CHƯƠNG I

KHÁI LUẬN VỀ TRIẾT HỌC VÀ

TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN

II. TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN

I. TRIẾT HỌC VÀ VẤN ĐỀ
VÀ VAI TRÒ CỦA TRIẾT HỌC
CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI

8/26/2022 1
 I.TRIẾT HỌC VÀ VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC

1. Khái lược về TH

2. Vấn đề cơ bản của triết học

3. Biện chứng và siêu hình

8/26/2022 2
 2. Vấn đề cơ bản của triết học

• Nội dung vấn đề cơ bản của triết học

a

• Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm

b
• Thuyết có thể biết (Khả tri luận) và
c thuyết không thể biết (Bất khả tri luận)

8/26/2022
 a. Nội dung vấn đề cơ bản của triết học

Tư duy Tồn tại

Ý thức Mối quan hệ Vật chất
Tinh thần Tự nhiên

Vấn đề cơ bản của triết học có 2 mặt:

- Thứ nhất, giữa ý thức và vật chất, cái nào có trước, cái
nào có sau? Cái nào quyết định cái nào?
- Thứ hai, con người có khả năng nhận thức được thế giới
hay không?
4
b. Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm
Việc giải quyết 2 mặt vấn đề cơ bản của TH là cơ sở
phân chia các trường phái triết học trong lịch sử thành:
+ Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm.
+ Khả tri luận( thuyết có thể biết) và bất khả tri luận
(thuyết không thể biết).
+ Chủ nghĩa nhị nguyên luận và hoài nghi luận.
Sự đối lập giữa CNDV và CNDT

VC có trước
Vật chất, ý TGQ nhất
thức cái nào nguyên luận
Vấn có trước? YT có trước
đề cơ
bản
của VC-YT TGQ nhị
triết cùng tồn tại nguyên luận
học Con người có
khả năng nhận Phái khả tri
thức thế giới
hay không? Bất khả tri
Chủ nghĩa duy vật
Nguồn gốc Sự phát triển của KH
CNDV nhận thức
Tư tưởng tiến bộ
VC → YT
Nguồn gốc
xã hội Các phong trào CM

Ba hình thức
biểu hiện Các phong trào tiến bộ

CNDV CNDV cận đại CNDVBC

Cổ đại (Tk16-Tk18) (Triết học Mác)
 CNDV
CNDV BIỆN CHỨNG
Là vật chất
CNDV
SIÊU HÌNH

CNDV
CHẤT PHÁC

BẢN CHẤT
THẾ GIỚI?

Đê mô c rít
T.Hốp xơ (1588-1679) C.Mác (1818- 1883)
(460-370 tr.CN)
Chủ nghĩa duy tâm Tuyệt đối hóa vai trò
của YT
Nguồn gốc
nhận thức Hiểu biết không đầy đủ
về các giai đoạn NT
CNDT

YT → VC
Tuyệt đối hóa vai trò
Nguồn gốc
của lao động trí óc
xã hội
Hai trường
phái
Đặc quyền của giai cấp
CNDTCQ CNDTKQ thống trị
Cảmgiác Ý niệm
Béccơly Plato- Hêghen
 CNDT
KHÁCH QUAN
“Ý niệm
CNDT tuyệt đối”

G.Hê ghen (1770-1831)

Là ý thức
(Tư duy, CNDT
Tinh thần... CHỦ QUAN
“Cái Tôi
BẢN CHẤT Cảm giác”
THẾ GIỚI?

G.Béc cơ ly (1684 - 1753)

 c. Thuyết có thể biết (Khả tri luận)
và thuyết không thể biết (Bất khả tri luận)

Khả tri luận Bất khả tri luận Hoài nghi luận

Khẳng định
Con người Nghi ngờ con
con người về
không thể hiểu người không
nguyên tắc có
được bản chất thể đạt đến
thể hiểu được
của đối tượng chân lý khách
bản chất của sự
quan
vật.
3. Biện chứng và siêu hình
a. Khái niệm biện chứng và siêu hình trong lịch sử tư duy TH

Các khái niệm “biện chứng” và “siêu hình” trong lịch sử TH

được dùng theo một số nghĩa khác nhau. Nghĩa xuất phát của từ
“biện chứng” là nghệ thuật tranh luận để tìm chân lý bằng cách phát
hiện mâu thuẫn trong cách lập luận (do Xôcrát dùng). Nghĩa xuất
phát của từ “siêu hình” là dùng để chỉ triết học, với tính cách là khoa
học siêu cảm tính, phi thực nghiệm (do Arixtốt dùng).
Trong triết học hiện đại, đặc biệt là triết học mác xít, chúng
được dùng, trước hết để chỉ hai PP tư duy chung nhất đối lập nhau,
đó là PPBC và PPSH.

12
b. Sự đối lập giữa hai phương pháp tư duy
c. Các hình thức cơ bản của phép biện chứng
Phép BC chất phác – phép BC DT – phép BCDV

- Phép BCDV với tính cách là học thuyết về mối liên hệ

phổ biến và về sự phát triển dưới hình thức hoàn bị nhất.
- Phép BCDV tạo được sự thống nhất giữa CNDV với
phép BC trong lịch sử phát triển triết học nhân loại, làm
cho phép BC trở thành phép BCDV và CNDV trở thành
CNDVBC.
- Phép BCDV là công cụ để nhận thức và cải tạo TG.

14
 CÂU HỎI ÔN TẬP

1. Chủ nghĩa duy vật và các hình thức cơ bản của

chủ nghĩa duy vật.
2. Chủ nghĩa duy tâm và các hình thức cơ bản của
chủ nghĩa duy tâm.
3. Thuyết khả tri, thuyết bất khả tri và chủ nghĩa
hoài nghi.
4. Sự đối lập giữa phương pháp biện chứng và
phương pháp siêu hình. Phép biện chứng và các
hình thức cơ bản của phép biện chứng.

8/26/2022 15
 HẾT PHẦN 2 – CHƯƠNG 1
CHÚC CÁC BẠN SINH VIÊN
HỌC TỐT!

8/26/2022 16