TS 8146 Ağaçlandırma

ICS 65.020.
40 TÜRK STANDARDI TS 8146/Mart 1990
İÇİNDEKİLER
0 - KONU, TARİF, KAPSAM, AMAÇ ......................................................................... 1

0.1 - KONU...........................................................................................................................1
0.2 - TARİFLER....................................................................................................................1
0.2.1 - Ağaç..................................................................................................................................... 1
0.2.2 - Ağaçaltı Izgarası.................................................................................................................. 1
0.2.3 - Ağaççık ................................................................................................................................ 1
0.2.4 - Ağaçlandırma ...................................................................................................................... 1
0.2.5 - Ağaç Boyu ........................................................................................................................... 1
0.2.6 - Ağaç Dikim Çanağı.............................................................................................................. 1
0.2.7 - Ağaç Hayatına Tesir Eden Baskılar .................................................................................... 1
0.2.8 - Çalı ...................................................................................................................................... 1
0.2.9 - Dendroloji............................................................................................................................. 1
0.2.10 - Dikim Aralığı ...................................................................................................................... 1
0.2.11 - Ekolojik Şartlar................................................................................................................... 1
0.2.12 - Ekosistem .......................................................................................................................... 2
0.2.13 - Herek ................................................................................................................................. 2
0.2.14 - İlişki Mekanı....................................................................................................................... 2
0.2.15 - İnce Kökler......................................................................................................................... 2
0.2.16 - Kalın Kökler ....................................................................................................................... 2
0.2.17 - Kök Boğumu ...................................................................................................................... 2
0.2.18 - Kök Kütüğü ........................................................................................................................ 2
0.2.19 - Kök Yayılma Alanı ............................................................................................................. 2
0.2.20 - Mekanik Baskılar ............................................................................................................... 2
0.2.21 - Örtü Bitkisi ......................................................................................................................... 2
0.2.22 - Özel Baskılar ..................................................................................................................... 2
0.2.23 - Su Ekonomisi..................................................................................................................... 2
0.2.24 - Şehir Alt Yapı Donatımı ..................................................................................................... 2
0.2.25 - Şehir Ekosistemi................................................................................................................ 2
0.2.26 - Taçaltı Yüksekliği............................................................................................................... 2
0.2.27 - Taç Genişliği...................................................................................................................... 2
0.2.28 - Taşıt Trafiği Mekanı........................................................................................................... 3
0.2.29 - Toprak Havalanması ......................................................................................................... 3
0.2.30 - Toprak Kaplaması ............................................................................................................. 3
0.2.31 - Toprak Sıkışması............................................................................................................... 3
0.2.32 - Vejetasyon Dönemi ........................................................................................................... 3
0.2.33 - Yaya Trafiği Mekanı........................................................................................................... 3
0.2.34 - Yetişme Ortamı.................................................................................................................. 3
0.3 - KAPSAM ......................................................................................................................3
0.4 - AMAÇ...........................................................................................................................3
1 - ŞEHİRİÇİ YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI TASARIM KURALLARI .. 3
1.1 - ŞEHİRLERDE YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMA TASARIMI KURALLARI ...........3
1.2 - YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMA VE UYGULAMA PROJELERİNDE ARANAN
NİTELİKLER.........................................................................................................................3
1.3 - KÖK YAYILMA ALANININ KORUNMASI KURALLARI (ŞEKİL-1) ...............................3
1.4 - TAÇ GELİŞTİRME ALANININ KORUNMASI KURALLARI (ŞEKİL-1) .........................4
1.5 - YOL AYDINLATMA ELEMANLARI (ARMATÜRLERİ) VE YOL AĞAÇLARININ
FONKSİYONLARININ UYUM İÇİNDE OLMALARININ SAĞLANMASI KURALLARI
(ŞEKİL- 2).............................................................................................................................4
1.6 - OTOPARKLAR (ŞEKİL-3) ............................................................................................4
2 - YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI UYGULAMA KURALLARI .............. 4
2.1 - YOL VE MEYDAN AĞACI TÜRLERİNİN SEÇÎM KURALLARI (Çizelge-1.) ................4
2.2 - ŞEHİRLERİN YOL VE MEYDANLARINA DİKİLECEK FİDANLARIN SEÇÎM
KURALLARI (ŞEKİL-4).........................................................................................................4
2.3 - DİKİM YERİ TOPRAĞININ HAZIRLAMA KURALLARI ................................................5
2.4 - YOL AĞAÇLARININ DİKİM ARALIKLARI (ŞEKİL-5) ...................................................5
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
YÜKSEL PROJE ULUSLARARASI A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 03.05.2012
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iLTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 65.020.40 TÜRK STANDARDI TS 8146/Mart 1990
3 - ŞEHİRİÇİ YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI BAKIM KURALLARI....... 5

3.1 - DİKİLEN FİDANLARIN DESTEKLENMESİ VE KORUNMASI KURALLARI (ŞEKİL-6)5
3.2 - SULAMA VE GÜBRELEME KURALLARI ....................................................................5
3.3 - YOL VE MKYDAN AĞAÇLARININ BUDANMASI KURALLARI (seki1-8) ....................5
ŞEHİRİÇİ YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMA KURALLARI
0 - KONU, TARİF, KAPSAM, AMAÇ

0.1 - KONU
Bu Standard, şehiriçi yol ve meydan ağaçlandırma kurallarına dairdir.
0.2 - TARİFLER
0.2.1 - Ağaç
Ağaç, tek bir gövde üzerinde büyüyen, kökleri, tepesi (tacı) olan, en az 5 m boy ve 10 cm gövde çapı
yapabilen uzun ömürlü odunsu bitkidir.
0.2.2 - Ağaçaltı Izgarası

Ağaçaltı ızgarası, yaya trafiğini engellemeksizin ağaç dikim çanağı toprağının korunması amacıyla
kullanılan beton ya da metal ızgaralardır.
0.2.3 - Ağaççık
Ağaççık, olgun çağda boları 3-5 m arasında değişen ve gövde çapı en çok 10 cm ye ulaşabilen
odunsu bir bitkidir.
0.2.4 - Ağaçlandırma
Ağaçlandırma, kesim çağına gelmiş bir ormanın ekim veya dikim yoluyla yenilenmesi yanında ağaç
varlığının yangınlar, hayvan otlatması, aşırı ve usulsüz kesimler, yapılaşma ve endüstriyel faaliyetler
sonucu tahrip edilmiş olması ve tabii yolla yeniden kazanılması imkanının ortadan kalkması halinde,
- Odun hammadesi ihtiyacının karşılanması,
- Erozyon kontrolü ve su rejiminin ıslahı,
- Halk sağlığı, şehir estetiği amacıyla dikim ya da ekim yoluyla ağaç yetiştirme faaliyetidir.
0.2.5 - Ağaç Boyu

Ağaç boyu, ağaçların odunluk yaşında türlerine özgü geliştirebildikleri kök boğumundan itibaren tepe
mirgününün ucuna kadar olan yüksekliktir.
0.2.6 - Ağaç Dikim Çanağı

Ağaç dikim çanağı, ağacın dikili bulunduğu yerde sulama, gübreleme ve diğer bakım tedbirlerinin
sürdürüldüğü içbükey toprak çukurudur.
0.2.7 - Ağaç Hayatına Tesir Eden Baskılar

Ağaç hayatına tesir eden baskılar, ağaç hayatına olumsuz yönde tesir eden insan elinden ve
hayvanlardan kaynaklanan çevre faktörleridir.
0.2.8 - Çalı
Çalı, boyları 30 cm-3 m arasında değişen, toprak seviyesinden itibaren çok sayıda gövdesi olan uzun
ömürlü odunsu bitkilerdir.
0.2.9 - Dendroloji
Dendroloji, ağaç, ağaççık ve çalı türü bitkilerin dış görünüşleriyle bu görünüşün zaman, iklim ve yer
içerisinde değişimlerini işleyen bir bilim dalıdır
0.2.10 - Dikim Aralığı

Dikim aralığı, ağaçlandırmanın amacına, ağaç türüne türün genetik özeliklerine ve yetişme ortamı
başta olmak üzere çeşitli faktörlere göre dikimde fidanlara verilen dikim aralık ve mesafeleridir.
0.2.11 - Ekolojik Şartlar

Ekolojik şartlar, bir yetişme ortamında mevcut yetişine ortamı faktörlerinin tümüdür.
1
0.2.12 - Ekosistem
Tabiattaki canlı ve cansız varlıkların karşılıklı tesirlerinden meydana gelmiş bir sistemdir.
0.2.13 - Herek
Herek, dikilen fidanı dik tutmaya yarayan, ahşap ya da metal kazıklardır.
0.2.14 - İlişki Mekanı

ilişki mekanı, yayalarla taşıtların birlikte kullandıkları alanlardır (otopark vb.)
0.2.15 - İnce Kökler

İnce kökler, topraktan besin maddeleri ile suyun alınmasına ve ağacı toprağa bağlanmamasına
yarayan, kendilerini hızla yenileyebilen ve çapları en çok 5 mm kalınlığa kadar olan köklerdir.
0.2.16 - Kalın Kökler

Kalın kökler, ağacı toprağa bağlamaya yarayan, kendilerini yenileme özellikleri zayıf olan çapları 50
mm'den daha kalın olan köklerdir.
0.2.17 - Kök Boğumu

Kök boğumu, genelde gövdeye göre daha kalın olan, kökle gövdenin bağlantı yeridir.
0.2.18 - Kök Kütüğü

Kök kütüğü, gövdenin toprak altındaki uzantısıdır. Kökler bu kısımdan ayrılırlar.
0.2.19 - Kök Yayılma Alanı

Kök yayılma âlânı, bir ağacın köklerini içine yaydığı toprak alanı olup, bu alanın çapı kural olarak ağaç
tacının izdüşümününden 1,5 m daha geniştir.
0.2.20 - Mekanik Baskılar

Mekanik baskılar, ağaçların taç, gövde ve köklerinde çarpma, kesme, kırma, budama, çivi çakma, tel
bağlama vb. yollarıyla verilen zararlardır.
0.2.21 - Örtü Bitkisi

örtü bitkisi, toprak yüzeyine yayılarak gelişen, boyları 10 cm-50 cm arasında otsu ve odunsu çok yıllık
bitkilerdir.
0.2.22 - Özel Baskılar

özel baskılar, baca gazları, kışın yollara serpilen tuzlar bütan gazı borularından sızan gazlar ve
benzeri olaylar, sonucu hava ve toprağı kirletilmesi sonucu ağaçların zarar görmesidir.
0.2.23 - Su Ekonomisi
Su ekonomisi, yağmur halinde yeryüzüne inen suyun, bitkilerden ve toprağın yüzeyinden
buharlaşarak- tekrar atmosfere dönen suya oranıdır.
0.2.24 - Şehir Alt Yapı Donatımı

Şehir alt yapı donatımı, şehir yollarında gerek toprak altında gerek üzerinde yer alan elektrik, su,
havagazı, telefon vb. iletim hatlarıdır.
0.2.25 - Şehir Ekosistemi

Şehir ekosistemi, şehirler çevresinde geçerli tabii ekosistemin, yapı ve nüfus yoğunluğu, endüstriyel
faaliyetler sonucu başkalaşım ş halidir.
0.2.26 - Taçaltı Yüksekliği

Taçaltı yüksekliği, yaya ve taşıt trafini engellememesi yönünden ağaç taçlarının altında bulunması
gerekli en az yüksekliklerdir. (Yayalar için en az 2,5 m kamyon, otobüs vb için en az 4,5 m)
0.2.27 - Taç Genişliği

Taç genişliği, ağaçların olgunluk yaşında türlerine has geliştirebildikleri dal çatısının yatay yöndeki
çapıdır.
2
0.2.28 - Taşıt Trafiği Mekanı

Taşıt trafiği mekanı, taşıtların engelsiz hareket edebildiği mekandır.
0.2.29 - Toprak Havalanması

Toprak havalanması, toprak içindeki kök ve mikroorganizma faaliyetleri açısından toprak havası ile
toprak üstündeki atmosferik havanın yer değiştirmesidir.
0.2.30 - Toprak Kaplaması

Toprak kaplaması, taşıt ve yaya trafiğin rahatlığı ve güvenliği amaçlanarak toprak yüzeyinin su ve
hava geçirmeyen beton, asfalt gibi bir malzemeyle örtülmesidir.
0.2.31 - Toprak Sıkışması

Toprak sıkışması, yaya ve taşıt trafiği baskısı altında dikim yeri toprağının ağaç köklerinin ihtiyacı olan
su ve havayı geçirmeyecek biçimde sıkışmasıdır.
0.2.32 - Vejetasyon Dönemi

Vejetasyon dönemi, bitkilerin fizyolojik fonksiyonlarını yapabildikleri, vejetatif aktivite gösterebildikleri
(besin suyu alımı, tomurcuk patlaması, odun artımı vb.) devrenin uzunluğudur. Bu devre aylık
ortalama sıcaklıkların en az +8°C +10°C olduğu ayların süresidir.
0.2.33 - Yaya Trafiği Mekanı

Yaya trafiği mekanı, yayaların kullanımına ayrılan alandır.
0.2.34 - Yetişme Ortamı

Yetişme ortamı, bitki üzerinde atmosfer ve toprak yönünden etkisi bulunan çevre şartlarının tümüdür.
0.3 - KAPSAM
Bu Standard, şehiriçi yol refüj ve meydan ağaçlandırma, tasarımı, projelendirmesi, tür seçimi, dikim,
koruma ve bakım kurallarını kapsar. Çalı ve örtü bitkileriyle yapılacak düzenlemeleri kapsamaz.
0.4 - AMAÇ
Bu standardın amacı, şehiryollarında ve meydanlarda insan sağlığı, trafik emniyeti gereği, şehir
peyzajının düzelenmesi bakımından yapılacak ağaçlandırma faaliyetleri ile ilgili kuralları belirlemektir.
1 - ŞEHİRİÇİ YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI TASARIM

KURALLARI
1.1 - ŞEHİRLERDE YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMA TASARIMI KURALLARI
- Ağaçlandırmalarda yolların ve meydanların şehir içinde konumları, yolun sınıf ve nitelikleri dikkate
alınmalıdır.
- Ağaçlandırmanın biçimi ve ağaç türlerinin seçiminde yolun bugünkü durumu ve gelişme hedefleri
dikkate alınmalıdır.
- Yetişme ortamı şartları ve şehir yol peyzajı planlama ilkeleri ve tahmin imkanları bir arada mütalaa
edilmelidir.
1.2 - YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMA VE UYGULAMA PROJELERİNDE

ARANAN NİTELİKLER
- Yol ve meydan ağaçlandırma ve uygulama projeleri trafiğin öngördüğü yol boyu yapı tasarımlarıyla
aynı ölçekte hazırlanmalıdır, öncelikle yol aydınlatma ve altyapı donatımıyla ilgili tasarımlarla uyum
içinde olmalı, ağaçlandırmanın biçimini ve kapsamını belirtmelidir. Projeye ek olarak uygulama ve
bakım raporları verilmelidir.
1.3 - KÖK YAYILMA ALANININ KORUNMASI KURALLARI (ŞEKİL-1)

Toprak altındaki alt yapı donatımları ağaçlardan en az 2,5 m uzaklıkta olmalıdır.
- Temel duvarları, alt yapı donatımı vb. tarafından sınırlanan kök yayılma alanı normal boyutlardaki
ağaçlarda en az 3 m^, küçük taçlı ağaçlarda p.n az 2 m^ olmalıdır. Mevcut ağaçların yakınında boru
3
döşemesi söz konusu olduğunda uzaklık ölçüsü, ağaçlarla boru ekseni değil kazılan çukurun duvar
kenarı olmalı ve bu uzaklık genç ya da yaşlı ağaç gözetmeksizin 2,5 m'den daha az olmamalıdır.
1.4 - TAÇ GELİŞTİRME ALANININ KORUNMASI KURALLARI (ŞEKİL-1)

Ağaç türlerinin olgunluk yaşlarında alacakları taç yüksekliği genişliği belirli olduğunda bu genişlik ve
yüksekliklerde, aydınlatma elemanları, elektrik ve telefon telleri transformatör postası vb. yapılar
bulunmamalıdır. Yaya ve taşıt trafiğinin engellenmemesi için yol ağaçları taçlarının altında yayalar için
en az 2,5 m taşıtlar için en az 4,5 m taç altı yüksekliği olmalı ve bu yükseklik fidanların dikimi sırasında
gözönünde bulundurulmalıdır. Taç altı yüksekliği bordur taşından 0,5 m içerden ölçülmeli ve bu
yükseklik sağlanıncaya kadar ağaç taçları tabii taç görünümü bozulmayacak biçimde budama
yapılmalıdır.
1.5 - YOL AYDINLATMA ELEMANLARI (ARMATÜRLERİ) VE YOL AĞAÇLARININ

FONKSİYONLARININ UYUM İÇİNDE OLMALARININ SAĞLANMASI KURALLARI
(ŞEKİL- 2)
Aydınlatma elemanlarının fonksiyonlarını engellemeyecek biçimde dikim aralıkları ve aydınlatma
elemanı seçimi yapılmalıdır. (Şekil-2*de bazı örnekler verilmiştir)
1.6 - OTOPARKLAR (ŞEKİL-3)

Otoparklarda, park yerlerinin düzenlenmesi, taşıtların gölgelenmesi ve şehir yollların estetiği
amaçlarıyla dikilecek ağaçların dikim yerleri park yerlerinin yola dik, paralel ya da eğimli olmalarına
göre belirlenmelidir. Otoparklarda taşıtların ağaçlara zarar vermemeleri için gerekli tedbirler
alınmalıdır.
2 - YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI UYGULAMA

KURALLARI
2.1 - YOL VE MEYDAN AĞACI TÜRLERİNİN SEÇÎM KURALLARI (Çizelge-1.)
- Seçilecek ağaç türleri, düzgün, boylu ve en az yerden 2-2,5 m yükseklikte, dikey yönde yan dallara
sahip, temiz gövdeler oluşturan ünifonn gençlikte hızlı büyüyen fakat gevşek ve gevrek bir yapıya
sahip olmayan, yazın bol gölge etkisine sahip yapraklarını uzun süre muhafaza eden, yaprak dökme
»üresi kısa olan, sık dal ve kabuk dökmeyen, aşırı kalın ve eğri gövdeler meydana getirmemelidir.
Sarkık formlu tabii olarak düzgün gövde geliştirmeyen, yavaş büyüyen, sathi kök geliştiren ağaç türleri
yol ve meydan ağacı olarak kullanılmamalıdır.
- Seçilecek türlerin ilerde ulaşacakları cesamet, yolun ve tretuvarın
genişliklerine, yolun sınıf ve niteliklerine, civardaki yapıtların durumuna ve trafiğin yoğunluğuna uygun
olmalı, kuvvetli yan ve saçak kökler geliştirerek yol ve tretuvar kaplamalarını tahrip edebilecek veya
drenaj kanallarını tıkayabilecek kök sistemlerine sahip olmamalıdır.
- Şehir içi ekosistemlerin baskıları altında daha kolay oluşabilecek böcek ve mantarlara karşı duyarlı
türler olmamalı, kar etkileri fazla olan kentlerde ise dallar kolay kırılabilen sık dallı bir tepe
oluşturmamalı, kışın yağışlı yerlerde yaprak döken türler olmaları dikkate alınmalıdır. Seçilecek türler
ayrıca budanmaya dayanıklı ve budak yaralarını çabuk kapatabilen, mekanik zararlara dirençli türler
olmalıdır.
- Yaprak döken türlerin yaprak döküm süreleri kısa olmalı, yaprak ve meyveler yollarda kaygan bir
zemin oluşturmamalıdır. Meyve büyüklükleri trafiği tehlikeye sokacak boyutlarda olmamalı, çiçek
tozları insanlar üzerinde allerjik hastalıklara neden olmamalıdır. Düzenleme ve şehir estetiği yönünden
seçilecek türlerin alacakları en yüksek boy dallanma biçimi, yaprakların rengi ve yapısı sürgünlerin
rengi, sonbahar renklenmesinin başlama zamanı ve süresi çiçeklerime zamanı ve süresi, meyvelerin
biçimi ve renkleri, gövde kabuğunun rengi ve dokusu dikkate alınmalıdır.
- Yol ve meydanların ekolojik verileri seçilecek ağaç türlerinin yetişme ortamı isteklerine uygun
olmalıdır. Tünel şehir-endüstri ekosistemi, mekanik ve özel baskılarından en az zarar görecek
olanlardan seçilmelidir.
- Hava kirliliğinden en fazla zarar görmesi nedeniyle iğne yapraklı türler en az kullanılmalıdır.
2.2 - ŞEHİRLERİN YOL VE MEYDANLARINA DİKİLECEK FİDANLARIN SEÇÎM

KURALLARI (ŞEKİL-4)
- Yol ve meydan ağacı fidanı dikildiği anda trafiği engellemeyecek biçimde en az 1,80 m doğru ve
kusursuz bir gövdeye sahip olmalıdır. Toparlak taç yapısına sahip ağaçların dışında, gövde tacın
4
içinde de aynı düzgünlükte uzanmalı, taç budanmamış halde dengeli ve gövde kalınlığına uygun bir
görünümde olmalıdır. Tacın biçimi ağacın cins ya da türünün tabii gelişme özyapısını göstermelidir.
- Aşılanmış ağaçlar, aşı yapılan türe uygun dallanmayı gösteren iyi gelişmiş bir taca sahip olmalıdır.
- Ağaç türleri ve alt türleri, yetişme şartlarına uygun zaman aralıklarıyla en az üç kez şaşırtılmış
olmalıdır. Gövdenin alt dalları ve kökler zamanında budanarak gövdenin yükseltilmesi ve köklerin
saçaklanması sağlanmalıdır.
2.3 - DİKİM YERİ TOPRAĞININ HAZIRLAMA KURALLARI

Şehir yollarındaki toprak genellikle yol yapım tekniği gereği sıkıştırılmış, organik madde bakımından
fakir stabilize malzemesinden meydana geldiğinden fidan dikilecek yerde en az l m3 toprak iyi nitelikli
bitkisel toprakla değiştirilmelidir.
2.4 - YOL AĞAÇLARININ DİKİM ARALIKLARI (ŞEKİL-5)

Dikim aralıklarının seçiminde; ağaçların taç gelişimi ve yüksekliği, komşu yapıların ışık ihtiyacı, yolun
genişliği, yol mekanı içerisinde ağaçlardan beklenen fayda, ağaçların istenen boy ve biçime
ulaşacakları süreler dikkate alınmalıdır.
3 - ŞEHİRİÇİ YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI BAKIM

KURALLARI
3.1 - DİKİLEN FİDANLARIN DESTEKLENMESİ VE KORUNMASI KURALLARI
(ŞEKİL-6)
Fidanların dikildikleri yere kök salıncaya kadar, gerek rüzgarın etkisiyle gerekse yaya ve taşıt trafiği
tarafından sallanmaması gerektiğinden herek kullanılmalıdır. Tek herekle destekleme tercih
edildiğinde hereğin kalınlığı ve boyu fidana uygun olmalıdır. Herek fidana göre çok ince, çok uzun ya
da çok kısa olmamalıdır. En iyi destekler, üçlü, dörtlü ahşap ya da metal desteklerdir. Bunlar aynı
zamanda taşıtların fidanlara çarparak gövdeyi yaralaması ve fidan çanağının çiğnenmesin! önler. Tüm
koruma elemanlarının en az iki üç yıl ağaçlara desteklik edecekleri gözönünde bulundurularak sağlam,
aynı zamanda güzel görünümlü olmalarına çaba gösterilmelidir, çirkin, dengesiz destek ve koruma
elemanları hem beklenen fonksiyonu yerine getiremez hem de bulundukları yolun ve dikilen fidanın
güzelliğini olumsuz yönde etkiler.
Kök yayılma alanı üzerinde korunması gereken toprak yüzeyi en az 1 m x 1 m boyutlarda olmalıdır
(ŞEKİL-7).
Bu alanın trafik gereği olarak örtülmesinin zorunlu olduğu hallerde örtü malzemesi olarak beton ya da
metal ağaçaltı ızgaraları kullanılmalı ya da suyu ve havayı geçirecek biçimde kum üzerine parke taşı
döşenmelidir.
3.2 - SULAMA VE GÜBRELEME KURALLARI

Yol ve meydan ağaçları vejetasyon süresince yağışların az olduğu, toprağın su tutma gücünün zayıf
ve taban suyunun derin olduğu haller sulanmalıdır. Yol ve meydan ağaçlarının organik gübrelerle
gübrelenmeleri teknik bakımdan mümkün olmadığından mineral gübreler kullanılmalıdır. Toprağın çok
sıkışık olması halinde gübre verilmeden önce toprak yüzeyi gevşetlimeli ya da küskü ile ağaç
çanağında delikler açılarak gübrenin verilmesi
sağlanmalıdır.
3.3 - YOL VE MKYDAN AĞAÇLARININ BUDANMASI KURALLARI (seki1-8)

Yol ve meydan ağaçlarında budama; tacın seyreltilmesi, tacın yükseltilmesi ve tacın küçültülmesi
amaçlarıyla ancak şekilde görüldüğü biçimde ağacın tabii taç gelişimini bozmayacak biçimde
yapılmalıdır. Budamada ağaç sağlığına zarar vermemek yönünden şekilde görülen kesim sırasına
uyulmalıdır. Budamalar, vejetasyon dönemi başlamadan, fakat don zararlarıda düşünülerek erken
yapılmamalıdır. Budamadan sonra yaralar macunlanmalıdır
5
ŞEKİL l - Kök ve Taç Gelişine Alanında Alt Yapı Donanımıyla ilişkiler
6
ŞEKİL 2 - Aydınlatma Elemanları ile Yol Ağaçlarının ilişkisi
7
ŞEKİL 3 – Otopark ağaçlandırması
ŞEKİL 4 - Yol ve Meydan Ağaçlandırması için Uygun ve Uygun Olmayan Fidanlar
8
ŞEKİL 5 - Ağaç Dikim Aralıkları
9
ŞEKİL 6 - Fidan Destekleme Elemanları
10
ŞEKİL 7 - Ağaç Çanağının Korunması
ŞEKİL 8 - Budama Kuralları
11
ÇİZELGE l - Kent Yolları için Uygun Olarak Nitelenen Ağaç Türleri

ÇİZELGEDE TAÇ GENİŞLİĞİ, BOYU
KULLANILAN SICAKLIĞA IJAYANIKLI
KARAKTERİSTİKLER KURAKLIĞA DAYANIKLI
M HAVA KİRLİLİGİNE DAYANIKLI
T TÜRKİYE'DE DENENMİŞ
Büyük Orta Küçük

boylu boylu boylu KENT
20 m < 10-20 m <10 m YOLLARI
İÇİN
Taç Taç Taç UYGUN-
genişliği genişliği genişliği LUĞU
m. m. m.
NO AĞAÇ TÜRÜ >10 <10 >10 <10 <10 AÇIKLAMA
1 Acacia Koşullu "Net boşmekan kesiti"

Cyanophylla L. uygun önemli, meydanlarda,
Kıbrıs kasalar içinde kullanılabilir,
akasyası hızlı büyür.
2 Acer Uygun Büyüme yavaş toprak isteği
canıpestre L. az. Trakya, Marmara ve
Ova akçaağacı Kuzey Anadoluda.
3 Acer negundo L. Uygun Sıcak kurak iklimde erken
Dişbudak yaprak dökümü görülmek-
yapraklı te.
akçaağaç
4 Acer Uygun Böcek saldı ularına ve yol

plaıanoides L. kaplamalarına duyarlı, er-
Çınar ken çiçek açar.
yapraklı
akçaağaç
5 Acer Uygun No. 5 'deki nitelikler, an-
platanoides cak daha dar taçlı.
'Emerald Quen'
6 Acer Koşullu Kasa içinde kullanılmaya
plaıanoides uygun uygun.
'Globosum'
7 Acer Koşullu Derin nemli topraklar is-
pseudoplatanus L uygun ler, No. 4'deki nitelikler,
Dağ akı^ağacı daha geç çiçek açar.
8 Acer Uygun No. 4'ıeki nitelikler, daha
pseudoplatanus dar taçlı.
'Eıectuın”
9 Acer Koşullu Nü. 4'teki nitelikler, daha
pseudoplaıanus uygun dar taçlı, böcek saldırısı-
'Negenia” na uğrayabilir.
10 Acer Koşullu Sık dallı, tepe sürgünü
Pseudoplatanus uygun belirgin değil.
'Roııerdam'
12
Büyük Ona Küçük

20 m < 10-20 m <10m YOLLARI
İÇİN
UYĞUN-
Taç Taç Taç
LUGU
genişliği genişliği genişliği
m. m. m.
NO AĞAÇ TÜRÜ AÇIKLAMA
>10 <10 >10 < 10 <10
11 Acer Uygun Kuzey Amerika'da başarılı

Saccharum Mars yol ağacı, rüzgara daya-
nıklı, benzeşi k taç yapısı.
Şeker
Akçaağacı
No. 11 'deki nitelikler.
12 Acer seccharum Uygun.
Yol kaplamalarına, toprak
'Slav! n1 s Upright
sıkışmasına, diri örtüye
13 Aesculus Koşullu duyarlı.
carnea Hayne. uygun
Kırmızı
çiçekli No. 13'deki nitelikler
A t kestanesi
14 Aesculus Koşullu
carnea uygun Sıcağa ve kurağa duyarlı,
'Briotii' bol ve büyük meyve dökü-
15 Aesculus Koşullu mü, diğer nitelikler
hippocastanum L uygun No. 13' teki gibi
A t kestanesi No. 15'deki nitelikler an-
cak meyvesiz.
16 Aesculus Koşullu
hippocastanum L. uygun Yer yer çok başarılı, ye-
tişme ortamı istekleri az,
'Bauamnii' düzgün gövde yapması
17 Ailanthus Uygun Önemli, dallar biraz gevrek
altissima (Mili.) Düzgün gövde önemli, da-
Swingle. ğınık taç nedeniyle sınırlı
Kokar ağaç kullanım.
18 Albizzia julibrissin Koşullu
Uygun Yer yer çuk başarılı, di kim
Durazz topraklı fidanla yapılmalı.
Gülibrişim
19 Alnus cordata Uygun Sıcağa, yol kaplamalarına
(Loisel) Dest. duyarlı, ışık isteği çok, sığ
köklü, kısa ömürlü, dikim
Kızılağaç topraklı fidanla yapılmalı.
20 Betula Koşullu Büyüme 5 yaşından sonra
papyrifera .Marsch. uygun hızlanır.
No. 20' deki nitelikler
Huş
Sulak, nemli yerleri sever,
21 Betula Koşullu diğer nitelikleri No. 20' de-
ki gibi, Doğu Anadolu
pendula Roth. uygun
kentlerinde denenmiş.
22 Betula pubescens koşullu
uygun
Ehrh.
13

20 m < 10-20 m <10m YOLLARI
İÇİN
UYGUN-
Taç Taç Taç LUĞU
NO AĞAÇ TÜRÜ m. m. m. AÇIKLAMA
>10 <10 >10 410 4.10
23 Brachychiton Koşullu Düşük sıcaklıklara duyarlı,

populneum R. B r uygun Akdeniz iklim kuşağında
Alev kavağı uygun. Herdem yeşil dar
taçlı.
24 Carpinus Koşullu Yoğun ışığa, sıcağa, yol
be t ulus L. uygun kaplamalarına duyarlı. Kök
Gürgen yayılma alanının darlığı

oranında dar taç yapısı.
25 Carpinus Uygun Oval taç yapılı, yoğun ışığa
betulus ve sıcağı duyarlı, dikim
'Fastigiata topraklı fidanla.
26 Casuarina Koşullu Hızlı büyür, soğuktan zarar
equisetifolia L. uygun görür. Yol kaplamalarına
Demir ağacı duyarlı, donuk koyu yeşil
taç rengi nedeniyle pek
sevilmez.
27 Çat alpa Koşullu Düzgün gövde zor, dağınık
bignonioides uygun taçlı, sahil kentlerimizde
Walt. başarılı.
Katalpa
28 Çel üs australis L. Koşullu Don' a karşı duyarlı, düz-
uygun gün gövde önemli, dikim
Çitlenbik topraklı fidanla.
29 Cerçis Koşullu Düzgün gövde zor, Kalkerli
siliquastrum L. uygun sıcak topraklarda,
Erguvan meydanlarda kasalar için-
de yetiştirilebilir.
30 Citrus Koşullu Soğuktan ve meyvaları ne-
aurantium L. uygun deniyle zarar görür, düzgün
Turunç gövde önemi i, boylanma
3İ Corylus colurna L. Koşullu Dikim topraklı fidanla,
uygun meyvaları nedeniyle zarar
Fındık görebilir. Serîn topraklar
ister.
32 Crctaegus crus- Koşullu Kaşa içinde kullanılabilir.
galli L. uygun Böcek saldırısı olabilir,
Geyik dikeni Tacın ışık alması önemli,
dikenleri tehlikeli.
33 Crataegus Koşullu Düzgün gövde önemli, ka-
monogyna uygun sa içinde kullanılabilir.
'Suicta'
Alıç
34 Cytisus 1 abur T Koşullu Kasa içinde kullanılabilir,
nüm L. Sarı salkım uygun güzel çiçekleri nedeniyle
sarar görebilir.
14

20 m < 10-20 m <10m YOLLARI
İÇİN
m. m. m.
NO AĞAÇ TÜRÜ >10<10 >10 410 <10 AÇIKLAMA
35 Fraxinus Uygun Yer yer başarılı, nemli

excelsior L. T kalkerli toprakları sever,
Adi geç donlara duyarlı.
dişbudak
36 Fraxinus . Koşullu No. 35 'deki nitelikler.
excelsior
'Diversifolia
Den Bosch1
37 Fraxinus Koşullu No. 35 'deki nitelikler, an-
excel,sior uygun cak odunu daha gevrek.
•Eureke' .
38 Fraxinus Koşullu No. 37 'de ki nitelikler.
excelsior uygun
'Hessei1
39 Fraxinus Koşullu, Akdeniz yöresinde, kuru
ornus L. uygun sıcak topraklarda, Taç 'in
Çiçekli ışık alması önemli, yol
dişbudak kaplaması ve toprak sıkış-
masına duyarlı.
40 Gleditsia Uygun Yetişme ortamı istekleri
triâcanthos L. az, yoğun ışımaya daya-
Glediçya yanı klı, genç f idanl ardaki
dikenler tehlikeli, besin
maddesi bakımından zen-
gin topraklarda hızlı ge-
lişir ve rüzgar kırması
olabilir, bu nedenle top- .
rak kumla fa.kirleşıirilir.
Dikim tupıaklı fidanla ya-
pılmalıdır.
41 Gleditsia Çok No. 40'daki nitelikler ay-
triâcanthos uygun- rıca; genç fidanlar dikerin
inermis (L.) siz, genç ağaçlar dön1 a
Zab. duyarlı:
Dikensiz
glediçya
42 Gleditsia Çok Dar taçlı, ABD'de başa-
triâcanthos uygun rıyla kullanılan kültür
Skyline' formu
43 Hibiscus Koşullu Kasa içinde meydanlarda,
sy r i aç us L. uygun yaya yollarında kullanıla-
Ağaç hatmi bilir.
44 Koelreuteria Koşullu Gençlikte dun' a duyarlı
peniculata Laxm uygun düzgün gövde zor ve dağı-
Güvey feneri nık taç|ı
15

20 m< 10-20 m <10m YOLLARI
İÇİN
m. m. m
NO AĞAÇ TÜRÜ >10<10 >10 410 4.10 AÇIKLAMA
45 Laurus Koşullu Işık alımı önemli, net
nobilis L. uygun boşmekan zor, düzgün
Defne zor, soğuğa duyarlı. :
46 Lagerstroemia Koşullu Yalnız süsleme amacıyla
indica L. uygun sınırlı, kap içinde.
Oya
47 Ligustrum Koşullu "Net boş mekan" oluştur-
ovalifolium uygun ması zor, çevre etkileri
Hassk. nedemyle boşluk! u taç ya-
Ligustrum pısı, yol kaplamalarına
duyarlı, Akdeniz iklim
bölgesinde.
48 Liriodendron Koşullu Besin maddesi zengin, de-
tulipifera L. uygun rin toprak ister, hızlı ge-
Lale ağacı lişir. Dikim erken ilkba-
harda topraklı fidanla, aksi
halde ' kök
görülür.
49 Liriodendron Koşullu Dar taç yapılı, diğer ni-
tulipifera uygun telikleri No. 48 'deki gibi.
'Fastigiatum
50 Liquidambar Koşullu Serin topraklar ister, gü-
slyraciflua L. uygun zel sonbahar renklenmesi
Sığla ağacı gösterir.
51 Melia Koşullu Taç dağınık, düzgün gövde
azedarach L. uygun önemli, Akdeniz iklimin-
Teşbih de ki kentler için "net
boşmekan" vermesi halin-
de uygun
52 Morus Koşullu Meyvasız erkek ağaçlar
alba L uygun seçilmeli böcek saldırıları,
Akdut yaralanmalar sonucu öz
odun çürür, sıcak, kurak
iklimde erken yaprak dö-
ker.
53 F-dulownia Koşullu Gençlikte hızlı büyür, kısa
tomentosa T uygun ömüılü, çiçekleri nedeniy-
(Thunb.) Zucc. le zarar görebilir. Düzgün
Paulonya gövde önemli.
54 Phoenix Koşullu Önce yavaş boylanır, ilk
caneriensis uygun yıllarda kalın gövde ve
Horu ex. dallar dar yollar için sa-
Chabaud ... kıncaîîdır. Gölgeleme et-
Hurma — kisi az, sahil kentlerinin
simgesel ağacıdır.
16

20 m< 10-20 m <10 m YOLLARI
İÇİN
m. m. m.
NO AĞAÇ TÜRÜ >10 <10 >10 00 <10 AÇIKLAMA
55 Platanus x Çok Geniş taçlı, yoğun ışımaya

acerifolia uygun dayanıklı budama yerleri
(Ait.) VVİlId. 'Çınar kanseri' nedeniyle
Akçaağaç bakım görmeli. Nemli, so-
yapraklı ğuk ilkbaharda mantar
çınar saldırısı.
56 Platanus x Çok Taç daha dar. Diğer
hibrida uygun nitelikleri No. 55'deki gibi.
'Pyramidalis'
57 Platanus Çok Yol kaplamalarına duyarlı,
Occidental i s L. uygun diğer nitelikleri No. 55'de-
Batı Çınarı ki gibi.
58 Platanus Çok Yok kaplamalarına duyarlı,
orientalis L. uygun diğer nitelikleri No.55'deki
Doğu çınarı gibi.
59 Populus alba Koşullu Yüzeysel kök geliştirir.çok
'Nivea1 uygun geniş taçlı.
Akkavak
60 Prunus avium Koşullu Kalkerli toprak ister.erken
'Plena1 uygun yaşlanır, meyvasız.
Kiraz
61 Prunus Koşullu Erken yaşlanır, yüzeysel
cerasifera uygun kök geliştirir, kasalar
'Atropurpurea' içinde kullanılabilir.
Vişne
62 puercus Koşullu Derin, nemli, kalkerlerce
coccinea Münch. uygun zengin toprak ister, dikim
topraklı fidanla.
63 Quercus Uygun Nisbeten kuru topraklarda
pal üst ri s gelişebilir, çok düzgün bo-
Münch. yuna büyüme, dikim top-
Bataklık raklı fidanla yapılmalı.
meşesi
64 Quercus Uygun Yer yer çok başarılı.
petraea'Columna No. 62'ye göre daha sıcak
Akmeşe iklim ister.
65 Quercus robur L. Çok Kent yollarının ekolojik
Kızıl meşe uygun koşullarına çok uygun. Di-
kim topraklı fidanla, düz-
gün gövde önemli.
66 Quercus robur Uygun Küresel taç gelişimi, bu
'Fastigiata' görünüm tohumla üretil-
Sütun diğinde sağlanamaz, dikim
ki zı) m eşe topraklı fidanla yapılmalı.
17
Büyük boylu Orta boylu Küçük KENT

20 m < 10-20 m boylu YOLLARI
<10 m İÇİN
UYGUN- AÇIKLAMA
NO AĞAÇ TÜRÜ Taç Taç LUĞU
genişliği genişliği Taç
m. m. genişliği
>10 <10 >10 <10 m.
< 10
67 Robinia Uygun Yetişme ortamı istekleri az,

pseudoacacia L. yoğun ışığa dayanıklı, kök
Yalancı akasya boğazı kalınlaşması, böcek
saldırılan, rüzgar kırması
tehlikesi
68 Robinia Çok Besin maddesi bakımından
pseudoacacia uygun zengin topraklarda hızlı
'Bessoniana' gelişme, fakir topraklarda
küçük taç yapısı.
69 Robinia Çok Taç oval, dikenler çok
pseudoacacia uygun küçük ya da yok, diğer
'Decaisneana1 nitelikler No.68'deki gibi.
70 Robinia Çok Dikenler küçük ya da yok.
pseudoacaci a uygun
'Inermis1
71 Robinia Çok Düzgün gövde önemli, âi-
pseudoacacia uygun |er nitelikler No.68'deki gibi.
'monophylla
72 Robinia Çok Özellikle dar taç yapısı
pseudoacacia uygun geliştirir.
'Monophylla F ast i
g.
73 Robinia Koşullu No. 67 'deki nitelikler, sütun
pseudoacacia uygun biçimli dikensiz, rüzgar
'Pyramidalis' kırması tehlikesi.
74 Robinia Uygun Düzgün gövdeli, rüzgara
pseudoacacia dayanıklı, pembe çiçekli,
'Sandraudiga'
75 Robinia Uygun Taç yapısı dar, ancak No.
pseudoacacia 73 'den daha geniş.
'Stricta1
76 Robinia Koşullu En küçük form Taç'ın
pseudoacacia uygun ışıklanması önemli, böcek
'Umbraculifera' saldırılarına uğrayabilir, kap
içinde kullanılabilir,
77 Schinus molle L, Koşullu Dallar sarkık, gövde kalın
Yalancı biberağacı uygun ve urlu, ancak kasa içinde
ve meydanlarda
78 Sophora japonica Uygun Gençlikte don'a duyarlı,
L. 'Şoför a' düzgün boylanma önemli,
iştah gerekli.
79 Sophora japonica Çok Gövde yapısı en iyi olan
'Regent' uygun tür, ABD'de başarıyla
kullanılıyor.
18

20 m< 10-20 m <10m YOLLAR
İÇİN
m. m. m.
NO AĞAÇ TÜRÜ >10 <10 >10 <10 <10 AÇIKLAMA
80 Sorbus Koşullu Bol ışıklı kalkerli yetişme

aria 'Majestica uygun ortamı, meyva dökümü.yer
Üvez yer zararlı saldırısı, taç 'u
ışıklanması önemli.
81 Sorbus aria Koşullu Dar taç yapılı, taç'ın
'Magnifica uygun ışıklanması önemli
82 Sorbus decora Uygun Küçük taçlı, kasa içinde
(Sar g.) uygun, tacın ışıklanması
Schneid. önemli, bol meyva dökümü
83 Sorbus uygun Kasa içinde kullanılabilir,
ini ermedi a diğer nitelikler No.82*de-
(Ehrh.) Pers. ki gibi.
84 Sorbus Uygun No. 83 'e göre daha düz-
intermedia gün boylanır.
'Drowers' ı
85 Sorbus Uygun No. 82'deki nitelikler.
latiiolia
(lam.) Pers.
86 Tilia Koşullu Serin, nemli toprak ister.
cordata uygun Yol kaplamalarına duyarlı,
Glenleven böcek saldırısı, düzgün
boylanır, küçük yapraklı.
87 lilifı Uygun No. 86'daki nitelikler,
cordata yapraklar daha dar.
'Gree.ıspire'
Küçük
yapraklı
ıhlamur
88 Tilia Uygun Yapraklar koyu yeşil, taç
hybrida piramidal, gövde yapısı
Sheridan düzgün, böcek saldırış.
89 Tilia rubra Uygun Türkiye'de geniş yayılma
Kafkas alanı vardır. Kuzey
Ihlamuru Anadoluda, Ege ve Akdeniz
yöresi kentlerinde
kullanılabilir.
90 Tilia tomentosa Uygun Geniş alana gereksinim
Moench. duyar, yapraklar çevresel
Gümüşi dizilmiştir, genellikle yer
Ihlamur seçer. Batı Anadolu,
Karadeniz ve Marmara
çevresinde doğal olarak
yetişir
19

soylu soylu boylu KENT
20 m < 10-20 m <10 m YOLLARI
İÇİN
UYGUN-
Taç Taç Taç
LUĞU
m. m. m.
NO AĞAÇ TÜRÜ AÇIKLAMA
>10 <10 >10 <10 <10
91 Tilia tomentosa uygun Nitelikleri No. 90'daki

'Argentea' gibi ancak yapraklar sar-
mal değil. Daha düzgün
tepe sürgünü oluşturur.
92 Washingtonia Koşullu Gövde kök boğazında
robusta H. VVendl uygun 90-100 cm, çıplak monoton
Palmiye görünümlü. Gölgeleme
etkisi az. Akdeniz kentle-
rinde.
93 Ginkgo Çok Yoğun ışığa, hastalıklara
biloba L. uygun dayanıklı, yalnız erkek
Filkulağı ağarlar kullanılmalı, dikin
topraklı fidanla yapılmalı.
94 Ginkgo biloba Çok No. 93'deki nitelikler
'Fastigiata” uygun
95 Pinus nigra Koşullu Düzgün gövde zor, taç 'in
A rnof d. uygun Işıklanma önemli.
Karaçam
96 Pinus pinea L. Koşullu Sıcak, kurak Akdeniz
Fıstık çamı uygun iklimin-
de düzgün gövdesi ve taç
yapısıyla iyi örnekleri
var.Yüksek taç sorun
olmakta yol
20
Büyük Orta Küçük KENT

Boylu Boylu Boylu YOLLARI
20m< 10-20m <10 m İÇİN
UYGUNLUĞU
NO AĞAÇ TÜRÜ Taç Taç Taç AÇIKLAMA
Genişliği Genişliği Genişliği .
m. >10<10 m.
>10<10 m.
97 Ficus elastica Herdemyeşil Akdeniz ' in

KAUÇUK ılıman yerlerinde yetişebilen,
kuraklığa ve hava kirliliğine dayanıklı
Herdemyeşil Akdeniz'in
98 Ficus retusa-aitida ılıman bölgelerinde
iskenderun kauçuğu yetişebilen. Alçakdan
dallanması (l,5-2m)
bitkinin dezavantajıdır. Kuraklığa ve
hava kirliliğine dayanıklı
Herdemyeşil, Akdeniz
99 Gravillia robusta . ve Ege Bölgesinde yetişebilen,
JAPON CEVlZl sıcaklığa dayanıklı
Herdemyeşil , Akden iz
100 Jacaranda mimosifo lia ve Ege n in ılımanbölgelerinde
yetişebilen sıcaklığa dayanıklı
Herdemyeşil , Türkiyenin tüm

101 Ligustrum Japonicum bölgelerinde yetişebilir Eksterem
sıcaklığa ve hava kirililigine dayanıklı
KURTBAĞRI
Herdemyeşil, Akdeniz
(102 Farkinsonia bölgesinin ılıman bölgelerinde
yetişebilir.Ekstrem sıcaklığa
acu leata
dayanıklı
:
Herdemyeşil, Akdeniz in
103 Scninus terebinthi ılıman bölgelerinde yetişebilir.
Sıcaklığa dayanıklı
folius
KARABİBER
104 Salix amypolalina L

Badem yapraklı söğüt
21
Büyük Orta Küçük KENT

Boylu Boylu Boylu YOLLARI
20m< 10-20m <10 m İÇİN
UYGUNLUĞU
NO AĞAÇ TÜRÜ Taç Taç Taç AÇIKLAMA
Geniş- Genişliği Geniş-
ligi m. ligi
m. m.
105 Salix caprea L. Yaprağını döker,

Keçi söğüdü extrem sıcaklıklara
(dayanıklıdır. Hava
kirliliğinden etkilenmez.
106 Salix lantana L. Yaprağını döker,

extrem sıcaklıklara
dayanıklıdır. Hava
107 Salix purpurea L. Yaprağını döker, nemli

Erguvan söğüdü yerleri sever.
108 Ulmus montana var. Yaprağını döker,
pendula Loud. extrem sıcaklığa daya-
Sarkık Dallı Dağ nıklıdır.
Karaağacı
109 Almus glutinosa Yaprağını döker, nemli
Garet yerleri sever.
Yapışkan kızılağaç
110 Almus incana Yaprağını döker,
(L.) Noench. kuraklığa dayanıklıdır
111 Almus subcordata Yaprağını döker,
C. A. Mey. kuraklığa dayanıklıdır
112 Almus barbata Yaprağını döker, nemli
C. A. Mey. yerleri sever.
Tüylü kızılağaç
113 Carpinus orientalis Yaprağını döker,
Mili. extrem sıcaklığa dayanıklıdır.
Doğugürgeni
114 Ostrya carpinifolia Yaprağını döker, nemli
Scoop . .. bölgelerde yetişir.
Kayacık
22
NO AĞAÇ TÜRÜ Orta Küçük KENT

Boylu Boylu YOLLARI
10-20m <10 m İÇİN
UYGUNLUĞU
Taç Taç AÇIKLAMA
Genişliği Geniş-
m. ligi
>10<10 m.
<10
115 Quercus cerris L. Yaprağını döker,

Saçlı meşe extrem sıcaklıklara
dayanıklıdır. Hava
116 Quercus conferta

Yaprağını döker
kitt. extrem sıcaklıklara
Macar meşesi dayanıklıdır. Hava
117 Quercus rubra L.

Yaprağını döker
Amerika meşesi extrem.
sıcaklığa dayanıklıdır
23

TS 8146 Ağaçlandırma

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS 8146 Ağaçlandırma

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ICS 65.020.

40 TÜRK STANDARDI TS 8146/Mart 1990

0 - KONU, TARİF, KAPSAM, AMAÇ ......................................................................... 1

3 - ŞEHİRİÇİ YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI BAKIM KURALLARI....... 5

ŞEHİRİÇİ YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMA KURALLARI

0 - KONU, TARİF, KAPSAM, AMAÇ

0.2.2 - Ağaçaltı Izgarası

0.2.5 - Ağaç Boyu

0.2.6 - Ağaç Dikim Çanağı

0.2.7 - Ağaç Hayatına Tesir Eden Baskılar

0.2.10 - Dikim Aralığı

0.2.11 - Ekolojik Şartlar

0.2.14 - İlişki Mekanı

0.2.15 - İnce Kökler

0.2.16 - Kalın Kökler

0.2.17 - Kök Boğumu

0.2.18 - Kök Kütüğü

0.2.19 - Kök Yayılma Alanı

0.2.20 - Mekanik Baskılar

0.2.21 - Örtü Bitkisi

0.2.22 - Özel Baskılar

0.2.24 - Şehir Alt Yapı Donatımı

0.2.25 - Şehir Ekosistemi

0.2.26 - Taçaltı Yüksekliği

0.2.27 - Taç Genişliği

0.2.28 - Taşıt Trafiği Mekanı

0.2.29 - Toprak Havalanması

0.2.30 - Toprak Kaplaması

0.2.31 - Toprak Sıkışması

0.2.32 - Vejetasyon Dönemi

0.2.33 - Yaya Trafiği Mekanı

0.2.34 - Yetişme Ortamı

1 - ŞEHİRİÇİ YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI TASARIM

1.2 - YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMA VE UYGULAMA PROJELERİNDE

1.3 - KÖK YAYILMA ALANININ KORUNMASI KURALLARI (ŞEKİL-1)

1.4 - TAÇ GELİŞTİRME ALANININ KORUNMASI KURALLARI (ŞEKİL-1)

1.5 - YOL AYDINLATMA ELEMANLARI (ARMATÜRLERİ) VE YOL AĞAÇLARININ

1.6 - OTOPARKLAR (ŞEKİL-3)

2 - YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI UYGULAMA

2.2 - ŞEHİRLERİN YOL VE MEYDANLARINA DİKİLECEK FİDANLARIN SEÇÎM

2.3 - DİKİM YERİ TOPRAĞININ HAZIRLAMA KURALLARI

2.4 - YOL AĞAÇLARININ DİKİM ARALIKLARI (ŞEKİL-5)

3 - ŞEHİRİÇİ YOL VE MEYDAN AĞAÇLANDIRMALARI BAKIM

3.2 - SULAMA VE GÜBRELEME KURALLARI

3.3 - YOL VE MKYDAN AĞAÇLARININ BUDANMASI KURALLARI (seki1-8)

ŞEKİL l - Kök ve Taç Gelişine Alanında Alt Yapı Donanımıyla ilişkiler

ŞEKİL 2 - Aydınlatma Elemanları ile Yol Ağaçlarının ilişkisi

ŞEKİL 3 – Otopark ağaçlandırması

ŞEKİL 4 - Yol ve Meydan Ağaçlandırması için Uygun ve Uygun Olmayan Fidanlar

ŞEKİL 5 - Ağaç Dikim Aralıkları

ŞEKİL 6 - Fidan Destekleme Elemanları

ŞEKİL 7 - Ağaç Çanağının Korunması

ŞEKİL 8 - Budama Kuralları

ÇİZELGE l - Kent Yolları için Uygun Olarak Nitelenen Ağaç Türleri

Büyük Orta Küçük

1 Acacia Koşullu "Net boşmekan kesiti"

4 Acer Uygun Böcek saldı ularına ve yol

Büyük Ona Küçük

11 Acer Uygun Kuzey Amerika'da başarılı

Büyük Orta Küçük

23 Brachychiton Koşullu Düşük sıcaklıklara duyarlı,

Gürgen yayılma alanının darlığı

Büyük Orta Küçük