አማርኛ

አማርኛ
እንደመጀመሪያ ቋንቋ
የተማሪ መጽሐፍ
እንደመጀመሪያ ቋንቋ
የተማሪ መጽሐፍ

 &

፩ኛ ክፍል

፩ኛ ክፍል
የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 1
 አማርኛ
አማርኛ ቋንቋ
እንደመጀመሪያ
የተማሪ መጽሐፍ
እንደመጀመሪያ ቋንቋ
፩(1)ኛ መጽሐፍ
የተማሪ ክፍል
የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ትምህርት ቢሮ
፩(1)ኛ ክፍል
የአዲስ አበባ ከተማአዘጋጆች
አስተዳደር ትምህርት ቢሮ
መዓዛ ታረቀኝ ወርቅነህ
እሸቱ ግርማ ኃ/ጊዮርጊስ

አዘጋጆች ዩሱፍ ማሩ ፈረጅ

ገምጋሚና
መዓዛ ታረቀኝ አርታኢዎች
ወርቅነህ
መስፍን ደፈረሱ ወ/መድህን
እሸቱ ግርማ ኃ/ጊዮርጊስ
ትንቢት ግርማ ኃይሉ
ዩሱፍ ማሩ ፈረጅ
ፋሲል ብዙነህ በቀለ
ገምጋሚ
የጥራት ተቆጣጣሪና ገምጋሚ
ፋሲል ብዙነህ በቀለ
ፍሬሕይወት አሰፋ ከበደ
የጥራት ተቆጣጣሪ አስተባባሪ
ፍሬሕይወት አሰፋ ከበደ
ጌታቸው ታለማ አጥናፉ
አቀማመጥ እና ስዕል
እንጦጦ ፖሊ ቴክኒክ ኮሌጅ (TMS)
I
© የመጽሐፉ ህጋዊ ቅጂ ባለቤት 2014 ዓ.ም የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ትምህርት ቢሮ
ነው፡፡

ምስጋና
ይህን የትምህርት መጽሐፍ ከዝግጅት ጀምሮ በከተማችን በሚያስተምሩ መምህራን እንዲዘጋጅ በማድረግ፣
አስፈላጊውን በጀት በማስፈቀድ እንዲሁም በጥብቅ ዲስፕሊን እንዲመራ ላደረጉት ከፍተኛ ሙያዊና
አስተዳደራዊ ድጋፍ ላደረጉት ለትምህርት ቢሮ ኃላፊ አቶ ዘላለም ሙላቱ፣

እንዲሁም የዝግጅቱ ስራ ቁልፍ ስራ መሆኑን ተረድተው ትኩረት በመስጠት በሚያጋጥሙ ችግሮች

መፍትሄ በመስጠት፣ የአፈጻጸም ሂደቱን በመከታተል፣ በመገምገምሁሌም ከጎናችን ለነበሩ የትምህርት ቢሮ
የማኔጅመንት አባላት የስርዓተ ትምህርት ዘርፍ ምክትል ቢሮ ኃላፊ አቶ አድማሱ ደቻሳ ፣ የትምህርት
ቴክኖሎጂ ዘርፍ ምክትል ቢሮ ኃላፊ አቶ ዳኛው ገብሩ፣ የመምህራን ልማት ዘርፍ ምክትል ቢሮ ኃላፊ
አቶ ሳምሶን መለሰ ፣ ለትምህርት ቢሮ ኃላፊ አማካሪ ወ/ሮ አበበች ነጋሽ ፣ ለትምህርት ቢሮ ጽ/ቤት ኃላፊ
አቶ ሲሳይ እንዳለ ፣ ለቴክኒክ አማካሪ አቶ ደስታ መርሻ ላበረከቱት አስተዋጽኦ ምስጋና ይገባቸዋል፡፡

በመጨረሻም መጽሐፉ ተጀምሮ እስኪጠናቀቅ ድረስ የትምህርት ቤት ርዕሰ መምህራን ለአዘጋጅ መምህራን
ከዚህ በላይ ስራ የለም በማለት ፍቃድ በመስጠትና የሞራል ድጋፍ ስላደረጋችሁም ምስጋናችን
እናቀርባለን፡፡

II
 ማውጫ ገጽ
ይዘት
መግቢያ.........................................................................IV
1.
መግቢያ ምዕራፍ አንድ .........................................................1

ቤተሰብ
ምዕራፍ አንድ
2. 1.1. ምዕራፍ
ቤተሰብ
ሁለት.........................................................17
1. ቤት
ምዕራፍ ሁለት
3. 1.1. ምዕራፍ
ቤት ሦስት ........................................................30
2. ትምህርት
ምዕራፍ ሦስት ቤት
4. 2.1. ምዕራፍ አራት........................................................41
ትምህርት ቤት

3. ምዕራፍ አራት
ጓደኛሞች
3.1. ጓደኛሞች
5. ምዕራፍ አምስት......................................................53
4. ምዕራፍ አምስት
ተክሎች
4.1. ተክሎች
6. ምዕራፍ ስድስት...................................................... 63
5. ምዕራፍ ስድስት
የመንገድ
5.1.
ደህንነት
የመንገድ ደህንነት …………………………
7. ምዕራፍ
6. ምዕራፍ ሰባት …………………………................... 74
ሰባት …………………………
6.1. ተረት
ተረት…………………………

8. ምዕራፍ
7. ምዕራፍ ስምንት …………………………............... 86
ስምንት …………………………

ምግብ …………………………
7.1. ምግብ
8. ምዕራፍ ዘጠኝ…………………………
9. ምዕራፍ ዘጠኝ……...................……………………. 97
9. የግል ንፅህና አጠባበቅ…………………………
የግል ንፅህና አጠባበቅ
10. ምዕራፍ አስር …………...................................………………
10. ምዕራፍ አስር ……………..................……………. 108
10.1. የቤት እንሰሳት
የቤት እንሰሳት
11. ሙዳዬ ቃላት …………………………
ዋቢ መፅሐፍት
ዋቢ መፅሐፍት
አባሪዎች

III
 መግቢያ

ይህ መጽሐፍ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛን ቋንቋ ለመጀመሪያ ቋንቋነት ለሚማሩ

ተማሪዎች የተዘጋጀ ነው፡፡ በዚህ መፅሃፍ የሚማሩ ተማሪዎች በቋንቋው በብቃት
ማዳመጥ፣ መናገር፣ ማንበብ እና መፃፍ እንዲችሉ ለማድረግ ተሻሽሎ የተዘጋጀ
የመጀመሪያ ቋንቋ ስርዓተ ትምህርት አካል ነው፡፡

መጽሐፍ ሲዘጋጅ መነሻ ያደረገው ተማሪዎች ማዳመጥ፣ መናገር፣ ማንበብና

መፃፍ እንዴት እንደሚማሩ ማለማመድ ላይ የተመሰረተ ነው፡፡

ይህ መጽሐፍ የመጀመሪያ ቋንቋ ስርዓተ ትምህርትን እና መርሃ ትምህርትን

መሰረት አድርጎ የተዘጋጀ ሲሆን የሚከተሉትን መሰረታዊ መርሆዎች አካቷል፡፡

IV
ተማሪዎች ስዕሎችን በመመልከት፤ ተረቶችን (ታሪኮችን) በማዳመጥ፥
የማዳመጥና የመናገር ክሂላቸውን ያዳብራሉ፡፡

ተማሪዎች የሚነበብላቸውን ታሪክ(ምንባብ) በሚገባ በማዳመጥ

ያዳመጡትን ታሪክ(ምንባብ) በንግግርም ሆነ በፅሑፍ በግልፅ
ቋንቋ መናገርና መፃፍ ይጠበቅባቸዋል፡፡ ይህንን ተግባር ለማድረግ
ተከታታይ የመናገርና የመፃፍ ተደጋጋሚ ልምምድ ማድረግ
አለባቸው፡፡

ተማሪዎች የቋንቋው ተተኳሪ ፊደላት የሚወክሏቸውን ድምፆች

በመፃፍ፣ ተተኳሪ ፊደላትን በተገቢው የፊደላት አሰዳደር በመጠቀም
አዳዲስ ቃላትን ይማራሉ::

V
ተማሪዎች በተተኳሪ ፊደላትና በተለመዱ ቃላት የተመሰረቱ
ቃላትንና ዓረፍተ ነገሮችን ማንበብ ይጠበቅባቸዋል፡፡

ተማሪዎች የተለመዱ ቃላትን ሲያዳምጡና ሲያነቡ የተዘውታሪ

ቃላቱን ፍቺ አብረው መማር አለባቸው፤በዚህም የሚያዳምጡትንና
የሚያነቡትን ሀሳብ ይረዳሉ፤የቃላት ዕውቀታቸውንም በማሳደግ
ሐሳብን በንግግርና በፅሑፍ ሌሎች አዳዲስ ቃላትን ይመሰርታሉ፡፡

ተማሪዎች የተለያዩ ታሪኮችን(ተረቶችን) እና ሌሎች ፅሑፎችን

አንብበው መረዳት ይችሉ ዘንድ የአንብቦ መረዳት ተግባራትን
በተደጋጋሚ በመስራት ማዳበር ይጠበቅባቸዋል፡፡

VI
 ውድ የተማሪ ወላጆች(አሳዳጊዎች)

ልጆቻችን የቋንቋውን ትምህርት በአግባቡ ይገነዘቡ ዘንድ የእኛና

የእርስዎ ጥምር እገዛ ያስፈልጋል፤ ስለሆነም ከዚህ በታች
የተዘረዘሩትን ተግባራት ከግምት ውስጥ በማስገባት በቤት ውስጥ
ልጅዎን ያግዙ፡፡

• ለልጆችዎ የተለያዩ ታሪኮች፣ ተረቶች ወዘተ ይንገሯቸው ወይም

ያንብቡላቸው፡፡
• ለልጆችዎ የነገሯቸውን ታሪክ(ተረት) መልሰው እንዲናገሩ ወይም
እንዲተርኩ ያበረታቷቸው፡፡
• በተማሪ መፅሃፍ ላይ የቀረቡትን ምንባቦችና ተግባራት በየጊዜው
እየተከታተሉ ያሰሯቸው፡፡
• ልጆችዎ በራሳቸው ተነሳሽነት ተተኳሪ ፊደላትን እንዲለዩ፣
ቃላት እንዲመሰርቱ ያበረታቷቸው፡፡ እንዲሁም ታሪኮችን
እንዲያዳምጡ፣እንዲናገሩ፣ እንዲያነቡና እንዲፅፉ ያበረታቷቸው፡፡
• ልጆችዎ መምህሮቻቸው የሚሰጧቸውን ተግባራዊ ክንውን
መተግበሪያ የሚሆኑ ቁሳቁሶች እና ሌሎችን በማሟላት የወላጅነት
ግዴታዎን ይወጡ፡፡

VII
 አማርኛ ምዕራፍ አንድ
፩ኛ ክፍል
ቤተሰብ

የምዕራፉ አላማዎች

• ስለጽህፈት ጽንሰ ሃሳብ የቀረበውን ገለጻ

ታዳምጡና ከጓደኞቻችሁ ጋር ትወያያላችሁ፤
• ተዘውታሪ ቃላትን ትዘረዝራላችሁ፤
• አዳዲስ ሆሄያትን/ድምፆችን ትለያላችሁ፤
• በፊደል ገበታ ላይ ያሉትን ሆሄያት ሁሉ በትክክል
ትቀርጻላችሁ፤
• ተገቢ የሆነ የእርሳስና እስክሪቢቶ አያያዝን
ትማራላችሁ::

፩ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 1

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

ቤተሰብ
ማዳመጥ
የቤተሰብ አባላት (ወንድ አያት፣ሴት
አያት፣አባት፣እናት፣ሴትና ወንድ ልጆች በ1ኛ ክፍል
ደረጃ የሚገኙ) የሚያሳይ ስእል

የእናትና አባት (ለየብቻ ጎን የእህትና ወንድም (ለየብቻ ጎን ለጎን

ለጎን ተቀምጠው) የሚያሳይ ተቀምጠው) የሚያሳይ ስዕል
ስዕል

ተዘውታሪ ቃላት

ወንድም እህት
የእናት ስዕልየአባት ስዕል( የወንድ ልጅ ስዕል የሴት ልጅ ስዕል
አባት የሚለው (ወንድም የሚለው (እህት የሚለው
(እናት ቃል ከስዕሉ ጎን ቃል ከስዕሉ ጎን ቃል ከስዕሉ ጎን
የሚለው ቃል ይቀመጥ) ይቀመጥ) ይቀመጥ)
ከስዕሉ ጎን
ይቀመጥ)

፪ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 2

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

 ተተኳሪ ቃላት
ከመፅሐፍ ጋር የተያያዙ የተለመዱ ቁልፍ ቃላትን መለየት

የመፅሐፍ ርዕስ የመፅሐፍ የፊት መጽሐፍ የኋላ

የእርሳስ አያያዝ
መጽሐፍ አያያዝ ሽፋን ሽፋን

የመፅሐፍ አያያዝን የሚያሳይ የእርሳስ አያያዝ የሚያሳይ

ስዕል ስዕል

ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- የቤተሰብ አባላትን ጻፉ፡፡

አያት
እናት
?

? ቤተሰብ ?

?
?
?

አያት
እናት
?
፫ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 3
ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

 የፅህፈት ጽንሰ ሃሳብ

ትዕዛዝ፡- ቀጥሎ ያሉትን የፅህፈት ፅንሰ ሃሳቦች ከጓደኞቻችሁ
ወይም ከቤተሰብ ጋር በመወያየት ስሩ፡፡
1. ቋሚ መስመር ( |||| )
ትዕዛዝ፡- ቀጥሎ ባለው ክፍት ቦታ ቋሚ መስመርን ደጋግማችሁ
ጻፉ፡፡
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
2. አግድም መስመር ( _________ ............ )

ትዕዛዝ፡- ቀጥሎ ባለው ክፍት ቦታ አግድም መስመርን

ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡

__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
3. ሰያፍ/ስላች መስመር (///// )

ትዕዛዝ፡- ቀጥሎ ባለው ክፍት ቦታ ስላች መስመርን

ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

፬ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 4

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

4. ግራ ቅንፍ ( ( ( (

ትዕዛዝ፡- ቀጥሎ ባለው ክፍት ቦታ የግራ ቅንፍ የፅህፈት ፅንሰ

ሀሳብን ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡

______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
5. ቀኝ ቅንፍ ) ) ) )

ትዕዛዝ፡- ቀጥሎ ባለው ክፍት ቦታ የቀኝ ቅንፍ የፅህፈት ፅንሰ

ሃሳብን ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡

______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

6. ቀለበት ( 0 0 0)
ትዕዛዝ፡- ቀጥሎ ባለው ክፍት ቦታ የቀለበት የፅህፈት ፅንሰ
ሀሳብን ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡
____________________________________________
_____________________________________________

፭ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 5

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

 ተተኳሪ ፊደል
የተተኳሪ ፊደልን ቅርፅ መለየት
1. ባለ አንድ እግር ፊደል
_____________________________________________
ቀ ተ ቸ ነ ኘ የ ገ ፐ ኀ
_____________________________________________
2. ባለ ሁለት እግር ፊደል
_____________________________________________
ለ ሰ ሸ በ አ ኸ ዘ ዠ ደ ጸ ጀ ጰ ቨ
______________________________________________
3. ባለ ሶስት እግር ፊደል
________________________________________________
ጠ ጨ ሐ
________________________________________________
4. እግር አልባ ፊደል
________________________________________________
ሠ መ ወ ዐ ፀ ሀ ፈ
________________________________________________
ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- ባለአንድ እና ባለ ሶስት እግር ፊደሎችን በቅደም
ተከተል ለያይታችሁ ጻፉ፡፡
________________________________________________
________________________________________________

፮ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 6

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

አቶ ኑረዲንና ቤተሰባቸው
ማዳመጥ
የቤተሰብ አባላት የከተማ ገፅታ ባለው ቤት ውስጥ ሶፋ ላይ አባት ከሴት
ልጁ፤ እናት ከወንድ ልጇጋር ጎን ለጎን ተቀምጠው ሲወያዩ የሚያሳይ ስዕል

ተተኳሪ ፊደል
በ ቀ
የበሬ ስዕል የቀበሮ ስዕል

ቃላት
በር ቀባ
በሶ ቀረ
ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- የ “በ” እና “ቀ” ፊደልን ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡
_________________________________________________
ትዕዛዝ፡- “በ” እና “ቀ”ን መነሻ በማድረግ ቃል መስርቱ፡፡
1. በ = _________ ፣_________ ፣__________
2. ቀ = _________ ፣ _________ ፣__________

፯ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 7

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

 ተተኳሪ ፊደል
ቡ ቁ
የቡና ተክል (ቀይ ከበሰለ እና የቁራ ስዕል
አረንጓዴ ፍሬው ጋር) ስዕል

ቃላት
ቡቡ ቁር
ቡጡ በቁ
 ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- የ“ቡ” እና “ቁ” ፊደልን ደግማችሁ ጻፉ፡፡
___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

ትዕዛዝ፡-“ቡ” እና “ቁ”ን ፊደላት መነሻ ላይ በማድረግ ቃላት ጻፉ፡፡

1. ቡ = _________ ፣ _________ ፣__________

2. ቁ = _________ ፣ _________ ፣ __________

፰ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 8

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

ስልሺና ዊልቸሩ
ማዳመጥ
6 የቤተሰብ አባላት ባሉበት ስብስብ ውስጥ 2ወንድ ልጅ 1ኛው
በዊልቸር ተቀምጦ፤2ቱ ሴት ልጆች ተቀላቅለው ተቀምጠው
የሚያሳይ ስዕል

ተተኳሪ ፊደል
ቢ ቂ
የቢራቢሮ ስዕል የቂጣ ስዕል

ቃላት
ቢሮ በቂ
ቀቢ ቂጣ
ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- የ “ቢ” እና “ቂ” ፊደልን ደግማችሁ ጻፉ፡፡
___________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

ትዕዛዝ፡- “ቢ” እና “ቂ” ፊደልን በቃል መነሻ ላይ በማድረግ ቃል

ጻፉ፡፡
1. ቢ= __________ ፣ _________ ፣ _________
2. ቂ= __________ ፣ _________ ፣_________

፱ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 9

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

 ተተኳሪ ፊደል
ባ ቃ
የባልዲ ስዕል የቃሪያ ስዕል

ቃላት
ባላ ቃል
ባባ በቃ
ካባ ደቃ
ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- የ “ባ” እና “ቃ” ን ድምፆች ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡
______________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

ትዕዛዝ፡-“ባ” እና “ቃ” ፊደልን በቃል መነሻ ላይ በማድረግ ቃል

ጻፉ፡፡

1. ባ = __________ ፣ __________ ፣ _________

2. ቃ= __________ ፣ __________ ፣__________

፲ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 10

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

ኪሩቤልና ፍቅርተ
ማዳመጥ
አንዲት አይነ ስውር ሴት “ኬን” (ዱላ) ይዛ ስትሄድ የሚያሳይ ስዕል

 ተተኳሪ ፊደል
ቤ ቄ
የከተማ ቤት ስዕል የቄስ ስዕል

 ቃላት
ቤቢ ሱቄ
ቅቤ ሳቄ
ከቤ ቄራ
 ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- የ “ቤ” እና “ቄ” ን ፊደል ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡
_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

ትዕዛዝ፡- “ቤ” እና “ቄ” ን መነሻ በማድረግ ቃል ጻፉ፡፡

1. ቤ= _________ ፣ ___________ ፣ ___________
2. ቄ= _________ ፣ ___________፣ ___________
፲፩ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 11
ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

ተተኳሪ ፊደል
ብ ቅ
የብስኩት/ የብርድ ልብስ ስዕል የቅርጫት ስዕል

ቃላት
ብር ቅር
ቅብ ቆቅ
ብቻ ብቅ
ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- የ“ብ” እና የ“ቅ”ን ፊደል ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡
__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

ትዕዛዝ፡- “ብ” እና “ቅ”ን መነሻ በማድረግ ቃል ጻፉ፡፡

1. ብ = _________ ፣ _________ ፣ __________

2. ቅ = _________፣ _________ ፣ __________

፲፪ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 12

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

ተተኳሪ ፊደል
ቦ ቆ
የቦቲ ጫማ ስዕል የቆስጣ ስዕል

ቃላት
ዳቦ ቆሎ
ቦይ ቆላ
ሽቦ ቆጮ

ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- የ“ቦ” እና የ“ቆ”ን ፊደል ደጋግማችሁ ጻፉ፡፡
_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

ትዕዛዝ፡- “ቦ” እና “ቆ”ን መነሻ በማድረግ ቃል ቅርፅ ፃፉ፡፡

1. ቦ = _________ ፣ __________ ፣ __________

2. ቆ = _________ ፣ _________ ፣ __________

፲፫ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 13

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- ቀጥሎ ተዘበራርቀው የተቀመጡትን ፊደላት በቅደም
ተከተል ደጋግማችሁ ፃፉ፡፡
_____________________________________________________________________

ቤ ቡ ባ በ ቦ ብ ቢ
_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

________________________________________________________________________

ቄ ቁ ቃ ቀ ቆ ቅ ቂ
_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

ትዕዛዝ፡- በሚከተሉት ሆሄያት እና ቃላት ጻፉ፡፡

1. በ = ________ ቀ= _________
2. ቡ = _______ ቁ= _________
3. ቢ = ________ ቂ= _________
4. ባ = ________ ቃ= _________
5. ቤ = ________ ቄ= _________
6. ብ = ________ ቅ= _________
7. ቦ = ________ ቆ= _________

፲፬ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 14

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

ተተኳሪ ፊደል
ትዕዛዝ፡- ከ“ቤ ቄ” - “ቢቂ” ያሉትን ፊደላት በክፍት ቦታው
ደግማችሁ ፃፉ፡፡
_________________________________________________________________________

ቤ ቄ ቡ ቁ ቦ ቆ በ ቀ ባ ቃ ብ ቅ ቢ ቂ
____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

ትዕዛዝ፡- የ“በ”ን እና “ቀ”ን ቤተሰብ በትክክል አሟልታችሁ ፃፉ፡፡

____________________________________________________________________________

በ ____ ____ ____ ___ ___ ___

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

ቀ_____ ____ _____ _____ ______ ______

_____________________________________________________________________________

ትዕዛዝ፡- በቃላቱ ውስጥ የተጓደሉትን ፊደል አሟሉ፡፡

1. ቄ ___
2. __ ቦ
3. ቆ __
4. ብ __
5. ቂ __

፲፭ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 15

ምዕራፍ አንድ ቤተሰብ

ትዕዛዝ፡- ስዕሎቹ ከወከሉት የመጀመሪያ ፊደል ጋር አዛምዱ፡፡

ትዕዛዝ፡- ስዕሎቹ ከወከሉት የመጀመሪያ ፊደል ጋር አዛምዱ፡፡

በበ የቃሪያ ስዕል
ቢ የባልዲ ስዕል
ቂ
ቢ የቆብ ስዕል(የሙስሊም)
ባ የቤት ስዕል
ቃ የበግ ስዕል
ቂ
ቤ የቂጣ ስዕል
ቆ የቢራቢሮ ስዕል
ባ
የክለሳ ጥያቄዎች

1. የተጓደሉትን የ“በ” እና “ቀ” ዘር ሆሄያትን አሟልታችሁ ፃፉ፡፡

ቃ
ሀ. በ ___ ___ ባ ____ _____ ቦ
ለ. ቀ __ ቂ ___ ___ ቅ ___
ቤ
2. የ“በ” እና “ቀ” ፊደል ዘሮችን መነሻ በማድረግ ቃል ጻፉ፡፡

የክለሳ ጥያቄዎች

1. የተጓደሉትን የ“በ” እና “ቀ” ዘር ሆሄያትን አሟልታችሁ ፃፉ፡፡

ሀ. በ ___ ___ ባ ____ _____ ቦ
ለ. ቀ __ ቂ ___ ___ ቅ ___

2. የ“በ” እና “ቀ” ፊደል ዘሮችን መነሻ በማድረግ ቃል ጻፉ፡፡

፲፮ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 16

 አማርኛ ምዕራፍ ሁለት
፩ኛ ክፍል
ቤት

የምዕራፉ ዓላማዎች

• የሚነበብላችሁን ታሪክ በማዳመጥ መልዕክቱን ትናገራላችሁ፤

• በመኖሪያ ቤታችሁ ውስጥ ያሉ ቁሳቁሶችን ትለያላችሁ፤
• አዳዲስ ሆሄያትን/ ድምፆችን ታነባላችሁ፤
• ሆሄያትን ከድምፅ ጋር ታዛምዳላችሁ፤
• ባለሁለት ፊደል ቃላትን ትፅፋላችሁ/ ትመሰርታላችሁ::

፲፯ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 17

ምዕራፍ ሁለት ቤት

እኔ ማን ነኝ ?
ማዳመጥ
የቤት ስዕል ተለያዩ ክፍሎች ያሉትና ቁሳቁሶች ያሉትና
ቁሳቁሶች ፊት ለፊት የሚታዩበት (ሶፋ፣ ቴሌቪዥን፣
ወንበር፣ ጠረጴዛ፣….)

ንባብ
 ተተኳሪ ፊደልን ከምስል ጋር ማንበብ
ጠ መ ረ
የጠጠር ስዕል የመፅሐፍ / የመጥጊያስዕል ረጅም ነገርን
የሚገልፅ ስዕል

 ቃላት፡- ጠቡ ቆመ ረባ
ጠባ መቃ ቀረ
 ጡ ሙ ሩ
የጡጦ/ የጡሩንባ ስዕል የሙዝ/ የሙቀጫ ስዕል ኢትዮጵያዊያን
አትሌቶች ሲሮጡ
የሚያሳይ ስዕል

ቃላት፡- መጡ ሙዝ ሩቅ ሩብ
ጡብ ሙቅ ሩጡ ቀሙ

፲፰ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 18

ምዕራፍ ሁለት ቤት

ንባብ

 ተተኳሪ ፊደልን ከምስል ጋር ማንበብ

ጢ ሚ ሪ

የጢንዚዛ ስዕል የሚዛን/ የሚጥሚጣ ስዕል የሪዝ ስዕል

ቃላት፡- ጢሙ ሚጡ መሪ
ጢጢ ሚሚ ቀሪ

 ተተኳሪ ፊደልን ከምስል ጋር ማንበብ

ጣ ማ ራ

የጣሳ/የጣውላ ስዕል የማር/ የማንጎ ስዕል የራስ ስዕል

ቃላት፡- ጣመ ማማ ራራ
ጠጣ ማረ ጣራ

፲፱ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 19

ምዕራፍ ሁለት ቤት

ንባብ
ጤ ሜ ሬ
የጤፍ ስዕል የሜዳ ስዕል የሬት ስዕል

ቃላት፡- ቢጤ ቁሜ በሬ
ጤሰ ሜዳ ማሬ
የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ
________________________________________________
ጤ ሜ ሬ ጤ ሜ ሬ
________________________________________________
________________________________________________
ቢጤ ማሜ በሬ
_______________________________________________

ጥ ም ር
የጥንቸል ስዕል የምላስ/ የምስር ስዕል የርግብ ስዕል

 ቃላት፡- ጥም ምጥ ርቢ
ጥጥ ምጤ ጥር
ጥቢ ምሳ ማር

፳ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 20

ምዕራፍ ሁለት ቤት

ንባብ
ጦ ሞ ሮ
የጦጣ ስዕል የሞተር ሳይክል ስዕል አንድ ልጅ ብቻውን ሲሮጥ
የሚያሳይ ስዕል

 ቃላት፡- ጦመ ሞቀ ሮሮ
ጡጦ ማሞ በሮ
መጦ ሞተ መሮ
 ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ባዶ ቦታ ከ“ጠ” እስከ “ጦ” ያሉትን
ሆሄያት ፃፉ፡፡
ጠ __ __ __ __ __ ጦ
ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ባዶ ቦታ ከ“መ” እስከ “ሞ” ያሉትን
ሆሄያት ፃፉ፡፡
መ __ __ ማ __ __ __
ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ባዶ ቦታ ከ“ረ” እስከ “ሮ” ያሉትን
ሆሄያት ፃፉ፡፡
ረ ሩ ___ ራ ___ ___ ሮ
ትዕዛዝ፡- በተማራችኋቸው ፊደላት ባላሁለት ሆሄ ቃል ጻፉ፡
1.____________ 3.___________
2.____________ 4.___________

፳፩ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 21

ምዕራፍ ሁለት ቤት

አናጢዉ
ማዳመጥ
ከቤት ጣሪያ ላይ ወጥቶ በቀኝ እጁ የምስማር መምቻ(መዶሻ) ይዞ በእግራ እጁ ሚስማር ይዞ
የሚያሳይ ስዕል

ንባብ

 ተተኳሪ ፊደል

ደ ተ ፈ

የደብተር ስዕል የተራራ ስዕል የፈረስ ስዕል

ቃላት፡- ደራ ተራ ፈራ
ደማ ሞተ ፈታ
 ተተኳሪ ፊደል
ዱ ቱ ፉ
የዱባ ስዕል የዉሃ መውረጃ ቱቦ ስዕል

ፉ
 ዱቤ ጣቱ ጠፉ
ዱላ ቱባ ሰፉ
፳፪ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 22
ምዕራፍ ሁለት ቤት

ንባብ
ዲ ቲ ፊ

የቲማቲም ስዕል የፊኛ ስዕል

 ቃላት፡- ቃዲ ቦቲ ፊት

ረዲ ቤቲ ሰፊ
ዳ ታ ፋ

የዳቦ ስዕል የታንክ ስዕል የፋፋ ካርቶን

ያለበት ስዕል

ቃላት፡- ዳር ቦታ ፋፋ
ዳቦ ቃታ ሰፋ

ዴ ቴ ፌ
የቴሌቪዥን ስዕል የፌስታል ስዕል

ዴ
ቃላት፡- ጥዴ ቤቴ ፌጦ
ዳዴ ጣቴ ቡፌ

፳፫ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 23

ምዕራፍ ሁለት ቤት

የእኛ ቤተሰብ
ማዳመጥ
ቤት ውስጥ አባት ለልጆቹ ተረት ሲያወራ
(አባት፣እናት፣ወንድ ልጅ(9ዓመት)፣ ሴት ልጅ
(7ዓመት) ወንበር ላይ ተቀምጠው የሚያሳይ
ስዕል

ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ድ ት ፍ
የድመት ስዕል የመመገቢያ ትሪ ስዕል የፍራፍሬ ስዕል

 ቃላት፡- ድድ ትሪ ፍሬ
ድሮ ጣት ፍም
 ተተኳሪ ፊደል

ዶ ቶ ፎ
የዶሮ ስዕል የቶፋ/ የቶምቦላ የፎጣ/ የፎቅ ስዕል
ስዕል

ቶ
 ቃላት፡- ዶቃ መቶ ፎጣ
ባዶ ትቶ ፎቶ

፳፬ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 24

ምዕራፍ ሁለት ቤት

ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ባዶ ቦታ ከ “ደ- ዶ” ያሉትን

ሆሄያት ፃፉ፡፡

ደ ዱ ___ ____ ዴ ____ ____

ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ክፍት ቦታ ከ “ተ - ቶ” ያሉትን

ሆሄያት ፃፉ፡፡

ተ ___ ቲ ___ ____ ት ____

ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ባዶ ቦታ ከ “ፈ - ፎ” ያሉትን

ሆሄያት ፃፉ፡፡

ፈ ___ ____ ____ ____ ____ ፎ

ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ክፍት ቦታ በ “ደ ፣ ተ እና ፎ”

ባለሁለት ሆሄ ቃል ፃፉ፡፡

_______________________________________

________________________________________

________________________________________

፳፭ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 25

ምዕራፍ ሁለት ቤት

ተዘውታሪ ቃላት

ቴሌቪዥን የምግብ ሳህን ጠረጴዛ

የወጥ ሳህን ማንቆርቆሪያ የውሃ ብርጭቆ

ንባብ

ተተኳሪ ፊደል

ሰ አ ነ

የሰርግ ስዕል 1(የአሳ ስዕል) የነርስ ስዕል

 ቃላት፡- ሰራ አፍ ነቃ
ሰጠ አማ ነዳ

ሱ ኡ ኑ
የሱፍ ልብስ/ የሱፍ አበባ ስዕል የኑግ ስዕል

ኡ
 ቃላት፡- ሱቅ ኡፍ ኑኑ
ረሱ ኡኡ ቀኑ

፳፮ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 26

ምዕራፍ ሁለት ቤት

ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ሲ ኢ ኒ
የሲሚንቶ ስዕል የሲሚንቶ/ የሲባጎ ስዕል የኒያላ ስዕል

 ቃላት፡- መሲ ኢሳ ስኒ
ሲጥ ኢፋ ቡኒ

 ተተኳሪ ፊደል
ሳ ኣ ና
የሳር /የሳሙና የአምፖል
ና
ስዕል ስዕል
ና
 ቃላት
ሳባ አቶ ናና
ሳራ አለ ፋና
ሳማ አጡ ናማ

፳፯ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 27

ምዕራፍ ሁለት ቤት

ንባብ
ተተኳሪ ቃላት
ሴ ኤ ኔ

ኔ
የሴት ልጅ ስዕል የኤሊ ስዕል ኔ

 ቃላት፡- ሴት ቀኔ
ሴም ሴራ
 ተተኳሪ ፊደል
ስ እ ን

6
የእንቁላል ስዕል የንስር አሞራ ስዕል

ስም እሱ ንቂ
ስር እማ ንብ

ሶ ኦ ኖ
የሶፋ ስዕል የኦዳ ዛፍ ስዕል የኖራ ቀለም ስዕል

ኦ
ቃላት
ሶል ኦና ኖረ
በሶ ኦሞ መኖ

፳፰ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 28

ምዕራፍ ሁለት ቤት

የክለሳ ጥያቄዎች
ትዕዛዝ፡- በሚከተለው ሠንጠረዥ ውስጥ “ተዘበራርቀው”
የገቡትን ሆሄያት በቅደም ተከተል አስተካክላችሁ ጻፉ፡፡

ደ ተ ፈ ና ቶ ኔ ፍ
አ ዱ ቱ ፉ ፎ ት ኦ
ነ ኡ ዲ ቲ ፊ እ ዶ
ዳ ኑ ኢ ን ኤ ድ ቴ
ኖ ኒ ፌ ኣ ዴ ታ ፋ

ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ባዶ ቦታ የተጓደሉትን

የ“ሰ”፣“ነ”፣“ጠ”፣ “አ” እና “ደ” ዘሮች በማሟላት ፃፉ፡፡
1. ሰ ___ ___ ___ ሴ ___ ___
2. ነ ___ ኒ ___ ___ ን ኖ
3. ጠ ጡ ___ ___ ___ ___ ጦ
4. አ ___ ___ ___ ___ ___ ኦ
5. ደ ___ ___ ዳ ___ ___ ___

፳፱ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 29

 አማርኛ ምዕራፍ ሶስት
፩ኛ ክፍል ትምህርት ቤት

የምዕራፉ አላማዎች

• ስዕልን በማየት ታሪኩን ትገምታላችሁ፤

• የሚነበብላችሁን ታሪክ በማዳመጥ መልዕክቱን ትገልፃላችሁ፤
• ከትምህርት ቤት ጋር የተገናኙ ተዘውታሪ ቃላትን
ትለያላችሁ፤
• አዳዲስ ሆሄያትን ታነባላችሁ፤
• ድምፅን ከሆሄያት ጋር ታዛምዳላችሁ፤
• ባለሶስት ሆሄ ቃላትን ትመሰርታላችሁ::

፴ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 30

ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

የትምህርት ቤታችን አካባቢ እንክብካቤ ክበባችን

ማዳመጥ
የከተማ ት/ቤት (በግንብ የታጠረ አጥር፣
የመማሪያ ህንፃዎች፣ ሰንደቅ አላማ ፣ ዛፎች ፣
ተማሪዎች፣…) የሚታዩበት ስዕል
4 በአንደኛ ክፍል ደረጃ የሚገኙ ተማሪዎች(
2ቱ ወንድ እና ሁለቱ ሴት ተማሪዎች አንደኛዋ
ሴት ተማሪ ሂጃብ የለበሰች) በግቢያቸው የሚገኙ
አበባዎችንና አትክልቶችን ሲንከባከቡና ውሃ
ሲያጠጡ የሚያሳይ ስዕል

ተዘውታሪ ቃላት

ንባብ
 ገ ወ ከ
የገመድ ስዕል የወንፊት ስዕል የከበሮ ስዕል

ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

ገ በ ረ ገበረ ወፈረ ወ ፈ ረ
ገ በ ሬ ገበሬ ከበረ ከ በ ረ
ወ ቀ ጠ ወቀጠ ከበበ ከ በ በ
ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ
_______________________________________________________________

ወ ከ ወ ከ
_______________________________________________________________

ወጠረ ከሰረ
፴፩ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 31
ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

 ንባብ
ጉ ዉ ኩ

ዉ
የዉሻ ስዕል የኩባያ ስዕል

ቃላት
መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል
ጉ ሮ ሮ ጉሮሮ ዉጋት ዉ ጋ ት
ጉ ሮ ሮ ጉሮሮ ዉጋት ዉ ጋ ት
ጉ በ ት ጉበት ማረኩ ማ ረ ኩ
ጉ በ ት ጉበት ማረኩ ማ ረ ኩ
ዉ ቢ ት ዉቢት ኩምቢ ኩ ም ቢ
ዉ ቢ ት ዉቢት ኩምቢ ኩ ም ቢ
ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ
ዉ ኩ ዉ ኩ
____________________________________________________________________

ዉቢት ኩምቢ ጉዳይ

 ንባብ
ጊ ዊ ኪ
የጊንጥ ስዕል የኪስ ስዕል

 ቃላት
መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል
ጊ ታ ር ጊታር አዊ አ ዊ
ታ ዳ ጊ ታዳጊ ኪሳራ ኪ ሳ ራ
ሰ ዋ ዊ ሰዋዊ ማራኪ ማ ራ ኪ

ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ

ዊ ኪ ዊ ኪ
_______________________________________________________________

አዊ ኪሳራ
፴፪ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 32
ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

ንባብ
ጋ ዋ ካ

የጋሪ ስዕል የዋርካ ስዕል የካልሲ ስዕል

 ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

ዋ ር ካ ዋርካ ካርታ ካ ር ታ
ካ ው ያ ካውያ ዋንዛ ዋ ን ዛ
ጋ ወ ን ጋወን በረካ በ ረ ካ
ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ
ጋ ዋ ካ
__________________________________________________________________

___________________________________________________________________

ዋርካ ካርታ ጋቢና

___________________________________________________________________

ንባብ
ጌ ዌ ኬ

የጀሮ(
ጌጣጌጥ)
ስዕል
ዌ የኬክ ስዕል

ቃላት
መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል
አ ራ ጌ አራጌ ትኬት ት ኬ ት
ጉ ራ ጌ ጉራጌ ሶኬት
፴፫ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 33
ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ

___________________________________________________________________________

ጌ ዌ ኬ
__________________________________________________________________________

ንባብ
ግ ው ክ

የግመል ስዕል የውሻ ስዕል የክብሪት ስዕል

ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

ግ ብ ር ግብር ክብር ክ ብ ር
ግ ን ድ ግንድ ክራር ክ ራ ር
ስ ው ር ስውር እውቅ እ ው ቅ

ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ

__________________________________________
ግ ው ክ
____________________________________________
ግንብ ነውር ክንድ
___________________________________________

፴፬ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 34

ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ጎ ዎ ኮ

የጎማ/ ጎሽ ስዕል ዎ የኮፍያ ስዕል

ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

ጎ በ ዝ ጎበዝ ሰዎች ሰ ዎ ች
ጎ በ ጠ ጎበጠ ኮከብ ኮ ከ ብ
ጎ ረ ሰ ጎረሰ ኮሌታ ኮ ሌ ታ

ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- በ “ገ፣ ወ እና ከ” ፊደላት የተመሰረቱ ባለሶስት ሆሄ
ቃል ጻፉ፡፡
__________________________________________________
__________________________________________________
ትዕዛዝ፡- የተጓደሉትን ፊደላት በማሟላት ቃል መስርቱ፡፡
1. ገ __ ድ
2. ከ __ ሮ
3. __ ንድ
4. __ ሮሮ
5. ኩራ __

፴፭ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 35

ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

አርፋጁ ተማሪ
ማዳመጥ
የትምህርት ቤቱ በር ተዘግቶ የሚያሳይ፤ ሁሉም ተማሪዎች ወድመማሪያ ክፍል ውስጥ
ገብተው ጭር ያለ ድባብ የሚታይበት፤ ከበር ወጪ አንድ ተማሪ ረፍዶበት ብቻውን እየሮጠ
ሲመጣ የሚያሳይ ስዕል

 ንባብ
ተተኳሪ ፊደል
ዘ ለ የ

የዘንቢል ስዕል ሜትር ይዞ የሚለካ ሰው ስዕል

የ
ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

ዘ ቢ ብ ዘቢብ የቆየ የ ቆ የ
ዘ መ ረ ዘመረ ለቀመ ለ ቀ መ
ዘ ገ የ ዘገየ ለበሰ ለ በ ሰ
ዘ ለ ለ ዘለለ ለገሰ ለ ገ ሰ

 ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ

ዘ ለ የ
_________________________________________________________________

ዘመረ ነጠለ
፴፮ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 36
ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

 ንባብ
ዙ ሉ ዩ
የዙፋን ስዕል የሉል ስዕል የተማሪ ዩኒፎርም ስዕል

ዩ
ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

አ
አ ገገ ዙ
ዙ አገዙ
አገዙ ቀለሉ
ቀለሉ ቀቀ ለለ ሉሉ
ዙ
ዙ ሪሪ ያ
ያ ዙሪያ
ዙሪያ አላዩ
ደለሉ ደአ ለላ ሉዩ
እ
ታ ረያ ዩ
ዙ እያዩ
ታረዙ ዘለሉ
ዘለሉ ዘዘ ለለ ሉሉ
ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ
ዙ ሉ ዩ
____________________________________________________________________________

አበዙ ዙረት ቆለሉ ተለዩ

_____________________________________________________________________________

 ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ዚ ሊ ዪ

ዪ
ቃላት
መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል
ዚ ነ ት ዚነት ኤሊ ኤ ሊ
ሙ ዚ ቃ ሙዚቃ ብዪ ብ ዪ
አ ዚ ም አዚም አሊ አ ሊ
፴፯ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 37
ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

 ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ

ዚ ሊ ዪ ዚ ሊ ዪ
______________________________________________________________

______________________________________________________________

ሙዚቃ ኤሊ ለዪ
____________________________________________________________

 ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ዛ ላ ያ
የዛፍ ስዕል የላም ስዕል

ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

ዛ በ ረ ዛበረ ዋልያ ዋ ል ያ
ዛ ቢ ያ ዛቢያ ሜላት ሜ ላ ት
አ ያ ት አያት ቃላት ቃ ላ ት

 ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ

ዛ ላ ያ
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

ዛከረ ቃላት ያያት

፴፰ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 38
ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

ዜ ሌ

0 ሌ
 ንባብ
ተተኳሪ ፊደል
ዝ ል ይ

የዝሆን ስዕል የልጅ ስዕል

ይ

ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

ዝ ሆ ን ዝሆን ልብስ ል ብ ስ
ዝ ር ግ ዝርግ ልገሳ ል ገ ሳ
ዝ ላ ይ ዝላይ በላይ በ ላ ይ
 ጽሕፈት:- የሚከተሉትን ፊደላት ደጋግማችሁ ጻፉ
ዝ ል ይ
_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

ዝርያ ልብስ መሳይ

______________________________________________________________________

፴፱ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 39

ምዕራፍ ሶስት ትምህርት ቤት

 ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ዞ ሎ ዮ

ዮ
የሎሚ ስዕል

 ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

አ ዞ ረ አዞረ በቆሎ በ ቆ ሎ
ዮ ዲ ት ዮዲት አለሎ አ ለ ሎ
 ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ባዶ ቦታ የተጓደሉትን
የ“ሰ”፣“ነ”፣“ጠ”፣ “አ” እና “ደ” ዘሮች በማሟላት ፃፉ፡፡
1. ሰ ___ ___ ___ ሴ ___ ___
2. ነ ___ ኒ ___ ___ ን ኖ
3. ጠ ጡ ___ ___ ___ ___ ጦ
4. አ ___ ___ ___ ___ ___ ኦ
5. ደ ___ ___ ዳ ___ ___ ___
የክለሳ ጥያቄዎች
ትዕዛዝ፡- ከዚህ በታች ባለው ባዶ ቦታ የተጓደሉትን የ “ገ፣ ወ፣
ከ፣ ዘ፣ ለ፣ እና የ” ፊደል ዘሮችን በማሟላት ጻፉ፡፡
1. ገ ___ ጊ ___ ___ ግ ___
2. __ ዉ ዊ __ ዌ __ __
3. __ __ ኪ ካ __ ክ __
4. ዘ __ __ ዛ ዜ ___ ዞ
5. __ ሉ __ __ ሌ __ ሎ
6. የ __ __ ያ __ ይ __
፵ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 40
አማርኛ ምዕራፍ አራት
፩ኛ ክፍል
ጓደኛሞች

የምዕራፉ አላማዎች

• የሚያዳምጡትን ምንባብ መልዕክቱን ትገልፃላችሁ፤
• ስዕልን በማየት ታሪኩን ትገምታላችሁ፤
• ተዘውታሪ ቃላትን ትለያላችሁ፤
• ለተለመዱ ቃላት ፍች ትሰጣላችሁ፤
• አዳዲስ ሆሄያትን ወይም ድምፆችን ታነባላችሁ፤
• ድምፆችንና ሆሄያትን ታዛምዳላችሁ።

፵፩ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 41

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

ሁለቱ ጓደኛሞች
ማዳመጥ
በአንድ ግቢ ውስጥ ትልቅ ዛፍ የሚታይበትና ከስሩ ሳሮች ያሉት ሁኖ በሳሩ ላይ 6
በአንደኛ ክፍል ደረጃ የሚገኙ ልጆች (ከነዚህ ውስጥ 3ቱ ሴቶች ሲሆኑ ቀሪዎቹ ወንዶች
ናቸው፡፡ አንዱ ልጅ አይነ ስውር የሆነ ጥቁር መነፅር አድርጎ የሚያሳይ፤ ከሴቶቹ አንዷ
ሂጃብ የለበሰች ሌሎቹ መስቀላቸው የሚያሳይ )ተቀምጠው የሚታዩበት፤ከመካከላቸው
አንደኛው ልጅ በዛፉ ዙሪያ ሲጫወት የሚያሳይ ስዕል

ተዘውታሪ ቃላት

፵፪ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 42

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

 ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ኘ ጨ ቸ
የጨረቃ ስዕል የምድህስና ባለሙያ መዶሻ ይዞ
መሬት ላይ ሲተክል የሚያሳይ ስዕል

ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

አ ገ ኘ አገኘ ተመኘ ተ መ ኘ
ጨ ር ቅ ጨርቅ ጨመረ ጨ መ ረ
ቸ ኮ ለ ቸኮለ ቸለሰ ቸ ለ ሰ

፵፫ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 43

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

ንባብ
ኙ ጩ ቹ
የጩልሌ አሞራ
ስዕል

ኙ ቹ
 ቃላት

አ ገ ኙ አገኙ ተመኙ ተ መ ኙ
ጫ ጩ ት ጫጩት ጩጨው ጩ ጨ ው
ሰ ለ ቹ ሰለቹ ተማቹ ተ ማ ቹ
ኚ ጪ ቺ
አንድን ሙዚየም የሚጎበኜ

ኚ
ሰዎችን የሚያሳይ ስዕል
ጪ ቺ
 ቃላት

አ ጥ ኚ አጥኚ ጎብኚ ጎ ብ ኚ
አ ው ጪ አውጪ አንቺ አ ን ቺ
አ መ ቺ አመቺ አምጪ አ ም ጪ
 ጽሕፈት:- በሚከተለው የዛፍ ስዕል ላይ በሚገኙት ሳጥኖች
ውስጥ የቤተሰብ ስሞችን ጻፉ፡፡

እናት

፵፬ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 44

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

ንባብ
ኛ ጫ ቻ
የተኛ ህፃንን የጫጩት ስዕል ቻው ቻው የሚል ስዕል
የሚያሳይ ስዕል

ቃላት

በ ረ ኛ በረኛ ዋንጫ ዋ ን ጫ
መ ፍ ጫ መፍጫ ዘበኛ ዘ በ ኛ
መ ፍ ቻ መፍቻ ቻርት ቻ ር ት
ንባብ
ኜ ጬ ቼ

ኜ ጬ ቼ
ቃላት

ተ ቀ ኜ ተቀኜ ተናኜ ተ ና ኜ
ቅ ን ጬ ቅንጬ መጥጬ መ ጥ ጬ
በ ል ቼ በልቼ አምቼ አ ም ቼ
 ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- በሚከተለው ክፍት ቦታ ላይ ተተኳሪ ፊደሎችን
በመደበኛ አፃፃፍ ደግማችሁ ጻፉ፡፡
ኘ ኜ ጨ ጬ ቸ ቼ
________________________________________________________________________

________________________________________________

፵፭ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 45

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

ንባብ
ኝ ጭ ች
የትንኝ ስዕል የጭራ ስዕል የችግኝ ስዕል

ቃላት

ስ ን ኝ ስንኝ ስመኝ ስ መ ኝ
ጭ ፈ ራ ጭፈራ ጭልፋ ጭ ል ፋ
ች ሎ ታ ችሎታ ድንች ድ ን ች
 ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- የተጓደሉትን ሆሄያት በመፈለግ ባለሶስት ሆሄ ቃላት
መስርቱ፡፡

መ ረ ጨመረ
ረ ቃ ጨረቃ
ር ቅ
+
ጨ + በ ጠ
ለ ጠ
ፈ ረ
ረ ሰ

፵፮ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 46

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ኞ ጮ ቾ
የባኞ/ ዳኞች ችሎት ላይ የፀሐይ ጮራን ኦቾሎኒን የሚያሳይ ስዕል
ተቀምጠው የሚያሳዩ ስዕል የሚያሳይ ስዕል
ስዕል

ቃላት

ም ኞ ት ምኞት ዳኞች ዳ ኞ ች
መ ዋ ጮ መዋጮ ወፍጮ ወ ፍ ጮ
ም ቾ ት ምቾት
ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- በሰንጠረዡ ውስጥ ባሉት ፊደሎች ባለሶስት ሆሄ ቃል
መስርቱ፡፡

በ ተ ት ኘ ራ
ጫ ረ ጭ መ ቻ
ኛ ፈ ዘ ባ ጩ
ምሳሌ፡- 1. በረኛ
2. ጫጩት
ትዕዛዝ፡- በምሳሌው መሠረት ሌሎች ፊደላትን በመጠቀም
ባለሶስት ሆሄ ቃል መስርቱ፡፡
ቀ ጨ ኔ =ቀጨኔ
ቀ ጨ ኔ =ቀጨኔ

ጨ ረ ር =ጨረር

፵፯ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 47

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

እውነተኛ ጓደኛ
ማዳመጥ
ሁለት ጓደኛሞች በትምህርት ቤታቸው ገመድ ተማሪዎች ክብ ሰርተው ማሃረቤን ያያችሁ
ዝላይ ሲጫወቱ የሚያሳይ ስዕል ሲጫወቱ የሚያሳይ ስዕል

ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ሀ ዐ ጀ
ትልቅ ሀውልት የዐይን ስዕል የጀበና ስዕል
የሚያሳይ ስዕል

 ቃላት

ሀ ብ ት ሀብት ሀሳብ ሀ ሳ ብ
ዐ ል ቦ ዐልቦ ዐይን ዐ ይ ን
ጀ ል ባ ጀልባ ጀርባ ጀ ር ባ
ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ሁ ዑ ጁ

2 ዑደትን
የሚያሳይ ስዕል
የጁስ ስዕል

ቃላት

ሁ ለ ት ሁለት ሁኔታ ሁ ኔ ታ
ዑ ደ ት ዑደት ዑመር ዑ መ ር
ፈ ራ ጁ ፈራጁ ወዳጁ ወ ዳ ጁ

፵፰ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 48

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

ንባብ
ሂ ዒ ጂ
የሂጃብ ስዕል ቀስት ዒላማውን ሲመታ የጅግራ ወፍ ስዕል
የሚያሳይ ስዕል

ቃላት

ሂ ሳ ብ ሂሳብ ሂሩት ሂ ሩ ት
ዒ ላ ማ ዒላማ ዒማን ዒ ማ ን
ጂ ን ካ ጂንካ ጂራት ጂ ራ ት
ንባብ
ሃ ዓ ጃ

50
50 የሰዓት/ የዓሳ ስዕል የጃንጥላ ስዕል

ቃላት
ሃ ም ሳ ሃምሳ ሃምዛ ሃ ም ዛ
ዓ ላ ማ ዓላማ ዓርማ ዓ ር ማ
ጃ ኬ ት ጃኬት ጃርት ጃ ር ት
ጽሕፈት
 ትዕዛዝ፡- በሚከተሉት ክፍት ቦታ ላይ ተተኳሪ ፊደሎችን
በነጠብጣብና በመደበኛ አፃፃፍ ደግማችሁ ጻፉ፡፡
ሀ ሃ ዐ ዓ ጀ ጄ
________________________________________________________________________

፵፱ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 49

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

ንባብ
ሄ ዔ ጄ
ለስልክ ጥሪ ምላሽ መስጠትን(ሄሎ) የዔሊ ስዕል የጄት ስዕል

ሄ
የሚያሳይ ስዕል

ቃላት

ሄ ዋ ን ሄዋን ሄለን ሄ ለ ን
ጉ ባ ዔ ጉባዔ ሱባዔ ሱ ባ ዔ
ወ ዳ ጄ ወዳጄ ጋርጄ ጋ ር ጄ
ንባብ
ህ ዕ ጅ
የህፃን ልጅ ስዕል የጅራፍ/ የጅብ
ስዕል

ፅ
ቃላት

ህ ን ፃ ህንፃ ህዝብ ህ ዝ ብ
ዕ ለ ት ዕለት ዕንቁ ዕ ን ቁ
ጅ ራ ት ጅራት ጅማት ጅ ማ ት
የቃላት ፍች ትዕዛዝ፡- የሚከተሉትን የተለመዱ ቃላት ፍች
ቤተሰቦቻችሁን በመጠየቅ ጻፉ፡፡
1. በላ = ____________________ 5. ቀየረ= ____________________
2. ሄደ = _____________________ 6. ቀመሰ= _____________
3. ተኛ =_____________________ 7. ነገረ = ____________________
4. ተነሳ= ____________________ 8. ተቀመጠ= _________________
፶ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 50
ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

ንባብ
ሆ ዖ ጆ
የሆድ/ የሆስፒታል የጆግ ስዕል
ስዕል

ቃላት

ሆ ለ ታ ሆለታ ሆቴል ሆ ቴ ል
ና ዖ ል ናዖል ናዖድ ና ዖ ድ
ጆ ን ያ ጆንያ ቆንጆ ቆ ን ጆ
ትዕዛዝ፡- የሚከተሉትን ሆሄያት በማዛመድ ባለሶስት ሆሄ ቃላት
መስርቱ፡፡

ወ ደ ወደደ
ቀ ሰ
ከ ደ ነ
=
አ ገ
ፀ ቀ
ሰ ረ
መ በ

፶፩ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 51

ምዕራፍ አራት ጓደኛሞች

የክለሳ ጥያቄዎች
1. የ “ኘ፣ ጨ፣ ቸ፣ ሀ፣ ዐ እና ጀ” ፊደል ዘሮችን ጻፉ?
ኘ ___ ____ ____ ____ ____ ____
ጨ ___ ____ ____ ____ ____ ____
ቸ ___ ____ ____ ____ ____ ____
ሀ ___ ____ ____ ____ ____ ____
ዐ ___ ____ ____ ____ ____ ____
ጀ ___ ____ ____ ____ ____ ____
2. በሠንጠረዡ ዉስጥ በማጣመር የቀረቡትን ባለሶስት ሆሄ ቃላት
በመነጣጠል ጻፉ?
ማጣመር መነጠል
ቁንጮ
ርችት
በረኛ
3. በሠንጠረዡ ዉስጥ ተነጣጥለው የቀረቡትን ባለሶስት ሆሄ
ቃላት በማጣመር ጻፉ?

መነጠል ማጣመር
መ ሆ ን
ዓ ላ ማ
ጂ ግ ራ
4. ለሚከተሉት የተለመዱ ቃላት ፍች ስጡ፡፡

1. ተራመደ_____ 3. አየ_____ 5. ቸኮለ_____

2. ጨመረ_____ 4. ጠላ_____

፶፪ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 52

 አማርኛ ምዕራፍ አምስት
፩ኛ ክፍል
ተክሎች

የምዕራፉ አላማዎች

• ያዳመጣችሁትን ምንባብ መልዕክት ትገልፃላችሁ፤

• ፊደላትን/ ድምፅን ትለያላችሁ፤
• ድምፅን ከሆሄ ጋር ታዛምዳላችሁ፤
• በቃል ውስጥ ያሉ ድምፆችን በማጣመርና በመነጠል
ታነባላችሁ፤
• ነጠላ አረፍተ ነገሮችን ትፅፋላችሁ፤
• ለተለመዱ ቃላት ፍቺ ትሰጣላችሁ፡፡

፶፫ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 53

ምዕራፍ አምስት ተክሎች

የተክሎች ጥቅም
ማዳመጥ
የተለያዩ ተክሎች የሚታዩበት ስእል

ተዘውታሪ ቃላት
የጎመን ስእል የጤናዳም ስዕል የሙዝ ተክል ስዕል

የአበባ ስዕል የቆስጣ ስዕል የቲማቲም ስዕል

ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ሸ ፀ ዠ
የሸሚዝ ስዕል የፀሐይ ስዕል

ዠ
ቃላት

መነጠል ማጣመር ማጣመር መነጠል

ሸ መ ተ ሸመተ ሸለለ ሸ ለ ለ
ፀ ሎ ት ፀሎት ፀፀት ፀ ፀ ት
ቅ ዠ ት ቅዠት ቃዠች ቃ ዠ ት
፶፬ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 54
ምዕራፍ አምስት ተክሎች

ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ሹ ፁ ዡ
የሹሩባ/ ሹል ስዕል

ፁ ዡ
ቃላት

ሹ ራ ብ ሹራብ ሹመት ሹ መ ት
ቀ ረ ፁ ቀረፁ ንፁህ ን ፁ ህ
አ ዛ ዡ አዛዡ ጋባዡ ጋ ባ ዡ
ንባብ
ተተኳሪ ፊደል
ሺ ፂ ዢ
1000 የፂም ስዕል የማባዛት ስዕል

1000 ዢ
ቃላት

ሺ በ ሺ ሺበሺ ልበሺ ል በ ሺ
አ ና ፂ አናፂ ቀራፂ ቀ ራ ፂ
ተ ገ ዢ ተገዢ ተያዢ ተ ያ ዢ

፶፭ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 55

ምዕራፍ አምስት ተክሎች

ንባብ
ሻ ፃ ዣ
የሻይ ስዕል ብዕር ይዞ የሚፅፍ ሰው ስዕል የዣንጥላ ስዕል
(ፃፈ የሚለውን ለማመልከት)

ቃላት

ሻ ን ጣ ሻንጣ ሻወር ሻ ወ ር
ህ ን ፃ ህንፃ ቀረፃ ቀ ረ ፃ
ግ ብ ዣ ግብዣ መያዣ መ ያ ዣ
ንባብ
ሼ ፄ ዤ
የሼህ ስዕል

ፄ ዤ

ቃላት

ለ ብ ሼ ለብሼ ደርሼ ደ ር ሼ
ድ ም ፄ ድምፄ ቅላፄ ቅ ላ ፄ
ፈ ዝ ዤ ፈዝዤ ተክዤ ተ ክ ዤ
 ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- በሚከተለው ክፍት ቦታ ላይ ተተኳሪ ፊደሎችን
በነጠብጣብና በመደበኛ አፃፃፍ ደግማችሁ ጻፉ፡፡
ሸ ሼ ፀ ዠ ዤ ሸ ፀ ዠ
________________________________________________________________________

፶፮ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 56

ምዕራፍ አምስት ተክሎች

ንባብ
ተተኳሪ ፊደል
ሽ ፅ ዥ
የሽማግሌ ስዕል ፅህፈትን
የሚያሳይ ስዕል
ለሐመ
ሀለሐ ሀ
ሰሸቀ
ሰረሰሸቀበተ
ለሐ
በለሐ ሀ
በተሰሸቀ
ቀበተ
ቀበተሰሸ
መሸቀበተ
ቀበ
ሸቀ በተ ቀበተሰሸ
መ
ተ ሸቀ በለሐ
ሰሸቀ በተ

ቃላት

ሽ በ ት ሽበት አቡሽ አ ቡ ሽ
ፅ ዳ ት ፅዳት ፅዮን ፅ ዮ ን
ጋ ባ ዥ ጋባዥ አዛዥ አ ዛ ዥ
ንባብ
ተተኳሪ ፊደል
ሾ ፆ ዦ
የሾላ ዛፍ ስዕል

ፆ ዦ

ቃላት

ሾ ር ባ ሾርባ እርሾ እ ር ሾ
ፆ መ ች ፆመች ቀርፆ ቀ ር ፆ

፶፯ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 57

ምዕራፍ አምስት ተክሎች

ጽሕፈት
ትዕዛዝ፡- በሚከተሉት ሠንጠረዦች ውስጥ ያሉትን ፊደላት
በማቀናጅት ቃላት መስርቱ፡፡

ወ ተ ት
ቀ ማ
ሳ ሪ ስ
ምሳሌ፡-1. ወተት 4. ተማሪ
2. ቀማ 5. ወቀሳ
3. ሳሪስ

ቅ ጣ ት ሰ ጠ
ር ሁ ጥ ል ፍ
ጫ ጩ ት ጥ ፍ ር
1. ________________ 1. ________________

2. ________________ 2. ________________

3. ________________ 3. ________________

4. ________________ 4. ________________

፶፰ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 58

ምዕራፍ አምስት ተክሎች

ችግኝ መትከል
ማዳመጥ
አንዲት ሴት ልጅ ከአባቷ ጋር ችግኝ በዛ ያሉ ሰዎች ( በስብስቡ ውስጥ ወንድ፣ ሴት
ሲተክሉ የሚያሳይ ስዕል ….. ) ለችግኝ መትከያ ጉድጓድ ሲቆፍሩ፣
ሲተክሉ የሚያሳይ ስዕል

ንባብ
ጰ ፐ ቨ

ጰ ፐ ቨ
ጱ ፑ ቩ
የፑል ጨዋታ ስዕል

ጱ ቩ

ጽሕፈት

ትዕዛዝ፡- በምሳሌው መሠረት ነጠላ አረፍተ ነገሮችን ጻፉ፡፡

ምሳሌ፡-
1. ነጪቴ ሾርባ ጠጣች፡፡
2. እያሱ እርሳስ ቀረፀ፡፡
3. ተማሪዎች ችግኝ ተከሉ፡፡

፶፱ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 59

ምዕራፍ አምስት ተክሎች

ተተኳሪ ፊደል
ጲ ፒ ቪ
የላጲስ ስዕል የፒኮክ ወፍ ስዕል የቪላ ቤት ስዕል

ቃላት

ፒ ያ ሳ ፒያሳ ላጲስ ላ ጲ ስ
ፒ ን ሳ ፒንሳ ፒያኖ ፒ ያ ኖ
ንባብ
 ተተኳሪ ፊደል
ጳ ፓ ቫ
የጳጳስ ስዕል የፓስታ/ፓፓያ የቫዬሊን ስዕል
ስዕል

ቃላት

ጳ ጉ ሜ ጳጉሜ ፓስቲ ፓ ስ ቲ
ፓ ር ክ ፓርክ ቫኔላ ቫ ኔ ላ
 ተተኳሪ ፊደል
ጴ ፔ ቬ
የአቡነ ጴጥሮስ የፔርሙስ ስዕል የቬሎ ልብስ (የለበሰች)ስዕል
ሀውልት/ የጠረጴዛ

፷ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 60

ምዕራፍ አምስት ተክሎች

 ተተኳሪ ፊደል
ጵ ፕ ቭ
የኢትዮጵያ ካርታ ፕላኔቶች ስዕል

ጵ ቭ

 ተተኳሪ ፊደል
ጶ ፖ ቮ
የፖሊስ ስዕል የቮልስ መኪና ስዕል

ጽሕፈት

ትዕዛዝ፡- የሚከተሉትን ቃላት በተስማሚው

የተጓደሉትን አረፍተነገሮች ክፍት ቦታ
አሟልታችሁ ጻፉ፡፡
ትዕዛዝ፡- አስገብታችሁ
የተጓደሉትን አረፍተነገሮች
ዓ/ነገሩን አሟሉ አሟልታችሁ ጻፉ፡፡
ደብተር ተማሪ ሱቅ ፒያኖ ፓፓያ
ደብተር ተማሪ ሱቅ ፒያኖ ፓፓያ
1. ኤልዳና ____________ በላች፡፡
1. ኤልዳና ____________ በላች፡፡
2. ፉዓድ ጎበዝ ___________ ነው፡፡
2. ፉዓድ ጎበዝ ___________ ነው፡፡
3. ሰብሪና ________________ ገዛች፡፡
3. ሰብሪና ________________ ገዛች፡፡
4. ናታን __________________ ሄደ፡፡
4. ናታን __________________ ሄደ፡፡
5. ኪያ _____________ መጫወት ይወዳል፡፡
5. ኪያ _____________ መጫወት ይወዳል፡፡

፷፩ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 61

ምዕራፍ አምስት ተክሎች

የቃላት ፍች
ትዕዛዝ፡- በመጀመሪያው ብርጭቆ ውስጥ ያሉትን ቃላት
በሁለተኛው ብርጭቆ ውስጥ ካሉት ፍቻቸው ጋር አዛምዱ፡፡

ሀ ለ
____ 1. ደወል ሀ. ነጠቀ፤ወሰደ
____ 2. ረዳ
ለ. ዕፅዋት
____ 3. ተጠጋ
____ 4. ቀማ ሐ. መጥሪያ
____ 5. ተክል መ. አገዘ
ሠ. ቀረበ

የክለሳ ጥያቄዎች
ትዕዛዝ፡- በሳጥኑ ውስጥ ተዘበራርቀው የሚገኙትን ፊደላት
በማጣመር ባለሶስት ሆሄ ቃል መስርቱ፡፡
ፖ ቭ ዥ ሹ ስ ቮ ር ነ ላ ፀ
ል አ ጉ መ ጲ ት እ ሻ ዛ

1._____ 4._____
2._____ 5._____
3._____ 6._____
ትዕዛዝ፡- የተጓደሉትን ፊደላት በማሟላት ቃል መስርቱ፡፡
1. ጳ __ ሜ
2. ግብ __
3. ___ ፓያ
4. ህን ___
5. ን __ ህ

፷፪ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 62

 ዋቢ መጻሕፍት

ባህሩ ዘርጋው፡፡ (2010)፡፡ ዘርጋው መለስተኛ የአማርኛ መዝገበ

ቃላት (2ኛ ዕትም)፡፡ አዲስ አበባ፣ ርኆቦት አታሚዎች፡፡
ተስፋ ገ/ስላሴ፡፡ የአማርኛ የፊደል ገበታ፡፡
ታለጌታ ይመር፡፡ (2010)፡፡ ሁለገብ መሠረታዊ የአማርኛ ቋንቋ
መማሪያ አጋዥ መፅሐፍ፤ ከ1ኛ- 4ኛ ክፍል፡፡ አዲስ
አበባ፣ ነጭ ሳር ማተሚያ ቤት ታተመ፡፡
ታሪኩ ፋንታዬ፡፡ (2008)፡፡ አማርኛ ሁሉ ለሁሉ (ከመለስተኛ-
ኮሌጅ)፡፡ አዲስ አበባ፣ ኢስት ትሬዲንግ ኃላ. የተ. የግ.
ማህበር፡፡
ትዕግስት ኃይሉ እና ሽጉጤ ተሾመ፡፡ (2007)፡፡ አማርኛ እንደአፍ
መፍቻ ቋንቋ አንደኛ ክፍል የተማሪ መፅሐፍ፡፡ አዲስ አበባ
ኑሩ ኢብራሂም፡፡(---)፡፡ ኤክስትሪም አማርኛ፣ ከ1ኛ-4ኛ ክፍል፡፡
አዲስ አበባ፣ ኤክስትሪም ሲሪየስ፡፡
አላምረው ገ/ማሪያም፡፡(2002)፡፡ የአማርኛ መማሪያ አጋዥ
መፅሐፍ፤ ከ1ኛ-4ኛ ክፍሎች፡፡ አዲስ አበባ፣ አልታ
ማተሚያ ቤት፡፡
አባይነሽ ካሳ እና ተክሌ ወ/ገብርኤል፡፡(2007)፡፡ አማርኛ እንደአፍ
መፍቻ ቋንቋ የተማሪ መፅሐፍ፡፡ ደ/ብ/ብ/ህ/ክልል ት/ቢሮ፡፡
ኤፍሬም አሰፋ፡፡(1992)፡፡ አዲሱ የአማርኛ መዝገበ ቃላት፡፡ አዲስ
አበባ፣ ሜጋ ማተሚያ ኢንተርፕራይዝ ታተመ፡፡
እንግዳ ሙሉአለም፣ሰለሞን ሓለፎም፣ ታደሰ እሸቱ እና ታሪኩ
ፋንታዬ፡፡(1995)፡፡ የአማርኛ መማሪያ መፅሐፍ አንደኛ
ክፍል፡፡ አዲስ አበባ፣ በት.መ.ማ.ማ.ድ ታተመ፡፡
ደበበ ኃ/ጊዮርጊስ፡፡(2002)፡፡ የአማርኛ መርጃ መፅሐፍ፤ ለ5ኛ እና
ለ6ኛ ክፍል፡፡ አዲስ አበባ፣ አስቴር ነጋ አሳታሚ ድርጅት፡፡

፻፲፱ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 119

ደበበ ኃ/ጊዮርጊስ(አርታኢ)፡፡(2005)፡፡ ሳባ የአማርኛ መዝገበ ቃላት
(7ኛ ዕትም)፡፡ አዲስ አበባ፣ አስቴር ነጋ አሳታሚ ድርጅት፡፡
ዳንኤል ወርቁ፡፡(2011)፡፡ እውነተኛ ጓደኛ፡፡ አዲስ አበባ፣ አንከቡት
አሳታሚ
ዳንኤል ወርቁ፡፡(2011)፡፡ አስተዋዩ ቢራራ፡፡ አዲስ አበባ፣
አንከቡት አሳታሚ፡፡
ዳንኤል ወርቁ፡፡(2011)፡፡ ዶሮ እና ጭልፊት፡፡ አዲስ አበባ፣
አንከቡት አሳታሚ፡፡

፻፳ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 120

 ቃላት ከነፍቻቸው
ቃላት ትርጉም
ሰወረች ሸሸገች፣ ደበቀች፣ሸፈነች፣ጋረደች፣ ከለለች፣
ስንኝ የግጥም አንድ መስመር
ቀራፂ ቅርፅ የሚያወጣ ባለሙያ
ቀጨኔ በአዲስ አበባ ከተማ የሚገኝ የቦታ ስም
ቁንጮ ዋና፣ በመሃል ራስ ላይ ሳይላጭ የሚተው ፀጉር
ቃዲ 1.በእስልምና ሃይማኖት የሃይማኖቱ ተከታዮች
መንፈሳዊ ዳኛ
2.የሸሪአፍርድ ቤት ዳኛ ወይም አቃቤ ህግ
ተቀኜ ደረሰ፤ አሰበ ፤ዘረፈ( ለግጥም፣ ለቅኔ)
ትራፊክ አሽከርካሪዎች የትራፊክ ደንብን አሟልተው
የሚያሽከረክሩ መሆናቸውን የሚቆጣጠር ፖሊስ
ቸለሰ ጨርሶ አፈሰሰ፣ ከነበለ፣ ደፋ፣ አብዝቶ ጨመረ
ቻርት መረጃዎችን በቀላሉ ለማንበብም ሆነ ለማወዳደር
በሚያስችል መልክ በአኃዝ(በመስመር) አማካኝነት
በአጭሩ በፅሁፍ ለመለየት የሚያስችል ዘዴ
ነውር ክፉ ግብር፣ በአካል ላይ ያለ ጉድለት
አዚም መተት፣ አስማት፣ አፍዝ አደንዝዝ
ካውያ የልብስ መተኮሻ/ ማለስለሻ
ኮሌታ አንገትጌ
ዛቢያ የዶማ (የመጥረቢያ ) እጀታ
ጨበጣ በእጅ የሚጨበጥ ድንጋይ ፣ጦር

፻፳፩ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 121

 የአማርኛ የፊደል ገበታ

ግዕዝ ካዕብ ሣልስ ራብዕ ኃምስ ሳድስ ሳብዕ

ሀ ሁ ሂ ሃ ሄ ህ ሆ
ለ ሉ ሊ ላ ሌ ል ሎ
ሐ ሑ ሒ ሓ ሔ ሕ ሖ
መ ሙ ሚ ማ ሜ ም ሞ
ሠ ሡ ሢ ሣ ሤ ሥ ሦ
ረ ሩ ሪ ራ ሬ ር ሮ
ሰ ሱ ሲ ሳ ሴ ስ ሶ
ሸ ሹ ሺ ሻ ሼ ሽ ሾ
ቀ ቁ ቂ ቃ ቄ ቅ ቆ
በ ቡ ቢ ባ ቤ ብ ቦ
ተ ቱ ቲ ታ ቴ ት ቶ
ቸ ቹ ቺ ቻ ቼ ች ቾ
ኀ ኁ ኂ ኃ ኄ ኅ ኆ
ነ ኑ ኒ ና ኔ ን ኖ
ኘ ኙ ኚ ኛ ኜ ኝ ኞ
አ ኡ ኢ ኣ ኤ እ ኦ
ከ ኩ ኪ ካ ኬ ክ ኮ
ኸ ኹ ኺ ኻ ኼ ኽ ኾ
ወ ዉ ዊ ዋ ዌ ው ዎ
ዐ ዑ ዒ ዓ ዔ ዕ ዖ
ዘ ዙ ዚ ዛ ዜ ዝ ዞ
ዠ ዡ ዢ ዣ ዤ ዥ ዦ
የ ዩ ዪ ያ ዬ ይ ዮ

፻፳፪ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 122

ደ ዱ ዲ ዳ ዴ ድ ዶ
ጀ ጁ ጂ ጃ ጄ ጅ ጆ
ገ ጉ ጊ ጋ ጌ ግ ጎ
ጠ ጡ ጢ ጣ ጤ ጥ ጦ
ጨ ጩ ጪ ጫ ጬ ጭ ጮ
ጰ ጱ ጲ ጳ ጴ ጵ ጶ
ጸ ጹ ጺ ጻ ጼ ጽ ጾ
ፀ ፁ ፂ ፃ ፄ ፅ ፆ
ፈ ፉ ፊ ፋ ፌ ፍ ፎ
ፐ ፑ ፒ ፓ ፔ ፕ ፖ
ቨ ቩ ቪ ቫ ቬ ቭ ቮ
የፊደል ቅደም ተከተል

ሀ. የመጀመሪያ ፊደል = ግዕዝ

ሁ. ሁለተኛ ፊደል = ካዕብ
ሂ. ሶስተኛ ፊደል = ሳልስ
ሃ. አራተኛ ፊደል = ራብዕ
ሄ. አምስተኛ ፊደል = ሀምስ
ህ. ስድስተኛ ፊደል = ሳድስ
ሆ. ሰባተኛ ፊደል = ሳብዕ

፻፳፫ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 123

 የኢትዮጵያ ቁጥሮች

፩ 1 ፪ 2 ፫ 3 ፬ 4 ፭ 5 ፮ 6 ፯ 7 ፰ 8 ፱ 9 ፲ 10
፲፩ ፲፪ ፲፫ ፲፬ ፲፭ ፲፮ ፲፯ ፲፰ ፲፱ ፳ 20
፳፩ ፳፪ ፳፫ ፳፬ ፳፭ ፳፮ ፳፯ ፳፰ ፳፱ ፴ 30
፴፩ ፴፪ ፴፫ ፴፬ ፴፭ ፴፮ ፴፯ ፴፰ ፴፱ ፵ 40
፵፩ ፵፪ ፵፫ ፵፬ ፵፭ ፵፮ ፵፯ ፵፰ ፵፱ ፶ 50
፶፩ ፶፪ ፶፫ ፶፬ ፶፭ ፶፮ ፶፯ ፶፰ ፶፱ ፷ 60
፷፩ ፷፪ ፷፫ ፷፬ ፷፭ ፷፮ ፷፯ ፷፰ ፷፱ ፸ 70
፸፩ ፸፪ ፸፫ ፸፬ ፸፭ ፸፮ ፸፯ ፸፰ ፸፱ ፹ 80
፹፩ ፹፪ ፹፫ ፹፬ ፹፭ ፹፮ ፹፯ ፹፰ ፹፱ ፺ 90
፺፩ ፺፪ ፺፫ ፺፬ ፺፭ ፺፮ ፺፯ ፺፰ ፺፱ ፻ 100

፻ 100
፪፻ 200
፫፻ 300
፬፻ 400
፭፻ 500
፮፻ 600
፯፻ 700
፰፻ 800
፱፻ 900
፲፻ 1000

፻፳፬ የ፩(1)ኛ ክፍል አማርኛ የተማሪ መፅሐፍ 124

አማርኛ
እንደመጀመሪያ ቋንቋ
የተማሪ መጽሐፍ