Professional Documents
Culture Documents
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Ι Σπυρίδων Τσιώλης ΤΕΙ Πειραιά
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Ι Σπυρίδων Τσιώλης ΤΕΙ Πειραιά
Σπύρος Τσιώλης
Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ
Ενότητα 1: Εισαγωγή
Σκοποί Ενότητας
Περιεχόμενα Ενότητας
• Συνέπειες της Υπέρμετρης Κατανάλωσης Ενέργειας και λύσεις.
• Δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μέχρι το 2020.
• Ηλιακή Ενέργεια
• Φωτοβολταϊκά
• Θερμικά
• Αιολική Ενέργεια
• Γεωθερμική Ενέργεια
• Μικρά Υδροηλεκτρικά Συστήματα
• Βιομάζα
• Θεσμικό Πλαίσιο – Αδειοδότηση
5
Εισαγωγή - 1
Εισαγωγή - 2
7
Εισαγωγή - 3
Θα εξετάσουμε:
• Ηλιακή Ενέργεια
• Φωτοβολταϊκά
• Θερμικά
• Αιολική Ενέργεια
• Γεωθερμική Ενέργεια
• Μικρά Υδροηλεκτρικά Συστήματα
• Βιομάζα
• Θεσμικό Πλαίσιο – Αδειοδότηση
8
Εισαγωγή - 4
Πλεονεκτήματα:
• Αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος
• Δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον
• Συνάλλαγμα, αυτονομία
• Εφαρμογές σε απομακρυσμένες περιοχές
Μειονεκτήματα:
• Υψηλό κόστος
• Μεταβαλλόμενο χρονικά δυναμικό
• Χαμηλή απόδοση
9
Φωτοβολταϊκά - 1
10
Φωτοβολταϊκά - 2
Φωτοβολταϊκά
• Τεχνολογίες
• Αυτόνομα
• Διασυνδεδεμένα
• Υβριδικά
• Διαστασιολόγηση
• Νομοθεσία
11
Φωτοβολταϊκά - 3
Θερμικά Ηλιακά
• Τεχνολογίες
• Οικιακά
• Κεντρικά (Ψύξη - Θέρμανση)
• Ηλεκτροπαραγωγή
12
Φωτοβολταϊκά - 4
Αιολική Ενέργεια
• Άνεμος
• Είδη Ανεμογεννητριών
• Τεχνολογίες
• Αιολικά Πάρκα
• Υπολογισμοί
13
Φωτοβολταϊκά - 5
Γεωθερμική Ενέργεια
• Τεχνολογίες
• Τηλεθέρμανση
• Παραγωγή Ηλ. Ενέργειας
• Ψύξη – Θέρμανση χώρων
14
Φωτοβολταϊκά - 6
Μικρά Υδροηλεκτρικά
• Αρχή λειτουργίας
• Τεχνολογίες
• Εξοπλισμός
15
Φωτοβολταϊκά - 7
Βιομάζα
• Δυναμικό
• Ενεργειακή αξιοποίηση
• Εφαρμογές
• Προοπτικές
16
Φωτοβολταϊκά - 8
Νομοθεσία - Αδειοδότηση
Νόμοι
Στάδια Αδειοδότησης
Επικαιρότητα - Προοπτικές
17
Ηλιακή Γεωμετρία - 1
Το Ηλιακό Σύστημα
18
Ηλιακή Γεωμετρία - 2
Η τροχιά της Γης (Ελλειπτική)
19
Ηλιακή Γεωμετρία - 3
Η περιστροφή της Γης γύρω από τον ήλιο:
• Διάρκεια 365,25 ημέρες
• Διαδοχή εποχών
Απόκλιση: 23,45ο
20
Ηλιακή Γεωμετρία - 4
Η Περιστροφή της Γης
21
Ηλιακή Γεωμετρία - 5
Η Περιστροφή της Γης
22
Ηλιακή Γεωμετρία - 6
Προσδιορισμός θέσεων πάνω στη Γη
• Γεωγραφικό πλάτος, Γεωγραφικό μήκος
23
Ηλιακή Γεωμετρία - 7
Προσδιορισμός θέσεων πάνω στη Γη
• Γεωγραφικό πλάτος, Γεωγραφικό μήκος
24
Ηλιακή Γεωμετρία - 8
25
Ηλιακή Γεωμετρία - 9
Η θέση του Ηλίου:
• Επίπεδο του τόπου (ορίζοντας)
• Ζενίθ, Ναδίρ
• Αζιμούθιο [γ]
• Γωνία ύψους [α]
26
Ηλιακή Γεωμετρία - 10
Ο Ηλιακός Χάρτης:
27
Ηλιακή Γεωμετρία - 11
Ο Ηλιακός Χάρτης (υπολογισμός με EXCEL)
Ηλιακός Χάρτης
(Αθήνα: Γεωγρ. πλάτος 37,58ο - Γεωγρ. Μήκος 23,43ο)
80
70
60 Έτος 2009
Solar Elevation
50
Μήνας 6
40
Ημέρα 21
30
20 Ανατολή 6:05
10 Δύση 20:50
0
0 30 60 90 120 150 180 210 240 270 300 330 360
Solar Azimouth
28
Ηλιακή Ακτινοβολία - 1
29
Ηλιακή Ακτινοβολία - 2
30
Ηλιακή Ακτινοβολία - 3
31
Ηλιακή Ακτινοβολία - 4
32
Ηλιακή Ακτινοβολία - 5
Η Ηλιακή Ακτινοβολία:
• Ολική
• Άμεση
• Διάχυτη
• Διάχυτη ανακλώμενη
Η Ηλιακή Σταθερά:
34
Ηλιακή Ακτινοβολία - 7
Μέτρηση της ισχύος της ηλιακής ακτινοβολίας [W/m2]
35
Ηλιακή Ακτινοβολία - 8
36
Ηλιακή Ακτινοβολία - 9
Κόσμος
EU-25
Γερμανία
37
Ηλιακή Ακτινοβολία - 10
38
Ηλιακή Ακτινοβολία - 11
39
Ηλιακή Ακτινοβολία - 12
40
Ηλιακή Ακτινοβολία - 13
41
Ενότητα 2: Φωτοβολταϊκά
Σκοποί Ενότητας
4
Περιεχόμενα Ενότητας
• Φωτοβολταϊκά
• Αγωγοί – Ημιαγωγοί – Μονωτές
• Φωτοβολταϊκό Φαινόμενο
• Τεχνολογίες Φωτοβολταϊκών
• Φωτοβολταϊκό Πλαίσιο
• Κατηγορίες Φωτοβολταϊκών Συστημάτων:
• Διασυνδεδεμένα
• Αυτόνομα
• Υβριδικά
Φωτοβολταϊκά - 1
Αγωγοί – Ημιαγωγοί – Μονωτές
• Δομή ατόμου χαλκού
6
Φωτοβολταϊκά - 2
Αγωγοί – Ημιαγωγοί – Μονωτές
• Δομή ατόμου πυριτίου
Φωτοβολταϊκά - 3
Ημιαγωγοί
• Δομή ατόμου πυριτίου, ομοιοπολικός δεσμός
8
Φωτοβολταϊκά - 4
Ημιαγωγοί
• Δομή ατόμου πυριτίου
• Παραγωγή ελεύθερων ηλεκτρονίων με θερμική ενέργεια,
επανασύνδεση
Φωτοβολταϊκά - 5
Ημιαγωγοί - Προσμίξεις
• Με πεντασθενές άτομο (δότη). Με τρισθενές άτομο
(αρσενικό, αντιμόνιο, φώσφορος), (αργίλιο, βόριο, γάλλιο)
10
Φωτοβολταϊκά - 6
Ημιαγωγοί
• Δομή κρυστάλλου του πυριτίου με προσμίξεις
11
Φωτοβολταϊκά - 7
Δίοδος Επαφής
12
Φωτοβολταϊκά - 8
Φωτοβολταϊκό Φαινόμενο
13
Φωτοβολταϊκά - 9
Φωτοβολταϊκό Φαινόμενο
14
Φωτοβολταϊκά - 10
Φωτοβολταϊκό
Στοιχείο:
Ισοδύναμο
Κύκλωμα:
15
Φωτοβολταϊκά - 11
Φωτοβολταϊκό
Στοιχείο:
Ισοδύναμο κύκλωμα
16
Φωτοβολταϊκά - 12
Φωτοβολταϊκό
Στοιχείο:
I-V Χαρακτηριστική:
Σκοτάδι
Φως
17
Φωτοβολταϊκά - 13
Φωτοβολταϊκό
Στοιχείο:
I-V Χαρακτηριστική:
18
Φωτοβολταϊκά - 14
Φωτοβολταϊκό Στοιχείο:
I-V Χαρακτηριστική:
Όπου:
IL : το ρεύμα που προκαλεί η
ηλιακή ακτινοβολία
Ιο : το ανάστροφο ρεύμα της
διόδου
q : το φορτίο του ηλεκτρονίου
1,6*10-19 C
V : η τάση
n : σταθερά = 1
K : σταθερά Boltzmann =
1,38*10-23 JK-1
T : Απόλυτη θερμοκρασία σε Κ 19
Φωτοβολταϊκά - 15
Φωτοβολταϊκό
Στοιχείο:
I-V Χαρακτηριστική:
20
Φωτοβολταϊκά – 16α
Φωτοβολταϊκό
Στοιχείο:
I-V Χαρακτηριστική:
21
Φωτοβολταϊκά – 16β
Φωτοβολταϊκό
Στοιχείο:
Επίδραση της
Θερμοκρασίας:
22
Φωτοβολταϊκά - 17
Φωτοβολταϊκό
Στοιχείο:
Βαθμός Απόδοσης:
Pm I m ⋅ Vm
η= =
PHA PHA
23
Φωτοβολταϊκά - 18
Φωτοβολταϊκό Στοιχείο:
Εξέλιξη Βαθμού Απόδοσης
24
Φωτοβολταϊκά - 19
Τεχνολογίες Φωτοβολταϊκών
Στοιχεία Πυριτίου:
• Μονοκρυσταλλικό (c-Si)
• Πολυκρυσταλλικό (m-Si)
• Λεπτού υμένα (Thin film)
• Άμορφο (a-Si)
Άλλα Υλικά:
• Αρσενικούχο γάλλιο (GaAs)
• Δισεληνοϊνδιούχος χαλκός (CuInSe2)
• Θειούχος χαλκός – θειούχο κάδμιο (Cu2S/CdS)
25
Φωτοβολταϊκά - 20
Τεχνολογίες Φωτοβολταϊκών Στοιχείων:
26
Φωτοβολταϊκά - 21
Για διαφορετικά είδη φωτοβολταϊκών στοιχείων
Τεχνολογίες Φωτοβολταϊκών:
Μονο- Πολυ-
Τεχνικά Χαρακτηριστικά Άμορφο
Κρυσταλλικό Κρυσταλλικό
Απόδοση [%] 13-16 12-14 6-8
Μέση ετήσια παραγωγή
ηλεκτρικής
ενέργειας στην Ελλάδα για
σύστημα
με νότιο προσανατολισμό και
• κατάλληλη κλίση
[kWh/kWp] 1300 1300 1300-1400
[kWh/m2] 160-185 130-160 65-140
Απαιτούμενη επιφάνεια [m2] 7-8 8-10 10-20
Ετήσια μείωση εκπομπών
διοξειδίου του άνθρακα
[kgC02/kWp] 1300 1300 1300-1400 27
Φωτοβολταϊκά - 22
Κατασκευαστικές
Λεπτομέρειες:
28
Φωτοβολταϊκά - 23
Κατασκευαστικές
Λεπτομέρειες:
29
Φωτοβολταϊκά - 24
Στοιχείο
Πλαίσιο
Συστοιχία
(Σύστημα)
30
Φωτοβολταϊκά - 25
Φωτοβολταϊκό Πλαίσιο:
31
Φωτοβολταϊκά - 26
Φωτοβολταϊκό Πλαίσιο:
Μονοκρυσταλλικό Πολυκρυσταλλικό
32
Φωτοβολταϊκά - 27
Σύνδεση Φωτοβολταϊκών Πλαισίων:
33
Φωτοβολταϊκά - 28
Φωτοβολταϊκή συστοιχία ή Φ/Β σύστημα ή Φ/Β πάρκο:
34
Φωτοβολταϊκά - 29
Φωτοβολταϊκή συστοιχία ή Φ/Β σύστημα ή Φ/Β πάρκο:
35
Φωτοβολταϊκά - 30
Φ/Β Πλαίσιο:
36
Φωτοβολταϊκά - 31
Φ/Β Πλαίσιο:
37
Φωτοβολταϊκά - 32
Φ/Β Πλαίσιο:
38
Φωτοβολταϊκά - 33
Φ/Β Πλαίσιο:
39
Φωτοβολταϊκά - 34
Φ/Β Πλαίσιο:
Φωτοβολταϊκές Γεννήτριες
Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά σε πρότυπες συνθήκες δοκιμών
Ονομαστική ισχύς (Pmax) 220 W 210 W
Τάση στο σημείο μέγιστης ισχύος (Vmpp) 29,2 V 28,8 V
Ρεύμα στο σημείο μέγιστης ισχύος (Impp) 7,54 A 7,30 A
Τάση ανοικτού κυκλώματος (Voc) 36,5 V 36,4 V
Ρεύμα βραχυκύκλωσης (Isc) 8,20A 8,03 A
Θερμοκρασιακός συντελεστής (aVoc) -0,357 %/ C -0,357 %/oC
o
40
Φωτοβολταϊκά - 35
Φ/Β Πλαίσιο – Επίδραση της θερμοκρασίας:
Παράδειγμα:
Να υπολογιστούν: Uoc, Isc και Pmpp για θερμοκρασία 55 oC και για
ακτινοβολία 1000 και 600 W/m2
Λύση: Για 1000 W/m2 .
= U oc,25 ⋅ (1 + ∆θ ⋅ a U=
U oc,55 ) 35,54 ⋅ (1 + (55 − 25) ⋅ (−0, 0033))
= 32, 02 V
41
Φωτοβολταϊκά - 36
Φ/Β Πλαίσιο – Επίδραση της θερμοκρασίας:
Παράδειγμα:
Να υπολογιστούν: Uoc, Isc και Pmpp για θερμοκρασία 55 oC και για
ακτινοβολία 1000 W/m2 και το Isc για 600 W/m2
= 0, 6 ⋅ Isc,25 ⋅ (1 + ∆θ ⋅ a I )
Isc,600,55
Isc,600,55 = 0, 6 ⋅ 8,11 ⋅ (1 + (55 − 25) ⋅ (0, 00059)) = 4,95 A
Pmpp,600,55 ≅ 0, 6 ⋅ Pmpp,25 ⋅ (1 + ∆θ ⋅ a p )
Pmpp,600,55 ≅ 0, 6 ⋅ 215 ⋅ (1 + (55 − 25) ⋅ (−0, 0044)) =112, 0 W
U oc,600,55 = ??
42
Φωτοβολταϊκά - 37
• Διασυνδεδεμένα
• Αυτόνομα
• Υβριδικά
43
Φωτοβολταϊκά - 38
Κατηγορίες Φωτοβολταϊκών Συστημάτων:
• Διασυνδεδεμένα
44
Φωτοβολταϊκά - 39
Κατηγορίες Φωτοβολταϊκών Συστημάτων:
• Διασυνδεδεμένα
45
Φωτοβολταϊκά - 40
Κατηγορίες Φωτοβολταϊκών Συστημάτων:
• Αυτόνομα
46
Φωτοβολταϊκά - 41
Κατηγορίες Φωτοβολταϊκών Συστημάτων:
• Αυτόνομα
47
Φωτοβολταϊκά - 42
Κατηγορίες Φωτοβολταϊκών Συστημάτων:
• Υβριδικό (Αυτόνομο)
48
Φωτοβολταϊκά - 43
Κατηγορίες Φωτοβολταϊκών Συστημάτων:
• Υβριδικό (και με διασύνδεση στο δίκτυο)
49
Φωτοβολταϊκά - 44
Διασυνδεδεμένα - Φωτοβολταϊκές Γεννήτριες:
Διάταξη
• Προσανατολισμός
• Σταθερή γωνία
• Παρακολούθηση ηλίου
• Αποστάσεις
• Σκίαση
• Επιφάνεια
• Ισχύς αιχμής
• Κατασκευαστικές λεπτομέρειες
50
Φωτοβολταϊκά - 45
51
Φωτοβολταϊκά - 46
Διασυνδεδεμένα - Φωτοβολταϊκές Γεννήτριες:
Σταθερή Γωνία:
• Αποστάσεις
52
Φωτοβολταϊκά - 47
Η καμπύλη του λόγου α/u για γεωγραφικό
πλάτος 30 μοίρες, α/u=1,8
53
Φωτοβολταϊκά - 48
54
Φωτοβολταϊκά - 49
Καμπύλη απόστασης ε σε σχέση με την κλίση των συστοιχιών,
για συστοιχίες με ύψος 1m και μηδενική κλίση εδάφους.
55
Φωτοβολταϊκά - 50
Προσέγγιση Αποστάσεων:
56
Φωτοβολταϊκά - 51
Σταθερή Κλίση – Χωροθέτηση:
57
Φωτοβολταϊκά - 52
Σταθερή Κλίση – Όψεις:
58
Φωτοβολταϊκά - 53
Διατάξεις παρακολούθησης της θέσης του ηλίου:
59
Φωτοβολταϊκά - 54
Διατάξεις παρακολούθησης της θέσης του ηλίου:
60
Φωτοβολταϊκά - 55
Διατάξεις παρακολούθησης της θέσης του ηλίου:
61
Φωτοβολταϊκά - 56
Διατάξεις παρακολούθησης της θέσης του ηλίου (ενός άξονα):
62
Φωτοβολταϊκά - 57
Διατάξεις παρακολούθησης της θέσης του ηλίου:
63
Φωτοβολταϊκά - 58
Διατάξεις παρακολούθησης της θέσης του ηλίου:
64
Φωτοβολταϊκά - 59
Διασυνδεδεμένα – Inverters:
Λειτουργίες
• Μετατροπή σε εναλλασσόμενο
• Περιορισμό των ανώτερων αρμονικών
• Αποφυγή νησίδας
• Βέλτιστο σημείο λειτουργίας
• Παρακολούθηση τάσης, ρεύματος, συχνότητας κτλ
• Μέτρηση ηλεκτρικών μεγεθών
• Επικοινωνία
65
Φωτοβολταϊκά - 60
Διασυνδεδεμένα – Inverters:
Τοπολογίες
• Μονοφασικός
• Τριφασικός
66
Φωτοβολταϊκά - 61
Διασυνδεδεμένα – Inverters:
Αποφυγή δημιουργίας νησίδας
• Μέτρηση σε τακτά χρονικά διαστήματα της σύνθετης
αντίστασης του δικτύου
67
Φωτοβολταϊκά - 62
Διασυνδεδεμένα – Inverters:
• Ανίχνευση του βέλτιστου σημείου λειτουργίας
68
Φωτοβολταϊκά - 63
Διασυνδεδεμένα – Inverters:
• Ανίχνευση του βέλτιστου σημείου λειτουργίας
69
Φωτοβολταϊκά - 64
Διασυνδεδεμένα – Inverters:
Ανίχνευση του βέλτιστου σημείου λειτουργίας:
• Μία διαταραχή ρεύματος εισάγεται περιοδικά στην
φωτοβολταϊκή πηγή ενώ μετρούνται η δυναμική αντίσταση
αυτής Zd και η στατική αντίσταση Zs. Η τάση λειτουργίας
αυξάνεται ή μειώνεται μέχρι να ικανοποιηθεί η εξίσωση του
σημείου μέγιστης ισχύος, δηλαδή: Ζd = Ζs
• Σύμφωνα με μια δεύτερη μέθοδο ελέγχου, η τάση αυξάνεται
όσο ισχύει η συνθήκη: dP/ dV > 0 που συνεπάγεται και
ταυτόχρονη αύξηση της ισχύος. Σε αντίθετη περίπτωση η
τάση μειώνεται, ενώ όταν ο ρυθμός μεταβολής είναι πολύ
κοντά στο μηδέν η τάσησταθεροποιείται.
70
Φωτοβολταϊκά – 65α
Αυτόνομα Φ/Β Συστήματα:
71
Φωτοβολταϊκά – 65β
Αυτόνομα Φ/Β Συστήματα:
• Φ/Β γεννήτριες
• Ρυθμιστής φόρτισης συσσωρευτών
• Συσσωρευτές
• Inverter
72
Φωτοβολταϊκά - 66
Αυτόνομα Φ/Β Συστήματα:
• Ρυθμιστής φόρτισης συσσωρευτών
73
Φωτοβολταϊκά - 67
Αυτόνομα Φ/Β Συστήματα:
Συσσωρευτές:
• Στοιχεία των 2V
• Αριθμός κύκλων
• Βάθος εκφόρτισης
• Διάρκεια ζωής (Θερμοκρασία - Αριθμός κύκλων)
74
Φωτοβολταϊκά - 68
Κατηγορίες Φωτοβολταϊκών Συστημάτων:
• Υβριδικά
Μετατροπέας
Συστοιχία Ισχύος DC/AC
Συσσωρευτών
Φορτιστή
ς = Φορτία AC
~
Φ/Β Φορτία DC
Γεννήτριες Ανορθωτής
~
G
=
Γεννήτρια
Πετρελαίου
75
Φωτοβολταϊκά - 69
Συσσωρευτές:
• Διάρκεια ζωής (Θερμοκρασία)
76
Φωτοβολταϊκά - 70
Συσσωρευτές:
• Διάρκεια ζωής (Βάθος εκφόρτισης -Αριθμός κύκλων)
77
Φωτοβολταϊκά - 71
Υβριδικά Φ/Β Συστήματα:
78
Φωτοβολταϊκά - 72
Υβριδικά Φ/Β Συστήματα:
79
Φωτοβολταϊκά - 73
Υβριδικά Φ/Β Συστήματα:
500 kW
80
Φωτοβολταϊκά - 74
Φ/Β Συστήματα:
40 MW
81
Φωτοβολταϊκά - 75
Φ/Β Συστήματα:
2000 kW
82
Φωτοβολταϊκά - 76
Φ/Β Συστήματα:
2000 kW
83
Φωτοβολταϊκά - 77
Παράδειγμα:
Διαστασιολόγηση Φ/Β Συστήματος
Περιλαμβάνει:
• Διαστασιολόγηση όλων των διατάξεων του συστήματος
• Τον υπολογισμό της ετήσιας παραγόμενης ενέργειας
• Το κόστος αγοράς και εγκατάστασης
• Το κόστος συντήρησης
• Οικονομική αξιολόγηση
• Συγκριτική αξιολόγηση με άλλες πηγές
84
Φωτοβολταϊκά - 78
85
Φωτοβολταϊκά - 79
86
Φωτοβολταϊκά - 80
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα:
87
Φωτοβολταϊκά - 81
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα:
Ισχύς Φ/Β
Διάταξης
88
Φωτοβολταϊκά - 82
89
Φωτοβολταϊκά - 83
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης- Παραδοχές:
Χρόνος Κατανάλωση/Ημέρα
Συσκευή Ισχύς [kW]
Λειτουργίας [h] [kWh]
Φωτισμός 0,2 4,0 0,8
Ψυγείο 0,3 9,0 2,7
Τηλεόραση 0,2 4,0 0,8
Ηλεκτρική σκούπα 0,6 0,5 0,3
Πλυντήριο ρούχων 2,0 0,35 0,7
Διάφορα 0,5 0,5 0,25
ΣΥΝΟΛΟ 3,8 5,55
90
Φωτοβολταϊκά - 84
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Προσπίπτουσα
Παράδειγμα Μελέτης – Παραδοχές: Ακτινοβολία
Μήνας
[kWh]
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 53
3. Εγκατάσταση:
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 69
Οι Φ/Β γεννήτριες θα έχουν νότιο
ΜΑΡΤΙΟΣ 108
προσανατολισμό και γωνία κλίσης
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
30ο ως προς το οριζόντιο επίπεδο 152
Φωτοβολταϊκά - 85
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης- Παραδοχές:
8. Φωτοβολταϊκές Γεννήτριες:
• Απόδοση 13%
• Επιφάνεια πλαισίου 0,5 m2
• Τάση 17 V και Ρεύμα 3,7 Α
• Ονομαστική ισχύς 63 Wp
93
Φωτοβολταϊκά - 87
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης- Παραδοχές:
7. Συσσωρευτές:
• Στοιχεία των 2 V
• Βάθος εκφόρτισης 60%
• Αυτονομία: 3 ημέρες
Διαστασιολόγηση:
Με βάση τις παραπάνω παραδοχές θα υπολογισθεί:
• Ο αριθμός των Φ/Β πλαισίων που απαιτούνται
• Ο αριθμός και τo μέγεθος των συσσωρευτών και θα
επιλεγούν ο ή οι ελεγκτές φόρτισης
• και ο inverter
94
Φωτοβολταϊκά - 88
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης – Υπολογισμοί:
95
Φωτοβολταϊκά - 89
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης – Υπολογισμοί:
Η συνολική απαιτούμενη προσπίπτουσα ενέργεια στην
επιφάνεια των συλλεκτών:
E ' = E1' + E 2'
E1 2,22
E1' = = = 18,92 kWh
η1 ⋅ η 2 ⋅ η 4 0,13 ⋅ 0,96 ⋅ 0,94
E2 3,33
E 2' = = = 35,04 kWh
η1 ⋅η 2 ⋅η 32 ⋅η 4 0,13 ⋅ 0,96 ⋅ 0,90 2 ⋅ 0,94
96
Φωτοβολταϊκά - 90
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης – Υπολογισμοί:
97
Φωτοβολταϊκά - 91
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης – Υπολογισμοί:
Συσσωρευτές:
Για αυτονομία 3 ημερών και βάθος εκφόρτισης 60% η
χωρητικότητα των συσσωρευτών είναι:
3⋅ E 3 ⋅ 5,55
= = 32,80 kWh
0,6 ⋅ η3 ⋅ η5 0,6 ⋅ 0,9 ⋅ 0,94
32800
ή για τάση 24 V: = 1367 Ah ( Αµπερόρια)
24
98
Φωτοβολταϊκά - 92
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης – Υπολογισμοί:
Συσσωρευτές:
Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ενδεικτικά
• Μία συστοιχία με 12 στοιχεία των 2 V σε σειρά (24 V) και με
χωρητικότητα κάθε στοιχείου 1400 Ah
• Δύο συστοιχίες συνδεδεμένες παράλληλα με 12 στοιχεία των
2 V σε σειρά (24 V) η κάθε μία και με χωρητικότητα κάθε
στοιχείου 700 Ah
• Τέσσερες συστοιχίες συνδεδεμένες παράλληλα με 12
στοιχεία των 2 V σε σειρά (24 V) η κάθε μία και με
χωρητικότητα κάθε στοιχείου 350 Ah
99
Φωτοβολταϊκά - 93
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης – Υπολογισμοί:
Συνδεσμολογία Φ/Β Γεννητριών:
• Συνδέονται παράλληλα 32 κλάδοι με δύο Φ/Β γεννήτριες σε
σειρά, Με αυτή τη συνδεσμολογία επιτυγχάνεται κατάλληλη
τάση για τη φόρτιση των συσσωρευτών (> 24 V) και ρεύμα
32*4 = 128 Α,
• Εναλλακτικά μπορούμε να χωρίσουμε το σύστημα σε δύο ή
τέσσερα υποσυστήματα με 16 και 8 κλάδους αντίστοιχα και
με ανάλογη μείωση του ρεύματος που αποδίδεται από κάθε
υποσύστημα (δύο υποσυστήματα 64 Α, τέσσερα
υποσυστήματα 32 Α)
100
Φωτοβολταϊκά - 94
Αυτόνομο Φ/Β Σύστημα - Παράδειγμα Μελέτης – Υπολογισμοί:
Ελεγκτής Φόρτισης:
Επιλέγουμε 1 ή 2 ή 4 ελεγκτές με αντίστοιχο ονομαστικό
ρεύμα σύμφωνα με την επιλογή της συνδεσμολογίας των
Φ/Β γεννητριών
Inverter:
Επιλέγουμε inverter με ονομαστική ισχύ 4kW η οποία
καλύπτει την συνολική εγκατεστημένη ισχύ της κατοικίας, με
τάση 220 V κα συχνότητα 50 Hz
101
Ενότητα 3: Θερμικά
Σκοποί Ενότητας
Περιεχόμενα Ενότητας
• Θερμικά Ηλιακά Συστήματα
• Ο Ήλιος
• Ηλιακή Ακτινοβολία
• Τα Θερμικά Ηλιακά Συστήματα:
• Ηλιακοί συλλέκτες
• Δοχεία αποθήκευσης
• Σωληνώσεις
• Συστήματα ελέγχου
• Θερμικά Συστήματα Ηλεκτροπαραγωγή:
• Παραβολικών κοίλων
• Πύργου ισχύος
• Δίσκου/μηχανής - Stirling 5
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 1
Ο Ήλιος:
• Η βασική πηγή ενέργεια του πλανήτη
• Ακτινοβολούμενη ισχύς: 65 MW/ m2
• Φθάνει στη γη: 1.353 W/m2
• Το 30% ανακλάται στην ατμόσφαιρα της γης
• Φθάνει στο έδαφος 1000 W/m2
• Διαφέρει από περιοχή σε περιοχή
7
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 3
9
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 5
10
11
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 7
Ηλιακοί Συλλέκτες:
• Επίπεδοι [60ο C έως 70ο C]
• Κενού [>90ο C]
12
13
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 9
Ηλιακοί Συλλέκτες Κενού:
14
Αλουμίνιο:
Συγκολλημένοι σωλήνες:
15
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 11
Απόδοση Ηλιακών Συλλεκτών:
16
17
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 13
18
Φυσικής κυκλοφορίας
• Ανοιχτού βρόχου
• Κλειστού βρόχου
Εξαναγκασμένης κυκλοφορίας (κεντρικά)
19
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 15
Σύστημα Φυσικής Κυκλοφορίας:
20
21
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 16
Σύστημα Εξαναγκασμένης Κυκλοφορίας:
22
23
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 16
Σύστημα Combi:
24
25
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 17
Σχεδίαση:
26
27
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 19
Εγκατάσταση:
28
Δυνατότητες Αξιοποίησης:
• Οικιακή χρήση
• Ψύξη – Θέρμανση χώρων (Βιομηχανία)
• Ηλεκτροπαραγωγή
29
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 21
Οικιακή Χρήση:
• Ελλάδα, ευνοϊκές συνθήκες
• 600.000 εγκατεστημένα
• 50.000 πωλήσεις το έτος
30
31
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 23
32
33
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 25
Σταθμός Ηλεκτροπαραγωγής με Παραβολικά Κοίλα:
34
35
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 27
Ηλιακός Πύργος:
36
37
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 28
Πύργου Ισχύος:
38
39
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 30
Δίσκου/Μηχανής – Stirling:
• Παρακολούθηση ηλίου (2 άξονες)
• Θερμοκρασία: 800οC έως 1500οC
• Υψηλότερη απόδοση (29,4%)
• Μεγέθη 5 – 25 kW
40
41
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 32
42
43
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 34
Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας:
44
45
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 36
Θέρμανση Πισίνας:
46
Πιστοποίηση-Πρότυπα
Χρηματοδότηση από Τρίτους
47
Μελέτη Απόδοσης Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων
για Παραγωγή Ζεστού Νερού Χρήσης - 1
48
49
Μελέτη Απόδοσης Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων
για Παραγωγή Ζεστού Νερού Χρήσης - 3
50
51
Μελέτη Απόδοσης Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων
για Παραγωγή Ζεστού Νερού Χρήσης - 5
Όπου:
52
Όπου:
53
Μελέτη Απόδοσης Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων
για Παραγωγή Ζεστού Νερού Χρήσης - 7
54
Όπου:
55
Μελέτη Απόδοσης Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων
για Παραγωγή Ζεστού Νερού Χρήσης - 9
56
Ή από το διάγραμμα:
57
Μελέτη Απόδοσης Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων
για Παραγωγή Ζεστού Νερού Χρήσης - 11
58
Οι Διορθωτικοί Συντελεστές:
59
Μελέτη Απόδοσης Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων
για Παραγωγή Ζεστού Νερού Χρήσης - 13
Οι Διορθωτικοί Συντελεστές:
60
Οι Διορθωτικοί Συντελεστές:
61
Μελέτη Απόδοσης Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων
για Παραγωγή Ζεστού Νερού Χρήσης - 15
Οι Διορθωτικοί Συντελεστές:
62
Παράδειγμα:
Μήνας Κάλυψη
FR*UL = 6 φορτίου
F'R/FR = f(Χ,Υ)
Άτομα 4 m2 0,95
FR*(τα)n = 1 0,46
Κατανάλωση 50 lt/day 0,82
Κατανάλωση Vd = 200 lt/day (τα)/(τα)n = 0,93 2 0,54
Tref = 100 3 0,63
Panels = 2 1,35 m2 4 0,76
Αc = 2,70 0,89
5
c= 4,18 kJ/(kg*K) ΗΤ = 1 6 1,01
Πυκνότητα ΖΝΧ = 0,998
Ν= 1 7 1,07
Θερμ/σία νερού = 45 oC
L= 1 8 1,10
Vstore = 202,5 lt
9 1,01
Κ2 = 1,00
10 0,83
Κ3 = 1,00
11 0,62
Κ4 = 1,00
12 0,46
0,78 Μέση
63
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 38
f-Chart
Μέθοδος καμπυλών υπολογισμού θερμικού
Ηλιακού συστήματος
64
Vstore = 250 lt
FR*UL = 4.7
F'R/FR = 0.94
FR*(τα)n = 0.73
(τα)/(τα)n = 0.93
Tref = 100
Panels = 5 1.35 m2
Αc = 6.75
ΗΤ = 1
Ν= 1
L= 1
65
Θερμικά Ηλιακά Συστήματα - 40
Μέθοδος F-Chart - Αποτελέσματα:
Κάλυψη φορτίου
Κάλυψη φορτίου Ποσοστό αξιοποίησης ηλιακής
Χ Υ f(Χ,Υ) από Ηλιακά
f(Χ,Υ) ακτινοβολίας [%]
[kWh/mo]
66
Ενότητα 5: Αιολικά
Σκοποί Ενότητας
Περιεχόμενα Ενότητας
• Ήπια ή «Αραιή» Μορφή • Αιολικοί Χάρτες Ελλάδας,
Ενέργειας Κρήτης
• Αιολική Ενέργεια στην • Κατανομή Weibull
Ευρώπη
• Ο Νόμος του Benz
• Αιολική Ενέργεια στο Κόσμο
• Εξέλιξη Α/Γ
• Ο Άνεμος
• Αιολικά Πάρκα
• Δυνάμεις Coriolis
• Επικρατέστεροι, Τύποι
• Τοπικοί Άνεμοι Α/Γ
• Μέτρηση του Ανέμου • Καμπύλη Ισχύος Α/Γ
5
Αιολική Ενέργεια – Εισαγωγή 1
7
Αιολική Ενέργεια – Εισαγωγή 3
Οφείλεται:
• Στην ηλιακή ακτινοβολία
• Ανομοιογένεια του ανάγλυφου του εδάφους
• Περιστροφή της γης γύρω από τον άξονά της
• Το 2% της ηλιακής ακτινοβολίας μετατρέπεται σε αιολική
ενέργεια
• Ισχύς ανέμων στη γη: 3.616Χ109 MW
• Πανάρχαια χρησιμοποίηση:
• Ιστιοφόρα πλοία, ανεμόμυλοι, άντληση νερού
• Η χρήση ατόνησε στις αρχές του αιώνα
• Αναβίωσε μετά το 1973 (πετρελαϊκή κρίση)
• Ανταγωνιστική και με προοπτικές
9
Αιολική Ενέργεια – Εισαγωγή 5
Ήπια ή «Αραιή» Μορφή Ενέργειας:
• Ανάλογη της πυκνότητας και της ταχύτητας
• 800 φορές μικρότερη του νερού
• Π.χ. τα 5 μποφώρ ή 9,5 m/s δίνουν 500 W/m2
• Απόδοση ανεμογεννήτριας (Α/Γ) <48%
• Απαιτούνται μεγάλες Α/Γ
• Αστείρευτη πηγή
• Δωρεάν πρώτη ύλη
10
11
Αιολική Ενέργεια – Στατιστικά 1
Ευρώπη:
12
13
Αιολική Ενέργεια – Στατιστικά 3
Κόσμος:
14
15
Αιολική Ενέργεια – Στατιστικά 5
Ελλάδα:
16
17
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 1
Ο Άνεμος:
18
19
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 3
Τοπικοί Άνεμοι:
• Κοντά στη θάλασσα (θαλάσσια αύρα)
Στις βουνοπλαγιές και κοιλάδες
20
21
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 5
Η ανεμογεννήτρια μετατρέπει την ενέργεια του ανέμου:
Κινητική – Μηχανική - Ηλεκτρική
22
23
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 7
24
25
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 9
Μέτρηση του Ανέμου:
Βαρόμετρο Υγρόμετρο
26
27
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 11
Μέτρηση του Ανέμου:
Ιστός 10 m Iστός 30 m
28
29
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 13
• Τραχύτητα της επιφάνειας
• Εμπόδια
30
31
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 15
32
33
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 17
Ενίσχυση του ανέμου λόγω μορφολογίας του εδάφους:
34
35
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 19
Επιλογή Θέσης:
• Αιολικός χάρτης, εξασφάλιση οικοπέδου, επιτόπου επίσκεψη,
κοινωνικές αντιδράσεις, δίκτυο, μετρήσεις,.
36
37
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 21
Αιολικός Χάρτης Ελλάδας:
38
39
Αιολική Ενέργεια – Άνεμος 23
Κατανομή Weibull:
Μέση ετήσια
ταχύτητα ανέμου
Όπου:
c: παράμετρος κλίμακας [m/s]
k: παράμετρος μορφής [αδιάστατη]
40
41
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 1
Εξέλιξη Α/Γ:
42
43
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 3
Εξέλιξη Α/Γ:
44
45
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 5
Αιολικά Πάρκα:
46
47
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 7
Τύποι Α/Γ, Επικρατέστεροι:
48
49
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 9
Α/Γ Κάθετου Άξονα:
50
51
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 11
Άλλοι Τύποι Α/Γ:
52
53
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 13
Τα μέρη της Α/Γ:
54
55
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 15
Α/Γ Οριζοντίου Άξονα:
56
57
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 17
Αεροδυναμική (όπως τα πτερύγια αεροπλάνου):
58
59
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 19
Α/Γ οριζοντίου άξονα – Πτερύγια:
60
61
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 21
Α/Γ Οριζοντίου Άξονα – Πτερύγια:
62
63
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 23
Πύργος – Θεμελίωση:
64
65
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 25
Ισχύς Ανέμου: ΕΑ/Γ
Εm1
Εm2
Εwind
E
P= [W] E wind = 0,5 ⋅ m ⋅ v 2 [J]
t
ηgb ηg
Cp
m = ρ ⋅ A ⋅ v [kg ]
= 0,5 ⋅ρ ⋅ A ⋅ v3 [W]
Pwind
66
Cp = f (β, λ)
ω⋅ R
λ=
v
Όπου:
β : Γωνία πτερυγίων
V : Γωνιακή ταχύτητα δρομέα
R : Ακτίνα δρομέα
v : Ταχύτητα ανέμου
Cp = f (β, λ)
ω⋅ R
λ=
v
Όπου:
β: Γωνία πτερυγίων
ω: Γωνιακή ταχύτητα δρομέα
R: Ακτίνα δρομέα
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 29
Καμπύλη Ισχύος Α/Γ:
70
71
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 31
• Ετήσια Ενέργεια Α/Γ
72
73
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 33
Ετήσια Παραγόμενη Ενέργεια (ΕΠΕ) από Α/Γ υπολογισμός.
j= 20
ΕΠΕ = ∑ Pj ⋅ h j [kWh ]
j=5
Όπου:
Pj = Η ισχύς στην αντίστοιχη ταχύτητα ανέμου
hj = Το πλήθος των ωρών στο έτος με αντίστοιχη ταχύτητα ανέμου
74
75
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 35
Ηλεκτρικό Σύστημα:
Γεννήτρια:
• Ασύγχρονη
• Σύγχρονη
Μετασχηματιστής
Σύστημα ελέγχου – Αυτοματισμοί
Γείωση
Αντικεραυνική προστασία
76
ω ⋅ R ταχύτητα ακροπτερυγίου
λ=
v ταχύτητα ανέµου
Όπου:
R: Η ακτίνα του δρομέα
Ω: Η γωνιακή ταχύτητα περιστροφής
v: Η ταχύτητα του ανέμου
77
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 37
78
Ασύγχρονη γεννήτρια
Σταθερές στροφές
Stall control
79
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 39
Ασύγχρονη γεννήτρια
Σταθερές στροφές
Pitch control
80
Ασύγχρονη γεννήτρια
Μεταβλητές στροφές
Pitch control
81
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 41
Ασύγχρονη γεννήτρια
Μεταβλητές στροφές
Pitch control
82
Σύγχρονη γεννήτρια
Μεταβλητές στροφές
Pitch control
Γεννήτρια με μόνιμους
μαγνήτες
Μεταβλητές στροφές
Pitch control
83
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 43
Ασύγχρονη γεννήτρια με
τύλιγμα στο δρομέα
Μεταβλητές στροφές
Pitch control
84
Αιολικό πάρκο
Ασύγχρονες γεννήτριες
Μεταβλητές στροφές
Pitch control
85
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 45
86
ω⋅ R
λ=
v
Cp - λ Καμπύλη
87
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 47
ΕΠΕ (Ετήσια Παραγόμενη Ενέργεια):
• Υπολογισμός
Ανεμολογικά δεδομένα Καμπύλη Ισχύος Α/Γ (1 MW)
600 1200
500 1000
Χρόνος [Ώρες]
Ισχύς [kW]
400 800
300 600
200 400
100 200
0 0
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29
Ταχύτητα ανέμου [m/s] Ταχύτητα ανέμου [m/s]
88
4 219 410
23 1000 0
5 334 460
6 463 515
24 1000 0
7 598 500
8 730 480
25 1000 0
9 846 370
10 26 929 0 270 0
11 973 210
12 27 991 0 130 0
13 997 80
28 0 0
14 999 40
15 999 25
29 0 0
16 1000 20
17 1000 10
30 0 0
18 1000 5
19 1000 2
20 1000 1
89
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 49
Speed[m/s] Power[kW] Time[h] Ενέργεια [kWh]
91
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 51α
Τραχύτητα Εδάφους:
92
93
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 52
Τραχύτητα Εδάφους:
94
95
Αιολική Ενέργεια – Α/Γ 54
96
97
Ενότητα 5: Γεωθερμία
Σκοποί Ενότητας
4
Περιεχόμενα Ενότητας
• Εισαγωγή στη Γεωθερμία
• Προέλευση
• Τρόπος Μεταφοράς
• Ταμιευτήρας
• Γεωθερμικό Πεδίο
• Τεχνολογία Απόληψης
• Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας
• Θερμικές Εφαρμογές
• Τηλεθέρμανση
• Κόστος Παραγωγής
• Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες
• Γεωθερμικά Πεδία στην Ελλάδα 5
Εισαγωγή – Γεωθερμία - 1
Ανανεώσιμη Πηγή?
Εισαγωγή – Γεωθερμία - 2
Προέλευση:
Εισαγωγή – Γεωθερμία - 3
Τρόπος Μεταφοράς:
Εισαγωγή – Γεωθερμία - 5
Τεχνολογία Απόληψης:
• Επιφανειακά
• Γεώτρηση (βάθος έως χιλιόμετρα)
• Ρυθμός απόληψης
• Επανέγχυση
Εισαγωγή – Γεωθερμία - 7
Εκμετάλλευση:
Εξαρτάται από την θερμοκρασία των γεωθερμικών ρευστών
Π.χ.
• Για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας η θερμοκρασία πρέπει
να είναι > 140ο C
• Για υδατοκαλλιέργειες 20ο C
• Για ψύξη >80ο C
12
Εισαγωγή – Γεωθερμία - 8
Γεωθερμία 1
Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας – μέθοδος εκτόνωσης του
ατμού.
Γεωθερμία 2
Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας - μέθοδος δυαδικού κύκλου.
Γεωθερμία 3
Παραγωγική γεώτρηση και γεώτρηση επανεισαγωγής.
Γεωθερμία 4
Θερμικές Εφαρμογές:
Γεωθερμία 5
Τηλεθέρμανση:
Γεωθερμία 6
Κόστος Παραγωγής:
8
Κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού
6
σε c€/kWh
0
1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000
Γεωθερμία 7
Εκπομπές Ρύπων:
Γεωθερμικά Πεδία στην Ελλάδα 1
Αβαθής Γεωθερμία 1
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 3
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 4
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 5
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 6
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 7
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Ανάπτυξη Μελλοντικά
Τιμή Πετρελαίου Θέρμανσης
Απασχόληση
Αβαθής Γεωθερμία 8
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 9
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 10
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 11
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 12
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 13
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Αβαθής Γεωθερμία 14
Ψύξη – Θέρμανση Κτιρίων , Γεωθερμικές Αντλίες:
Ενότητα 6: Βιομάζα
Σκοποί Ενότητας
Περιεχόμενα Ενότητας
5
Εισαγωγή Βιομάζα - 1
Τι είναι Βιομάζα;
Βιομάζα με την ευρύτερη έννοια του όρου περιλαμβάνει
οποιοδήποτε υλικό που προέρχεται από ζωντανούς
οργανισμούς και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο ή για τη
παραγωγή στερεών, υγρών και αέριων καυσίμων
Εισαγωγή Βιομάζα - 2
7
Εισαγωγή Βιομάζα - 3
Εισαγωγή Βιομάζα - 4
9
Εισαγωγή Βιομάζα - 5
10
Εισαγωγή Βιομάζα - 6
11
Δυναμικό Βιομάζας - 1
Δυναμικό
Παγκόσμιο:
• 172 δισεκ. τόνοι ανά έτος ξηρού υλικού, με ενεργειακό
περιεχόμενο δεκαπλάσιο της ενέργειας που καταναλίσκεται
παγκοσμίως στο ίδιο διάστημα.
• Το τεράστιο αυτό ενεργειακό δυναμικό παραμένει κατά το
μεγαλύτερο μέρος του ανεκμετάλλευτο, καθώς, σύμφωνα με
πρόσφατες εκτιμήσεις, μόνο το 1/7 της παγκόσμιας
κατανάλωσης ενέργειας καλύπτεται από τη βιομάζα και
αφορά κυρίως τις παραδοσιακές χρήσεις της (καυσόξυλα
κλπ.).
12
Δυναμικό Βιομάζας - 2
14
Βιομάζα 1
Ένας τόνος βιομάζας ισοδυναμεί με περίπου 0,4 τόνους
πετρελαίου.
Χρήση:
Παραγωγή θερμότητας στον οικιακό τομέα (μαγειρική,
θέρμανση), για τη θέρμανση θερμοκηπίων, σε ελαιουργεία,
καθώς και, με τη χρήση πιο εξελιγμένων τεχνολογιών, στη
βιομηχανία (εκκοκκιστήρια βαμβακιού, παραγωγή προϊόντων
ξυλείας, ασβεστοκάμινοι κ.ά.).
15
Βιομάζα 2
Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιούνται:
• Υποπροϊόντα της βιομηχανίας ξύλου
• Ελαιοπυρηνόξυλα
• Κουκούτσια ροδάκινων και άλλων φρούτων
• Τσόφλια αμυγδάλων
• Βιομάζα δασικής προέλευσης
• Άχυρο σιτηρών
• Υπολείμματα εκκοκκισμού κ.ά.
16
Βιομάζα 3
Καλές Προοπτικές:
• Μεγάλο και άμεσα διαθέσιμο δυναμικό
• Σε ανταγωνιστικές τιμές
• 7.500.000 τόνοι γεωργικών υπολειμμάτων γεωργικών
καλλιεργειών σιτηρών, αραβόσιτου, βαμβακιού, καπνού,
ηλίανθου, κλαδοδεμάτων, κληματίδων, πυρηνόξυλου
• 2.700.000 τόνοι δασικών υπολειμμάτων κλάδοι, φλοιοί
17
Βιομάζα 4
Ενεργειακές Καλλιέργειες:
• 10 εκατομμύρια στρέμματα περιθωριοποιήθηκαν λόγω
της Ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής (πλεονάσματα)
• Η αξιοποίησή τους θα μπορούσε να δώσει το 50 έως 60 %
της ετήσιας κατανάλωσης του πετρελαίου στη χώρα
18
Βιομάζα 5
Πλεονεκτήματα:
• Η αποτροπή του φαινομένου του θερμοκηπίου (CO2)
• Η αποφυγή της επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας με SO2
(όξινη βροχή)
• Η μείωση της ενεργειακής εξάρτησης
• Η εξασφάλιση εργασίας και η συγκράτηση των αγροτικών
πληθυσμών
19
Βιομάζα 6
Μειονεκτήματα:
• Ο μεγάλος όγκος της και η μεγάλη περιεκτικότητά της σε
υγρασία
• Η δυσκολία στη συλλογή, μεταποίηση, μεταφορά και
αποθήκευσή της
• Οι δαπανηρότερες εγκαταστάσεις και εξοπλισμός
• Η μεγάλη διασπορά και η εποχιακή παραγωγή της
20
Βιομάζα 7
21
Βιομάζα 8
Ενεργειακή Αξιοποίηση:
Απ’ ευθείας καύση:
• Παραγωγή θερμότητας, ψύξης, ηλεκτρισμού
• Μετατροπή της σε αέρια, υγρά ή/και στερεά καύσιμα
μέσω θερμοχημικών ή βιοχημικών διεργασιών
22
Βιομάζα 9
23
Βιομάζα 10
Κάλυψη των αναγκών θέρμανσης-ψύξης ή/και ηλεκτρισμού σε
γεωργικές και άλλες βιομηχανίες:
• Συμβατικοί σταθμοί 15 - 40%
• Συμπαραγωγή 75 - 85%
• Καταναλωτές θερμότητας
• Ίδια κατανάλωση, εκκοκκιστήρια:
• σε 17 μόνο για θερμότητα
• Κοντά σε μεγάλους καταναλωτές
24
Βιομάζα 11
Θέρμανση θερμοκηπίων:
• Το 10% της συνολικής έκτασης θερμοκηπίων χρησιμοποιούν
βιομάζα
25
Βιομάζα 12
Παραγωγή υγρών καυσίμων με βιοχημική μετατροπή
βιομάζας:
26
Βιομάζα 13
Παραγωγή καυσίμων με θερμοχημική μετατροπή βιομάζας:
27
Βιομάζα
Ενεργειακές Καλλιέργειες - 1
Τόνοι ή
Χώρα Τόνοι ή Καλλιέργεια Τελικό προϊόν Χρήσεις στρέμματα/έτος
καύσιμο 9 εκατομμύρια
Βραζιλία Ζαχαροκάλαμο. Αλκοόλη
μεταφοράς τόνοι/έτος
4
καύσιμο
ΗΠΑ καλαμπόκι Αλκοόλη εκατομμύριατόνοι/έτ
μεταφοράς
ος
Ζαχαρότευτλα, καύσιμο
Γαλλία Αλκοόλη 75.000 τόνοι/έτος
σιτάρι, κλπ μεταφοράς
Άλλες χώρες της ελαιοκράμβη καύσιμο
βιοντήζελ 500.000 τόνοι/έτος
Ε.Ε. &ηλίανθος μεταφοράς
ψιλοτεμαχισμένο
ιτιά 1.700.000
Σουηδία ξύλο καύση
στρέμματα/έτος
28
Βιομάζα
Ενεργειακές Καλλιέργειες - 2
Ενεργειακές Καλλιέργειες:
Καλάμι, 3 τόνοι / στρέμμα, πολυετές
29
Βιομάζα
Ενεργειακές Καλλιέργειες - 3
Αγριοαγγινάρα:
2,5 - 3 τόνοι / στρέμμα, πολυετές, δεν απαιτεί άρδευση
30
Βιομάζα 14
Βιοαέριο:
• Ως καυσίμου σε μηχανές εσωτερικής καύσης, για την
παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού
• Αυτό αποτελείται κυρίως από μεθάνιο και διοξείδιο του
άνθρακα και παράγεται από την αναερόβια χώνευση
κτηνοτροφικών κυρίως αποβλήτων, όπως είναι τα λύμματα
των χοιροστασίων, πτηνοτροφίων, βουστασίων, καθώς και
βιομηχανικών και αστικών οργανικών απορριμμάτων,
παραγωγή λιπάσματος.
• Αστικά απορρίμματα, ΧΥΤΑ
31
Βιομάζα 15
32
Βιομάζα 16
33
Βιομάζα 17
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΕ25, 1990-2002
1600 Ανανεώσιμες
πηγές ενέργειας
Εκατομμύρια τόνοι ισοδύναμου πετρελαίο
1400 Πυρηνική
ενέργεια
1200 Άνθρακας
1000
Φυσικό αέριο
800
Πετρέλαιο
600
400
200
0
1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002
34
Original
Περιεχόμενα Ενότητας
• Εισαγωγή
• Υδάτινος Πόρος και το Δυναμικό του
• Καμπύλη Διάρκειας Ροής
• Έργα Πολιτικού Μηχανικού
• Ηλεκτρομηχανολογικός Εξοπλισμός
• Μικρά Υδροηλεκτρικά Συστήματα
5
Εισαγωγή 1
Ανανεώσιμη Πηγή
Εισαγωγή 2
7
Εισαγωγή 3
Εξάτμιση:
• ¼ της ηλιακής ενέργειας
Αποθήκευση:
• Φράγμα
• Μεγάλα Υ.Η.Σ.
• Ανανεώσιμη πηγή
Εισαγωγή 4
Ροή:
• Εκτροπή μέρους της ροής
Δυναμική ή Βαρυτική Ενέργεια:
• Η ισχύς είναι ανάλογη της υψομετρικής διαφοράς και της
παροχής του νερού
• P = k * Q* h [kW]
Q [m3/s] , h[m] , k<10
9
Εισαγωγή 5
Μετατροπή σε ηλεκτρική ενέργεια:
• Υδροστρόβιλος
• Ηλεκτρογεννήτρια
Η μεγαλύτερη και ώριμη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας:
• Παγκόσμια 700.000 MW εγκατεστημένη ισχύς το 2004 -
2803 TWh -16% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας
• Ευρώπη των 25 – 326 TWh – ή 11%
• Περιθώρια ανάπτυξης – 10% του δυναμικού
10
Εισαγωγή 6
ΜΥΗΣ:
• Ισχύς μικρότερη των 10 MW
• Συνεχούς ροής
• 5 MW – 1400 τόνοι πετρέλαιο – 16000 CO2 – 5000
οικογένειες
11
Υδάτινος Πόρος και το Δυναμικό του - 1
12
Επιλογή Θέσης:
• Προκαταρτική μελέτη, δυναμικό, εργασίες, περιβαλλοντικά,
οικονομική βιωσιμότητα
• Μεγάλου ή μικρού ύψους
• Με ή χωρίς μικρό φράγμα (υδροληψία)
13
Καμπύλη Διάρκειας Ροής
14
15
Έργα Πολιτικού Μηχανικού - 2
Αγωγός Πτώσης:
• Σωλήνας κατάθλιψης – πάνω ή κάτω από το έδαφος
• Χαλύβδινοι η πλαστικοί
Αυλάκι Απαγωγής:
• Επαρκές ώστε να μην ανέβει στάθμη και εμποδίζει
16
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 1
Υδροστρόβιλοι:
Μετατροπέας δυναμικής σε μηχανική ενέργεια
Κατηγορίες:
• Ώσης: δυναμική σε κινητική δέσμης νερού, ακροφύσιο
• Αντίδρασης: χρησιμοποιεί την πίεση και την ταχύτητα του
νερού
17
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 2
Τύποι:
• Kaplan ή Έλικας: Αντίδρασης, αξονικής ροής, μικρές
πτώσεις <16 m, ρυθμιζόμενα πτερύγια
• Francis: Αντίδρασης, ακτινικής ροής,
• Pelton: Ώσης, μεσαία ή μεγάλα ύψη
• Άλλοι: Turgo (30 – 300 m υψόμετρο)
18
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 3
Στρόβιλος τύπου Kaplan:
19
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 4
Σχηματική παράσταση ενός στροβίλου Francis:
20
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 5
Κατακόρυφος στρόβιλος Pelton:
21
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 6
Επιλογή Υδροστρόβιλου:
Εξαρτάται από το ύψος πτώσης και την παροχή
22
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 7
Εύρος λειτουργίας των διάφορων τύπων στροβίλων.
23
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 8
Μέση Αποδοτικότητα
Διάφορων Τύπων
Στροβίλων
24
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 9
Γεννήτριες:
• Σύγχρονες, αυτόνομη λειτουργία, ασύγχρονες, ύπαρξη
δικτύου
Κιβώτιο Ταχυτήτων:
• Συνήθως δεν υπάρχει εκτός από μικρά έργα
Εξοπλισμός Ελέγχου:
• Ρυθμιστής στροφών
25
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 10
Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις:
• Φράγμα
• Έργα τοποθέτησης αγωγού πτώσης
• Επιπτώσεις στη χλωρίδα και στη πανίδα στο ποτάμι,
ψάρια
• Θόρυβος
26
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 11
Οικονομικά
• Ακριβά λόγω του αρχικού κόστους (10 – 20 χρόνια
απόσβεση)
• Διάρκεια ζωής 50 χρόνια χωρίς σημαντικό κόστος
αντικατάστασης
• Τυπικό κόστος 0,07 € / kWh τα πρώτα δέκα χρόνια και
0,007 € / kWh μετά
• Μεγάλα ΥΗΣ φθηνότερα, εξαρτάται από την απόσταση της
κατανάλωσης
27
Ηλεκτρομηχανολογικός
Εξοπλισμός - 12
Εμπόδια
• Θεωρείται ώριμη τεχνολογία, δεν προωθείται ανάλογα
• Μεγάλο αρχικό κόστος – Αποτρεπτικό
• Θεσμικά εμπόδια – Άδεια απόληψης νερού
28
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 1
29
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 2
30
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 3
31
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 4
32
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 5
33
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 6
34
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 7
35
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 8
36
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 9
Υδροφράκτης ενός μικρού υδροηλεκτρικού σχήματος εκτροπής
37
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα - 10
Μηχανικό χτένι στο στόμιο εισόδου ενός μικρού υδροηλεκτρικού
38
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα – 11
Κατακόρυφος στρόβιλος Pelton
39
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα – 12
Κατακόρυφος στρόβιλος Pelton
40
Μικρά Υδροηλεκτρικά
Συστήματα – 13
(1) Ο στρόβιλος εγκάρσιας ροής,
(2) Εγκάρσια τομή του στροβίλου,
(3) Διάταξη των πτερυγίων του στροβίλου
41