Professional Documents
Culture Documents
Kagawaran NG Badyet at Pamamahala
Kagawaran NG Badyet at Pamamahala
Tungkol sa Pabalat
Habang patuloy ang paghilom ng bansa at paglayag
nito pabalik sa normal pagkatapos ng pandemya,
ang pámahalaán ay patuloy ring pinalalakas ang
pundasyong pang-ekonomiya, pangkalusugan, at pag-
unlad na panlipunan para sa buong bansa. Sa kabila ng
responsabilidad ng mga institusyong pampamahalaan
na isakatuparan ang mga istratehiya para sa iba’t
ibang sektor, ang pag-unlad ay nakasentro sa mga
mamamayan ng bansa. Ang mga Pilipino ay mananatili
sa pangunguna ng tunay na pagbabago, sa patuloy
na pag-ambag sa, at sa pagiging mga pangunahing
dahilan na mag-uudyok sa pámahalaán upang pag-
igtingin ang impraestruktura, itaas ang kalidad ng
kabuhayan ng lipunan, isaayos ang pagtugon sa usaping
pangkalusugan, at ipagkaloob ang nararapat at kalidad
na mga serbisyo — lahat ng ito’y magiging bahagi ng
isang makasaysayang pamana para sa mga susunod na
henerasyon.
22 Kalusugan
26 Nutrisyon
30 Edukasyon
32 Pangangalagang Panlipunan
34 Paggawa at Empleo
36 Pabahay
38 Pamamahala
Patuloy na Pag-unlad:
Pagpapataas ng Potensiyal Tungo sa Pag-unlad
40 Agham at Teknolohiya
Ito ang diwang gumabay sa pagbuo ng 2022 Pambansang Panghuli, ang 2022 GAA ay maghahatid sa bagong panahon
Badyet, ang huling buong-taon na pampinansiyang programa sa lokal na pámahalaán habang nililinaw nito ang daan para
na inihanda at isinumite ng Administrasyong Duterte para sa sa ganap na pagsunod at implementasyon ng Ruling ng Korte
aprobasyon ng Kongreso. At ito ang puwersa na magtutulak Suprema sa Usaping Mandanas-Garcia. Sa pampinansiyang
sa pagpapatibay nito, kasunod ng pagsasabatas nito programa ng taong ito, ang mahalagang papel ng mga lokal
bilang Batas ng Pangkalahatang Laang-gugulin (General na yunit ng pámahalaán (LGUs) ay mas naipakita, bilang mga
Appropriations Act o GAA) para sa Piskal na Taon 2022. katuwang ng Pambansang Pámahalaán sa implementasyon
ng mga programang pagpapaunlad.
Ang PhP5.024 Trilyon na Pambansang Badyet para sa taong
ito ay magbibigay-buhay sa pag-asa ng ating mga pinuno Ang 2022 GAA ay tunay na isang Badyet na maghahatid
at tao, hindi lamang upang malagpasan ang mahahalagang sa atin ng ligtas at tiyak sa daan mula sa mga katapusan
hamon ng transisyon, kung hindi upang makita ang bansa at simula. Ngunit titiyakin din nito ang pagpapatuloy sa
pabalik sa daan tungo sa malakas at tunay na pagbangon. At pagbabago—mula sa pangako ni Pangulong Rodrigo Roa
ang tiwalang ito ay tumutugma sa pag-asa kapag ito ay binuo Duterte hanggang sa isang legasiyá para sa mga susunod
sa matibay na pundasyon ng tatlong malakas na haliging na henerasyon.
sumusuporta sa pampinansiyang programa: 1) Pagbubuo
ng Katatagan sa gitna ng Pandemic; 2) Pagpapatuloy sa Ang Kagawaran ng Badyet at Pamamahala ay nagsusumikap
Momentum patungo sa Pagbangon; at 3) Patuloy na Legacy upang ipakita at ibahagi ang lahat ng mga aspekto ng
ng Pagpapaunlad ng Impraestruktura. 2022 GAA sa publikasyon na ito, ang 2022 Pinagtibay na
Badyet ng Bayan. Umaasa kami na sa pamamagitan ng
Ang Badyet na ito, 11.5% na mas mataas kaysa sa 2021 pagtatanghal ng mga layunin, priyoridad at istratehiya ng
pampinansiyang programa, ay popondo sa mga pangunahing pámahalaán, mauunawaan at ipagpapasalamat natin kung
programa at panukala na naglalayong patibayin ang istratehiya paano natin matutulungan ang ating mga sarili at ang ating
laban sa pandemya, lalo na sa: kalusugan at nutrisyon, bansa sa transisyon sa malinaw at matatag na landas tungo
pangangalagang panlipunan, pamamahala, at pag-unlad. sa mga hangarin ng mas malusog, mas malakas, at mas
komportableng mga tao.
Ito ay nakikitang magpapatuloy sa pagpapagaan sa epekto
at lalaban sa anumang hinaharap na banta ng pandemyang
COVID-19 sa pamamagitan ng pagsuporta sa mas mataas
na pagbabayad na magpapasigla sa ekonomiya at matitiyak Tina Rose Marie L. Canda
ang pagbangon sa katapusan ng 2022. Ang matagumpay Nanunungkulang Opisyal at Pangalawang Kalihim
Pagpapatuloy sa Legacy ng
Pagpapaunlad ng Impraestruktura
Patuloy na nakatuon sa pangakong “Ginintuang Panahon ng
Impraestruktura”, ang Administrasyon ay nananatiling tapat sa
mithiin nito sa pagpapaunlad ng impraestruktura upang lalong
pasiglahin ang ekonomiya at panataliin ang momentum tungo
sa pagbangon. Sa gayon, ang PhP1,182.3 bilyong alokasyon
na gagamitin sa pagsuporta sa patuloy na implementasyon ng
programang Build, Build, Build na makakatulong sa paglikha ng
mga oportunidad sa empleo para sa mga Pilipino
Pagpapatuloy sa Momentum
tungo sa Pagbangon Mga Benepisyo ng SC Ruling
Ang 7.7% na paglago ng ekonomiya ng Pilipinas sa ikaapat
na kwarter ng 2021 ay nagpapakita na ang bansa ay patungo
na sa pagbangon. Upang mapanatili ang momentum na ito,
titiyakin ng pámahalaán na may sapat na pondo upang 1) Nagsusulong sa
suportahan ang mga development program nito. Bukod desentralisasyong
doon, ang implementasyon ng Supreme Court (SC) Ruling sa pampananalapi
Usaping Mandanas-Garcia ay nakikitang mapapalakas ng
mga lokal na yunit ng pámahalaán (LGUs) sa pagtanggap
nila sa kanilang hustong bahagi sa pambansang koleksiyon
ng rentas na nagkakahalaga ng PhP959.0 bilyon ngayong 2) Higit na pananagutan
taón upang maipatupad ang mga epektibo at direktang ng mga lokal na
hakbang na makakatulong sa mga tao. pámahalaán
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 5
ANG PINAGTIBAY NA 2022 PAMBANSANG BADYET
Serbisyong Panlipunan
2022: PhP1.932 T
Mahahalagang bahagi
2021: PhP1.668 T
PhP814.5 B PhP380.7 B
Ang kabuoang PhP1,932 trilyon, o 38.5% Subsidyo sa mga Lokal na
Edukasyon, Kultura, at
ng Pambansang Badyet, ay inilaan para
Pagpapaunlad ng Manpower Yunit ng Pámahalaán (LGU)
sa mga serbisyong panlipunan sa 2022.
Susuportahan nito ang mga programa at PhP279.5 B
PhP446.5 B
proyekto para sa edukasyon, kalusugan, Kalusugan
Panlipunang Kaligtasan,
panlipunang kaligtasan/kagalingan, at
Kagalingan at Empleo
empleo, bukod sa iba pa.
Serbisyong Pang-ekonomiya
2022: PhP1.494 T Mahahalagang bahagi
2021: PhP1.323 T
PhP786.0 B PhP171.9 B
Ang kabuoang PhP1.494 trilyon, o 30.0% Komunikasyon, Mga Agrikultura, Repormang
ng Pambansang Badyet, ay popondohan Kalsada, at Iba Pang Pansakahan, at Likas na
ang mga programa at proyektong may Transportasyon Yaman at Kaligiran
kinalaman sa ekonomiya, tulad ng pagtatayo
ng mga kalsada at pampublikong pasilidad PhP360.1 B PhP103.4 B
at pagpapaunlad ng mga teknolohiya sa Subsidyo sa mga LGU Pagpapaunlad ng mga
sektor ng agrikultura. Yamang Tubig at Pagkontrol
sa Baha
Pambansang Pangasiwaan sa Pabahay
Kagawaran ng Agrikultura
Kagawaran ng Edukasyon
PhP221.1 B PhP28.7 B
Panloob na Seguridad Net Lending
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 7
ANG 2022 PINAGTIBAY NA PAMBANSANG BADYET
Pagpapabuti ng Lipunan
Kagawaran ng Pagawaing Bayan at Lansangan
Tanggulan Proteksiyon
PhP200.4 B (4.0%)
ng Kaligiran
2021: PhP184.7 B (4.1%) PhP25.2 B (0.5%)
2021: PhP24.1 B (0.5%)
Tanggulang militar: PhP198.5 B
Tanggulang sibil: PhP1.7 B Proteksiyon sa biodiversity
at kalupaan: PhP9.6 B
Pamamahala ng basura:
PhP4.6 B
Pagkontrol at pagpigil sa
polusyon: PhP2.8 B
Talâ: Ang mga halagang nakapaloob sa ( ) ay kumakatawan sa porsiyentong bahagi sa kabuoang Badyet.
ng Pilipinas
Panlipunan
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 9
ANG PINAGTIBAY NA 2022 PAMBANSANG BADYET
Isa pang paraan upang ipakita ang 2022 Pambansang Badyet ay sa pamamagitan ng klasipikasyon
ng gugulin, o katangian o uri ng bawat obligasyon. Sa ilalim ng dimensiyong ito ay ang mga
sumusunod na klasipikasyon: Serbisyong Pangkawani (PS), Pagmamantene at Ibang Gastos sa
Operasyon (MOOE), Capital Outlays (CO), at Gastusing Pampinansiya (FinEx).
Serbisyong Pangkawani
2022: PhP1,405.3 B
2021: PhP1,299.6 B
• Pagpuno sa mga bakanteng posisyon sa pámahalaán at pag-empleo ng mga
karagdagang kawaning pangkalusugan at pampaaralan sa ilalim ng Kagawaran ng
Kalusugan at Kagawaran ng Edukasyon, ayon sa pagkakabanggit
• Suweldo, benepisyo, at iba pang allowance ng mga kawani ng pámahalaán
• Implementasyon ng ikatlong tranche ng Salary Standardization Law V
• Pensiyon ng mga militar at unipormadong kawani, pati na rin ng mga kawaning sibilyan
Taxes, Local Government Support Fund, Special Shares in the Proceeds of Fire Code Fees, Barangay Officials Death
Benefits, Alokasyon para sa Metropolitan Manila Development Authority, at Rehiyong Awtonomo ng
Bangsamoro sa Muslim Mindanao
Ahensiyang Pang-Impormasyon ng Pilipinas
Kapulungan ng mga Kinatawan
Talâ: Maaaring hindi magtugma ang kabuoang halaga dahil sa rounding off.
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 11
ANG PINAGTIBAY NA 2022 PAMBANSANG BADYET
3,500
2,658.7 2,942.8 3,217.4
3,000
2,500
2,000
500
0
Mga NGA Mga LGU Mga GOCC Mga Pinagkakautangan
2020 2021 2022
Talâ: Maaaring hindi magtugma ang kabuoang halaga dahil sa rounding off
5 Tanggulan (DND)
2022: PhP220.9 B
2021: PhP205.8 B
10 Ang Hudikatura
2022: PhP47.0 B
7.3% 2021: PhP45.3 B
3.8%
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 13
ANG 2022 PINAGTIBAY NA PAMBANSANG BADYET
U pang palawakin ang paglago sa labas ng Metro Manila, 69.8% o PhP3,504.2 bilyon ng 2022
Pambansang Badyet ay ilalaan para sa mga rehiyon. Ang natitirang 30.2%, o PhP1,519.4 bilyon,
ay bumubuo sa badyet na di-batay sa rehiyon na saklaw ang mga guguling hindi maaaring hatiin
batay sa rehiyon noong binabalangkas ang badyet.
Luzon Visayas
PhP1,105.0 B PhP498.1 B
Alokasyon kada tao: PhP22,200 Alokasyon kada tao: PhP23,667
Alokasyong Pambansa1/
PhP1,085.3 B
Binubuo ng mga lump sum at special
purpose fund na ipamamahagi sa mga
kagawaran at ahensiya ng iba’t ibang
rehiyon sa loob ng taon ng badyet
Rehiyon IX Rehiyon X
PhP100.5 B PhP128.2 B
Alokasyon kada tao: Alokasyon kada tao:
PhP26,216 PhP24,994
CARAGA ARMM
PhP83.1 B PhP137.0 B
Alokasyon kada tao: Alokasyon kada tao:
PhP29,583 PhP31,436
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 15
ANG 2022 PINAGTIBAY NA PAMBANSANG BADYET
A ng mga Special Purpose Fund (SPF) ay lump sum at maaari lamang ipamahagi sa mga
tumatanggap na ahensiya kapag ang mga tiyak na programa at proyekto na popondohan
ay natukoy na sa panahon ng pagpapatupad ng badyet o matapos ang pagpapatibay sa General
Appropriations Act. Nagkakahalagang PhP2.059 trilyon, ang mga SPF ay kumakatawan sa 41.0% ng
Pambansang Badyet para sa 2022. Ang halagang ito ay 14.8% na mas mataas sa PhP1.793 trilyon
noong 2021.
PhP1,504.6 B
Mga Disaggregated SPF
Ito ay mga pondong nahati-hati na at inilaan na para sa mga espesipikong aytem at layunin, tulad ng mga
tumatanggap na ahensiya, programa, at/o proyekto
PhP1,083.7 B PhP209.2 B
Alokasyon para sa mga Lokal na Yunit Suportang Pambadyet sa mga
ng Pámahalaán (LGU)1/ Korporasyon ng Pámahalaán
Subsidyo na ipinagkakaloob sa mga LGU na Mga equity o subsidyo na ibinibigay bilang tulong
kumakatawan sa kanilang bahagi sa pambansang pinansiyal sa mga korporasyon ng pámahalaán
koleksiyon ng rentas
PhP183.9 B
PhP959.0 B National Tax Allotment
Pension and Gratuity Fund
Pambayad sa mga pensiyon, retirement at terminal
PhP74.8 B Bangsamoro Autonomous
leave benefits, separation pay, at monetized leave
Region in Muslim Mindanao
credits, bukod sa iba pa, ng mga kawani ng
pámahalaán
PhP26.3 B Special Shares in the
Proceeds of National Taxes
PhP27.7 B
PhP18.0 B Local Government Support Fund Miscellaneous Personnel Benefits Fund
Mga guguling pangkawani, tulad ng, pero hindi
PhP5.7 B Metropolitan Manila limitado sa, pondo para sa paggawa ng mga
Development Authority bagong posisyon, pagpuno ng mga awtorisadong
posisyon, at iba’t ibang benepisyo ng mga kawani
ng pámahalaán
Mga Disaggregated SPF, 2021-2022
(sa bilyong Piso)
% Pagtaas/
Mga Detalye 2021 2022
(Pagbabà)
Alokasyon para sa mga LGU1/ 844.1 1,083.7 28.4
Suportang Pambadyet sa mga
187.1 209.2 11.9
Korporasyon ng Pámahalaán
Pension and Gratuity Fund 152.9 183.9 20.3
Miscellaneous Personnel
29.3 27.7 (5.3)
Benefits Fund
1/
Hindi kabílang ang Special Shares in the Proceeds from Fire Code Fees at ang Barangay Officials Death Benefits Fund sa ilalim ng
mga Lump Sum SPF
PhP20.0 B PhP679 M
National Disaster Risk Reduction Alokasyon para sa mga LGU
and Management Fund (NDRRMF)2/
Emergency fund na nakalaan para sa pagtulong, PhP629 M Special Shares in the Proceeds
pagsasaayos, at rehabilitasyon sa mga komunidad from Fire Code Fees
at lugar na apektado ng mga kalamidad na dulot ng
kalikasan o tao PhP50 M Barangay Officials
Death Benefits
PhP14.5 B
Tax Expenditure Fund PhP512.6 B
Pambayad sa mga buwis at bayad sa adwana ng mga Mga Debt Interest Payment
ahensiya, mga korporasyon ng pámahalaán, at mga LGU Pambayad sa mga gastusin sa mga lokal
at dayuhang panghihiram
PhP7.0 B
Contingent Fund
Reserba na pondo para sa mga kagyat at/o bagong
proyekto at gawain ng mga ahensiya at korporasyon ng 2/
Kabílang ang Marawi Recovery, Rehabilitation and
pámahalaán na kailangang maipatupad o bayaran sa Reconstruction Program
loob ng piskal na taón
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 17
ANG 2022 PINAGTIBAY NA PAMBANSANG BADYET
PhP45.4 B
Pagbili ng mga COVID-19 Vaccine
Booster Shot
Kagawaran ng mga Pagawaing Bayan at Lansangan
PhP42.0 B
Kompensasyon at Iba pang mga
Benepisyo para sa mga Manggagawa sa
mga Pasilidad Pangkalusugan na Sangkot
sa Pagtugon sa COVID-19
PhP17.7 B
Suporta para sa mga Proyektong
Foreign-Assisted
PhP13.2 B
Suporta para sa mga Proyektong
Pang-impraestruktura at mga Programang
Panlipunan
PhP10.5 B
Suporta para sa Barangay Development
Sandatahang Lakas ng Pilipinas
Program ng NTF-ELCAC
PhP10.0 B
Armed Forces of the Philippines
Modernization Program
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 19
Mga Priyoridad
sa Paggugol
Mga programa, gawain, at proyekto (PAP) ng pámahalaáng
nakikita at magpapatuloy na iangat ang antas ng kabuhayan ng
kasalukúyan at mga susunod na henerasyon ng mga Pilipino
ay mananatili at lalong susuportahan ng pinagtibay na 2022
Pambansang Badyet.
Kalusugan
D ahil sa banta, peligro, at epekto ng pandemyang COVID-19, ang mga buhay ng milyon-milyong
Pilipino ay nananatiling nasa panganib. Sa pagkilala nito, patuloy na binibigyang-priyoridad
ng Administrasyon ang mga programa na tumutugon sa kalusugan at pangkalahatang kapakanan
ng mga mamamayan, pagbuo sa katatagan ng bansa, pagpapanumbalik sa panlipunan at pang-
ekonomiyang katatagan nito. Para sa 2022, PhP279.5 bilyon ang nakalaan para sa sektor ng
Kalusugan upang mabisang matugunan ang kasalukuyang krisis sa kalusugan at palakasin ang
sistema ng pangangalagang pangkalusugan ng Pilipinas.
Kagawaran ng Kalusugan (DOH)
DOH
PhP56.4 B
Programa sa Pangangasiwa ng mga
PhP17.0 B
Publikong Pasilidad Pangkalusugan Sistema ng Suporta sa mga Manggagawa
Para sa pagpopondo sa pangangasiwa sa mga ospital para sa Pambansang Kalusugan
at iba pang pasilidad pangkalusugan sa ilalim ng Para sa deployment ng 26,517 kawani sa mga liblib
DOH upang masiguro ang akses ng mga tao sa mga at mahihirap na lugar upang makapagbigay ng
serbisyong pangkalusugan nakakasulong at nakagagamot na mga serbisyo
PhP32.6 B PhP4.3 B
Pagbili at Paglalaan ng mga Gamot COVID-19 Human Resources
at Bakuna for Health Emergency Hiring
Para sa pagbili ng mga gamot, bakuna, at medikal at Para sa pag-empleo ng mga kawani na tumutugon sa
dental na panustos sa mga pasilidad pangkalusugan ng COVID-19 upang matiyak ang patuloy na pagbibigay ng
pámahalaán serbisyong pangkalusugan
PhP23.1 B
Programa sa Pagpapahusay ng Pasilidad
Pangkalusugan
Para sa pagpapatayo, pagdaragdag, at pagbili ng mga
kagamitang pang-ospital sa mga pasilidad pangkalusugan
ng pámahalaán, kabílang ang pag-upgrade sa mga
pasilidad para sa pagtugon sa COVID-19
PhP983 M PhP200 M
Pagtatatag ng Virology Science and Philippine Genomic Information
Technology Institute of the Philippines and Resource Hub
Para sa pagbili ng mga kagamitan at iba pang Para sa pagpapahusay sa kapasidad
mga kagamitan sa R&D para sa kauna-unahang ng UP Philippine Genome Center upang
pasilidad sa pananaliksik ng virology ng bansa makapagsagawa ng genomic biosurveillance
at immune-biosurveillance ng mga COVID-19
variant
PhP639 M
Antimicrobial Resistance Surveillance Reference Laboratory
Technolohiyang Pang-Impormasyon
sa Kalusugan
Para sa pagpopondo sa pagpapalakas ng
kapasidad, at pangangasiwa sa teknolohiyang
pang-impormasyon at komunikasyon na
susuporta sa implementasyon ng unibersal
na pangangalaga sa kalusugan (UHC) at mga
gawain ng DOH sa pagtugon sa COVID-19
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 23
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGBABAGO: TRANSPORMASYONG NAKAPAGBABAWAS
SA HINDI PAGKAKAPANTAY-PANTAY
Philippine News Agency (PNA)
PNA
PhP80.0 B PhP9.0 B
National Health Insurance Program Kompensasyon at Iba pang mga
Para sa paglaan ng naaakses at abot-kayang Benepisyo para asa mga Nagtatrabaho sa
serbisyong pangkalusugan alinsunod COVID-19 Health Facilities1/
sa UHC Law Para sa pagpondo sa mga benepisyo ng lahat
Mga Target na Benepisyado: ng publiko at pribadong manggagawang
• 13,223,284 maralita sa ilalim ng National pangkalusugan at manggagawang di-
Household Targeting System for Poverty pangkalusugan na sangkot sa pagtugon sa
Reduction COVID-19, at pambayad sa mga claim na ipinasa
• 7,300,350 senior citizen alinsunod sa ng mga karapat-dapat na publiko at pribadong
Republic Act No. 10645 o Expanded manggagawang pangkalusugan at manggagawang
Senior Citizens Act of 2010 di-pangkalusugan na nagkaroon ng COVID-19 at/o
• 100,000 taong may kapansanan namatay sa paglaban sa pandemyang COVID-19
na walang trabaho habang ginagampanan ang tungkulin
• 1,172,709 pasyenteng Point-of-Service na
walang kakayahang makabayad PhP7.1 B
Programang Pangkalusugan ng Pamilya,
PhP21.4 B Nutrisyon, at Responsableng Pag-aalaga
Tulong Medikal sa mga Anak
sa mga Maralitang Pasyente Para sa proteksiyon ng mga Pilipino sa mga
Para sa pagpapaospital at pantustos outbreak sa hinaharap at iba’t ibang kalagayan
sa iba pang tulong pangkalusugan sa 1,500 sa kalusugan at pagsusulong sa responsableng
maralitang pasyente pag-aalaga sa mga anak
PhP10.0 B
Pag-iwas at Pagkontrol
sa mga Nakahahawang Sakít
Para sa pag-iwas at pagbawas sa paglaganap
ng mga nakahahawang sakít, at pagbili ng mga
personal protective equipment at mga RT-PCR
cartridge
PhP7.9 B
Research Institute for Tropical Medicine (RITM)
COVID-19 Laboratory
Network Commodities
Para sa pagbili ng mga COVID-19 test kit at iba
pang laboratory supplies
PhP2.8 B
Pagbili ng mga Booster Shot
pang COVID-192/
Para sa pagbili ng mga booster shot pang
COVID-19 at iba pang pantulong sa mga ganap
na bakunadong Filipino
PhP1.4 B
Pag-iwas at Pagkontrol
sa mga Di-nakahahawang Sakít
Para sa pag-iwas at paggamot sa mga talamak
na sakít, tulad ng hypertension, diabetes, kanser,
at sakít sa pag-iisip
RITM
PhP874 M
Epidemiology and Surveillance
Para sa pagpapaunlad at pagsusuri ng mga
sistema sa pagbabantay at iba pang sistemang
pangimpormasyon at pagsisiyasat na
pangkalusugan para sa mga outbreak ng sakít
at iba pang banta sa pampublikong kalusugan
1/
Kabílang ang mga Benepisyo (PhP7.9 bilyon) at
Kompensasyon (PhP1.1 bilyon) para sa mga
COVID-19 Workers.
2/
May karagdagang PhP45.4 bilyon para sa pagbili ng mga
Booster Shot pang COVID-19 na nasa ilalim ng
Di-Nakaprogramang Laang-gugulin
RITM
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 25
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGBABAGO: TRANSPORMASYONG NAKAPAGBABAWAS
SA HINDI PAGKAKAPANTAY-PANTAY
Nutrisyon
U pang pondohan ang Zero Hunger Program ng pámahalaán at tulungang mapuksa ang kawalan
ng seguridad sa pagkain at nutrisyon, ang lokal na sektor ng pagkain at agrikultura ay binabago
sa pamamagitan ng paglikha ng bago at higit na mabisang patakaran sa pagkain na titiyak na ang
lahat ng Filipino at ang kanilang mga pamilya ay magkakaroon ng pagkain sa kanilang mga mesa.
Pagkamit ng Seguridad
sa Pagkain
Sa 2022, ang Kagawaran ng Agrikultura (DA) ay
makatatanggap ng PhP71.0 bilyon upang tiyakin
ang maaasahang suplay ng pagkain sa bansa sa
panahon ng krisis sa kalusugan.
PhP28.1 B
Mga pangunahing programa ng DA
Kung saan:
PhP32.8 B
Serbisyong Patubig PhP7.0 B
Buffer Stocking Program
Upang bigyan ng patubig ang 2,318,853 ektarya
ng bukirin sa pamamagitan ng Pambansang Upang tiyakin na may nakahandang suplay ng
Pangasiwaan sa Patubig (PhP31.5 bilyon) bigas sa panahon ng pangangailangan
at DA (PhP1.1 bilyon) o kalamidad sa pamamagitan ng pagbili sa mga
lokal na magsasaka
1/
Kabílang ang PhP4.1 bilyon na nakalaan para sa Hog Repopulation Program at iba pang mga programa at proyekto
para sa mga lugar na apektado ng African Swine Fever
2/
Kabílang ang mga proyektong may lokal na pagpopondo lámang
DA
Kagawaran ng Agrikultura
DA
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 27
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGBABAGO: TRANSPORMASYONG NAKAPAGBABAWAS
SA HINDI PAGKAKAPANTAY-PANTAY
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A
29
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGBABAGO: TRANSPORMASYONG NAKAPAGBABAWAS
SA HINDI PAGKAKAPANTAY-PANTAY
Edukasyon
B atid na ang mga edukadong manggagawa ay mahalaga sa muling pagbuo ng ekonomiya,
nilalayon ng pámahalaán na bigyang-priyoridad ang ligtas na muling pagbubukas ng mga
paaralan at gawing mas naaakses ang kalidad na edukasyon para sa lahat—lalo na ang mahihirap—
sa gitna ng pandemya. Kaya naman, naglalaan ito ng PhP788.5 bilyon para sa sektor ng Edukasyon
sa 2022, mas mataas nang 4.9% kaysa sa PhP751.7 bilyong alokasyon noong 2021.
Kagawaran ng Edukasyon (DepEd)
DepEd
Batayang Edukasyon
Tatanggap ang Kagawaran ng Edukasyon (DepEd) ng PhP633.3 bilyon sa 2022 upang tiyakin ang kaligtasan ng
bawat mag-aaral at guro para sa binabalak na pagpapalawak ng mga limitadong face-to-face na klase.
Libreng Teknikal-
Bokasyonal na Edukasyon
at Pagsasanay
PhP2.9 B
2021: PhP2.9 B
DepEd
1/
Ang mga karapat-dapat na benepisyado ay ang mga naka-enroll sa Pampámahalaáng
Unibersidad at Kolehiyo o SUC, lokal na unibersidad at kolehiyong kinikilala ng CHED
(LUC), at mga pribadong institusyon ng edukasyong tersiyarya na may mga awtorisadong
programa at napapailalim sa prioritization.
2/
Ang kabuoang halaga na PhP5.0 B, na nakalagak sa PT 2022 badyet ng CHED, ay tutustos
sa 330,893 karapat-dapat na benepisyadong naka-enroll sa mga LUC na kinikilala ng CHED.
Habang ang kabuoang halaga na PhP18.7 B ay nasa ilalim ng PT 2022 badyet ng mga SUC,
ang bilang ng mga mag-aaral ay ibabatay sa aktuwal na bilang ng mga enrollee.
Tulong Trabaho
Scholarship Program
PhP1.5 B
2021: PhP1.0 B
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 31
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGBABAGO: PANGANGALAGANG PANLIPUNAN
Pangangalagang Panlipunan
H abang unti-unting umaangkop ang bansa sa buhay pagkatapos ng pandemya, ang pámahalaán
ay patuloy na palalawakin ang akses sa mga serbisyong panlipunan at pabibilisin ang paghahatid
nito upang isulong ang ingklusibong pagbangon at tiyakin na walang kahit sinumang maiiwan. Ang
Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad (DSWD) ay makatatanggap ng PhP205.0
bilyon sa 2022 para sa layuning ito.
PhP107. 7 B PhP4.8 B
Conditional Cash Transfer Program Sustainable Livelihood Program
(Pantawid Pamilyang Pilipino Program) Upang mapabuti ang sosyo-ekonomikong
Upang magbigay, bukod sa iba pa, ng mga istatus ng mahihirap, mahihina, at maralita sa
cash grant, subsidyo sa bigas, at subsidyo pamamagitan ng pagbibigay sa kanila ng mga
sa kulusugan at edukasyon sa 4.4 milyong pagsasanay sa kanilang kasanayan at mga
sambahayang-benipisyaryo oportunidad na pangkabuhayan
PhP80.0 B PhP4.7 B
National Health Insurance Program Balik Probinsya, Bagong Pag-asa Program
Upang bigyan ng subsidyo ang mga health Upang matulungan ang mga 10,000 indibidwal
insurance premium ng 13,223,284 maralitang o pamilya na nais bumalik sa kanilang mga
pamilya; 7,300,350 senior citizen; 1,172,709 lalawigan at magsimula ng bagong buhay, bukod
walang kakayahang pampananalapi na mga sa iba pa
Point-of-Service na pasyente; 100,000 taong
may kapansanan na walang trabaho; at PhP174 M
0.026 milyong pamilya sa ilalim ng Payapa at Pangangalagang Panlipunan para sa
Masaganang Pamayanan (PAMANA) Program mga Filipinong nasa Kagipitan na nasa
Ibayong Dagat (Overseas Filipino o OF)
PhP25.0 B at mga Trafficked na Mamamayan
Social Pension para sa mga Upang pangalagaan ang mga OF mula sa
Maralitang Senior Citizen pang-aabuso, pagsasamantala, at deportasyon
Upang pondohan ang PhP500.00 buwanang habang nagtatrabaho sa ibang bansa
stipend ng 3,835,066 maralitang senior citizen
PhP39.9 B
Protective Services para sa mga
Indibidwal at Pamilyang
Nasa Hiráp na Sitwasyon
Upang magbigay ng mga tulong sa
transportasyon, medikal, libing, pagkain at
hindi pagkain, at/o edukasyon sa mga kliyente
sa ilalim ng Assistance to Individuals in Crisis
Situation Program (AICS), at tiyakin na ang mga
walang tirahan, napabayaan, at/o inabusong
mga bata ay handa para sa muling reintegrasyon
nila sa kanilang mga tunay o umampon na
magulang
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A
33
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGBABAGO: TRANSPORMASYONG NAKAPAGBABAWAS
SA HINDI PAGKAKAPANTAY-PANTAY
Paggawa at Empleo
H abang patuloy ang pagbangon ng bansa mula sa epekto ng pandemya, ipinagpapatuloy ng
pámahalaán ang kanyang estratehiya na palakasin ang mga manggagawa at suportahan ang
mga maliliit na negosyo sa pamamagitan ng pagtugon sa COVID-19 at mga programa para sa
pagbangon na naglalayong palakasin at muling buhayin ang ekonomiya.
PhP28.0 B PhP11.5 B
Livelihood and Emergency Employment Emergency Repatriation Program
Upang tulungan ang mga manggagawang na-displace, Upang tulungan ang mga pinauwing Overseas Filipino
nalagay sa alanganin, at nawalan ng trabaho na Worker (OFW) dahil sa mga di-inaasahang pangyayari,
makahanap ng oportunidad sa trabaho at pangkabuhayan tulad ng kaguluhan sa pulitika, sakuna, o pandemya
PhP26.5 B
Tulong Panghanapbuhay sa Ating Disadvantaged/
Displaced Workers (TUPAD) at ang Government
Internship Program (GIP)
PhP908 M
Employment Facilitation Program
Philippine News Agency
DOLE
PhP3.5 B
MSME Development Program
Upang suportahan ang pagpapaunlad at pagsulong ng sektor
ng MSME
PhP825 M
Rural Agro-Enterprise Partnership
for Inclusive Development Growth
Upang makasali ang 25,000 sambahayang magsasaka sa
Ahensiyang Pang-Impormasyon ng Pilipinas-Rizal
PhP727 M
Pagtatag ng mga Negosyo Center at iba pang Proyekto
na Nagsusulong sa mga MSME
Upang suportahan ang 27,148 MSME sa pamamagitan ng
pangangasiwa ng 1,266 na Negosyo Center (PhP558 milyon)
at sa implementasyon ng Shared Service Facilities Project
(PhP78 milyon) at One Town, One Product: Next Generation
(PhP91 milyon)
PhP203 M
Livelihood Seeding Program-Negosyo Serbisyo sa Barangay
Upang mabigyan ang 20,802 benepisyadong MSME ng
impormasyon sa oportunidad na pangkabuhayan, pagsasanay,
mga seminar at workshop
PhP2.0 B
Pondo para sa Pagbabago at Pag-asenso Program
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 35
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGBABAGO: TRANSPORMASYONG NAKAPAGBABAWAS
SA HINDI PAGKAKAPANTAY-PANTAY
Pabahay
K asabay ng paglaki ng populasyon ang pagtaas ng pangangailangan sa abot-kaya at matatag
na mga yunit ng kabahayan. Determinadong makatugon nang mabilis at epektibo, ipinakikilala
at ipinapagpatuloy ng pámahalaán na suportahan ang iba’t ibang programa sa pabahay upang
mabigyan ang mga tao—lalo na ang mahihirap—ng de-kalidad at abot-kayang bahay.
PhP1.0 B
Pambansang Korporasyon
ng Pautang sa Bahay
Upang matugunan ang pangangailangan sa pabahay
Ahensiyang Pang-Impormasyon ng Pilipinas
PhP942 M
Kagawaran ng Pamahayan at
Pagpapaunlad ng Kalungsuran (DHSUD)
Upang pondohan ang operasyon ng DHSUD habang
pinangangasiwaan nito ang pagbuo at pagpapatibay
sa pambansang estratehiya para sa pabahay, mga
pamayanan ng tao, at pagpaunlad ng lungsod
PhP514 M
Korporasyon ng Abot-kayang
Pautang sa Pabahay
Upang magbigay ng mga housing loan at matiyak ang
ligtas at matatag sa baha na solusyong pabahay
PhP314 M High Density Housing Program
DHSUD
NAPOCOR
NAPOCOR
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 37
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
MALASAKIT: PAGPAPALAKAS SA INTEGRIDAD PANLIPUNAN
Pamamahala
A ng mga gastusing panlipunan at pang-ekonomiya na inaasahan sa pagbubukas muli
ng ekonomiya, sa kabila ng patuloy na pandemya, ay nagpapakita ng kahalagahan ng
pangangailangan para sa mabuting pamamahala at episyenteng paghahatid ng serbisyo publiko
upang mapanatali ang pagbangon. Ang PhP5.024 trilyong 2022 Pambansang Badyet ay naglalayon
na tugunan ito sa pamamagitan ng mga programa na magpapabilis ng digitization ng mga serbisyo
ng pámahalaán, pagpapahusay sa pagiging patas at makatarungan ng hustisya, at pagpapaigting
ng pagpapatupad ng iba’t ibang programa laban sa katiwalian.
PhP6.4 B
Information and Communications Tanggapang Pampanguluhan sa Operasyong Pangkomunikasyon
PhP4.8 B
Philippine Identification System PhP574 M
Upang mapabilis ang proseso ng pagrerehistro Community-Based
at paghahatid ng mga pambansang ID card. Monitoring System
Mapabubuti nito ang pamamahagi ng mga
subsidyo at mapahuhusay lalo ang episyenteng Upang magsakatuparan ng mga hakbang na
pamamahagi ng bakuna, bukod sa iba pa makapagbabawas ng kahirapan sa laylayan ng lipunan
sa pamamagitan ng pagpapalawak ng akses sa mga
programang pangangalaga at kagaling panlipunan
PhP1.4 B
Pagdidihitalisa ng Sistemang PhP279 M
Pagbubuwis Anti-Red Tape Authority
Upang pondohan ang mga programang ICT ng Upang pondohan ang mga programa, aktibidad, at
Kawanihan ng Rentas Internas na makatutulong sa proyekto na magsusulong ng integridad at pananagutan,
pagpapadali ng proseso ng pagpasá at pagbayad at magbabawas ng katiwalian at korupsiyon sa
ng mga buwis, samakatuwid ay mapapabuti ang pámahaláan. Isang bahagi ng badyet nito ay nakalaan
koleksiyon ng rentas para sa pagpapatupad ng Ease of Doing Business and
Efficient Delivery of Government Services Program,
na nagpapadali at nagpapabilis ng mga proseso ng
pámahaláan para sa pagpapabuti ng serbisyo publiko.
PhP4.8 B
Tanggapan ng Ombudsman
PhP697 M Programa sa Pagsisiyasat Laban sa
Katiwalian
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 39
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PATULOY NA PAG-UNLAD: PAGPAPATAAS NG POTENSIYAL
TUNGO SA PAG-UNLAD
Agham at Teknolohiya
A ng agham at teknolohiya (science and technology o S&T) ay nagbibigay-daan sa inobasyon
at pag-unlad, at gumaganap ng isang mahalagang tungkulin sa pagpapalago ng ekonomiya
at pagtuklas ng mga posibleng solusyon sa mga pambansa at pandaigdigang isyu. Upang isulong
ang S&T sa Pilipinas, naglalaan ang pámahalaán ng PhP24.3 bilyon para sa Kagawaran ng Agham
at Teknolohiya (DOST) at PhP10.2 bilyon sa Kagawaran ng Teknolohiya sa Impormasyon at
Komunikasyon (DICT) sa 2022.
PhP8.2 B
Grants-in-Aid Program
Upang tustusan ang:
• Tulong pinansiyal para sa iba’t ibang programa at proyektong
may kinalaman sa S&T
• Pagtatatag ng Virology Science and Technology Institute DOST
of the Philippines (PhP983 M)
PhP7.2 B
Mga Programa sa Scholarship
Upang suportahan ang:
• Surian ng Edukasyong Pang-agham (SEI):
51,087 iskolar
• Sistemang Mataas na Paaralang Pang-agham
ng Pilipinas (PSHS): 10,090 iskolar
PhP152 M
Balik Scientist Program
Upang hikayatin ang mga Pilipinong siyentista na
naninirahan sa ibang bansa na bumalik at gamitin ang
kanilang kadalubhasaan para sa pagpapaunlad ng iba’t
ibang industriya sa bansa
DOST
PhP1.1 B
Agricultural, Aquatic, and Natural Resources (AANR)
Research and Development (R&D)
Upang pondohan ang 643 proyektong R&D na naglalayong isulong
ang mabilis at ingklusibong paglago sa mga sektor ng AANR
PhP2.7 B
DOST
Pagpapalawak ng S&T sa mga Rehiyon
Upang magbigay ng 17,098 interbensyon sa S&T na naglalayong
pasiglahin ang paglago sa kanayunan
PhP2.6 B
Libreng Internet Wi-Fi
Connectivity sa mga
Publikong Lugar
PhP1.7 B
National Government Data
Center Infrastructure
PhP1.5 B
National Broadband Plan
PhP317 M
National Government Portal
DICT
DICT
• Gumawa ng 4 na sistema/modyul
na ICT
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 41
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGPAPATIBAY: PAGPAPATATAG NG MGA PUNDASYON
PARA SA LIKAS-KAYANG PAG-UNLAD
PhP191.0 B PhP21.4 B
Pambansang Pulisya ng Pilipinas Kawanihan ng Pamamahala
PhP155.6 B Upang magsagawa ng operasyon sa ng Bilangguan at Penolohiya
pagpapatrolya ng pulis at iba pang Upang pondohan ang mga operasyon ng lahat ng
gawain laban sa krimen at paglabag bilangguan sa buong bansa, pati na rin ang pangangasiwa,
sa batas pangangalaga at rehabilitasyon ng 182,556 bilanggo
PhP1.2 B Upang magsagawa ng intelligence
at counterintelligence na gawain PhP2.5 B
PhP372 M Upang magtayo ng 53 himpilan ng Pambansang Estratehiya Laban
pulis sa buong bansa sa mga Bawal na Gamot
Upang pondohan ang iba’t ibang programa at operasyon
PhP27.2 B laban sa mga bawal na gamot na naglalayong bawasan
Kawanihan ng Proteksiyon ang suplay at demand ng mga mapanganib na droga,
Laban sa Súnog at bawasan ang drug dependency sa pamamagitan ng
Upang pangalagaan ang mga komunidad mula sa rehabilitasyon ng mga gumagamit ng bawal na gamot
mga mapaminsalang súnog at iba pang kagipitan sa sa buong bansa
pamamagitan ng mga proyekto at gawain sa pag-iwas
at pagsugpo ng súnog
Kawanihan ng Proteksiyon Laban sa Súnog - NCR
Philippine News Agency
Pagtataguyod sa Ingklusibo
at Sustenibleng Kapayapaan
PhP74.8 B
Rehiyong Awtonomo ng Bangsamoro
sa Muslim Mindanao (BARMM)
Upang suportahan ang pámahalaáng Bangsamoro
sa pagpapaunlad nito
PhP67.0 B Taunang Block Grant
PhP5.0 B Special Development
Fund para sa muling
pagtatayo, rehabilitasyon,
at pagpapaunlad ng mga
komunidad sa BARMM na
apektado ng kaguluhan
PhP2.8 B Bahagi sa mga nakolektang
buwis, bayarin, at singilin
sa BARMM
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 43
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGPAPATIBAY: PAGPAPATATAG NG MGA PUNDASYON
PARA SA LIKAS-KAYANG PAG-UNLAD
Impraestruktura
A ng mas mahuhusay na kalsada, transportasyon, at digital na impraestruktura ay nagpapababa
sa gastusin sa proseso ng kalakalan at nag-uugnay sa mas maraming tao sa mas maraming
oportunidad, na nagbibigay-daan upang mas mabilis na lumago at makabangon muli ang ekonomiya.
Bilang isang pangunahing priyoridad sa 2022, ang pagpapaunlad ng impraestruktura ay makakukuha
ng PhP1,182.3 bilyon, o 23.5%, ng Pambansang Badyet.
BARMM 4/
19.7 18.6 (5.6)
Kabuoan 1,073.8 1,182.3 10.1
Talâ: Maaaring hindi magtugma ang kabuoang bílang dahil sa rounding off.
1/
Ang mga alokasyong pambansa (nationwide allocation) ay tumutukoy
sa mga alokasyong hindi pa naibibigay sa iba’t ibang panrehiyong tanggapan
ng mga kagawaran/ahensiya at multi-user special purpose fund
(hal., Calamity Funds).
2/
Ang mga alokasyon ng Sentral na Opisina ay binubuo ng mga alokasyong
pang-impraestrukturang pinangangasiwaan ng Punong Tanggapan ng mga
kagawaran/ahensiya.
3/
Ang mga alokasyong panrehiyon (regional allocation) para sa NCR ay
binubuo ng mga kinakailangan sa pagpopondo sa mga kagawaran/ahensiya
na matatagpuan sa NCR na may saklaw sa buong bansa, ngunit
walang mga operating unit sa mga rehiyon.
4/
Binubuo ng mga proyektong pang-impraestruktura sa mga lalawigan
ng BARMM (at dáting ARMM)
DPWH
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 45
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGPAPATIBAY: PAGPAPATATAG NG MGA PUNDASYON
PARA SA LIKAS-KAYANG PAG-UNLAD
Sa 2022, PhP75.8 bilyon ay para sa Kagawaran ng Transportasyon (DOTr) upang gumawa ng mga ligtas,
episyente, at maginhawang sistema ng publikong transportasyon. Mula rito, ang halagang PhP45.6 bilyon
ay nakalaan para sa sumusunod na programa:
DOTR
Ang 2022 Pambansang Badyet ay nagpopondo rin ng mga programa at proyektong pang-impraestruktura
sa iba’t ibang sektor.
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 47
MGA PRIYORIDAD SA PAGGUGOL
PAGPAPATIBAY: PAGPAPATATAG NG MGA PUNDASYON
PARA SA LIKAS-KAYANG PAG-UNLAD
Kapaligiran
A ng biglaang pagtaas ng dami ng mga basurang nakakapagdulot ng nakahahawang sakit at
ang tumaas na kamalayan at pangangailangan para sa malinis na hangin at tubig sa panahon
ng krisis sa COVID-19 ay nagdulot ng mas malinaw na pokus sa kahalagahan ng pagkakaroon ng
malinis at ligtas na kaligiran. Dahil kinikilala ito, at masigasig na tutugunan ito, ang Administrasyon
ay naglaan ng PhP26.5 bilyon para sa Kagawaran ng Kapaligiran at Likas na Yaman (DENR) upang
ipatupad ang mga programa at proyekto na titiyak ng tamang pagtatapon ng mga healthcare na
basura, pangalagaan ang mga buhay-ilahas (wildlife) at ang kanilang mga natural na tirahan, at
mapabuti ang akses sa ligtas at malinis na tubig, bukod sa iba pa.
Pangangalaga sa Kapaligiran
PhP2.3 B PhP272 M
National Greening Program Pamamahala ng mga Coastal
Upang tamnan ang 45,706 ektarya ng nakalbong at Marine na Ecosystem
kagubatan, magpalago ng 27,547,752 punla, at Upang suportahan ang pamamahala at rehabilitasyon
pangalagaan ang 192,645 ektarya ng kagubatan ng mga coastal habitat at marine biodiversity
PhP1.8 B PhP232 M
Rehabilitasyon ng Manila Bay Regulasyon sa Malinis na Tubig
Upang mapabuti ang kalidad ng tubig sa Manila Upang pangalagaan at ibalik ang kalidad ng mga
Bay sa pamamagitan ng paglilinis ng mga estero at lawas ng tubig sa buong bansa sa tulong ng wastong
daanan ng tubig na konektado dito, bukod sa iba pa pamamahala sa pamamagitan ng pagtatalaga ng mga
Water Quality Management Area at pagpapatakbo ng
PhP1.7 B mga established area; pagsubaybay sa kalidad ng tubig
Pagpapaunlad at Pamamahala sa mga pinahahalagahang lawas ng tubig; at patuloy
ng mga Protektadong Lugar na pag-uuri ng mga anyo ng tubig upang matukoy ang
Upang panatalihin ang habitat interconnectivity at angkop na paggamit sa kanila
mapagpatibay ang katatagan ng mga ecosystem,
habang isinasaalang-alang ang mga epekto ng PhP178 M
pagbabago ng klima, bukod sa iba pa Regulasyon sa Malinis na Hangin
Upang mapabuti ang kalidad ng hangin sa bansa
PhP1.6 B sa pamamagitan ng pagpopondo sa operasyon,
Pamamahala ng Solidong Basura pag-calibrate, at pagmamantene ng 102 air quality
Upang bawasan, muling gamitin, at i-recycle ang monitoring station
mga materyales na nakuha mula sa epektibong
operasyon ng 231 Material Recovery Facilities at PhP57 M
tamang pagtatapon ng mga basura sa pamamagitan Renewable Energy Development
ng waste-to-energy approach at operasyon ng mga Program
Sanitary Landfill Upang linangin ang mga mapagkukunan ng renewable
na enerhiya, pasiglahin ang mga pamumuhunan sa
sektor ng enerhiya, at tukuyin ang pinakamagagawa
at pinakamababang mga opsiyon/teknolohiya sa
pagpapaunlad
PhP129.0 B
Flood Management Program
Upang protektahan ang mga lugar na madaling
bahain sa pamamagitan ng pagtatayo ng 894
impraestruktura para sa mitigasyon ng baha
at rehabilitasyon ng 435 na umiiral na mga
pasilidad para sa mitigasyon ng baha sa mga
pangunahing river basin at ilog
PhP20.0 B
National Disaster Risk Reduction
and Management Fund
Upang pondohan ang agarang tulong, muling
pagtatayo, rehabilitasyon, at iba pang kaugnay
na serbisyo, aktibidad, at proyekto bago, habang,
at pagkatapos ng mga sakuna
PhP6.4 B
Quick Response Fund
Upang magsilbing standby na pondo na
magpapabilis ng pagbangon ng mga lugar na
apektado ng mga sakuna, kalamidad, epidemya,
o komplikadong biglang pangangailangan
Kung saan:
Kagawaran ng Edukasyon PhP2.0 B
Kagawaran ng Kagalingan PhP1.3 B
at Pagpapaunlad Panlipunan
Kagawaran ng Agrikultura PhP1.0 B
Kagawaran ng mga Pagawaing PhP1.0 B
Bayan at Lansangan
Kagawaran ng Kalusugan PhP500 M
Tanggapan ng Tanggulang Sibil PhP500 M
Kawanihan ng Proteksiyon sa Sunog PhP50 M
Pambansang Pulisya ng Pilipinas PhP50 M
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 49
Pagpipinansiya sa
Pambansang Badyet
Taón-taón, ang Tanggapan ng Tagapagpaganap ay
gumagawa at nagsusumite para sa aprobasyon ng isang
Pambansang Badyet, na kumakatawan sa programa sa kíta
at gastusin ng pámahalaán sa darating na taón. Ang Badyet
ay inihahanda sa pamamagitan ng pagtukoy sa mga antas
ng badyet batay sa makroekonomikong sitwasyon at mga
target ng bansa, pagtukoy sa mga maaring pagkuhanan ng
pondo (hal. rentas at mga panghihiram), at paglilinaw ng
mga priyoridad ng pámahalaán. Ipinapakita ng seksiyong
ito kung paano mapopondohan ang 2022 Pambansang
Badyet.
PAGPIPINANSIYA SA PAMBANSANG BADYET
Paglaki ng mga Eksport (%)4/ (11.3) 16.0 (Q3) 6.0 6.0 6.0
Paglaki ng mga Import (%)4/ (22.9) 30.2 (Q3) 10.0 8.0 8.0
1/
Mga pagtatáya na pinagtibay sa ika-180 Development Budget Coordination Committee (DBCC) Meeting noong Disyembre 14, 2021.
2/
Nasa constant 2018 na mga Presyo
3/
Inflation rate para 2020 at 2021 ay gamit ang CPI batay sa 2018
4/
Batay sa IMF’s Balance of Payments and International Investment Position Manual, 6th edition (BPM6)
Import at Eksport
Foreign Exchange Rate ng mga Produkto
(FOREX)
Ang pag-eksport ng mga produkto
Ang palitan ng salapi ay tinatayang ay tinatáyang lalaki nang 6.0%.
hahantong sa pagitan ng PhP48 at Ang pag-import ng mga produkto,
PhP53 kada US dollar. sa kabilang bandá, ay tinatayang
lalaki nang 10.0%.
Talâ: Maaaring hindi magtugma ang kabuoang halaga dahil sa rounding off.
Philippine News Agency (PNA)
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 53
PAGPIPINANSIYA SA PAMBANSANG BADYET
Programang Pampananalapi
U pang muling ibalik ang pinansiyal na kapasidad ng bansa na humina dahil sa pandemya at tiyakin
ang pangmatagalang sustenibilidad, patuloy na sinusunod ng pámahalaán ang estratehiya ng
fiscal consolidation sa medyo matagalang panahon.
6,000.0
5,347.3
5,059.3 21.0%
4,954.6 21.6%
23.0%
5,000.0 4,675.6
24.1%
4,227.4
23.6% 4,048.8
15.9%
4,000.0 3,624.4
15.5%
3,304.1
3,005.5 15.3%
15.5%
2,856.0
3,000.0 15.9%
1,000.0
0
2020 2021 2022 2023 2024
Aktuwal Aktuwal Target Target Target
Ang rentas ay inaasahang mas Ang paggasta ng pámahalaán Dahil sa tinatayang mas
mabilis na lalago kaysa sa sa medyo matagalang mataas na rentas at mas
pagbabayad sa mga susunod panahon ay patuloy na mababang pagbabayad,
na taon, higit sa lahat dahil sa nakatuon sa pagtugon sa ang deficit sa badyet ay
pagbangon ng ekonomiya at mga hamon ng pandemya at inaasahang bababa sa
mga pagsisikap sa digitization pagpapasigla ng ekonomiya. 5.1% ng GDP sa 2024.
ng mga ahensiyang lumilikom
ng buwis.
Talâ: Ang lahat ng mga halaga ay alinsunod sa makroekonomikong pagtataya at mga fiscal target na pinagtibay sa ika-180 DBCC Meeting
noong Disyembre 14, 2021.
Rentas
Habang unti-unting bumabangon ang
ekonomiya, ang mga malilikom na rentas ay
nakikitang babalik sa mga antas bago mag-
pandemya na nasa PhP3,304.1 bilyon sa 2022.
Ang halaga ay katumbas ng 15.3% ng GDP.
Pagbabayad
Ang mga pagbabayad ay inaasahang lalago
nang 6.0% hanggang PhP4,954.6 bilyon o
23.0% ng GDP. Popondohan nito ang iba’t
ibang programang panlipunan at hakbang
upang mapasigla ang ekonomiya.
Deficit
Alinsunod sa patakaran ng Administrasyon na
bawasan ang utang ng bansa, ang programang Ano ang fiscal consolidation?
deficit ay ibababa sa 7.7% ng GDP o PhP1,650.5
bilyon. • Tumutukoy sa mga patakaran
sa badyet na nakatuon sa
pagbabawas ng deficit sa
badyet at pagkaipon ng utang
ng pámahalaán
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 55
PAGPIPINANSIYA SA PAMBANSANG BADYET
Rentas1/
H abang dahan-dahan at ligtas na muling nagbubukas ang ekonomiya sa 2022, ang pámahalaán
ay inaasahang makalilikom ng PhP3.304 trilyon mula sa iba’t ibang pinagmumulan ng rentas.
Ang halagang ito ay gagamitin upang tulungan ang bansa sa búhay pagkatapos ng pandemya sa
pamamagitan ng pagpopondo sa mga programa at proyekto ng pámahalaán na magpapabilis sa
sosyo-ekonomikong pagbangon.
1/
Alinsunod sa medium-term na makroekonomikong pagtatáya at mga fiscal target na pinagtibay sa ika-180 DBCC Meeting
noong Disyembre 14, 2021.
Pinagmulan ng Datos:
Kagawaran ng Pananalapi (https://taxreform.dof.gov.ph)
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 57
PAGPIPINANSIYA SA PAMBANSANG BADYET
Mga Panghihiram
H umihiram ng pera ang pámahalaán para dagdagan ang rentas upang pondohan ang mga
programa at proyekto, bayaran ang mga utang, at pagbutihin ang mga serbisyo nito. Para sa
2022, ang kabuoang panghihiram ay inaasahang aabot sa PhP2,211.8 bilyon, na may 75:25 mix na
pabor sa mga lokal na pinagkukunan.
Kabuoang
Lokal na Panghihiram Panghihiram
PhP1,651.2 B 2021: PhP1,981.0 B PhP2,211.8 B
2021: PhP2,549.7 B
PhP1,599.2 B1/ Fixed Rate Treasury Bonds
PhP52.0 B Treasury Bills
Dayuhang Panghihiram
PhP560.6 B 2021: PhP568.7 B
70%
Mga Pinagmulan:
Kawanihan ng Ingatang-Yaman (BTr)
60.9 60.7 at DBCC
60.5
60.4
60% Talâ: Ang baseline ng tsart ay nása 40.0%.
1/
Kabílang ang mga A/R bond
2/
Kabílang ang mga pautang na pinasok
ng NG batay sa Subsidiary Loan
50% Agreement
3/
Alinsunod sa mga makroekonomikong
pagtatáya at programang pampananalapi
na pinagtibay ng DBCC noong Disyembre
14, 2021
2021 2022 2023 2024
(Aktuwal)
bre KT Enero
yem KT
Dis
KT
e Pe
br br
m e
e
ro
by
NT Ene
No
Dis
KT
NT
Pe
NT b
b
No
NT
KT
Mar
PAGHAHANDA
re
so
Oktub
Mar
NT
KT
Okt
NT
PANANAGUTAN PAGSASABATAS
S et
Setyem
NT
Abr
KT
NT
il
Abr
bre
PAGPAPATUPAD
KT
Ag
NT
ay
o
NT
M
H ul NT
NT Hun
Ag
KT
to
os
ay
o
KT
M
Hul KT
yo o
KT Huny
1
Paghahanda
Pag-isyu
ng Budget Call
Pakikilahok ng
Mamamayan/Mga
Konsultasyon sa Rrgional
Pagsasagawa ng mga
pagdinig sa badyet at
pagribyu ng Tier I para
Development Council sa TB
Pagsasagawa ng mga
Program Pagsusumite ng mga pagdinig sa badyet at Konsolidasyon,
Convergence panukalang badyet sa pagribyu ng Tier II para balidasyon, at
Tier II para sa TB sa TB kumpirmasyon
2
ng KT
Pag-aproba ng Pagsusumite ng
Panukalang Pambansang Deliberasyon ng Badyet sa
Panukalang Pambansang Mababang Kapulungan at
Badyet ng Gabinete para Badyet sa Kongreso Pagsasabatas
sa TB Senado
3
Agosto-Nobyembre Disyembre ng KT
ng KT
Ratipikasyon ng Kamara Pagpapatibay ng Maagang gawain sa
at Senado ng General General Appropriations prokyurment
Appropriations Bill Act (GAA) Pagpapatupad
4
3.6 | Enero ng KT 3.7 | Hulyo ng KT 4.1 | Kada ikatlong buwan
ng KT (wala sa grap)
Pamamahagi ng
Pamamahagi ng mga Pagsusumite ng quarterly
mga Notice of Cash
NCA sa ikalawang na Budget and Financial
Allocation (NCA) para Accountability
semestre Accountability Reports
sa unang semestre
Pinagmulan ng Datos: Joint Circular No. 2017-1 na inilabas noong 30 Hunyo 2017 ng Kagawaran ng Badyet at Pamamahala,
Kagawaran ng Pananalapi, at ng Pambansang Pangasiwaan sa Kabuhayan at Pagpapaunlad
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 61
MGA BATAYANG KAALAMAN SA PAGBABADYET
Glosaryo
1. | Allotment 3. | Laang-Gugulin 8. | Pagbabayad
Ang bahagi ng mga laang-gugulin Isang awtorisasyon alinsunod sa batas Isang kabayaran/likidasyon/pagbabayad
na nagsisilbing limitasyon ng isang o iba pang lehislatibong pagpapatibay, ng mga utang na isinagawa sa
entidad ng pamahalaan at batayan kung kaya, kinakailangan ng aksyon kasalukuyan o nakaraang mga taón,
para sa paggawa/pagkakaroon ng mulasa Kongreso, na naggagabay sa na may kinalaman sa salapi o di-
mga obligasyon, alinsunod sa layunin, paggasta ng mga publikong pondo para salaping mga transaksiyon at sakop ng
mga kahingian sa dokumentasyon, at sa mga tiyak na layunin, hanggang sa disbursement authorities.
sa loob ng nakatakdang panahon na tiyak lámang na halaga sa ilalim ng mga
nakasaad sa alinman sa sumusunod na tiyak na batayan.
dokumento ng awtorisasyon sa badyet
9. | Expenditure Program
Ang ceiling o hanggahan sa mga
na inisyu ng DBM:
4. | Badyet bayarin na maaari lámang gastusin ng
1. General Appropriations Act bílang Ang badyet ang kabuoang plano ng pámahalaán sa isang itinakdang taón.
Allotment Order (GAAAO), para pámahalaán sa isang taón. Ito ay Ang nasabing ceiling ay sinusuportahan
sa tiyak na mga guguling aytem talahanayan/talatakdaan ng mga ng mga tináyang pinagkukunan ng salapi.
na itinuturing nang naipamahagi gugulin, na ibinatay sa konseptong
sa oras ng pagkabisà ng GAA, bayarin o salapi at ang kaukulang 10. | Patakarang
hal., “Para sa Komprehensibong pinanggagalingan ng pagpopondo,
Paglabas”; alinman mula sa kíta, pangungutang, Pampananalapi
2. General Allotment na ibinibigay sa o cash drawdown. Sa hulí, ito ay Ang bahagi ng patakaran ng pámahalaán
lahat ng pambansang ahensiya ng kasangkapan upang magawa at na may kinalaman sa paglikom ng
pámahalaán, sa pangkalahatan, makamtan ng pámahalaán ang yaman sa pamamagitan ng pagbubuwis
upang magkaroon ng mga bayarin, at pangungutang at pagpapasiya tungkol
development agenda nito.
hal. Retirement and Life Insurance sa antas at pamamaraan ng paggugol.
Premium (RLIP), maliban sa RLIP
5. | Budget Deficit
para sa mga kagawaran/ahensiya
Isang sitwasyon na ang gugulin ng 11. | Gross Domestic
na maaring ibawas sa Special Product (GDP)
pámahalaán ay mas malaki sa kíta nito.
Accounts in the General Funds Ang sum ng kabuoang halaga na
(SAGFs) at ang mga sakop ng idinagdag sa lahat ng mga resident
espesyal na kaayusan; at 6. | Cash Budgeting System producer unit dagdag ang bahagi
3. Special Allotment Release Order Taunang mga laang-gugulin na
(maaaring ang kabuoan) ng mga buwis
(SARO) na ibinibigay sa mga naglilimita sa pagkuha ng mga
sa mga produkto, na babawasan ng
kinikilalang ahensiya upang obligasyon at pagbabayad para sa mga
subsidyo sa mga produkto, na hindi
magkaroon ng bayarin na hindi kalakal na naihatid at mga serbisyong
kasama sa paghahalaga ng output. Ang
lalagpas sa nabigay na halaga naibigay, nasuri at natanggap sa loob
GDP ay tumutukoy lamang sa kabuoang
sa tinukoy na panahon para sa lámang ng kasalukuyang piskal na
halaga ng mga produkto at serbisyong
nakasaad na layunin. Saklaw nito taón. Ang mga bayarin para sa mga
ginawa sa isang bansa sa isang
ang mga gugulin na ang paglabas obligasyon ay maaaring bayáran
partikular na nakatakdang panahon,
ay napapasailalim sa pagtalima hanggang sa dulo ng Dagdag na
tulad ng isang kwarter o isang taón. Ang
sa tiyak na batas o regulasyon, o Panahon ng Pagbabayad, ayon sa
GDP antas ng paglago na nababagay
na nangangailangan ng hiwalay pahintulot ng GAA.
para sa mga presyo ay maaaring
na aprobasyon o clearance ng gamitin bilang sukatan ng pagsulong ng
karampatang awtoridad. 7. | Serbisyo sa Utang ekonomiya o pag-unlad ng isang bansa.
Ang kabuoan ng debt amortization at
2. | Allotment Class interest payments, kasáma ang mga
Pag-uuri ng mga gugulin sa ilalim ng commitment fee at ibá pang singílin, sa
12. | Inflation
sumusunod na kategorya: Ang inflation ay tumutukoy sa antas ng
mga panlabas at panloob na utang.
pagbabago sa karaniwang presyo ng
1. Serbisyong Pangkawani (SP) mga bilihin at serbisyo na kadalasang
2. Pangangasiwa at Ibang Gastos sa binibili ng mga mamimili.
Operasyon (MOOE)
3. Gastusing Pampinansiya (FinEx) Pinagmulan ng Datos:
4. Capital Outlays (CO) 2022 Budget of Expenditures and Sources of Financing; Bangko Sentral ng Pilipinas
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 63
COVID-19 Transparency Nook
S a paglabas ng iba’t-ibang variants ng Coronavirus, patuloy na pinalalakas ng pámahalaán ang
mga kapasidad nito sa paglaban sa mga epekto ng pandemya sa pamamagitan ng pagpapahusay
ng programa ng pagbabakuna, at pagpapalakas ng mga social safety net.
Kagawaran ng Edukasyon
K AGAWA R A N N G B A DY ET AT PA M A M A H A L A 65
Tanungin ang Inyong Pámahalaán
K arapatan ninyong makilahok at malaman kung saan napupunta
ang inyong mga buwis. Makilahok sa pamamagitan ng pagtawag
o pag e-mail para sa karagdagang kaalaman!
Para sa karagdagang impormasyon, balita, at update sa pagtugon ng pámahalaán sa COVID-19, bisitahin ang
opisyal na COVID-19 Dashboard sa https://covid19.gov.ph.
Petsa:
Pangalan (Opsiyonal):
Iba pa (Tukuyin):
Lubos na Hindi
Sumasang-ayon Madali bang maintindihan ang publikasyon?
Hindi Sumasang-ayon
Ang nilalaman ay lohiko
1 2 3 4 5
at organisado.
Nag-aalinlangan
Matapos sagután ang form na ito, maaari itong isumite sa pamamagitan ng:
Salamat!
Inilathala ng Kagawaran ng Badyet at Pamamahala (DBM)
Mayo 2022 | Pilipinas
Pangkat ng Produksiyon
Serbisyong Impormasyon sa Badyet at Pagsasanay
Sangay ng Salin—Komisyon sa Wikang Filipino (KWF)
Pinagkuhanan ng Datos
Kawanihan ng Badyet at Pamamahala A-F
Kawanihang Teknikal ng Badyet
Kawanihan sa Pagpaplano sa Pananalapi at Reporma
Kawanihan ng Pámahalaáng Lokal at Regional Coordination
Kawanihan sa Pagpapahusay ng Sistema at Produktibidad
Iba pang mga opisina ng DBM
Pangkalahatang Pag-eedit
Vivien V. Labastilla
John E. Lansangan
Jesselynn G. de la Cruz
Tagapayo
Pangalawang Kalihim Rolando U. Toledo
General Solano St., San Miguel, Manila
(02) 8657-3300
Bisitahin: www.dbm.gov.ph