NECMEDDİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ

FEN FAKÜLTESİ
MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK MÜHENDİSLİĞİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

HAZIRLAYAN
İSİM SOYİSİM: BEYZANUR TÜMER
NUMARA: 22040051021
1.SINIF

KONU: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSKLERİNDEN

KORUNMA
İÇİNDEKİLER
1. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSKLERİNDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ

2. SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUMA UYGULAMALARI

3. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSKLERİNDEN KORUNMA

4. İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ

5. İŞVERENİN GENEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ

6. İŞÇİ SAĞLIĞI GÖZETİMİ

 1) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSKLERİNDEN KORUNMA
YÖNTEMLERİ

1. Tehlike kaynağında önlenir.

2. Tehlike kaynağında azaltılır.
3. Kişi tehlikeden uzaklaştırılır.
4. Tehlike kapalı ortama alınır.
5. İşçinin maruziyeti azaltılır.
6. Güvenli Çalışma Sistemleri/Ruhsatları.
7. Kişisel korunma donanımı

GÖRSEL 1.1 RİSK KONTROL ADIMLARI

İş sağlığı ve güvenliğinde amaç: Sağlık ve güvenlik koşullarını iyileştirmektir. İş

kazalarının sebebi yalnız kaza sırasında yaralanmış insan değildir, birçok faktör
kazada rol oynar. Bu noktadan hareketle son yıllarda birçok araştırmacı kazaları
“tehlikeli durumlar” (emniyetsiz durumlar/koşullar) veya “tehlikeli hareketler”
(emniyetsiz hareketler/davranışlar) başlığı altında incelemiştir. Zira yapılan
araştırmalar “kazaların güvensiz eylem (hareket) ve şartlarla (durumlara)
bağlantılı olduğu” sonucunu ifade eder. Onlara göre kazalarda her iki husus da
bir arada bulunmaktadır.
2) SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI

2.1.Kaynağa Yönelik Korunma Uygulamaları

 Riski yok etme

 Tehlikesiz olanla değiştirme (İkame)
 Yalıtım
 Koruyucu/koruma içine alma
 Lokal havalandırma
 Yerel aydınlatma
 Makine koruyucuları

2.2.Ortama Yönelik Korunma Uygulamaları

 Genel havalandırma
 Genel aydınlatma
 İklimlendirme
 İşaretleme/sınırlama
 Uyarı levhaları

2.3.Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları

 İşe uygun personel seçimi, eğitim ve denetim

 İşe giriş sağlık muayenesi
 Periyodik sağlık muayeneleri
 Geri dönüş sağlık muayeneleri
 Rehabilitasyon çalışmaları
 Kişisel koruyucu donanımlar
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARI

Kişisel koruyucu donanımların kullanımı, işçileri mesleki yaralanmalardan ve

hastalıklardan korumayı amaçlayan çalışmaların son aşamasını oluşturur.
Kişisel koruyucu donanım, risklerin, toplu korumayı sağlayacak teknik
önlemlerle veya iş organizasyonu ve çalışma yöntemleriyle önlenemediği veya
tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılmalıdır. Başvurulması
gereken son çaredir.

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM LİSTESİ

BAŞ KORUYUCULARI
- Endüstride (madenler, inşaat sahaları ve diğer endüstriyel alanlar) kullanılan
koruyucu baretler,
- Saçlı derinin korunması (kepler, boneler, siperlikli veya siperliksiz saç fileleri),
- Koruyucu başlık (kumaştan veya geçirimsiz kumaştan yapılmış boneler, kepler,
gemici başlıkları ve benzeri)

GÖRSEL 2.1.
KULAK KORUYUCULARI
- Kulak tıkaçları ve benzeri cihazlar
- Tam akustik baretler
- Endüstriyel baretlere uyan kulaklıklar
- Düşük frekanslı kapalı devre haberleşme alıcısı olan kulak koruyucuları
- İç haberleşme donanımlı kulak koruyucuları

GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI

- Gözlükler
- Kapalı gözlük (dalgıç tipi gözlük)
- X-ışını gözlüğü, lazer ışını gözlüğü, ultra-viyole, infrared, görünür radyasyon
gözlükleri
- Yüz siperleri
- Ark kaynağı maskeleri ve baretleri (elle tutulan maskeler, koruyucu baretlere
takılabilen maskeler veya baş bantlı maskeler)

GÖRSEL 2.2.
SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI
- Gaz, toz ve radyoaktif toz filtreli maskeler
- Hava beslemeli solunum cihazları
- Takılıp çıkarılabilen kaynak maskesi bulunduran solunum cihazları
- Dalgıç donanımı
- Dalgıç elbisesi

GÖRSEL 2.3.

EL VE KOL KORUYUCULARI
- Özel koruyucu eldivenler:
 Makinelerden (delinme, kesilme, titreşim ve benzeri)
 Kimyasallardan
 Elektrikten
 Sıcak ve soğuktan
- Tek parmaklı eldivenler
- Parmak kılıfları
- Kolluklar
- Ağır işler için bilek koruyucuları (bileklik)
- Parmaksız eldivenler
- Koruyucu eldivenler

GÖRSEL2.4.
AYAK VE BACAK KORUYUCULARI
- Normal ayakkabılar, botlar, çizmeler, uzun botlar, güvenlik bot ve çizmeleri
- Bağları ve kancaları çabuk açılabilen ayakkabılar
- Parmak koruyuculu ayakkabılar
- Tabanı ısıya dayanıklı ayakkabı ve ayakkabı kılıfları
- Isıya dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve tozluklar
- Termal ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları
- Titreşime dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları
- Antistatik ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları
- İzolasyonlu ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları
- Zincirli testere operatörleri için koruyucu bot ve çizmeler
- Tahta tabanlı ayakkabılar
- Takıp çıkarılabilen ayak üst kısmı koruyucuları
- Dizlikler
- Tozluklar
- Takılıp çıkarılabilen iç tabanlıklar (ısıya dayanıklı, delinmeye dayanıklı, ter
geçirmez)
- Takılıp çıkarılabilen çiviler (buz, kar ve kaygan yüzeylere karşı

CİLT KORUYUCULARI
- Koruyucu kremler / merhemler
GÖVDE VE KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARI
- Makinelerden korunmak için kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler
(delinme, kesilme, ergimiş metal sıçramalarına karşı)
- Kimyasallara karşı kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler
- Isıtmalı yelekler
- Cankurtaran yelekleri
- X ışınına karşı koruyucu önlükler
- Vücut kuşakları / kemerleri

VÜCUT KORUYUCULARI
- Düşmelere karşı kullanılan donanım:
• Düşmeyi önleyici ekipman (gerekli tüm aksesuarlarıyla birlikte)
• Kinetik enerjiyi absorbe eden frenleme ekipmanı (gerekli tüm
aksesuarlarıyla birlikte)
• Vücudu boşlukta tutabilen donanım (paraşütçü kemeri) -
- Koruyucu giysiler:
 Koruyucu iş elbisesi (iki parçalı ve tulum)
 Makinelerden korunma sağlayan giysi (delinme, kesilme ve benzeri)
 Kimyasallardan korunma sağlayan giysi
 Kızılötesi radyasyon ve ergimiş metal sıçramalarına karşı korunma
sağlayan giysi
 Isıya dayanıklı giysi
 Termal giysi
 Radyoaktif kirlilikten koruyan giysi
 Toz geçirmez giysi
 Gaz geçirmez giysi
 Florasan maddeli, yansıtıcılı giysi ve aksesuarları (kol bantları, eldiven ve
benzeri)
 Koruyucu örtüler.
KAYNAĞINDA KORUNMA UYGULAMALARI
1- Bertaraf Etmek (Tehlikeyi yok etmek)
2- İkame Etmek (Bir makinenin yerine daha güvenli olan bir makineyi koyma
veya bir çalışma yöntemi yerine daha güvenilir olan bir başka yöntem getirmek)
3- Makine Koruyucuları kullanmak
4-Teknik Tedbirler almak

TEHLİKEYİ YOK ETMEK

▫ Çalışanları, maruz kalabilecekleri tehlikeler konusunda yeterince ve
gereğince eğitmek
▫ Makinelerin bakım ve onarımını düzenli olarak ve yeterince yapmak,
daima güvenilir biçimde çalışır durumda bulundurmak
▫ Kullanılan hammaddeleri, üretilen eşyanın niteliğine göre ve iş güvenliği
ilkelerine uygun seçmek
▫ Çalışma ortamını iyi biçimde havalandırmak, zararlı ve zehirli buhar, gaz
ve tozların birikmesini önlemek
▫ Çalışma ortamını yeterince aydınlatmak, işçilerin görüşünü iyileştirmek,
tehlikeleri kavramalarını kolaylaştırmak
▫ İşyerinde fiziki ve mekanik nedenlerle veya gürültü ve titreşim yolu ile
oluşabilecek iş kazası veya meslek hastalıklarını önlemek için makinelerin
montajı sırasında olumsuz etkileri azaltacak tedbirleri almak

İKAME ETME (YERİNE KOYMA)

▫ Kullanılan makinelerle, alet ve edevattan, eskiyenleri, herhangi bir
şekilde tehlike gösterenleri yeni teknoloji ürünü olan makineler ile
değiştirmek
▫ Kullanılan hammaddelerden zehirli ve zararlı olanlarını değiştirmek
▫ İşyerinin havalandırma, aydınlatma, ısıtma veya soğutma koşullarını
işçilerin sağlık ve güvenliğini ile iş verimini artıracak biçimde yenileri ile
değiştirmek
▫ İşyeri içinde hareketli araçlar ve bunlar arasında tehlikeli olanlar var ise
yenileri ile değiştirmek
MAKİNA KORUYUCULARI
▫ Tahrik makinelerinin bütün hareketli kısımları ile aktarma tertibatı ve
bütün tezgah ve makinelerin tehlikeli olan kısımları uygun şekilde
korunmuş olacaktır
▫ Koruyucuların, emniyet teçhizat ve tertibatının çıkarılması veya işe
yaramaz hale getirilmesi yasaktır
▫ Bu koruyucular, ancak kontrol, ayar, bakım ve onarım sırasında
kaldırılacak ve işin bitiminde derhal yerine takılacaktır
▫ Bir tezgah veya makinede, arıza veya bunların koruyucularında bir kusur
veya yetersizlik görüldüğünde, makine veya tezgah derhal durdurulacak,
ilgililere haber verilecek, tezgah veya makinenin üzerine levha asılarak
bir başkasının bilmeyerek çalışması önlenecektir
▫ Volanlar, krank mili ve piston kolları uygun şekilde korunmuş olacak ve
bu makinelere el ile ilk hareket verilmesi gereken hallerde güvenlik
tedbirleri alınacak, bir tehlike halinde makinenin uzaktan durdurulması
sağlanacaktır
▫ Aktarma milleri, mil uçları, kavramaları, mile bağlı dönen kısımlar, dişli
çarklar, kayış ve kasnaklar, zincir ve dişliler uygun nitelik ve sağlamlıkta
bir koruyucu içine alınacaktır
▫ Çatlamış veya kenarından parça kopmuş olan kasnaklar hiç bir şekilde
kullanılmayacaktır
▫ Aktarma kayışlarının gergi tertibatı, sağlam yapılmış ve kayış kopmasında
bir kazayı önleyecek şekilde tespit edilmiş olacaktır
▫ Aktarma kayışları eksiz olacak, ekli olduğu hallerde ek yerleri sağlam bir
şekilde dikiş, perçin veya özel raptiyelerle tespit edilmiş bulunacaktır
▫ Koruyucular, her türlü teması kesecek şekilde tehlikeli kısmı örtmüş
olacaktır
▫ Koruyucular, işçinin ve makinenin çalışmasına, yağlama, kontrol ve
onarımına engel olmayacak, üretimi zorlaştırmayacaktır
▫ Koruyucular, çalışan işçilerin çarpma ve düşmelerine, taşınan
malzemelerin darbelerine dayanacak sağlamlıkta yapılmış olacaktır
▫ Koruyucular, döküm, saç, boru veya profil demir, tel kafes, ahşap, plastik
veya uygun sağlamlıkta başka bir malzemeden yapılmış olacaktır
 ▫ Koruyucular yangın ve pasa dayanıklı malzemeden yapılacak ve kendileri
bir tehlike yaratmayacaktır

TEKNİK TEDBİRLER
▫ Makinenin şalter ve kumanda düğmeleri, kendiliğinden veya herhangi bir
çarpma ile makineyi hareket ettirmeyecek özellikte yapılmış olacak ve
çalışanın kolayca kullanabileceği yerde bulunacaktır
▫ Çalıştırma düğmeleri YEŞİL, durdurma düğmeleri KIRMIZI renkte olacaktır
▫ Bir çalışanın, bir makine veya tezgahın çeşitli kısımlarında çalışması
gerektiği hallerde, bu tezgahın birden fazla durdurma ve bir tane
çalıştırma düğmesi bulunacaktır
▫ Çalışanın makineye el ile malzeme beslemesi yapması durumunda,
işçinin elinin sıkışmaması için çift el kumanda tertibatı bulunacak veya
makine üzerinde fotosel tertibatı bulunacak veya otomatik durdurma vb
tertibat alınacaktır

3) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSKLERİNDEN KORUNMA

1)Yüksekte Yapılan Çalışmalarda Korunma
Seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her
türlü alanda yapılan çalışma, yüksekte çalışma olarak kabul edilir. Yüksekte
bulunan çalışma alanlarında, alanın giriş ve çıkışlarında kayma veya düşme
riskini azaltmak için aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
 Çalışmaya başlamadan önce risk değerlendirmesi yapılarak mümkün olan
işler için yüksekte çalışmaktan kaçınılmalıdır.
 Çalışanların, çalışma yerlerine güvenli bir şekilde ulaşmaları uygun araç ve
ekipmanla sağlanmalıdır.
 Çalışma yerlerinde çalışanların güvenliği öncelikle, güvenli korkuluklar,
düşmeyi önleyici platformlar, bariyerler, kapaklar, çalışma iskeleleri, güvenlik
ağları veya hava yastıkları gibi toplu korunma tedbirleri ile sağlanmalıdır.
 Çalışma alanına girmeden önce KKD kullanılmaya başlanmalıdır.
 Çalışma alanı çevrilmeli, kontrollü giriş çıkış sağlanmalı, yetkisiz ve görevli
olmayan kişilerin çalışma alanına girmeleri engellenmelidir.

 Gerekli yerlere “Yüksekte çalışma yapılmaktadır.” uyarı levhaları, “kırılgan

yüzey, kaygan veya eğimli zemin” gibi ilgili işaret ve işaretçiler konulmalıdır.
 Giriş çıkışlarda hareket hâlindeyken iki elle taşıma yapılmamalıdır.
 Giriş çıkışlarda hareket hâlindeyken daima ellerden en az biriyle tırabzan
veya tutamaçlar sıkı şekilde tutulmalıdır.

2)Radyasyondan korunmak için alınması gereken

önlemler
Radyasyon özellikle gözlerde ve vücudun açık bölgelerinde derinin tahriş
olmasına neden olabilir. Bunu engellemek amacıyla radyasyon kaynağı ile
çalışan arasındaki mesafe arttırılmalı, radyasyonu engelleyici paneller
kullanılmalıdır (zırhlama). Ayrıca radyasyon kaynağının kurşun ve demir
levhalar, beton engeller (x ve gama ışınları için), plastik malzemeler (beta
ışınları için), kaba kâğıt, karton (alfa tanecikleri için) ile zırhlanması etkili bir
korunma yöntemidir.

3)Yangın ve patlamadan korunmak için alınması gereken

önlemler
Kaynak işlemleri esnasında oluşan kıvılcımlar nedeniyle yangın ve patlamalar
meydana gelebilir. Kaynak işlerinde ortaya çıkan yangın ve patlamalardan
korunmak amacıyla aşağıdaki öneriler dikkate alınmalıdır:
 Kaynak işleminden önce ortamda bulunan yanıcı, parlayıcı, patlayıcı
özellikteki tüm maddeler uzaklaştırılmalı ve ortam temizlenmelidir.
 Tüm tank ve tüpler kullanılan gaza uygun regülatörlere sahip olmalıdır.
Yanma tüpün vanasında, regülatörde veya şalomada ise mümkünse tüp valfi
kapatılıp gaz kesilmeli ve ilgili birimler haberdar edilmelidir.
 Çalışma ortamında asetilen, LPG ya da diğer yanıcı gaz tüpleri bulunuyorsa
bu tüplerin ısınma durumu izlenmeli ve soğutma tertibatı hazır
bulundurulmalıdır.

4)Elektrikle Çalışmalarda Korunma

Elektrik çarpması, akımın vücuttan geçerek (+) ve (-) kutuplar arasındaki
devreyi tamamlaması sonucu meydana gelir. Alternatif akım 15 Volt, doğru
akım 20 Volt’tan itibaren tehlikelidir. Elektriğe temas eden noktalar arası
mesafe kısa ise arada kalan doku şiddetle ısınır ve yanar. Yanık, elektrik
akımının kuvvetine bağlı olarak çoğalır. Alternatif akım, kalp üstünden geçerse
kalbin sinirsel ileti sistemini bozar ve kalp durur. Elektrikle çalışmalarda;
 Mümkünse gerilim kesilmeli ve kontrol edilmeli,
 Geri besleme önlenmeli,
 Topraklama yapılmalı,
 Sağlık ve güvenlik işaretleri kullanılmalı,
 Uygun KKD kullanılmalı,
 Elektrik işleri mesleki eğitim belgesine sahip elektrikçiler tarafından
yapılmalı,
 Stajyerler gibi yeterli bilgisi olmayan kişilere, gerekli bilgi ve talimatlar
verilmeli,
 Elektrik tesis ve tesisatının tasarımı, yangın ve patlama gibi risklere yol
açmamalı; işletme, bakım ve onarım işlerinin güvenli şekilde yapılabilmesine
uygun olmalı,
 Sigortalar değiştirilmeden önce gerilim kesilmeli ve kontrol edilmeli
5)Tozlu İş Yerlerinde Korunma
Maden işletmeleri, taş ocakları, çimento, seramik, cam, mermer, demir-çelik,
metal, talaşlı imalat, iplik, tekstil, kâğıt, orman ürünleri, mobilya, un, yem,
kimya, inşaat, deri sanayi kolları tozlu iş yerlerinin başında gelmektedir.İş
yerlerinde pek çok işlem esnasında toz ortaya çıkar. Bu işlemlerden bazıları
şunlardır:
 Patlatma, delme, kazma
 Kırma, parçalama, öğütme, aşındırma
 Yüzeylerin işlenmesi ve temizlenmesi
 Eleme, karıştırma, ayırma
 Fırınlama, eritme, kurutma
 Depolama, paketleme, nakliyat İş yerlerinde toz kaynaklı risklerin önlenmesi
amacıyla alınabilecek çeşitli önlemler mevcuttur.

GÖRSEL3.1.TOZLU İŞLEM

Tozdan korunma önlemlerinin etkinlik sıralaması şöyledir:

 Tam önleme
 Toplu korunma
 Kişisel korunma
5.1.Tam Önleme
Tozlara ilişkin alınacak önlemlerde öncelik tam koruma sağlayan etkili ve kalıcı
yöntemlere verilmelidir. Mümkün olduğunca tozun ortaya çıkışı önlenmelidir.
Bunun için kullanılan zararlı madde, zararsız veya daha az zararlı olanla
değiştirilmelidir. Zararlı maddeyi değiştirme imkânı olmayan işlerde ise toz
çıkan işlem kapalı ve otomatik olan sistemlerle yapılmalıdır. Toz çıkışına neden
olan işin diğer bölümlerden ayrılması gereklidir. Bu sayede işyeri havası temiz
tutulmuş ve tozdan etkilenen çalışan sayısı en aza indirilmiş olur.

5.2.Toplu Korunma
Toplu korunma yöntemlerinin başında havalandırma gelmektedir.
Havalandırma iş yerinin özellikleri ve yapılan işin türüne göre hazırlanmalıdır.
Genel ve lokal olmak üzere iki çeşit havalandırma vardır. Genel
havalandırmanın çalışanlar için yeterli temiz havayı temin edecek özellikte
olması gerekir. Zımparalama gibi yoğun toz açığa çıkaran işlemlerin yapıldığı iş
yerlerinde genel havalandırmaya ilave olarak lokal havalandırma gerekir. Lokal
havalandırma sayesinde tozlar iş yerinin havasına yayılmadan önce toplanarak
ortamdan uzaklaştırılır. Tozun ortama yayılmaması için uygun olan işlemlerde
nemli veya ıslak çalışma tercih edilebilir. Ayrıca tozlu çalışmaların yapıldığı
çalışma ortamının her zaman temiz ve düzenli tutulması önemlidir. Böylece
tozun hava akımı ile yeniden iş yerinin ortamına dağılmasının önüne geçilmiş
olur.

GÖRSEL 3.2.
5.3.Kişisel Korunma
Tozun tamamen ortadan kaldırılamadığı durumlarda çalışanların uygun
koruyucu maskeler kullanması gerekir. Farklı koruma seviyeleri sağlayan
maskeler bulunmaktadır. Kişisel koruyucu maskeler yapılan işe uygun olarak
seçilmelidir. İş yeri ortamındaki toz miktarının periyodik olarak ölçülmesi
önemlidir. Bu sayede çalışma ortamı havasının sağlığa zararlı olup olmadığı
anlaşılabilir. Ayrıca alınan önlemlerin etkinliği ve yeterliliği de kontrol edilmiş
olur. İş yerine uyarıcı ve bilgilendirici işaret levhaları asılmalı ve çalışanlar, bu
levhalardaki uyarıları dikkate almaları yönünde bilgilendirmelidir.

GÖRSEL3.3.

4)İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ

Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik
çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin
sunulması için işveren;

▫ Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların

görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, zaman ve
mekan gibi bütün gerekli ihtiyaçları karşılar.
▫ Çalışanların arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve on
ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları
arasında belirlenen özelliklere sahip personel bulunmaması
 halinde; bu hizmetin tamamı veya bir kısmı ortak sağlık ve
güvenlik birimlerinden hizmet alınarak yerine getirilebilir. Ancak
belirlenen özelliklere ve gerekli belgelere sahip olması
durumunda; tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu
hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.
▫ Tam süreli iş yeri hekimi görevlendirilen iş yerlerinde, diğer
sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.

▫ GÖRSEL4.1

5) İŞVERENİN GENEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İşveren, çalışanlarının sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü
olmakla beraber;

▫ Mesleki risklerin önlenmesi, bilgi ve eğitim verilmesi de dahil

olarak her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması,
gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, güvenlik ve sağlık
tedbirlerinin değişen şartlara uygun olacak şekilde uygulanması
ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
▫ İş yerinde alınan iş sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerine uyulup
uyulmadığını izlenmesi, kontrol edilmesi ve uygunsuz olanların
giderilmesinin sağlanması sürecini izler.
▫ Risk değerlendirmesi yaptırır veya yapar.
▫ Çalışan kişiye görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik
açısından işe uygunluğunu göz önüne alır.
▫ Yeterli talimat ve bilgi verilen çalışanlar dışındakilerin hayati ve
özel tehlikede bulunan yerlere girmemesi adına gerekli
tedbirleri alır.
 ▫ İş yeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması,
işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

▫ Çalışanların, iş sağlığı ve iş güvenliği alanındaki yükümlülükleri,

işverenin sorumluluklarını etkilemez.
▫ İşveren, iş sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerinin maliyetini
çalışanlara yansıtamaz.

6) İŞÇİ SAĞLIĞI GÖZETİMİ

İşveren;

▫ Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik

risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını
sağlar.
▫ Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin
yapılmasını sağlamak zorundadır;
1. İşe girişlerinde
2. İş değişiklerinde
3. İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan
işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri
halinde

4.İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike

sınıfına göre bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla
▫ Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışacaklar,
yapılacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu
olmadan işe başlatılamaz.

▫ Sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı

her türlü ek maliyet işverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz.
▫ Sağlık muayenesi yaptırılan çalışanın özel hayatı ve itibarının
korunması açısından sağlık bilgileri gizli tutulur.