25.04.

2022

Reformy Sulejmana Wspaniałego i Murada IV – podobieństwa i różnice.

Historii przypisuje się powtarzalność – nieustanne porównywani są władcy,
reformy, podboje. Po tym, co uważa się za złoty wiek dla Imperium Osmańskiego -
panowanie Sulejmana Wspaniałego (lata panowania: 1520-1566) - za następnego,
równemu mu i godnego władcę uznaje się Murada IV (1623-1640).
Murad na tron wstąpił w wieku 11 lat, dlatego w jego imieniu władzę sprawowała
matka, Sułtanka Kosem. Przez pierwsze dziewięć lat rządów państwo dalej się
rozkładało – korupcja postępowała, przestępczość rosła, prowincje odmawiały
płacenia podatków i buntowały się. Imperium przegrywało kolejne starcia, a janczarzy
ponownie szturmowali pałac i zabili wielkiego wezyra.
Po objęciu samodzielnej władzy, jego pierwszym działaniem było wyeliminowanie
każdego możliwego przeciwnika w państwie. Stłumił perturbacje w Stambule i na
prowincji oraz zreorganizował armię, wprowadzając na nowo dyscyplinę wśród
janczarów i spahisów. Zapewnił przestrzeganie praw, rozporządzeń i dyrektyw.
Wdrożył działania na rzecz regularnego ściągania podatków w celu zwiększenia
dochodów państwa i unikał niepotrzebnych wydatków by nie nadwyrężać skarbu
państwa. Uczestniczył w wojnach i podnosił morale dowódców i żołnierzy w okopach.
W okresie jego panowania wprowadzono zakaz spożywania napojów alkoholowych,
tytoniu, kawy oraz spacerowania się po zmroku.
Sulejman również pozbył się przeciwników do objęcia tronu – wybił wszystkich
swoich braci oraz niektórych własnych synów. Dekretował, że wszyscy żołnierze
osmańscy zapłacą za żywność lub inną własność, którą zabrali podczas kampanii,
nawet na terytorium wroga. Całkowicie przebudował system prawny oraz
zreformował system podatkowy, dzięki któremu wysokość podatku była zależna od
dochodu. Zatrudnianie i zwalnianie urzędników opierało się na zasługach, a nie na
kaprysach przełożonych lub powiązaniach rodzinnych. Wszyscy obywatele, bez
względu na rangę, podlegali prawu. Te zasługi sprawiły, że w Turcji znany jest on pod
przydomkiem Prawodawca.
Podsumowując, mimo kilku podobieństw, to ich reformy raczej różniły się. Każdy z
tych sułtanów zastał państwo na innym etapie rozwoju i w innych warunkach musiał
rządzić. Sulejman dowodził imperium, które było w okresie świetności. Z kolei Murad
otrzymał państwo, które już od dłuższego czasu kruszyło się od środka. Jednak
porównywając Murada do władców którzy rządzili w okresie od śmierci Sulejmana do
objęcia samodzielnej władzy przez Murada, to był on na swój sposób władcą
zaradnym i zdecydowanym, niczym Sulejman.
Bibliografia:

Reformy państwowe Murada IV, https://eszkola.pl/historia/reformy-panstwowe-murada-iv-

9005.html, dostęp: 08.04.2022

Mateusz Balcerkiewicz, Murad IV: Krwawy sułtan i ciemiężca kochany przez tłumy, histmag.org,
28.04.2017, https://histmag.org/Murad-IV-Krwawy-sultan-i-ciemiezca-kochany-przez-tlumy-15115,
dostęp: 08.04.2022

Murat IV., theottomans.org, http://www.theottomans.org/english/family/murat4.asp, dostęp:

08.04.2022

Kallie Szczepanski, Biography of Suleiman the Magnificent, Sultan of the Ottoman Empire,
ThoughtCo, May 15, 2019, https://www.thoughtco.com/suleiman-the-magnificent-195757, dostęp:
08.04.2022