Streszczenie szczegółowe AKT I , nim Grabiec, syn organisty, gęstwinie.

Z lasu nadchodzi Filon, w

Scena 1 miejscowy pijak i obibok. Goplana którym widok nieżywej, pięknej
wyznaje mu miłość, lecz młodzieniec panny wywołuje silne wzruszenie.
Do chaty pustelnika położonej w kpi sobie z wodnej panny i wyznaje, Tak zastaje go Pustelnik, którego
lesie blisko jeziora Gopło że kocha Balladynę, córkę Wdowy. sprowadził Skierka w nadziei
przybywa Kirkor, by zasięgnąć rady Wzgardzona nimfa nie zamierza odratowania Aliny. Zabiera ją do
w sprawie swojego przyszłego zrezygnować z Grabca i wydaje swojej pustelni, a na miejsce zbrodni
ożenku. Pustelnik słynie z niechęci do polecenia swoim sługom. Chochlik przybywa Balladyna, ścigana
królów i królewskich dworów, ma całą noc wodzić młodzieńca po wyrzutami sumienia. Goplana
upatruje w nich źródło wszelkiego zła manowcach i sprowadzić go o świcie, przemawia do niej głosem nieżyjącej
i zbrodni. Wspomina, że sam był Skierka zaś ma uszkodzić mostek, siostry, a potem przeklina
niegdyś władcą licznego narodu i przez który będzie przejeżdżał Kirkor, zabójczynię, na której czole
nosił imię Popiel III. Którejś nocy i skierować go w stronę chaty pojawia się czerwona plama jako
najemnicy brata zamordowali troje Wdowy, by tam znalazł dla siebie znak popełnionej zbrodni.
jego dzieci. Wzburzony Kirkor żonę.
zamierza udać się do Gniezna, by Scena 2
odzyskać koronę dla prawowitego Scena 3
władcy. Opowiada o krwawych Wdowa i Kirkor czekają z
rządach obecnego króla, Popiela IV, o Wdowa i jej córki, Alina i niecierpliwością przed chatą na
licznych plagach gnębiących naród. Balladyna, wracają z pola do powrót sióstr. W pewnej chwili matka
Pustelnik przyznaje, że to on winien chaty. Matka z troską mówi o zapowiada nadejście Balladyny, które
jest wszystkim nieszczęściom, gdyż zmęczeniu Balladyny, lecz Alina, rozpoznała po zachowaniu jaskółek -
udając się na wygnanie, zabrał ze która ma dobre serce, współczuje pojawienie się Aliny ptaki witały
sobą cudowną koronę Lecha i matce i nalega, by nazajutrz tylko radosnym świergotem, na widok
ukrył ją w lesie. Korona ta ma ona i siostra wyszły do żniwa. Wdowa drugiej córki umykały spłoszone.
szczególną moc, ponieważ została marzy o dobrym zamążpójściu dla Istotnie - z lasu wyłania się Balladyna
podarowana przez jednego z Trzech córek, a jej rozmyślania przerywa z dzbanem malin. Kirkor ofiarowuje
Królów powracających z Betlejem, odgłos nadjeżdżającej karety. jej pierścionek zaręczynowy i udaje
gdzie bawił się nią malutki Jezus. Wkrótce do chaty przybywa się po księdza. Zrozpaczona Wdowa
Kirkor wyraża żal, że nie było go na hrabia Kirkor, którego powóz utknął dowiaduje się od Balladyny, że
Golgocie, by stanąć w obronie na zepsutym moście. Przybysz jest Alina uciekła z jakimś młokosem.
Chrystusa. Pustelnik radzi mu, by oczarowany urodą córek gospodyni, Trwają przygotowania do ślubu.
małżonki dla siebie szukał w postanawia ożenić się z jedną z nich. Balladyna ubiera się w komorze, a jej
skromnej chacie, a nie na Ponieważ nie może dokonać wyboru, matka zauważa krwawą plamę na
królewskim dworze. Po odejściu za namową matki (której podszepnął czole córki, której niczym nie można
Kirkora chatę Pustelnika odwiedza ten pomysł Skierka) postanawia zetrzeć. Przychodzą swaty i druhny,
pasterz Filon. Żali się, że dotąd nie poślubić tę pannę, która następnego lecz Balladyna ucieka, gdyż wydaje
znalazł ukochanej, która spełniłaby dnia pierwsza zbierze dzban malin w się jej, że przyniesione przez nich
jego marzenia. Rozgniewany starzec lesie. Gość udaje się na spoczynek, białe róże mają czerwone plamy.
zarzuca mu, że zbyt pochłonięty jest Balladyna wymyka się na potajemne
nierealnymi mrzonkami o idealnej spotkanie do lasu, a Alina marzy o AKT III, Scena 1
kobiecie, a nie dostrzega dzbanie malin.
Przed dopalającą się chatą Wdowy
zwyczajnych dziewcząt i uznaje za
AKT II, SCENA 1 zebrała się garstka wieśniaków.
niewybaczalne, że Filon szukał
Część z nich zamierza udać się na
swojego ideału na królewskim
Chochlik całą noc wodził pijanego zamek w odwiedziny do starej
dworze.
Grabca po manowcach. Goplana na kumoszki i jej córki. Wspominają
Scena 2 wieść, że pomimo to jej ukochany dobrodziejstwa, których doznali od
spotkał się z Balladyną, postanawia staruszki, a także niedawny ślub
Chochlik i Skierka witają swoją go ukarać i zamienia w płaczącą Balladyny i jej niecodzienny strój, w
panią, Goplanę, królową jeziora wierzbę. Tymczasem siostry tym także czarną wstążkę, która
Gopło i nimfę wodną. Czekają na zbierają w lesie maliny. Pracowita zamiast wianka opasywała jej
pierwsze wiosenne rozkazy. Alina szybko zbiera owoce, które czoło. Wśród zebranych pojawia się
Obudzona z zimowego snu, Goplana przypominają jej usta Kirkora. Grabiec i opowiada o przygodzie,
w wianku z czarnych jaskółek Balladyna narzeka na brak owoców, która go spotkała. Nikt jednak nie
wspomina spotkanie z człowiekiem, a ich kolor przywodzi jej na myśl wierzy opowieściom znanego z
który zimą wpadł do przerębli i krew, wkrótce też zabija siostrę i błazeństw pijaka.
któremu ona uratowała życie. zabiera jej dzban z malinami.
Zakochana królowa dostrzega Świadkami zbrodni są Grabiec, Scena 2
nadchodzącego człowieka, w którym zamieniony w drzewo, a także
Balladyna przechadza się po zamku
rozpoznaje swojego ukochanego. Jest Goplana i Skierka, ukryci w
Kirkora i postanawia korzystać z
bogactwa, które stało się jej
udziałem. Zbliża się do niej mąż i
dowódca straży Fon Kostryn. Hrabia
zamierza opuścić młodą żonę na
kilka dni, by przywrócić tron
Popielowi III. Balladyna zostaje
sama w zamku, nękana wyrzutami
sumienia. Ciągle nie zdejmuje
czarnej opaski skrywającej krwawe
znamię na czole. Poleca odprawić
spod bram zamku wieśniaków, którzy
przybyli w odwiedziny do Wdowy. Ją
samą wyprawia do zamkowej wieży,
nazywa przed Kostrynem swoją
mamką. Ma nadzieję, że dowódca
pałacowej straży będzie jej przyjazną
duszą. Przed oblicze Balladyny nie
zostaje dopuszczony również
Grabiec.
Scena 3
Kirkor przybywa do chaty Pustelnika,
który pokazuje mu koronę Lecha.
Radzi również hrabiemu, by posłał
swojej młodej żonie zapieczętowaną
skrzynię z wyraźnym zakazem
otwierania jej przed jego powrotem.
Ma to być próba posłuszeństwa i
lojalności dla Balladyny. Po odjeździe
Kirkora przybywa Filon. Popada w
rozpacz na wieść, że nie udało się
przywrócić do życia jego ukochanej.
Z kolei u Pustelnika zjawia się
Balladyna i prosi o wyleczenie
rany na czole. Starzec odkrywa
straszną tajemnicę i stwierdza, że
tylko Alina, powstając z grobu,
mogłaby zetrzeć śmiertelne znamię.
Przeklina zbrodniarkę, która ucieka
przerażona. Tajemnicze odgłosy
wywabiają Pustelnika w głąb lasu.
Scena 4
Pustelnik, odchodząc w las,
pozostawia na kamieniu koronę
Lecha. Zabierają ją Chochlik i
Skierka i oddają swojej pani.
Goplana, chcąc zdobyć serce Grabca,
zgadza się przemienić go w króla
dzwonkowego. Śpiący młodzieniec
ulega przemianie i rozpoczyna
„rządy” nad światem przyrody. W
mowie tronowej poleca rozpędzić
sejmiki, by samemu móc rządzić,
karać i nagradzać. Zamierza
wprowadzić paszporty z dokładnym
opisem obywateli, śledzenie
przybywających oraz surowe podatki.
Po wydaniu nowych rozporządzeń przyrzeka starcowi odnaleźć
udaje się w towarzystwie Skierki i skradzioną koronę Lecha. Wyrusza z
Chochlika na ucztę do zamku żołnierzami do Gniezna, by ująć
Kirkora. oszusta podającego się za
prawowitego króla. Nad lasem
Scena 5 szaleje burza. U drzwi pustelni zjawia
się Wdowa. Jest głodna, obszarpana i
Okazuje się, że rozmowę Balladyny z ślepa, gdyż piorun wypalił jej oczy.
Pustelnikiem podsłuchał von Kostryn. Żali się na wyrodną córkę, wspomina,
Morderczyni wyrzuca sobie pochopną że próbowała się powiesić, ale
wizytę w pustelni. Tymczasem do złamała się gałąź sosny. Pustelnik
zamku przybywa Gralon, sługa przyrzeka sobie, że gdy odzyska tron,
Kirkora, z zapieczętowaną skrzynią i ukarze jej okrutną córkę.
poleceniem od hrabiego. Balladyna
jest oburzona zakazem, ale godzi się Scena 3, 4, 5
z wolą męża. Służący opowiada o
wizycie hrabiego u Pustelnika i Grabiec śpi w zamkowej wieży.
początku wyprawy. Kostryn sugeruje, Skierka i Chochlik udają się do
że Gralon zna tajemnicę morderstwa swoich obowiązków, a do drzwi
i napada na niego z mieczem. Z komnaty zbliża się biała postać. Do
pomocą przychodzi mu Balladyna, komnaty wchodzi Balladyna z nożem
która ciosem w plecy zabija Gralona. w ręku, z zamiarem zabicia śpiącego
Wspólna zbrodnia łączy Kostryna Grabca.
i jego panią.
Von Kostryn również zamierza
AKT IV, SCENA 1 zdobyć koronę Lecha i osiąść na
tronie. W drzwiach komnaty spotyka
W zamku Kirkora odbywa się uczta. Balladynę, która zabiła Grabca, ale
Goście rozmawiają o rodowych na próżno szukała korony. Dopiero
herbach, a Balladyna opowiada von Kostryn odnajduje ją w ciemnej
zmyśloną historię swego komnacie. Przestępcy wiedzą, że
szlacheckiego pochodzenia. Nagle na Kirkor oczekuje zbrojnie w Gnieźnie
salę wdziera się odziana w na tego, kto pojawi się ze skradzioną
łachmany Wdowa, żaląc się, że koroną. Postanawiają stoczyć z nim
zamknięto ją w wieży bez walkę i zdobyć tron. Przed
jedzenia. Balladyna wypiera się wyruszeniem do Gniezna Balladyna
własnej matki i poleca wypędzić ją rozkazuje Kostrynowi zabić
z zamku, choć jest noc i szaleje Pustelnika, by usunąć ostatniego
burza. Z lasu przybywa goniec z świadka ich zbrodni.
wieścią o wspaniałym zwycięstwie
Kirkora nad Popielem IV i AKT V, Scena 1
entuzjastycznym powitaniu przez
mieszkańców Gniezna, którzy Goplana jest przerażona tragicznymi
obwołali hrabiego królem. On jednak wypadkami, które się wydarzyły i
zrzekł się tej godności i polecił czuje się winna ich spowodowania.
czekać na osobę, która przybędzie w Postanawia opuścić nadgoplańską
prawdziwej koronie Lecha. Wszyscy krainę i wraz z kluczem żurawi udać
goście spoglądają na Grabca, gdyż to się na północ.
właśnie on przybrany jest w
królewską koronę. Uczta trwa nadal. Scena 2
Balladynę prześladuje pieśń o
Rycerze Kirkora zebrali się pod
zbrodni i malinach śpiewana przez
murami Gniezna. Część z nich
duchy, a wreszcie ukazuje się postać
odeszła przekupiona przez von
Aliny z dzbanem owoców na głowie.
Kostryna i Balladynę. Powraca goniec
Gospodyni wymawia się zmęczeniem
wysłany po Pustelnika z wieścią o
i w pośpiechu zamierza opuścić salę,
tragicznej śmierci starca, którego
lecz wcześniej mdleje z przerażenia.
znaleziono powieszonego przed
Scena 2 własną chatą. Rozpoczyna się bitwa.
Balladyna pozostaje w obozie i
Przed chatą Pustelnika Kirkor niecierpliwie czeka na wieści z placu
boju. Przyjmuje starą kobietę, która
przynosi jej zatruty nóż. Grafini
planuje popełnić nim samobójstwo na
wypadek przegranej. Po zaciętej
walce wojska Kirkora
przegrywają, a on sam ginie. Do
obozu przybywają posłowie z miasta
z chlebem i solą. Balladyna zatrutym
nożem kroi bochenek i połową
skażoną jadem częstuje von
Kostryna.

Scena 3

Zwycięzcy wkraczają na zamek.

Dziejopis Wawel opowiada o
zaobserwowanym zjawisku, kiedy
postać kobieca z kluczem żurawi
odlatywała na północ. Wokół zamku
zbierają się burzowe chmury. Pojawia
się Balladyna w towarzystwie von
Kostryna. Zgodnie ze zwyczajem,
przed koronacją ma wydać sąd
na zbrodniarzy. Nagle pada na
ziemię von Kostryn i przed śmiercią
ostrzega zebranych przed Balladyną.
Królowa postanawia rozpocząć nowe
życie. Poleca uwolnić jeńców
wojennych i nakarmić żebraków.
Rozpoczyna się sąd. Pierwszy
oskarża lekarz, informując o otruciu
Kostryna. Karą ma być śmierć
zabójcy. Jako drugi przemawia Filon,
opowiadając o tragicznej śmierci
Aliny. I tu karą jest śmierć. Ostatnia
przemawia Wdowa. Nie chce jednak
wyjawić imienia wyrodnej córki, za co
zostaje skazana na tortury. Umiera,
nie wyjawiając tajemnicy. Balladyna
po raz trzeci zasądza wyrok śmierci i
w tym samym momencie ginie,
rażona piorunem.

Epilog

Dziejopis Wawel rozmawia z

publicznością, która domaga się
wyjaśnienia historii Balladyny. Wawel
ocenia jej rządy jako mądre i
sprawiedliwe, z czym nie zgadza się
publiczność, która zarzuca mu
pochopność sądów. Wawel próbuje
wywieść ród Balladyny jeszcze z
czasów starożytnych, a jej tragiczną
śmierć tłumaczy starym przesądem
ludowym, że trzeba bić w dzwony,
gdy uderzają pioruny.