I.

Thuốc lá điện tử
Thuốc lá điện tử là thiết bị điện tử cung cấp nicotine và mùi vị cho người sử dụng
qua luồng hơi mà nó tạo ra. Thuốc lá điện tử có nhiều hình dạng và kích thước khác
nhau nhưng hầu hết các thiết bị đều gồm 3 bộ phận chính sau pin (a battery), bộ
phận làm nóng (an atomizer) và bộ phận chứa tinh dầu của thuốc lá điện tử (a
cartridge).

Thuốc lá điện tử hoạt động bằng cách nung nóng tỉnh đầu để tạo ra hơi, hơi này
được người sử dụng hít vào. Nhiệt độ của luồng hơi được tạo ra dao động từ 40°C
đến 65°C.
Theo các nhà sản xuất, bộ phận chứa chứa tinh dầu của thuốc lá điện tử có thể tạo
ra số lượng lần hút tương đương với hút khoảng 5 đến 30 điếu thuốc lá truyền
thống. Tinh dầu thuốc lá điện tử thường bao gồm các thành phần sau: nicotine,
propenglycol, glycerin và hương liệu, trong đó propenglycol và glycerin là hai thành
phần chiếm số lượng lớn và có thể chiếm tới 95% thể tích của tinh dầu. Tinh dầu có
 thể có chứa nicotine hoặc không chứa nicotine. Tuy nhiên hầu hết tinh dầu đều có
chứa nicotine. Hiện nay trên thị trưởng Việt Nam mức độ nicotine trong tinh dầu
thuốc là điện tử chủ yếu có các mức độ sau: 24 mg / mL, 18 mg / mL, 12 mg / mL, 6
mg/mL hoặc 3mg/mL, các mức độ này được các nhà sản xuất phân loại thành tinh
dầu có mức độ nicotine cao, trung bình hoặc thấp.
Hương liệu là thành phần quan trọng để tạo nên mùi vị trong tinh dầu của thuốc lá
điện tử. Có rất nhiều nhà sản xuất tinh dầu trên thế giới và có tới gần 8000 các loại
hương liệu khác nhau như hương liệu của thuốc lá, bạc hà, kẹo, trái cây, cả phê,....
Ngoài các thành phần trên, một số nghiên cứu đã phát hiện tinh dầu của thuốc lá
điện tử còn có chứa một số chất khác gây hại cho sức khỏe như formaldehyde,
acetaldehyde, acrolein, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, kim loại nặng và chất gây ung
thư nitrosamines.
Hiện nay tại Việt Nam do chưa có các quy định về việc sử dụng và kinh doanh thuốc
lá điện tử nên có thể tồn tại rất nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử không đảm bảo chất
lượng và từ đó có thể gây hại đối với sức khỏe người sử dụng.
I.2. Tác hại của thuốc lá điện tử

Cho đến nay những tác động lâu dài của thuốc lá điện tử lên sức khỏe người sử
dụng vẫn chưa được khoa học xác định . Trên thế giới nhiều nghiên cứu đã được
thực hiện để xác định tác hại của sử dụng thuốc lá điện từ lên sức khỏe người sử
dụng thông qua việc xem xét thành phần trong tỉnh đầu của thuốc lá điện tử điện tử
hoặc thành phần luồng hơi được tạo ra.

Thông thường, tinh dầu thuốc lá điện tử thường chứa nicotine, propylen glycol,
glycerin và hương liệu.Theo các nhà sản xuất, hàm lượng nicotine trong tinh dầu có
thể dao động từ 6 mg đến 24 mg /1 mL, tuy nhiên đã xác định được trường hợp
nồng độ nicotine lên tới 100mg/1mL. Do thiếu các quy định và sự giám sát trong quá
trình sản xuất nên lượng nicotine có trong tinh dầu là rất khác nhau trong các nhãn
hiệu.

Tác hại của nicotine gây ra đối với sức khỏe đã được khoa học chứng minh. Nicotine là
một chất ngày nghiện cao, gây độc đối với sự phát triển của thai nhì, cản trở quá trình
phát triển não bộ của trẻ vị thành niên và gây hại cho sức khỏe của phụ nữ mang thai
và trẻ em. Khi hít, ăn phải nicotine hoặc nicotine tiếp xúc với đa có thể gây nguy hiểm
cho sức khoẻ của những người dễ bị tổn thương như trẻ em,trẻ vị thành niên, phụ nữ
có thai, phụ nữ cho con bú, người mắc bệnh tim mạch và người cao tuổi. Nếu hấp thu
một lượng lớn nicotine trong khoảng từ 0.5-1.0 mg nicotine trên 1 kg trọng lượng cơ thể có thể gây tử vong, và do đó
khuyến cáo được đưa ra rằng tỉnh đầu của thuốc lá điện tử cần để xa tầm tay của trẻ em.

Propylene glycol và glycerin là những thành phần cơ bản của chất lỏng điện tử. Hai chất này có thể gây kích ứng
mắt và hệ hô hấp khi người sử dụng khi hát phải. Khi được làm nóng và bay hơi, propylene glycol có thể tạo thành
propylen oxit là một chất gây ung thư nhóm 2B [22]và glycerol tạo thành acrolein có thể gây kích ứng đường hô hấp
trên [23].Tinh dầu thuốc lá điện tứcòn có thể chứa một số chất khác gây hại cho sức khỏe. Các chất gây kích ứng và
gây độc như diethylene glycol, formaldehyde, acetaldehyde, và acrolein đã được phát hiện trong một số nhãn hiệu
của thuốc lá điện tử. Nitrosamines là chất gây ung thư được phát hiện với nồng độ thấp trong hai nhãn hiệu của
thuốc lá điện tử.

I.3. Thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử ở trẻ học sinh:

a. Ở Việt Nam

Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh tại Việt Nam đang ngày cảng gia tăng.

Tại Việt Nam, sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ có xu hướng gia tăng ở các thành phố lớn
và trong nhóm có mức sống khá. Trong nhóm học sinh, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử cũng khá
cao. Năm 2019 Tổ chức Y tế thế giới đã tiến hành khảo sát sức khỏe học sinh toàn cầu (GSHS)
cho thấy tỷ lệ hiện đang hút thuốc lá điện tử (trong 30 ngày qua, có ít nhất 1 ngày sử dụng thuốc
lá điện tử) ở học sinh 13-17 tuổi trên phạm vi cả nước là 2,6%, ở học sinh thành thị là 3,4%. Tại
các thành phố lớn, có thể do khả năng chi trả cao hơn hơn và thuốc lá điện tử sẵn có hơn, tỷ lệ
hút thuốc lá điện tử ở học sinh hiện rất đáng quan ngại. Một nghiên cứu khác tại Hà Nội năm
2020 cho thấy tỷ lệ hiện đang sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh lớp 8-12 là 8,35% (nữ là
4,8%, nam là 12,39%), ở học sinh lớp 10-12 là 12,6%.

b. Ở THPT ….

Tại trường THPT…, theo số liệu vào ngày 12/12/2022:

- Số học sinh hiện đang sử dụng thuốc lá điện tử là 93 em, chiếm tỷ lệ 10,84% ( Trong đó
nữ là 2,14%, nam là 8,7%)
- Số học sinh đã từng ít nhất sử dụng thuốc lá điện tử 01 lần là 152 em, chiếm tỉ lệ 14,77%
( trong đó nữ là 2,56 %, 12,21%). Tuy nhiên, 89,5% số học sinnh từng sử dụng thuốc lá
điện tử cho biết trước đó chưa từng sử dụng thuốc lá truyền thống
- Số học sinh đã từng có ý định thử thuốc lá điện tử là 190
em, chiếm tỉ lệ 18,39%
- Những học sinh có gia đình có người thân hút thuốc lá
truyền thống có xu hướng sử dụng thuốc lá điện tử cao gấp
2,3 lần so với những học sinh không có người thân hút
thuốc lá truyền thống
IV. CÁC YẾU TỐ LÀM GIA TĂNG SỬ DỤNG THUỐC LÁ MỚI TRONG THANH
THIẾU NIÊN

1. HIỂU CHƯA ĐÚNG VỀ TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ MỚI

Thanh thiếu niên hiểu nhầm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là sản phẩm cai nghiện
thuốc lá thông thường. Tổ chức Y tế Thế giới đã khẳng định “Không có bằng chứng nào chứng
minh rằng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ít gây hại hơn các sản phẩm thuốc lá thông
thường”
 . Nicotine và nhiều chất hóa học trong dung dịch điện tử và khói thuốc lá điện tử là chất gây
hại đối với sức khỏe. Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng không giúp cai nghiện thuốc lá vì
hầu hết các sản phẩm này vẫn có chứa nicotine mặc dù nhiều sản phẩm quảng cáo không có
nicotine. Hơn nữa, sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng làm tăng nguy cơ sử dụng kép
các loại thuốc lá. Hầu hết người sử dụng thuốc lá điện tử để cai thuốc lá đều không bỏ được
thuốc lá, thay vào đó họ tiếp tục sử dụng đồng thời cả thuốc lá điện tử và thuốc lá điếu thông
thường. Thanh thiếu niên hiểu không đúng rằng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng có thể
dùng để thay thế thuốc lá điếu thông thường do ít hại hơn.

Nghiên cứu cho thấy thanh thiếu niên và người trẻ chưa bao giờ hút thuốc lá nhưng sử dụng
thuốc lá điện tử thì có nguy cơ bắt đầu hút thuốc lá điếu thông thường cao hơn 3,5 lần so với
nhóm chưa từng sử dụng thuốc lá điện

2. THANH THIẾU NIÊN LÀ ĐỐI TƯỢNG MÀ CÁC CÔNG TY THUỐC LÁ HƯỚNG

TỚI NHẰM TẠO LƯỢNG KHÁCH HÀNG MỚI

Các công ty thuốc lá coi thanh thiếu niên là các khách hàng có tiềm năng quan trọng, do đó
chú trọng tạo ra các sản phẩm theo thị hiếu giới trẻ và đưa ra các chiến lược tiếp thị dành cho lứa
tuổi này.

Phát triển các sản phẩm có hương vị mới, thiết kế sản phẩm hợp thị hiếu thanh thiếu
niên

Nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử có hương vị phù hợp thị hiếu thanh thiếu niên. Hương vị trái
cây là hương vị thuốc lá điện tử thanh thiếu niên ưa dùng. Trong số 400 nhãn hiệu có sẵn trong
năm 2014 ở Mỹ, 84% cung cấp hương vị trái cây và 80% cung cấp hương vị kẹo và món tráng
miệng. Nhiều cửa hàng thuốc lá điện tử cho phép người tiêu dùng được dùng thử và kết hợp các
hương vị theo lựa chọn của từng khách hàng.

Thiết kế ấn tượng, đa dạng về màu sắc và hình dạng, kết hợp nhiều tính năng sử dụng tiện lợi
để hấp dẫn giới trẻ. Rất nhiều sản phẩm được thiết kế như những đồ dùng học tập (bút, USB,..),
dây đeo cổ, đồng hồ đeo tay, cây son môi…nên giáo viên và cha mẹ không biết vì không nhận
dạng được đó là thuốc lá điện tử. Phát triển các sản phẩm có hương vị mới, thiết kế sản phẩm
hợp thị hiếu thanh thiếu niên.

Chiến lược quảng cáo, tiếp thị nhằm vào thanh thiếu niên

Rất nhiều chiến dịch quảng cáo, tiếp thị sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng của
các công ty thuốc lá nhằm vào thanh thiếu niên. Các chiến dịch quảng cáo này thường tạo các
hình ảnh sành điệu, thời thượng và vui vẻ khi sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.
Nhiều hình thức quảng cáo đa dạng đã được sử dụng, như:

- Tiếp thị thông qua mạng xã hội như Twitter, Instagram, Facebook…

- Tiếp thị thông qua người nổi tiếng và có ảnh hưởng.

 - Tiếp thị thông qua các chương trình tài trợ cho các lễ hội, sự kiện âm nhạc, thể thao.

Dễ mua và dùng thử sản phẩm

Các công ty thuốc lá sử dụng các kênh bán hàng đa dạng để người tiêu dùng, đặc biệt là
thanh thiếu niên dễ dàng mua và dùng thử sản phẩm. Quảng cáo và bán thuốc lá điện tử và thuốc
lá nung nóng qua mạng xã hội.

Đồng thời, các cửa hàng này cũng cho dùng thử, khuyến mại giảm giá, quà tặng hấp dẫn nhằm
tạo hình ảnh thời thượng để lôi kéo thanh thiếu niên.

3. ẢNH HƯỞNG CỦA BẠN BÈ VÀ THIẾU KĨ NĂNG SỐNG Rất nhiều thanh thiếu niên thử
dùng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là do bị bạn bè lôi kéo. Tâm lý e ngại mất bạn, sợ
không hòa đồng với bạn bè, sợ bị cô lập trong nhóm bạn…là lý do nhiều thanh thiếu niên bắt đầu
dùng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Thiếu bản lĩnh, thiếu kỹ năng sống cũng là yếu tố
làm thanh thiếu niên dễ bị bạn bè lôi kéo.