AKT I

SCENA 1
Kirkor przybywa do pustelnika. Pyta o radę, a ten odpowiada, żeby został pustelnikiem. Kirkor
powiedział że chodziło mu o radę w sprawie ożenku. Pustelnik od 20 lat żyje w puszczy.
Kiedyś nosił imię Popiel III. Najemnicy jego brata zabili mu trojga dzieci i brat (Popiel IV)
przejął władzę. Pustelnik uciekł z koroną Lecha do lasu. Jeden z trzech króli ( Słowianin
Scyta ), wracając z Betlejem, zabłądzili w państwie Lecha. Poprosił Boga o pomoc, a ten
zaprowadził go do chaty Lecha. Lech go ugościł i zaproponował mu mieszkanie w jego krainie.
W zamian otrzymał koronę. Kirkor postanowił odzyskać tron prawowitemu władcy, a Popiel
stwierdził, że to nie rozważne. Pustelnik poradził, aby Kirkor szukał żony w biednej chacie.
Prowadziła go jaskółka. Potem do chatki przyszedł Filon – pasterz. Także szukał rady w
sprawie ożenku. Chciał on żony pochodzenia szlacheckiego – idealnej. Pustelnik rozgniewał
się na niego i uznał to za niewybaczalne.

SCENA 2
Goplana z wiankiem z czarnych jaskółek na głowie budzi się ze snu zimowego. Chochlik i
Skierka czekają na pierwsze wiosenne rozkazy. Goplana poprosiła aby Chochlik narwał jej róż
do wianka, bo odleciały czarne jaskółki. Chochlik był leniwym duszkiem, w przeciwieństwie
do Skierki. Goplana wspomniała o człowieku, w którym się kocha – w Grabcu. Wcześniej
Goplana uratowała Grabca z przerębli, który wpadł tam podczas łowienia ryb. Grabiec był
synem organisty, grającego na dudach. Grał on ładnie tylko kiedy był pijany, bo kiedy grał
trzeźwy rzępolił. Był też golarzem w wiosce. Wszystko się zmieniło kiedy się ożenił. Grabiec
urodził się po śmierci ojca. Kochał on wódkę i miód. Goplana wyznała mu miłość. Grabiec
chciał nią pocałować, lecz ta, powiedziała że pocałunek jest znakiem że będą już razem na
wieki. Potem Grabiec pocałował Goplanę, lecz uważał że było to niesmaczne. Goplana
próbowała go przekonać do siebie mówiąc że będą razem przy jeziorze i że będzie mu zbierać
maliny, lecz Grabiec oznajmił że nie lubi wody i malin. Powiedział także że kocha córkę
Wdowy – Balladynę. Gdy dowiedział się kim jest Goplana uciekł bo uważał że jest to żona
szatana. Potem przyszedł Chochli, który miał narwać kwiatów. Przyniósł jednak chwast i
pokrzywy co rozgniewało Goplanę. Goplana kazała Skierce zniszczyć most, tym samym
zaprowadzając Kirkora do Balladyny, a Chochlikowi nakazała pilnować Grabca, aby nie spotkał
się z Balladyną. Goplana się rozpłynęła.

SCENA 3
Wdowa, Alina i Balladyna wracają ze żniw. Młodsza, Alina ma zaróżowioną cerę, jasne włosy i
fiołkowe oczy, starsza Balladyna ma alabastrową, jasną karnację, czarne włosy i oczy jak
węgiel .Wdowa zauważa że Balladyna jest zmęczona i mówi, że następnego dnia sama
pójdzie na żniwa. Alina jednak nalega, aby to ona z siostrą poszła do pola. Wdowa
rozmarzyła się o przyszłym mężu dla córek. Balladyna zapytała Aliny gdzie zapodziała jej
grzebień i czemu słucha jak się matce marzy. Alina stwierdziła że jest jej do twarzy kiedy śni i
się uśmiecha. Nagle kobiety usłyszały dźwięk karety. Myślą, że zatrzymała się, aby napoić
konie, jednak potem przychodzi do nich Kirkor. Skierka rzucił czar na Kirkora, który sprawił że
ten zakochał się w obu córkach. Przyszedł sługa i powiedział że naprawił koło w powozie, ale
Kirkor chciał zostać w chacie. Balladyna powiedziała, że wskoczyłaby za nim w ogień i że
zginęłaby za niego, a Alina przyrzekła kochać go i być wierną. Alina, gdyby została panią
Kirkorową wzięłaby matkę, a Wdowa mówi że Balladyna postąpiłaby tak samo. Skierka
podsunął Wdowie pomysł z malinami a ta przekazała go Kirkorowi. Ten uważał że jest to
świetny pomysł. Sługa przyniósł Kirkorowi wino i żubrowe pieczywo i Kirkor udał się na
odpoczynek. Alina zaczęła śnić o malinach, a Balladyna uciekła z domu, aby spotkać się z
Grabcem.

AKT II
Scena 1
Chochlik całą noc pilnował Grabca, lecz mimo to udało mu się spotkać z Balladyną. Chochlik
poradził pijanemu Grabcowi wejść na dąb i iść spać. Gdy Goplana dowiedziała się o spotkaniu
Grabca i Balladyny była zła na Chochlik, a Grabca zamieniła w płaczącą wierzbę. Za karę
Chochlik został zamknięty w żabiej muszli i wypuszczony na jezioro. Tymczasem Alina i
Balladyna przystąpiły do zbierania malin. Alinie przypominały one usta Kirkora i nie miała
problemu z ich znalezieniem. Balladynie przypominały one krew i nie mogła ich znaleźć.
Nagle starsza siostra wyciągnęła nóż i zabiła Alinę. Morderstwo widziała Goplana, Skierka,
Chochlik i Grabiec. Zjawił się Filon, który zakochał się w Alinie. Wzruszył się gdy zobaczył ją
martwą. Przyszedł także pustelnik który myślał że Filon popełnił zbrodnię. Filon zabrał Alinę
do pustelnika w celu jej wyleczenia. Na czole Balladyny pojawił się czerwony znak. Balladynę
dręczyły wyrzuty sumienia. Goplana przemawia do niej głosem zmarłej siostry, i ją przeklina.

Scena 2
Wdowa i Kirkor czekają z niecierpliwością na jedną z córek. Gdy ptaki się spłoszyły, był to znak
że idzie Balladyna. Kirkor stwierdził, że ładnie jest jej z dzbankiem na głowie. Kirkor dał
Balladynie pierścionek i odjechał w poszukiwaniu księdza. Balladyna oznajmiła Wdowie, że
Alina uciekła z jakimś młokosem. Wdowa się rozpłakała i powiedziała, żeby Alina poszła do
piekła. Przyszły drużby z białymi kwiatami. W tym czasie Wdowa zauważyła plamę na czole
Balladyny i chciała ją zetrzeć, lecz się nie dało. Balladyna widziała na białych różach czerwone
plamy i chciała je wynieść. Jedna z druhn była jej dawną przyjaciółką i było jej przykro że ta
wzgardziła jej kwiatami. Balladyna ucieka przerażona.

AKT III
Scena 1
Balladyna każe spalić chatkę, w której kiedyś mieszkała z matką i Aliną. Przy dopalającym się
domu gromadzi się garstka wieśniaków. Wspominają, że wdowa kiedyś leczyła ubogich. Jedna
z kobiet chce ją odwiedzić, bo ta uratowała jej syna Staśka. Jej córka chciała pojechać z nią.
Starzec naciskał, żeby nie jechali do niej w odwiedziny bo to że pali chatkę to znak że gardzi
ubogimi. Córka zdecydowała że nie pojedzie. Nagle zjawił się Grabiec. Powiedział że rosnął i
że był wierzbą. Nikt mu nie uwierzył, bo ten powiedział że był w karczmie i że się opił.

Scena 2
Balladyna przechadzała się po zamku Kirkora. Kirkor oznajmił, że odjeżdża, a kiedy Balladyna
zapytała dokąd, odpowiedział że to tajemnica. Kirkor nalegał, aby Balladyna zdjęła szmatkę z
głowy, bo uważał że to czoło należy do niego i że się pokłócą jeżeli tego nie zdejmie. Przybył
Kostryn, czyli dowódca straży zamkowej. Pochodził on z niemieckich książąt. Balladyna
uważała że ma złote usta, a Kostryn uważał że Balladyna ma diamentowe serce. Zjawiła się
Wdowa. Balladyna ją uciszała i kazała jej iść sobie, a także zamknęła ją w wieży. Balladyna
zbyła przybyłych wieśniaków i Grabca.

Scena 3
Kirkor przybywa do Pustelnika. Ten przewiduje, że ten wygra wojnę. Pustelnik zapytał jaką
żonę pojął, a Kirkor odpowiedział że pełną prostoty. Pustelnik radzi aby Kirkor posłał
Balladynie skrzynkę którą ta nie mogła otwierać na znak posłuszeństwa i lojalności. Przybywa
Filon. Pyta czy Alina ożyła, ale dostał odpowiedź że nie. Filon popadł w rozpacz. Zjawiła się
Balladyna. Chciała ona wyleczenia rany. Pustelnik chciał aby ta pokazała mu ranę a ta
powiedziała że malina splamiła jej czoło. Gdy zobaczył ranę odepchnął ją bo wiedział że zabiła
siostrę. Grabiec stwierdza że tylko Alina wstając z grobu może uleczyć ranę. Balladyna ucieka
przerażona a Grabca wywabiają do lasu dziwne dźwięki.

Scena 4
Pustelnik zostawił koronę na kamieniu i zabrali ją Chochlik i Skierka. Goplana chcąc zdobyć
serce Grabca zamienia go w króla dzwonkowego. Był on ubrany w złoty płaszcz i obuwie. Miał
siwą brodę i ornamenty z kwiatów na płaszczu. W lewej ręce miał jabłko, a w prawej berło,
które było patykiem, ułamanym z wierzby. W mowie każe rozpędzić sejmiki żeby mógł
nagradzać i karać. Nakazał także wprowadzić paszporty z opisem obywateli, śledzenie
przebywających i surowe podatki. Czekał na niego wóz szatana i pojechali na ucztę do
Kirkora.

Scena 5
Okazało się że rozmowę Balladyny podsłuchał Kostryn. Do zamku przybył Gralon ze skrzynią.
Balladyna się oburzyła że Kirkor robi na niej test ale pogodziła się z tym. Gralon powiedział że
widział zwłoki pod modrzewiem i oboje wiedzieli że zna tajemnice. Kostryn napadł na niego z
mieczem a Balladyna pomogła mu go zabić. Zbrodnia połączyła Balladynę i Kostryna. Kostryn
orzekł że bierze połowę strachu i tajemnic Balladyny.

AKT IV
Scena 1
W zamku Kirkowa odbywa się uczta. Jeden ze szlachty pije za zdrowie króla. Kostryn nakazał
przynieść dla króla tacę z monetami. Zaczęły się rozmowy o herbach. Jeden szlachcic miał
trzaski na herbie, a drugi pół ula. Grabiec miał na herbie króla, złote trzewiki i koronę.
Balladyna opowiada że kiedyś była księżniczką Trebizondy. Mówiła że jej Wuj ją wygnał i zabił
jej braci, a jej matkę zamurowano w pałacu. Zjawiła się Wdowa cała w łachmanach.
Powiedziała że Balladyna więziła ją w wieży, a ta kazała ją wygnać i wyparła się matki. Wdowa
nazwała ją jędzą i życzyła jej aby udławiła się chlebem. Z lasu przybył goniec i oznajmił, że
Kirkor zwyciężył nad Popielem IV. Mieszkańcy Gniezna obwołali go królem. Kirkor jednak
wyrzekł się tego bo nie miał on korony. Wszyscy spojrzeli na Grabca, który miał takową.
Grabiec kazał Chochlikowi grać. Balladynę prześladowała pieśń o zbrodni i malinach,
śpiewana przez duchy. Nagle zjawił się duch Aliny z dzbankiem na głowie. Balladyna była tak
przerażona że zemdlała. Kostryn wołał aby podać jej wodę.

Scena 2
Przy chacie Pustelnika Kirkor przyrzeka odnaleźć skradzioną koronę i wyrusza do Gniezna z
wojskiem. Zjawia się także Wdowa. Jest głodna i obszarpana. Oznajmia że jest ślepa bo
piorun wypalił jej oczy. Żali się jaką złą ma córkę. Wspomina że próbowała się powiesić, ale
złamała się gałąź sosny. Pustelnik przyrzeka że osądzi córkę i ją ukarze.

Scena 3
Skierka kąpie się w piorunach, a Chochlik wyprawiał hecę w stajni. W tym czasie Grabiec
usnął w wierzy. Chochlik i Skierka udają się do obowiązków, a do wierzy wchodzi biała postać.
Do komnaty wchodzi Balladyna z zamiarem zabicia Grabca.

Scena 4
Kostryn również zamierza znaleźć koronę Lecha. Spotyka Balladynę, która zabiła Grabca, który
jednak nie miał przy sobie korony. Kostryn odnajduje ją w ciemnej komnacie. Balladyna
jednak każe mu się oddalić, bo sądzi że chce ją zabić ( rozpoznała to po biciu serca )
Przestępcy wiedzą że Kirkor szuka złodzieja korony. Postanawiają stoczyć z nim walkę i objąć
tron. Przed wyruszeniem do Gniezna Balladyna nakazuje zabić Pustelnika czyli ostatniego
świadka.

AKT V
Scena 1
Goplana śpiewa piosenkę na pożegnanie. Wyrusza ona z kluczem żurawi na północ, bo uważa
że te wszystkie złe wydarzenia to jej wina.

Scena 2
Kirkor, wraz z jego rycerzami zbierają się pod Gnieznem, aby odzyskać koronę. Część z nich
została przekupiona przez Kostryna i Balladynę, którzy chcieli przejąć władzę. Przybywa
goniec, wysłany po pustelnika i oznajmia, że znaleziono go powieszonego przed własną
chatką. Rozpoczyna się bitwa. Balladyna zostaje w obozie i czeka niecierpliwie na wieści z
placu walki. Przyjmuje kobietę która daje jej zatruty nóż. Wojska Kirkora przegrały, a sam
Kirkor zginął na polu bitwy. Przybyli posłowie z chlebem i solą aby przywitać nowych
władców. Balladyna kroi chleb zatrutym nożem chleb i podaje go Kostrynowi.

Scena 3
Zwycięzcy spotykają się w zamku. Przemądrzały Wawel opowiada o zaobserwowanym
zjawisku, kiedy kobieta odlatuje na północ z kluczem żurawi. Zbierają się burzowe chmury.
Zjawiła się Balladyna z Kostrynem. Nagle Kostryn pada i mówi że umiera. Ostrzega także
poddanych przed Balladyną. Balladyna udaje że jest jej przykro i woła lekarza, jednak Kostryn
już umarł. Królowa postanawia zmienić swoje życie. Każe uwolnić jeńców i nakarmić
żebraków. Rozpoczyna się sąd. Pierwszy wypowiada się lekarz. Mówi on że Kostryn został
zatruty, poprzez zjedzenie zatrutego jedzenia. Balladyna mówi że truciciel jest winny śmierci.
Drugi przemawia Filon, mówiąc o śmierci Aliny. Karą miała być śmierć. Zjawia się Wdowa,
która jednak nie chce wymawiać imienia córki. Zostaje więc torturowana, aż do śmierci. Jej
stawy zostały zakute w żelazne kleszcze, a ta prosiła o litość. Balladyna osądza wyrok, a lud
każe pociąć ją na kawałki. Wtedy Balladyna ginie rażona piorunem.