristiyanismo. Ilan
sa mga prayleng
misyonero ay kanilang
dinakip at pinatay. Hindi
nagtagumpay ang mga
Espanyol sa mismong
binyagan sa Kristiyanismo
ang mga Igorot dahil sa
mga sumusunod na
kadahilanan:
1. Naging mahirap para sa
mga misyonero na
tunguhin nang madalas
ang bulubundukin ng
Cordillera.
2. Nagkaroon ng
kakulangan sa mga
misyonerong maaaring
ipadala sa lalawigan.
3. Naging mahirap din
para sa mga sundalong
Espanyol na ipinadala sa
Cordillera na lupigin ang
mga mandirigmang Igorot
sa bulubunduking
kabisado nila ang pasikot-
sikot.
3. Pananakop dahil sa
Monopolyo sa Tabako
Pagsapit ng ika-19 na
siglo, muling nagpadala
ng misyon ang mga
ng mga Espanyol, ng magkakahiwalay na
napabilis ang pagkakaisa kaharian upang labanan
ng magkakahiwalay na ang mga dayuhang
kaharian upang labanan mananakop. Pinagbuklod
ang mga dayuhang sila ng iisang karanasan
mananakop. Pinagbuklod sa ilalim ng mga Espanyol
sila ng iisang karanasan na siyang gumising sa
sa ilalim ng mga Espanyol kanilang damdaming
na siyang gumising sa makabayan. Dahil sa
kanilang damdaming kalayuan ng Pilipinas sa
makabayan. Dahil sa Espanya, masasabing
kalayuan ng Pilipinas sa hindi ganoon katindi ang
Espanya, masasabing epekto ng
hindi ganoon katindi ang pagpapalaganap ng
epekto ng kulturang Espanyol sa
pagpapalaganap ng bansa kung ihahambing
kulturang Espanyol sa sa karanasan ng iba
bansa kung ihahambing nitong kolonya gaya ng
sa karanasan ng iba Mexico. Nagkaroon ng
nitong kolonya gaya ng pagkakataon ang mga
Mexico. Nagkaroon ng Pilipinong piliin ang mga
pagkakataon ang mga impluwensiyang
Pilipinong piliin ang mga pangkultura at panlipunan
impluwensiyang na maiaangkop nila sa
pangkultura at panlipunan nakagisnang kalinangan.
na maiaangkop nila sa Sa huli, nagbigay-daan
nakagisnang kalinangan. ang kolonyalismong
Sa huli, nagbigay-daan Espanyol upang
ang kolonyalismong matuklasan ng mga
Espanyol upang katutubo kung ano ang
matuklasan ng mga kaya nilang gawin upang
katutubo kung ano ang maipagtanggol ang
kaya nilang gawin upang karapatang mamuhay
maipagtanggol ang nang malaya. Hinamon
karapatang mamuhay nito ang pagmamahal sa
nang malaya. Hinamon bayan ng mga Pilipino.
nito ang pagmamahal sa Gayun din, nagbigay-daan
pamahalaang kolonyal
dapat ibenta. Gayunpaman,
hindi ito sinunod ng mga
Igorot na patuloy pa ring
nagbebenta ng tabako nang
patago sa ibang
mangangalakal. Upang
mabantayan ang mga ito,
gayundin ang mga taga-
Pangasinan ay itinatag ang
Comandancia del Pais de
Igorrotes na binubuo ng
mga beteranong sundalo sa
pamumuno ni Guillermo
Galvey sa ilalim ng
nasabing monopolyo, iba’t
ibang pang-aabuso ang
naranasan ng mga katutubo
dahil kadalasang dinadaya
lamang sila ng mga ahente
ng pamahalaan. Ngunit
katulad ng naunang
patakarang ipinatupad,
hindi muling nagtagumpay
ang mga Espanyol na
masakop ang mga Igorot.
Dahil dito, tinagurian sila ng
historyador na si William
Henry Scott bilang tribus
independientes o “tribung
malaya”.
Espanyol sa Cordillera bayan ng mga Pilipino. ang kolonyalismong
upang magtatag dito ng Gayun din, nagbigay-daan Espanyol upang
pamahalaang militar. Ito ang kolonyalismong makaangkop ang mga
ay upang masigurong Espanyol upang Pilipino sa mga
susunod ang mga Igorot makaangkop ang mga pagbabagong dulot ng
sa ipinatupad ni Pilipino sa mga pananakop. Hinamon nito
Gobernador-Heneral Jose pagbabagong dulot ng ang katatagan ng mga
Basco y Vargas na pananakop. Hinamon nito Pilipino at nagbigay-daan
monopolyo sa tabako ang katatagan ng mga din sa pag-unlad ng
noong 1781. Pilipino at nagbigay-daan pagkakakilanlang Pilipino.
din sa pag-unlad ng
Sa ilalim ng monopolyo sa pagkakakilanlang Pilipino.
tabako, lahat ng maaaning
tabako ng mga Igorot ay
bukod-tanging sa
pamahalaang kolonyal
dapat ibenta.
Gayunpaman, hindi ito
sinunod ng mga Igorot na
patuloy pa ring
nagbebenta ng tabako
nang patago sa ibang
mangangalakal. Upang
mabantayan ang mga ito,
gayundin ang mga taga-
Pangasinan ay itinatag
ang Comandancia del
Pais de Igorrotes na
binubuo ng mga
beteranong sundalo sa
pamumuno ni Guillermo
Galvey sa ilalim ng
nasabing monopolyo, iba’t
ibang pang-aabuso ang
naranasan ng mga
katutubo dahil kadalasang
dinadaya lamang sila ng
 mga ahente ng
pamahalaan. Ngunit
katulad ng naunang
patakarang ipinatupad,
hindi muling nagtagumpay
ang mga Espanyol na
masakop ang mga Igorot.
Dahil dito, tinagurian sila
ng historyador na si
William Henry Scott bilang
tribus independientes o
“tribung malaya”.
F. Paglinang sa Panuto: Sagutin ang Panuto: Sagutin ang Panuto: Sagutin ang Panuto: Sagutin ang
Kabihasaan tanong. tanong. tanong. tanong.
(Tungo sa Formative
Assessment) Ano-ano ang mga dahilan Bakit hindi nagtagumpay Ano-ano ang mga dahilan Bakit hindi nagtagumpay
ng tangkang pagsakop sa ang mga Espanyol sa ng tangkang pagsakop sa ang mga Espanyol sa
mga Igorot? pananakop sa mga mga Muslim? pananakop sa mga
a._____________________ Igorot? Muslim?
______________________
______________________

b._____________________ a.
______________________
_____________________ a. a.

c._____________________
______________________ b.
______________________ b. b.

c.

G. Paglalapat ng Aralin sa Sa iyong sariling opinyon, Sa iyong sariling opinyon, Sa iyong sariling opinyon, Sa iyong sariling opinyon,
pang-araw-araw na buhay ano ang iyong gagawin ano ang iyong gagawin ano ang iyong gagawin ano ang iyong gagawin
 bilang isang batang Pilipino
kung mangyayari ang
pananakop sa ating
bansang Pilipinas ngayon?
H. Paglalahat ng Aralin Ano-ano ang mga dahilan
ng mga pananakop ng mga
Espanyol sa mga
katutubong Cordillera?
I. Pagtataya ng Aralin Panuto: Isulat ang TAMA
kung ang pangungusap ay
wasto at MALI kung ito
naman ay hindi. Isulat ang
iyong sagot sa kahon.
1. Isa sa mga lugar
na hindi
napagtagumpayang
sakupin ng mga Espanyol
ay ang mga kabundukan ng
Cordillera.
2. Ibaloi, Isneg,
Kankanaey, Bontoc at
Ifugao ay ang mga pangkat
etnolingguwistiko ng mga
Igorot.
3. Natuklasan nila
mula kay Juan de Salcedo
ang mina ng ginto sa
Cordillera.
4. Nagtagumpay
ang mga Espanyol sa
misyong binyagan sa
Kristiyanismo sa mga
Igorot.
5. Si Gobernador-
Heneral Jose Basco y
bilang isang batang bilang isang batang bilang isang batang
Pilipino kung mangyayari Pilipino kung mangyayari Pilipino kung mangyayari
ang pananakop sa ating ang pananakop sa ating ang pananakop sa ating
bansang Pilipinas bansang Pilipinas bansang Pilipinas
ngayon? ngayon? ngayon?
Paano naipamalas ng Ano-ano ang mga dahilan Paano naipamalas ng
ating mga katutubong ng mga pananakop ng ating mga katutubong
Pilipino ang kanilang mga Espanyol sa mga Pilipino ang kanilang
katapangan? Muslim? katapangan?
Panuto: Punan ang Panuto: Ibigay ang mga
Panuto: Iguhit ang patlang. Piliin ang sagot hinihingi. Isulat ang sagot
kung ang pangungusap ay sa loob ng kahon. Isulat sa iyong kuwaderno.
wasto at kung ito ang sagot sa sagutang
naman ay hindi. Isulat ang papel. 1. Bakit mahalagang
iyong sagot sa bilog. malamang may mga
katutubong pangkat na
Moro hindi napasailalim sa
Kristiyanismo kapangyarihan ng mga
Animismo Espanyol?
1. Sa panahong Sultan Kudarat _____________________
kolonyalismo, anim na jihad _____________________
digmaan ang sumiklab sa monopolyo sa tabako _____________________
pagitan ng mga Muslim at
mga Espanyol. _____________________
1. Ang _____________ ay _____________________
2. Sa pang-anim na banal na digmaan ng mga _____________________
Digmaang Moro inilunsad Muslim. 2. Maipagmamalaki mo ba
ang kauna-unahang banal 2. Ang _____________ ay ang tagumpay na ito ng
na digmaan laban sa mga ang tradisyon ng ating mga kababayang
Espanyol. Igorot at Muslim?
pakikidigma at
Bakit/Bakit hindi?
pamumugot ng mga
3. Ang pangunahing _____________________
dahilan ng pagsalakay sa katutubong Igorot. _____________________
Cordillera at Mindanao ay 3. Ipinakita ng mga _____________________
_____________________
ang pagpapalaganap ng Muslim ang kanilang
_____________________
Kristiyanismo. pagtanggi sa
_____________________
kolonyalismong Espanyol
sa anim na digmaang
 Vargas ang nagpatupad ng tinawag na
monopolyo sa ginto 4. Ang ibig sabihin ____________.
ng tribus independientes 4. Si ______________
ay tribung Malaya.
ang pinuno na unang
5. Si Guillermo naglunsad ng banal na
Galvey ang historyador na digmaan laban sa mga
nagtaguri sa mga Igorot Espanyol.
bilang tribong Malay
J. Karagdagang Gawain
para sa takdang-aralin
at remediation
IV. Mga Tala
V. PAGNINILAY
A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation.
C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin.
D. Bilang ng mga mag-
aaral na magpapatuloy
sa remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang pagtuturo
nakatulong ng lubos?
Paano ito nakatulong?
F. Anong suliranin ang
aking naranasan na
solusyunan sa tulong ng
aking punungguro at
superbisor?

G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais kong
ibahagi sa mga kapwa
ko guro?