მედიასამართალი

1.ჩეხეთის რესპუბლიკის კოდექსის თანახმად, ჟურნალისტის ვალდებულებები

უდანაშაულობის პრეზუმციის პრინციპთან მიმართებაში?

კოდექსის თანახმად ჟურნალისტი ვალდებულია მკაცრად დაიცვას უდანაშაულობის

პრეზუმციის პრინციპი და თანხმობის გარეშე თავი შეიკავოს დამნაშავის ნათესავების
დასახელებისგან. „განზრახ თუ უნებლიეთ, ჟურნალისტმა არ უნდა შექმნას
ეჭვმიტანილის ისეთი იმიჯი, რომელიც სასამართლოს გადაწყვეტილებამდე მას
დამნაშავედ წარმოაჩენს.

2. როგორ არის წარმოდგენილი ინტერნეტი და მისი მოწესრიგებული

კანონმდებლობა?

ინტერნეტის სამართლებრივი მოწესრიგება ერთი კონკრეტული კანონის

საფუძველზე არ ხორციელდება.

3.რა კვლევა ჩაატარა ალბერტ ბანდურამ კოლეგებთან ერთად 1950-1960 წლებში?

მეთვალყურეობისა და დაკვირვების სისტემა.

4. რა შემთხვევაში შეიძლება განხორციელდეს პიროვნების თავისუფლებაში ჩარევა?

მხოლოდ ლეგიტიმური მიზნების საფუძველზე უნდა განხორციელდეს.

5.რომელ ქალაქშია ადამიანის უფლებათა ევროპის სასამართლო?

სტრანსბურგში

6.რომელი საკანონმდებლო აქტები აწესრიგებს გამოხატვის თავისუფლების შესახებ

დებულებას?

საქართველოს კონსტიტუციით.

7.რა არის მოსამართლეთა თვითმმართველობა, მოსამართლეთა კონფერენცია?

საქართველოს მოსამართლეთა კონცეფცია თავის საქმიანობაში ხელმძღვანელობს

საქართველოს კონსტიტუციით და კანონმდებლობით. საქართველოში
მოსამართლეთა კონცეფციის ქარტიითა და რეგლამენტით . საქართველოს
მოსამართლეთა კონცეფციის ქარტიას და რეგლამენტს, რომელიც განსაზღვრავს მისი
საქმიანობის ძირითად პრინციპებს, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს
წარდგინებით ამტკიცებს საქარტველოს მოსამართლეთა კონფერენცია სიით
შემადგენლობის უმრავლესობით.

8.სასამართლო ხელისუფლებას წარმოადგენს?

საერთო სასამართლოები და საკონსტიტუციო სასამართლოები , რომელიც

ზედამხედველობას უწევს ხელისუფლების ყველა დანარჩენ შტოს , რათა ადგილი არ
ჰქონდეს დარღვევას და უზრუნველყოს მისი შესაბამისი გამოყენება.

9.რა ვალდებულებები აქვს საჯარო ხელისუფლებას და კერძო კომპანიებს

ინტერნეტმომხმარებლის პირადი მონაცემების დამუშავების პროცესში?

პირადი მონაცემების დაუშავება მხოლოდ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაშია

ნებადართული, ან როდესაც მომხმარებელმა ამაზე თანხმობა განაცხადა.
მომხმარებელს ინფორმაცია უნდა მიეწოდოს იმის თაობაზე, რომ თუ რა სახის
პირადი მონაცემები დამუშავდება და/ან მესამე მხარეებისთვის გადაცემა ხდება,
როდის ვინ ამუშავებს მონაცემებს და რა მიზნით ხორციელდება ეს.

10.რა შემთხვევაშია სავალდებულო მაუწყებლისთვის წინასაარჩევნო კამპანიისას

დებატების გაშუქება?

კანონში საარჩევნო კოდექსის 51-ე მუხლის მე-2 პუნქტით არსებული ასეთი დათქმა
გულისხმობს კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტების მონაწილეობის
აუცილებლობასა და დებატების არა დისკრიმინაციული სახით გადაცემას.

11. რას ნიშნავს ანომიის თეორია , რომელიც ფრანგმა სოციოლოგმა ემილ დიურკემმა
ჩამოაყალიბა?

ადამიანები სჩადიან დევიციურ ქმედებებს იმ მიზეზის გამო, რომ დისციპლინა და

სოციალური ურთიერთობის მარეგულირებელი ნორმები იმდენად შესუსტებულია,
რომ საზოგადოების წევრებს ეკარგებათ მორალური ვალდებულება, დაემორჩილონ
მათ.

12. როგორ განისაზღვრება მედიასამართლის ცნება?

რომელიც აწესრიგებს მედიის მონაწილეობით დამყარებულ სამართლებრივ

ურთიერთობებს.

13. რომელ წელს მიიღო საქართველოს პარლამენტმა სიტყვისა და პრესის

თავისუფლების შესახებ კანონი? - 1999 წელს.
14. როგორ ნორმალიზდება საგანგებო და საომარი მდგომარეობის დროს მედიის
მუშაობა?

„საომარი მდგომარეობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის მე-2 პუნქტში.

თითოეულის შმთხვევაში, მედიის როლი შესაძლებელია სამართალდამცავი ორგანოს
როლთან იქნეს შედარებული: მედია საშუალება წარმოადგენს ერთგვარ
გამაფრთხილებელ , სამომავლო საშიშროების თაობაზე მაუწყებელ ორგანოს,
რომელიც მოსახლეობას უნდა აუწყოს ქვეყანაში არსებული კრიტიკული
მდგომარეობის შესახებ და ზოგ შემთხვევაში სწორდ მისი საშუალებით შეიძლება
განისაზღვროს სამომავლო მოქმედების წინაპირობები.

15. რა არის ვიჯილანტიზმი?

მასობრივი საზოგადოების თეორია

16. რას გულისხმობს ბიჰევიორიზმის თეორია?

ადამიანს მიიჩნევს როგორც არასტაბილური ბუნების მქონე არსებას, რომელიც

ადვილად ექცევა გარეშე ფაქტორების ზეგავლენის ქვეშ, მესიის მიერ
გავრცელებულმა ინფორმაციამ დანაშაულის ან დევიაციური ქმედების შესახებ .
შესაძლებელია უარყოფითი ზეგავლენა მოახდინოს საზოგადოებაზე.

17.საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი რა უფლებებს ანიჭებს

მოზარდებს?

საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი 13-14 წლის ასაკლზე უფროს ყველა

ბავშვს აძლევს უფლებას , მიმართოს სასამართლოს და წამოიწყოს სამოქალაქო საქმის
წარმოება.

18. როგორ არის წარმოდგენილი ინტერნეტი და მისი მომწესრიგებელი

კანონმდებლობა?

ინტერნეტის სამართლებრივი მოწესრიგება ერთი კონკრეტული კანონის

საფუძველზე არ ხორციელდება.

19.ფარულ გადაღება/ჩაწერად მიიჩნევა?

დამალული კამერით გადაღება, აუდიოჩაწერა. სატელეფონო ჩანაწერის გაკეთება

თერში გაშვების მიზნით რესპოდენტის თანხმობის გარეშე. გადაღების გაგრძელება ან
დაწყება მაშინ , როდესაც რესპოდენტს ჰგონია , რომ გადაღება დასრულდა ან არ
დაწყებულა.

20. შეიძლება თუ არა აიკრძალოს რაიმე ინფორმაციის გაშვება ან გავრცელებამდე

მისი მედიასაშუალებიდან ამოღება?

არა

21.პირი რომლის უდანაშაულოის პრეზუმციის უფლებაც დაირღვა , რითაც მას

შეიძლება ღირსებაც კი შეელახა, ვის ეკისრება მტკიცების ტვირთი ჟურნალისტს თუ
პირს , რომლის უდანაშაულობის პრეზუმცია დაირღვა?

პირი რმლის უდანაშაულბის პრეზუმციის უფლებაც დაირღვა, რითაც მას შეიძლება

ღირსებაც კი შეელახა -„ვალდებულია“ ამტკიცს რომ მედიასაშუალებები
ტენდენციურად ჩაერიონ მის უფლებაში, და მორალური ზიანი მიაყენეს.

22.საქართველს კანონმდებლბით დაშვებულია თუ არა ცენზურა?

კანონი რომელიც ცენზურის შესაძლებლობას უშვებს მიღებული არ არის.

23.რას ნიშნავს „ციფრული უთანასწორბა“?

ციფრულ ხანაში შებიჯება განვითარებად სამყაროსთან შედარებით, რმლებსაც არ

აქვთ სრული წვდომა ინფორმაციულ ტექნოლოგიებზე , აძლიერებს მოწინავე ,
ძლიერი ინდუსტრიული ეკნმიკის მქონე ქვეყნების პოზიციას.

24.მაუწყებლის სამართლებრივი სტატუსი რომელი კანონითაა მოწესრიგებული

„მაუწყებლოობის შესახებ“ კანნის მიხედვით.

25. ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა ევროპის კონვენციის ოქმი

#12 მოიცავს?

თანასწორბისა და დისკრიმინაციის აკრძალვის ძირითადი პრინციპი ადამიანის

უფლებათა საერთაშორის ფუნდამენტური ელემენტია , რაც აღიარებულია ადამიანის
უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის მე-7 მუხლით, სამოქალაქ და პოლიტიკური
უფლებების შესახებ საერთაშორისო პაქტის 26-ე მუხლით და ადამიანის უფლებათა
შესახებ სხვა საერთაშორისო აქტების მსგავსი დებულებებით.

26. საერთაშორისო კანონმდებლობა , ევროკავშირის დირექტორები , რომელსაც

თანამედროვე ევროპის სამართალში მნიშვნელოვანი საკანონმდებლო ბაზა აქვს,
იურიდიულად მოქმედებს თუ არა საქართველში?
ევროკავშირის დირექტორები და საერთაშორისო კანონმდებლობა იურიდიულად
მოქმედებს საქართველოში.

27.რას გულისხმობს თანასწორბის საარჩევნო პრინციპი?

ამომრჩეველსაც და კანდიდატსაც არჩევნებზე თანაბარი ზემოქმედების შესაძლებლბა

უნდა გააჩნდეთ. ასეთი უფლებით სარგებლობს პოლიტიკური პარტიაც. რომელსაც
საარჩევნო პერიოდში საქართველოს კონსტიტუციის 28-ე მუხლის საფუძველზე
მინიჭებული საარჩევნო უფლების რეალიზაციის შესაძლებლობა გააჩნია.

28. რას გულისხმბს შეურაცხყოფა?

პირის პატივისა და ღირსების შელახვა , გამოხატული უწეს ფორმით.

29. „ჯეიმს ბულგერის საქმე“-მ რა გავლენა მოახდინა მედიაზე ბავშვთა საკითხების

გაშუქებასთან დაკავშირებით?

„დეილი მეილის“ 1993 წლის 25 ნოემბერის გამოცემის პირველ გვერდზე

გამოქვეყნდა სტატია სათაურით „the evil and the innocent”, რომელმაც ქერათმიანი და
ცისფერთვალება ჯეიმსი უცოდველ და იდეალური ბავშვად წარმოაჩინა . ხოლო 10
წლის მკვლელებს მიეკერათ „განსახიერებული სიბოროტის“ იარლიყები და მათ
დასასჯელად სამართლებრივი ბერკეტის გარდა საჭირო გახდა პოლიტიკური
ბერკეტების ამუშავებაც.

30. რას წარმოადგენს კონტინენტური საკანონმდებლო სისტემა?

ეს იმას ნიშნავს, რომ აქ იწერება კოდექსები სხვადასხვა სამართლებრივი

სფეროებისთვის. ესენია: სამოქალაქო კოდექსი, სისხლის სამართლის კოდექსი,
ადმინისტრაციული კოდექსი და შესაბამისი საპროცედურო კოდექსები.

31. რას განსაზღვრავს კანონი „საქართველოს საერთო სასამართლოების

მოსამართლეთა დისციპლინური პასუხისმგებლობისა და დისციპლინური
სამართალწარმოების შესახებ“

საერთო სასამართლოების მოსამართლეთა დისციპლინური პასუხისმგებლობის

საფუძვლებს; დისციპლინური სახდელების სახეებს ; დისციპლინური
სამართალწარმოებისა და მოსამართლეთათვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის
დაკისრების წესს.

32.რას გულისხმობს „ეთიკის კოდექსის“ მე-6 მუხლი?

გაუმართლებელია სისხლის სამართლის ძებნასთან , გამოძიებასთან ან სასამართლო
პროცესთან დაკავშირებულ რეპორტაჟში ტენდენციური სახის კომენტარის
კომენტარისა თუ შეფასების კეთება.

33.რა პასუხისმგებლობა მართებს ჟურნალისტს ისეთ ადგილებში გადაღებისას

როგორიცაა საავადმყოფო, სკოლა, სასჯელაღსრულების დაწესებულება, სასწრაფო
დახმარება?

ასეთ დროს ორმაგი თანხმობა უნდა მიიღოთ -ერთი დაწესებულებიდან და მეორე

თავად რესპოდენტისგან , ადგილზე მყოფი სხვა პირებისგან.

34.რას ნიშნავს ელექტრონული ქურდობა?

მოხდეს სხვისი ნივთის დაუფლება ან მისისრულყოფილი ასლის დამზადება.

როგორც მესაკუთრე, ისე- ქმედების ჩამდენს ექნება ნივთი. რომლის შესახებაც
მესაკუთრე დიდი ხნის განმავლობაში ვერ შეირყობს.

35.რას გულისხმობს პირდაპირი საარჩევნო პრინციპი?

მოსახლეობის შესაძლებლობას, არჩევნებში უშუალო მონაწილეობით აირჩიოს

წარმომადგენლობითი ორგანოს წევრები, შუამავლის(დელეგატის) გარეშე, ან თავად
იქნეს არჩეული ამომრჩეველთა მიერ.

36.რას გულისხმობს ყოველდღიური ანგარიში, შეცდომების გასწორება?

თვითკრიტიკული შეფასება, რომელიც ახალი ამბების რედაქციაში ყოველდღიურად

ვრცელდება.

37.რას მოიცავს საერთაშორისო კანონმდებლობის , ევროპული კონვენციის მუხლი

14?

დისკრიმინაციის აკრძალვა- როგორებიცაა სქესი, რასა, კანის ფერი, ენა, რელიგია.

პოლიტიკური ან განსხვავებული აზრი, ეროვნული თუ სოციალური წარმოშობა,
გაერთიანება ეროვნულ უმცირესობასთან. ქონება, დაბადება და სხვადასხვა სტატუსი.

38. მაუწყებლობის სფეროში მარეგულირებელი საჯარო დაწესებულებაა?

საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია.

39.თუ მასალაში რამდენიმე პირი ჩანს , თანხმობა ყველა მათგანისგანაა საჭირო?

თუ მასალაში რამდენიმე პირი ჩანს, თანხმობა ყველა მათგანისგანაა საჭირო , სხვა
შემთხვევაში დაფარეთ ის პირები, ვისგანაც თანხმობა არ მიგჭიათ.

40.საჯარო დაწესებულებაში დაცული რა სახის ინფორმაციაა ღია?

ყველა, გარდა საიდუმლოდ აღიარებული ინფორმაციისა. კოდექსის მიხედვით,

საქართველოს ყველა მოქალაქეს, უცხოეთის მოქალაქეს,იურიდიულ პირს აქვს
უფლება, მოითხოვოს საჯარო დაწესებულებაში არსებული, აგრეთვე მათ მიერ
მიღებული, შექმნილი ან გაგზავნილი ნებისმიერი ინფორმაცია.საჯარო
დაწესებულება ვალდებულია, უზრუნველყოს ყველა ამ
ინფორმაციისხელმისაწვდომობა, გარდა იმ ინფორმაციისა, რომელიც კანონის
შესაბამისად, აღიარებულია სახელმწიფო, კომერციულ, პროფესიულ ან პირად
საიდუმლოებად.

41.როგორ აკონტროლებს სახელმწიფო მედიის თავისუფლებას ?

კონრტოლის პალატით

42.როგორ განიხილება მედიასამართლის კავშირი საჯარო სამართალთან?

მედიის მომწესრიგებელი კანონმდებლობა , რომელიც უშუალოდ მედია საშუალების

საქმიანობას ეხება, სწრედ საჯარო სამართლის სფეროს განეკუთვნება.

43. მედიის მიმართ წარმოებული სასამართლო დავებია?

პატივის, ღირსებისა და საქმიანი რეპუტაციის შელახვის , ასევე მათ მიმართ

ცილისმწამებლური ცნბების გავრცელების ბრალდებით . ერთეულ შემთხვევებს
შეიძლება მივაკუთვნოთ საავტორო უფლებებთან , პირადი ცხვრების
ხელშეუხებლობასთან და სახელფასო დავალიანებასთან , ჟურნალისტების
სამსახურიდან გათავისუფლებასთან დაკავშირებული სასამართლო დავები.

44. რა არის პოსტმოდერნიზმი მედიაში?

პოსტმდერნიზმი დაინტერესებულია არამარტო ინფორმაციის შინაარსით , არამედ

იმით, თუ რამდენად სანახაბრივი და ადვილად „გასაღებადია“ იგი.

45. რა არის ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის ევროპის

კონვენცია?

მოცემულია ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები.

46.უნდა გადაიხადოს თუ არა ჟურნალისტმა მიღებული ინფორმაციის საფასური?

მხოლოდ ასლის გადაღებისათვის აუცილებელი დანახარჯი . კოდექსის შესაბამისად ,

დკუმენტის ასლის გაცემისათვის რაიმე გადასახადის თუ სხვა სახის გადასახდელის
დაწესება დაუშვებელია.

47.რას გულისხმბს ადგილობრივი მაუწყებლობა?

რომელიც არა საქართველოს ტერიტორიის, არამედ ლიცენზიით განსაზღვრული

მომსახურების ზონის მოსახლეობის არანაკლებ 90%-ისთვისაა ხელმისაწვდომი.

48.რა მოხდება თუ მედიის სწრაფვა საზგადოებრივი ინტერესის დაკმაყოფილებისკენ

ერთი ბრალდებულის სამართლებრივ ინტერესებს უგულებელყოფს და მას, როგორც
„დამნაშავეს“ ინტერესის ობიექტად აქცევს?

ადამიანის უფლებათა ევრპული კონვენცია მხოლოდ სახელმწიფოს ავალდებულებს

და არა ინდივიდებს , ან პრესის დამოუკიდებელ ორგანოებს , არ ჩაერიონ და ხელი
შეუწყონ უფლებების დაცვას.

49.როდის გადის დამუშავებას ინტერნეტმომხმარებლის პირადი მონაცემები?

50.რა პასუხისმგებლობა მართებს ჟურნალისტს ისეთ ადგილებში გადაღებისას

როგორიცაა საავადმყოფო , სკოლა, სასჯელახსრულების დაწესებულება, სასწრაფო
დახმარება?

ასეთ დროს ორმაგი თანხმობა უნდა მიიღთ- ერთი დაწესებულებიდან და მეორე

თავად რესპოდენტისგან, ადგილზე მყოფი სხვა პირებისგან.

51.როგორაა მოწესრიგებული მედიასამართალი საქართველოში სამართლებრივად?

ცალკეული სამართლებრივი აქტებითაა მწესრიგებული.

52.რა გამოიკვლიეს კრიმინლოგებმა დანაშაულისა და დევიაციის კონტექსტში?

გენეტიკურად თანდაყლილი იყო.

53.რას ავალდებულებს საზოგადოებრივ მაუწყებელს „მაუწყებლობის შესახებ“

კანონი?
დასახელებული კანონის მე-16 მუხლი „ე“ პუნქტით შესაძლებლობასაა მოკლებული ,
თავისი ეთერით გადაცემულ პროგრამებში საკუთარი აზრი დააფიქსიროს.

54.ვინ შეიძლება გახდეს მოსამართლე?

მოსამართლედ შეიძლება გამწესდეს 30 წელს მიღწეული უმაღლესი იურიდიული

განათლების მქონე და სახელმწიფო ენის მცოდნე პირი, რომელსაც ჩაბარებული აქვს
მოსამართლის საკვალიფიკაციო გამოცდა. თანამდებობის დაკავებამდე მსამართლემ
გაიაროს ორ თვიანი სასწავლო კურსი სამოსამართლო სწავლების ცენტრში
საქარტველოს იუსტიციის საბჭოს მიერ დამტკიცებული პრგრამიტ.

55. კონსტიტუციის როომელი მუხლითაა დახურული ადამიანის ჯანმრთელბასთან ,

მის ფინანსებთან ან სხვა კერძო საკითხებთან დაკავშირებული ინფორმაცია?

41-ე მუხლი

56.არსებობს თუ არა პასუხისმგებლობა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის

დარღვევისათვის?

საქართველოს კნსტიტუცია იცავს პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობას. მე-18

მუხლში ნათქვამია: სამქალაქ პასუხისმგებლბა დადგება მაშინაც , თუ ინფორმაცია
სინამდვილეს შეესაბამება.

57.რა სხვაობაა ინფორმაციის წყაროს დაცვის პროფესიულ და საკანონმდებლო

გარანტიებს შორის?

ერთ შემთხვევაში , ეს არის პრფესიული სტანდარტი , მეორე შემთხვევაში კი

ადგილობრივი ან საერთაშორისო სამართლებრივი ჩარჩო.

58.მედიასამართლის საქმიანობა ორი მიმართულებით ხასიათდება:

ტრადიციულ და ალტერნატიულ ასპეკტები.

59.პროკურატურის საქმიანობის ფარგლებია:

ქვემდგომ პროკურორებს თანამდებობაზე თავად გენერალური პროკურორი ნიშნავს.

კანონმა პროკურორებისთვის , ისევე როგორც მოსამართლეებისთვის .
გაითვალისწინა საკვალიფიკაციო გამოცდები , რომელსაც საქართველოს იუსტიციის
საბჭო ატარებს. პრკურატურაზე კონტროლის განხორციელების უფლება. კანონით
მინიჭებული ფარგლების გათვალისწინებითა და შესაბამისი პროცედურის დაცვით ,
მინიჭებული აქვთ საქართველოს პარლამენტს. საქართველოს პრეზიდენტსა და
სასამართლო ხელისუფლებას. ორგანული კანონი პროოკურატურის შესახებ
განსაზღვრავს გამოცდების ჩატარების წესს, ასევე პროკურატურის
უფლებამოსილებას , რგანიზაციას, საქმიანბის წესსა და ა.შ.

60.როდის დაარსდა გუგლი?

1998 -ში

61.რას წარმოადგენს ადამიანის უფლებათა ევროპის სასამართლო?

საქართველს უზენაესი სასამართლოა.

62.რას გულისხმობს ბავშთა უფლება, მიიღონ ინფორმაცია?

ბავშვების უფლებათა კონვენციის რატიფიცირების შემდეგ საქართველოს

ხელისუფლებამ ჩაატარა ბავშვებისათვის მისაწვდომი და მეგობრული, ფართო
საინფორმაციო კამპანია სამოქალაქო და ადმინისტრაციული სამართლის სფეროებში
ბავშვებისთვის მართლმსაჯულების ხელმისაწვდომობის შესახებ.

63.კრიტიკული ვებლოგები წარმდგენილია შემდეგი სახით:

აქ შესაძლებელია მედიის შეცდმების სისტემური შესწორება; ან რეკლამის

დამკვეთთა დარღვევების ან ჟურნალისტთა საჩივრების გამოქვეყნება.

64.რა კვლევები ჩაატარა ყველაზე ცნობილმა იტალიელმა ავტორმა პოზიტივისტურ

კრიმინოლოგიაში ჩეზარე ლომბროზომ?

იკვლევდა სიკვდილმისჯილი კრიმინალების სხეულებს და მივიდა დასკვნამდე, რომ

დამნაშავეთა სხეულები განსხვავდებოდა კანონმორჩილი მოქალაქეების
სხეულებისგან.

65.რას გულისხმობს ეროვნული მაუწყებლობა?

რომელიც საქართველს მოსახლების არანაკლებ 90%-ისთვისაა ხელმისაწვდმი.

66.საქართველს სისხლის სამართლის 157-ე და 159-ე მუხლებთან არსებული კანონი

ფარულ ჩანაწერებთან მიმართებაში?

საქართველოს კონსტიტუცია იცავს პირადი ჩანაწერების ხელშეუხებლობას.

67. როდის მოახდინა საქართველომ ევროპის კონვენციის რატიფიცირება? – 1999

წელს
68. ბავშვი როგორც დანაშაულის მსხვერპლი, საქმეები მაგალითები რომლის შემდეგ
ბავშვთა შესახებ კანონი ჩასწორდა:

რვა წლის ვიქტორია კლიმბის საქმე, რომელიც 2000 წელს წამებით მოკლა მისმა
დეიდამ მარი ტერეზა კუაომ და მისმა საყვარელმა კარლ მენინგმა. მიუხედავად
იმისა, რომ მის საქმეზე გამოძიება უმაღლეს დონეზე ჩატარდა და ახალი
კანონმდებლობაც იქნა მიღებული ბავშვების დასაცავად (შეიქმნა ბავშვების
უფლებადამცველი სამთავრობო მინისტრის პოზიცია), ვიქტორიას ცხოვრებისა და
სიკვდილის დეტალებმა, მისმა ოჯახურმა გარემომ და მკვლელობის მოტივმა მედიის
უმნიშვნელო დაინტერესება გამოიწვია.

69.რა მიზეზითაა გამოწვეული მედიის მიერ ბავშვების ოჯახში წამების

საქმეებისადმი ნაკლები ინტერესი?

მედიას ურჩევნია , გააშუქოს საზგადოებაში მომხდარი შემთხვევით აღმოცენებული

დანაშაული . ამ ყველაფრის შედეგი კი ის არის . რომ 21-ე საუკუნეში მორალურად
ყველაზე მიუღებელ ადამიანებად ითვლებიან პედოფილები , მათ შორის „ნლაინ“
პედოფილები , რომლებიც ინტერნეტის დახმარებით ამყარებენ კონტაქტს მათთვის
უცნობ არასრულწლვნებთან და ასე ჩადიან დანაშაულს.

70.რას გულისხმობს სახელმწიფო მაუწყებლობა?

სახელმწიფო მაუწყებლობა აღნიშნული სტატუსი საქართველოს კანონმდებლობით

არ არის მოწესრიგებული. სახელმწიფო მაუწყებლის მთავარი ფუნქციაა
ხელისუფლების პოლიტიკისთვის მხარდაჭერის განხორციელება. სახელმწიფო
მაუწყებელს მართავს მთავრობა ან პრეზიდენტი.

71.არის თუ არა რაიმე ინფორმაციის გავრცელება შეზღუდული?

24-ე მუხლის შესაბამისად, სიტყვის თავისუფლება შეიძლება შეიზღუდოს

სახელმწიფო უშიშროების, ტერიტორიული მთლიანობის ან საზოგადოებრივი
უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, დანაშაულის თავიდან ასაცილებლად, სხვათა
უფლებებისა და ღირსების დასაცავად, კონფიდენციალურად აღიარებული
ინფორმაციის გამჟღავნების თავიდან ასაცილებლად ან სასამართლოს
დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის უზრუნველსაყოფად

72.რას ნიშნავს კიბერტერორიზმი?

გამყენებულია ბევრი კომპიუტერი, რათა მოხდეს მთავრობის , ბიზნესისა და მედიის
ვებგვერდებისათვის საცბის შექმნა; რაც აზიანებს ფაილებს და მყარ დისკებს ;
„მომსახურებაზე უარის თქმის თავდასხმები“, რმელიც სერვერის სამუშაო
მოცულობას ტვირთავენდა თიშავენ ვებგვერდებს.

73.რგორ უნდა იყოს დაცული ინტერნეტით სარგებლობის დროს თქვენი კერძო

ცხოვრების უფლება თქვენს სამუშაო ადგილზე?

74. შესაძლებელია თუ არა პირის იძულება, გაავრცელოს ის ინფორმაცია , რომლის

გავრცელებაც მას არ სურს?

საქართველოს კონსტიტუციის მე-19 მუხლით გარანტირებულია პირის უფლება , არ

აიძულონ , გამოთქვას თავისი აზრი ნების საწინააღმდეგოდ.

75.საქართველოში ინფორმაციის წყაროების დაცვის განსაკუთრებული

მექანიზმებია?

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მე-6მუხლი. „მაუწყებელთა ქცევის

კდექსი.“ (მუხლი14. პუნქტი 2)

76.ბრიტანული კანონმდებლობის მიდგომა უდანაშაულობის პრეზუმციის

პრინციპთან მიმართებაში?

კანონმდებლობა ზღუდავს სასამართლო პროცესების გაშუქებას, ამასთან

ჟურნალისტმა არ უნდა გააშუქოს ისეთი მოვლენა რაც გავლენას მოახდენს
სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების პროცესზე.

77.როგორ განიხილება მედიასამართლის კავშირი სამოქალაქო (კერძო)

სამართალთან?

პიროვნული უფლებების დაცვის საკითხი, რომელიც სამოქალაქო სამართლის

დონეზე მოწესრიგებულ ინსტიტუტს წარმოადგენს

78. „საზოგადოებრივი მაუწყებლობის შესახებ „ საქართველოს კანონში

განსაზღვრულია მისი შინაარსბრივი ვალდებულებანი, რა ვალდებულებაა
განსაზღვრული?

კანონის მე-16 მუხლი „ე“ ქვეპუნქტით, საზოგადოებრივი მაუწყებელი

შესაძლებლობასაა მოკლებული, თავისი ეთერით გადაცემულ პროგრამებში
საკუთარი აზრი დააფიქსიროს
79.ფიზიკური პირი როგორც მედიასამართლებრივი ურთიერთბის სუბიექტს
წარმადგენს?

მოსახლეობა, როგორც ინფორმაციის მიმღები ან მედია სივრცის ურთიერთობაში

მონაწილე;

80.რა ითვალისწინებს სისხლის სამართლებრივი პასუხიმგებლობა?

ცილისწამებას, სახელმწიფო საიდუმლოოებას მიკუთვნებულ ინფრმაციას; მის

პროპაგანდას, ხელისუფლების დამხობისკენ მოწოდებას.

81.რომელი მუხლითაა გარანტირებული შეკრებისა და მანიფესტაციების

კონსტიტუციური უფლება?

საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის საფუძველზეა მოწესრიგებული.

82.კავშირგაბმულობისა და ფოსტის შესახებ კანონის თანახმად , რომელი უწყება

გასცემს ლიცენზიას?

საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია.

83. როგორი შემადგენლობითაა წარმოდგენილი უზენაესი სასამართლოს პლენუმი?

უზენაესი სასამართლოს პლენუმი უზენაეს სასამართლოში შექმნილია პლენუმი,

რომელიც შედგება უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის, მისი პირველი
მოადგილისა და მოადგილეების, და უზენაეს სასამართლოს ყველა
მოსამართლისაგან.

1. როდის გადის დამუშავებას ინტერნეტმომხმარებლის პირადი მონაცემები?

ეს ხდება მაშინ როდესაც ინტერნეტმომხმარებელი ისეთი სერვისებით სარგებლობს

როგორიცა ბრაუზერი, ელოქტრონული ფოსტა და ასშ.

2. რა სხვაობაა ინფორმაციის წყაროს დაცვის პროფესიულ და საკანონმდებლო გარანტიებს

შორის?

ინფორმაციის წყაროების დაცვის გარანტიები გამოხატვის თავისუფლების ხელშეწყობის და

მედიის ტავისუფლების ხარისხის ერთგვარ მარკერად მიიჩნევა დემოკრაიულ
სახელმწიფოში.

3. რომელ ქალაქშია ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო?

სტრასბურგში

4. რას ნიშნავს ციფრული უთანასწორობა?

ციფრულ ხანაში შებიჯება განვითარებად სამყაროსთან შედარებით, რომლებსაც არ აქვთ

სრული წვდომა ინფორმაციულ ტექნოლოგიებზე, აძლიერებს მოწინავე, ძლიერი
ინდუსტრიული ეკონომიკის მქონე ქვეყნების პოზიციას, რაც მათ საშუალებას აძლევს,
ითამაშონ ფუნდამენტურად განსხვავებული თამაშის წესებით. ინტერნეტზე წვდომა ჯერ
კიდევ ფუფუნებაა მსოფლიოს უღარიბესი მასებისთვის, რომლებიც სატელეფონი კავშირითაც
კი ვერ სარგებლობენ.

5. როგორ აკონტროლებს სახელმწიფო მედია თავისუფლებას?

დაუშვებელია სახელმწიფოს მიერ მედიის კონტროლი, თუმცა რისკი იმისა, რომ მედიის
თავისუფლების „აბსოლუტური“ დაცვით სხვა ინდივიდების არაერთი უფლება შეიძლება
შეილახოს საკმაოდ მაღალია. სახელმწიფო ვერ გააკონტროლებს მედიის თავისუფლებას,
ეთიკის კოდექსი რაიმე კონკრეტულ ურთიერთობებს არ აწესრიგებს, იგი მხოლოდ
ბუნდოვანი აკრძალვების ერთიანობაა და ისიც იმ შემთხვევაში თუ ჟურნალისტი მასზე ხელს
თავისი სურვილით მოაწერს.

6. რომელი მუხლითაა უზრუნველყოფილი აზრის , სინდისისა და რელიგიის

თავისუფლება?

ევროპის კონვენციის მე-9 მუხლი, რომელიც შეეხება აზრის, სინდისისა და რელიგიის

თავისუფლებას,

7. რა კვლევები ჩაატარა ყველაზე ცნობილმა იტალიელმა ავტორმა პოზიტივისტურ

კრიმინოლოგიაში- ჩეზარე ლომბროზომ/

იკვლევდა სიკვდილმისჯილი კრიმინალების სხეულებს და მივიდა დასკვნამდე, რომ

დამნაშავეთა სხეულები განსხვავდებოდა კანონმორჩილი მოქალაქეების სხეულებისგან.

8. კრიტიკული ვებლოგები წარმოდგენილია შემდეგი სახით?

აქ შესაძლებელია მედიის შეცდომების სისტემატური შესწორება (მაგალითად,

წწწ.სლიპუპ.ცომშეერთებულ შტატებში); ან რეკლამის დამკვეთთა დარღვევების
(მაგალითად, წწწ.ადბუსტერს.ორგვანკუვერში) ან ჟურნალისტთა საჩივრების (როგორც ნიუს
მეით საიტზე, რომელსაც შეერთებულ შტატებში 1999 წლამდე 3 წლის განმავლობაში მორის
ტამანი ხელმძღვანელობდა) გამოქვეყნება.
9. რა გამოიკვლიეს კრიმინოლოგებმა დამნაშავეებისა და დევიაციის კონტექსტში?

დამნაშავეობა დაკავშირებული იყო ბიოლოგიური, ფსიქოლოგიური ან სოციალური

ფაქტორებით,

10. რას გულისხმობს თანასწორობის საარჩევნო პრინციპი?

ამომრჩეველსაც და კანდიდატსაც არჩევნებზე თანაბარი ზემოქმედების შესაძლებლობა უნდა

გააჩნდეთ. ასეთი უფლებით სარგებლობს პოლიტიკური პარტიაც, რომელსაც საარჩევნო
პერიოდში საქართველოს კონსტიტუციის 28-ე მუხლის საფუძველზე მინიჭებული საარჩევნო
უფლების რეალიზაციის შესაძლებლობა გააჩნია.

11. არის თუ არა რაიმე ინფორმაციის გავრცელება შეზღუდული?

კონსტიტუციის 24-ე მუხლის შესაბამისად, სიტყვის თავისუფლება შეიძლება შეიზღუდოს

სახელმწიფო უშიშროების, ტერიტორიული მთლიანობის ან საზოგადოებრივი
უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად,

12. პროკურატურის საქმიანობის ფარგლებია?

ახორციელებს სისხლისსამართლებრივ დევნას; სისხლისსამართლებრივი დევნის

განხორციელების უზრინველსაყოფად წინასწარი გამოძიების სტადიაზე ახორციელებს
საპროცესო ხელმძღვანელობას; კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში სრული
მოცულობით ატარებს წინასწარ გამოძიებას; ზედამხედველობს კანონის ზუსტ და
ერთგვაროვან შესრულებაზე მოკცვლევისა და ოპერატიულ-სამძებრო ორგანოების
საქმიანობისას; ზედამხედველობს კანონის ზუსტ და ერთგვაროვან შესრულებაზე
სასამართლოს მიერ დანიშნული სასჯელის მოხდისას, თხზულებითი ხასიათის სხვა
ღონისძიებათა აღსრულებისას, აგრეთვე დაკავების, წინასწარი პატიმრობის და ადამიანის
თავისუფლების შეზღუდვის სხვა ადგილებში; სასამართლოში სისხლის სამართლის საქმის
განხილვაში მონაწილებს, როგორც მხარე და მხარს უჭერს სახელმ,წიფო ბრალდებას;
კოორდინაციას უწევს დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლას. პროკურატურის მუშაობას
უძღვება გენერალური პროკურორი, რომელსაც სიითი შემადგენლობის უმრავლესობით 5
წლის ვადით ირჩევს პარლამენტი.

13. რას გულისხმობს მედია სივრცეში საჯარო პირების პირადი ცხოვრების

ხელშეუხებლობა?

ჟურნალისტის მიერ პირის პირად ცხოვრებაში შეჭრა გამართლებულია მხოლოდ მაშინ,

როდესაც მოპოვებული ინფორმაციის მიმართ არსებობს საჯარო ინტერესი, როდესაც
გამჟღავნებულ ფაქტებს საზოგადოებისთვის უფრო მეტი სიკეთის მოტანა შეუძლია, ვიდრე
ერთი კონკრეტული პირისთვის ზიანის მიყენებაა.

14. რას გულისხმობს ეროვნული მაუწყებლობა?

15. პირი, რომლის უდანაშაულობის პრეზუმციის უფლებაც დაირღვა , რითაც მას ღირსებაც
კი შეელახა, ვის ეკისრება

პირი, რომლის უდანაშაულობის პრეზუმფციის უფლებაც დაირღვა, რითიც შესაძლოა მას

ღირსებაც კი შეელახა - „ვალდებულია“ ამტკიცოს, რომ მედიასაშუალებები ტენდენციურად
ჩაერიონ მის უფლებაში და მორალური ზიანი მიაყენეს.

16. რა განმარტება აქვს საქართველოს კოსტიტუციის 41-ე მუხლს?

არავის აქვს უფლება, მოითხოვოს საჯარო დაწესებულებაში დაცული ინფორმაცია იმის

თაობაზე, თუ რა დაავადება გადაიტანა ამა თუ იმ კონკრეტულმა პირმა, როგორია მისი
შემოსავალი, რამდენ გადასახადს იხდის ის და ა.შ. პირად საიდუმლოებად უნდა ჩაითვალოს
აგრეთვე ნებისმიერი სხვა ინფორმაცია, რომელიც პირის იდენტიფიცირების საშუალებას
იძლევა. (მაგალითად, პირის მისამართი, ასაკი, ეროვნება

17. შეიძლება თუ არა პირის ქმედების ან საუბრის ფარული ჩაწერა?

არა,

18. შეიძლება თუ არა პირის იძულება, გაავრცელოს ის ინფორმაცია , რომლის გავრცელებაც

მას არ სურს?

საქართველოს კონსტიტუციის მე-19 მუხლით გარანტირებულია პირის უფლება, არ

აიძულონ, გამოთქვას თავისი აზრი საკუთარი ნების საწინააღმდეგოდ.

19. როდის დაარსდა Facebook-ი?

2006-ში

20. ბრიტანული კანონმდებლის მიდგომა უდანაშაულობის პრეზუმფციის პრინციპტთან

მიმართებაში:
ბრიტანული კანონმდებლობა ზღუდავს სასამართლო პროცესების გაშუქებას, ამასთან
ჟურნალისტმა არ უნდა გააშუქოს ისეთი მოვლენა რაც გავლენას მოახდენს სასამართლოს
მიერ გადაწყვეტილების მიღების პროცესზე.

21. როდის დაარსდა youtube-ი?

2005-ში

22. როგორი შემადგენლობითაა წარმოდგენილი უზენაესი სასამართლოს პლენუმი

უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის, მისი პირველი მოადგილისა და მოადგილეების, და

უზენაეს სასამართლოს ყველა მოსამართლისაგან.

23. ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს ადამიანის პირად ცხოვრებას და არ შეიჭრას პირად
ცხოვრებაში, თუ არ არსებობს განსაკუთრებული საზოგადოებრივი ინტერესი-პრინციპი10

24. რას ნიშნავს ანომიის თეორია, რომელიც ფრანგმა სოციოლოგმა ემილ დიუკერმა
ჩამოაყალიბა?

ადმიანები ჩადიან დევიაციურ ქმედებებს იმ მიზეზის გამო, რომ დისციპლინა და

სოციალური ურთიერთობის მარეგულირებელი ნორმები იმდენად შესუსტებულია, რომ
საზოგადოების წევრებს ეკარგებათ მორალური ვალდებულება, დაემორჩილონ მათ.

25. რას გულისხმობს სირდაპირი საარჩევნო პრინციპი?

წარმოადგენს მოსახლეობის შესაძლებლობას, არჩევნებში უშუალო მონაწილეობით აირჩიოს

წარმომადგენლობითი ორგანოს წევრები, შუამავლის (დელეგატის) გარეშე, ან თავად იქნეს
არჩეული ამომრჩეველთა მიერ. სხვა სიტყვებით, რომ ითქვას სამართლებრივ დონეზე არ
არის მოწესრიგებული ისეთი ინსტანცია, რომელიც თავად აირჩევდა პირს წარმომად-
გენლობით ორგანოებში შესაბამის თანამდებობებზე.

26. რა ფუნქცია აქვს სხდომის მდივანს?

მათი მონაწილეობის გარეშე დაუშვებელია საქმეთა განხილვა სასამართლოში. სხდომის

მდივანი აწარმოებს სასამართლო მიმდინარეობის ჩაწერას, ადგენს განხილვასთან
დაკავშირებულ დოკუმენტებს და მოსამართლესთან ერთად ხელს აწერს მათზე.

27. რას გულისხმობს ეთიკაზე ორიენტირებული ვებ-გვერდები?

ზოგიერთი გვთავაზობს ინფორმაციას და რჩევას ანგარიშვალდებულების ხელშეწყობის

შესახებ (მსგავსად ჟურნალისტთა საერთაშორისო ფედერაციის ვებ-გვერდისა აფრიკელი
ჟურნალისტებისათვის: წწწ.იფჯ.ორგ/რეგიონს/აფრიცა). სხვები ურჩევენ საზოგადოებას, თუ
როგორ შეაფასონ მედია (ისე, როგორც ჯონ მაკ მანუსის სან ფრანცისკოს ბეი არეას ვებ-
გვერდი, რომელიც ტელეარხებზეა ფოკუსირებული: წწწ.გრადეტჰენნეწს.ორგ).

28. Youtube-ე შეიძლება თუ არა ჩაითვალოს მედასაშუალებად?

კი

29. eBay დაარსდა 1995 წელს, Google – 1998-ში, Wikipedia – 2001-ში, YouTube- 2005-ში, Facebook
– 2006-ში, ხოლო Twitter – 2007 წელს.

30. კონსტიტუციის მე-16 მუხლში აღნიშნულია, რომ: „ყოველ ადამიანს აქვს სიტყვის, აზრის,
სინდისის, აღმსარებლობისა და რწმენის თავისუფლება.~ საქართველოს კონსტიტუციის
24-ე მუხლი კი აცხადებს, რომ: `ყოველ ადამიანს აქვს უფლება თავისუფლად მიიღოს და
გაავრცელოს ინფორმაცია, გამოთქვას და გაავრცელოს თავისი აზრი ზეპირად,
წერილობით ან სხვაგვარი საშუალებით.~ პირის უფლება, მიიღოს და გაავრცელოს
ინფორმაცია ნებისმიერი საშუალებით, გულისხმობს იმას, რომ არავის არ სჭირდება
წინასწარი ნებართვა ინფორმაციის შეგროვების, დამუშავების ან გავრცელებისათვის.
კონსტიტუცია, ისევე როგორც საერთაშორისო დოკუმენტები, კრძალავს სახელმწიფოს
მხრიდან რაიმე სახის კონტროლს ინფორმაციის გავრცელების თანამედროვე
საშუალებებზე. გამონაკლისს წარმოადგენს სამაუწყებლო სიხშირის გამოყენება, რაც
ბუნებრივად ამოწურვადი რესურსია.

31. დღესდღეობით კანონი, რომელიც ცენზურის შესაძლებლობას უშვებს, მიღებული არ

არის.