ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

ĐẠI HỌC BÁCH KHOA

BÁO CÁO BÀI TẬP

LỚN VẬT LÍ 1

ĐỀ TÀI
VẼ QUỸ ĐẠO CHUYỂN ĐỘNG NÉM XIÊN TRONG TRỌNG TRƯỜNG BỎ QUA LỰC
CẢN VÀ XÁC ĐỊNH MỘT VÀI THÔNG SỐ LIÊN QUAN

GVHD: Ths. Nguyễn Ngọc Quỳnh

Ths. Nguyễn Minh Châu
Nhóm: 10 Lớp: L02
Danh sách thành viên MSSV
Đặng Hải Minh Tâm 2213010
Trần Minh Quân 2212820
Huỳnh Thanh Tâm 2213012
Huỳnh Trần Nhật Quang 2212729
Nguyễn Thị Thanh Tâm 2213032
 MỤC LỤC
I. Danh mục hình ảnh
II. Đề tài
III. Tóm tắt
Chương 1: Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
2. Giới thiệu sơ bộ về đề tài
Chương 2: Cơ sở lý thuyết
1. Định nghĩa
2. Phương trình chuyển động của vật ném xiên
3. Công thức ném xiên
Chương 3 Matlab
1. Một số lệnh cơ bản trong Matlab được sử dụng trong bài toán
2. Đoạn code Matlab của bài toán
Chương 4: kết quả và kết luận
1. Kết quả
2. Kết Luận
IV. Tài liệu tham khảo
V. Phụ lục
 ĐỀ TÀI
Vẽ quỹ đạo chuyển động ném xiên trong trọng trường bỏ qua lực cản và xác định một vài
thông số liên quan
1. Yêu cầu
 Sử dụng Matlab để giải bài toán sau: “Một hòn đá được ném xiên lên từ mặt đất với
vận tốc v0 = 15 m/s, có phương hợp 300 với phương ngang. Lấy g = 9,8m/s2. Tính bán
kính quỹ đạo tại vị trí chạm. Vẽ quỹ đạo của vật. Bỏ qua mọi lực cản của không khí.”
2. Điều kiện:
 Sinh viên cần có kiến thức về lập trình cơ bản trong MATLAB.
 Tìm hiểu các lệnh Matlab liên quan symbolic và đồ họa.
3. Nhiệm vụ:
Xây dựng chương trình Matlab:
 Nhập các giá trị ban dầu (những đại lượng đề cho).
 Thiết lập các phương trình tương ứng. Sử dụng các lệnh symbolic để giải hệ phương
trình.
 Vẽ quỹ đạo của vật.
Chú ý: Sinh viên có thể dùng các cách tiếp cận khác.
4. Tài liệu tham khảo:
 A. L. Garcia and C. Penland, MATLAB Projects for Scientists and Engineers, Prentice
Hall, Upper Saddle River, NJ, 1996. http://www.algarcia.org/fishbane/fishbane.html.

DANH MỤC HÌNH ẢNH

Hình 1: Chuyển động ném xiên
Hình 2: Sơ đồ khối
Hình 3: Bán kính quỹ đạo tại vị trí chạm
Hình 4: Quỹ đạo của vật

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1: Các lệnh Matlab cơ bản sử dụng trong bài toán

TÓM TẮT
Mục đích của báo cáo:
 Báo cáo kết quả bài tập cho giảng viên.
 Ghi chép lại quá trình giải quyết bài tập của cả nhóm.
Ý nghĩa của bài toán:
 Bài toán sẽ cho ta thấy được quỹ đạo chuyển động của chất điểm thông qua phương
trình chuyển động của nó. Từ đó ta có thể xác định được một vài thông số liên quan
như: vị trí, bán kính cong quỹ đạo, vận tốc, tầm xa ……) của chuyển động tại mọi thời
điểm.
Hướng giải quyết bài tập
 Ôn lại các kiến thức cần thiết trong chương 1 “ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM” của Vật lý 1
 Tìm hiểu về lập trình cơ bản trên phần mềm Matlap (các lệnh, các hàm symbolic và đồ
họa).
 Giải quyết bài toán trên Matlap
 Chạy chương trình và chỉnh sửa lại nhưng sai sót.
 Viết báo cáo bài Word Micorosoft.

CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU
 1) Lý do chọn đề tài:
Bài toán chuyển động ném xiên là bài toán được ứng dụng cao và thường gặp nhiều trong thực
tế như: ném tạ, ném lao, bắn súng, ném một hòn đá,……Khi một vật bất kỳ sẽ chịu tác dụng
của trọng lực (lực hút của Trái Đất hay còn gọi là lực hút trọng trường). Trong chuyển động
ném xiên cũng thế, lực này ban đầu sẽ làm cho vật đi lên cao hơn vị trí ném nhưng dần dần sẽ
rơi xuống và chạm đất. Việc tìm ra phương thức giải đáp cho hiện tượng này trong chuyển
động ném xiên khi vật chỉ chịu tác dụng của trọng lực bỏ qua mọi lưc cản của môi trường và
cách thức ứng dụng phần mềm Matlab để mô tả quỹ đạo, giải các bài toán liên quan đến đến
chuyển động ném xiên này cũng chính là lý do hình thành nên đề tài của nhóm chúng em.
2) Giới thiệu sơ bộ đề tài
Từ bài toán mô tả chuyển động ném xiên của một hòn đá trong trường hợp bỏ qua mọi lực cản
của không khí, ta sử dụng phần mềm Matlab để:
 Xác định bán kính quỹ đạo tại vị trí chạm.
 Vẽ quỹ đạo của vật.

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
 1. Định nghĩa:
 Chuyển động ném xiên là chuyển động của một vật được ném với vận tốc ban đầu là
v0 hợp với phương ngang một góc α (góc ném), vật ném xiên chịu tác dụng của trọng
lực.
 Chuyển động ném xiên có quỹ đạo là đường parabol
 Chọn hệ trục tọa độ Oxy, gốc tọa độ vật ném O, chuyển động ném xiên sẽ như hình
sau:

Hình 1: Chuyển động ném xiên của vật

2. Phương trình chuyển động của vật ném xiên:
2.1. Phương trình chuyển động của vật ném xiên:
 x = vx.t = (v0.cosα).t
1
 Đi lên: y = v0 sinα.t - 2 gt2
1
 Đi xuống: y = gt2
2
−g
 Quỹ đạo đi lên: y = ( ¿x2+ x.tanα
2Vo 2 . cos2 α
g
 Quỹ đạo đi xuống: y = = ( 2 2
¿x2
2Vo . cos α
 Quỹ đạo của chuyển động ném xiên cũng là đường parabol
2.2. Phương trình vận tốc ném xiên:
 Theo phương Ox: vx = v0.cosα
 Theo phương Oy:
o Đi lên: vy = v0.sinα - gt
o Đi xuống: vy = gt
 Vy
 Liên hệ giữa vx và vy: tanα =
Vx
 Độ lớn vận tốc tại vị trí bất kỳ: v = √ v 2x + v 2y
3. Công thức ném xiên
3.1. Thời gian chuyển động
v 0 . sinα
 Thời gian vật có độ cao cực đại: t1=
g

 Thời gian vật từ độ cao cực đại đến khi chạm đất: t2=
 Thời gian của chuyển động ném xiên: t = t1 + t2
√ 2.(H + h)
g

3.2. Độ cao cực đại

2 2
v sin α
H= 0 +h
2g
3.3. Tầm ném xa

3.4.
L =v0.cosα.(t1+t2) =
Các đại lượng:
v 20 sin 2 α
g
+ v0.cosα.
√ 2.(H + h)
g

H – là độ cao cực đại (đơn vị m)

L – là tầm xa của vật (đơn vị m)
α – là góc ném hay góc hợp bởi véc tơ vận tốc v0 và phương ngang (đơn vị là độ )
v0 – là vận tốc ban đầu của vật bị ném (đơn vị m/s)
h – là độ cao của vật so với vị trí ném – nếu vật ném tại mặt đất thì h=0 (đơn vị m)
t – là thời gian của chuyển động (đơn vị m)
g – là gia tốc trọng trường (g thường lấy 10 m/s2 tùy đề bài)
 CHƯƠNG 3: MATLAB
1. Giới thiệu các lệnh Matlab được sử dụng:

Tên lệnh Ý nghĩa

Bảng 1: Các lệnh Matlab cơ bản sử dụng trong bài toán

2. Giải toán bằng sơ đồ khối
 Bài toán: “Một hòn đá được ném xiên lên từ mặt đất với vận tốc v0=15 m/s, có
phương hợp 300 với phương ngang. Lấy g = 9,8 m/s2. Tính bán kính quỹ đạo tại
vị trí chạm. Vẽ quỹ đạo của vật. Bỏ qua mọi lực cản của không khí.”
 Dùng Matlab để:
o Xác định bán kính quỹ đạo.
o Vẽ quỹ đạo của vật.

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ KẾT LUẬN

1. Kết quả:
 Bán kính quỹ đạo tại vị trí chạm:

 Quỹ đạo của vật:

2. Kết luận:
 Nhóm đã hoàn thành bài toán của giáo viên cho với đề tài: Vẽ quỹ đạo chuyển động ném
xiên trong trọng trường bỏ qua lực cản và xác định một vài thông số liên quan.
 Thông qua đề tài nhóm em có cái nhìn rõ ràng hơn về việc ứng dụng các kiến thức Vật
lý đại cương vào những vấn đề thực tế. Đây là một trong những bài toán về chuyển động
cổ điển trong Vật lý, và với đề tài này cũng đã được nhiều người nghiên cứu , giải quyết
nhưng hy vọng với những nghiên cứu đánh giá của chúng em cũng góp phần bổ sung
thêm một hướng giải quyết cho dạng bài toán chuyển động ném xiên này.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

 L. Garcia and C. Penland, MATLAB Projects for Scientists and Engineers, Prentice Hall,
Upper Saddle River, NJ, 1996. http://www.algarcia.org/fishbane/fishbane.html
 Vật lí đại cương A1, Bài tập Vật lí đại cương A1.
 Tài liệu hướng dẫn sử dụng Matlab

PHỤ LỤC