Professional Documents
Culture Documents
Pagbasa NG Mga Obra Maestro Filipino
Pagbasa NG Mga Obra Maestro Filipino
1
natututunan ito sa paaralang primarya o URI AT PARAAN NG PAGBASA
preschool. 1. Subvocalized Reading
2. Speed reading
2. PAGBASANG INSPEKSYONAL 3. Proofreading
▪ Makikilala ang yugtong ito sa espesyal 4. Structure - Proposition Evaluation (SPE)
na empasis sa oras. Sa yugtong ito, ang Method
mag-aaral ay binibigyan ng oras o 5. Survey-Question-Read-Recite-Review
panahon kung kailan dapat matapos (SQ3R) Method
ang pagbasa. Ito, kung gayon, ang 6. Multiple Intelligence - Based (MIB)
sining ng iskiming ng isang teksto sa Method
paraang simetrikal. Dito, tinatangka ang 7. Rapid Serial Visual Presentation (RSVP)
posibleng pinakamaayos at
pinakakumpletong pagbasa sa loob ng 1. SUBVOCALIZED READING
limitadong oras o panahon. ▪ Nagkokombayn ito ng sight reading at
internal sounding ng mga salita tulad ng
3. PAGBASANG ANALITIKAL pagbibigkas sa mga ito.
▪ Sa yugtong ito, ang pagbasa ay isang
komplikado at sistematikong gawain. 2. SPEED READING
Hindi tulad ng pagbasang inspeksyonal, ▪ Koleksyon ito ng mga paraan ng
tinatangka rito ang posibleng pagpapataas ng tulin sa pagbasa nang
pinakamaayos at pinakakumpletong hindi nababawasan ang
pagbasa sa loob ng oras o panahong komprehensyon at retensyon. Mahigpit
walang limitasyon. Ang mambabasa sa itong nauugnay sa speed learning.
yugtong ito ay maaaring magtanong
kahit pa ng maraming organisadong 3. PROOFREADING
tanong. ▪ Uri ito ng pagbasa para sa layuning
matukoy at maiwasto ang mga
4. PAGBASANG SINTOPIKAL pagkakamaling tipograpikal.
▪ Tinawag itong Pagbasang Komparatibo
ni Gestalt. Ito ang pinakakomplikado at 4. STRUCTURE-PROPOSITION EVALUATION
sistematikong yugto ng pagbasa. ▪ (SPE) METHOD
Nangangailangan ito ng pinakamataas ▪ Binabasa ang isang teksto sa metodong
na antas ng kasanayan. Ang ito para sa:
mambabasa ay kailangang makabasa 1. Estruktura ng akda na
ng maraming aklat at maiugnay ang kinakatawan ng balangkas;
bawat isa sa isa’t isa sa isang paksa. 2. Lohikal na proposisyon na
Hindi lamang niya kailangang inorganisa sa sunod-sunod na
maipaghambing at maipagkontrast ang hinuha; at
iba’t ibang aklat. Kailangan niya rin 3. Ebalwasyon ng merito ng mga
maisintesays ang mga akdang kanyang argumento at kongklusyon.
nabasa upang makahantong sa mga ▪ Nakapaloob dito ang suspendidong
obserbasyon at kongklusyong hindi paghuhusga sa akda hanggang ang
matatagpuan sa kanyang mga nabasa. akda o ang mga argumento nito ay
maunawaang ganap.
PIRAMIDE NG YUGTO NG PAGBASA
5. SURVEY-QUESTION-READ-RECITE-REVIEW
Pagbasang
Sintopikal ▪ (SQ3R) METHOD
Pagbasang ▪ Karaniwang ginagamit ito sa mga
Antas ng
Analitikal pampublikong paaralan.
Kasanayan
Pagbasang Kinasasangkutan ito ng pagbasa tungo
Isnpeksyonal sa abilidad na maituro kung ano ang
binasa.
Pagbasang Elementari
2
6. MULTIPLE INTELLIGENCE-BASED 2. Ang pagbasa ay pagdedekowd ng
▪ (MIB) METHODS serye ng mga nakasulat na simbolo sa
▪ Paggamit ito ng iba’t paraan ng pag- mga awral na katumbas tungo sa
iisip at pagkatuto ng mambabasa pagpapakahulugan ng teksto. Ang
upang mapagbuti ang kanyang prosesong ito ay tinawag ni Nunan
pagpapahalaga sa teksto. Ang (1991) na pananaw na bottom-up sa
pagbasa ay isang pundamental na pagbasa. Tinawag naman ito ni
linggwistik aktibiti at maaaring McCarthy na outside-in processing.
maunawaan ng isang mambabasa ang
isang teksto nang hindi gumagamit ng 2. KOGNITIBONG PANANAW
ibang katalinuhan, ngunit karamihan ng ▪ Ang modelong top-down ay direktang
mga mambabasa ay gumagamit ng oposisyon ng modelong bottom-up.
ibang katalinuhan haang nagbabasa Ayon kay Nunan (1991) at kina Dubin at
upang maging higit na vivid and Bycina (1991), ang modelong
memorable ang kanilang karanasan. saykolingguwistik ng pagbasa at ang
modelong top-down ay tumutugma sa
7. RAPID SERIAL VISUAL PRESENTATION isa’t isa.
▪ (RSVP) METHOD
▪ Nagsasangkot ito ng paglalahad ng ▪ PANINIWALA NG MGA PROPONENT NG
mga salita sa isang pangungusap nang KOGNITIBONG PANANAW
paisa-isa sa iisang lokasyon ng display 1. Ang pagbasa ay isang psycholinguistic
screen sa isang ispesipikong eccentricity. guessing game (Goodman, 1967, sa
Ginagamit ito upang makontrol ang Paran, 1996), isang proseso kung saan
pagkakaiba-iba ng reader eye ang mambabasa ay gumagawa ng
movement ng isang pangkat ng mga mga haypotesis, kalaunan ay
mambabasa at sa pagsukat ng tulin sa nagpapasya kung tatanggapin o hindi
pagbabasa sa mga eksperimento. ang haypotesis at gumagawa ng
bagong haypotesis. Ang mambabasa,
TEORYA SA PAGBASA hindi ang teksto, ang nasa puno ng
1. Tradisyunal na Pananaw proseso ng pagbasa.
2. Kognitibong Pananaw 2. Ang teoryang iskima ay nakapaloob sa
3. Matakognitibong Pananaw kognitibong pananaw sa pagbasa.
Inilarawan ni Rumelhart (1977) ang iskima
1. TRADISYUNAL NA PANANAW bilang building blocks ng kognisyon na
▪ Ayon kina Dole, et al. (1991), ang isang ginagamit sa proseso ng pag-iinterpret
baguhang mambabasa ay ng mga sensoring datos at pagreretrib
nakapagtatamo ng isang set ng ng impormasyon sa memorya.
heirarchically ordered sub-skills na
sikwensyal na bumubuo sa ▪ Ang kognitibong pananaw ay
komprehensyong abilidad. Kapag nagbibigay-diin din sa interaktibong
namaster ang mga kasanayang ito, ang kalikasan ng pagbasa at sa
mambabasa ay itinuturing ng mga konstraktibong kalikasan ng
eksperto na nakauunawa sa kanilang komprehensyon.
nabasa
4. METAKOGNITIBONG PANANAW
▪ PANINIWALA NG MGA PROPONENT NG ▪ Ayon kay Block (1992), wala na ngayong
TRADISYUNAL NA PANANAW debate kung ang pagbasa ba ay
1. Ang mga mambabasa ay pasibong bottom-up, language-based
tagatanggap ng impormasyon sa teksto. process/top-down, o knowledge-based
Ang kahulugan ay nasa teksto at process/schema. Ang mga pananaliksik
kailangan lamang na ireprodus ng ay nakatuon na sa ginagawang kontrol
mambabasa ang kahulugan. ng mga mambabasa sa kanilanh
kakayahang maunawaan ang isang
3
teksto. Ang kontrol na ito ay tinawag ni 2. VISUALIZING
Block (1992) na metakognisyon. ▪ Buhayin sa iyong imahinasyon ang mga
karakter, pangyayari, at tagpuan upang
METAKOGNISYON maunawaan kung ano ang nangyayari.
▪ Kinasasangkutan ito ng pag-iisip hinggil Kung ang akda ay di-piksyon,
sa ginagawa ng isang mambabasa pagtuunan ang mga imahe na
habang siya ay nagbabasa. nabubuo sa iyong isipan habang
nagbabasa.
GAWAIN NG MGA MAMBABASA SA PROSESO
NG METAKOGNISYON 3. CONNECTING
1. Pagtukoy sa layunin ng pagbabasa ▪ Iugnay ang binabasa sa iyong sarili.
bago magbasa Mag-isip ng mga pagkakatulad ng mga
2. Pagtukoy sa anyo o tipo ng teksto bago deskripsyon sa seleksyon sa iyong mga
magbasa sariling karanasan, maging sa iyong mga
3. Pag-iisip hinggil sa pangkalahatang narinig o nabasa.
karakter at katangian ng anyo at tipo ng
teksto; 4. QUESTIONING
4. Pagtukoy sa layunin ng awtor sa ▪ Magtanong habang nagbabasa. Ang
pagsulat sa teksto. Ginagawa niya ito paghahanap ng mga dahilan habang
habang binabasa ang teksto nagbabasa ay makatutulong upang
5. Pagpili, iskaning o kaya’y pagbasa nang lalong mapalapit sa binabasa.
detalyado
6. Paggawa ng patukoy na prediksyon 5. CLARIFYING
tungkol sa susunod na mangyayari, ▪ Huminto paminsan-minsan upang suriin
batay sa impormasyong unang nakuha, ang iyong pagkakaunawa at asahang
dating kaalaman at kongklusyong ang iyong pagkakaunawa ay maaaring
nagawa sa mga naunang yugto magbago o madebelop habang
pinagpapatuloy ang pagbabasa. Kung
▪ Higit sa lahat, ang mambabasa ay kinakailangan, basahin muli ang mga
maaaring gumawa ng buod ng binasa. bahaging malabo o gumamit ng ibang
Upang magawa ito, kailangang hanguan upang maklaripay ang iyong
maisagawa ng mambabasa ang pag-unawa. Pansinin din ang mga sagot
pagkaklasipay, pagsusunod-sunod, sa mga tanong na una mong binuo.
pag-uugnay-ugnay, paghahambing at
pagkokontrast, pagtukoy sa sanhi at 6. EVALUATING
bunga, paghuhula at paghihinuha, at ▪ Bumuo ng mga opinyon tungkol sa iyong
pagbuo ng kongklusyon. binabasa/binasa. Gawin ito habang
nagbabasa at matapos magbasa.
ESTRATEHIYA SA AKTIBONG PAGBASA
1. Predicting KARAGDAGANG ESTRATEHIYA
2. Visualizing ▪ ayon kina Applebee, et al. (2000)
3. Connecting ▪ Ang Going Beyond the Text ay ang
4. Questioning inbolbment ng isang aktibong
5. Clarifying mambabasa ay hindi natatapos sa
6. Evaluating huling linya ng isang teksto.
Iminumungkahi nito ang pagpapasya
1. PREDICTING kung ano pa ang nais malaman ng
▪ Subukan mong hulaan o hinuhain kung mambabasa. Maaari ring
ano ang mangyayari at kung paano makipagtalakayan ng mga ideya sa iba,
magtatapos ang seleksyon. Matapos ay magsaliksik o magsulat kaugnay ng
alamin kung gaano kaakyureyt ang binasa.
iyong mga hula at hinuha.
4
ARALIN 2: AWIT AT KORIDO 4. Ang Haring Patay
5. Mariang Alimango
AWIT 6. Bernardo Carpio ni Jose de la Cruz
• May labing dalawa (12) na pantig sa 7. Rodrigo de Villas ni Jose de la Cruz
bawat taludtod. 8. Prinsipe Florenio ni Ananias Zorilla
• Tulang pasalaysay na kung saan 9. Buhay na Pinagdaanan ni Donya Maria
makatotohanan ang mga tauhan at sa Ahas
maaring maganap sa tunay na buhay
ang kanilang pakikipagsapalaran.
• Inaawit ang himig na mabagal o adante
• ginawa upang awitin ng mga tao sa
mga natatanging pagtitipon.
• ang mga tauhan at mga pangyayari ay
sadyang nagsasaad ng mga
makatotohanan na pangyayari sa
buhay ng isang tao.
• ang mga tauhan at mga pangyayari ay
sadyang nagsasaad ng mga
makatotohanan na pangyayari sa
buhay ng isang tao. JOSE DELA CRUZ “Huseng Sisiw”
• (Disyembre 21, 1746- Marso 12, 1829)
MGA HALIMBAWA NG AWIT: • Kilala rin bilang Huseng Sisiw ay isang
1. Florante at Laura ni Francisco Balagtas bantog na makata at mandudulang
2. Buhay ni Segismundo ni Eulogio Juan de Tagalog noong ika-19 na siglo. Dahil sa
Tandiona kaniyang kabantugan, may kuwentong
3. Doce Pares na Kaharian ng Francia ni nagpaturo sa kaniyang tumula si
Jose de la Cruz Francisco Balagtas bago ito naging
4. Salita at Buhay ni Mariang Alimango bantog na makata.
5. Prinsipe Igmidio at • Isinilang siyá noong 21 Disyembre 1746 sa
6. Prinsesa Clariana Tondo, Maynila kina Simeon dela Cruz,
isang cabeza de barangay, at kay Maria
KORIDO Naval. Sa edad na 8, sinasabing bihasa
• May walong (8) pantig sa bawat na siyá sa pagsasalitâ sa Español.
taludtod. Kalaunan ay sumulat siyá sa wikang
• Tulang pasalaysay na may kasamang Latin. Naging kritiko at sensor siyá ng
kababalaghan; ang mga tauhan ay komedyang Tagalog na ipinapalabas sa
nagsasagawa ng mga bagay na di Teatro de Tondo. Naging kaibigan niya
maaring magawa sa tunay na buhay. ang mga taga-simbahan dahil sa kaniya
• Ang himig ng korido ay nasa anyo ng ipinasusulat at ipinawawasto ang
allegro o mas mabilis. kanilang sermon at dahil alam niya ang
• ang mga nagsisiganap na tauhan ay Bibliya.
may supernatural na kapangyarihan. Sa • Kilalá siyá bilang “Huseng Sisiw.” Ayon
madaling salita, hindi makatotohanan kay Hermenegildo Cruz, palayaw niya
ang mga akdang korido. iyon dahil susulat lámang siyá ng tula
• ang mga tauhan, takbo ng istorya ay kapalit ng sisiw. Ayon naman kay Jose
hindi nagaganap sa tunay na buhay. Ma. Rivera, ang palayaw niya ay gáling
• Ang Korido ay itinuturing na akdang sa kaniyang hilig kumain ng sisiw.
panrelihiyon. • Sinasabing káya niyang tumula at
bumuo ng dula nang impromptu.
MGA HALIMBAWA NG KORIDO: Kumalat sa karatig lalawigan ang
1. Ibong Adarna kaniyang katanyagan. Ang mga
2. Don Juan Tinoso nagnanais na maging makata at
3. Mariang Kalabasa manunulat noon ay lumalapit sa kaniya
upang humingi ng payo at matuto ng
5
sining ng pagtula. Isa diumano sa mga
ito ay ang naging bantog na si Francisco
Balagtas.
TULANG LIRIKO
1. “Awa sa Pag-ibig,”
2. “Singsing ng Pag-ibig,”
3. “Sayang na Sayang,”
4. “Oh…! Kaawa-awang Buhay Ko.”
1. IBONG ADARNA
• Ang makapangyarihang ibong nakatira sa
Puno ng Piedras Platas na makikita sa
Bundok Tabor. Tanging ang magandang
tinig ng ibong ito ang makapagpapagaling
sa mahiwagang sakit ni Haring Fernando ng
Kahariang Berbanya.
2. HARING FERNANDO
• Ang butihing hari ng Kahariang
Berbanya na nagkaroon ng malubhang
karamdaman.
3. REYNA VALERIANA
• Ang kabiyak ni Haring Fernando at ina nina
Don Juan, Don Pedro, at Don Diego.
4. DON PEDRO
• Ang panganay na anak nina Haring
Fernando at Reyna Valeriana. Siya ang
unang umalis, at nakipagsapalarang
hanapin ang mahiwagang ibon sa Bundok
Tabor.
6
5. DON DIEGO dahil sa pagtaksil na pagputol ni Don Pedro
• Ang ikalawang anak nina Haring Fernando sa lubid na nakatali sa kanyang baywang.
at Reyna Valeriana. Nang hindi makabalik si
Don Pedr ay siya naman ang sumunod sa 14. SERPIYENTE
kabundukan upang hanapin ang ibong • Isang malaking ahas na may pitong ulo na
makapagpapagaling sa kanilang amang nagbabantay kay Donya Leonora.
may malubhang karamdaman.
Nakipaglaban dito si Don Juan at nang
matalo niya ang serpiyente ay
6. DON JUAN
• Ang bunsong anak nina Haring Fernando at nakalaya na si Donya Leonora.
Reyna Valeriana. Makisig, matapang, at
may mabuting kalooban. Ang tanging 15. DONYA MARIA BLANCA
nakahuli sa Ibong Adarna sa • Ang prinsesa ng Reyno de los
Bundok Tabor at nakapagligtas sa kanyang Cristales. Maraming taglay na
dalawang kapatid. kapangyarihan ang dalagang ito. Dahil sa
laki ng pag-ibig niya kay Don
7. MATANDANG SUGATAN O LEPROSO Juan ay tinulungan niya ang binata upang
• Ang mahiwagang matandang leproso malampasan ang maraming pagsubok na
o ketongin na humingi ng tulong at na inihain ng ama niyang si Haring Salermo. Sa
huling tinapay ni Don Juan habang patungo
huli ay sila rin ni Don Juan ang
siya sa Bundok Tabor. Siya ang nagsabi ng
nagkatuluyan.
mga bagay na dapat gawin ni Don Juan sa
pagdating niya sa Bundok Tabor.
16. HARING SALERMO
8. HIGANTE • Ama ni Donya Maria Blanca na
• Mabagsik, malakas, at malupit na naghain ng napakaraming pagsubok na
tagapagbantay ni Donya Juana. kinakailangang malampasan ni Juan upang
Nakatakas lamang si Donya Juana mula sa mahingi ang kamay ng dalaga.
pagiging bihag niya nang matalo’t
mapatay siya ni Don Juan.
ANG IBONG ADARNA
9. ERMITANYO
• Ang mahiwagang matandang lalaking KABANATA 1: ANG BERBANYA
naninirahan sa Bundok Tabor. Siya ang
tumulong kay Don Juan upang mahuli ang 1. Tanyag - kilala, sikat
mailap na Ibong Adarna. 2. Piging - salu-salo, handaan
3. Likas - natural
10. MATANDANG UGOD-UGOD 4. Mahirang - mailuklok, mapili
• Ang tumulong kay Don Juan upang 5. Maikakaila - maitatanggi
mapanumbalik ang dati nitong lakas 6. Namayani - nangibabaw, nanguna
matapos siyang pagtaksilan nina Don Pedro
Ang kaharian ng Berbanya ay tanyag
at Don Diego.
bilang isang sagana at may payapang
pamumuhay. Ang mga piging at pagdiriwang
11. DONYA JUANA ay madalas na idinaraos sa kaharian ng
• Ang unang babaeng nagpatibok sa puso Berbanya dahil masayahin ang hari’t reyna na
Ni Don Juan. Isang higante ang namumuno dito na sila Don Fernando at Donya
nagbabantay sa prinsesa na kinailangang Valeriana.
talunin ni Don Juan upang makalaya ang
dalaga. Sila ay may tatlong lalaking mga anak na
sina Don Pedro, Don Diego, at si Don Juan. Ang
12. DONYA LEONORA tatlong prisipe na ito ay likas na magagaling at
• Ang nakababatang kapatid ni Donya matatalino higit kanino pa man sa buong
kaharian. Nagsanay ang tatlo sa paghawak ng
Juana nabihag naman ng isang serpiyente.
mga sandata at patalim sa pakikipaglaban
Nang makilala siya ni Juan ay nahulog din
ngunit isa lang sa kanila ang maaaring
ang loob ng binata sa kagandahang taglay
mahirang bilang tagapagmana ng kaharian.
ng dalaga.
Hindi maikakaila na paborito ni Don
13. LOBO Fernando ang bunsong anak na si Don Juan
• Alaga ni Donya Leonora na gumamot kay kaya namayani ang inggit ng panganay na si
Don Juan nang siya’y mahulog sa balon Don Pedro sa kapatid.
7
KABANATA 2: ANG KARAMDAMAN NI DON Nakasanayan na ng ibon ang dumumi
FERNANDO bago matulog. Pumatak ang dumi ng ibon sa
noo’y natutulog na si Don Pedro. Sa isang iglap
1. Pinaslang - pinatay, kinitil ay naging isang bato ang prinsipe ng
2. Buhong - bandido, taksil Berbanya.
3. Lunas - gamot, remedyo
4. Monarka - kaharian, hari o reyna
Nagkaroon ng malubhang
karamdaman si Don Fernando buhat sa isang
bangungot. Sa kaniyang panaginip ay nakita
niya ang bunsong anak na si Don Juan na
pinaslang ng dalawang buhong at inihulog sa
malalim na balon.