CHAPTER 4 AND 5
EDUKASYON SA ATENEO AT EDUKASYON SA UST
CHAPTER 4
● Ateneo Municipal – Ruled by Spanish Jesuits (Old
name: Escuela Pia - paaralang Kawanggawa)
● Kolehiya ng San Juan de Letran – Ruled by Dominican
Order
PUMASOK SI RIZAL SA ATENEO:
● Napag decsisyunan ni Don Francisco at Donya
Teodora na mag aral na sa mas mataas na paaralan si
Rizal, kaya sinamahan ni Paciano si rizal na mag
Entrance Exam sa – San Juan de Letran
- Nakapasa
● Pero nagbago ang isip ng tatay at sa Ateneo Municipal
nalang mag aral, kaya bumalik sila sa manila para mag
enroll pero di pinayagan ni Padre Magin Ferrando
- 2 dahilan: bata (o maliit) para sa kanyang
edad and sakitin, late enrollee
● Manuel Xerez Burgos
- Pamangkin ni Padre Jose burgos
- Tinulungan dahil paborito ni burgos si
Paciano tinulungan nya si Rizal na
makapasok sa Ateneo
● Pag gamit ng Rizal na apelyido
- Kasi connected na si rizal kay paciano na
paborito ni burgos na taliwas sa gobyerno
- Di nito ginamit ang mercado para maiwas si
Rizal sa issue, na may koneksyon si paciano
kay Jose burgos
- Nung mga panahon na ito, na execute na
ang GOMBURZA
● Hindi nag dorm sa loob nag dorm sa labas sa bahay.
Ni titay na may utang na 300 pesos sa pamilya ni rizal
at yun nalang ang nagging bayad
ANG SISTEMANG PANG-EDUKASYON NG MGA HESWITA:
● Impyerno Romano – Pula (kulay ng flag)
- Intern or nagddorm or nakatira sa loob ng
school
● Impyerno Carthagena – Asul (kulay ng flag)
- Externo
- Nakatira sa labas
- Si Rizal ay Impyerno Carthagena dahil sya
nga ay nakatira kina titay
RANKING: sa class
● Emperador – Emperor (1st)
● Tribuna – Tribune (2nd)
● Dekuryon – Decurcion (3rd)
● Senturyon – Centurion (4th)
● Tagapagpadala ng bandila (Flag bearer/Standard
bearer) (5th)
● Para matalo mo sila kailangan mo sila ichallenge sa
utak. After class pwede mag laban sa utak, so
magtatanungan, then pag hindi nakasagot ng 3x talo
a sila at Mapapalitan na ng humamon sakanila.
COMPETITION:
● Competition ng mga imperyo
● Left side (1st lose)
● Lower right side (2nd lose)
● Left side – nakatagilid (3rd lose)
● Right side – baliktad (4th lose)
● Pero pag 5th na papalitan na yung flag nila ng
“Donkey”
UNANG TAON NI RIZAL SA ATENEO (1872-73)
● Padre Jose Bech
- Unang guro ni rizal noong 1st year sya
● 1 month – emperador
- Nagawa nyang maging emperador
● Religious picture: nanalo sa contest
● Hindi gaano magaling sa espanol at para makahabol
sya, nag cross enroll sa Sta. Isabel
- 3 pesos – Espanyol (subj)
● Pangalawang pwesto (Tribune)
- Sa pagtatapos ng unang taon nya, hindi sya
nagging masyadong magaling kaya nagging
pangalawang pwesto lang siya.
BAKASYON SA TAG-ARAW
● Calamba
- Umuwi sya ng Calamba
● Saturnina
- Sinama sya ni saturninsa sa Tanawan para
magliwaliw dahil napansin na malungkot
sya sa pagkakakulong ni Donya Teodora
- Di nya padin nakalimutan
● Nagpunta sa sta cruz sa ina
- Dinalaw nya ang kanyang nanay at kinwento
nangyari sa school
PANGALAWANG TAON SA ATENEO (1873 – 74)
● Dona Pepay
- Lumipat na si rizal (EXTERNO)
● Emperador
- Nabawi nya ang pagiging emperador
● Gold Medal
● Madami
● Wala gaano ganap.
PAGHULA SA PAGPAPALAYA SA INA
● Pagdalaw sa ina
- nanaginip daw ang nanay nya na ang ibig
sabihin daw nun ay makakalaya na kayo
after 3 months.
● Nagkatotoo
● Inihalintulad si rizal kay joseph the dreamer
● Anak ni Abraham, mga kapatid nagseselos
● Binenta si joseph papunta sila sa Egypt
- Nagging slave
- Tapos nag serve sa isang fam atpos yung
wife nun may gusto kay joseph balak na
makipag talik pero ayaw ni joseph
 CHAPTER 4 AND 5
EDUKASYON SA ATENEO AT EDUKASYON SA UST
- Binalik sakanya tapos sabi na gusto siya
gahasain tapos nakulong
- Sa loob ng kulungan, may nakilala syang
dalawang tao na nanaginip.
- Isa mamamatay at Isa makakalaya at
nagkatotoo
- Ibinalita ng nakalaya na to sa Pharaoh, Egypt
- Inenterpret nya yung panaginip na 7 na
matabang kalabaw, 7 matabang palay, 7
mapayat a kalabaw, 7 mapayat na palay
- Naniwala pharaoh, 7 taon na mayaman ang
ehipto, 7 taon na mahirap. Nung mga years
an masagana, nagtipid and imbak, prep for
7 years na taghirap.
- Nagging totoo at ginawa nilang adviser si
joseph
HILIG SA PAGBABASA
● Favorite novel – The count of Monte Cristo –
Alexander Dumas
● Universal History – Cesar Cantu
● Travels in the Philippines – Dr. Feodor Jagor
PANGATLONG TAON SA ATENEO (18740-75)
● Pagdalaw ng ina
- After 3 months nakalaya na ang nanay nya
kaya dinalaw sya ng nanay nya sa Ateneo
● Isang medalya sa latin
● Hindi nagging maganda ang pinakita sa pag-aaral
● Bumalik sa Calamba para mag bakasyon
IKAAPAT NA TAON SA ATENEO (1875-76)
● Interno
- Nag dorm na sya sa loob ng school
- Imperyo Romano
● Padre Francisco de Paula Sanchez
- Nakilala nya ito at naging favorite teacher ni
Rizal
● Limang Medalya
HULING TAON SA ATENEO (1876-1877)
● Pinakamahusay sa lahat ng subject
PAGTATAPOS NANG MAY PINAKAMATAAS NA
KARANGALAN
● 23 March 1877 – Graduation
● 16 years old
● Bachelor of Arts (katumbas ng HS)
IBA PANG GAWAIN SA ATENEO
● Kongregasion ni Maria – Secretary
● Academy of Spanish Literatrue
● Academy of Natural Sciences
● Painting – Agustin Saez (maestro)
● Sculpture – Romualdo de Jesus (teacher)
● Gymnastics
● Fencing
MGA ISTATWANG GINAWA SA ATENEO
● Birheng Maria – Batikuling, uri ng kahoy
● Padre Lleonart – Sacred Heart of Jesus
- Nagpagawa ng sagradong puso ni Jesus kay
Rizal
- Nakalimutan dalhin sa espanya kaya nasa
Ateneo padin ata
ANEKDOTA TUNGKOL KAY RIZAL
● Felix M. Roxas
- Pagiging mapag patawad
- Manzano at Lesaca (nag aaway), nabato ng
libro nagdugo ulo nag infirmary pero pag
balik sa room pinatawad nya yung ginawa
ng dalawa
- Mapagpatawad
● Manuel Xeres Burgos
- Matulungin
● Julio Meliza (Ilonggo) umiiyak sa balkonahe,
saranggola dahil sumabit ito sa dambala.
kinuha ni Rizal ang saranggalo mula sa
dambala.
TULANG ISINULAT SA ATENEO
● Mi Primera Inspiracion (Aking unang inspirasyon)
- Yung nanay nya ang una nyang nagging
inspirasyon
● Felicitacion (Pagbati)
● El Embarque: Himno a la Flota de Magallanes (Ang
paglisan: Himno para sa Plot ani Magellan)
● Y Es Espanol: Elcano, el rimero en dar la Vuelta al
Mundo (At siya as Espanyol: Elcano, ang Unang
Nakaikot sa Mundo)
● El Combate: Urbiztondo, Terror de Jolo (Ang labanan:
Urbiztondo, Kilabot ng Jolo)
● Un Recuerdo a Mi Pueblo (Sa Alaala ng aking Bayan)
- Dedicated for his hometown
● Alanza Intima Entre la Religion y la Buena Educacion
(Malapit na Ugnayan ng Relihiyon at Mabuting
Edukasyon)
● Pol la Education Recibe Lustre La Patria (Sa Edukasyon
ay Magtatamo ng Liwanag ng Bansa)
● Al Nino Jesus (Sa Sanggol na si Hesus)
- Religious poem
● A La Virgin Maria (Para sa Birheng Maria)
- Religious poem
MGA GAWAING PANTEATRO NI RIZAL
● Dula – San Eustacio, Martir
- Nabenta ng 2 pesos
- Nagging play din sa school nila
UNANG PAG-IBIG NI RIZAL
● FIRST HEARTBREAK NI RIZAL
● Isang araw nag punta si mariano katigbak at rizal sa
trozo, maynila para dalawin ang lola nila at may salo
salo (family ni mariano). Pinakilala si Rizal kay
 CHAPTER 4 AND 5
EDUKASYON SA ATENEO AT EDUKASYON SA UST

Segunda (Batanguena, 14 yrs old) tapos love at first

sight.
● Magaling daw mag drawing tapos kanchaw then
dinraw si segunda
● Nagaaral sa Kolehiya ng La Concordia
- Dito din nag aaral si Olympia
- Rizal nagpupunta sa concordia kunwari para
kay Olympia pero gusto lang talaga makita
si segunda
● Loved doomed to fail
● Manuel Luz
- Fix marriage na si segunda kay Manuel Luz
- December, nagpaalam kay segunda before
umuwi ng calamba
- Tapos si segunda uuwi din the day
after (Batangas) umuwi ni rizal
- Umuwi si Rizal at sinabihan n ya si Segunda
na hihintayin nya ito
- Umuwi sya at tinalo nya ang mga kalaban
nya sa fencing
- Papakita sana yung fencing (eskrima) –
magaling natatalo yung mga kalaban sa
calamba
- Di dadaan yung bato sa calamba
- Hinabol yung barko with kabayo
- Nakita yung barko na may kalesa sa baba
tapos Nakita ni rizal yung handkerchief na
winawagayway (puti) si segunda
pinapaalam na nandito daw siya
- Sombrero nilagay sa dibdib at nagbow
 CHAPTER 4 AND 5
EDUKASYON SA ATENEO AT EDUKASYON SA UST

CHAPTER 5: SANTO TOMAS ● Leonor Rivera nakatira kay Antonio Rivera

(pinsan)
OPOSISYONG NG INA SA MATAAS NA PINAG-ARALAN ● Jowa ni rizal
● Masyado na madaming alam si rizal kasi delikado ● True love (maria clara representation)
baka maging threat or baka mamatay, pinupugutan ● La Concordia, taimis na nictame

PUMASOK SI RIZAL SA UNIVERSITY

● University of Santo Tomas
1. Philosophy and Letters
● Same sa papa niya related
● Correspondence
● Affidavid, notaries, contracts
0. Fr. Pablo Ramon (Rektor ng Ateneo)
● Advice para kunin na course so philosophy
BIKTIMA NG KALUPITAN NG OPISYAL NA ESPANYOL
and letters muna
● First year
● Then sabi ng fr.rector is medicine maganda
● Nasugatan ng isang tinyente
0. Medicine
● Isang gabi nadaanan niya ang isang tinyente
● Dahil sa mama niya
without respect, usual yun. Hinampas ng
espada, sugatan
SURVEYOR SA ATENEO
● Heneral Primero de Rivera
● Did not cut ties with ateneo
● President
● Perito Agrimensor (expert surveyor)
● Sumulat sakanya, walang nangyari
● Vocational course (export surveyor
● Blumentritt
● Title: perito agrimensor
● Bestfriend
● Academy of Spanish Literature and Natural Science
● Sumulat din pero wala nangayri
● President of both

MGA PAG-IBIG NI RIZAL

1. Binibining L
● Walang nakakaalam nasa journal lang ni rizal
● Hindi nagkatuluyan dahil sa fam
● Mahal pa si segudna

2. 2nd Year – Leonor Valenzuela – Orang

PARA SA KABATAANG PILIPINO

● Liceo Artistico-Literario
● Competition
● Submitted A La Juventud Filipina (Para sa
Kabataang Pilipino)
● Silver Pen with ribbon (price)

ANG KONSEHO NG MGA DIYOS

● Liceo Artistico-Literario (2nd year)
● 4th Century Death Anniversary of Miguel
● Nakatira kay Dona Concha Leyba Cervantes
● Kapitbahay si Juan at Sanday
Valenzuela
● Orang ang nickname ni rizal kay Leonor
● Wrote a letter with invisible ink salt and
water – papaintitan para makita (candle)
● Secret letter
● Hindi nagkatuluyan, lumipat ng tirhan

3. 3rd Year – Leonor Rivera – Taimis

● Tumira kay Antonio Rivera
 CHAPTER 4 AND 5
EDUKASYON SA ATENEO AT EDUKASYON SA UST

● Nasugatan si rizal
● Pag uwi si Leonora rivera ang gumamot

MALULUNGKOT NA ARAW SA UST

● Hindi maganda ang pagtingin sa kanya ng mga
Dominikong propesor
● Mababa ang pagtingin sa mga estudyanteng Pilipino
● Sinauna at mapang-api ang Sistema ng pagtuturo
● Puro theory
● Labs, hindi pinapahawak. Pinapatingin

● Sumulat ng Don Quixote, DESISYONG MAKAPAG-ARAL SA IBANG BANSA

● 3 musketeers alexander dumaz ● Tapos na mag aral sa UST
● El Consejo de los Dioses (Council of the gods) ● Gusto mag aral sa ibang bansa
● Submitted this 2nd round ● Misyon: kultura, ethnicity, customs to apply
● Judges ayaw ipanalo si rizal, Pilipino at ph para maunlad, makalaya sa pang aapi
kasi (indio) ng kastila
● Gold Ring ● Hindi alam ng magulang, nalaman lang nung
● Ukit ng mukha ni Miguel nakaalis na
● D.N. Del Puezo ● Ang nakakaalam:
● 2nd place (tinalo ni rizal) ● Paciano
● Saturnina
OTHER LITERARY WORKS ● Lucia
● Zarzuela – Junto Al Pasig (sa Tabi ng Pasig) ● Antonio Rivera (uncle)
● Presented during Feast of Immaculate ● Hindi alam ni leonor.
Concepcion in 8 Dec 1880 Emotional daw
● Musical comedy play(drama) ● Juan at Sanday Valenzuela
● Sonata – A Filipinas ● Orang
● Tula na may measurements
● 14-19
● Poem – Abd-el-Aziz-Y-Mahoma
● Al M.R.-P. Pablo Roman (rector of Ateneo)

PAGBISITA NI RIZAL SA PAKIL AT PAGSANJAN, MANILA

● Saturnina, Maria, Trinidad (kasama)
● Manuel Regalado (tumuloy sa bahay)
● Nicolas (kaibigan sa manila)
● Vicenta Ybardolaza
● Nabighani nagkacrush, tumutugtog ng harp
(alpa)

KAMPEON NG MGA ESTUDYANTENG PILIPINO

● Ust makaluma ang education system,
Indio(discrination)
● Indio chongo ang call name - asar
● Kastilang bangus - asar
● Companerismo
● Fraternity
● Kasama ni Jehu (members)
● (JEHU) Hebrew General who ruled
Israel Kingdom for 28 years
● Founder: general
● Members/officers: pinsan
● Galicano Apacible
● Escolta Maynila
● Nag away ang kastila at mga companerismo