6

ARALING PANLIPUNAN
QUARTER 3 - MODULE 2
Mga Pangunahing Suliranin at
Hamong Kinaharap ng mga
Pilipino mula 1946 hanggang
1972
Alamin

Pagkatapos ng aralin sa modyul, ang mag-aaral ay inaasahang:

 Natatalakay ang “parity rights” at ang ugnayang kalakalan sa Estados Unidos.
 Naipaliliwanag ang epekto ng “colonial mentality” pagkatapos ng Ikalawang
Digmaang Pandaigdig.

MELC (Pinakamahalagang Kasanayan sa Pagkatuto)

Nasusuri ang mga pangunahing suliranin at hamon sa kasarinlan pagkatapos ng

Ikalawang Digmaang Pandaigdig
K to 12 BEC CG: AP6SHK-IIIa-b-1

Tuklasin
Naging mabigat na suliranin ang isyu ng kolaborasyon para kay Pangulong Osmeña,
lalo na nang ipahayag ni Pangulong Franklin Delano Roosevelt ng Estados Unidos na aalisin
at ititiwalag ang lahat ng tumulong sa pamahalaang Hapones. Upang malutas ang isyu ng
kolaborasyon, itinatag ni Pangulong Osmeña ang Hukumang Bayan o People’s Court. Ito ang
nangasiwa sa paghaharap ng kaso laban sa mga mamamayang nakipagsabwatan o
nakipagtulungan sa mga Hapones.

Manuel Roxas

www.google.com
Isa si Manuel Roxas sa mga naparatangan ng pagtulong sa mga Hapones. Napawalang
sala siya dahil sa tulong ni Heneral MacArthur. Ikinatwiran nila na ginawa lamang ni Roxas
iyon upang makaiwas sa karahasan na maaaring idulot ng kanilang pagtanggi sa malulupit na
sundalong Hapones.
Nasanay ang mga Pilipino noon sa paggamit ng mga bagay na yari sa Estados Unidos.
Naging ugali ang pagtangkilik sa mga produktong gawa sa Estados Unidos at napabayaan ang

1
sariling atin. Inisip nila na ang mga bagay na yari sa Estados Unidos, pati ng mga gawain at
ugaling Amerikano ay higit na maganda at mabuti kaysa sa sariling atin. Colonial Mentality o
isip kolonyal ang tawag sa kaugaliang ito, na kung saan tinatangkilik ng mga Pilipino ang mga
produkto na galing sa ibang bansa.

Telepono

Kagawaran ng Tanggapan ng
Agrikultura Koreo sa Maynila

www.google.com

Korte Suprema www.google.com

Dahil sa mga Amerikano, nagbago ang pagpapahalaga ng mga Pilipino. Naiba ang
pakikitungo sa mga magulang. Nawala ang pagmamano sa nakatatanda. Ang pagbati ng “hi”
ang ipinalit nila sa pagmamano. Ang pagbubuklod ng mag-anak na Pilipino ay naging
maluwag. Sumulat ng wikang Ingles ang maraming Pilipino. Nagbago rin ang pananamit ng
mga Pilipino. Bestida ang naging kasuotan ng mga babae. Ang mga sapatos nila ay may mataas
na takong at may handbag. Amerikana, polo shirt, at kurbata naman ang naging kasuotan ng
mga lalaki. Ang ilan sa ating mga pangalan tulad ng John, Charles, Mary at iba pa ay galing
din sa mga Amerikano. Ang ilan sa pagkain ay nabago rin.

Sa pagdaan ng mga araw, marami ang napinsala ng mga Huk. Upang masugpo ang
kilusan, pinalawak ni Pangulong Quirino ang mga operasyong militar ng pamahalaan laban sa
kanila. Hinirang ni Pangulong Quirino si Ramon Magsaysay, isang batang kongresista mula sa
Zambales at dating gerilya, bilang Kalihim ng Tanggulang Bansa. Nang lumala ang ligalig sa
pagitan ng mga Huk at pamahalaan, itinatag ni Pangulong Quirino ang President’s Action
Committee on Social Amelioration. Tungkulin nito ang mga biktima ng Huk at magbigay ng
mga pagkain, gamot, at damit.

2
 Sumama si kalihim Magsaysay sa mga pwersang militar ng pamahalaan sa kanilang
mga kampanya laban sa mga Huk. Dinalaw niya ang mga ito at hiniling na makiisa sa mabuting
layunin ng bansa. Dahil sa mabuting pakikiusap at pakikitungo ni Magsaysay sa mga Huk,
unti-unti silang sumuko sa pamahalaan. Ang mga nagsisukong Huk ay binigyan ng
pagkakataong muling mamuhay nang tahimik. Binigyan sila ng Economic Development
Corporation ng mga tirahan at lupang sakahan. (Antonio, 2015, pp 171-178)

Suriin
Gawain 1

Panuto: Punan ng tamang letra ang bawat patlang upang mabuo ang tamang sagot. Ang
bawat numero ay may katumbas na titik. Isulat sa sagutang papel ang iyong sagot.

1. Pangulo ng Unang Republika ng Pilipinas na nagdeklara ng kalayaan ng bansa noong

Hunyo 12, 1898 mula sa pananakop ng Spain.

___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

5 13 9 12 9 17 1 7 23 9 14 1 12 4 17

2. Saan ginanap ang seremonya noong naibalik ang Commonwealth sa Pilipinas noong
Pebrero 28, 1945?
___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

13 1 12 1 3 1 15 1 14 18 1 12 1 3 5

3. Ito ang itinatag ni Pangulong Osmeña para malutas ang isyu ng kolaborasyon.
___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

8 23 11 23 13 1 14 7 2 1 27 1 14

4. Pagtangkilik ng mga Pilipino sa produktong gawa sa Estados Unidos at napabayaan ang

sariling atin.

3
 ___ ___ ___ ___ - ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

9 21 9 18 11 17 12 17 14 27 1 12

5. Isa sa pagkain na impluwensya sa atin ng mga Amerikano.

___ ___ ___ ___ ___

21 22 5 1 11

6. Siya ang nahalal na pangalawang pangulo noong Ikatlong Republika ng Pilipinas.

___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

5 12 18 9 4 9 17 19 23 9 20 9 14 17

7. Batay sa batas na ipinasa sa Kongreso ng Estados Unidos, binigyan ng 10 taon ang mga
Pilipino upang maghandang makapagsarili at itatag ang pamahalaang ito.
___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

3 17 13 13 17 14 25 5 1 12 22 8

8. Ito ang tawag sa pamahalaan noong Ikalawang Republika.

___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

18 23 18 18 5 22 7 17 24 5 20 14 13 5 14 22

9. Anong bansa ang nakipag-ugnayan sa ating bansa noong Abril 18, 1947.
___ ___ ___ ___ ___

3 8 9 14 1

10. Kasama ni Jesus Lava na namuno sa HukBalaHap.

___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

12 23 9 21 22 1 20 23 3

4
 A B C D E F G H I J K L M N

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Ñ NG O P Q R S T U V W X Y Z

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Gawain 2
Panuto : Buuin ang crossword puzzle sa ibaba. Gamitin ang sumusunod bilang gabay. Isulat
sa sagutang papel ang iyong sagot.

Pahalang: Pababa:
1. Ang pagmamano ay napalitan ng “hi” 1. Sumulat sa wikang Ingles ang maraming
bilang pagbati. Pilipino.
2. Nawili ang mga Pilipino sa steak, hotdog, 2. Naiba ang pakikitungo ng mga Pilipino sa
corned beef at iba pa. kanilang magulang.
3. Bestida ang naging kasuotan ng mga 3. Matataas ang mga sapatos na may takong
babae at Amerikana at polo shirt sa mga at may handbag.
kalalakihan

5
Gawain 3
Panuto: Ano ang kahulugan ng sumusunod na acronym, ayusin ang mga ginulong letra
(jumbled letters) upang makuha ang tamang sagot. Isulat sa sagutang papel ang
iyong sagot.
1. HukBaLaHap – Hkbuo gn aabyn lbnaa as agm Hopan
_____ __ _____ _____ __ ___ _____
2. PACSA – Prseidnets Anoitc eettimmCo no Scloia Aeioaiomlrtn
_ _ _ _ _ _ _ _ _’_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
3. EDCOR- cimonocE mentDelopve aioooCprrtn
________ ___________ ___________

Tayahin 1

Panuto: Basahin at sagutin ang mga tanong. Isulat ang letra ng tamang sagot sa
sulatang papel.

1. Ano ang itinatag ni Pangulong Osmeña upang malutas ang isyu ng kolaborasyon?
A. Barangay Court B. Basketball Court C. People’s Court D. Supreme Court

2. Sino ang tumulong kay Manuel Roxas na mapawalang sala?

A. Heneral MacArthur
B. Heneral Luna
C. Pangulong Osmeña
D. Roosevelt

3. Si Karina ay mahilig sa mga produktong galing sa Estados Unidos dahil naniniwala siya na
mas mainam gamitin ang kanilang produkto kaysa sa ating produkto. Anong kaugalian
mayroon si Karina?
A. Ambisyosa Crab mentality
B. Colonial Mentality
C. Crab Mentality
D. Mapangahas

6
4. Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng impluwensya sa atin ng mga Amerikano?
A. Pagmamano sa magulang.
B. Pagbubuklod ng mag-anak.
C. Paggamit ng “po at opo”.
D. Pagbati gamit ang “hi”

5. Siya ang batang kongresista mula sa Zambales na dating gerilya.

A. Elpidio Quirino
B. Manuel Roxas
C. Ramon Magsaysay
D. Sergio Osmeña
6. Tungkulin ng programang ito na bigyan ng pagkain, gamot at damit ang mga biktima
ng Huk.
A. KKK
B. HukBaLaHap
C. Parity Rights
D. President’s Action Committee on Social Amelioration

7. Pangulo ng Unang Republika ng Pilipinas na nagdeklara ng kalayaan ng bansa noong

Hunyo 12, 1898 mula sa pananakop ng Spain.
A. Emilio Aguinaldo
B. Elpidio Quirino
C. Luis Taruc
D. Manuel Roxas

8. Alin sa sumusunod ang batay sa batas na ipinasa sa Kongreso ng United States na binigyan
ng 10 taon ang mga Pilipino upang maghandang makapagsarili at itatag ang pamahalaang ito?
A. Commonwealth
B. Isip-Kolonyal
C. Malacañang Palace
D. Puppet Government

7
9. Aling bansa ang nakipag-ugnayan sa Pilipinas noong Abril 18, 1947?
A. China
B. Espanya
C. Estados Unidos
D. Japan

10. Alin sa sumusunod ang nagbigay ng pagkakataon tulad ng tirahan at lupang sakahan sa
mga nagsisukong Huk?
A. Titulo
B. Damit at gamot
C. Economic Development Corporation
D. President’s Action Committee on Social Amelioration

8
Sagot sa mga Gawain

9
Sanggunian
A. Aklat
Eleanor D. Antonio, Emilia L. Banlaygas, Evangeline M. Dallo. 2015.
Kayamanan: Batayan at Sanayang Aklat sa Araling Panlipunan 6. Quezon City, Philippines: REX
Publishing., pp. 171-178

B. Other Resources

https://www.google.com/search?q=manuel+roxas&rlz
http://gg.gg/njbec
https://www.google.com/search?q=Mga+kagamitang+Amerikano+

BUMUO SA PAGSUSULAT NG MODYUL

Manunulat: Olive G. Baclig
Tagasuri:
A. Pangdistrito
Dr. Baby Jean L. Collado Florence C. Mercurio
Miamy P. Licudo Marilou C. Sembran
Frederick V. Agayo
B. Pangdibisyon
Dr. Marilex A. Tercias Marlyne S. Asuncion
Dr. Nelda S. Rabang Luzviminda S. Dizon
Dr. Lea C. Cacayan Nida S. Bautista
Dr. Ma. Ruby L. Caballero Marissa S. Quinto
Frederick V. Agayo Olivia L. Delos Santos
Myrna B. Paras May Ann L. Aglosolos
Analisa M. Mulato

Tagalapat: Geni M. Sarmiento Peter P. Mintar

Tagapamahala:
Dr. Danilo C. Sison
Mario S. Cariño
Dr. Cornelio R. Aquino
Dr. Jerome S. Paras
Dr. Maybelene C. Bautista

10
Sagot sa Tayahin

1. C
2. A
3. B
4. D
5. C
6. D
7. C
8. A
9. C
10. C

11