A/g/s/p/010/01/2012

የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፓብሊክ ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ
በአገር ውስጥ ለሚፈፀም የአገልግሎት ግዥ
የሚውል መደበኛ የጨረታ ሰነድ
ብሔራዊ ግልጽ ጨረታ
rየሚገዛው አገሌግልት:- የሶፌትዌር አገሌግልት ግዥ

የግዥዉ ዓይነት:- የአገሌግልት ግዥ ብሔራዊ ግሌጽ ጨረታ
የጨረታዉ ቁጥር፡A/G/S/P/010/01/2012
ስየየፋዳራሌየዯetrዮፐፇገየገፇገረረፋዳራሌዯፇፇሀሀሀYTየፋዳራሌEgnaየጥገና
ታህሳስ/ 2012 ዓ.ም

አዱስ አበባ
መዯበኛ የጨረታ ሰነዴ - ሇአግሌግልቶች ግዥ - በመንግስት ግዥና ንብረት አስተዲዯር ኤጀንሲ የተዘጋጀ - 2006 ዓ. ም.
የጨረታ ሰነዴ
ማውጫ
ምዕራፌ 1: የጨረታ ሥነ-ሥርዓት .............................................................................. I

ክፌሌ 1: የተጫራቾች መመሪያ ................................................................................. I
ክፌሌ 2: የጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ............................................................. II
ክፌሌ 3፡ የግምግማ ዘዳና መስፇርቶች .................................................................... III
ክፌሌ 4፡ የጨረታ ቅፆች ......................................................................................... IV
ክፌሌ 5: በጨረታው መሳተፌ የሚችለ ሀገሮች (ብቁ ሀገሮች) ..................................... V
ምዕራፌ 2: የፌሊጏት መግሇጫ ................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
ክፌሌ 6: ቢጋር (TERMS OF REFERENCE)
ምዕራፌ 3: ውሌ .................................................................................................... VII
ክፌሌ 7: አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ...................................................................... VII
ክፌሌ 8፡ ሌዩ የውሌ ሁኔታዎች..............................................................................VIII
ክፌሌ 9፡ የውሌ ቅፆች ............................................................................................. IX
ምዕራፌ 1: የጨረታ ሥነ-ሥርዓት
ክፌሌ 1: የተጫራቾች መመሪያ
ማውጫ
ሀ. ጠቅሊሊ ................................................................................................................ 1
1. መግቢያ ............................................................................................................. 1
2. የገንዘብ ምንጭ .................................................................................................. 2
3. አጭበርባሪነት፣ ሙስናና አቤቱታ የሚታይበት ሥርዓት ....................................... 2
4. ተቀባይነት ያሊቸው ተጫራቾች .......................................................................... 4
5. የተጫራቾች ብቃት ............................................................................................ 6
ሇ. የጨረታ ሰነዴ ይዘት ........................................................................................... 7
6. የጨረታ ሰነዴ .................................................................................................... 7
7. በጨረታ ሰነድች ሊይ የሚሰጥ የፅሑፌ ማብራሪያ ................................................. 8
8. በጨረታ ሰነድች ሊይ ስሇሚዯረግ ማሻሻያ............................................................ 8
9. የቅዴመ-ጨረታ ስብሰባ (ኮንፇረንስ) እና ጉብኝት ................................................ 9
ሐ. የጨረታ አዘገጃጀት............................................................................................. 9
10. በጨረታ የመሳተፌ ወጪ ................................................................................ 9
11. የጨረታ ቋንቋ .............................................................................................. 10
12. የጨረታ ዋጋዎችና ቅናሾች ........................................................................... 10
13. ዋጋ የሚቀርብባቸው የገንዘብ አይነቶች .......................................................... 11
14. የተጫራቾች የሙያ ብቃትና አቅም............................................................... 11
15. የተጫራቾች የፊይናንስ አቅም ...................................................................... 12
16. የተጫራች ቴክኒካሌ ብቃት፣ ክህልትና ሌምዴ ............................................... 12
17. የሽሙር ማህበር ወይም ጊዜያዊ ጥምረት ....................................................... 13
18. አማራጭ ጨረታዎች .................................................................................... 14
19. ጨረታዎች ፀንተው የሚቆዩበት ጊዜ .............................................................. 14
20. የጨረታ ዋስትና ........................................................................................... 15
21. ከመጫረቻ ሰነዴ ጋር መቅረብ ያሇባቸው ሰነድች ........................................... 16
22. የጨረታ ቅፆችና አቀራረብ ............................................................................ 18
መ. የጨረታ አቀራረብና አከፊፇት ......................................................................... 19
23. የጨረታ ሰነዴ አስተሻሸግና ምሌክት አዯራረግ ............................................... 19
24. የጨረታዎች ማቅረቢያ ቀነ-ገዯብ .................................................................. 19
25. ዘግይተው የሚቀረቡ ጨረታዎች ................................................................... 20
26. ጨረታዎችን መሰረዝ፣ መተካትና ማሻሻሌ ..................................................... 20
27. የጨረታ አከፊፇት ........................................................................................ 21
ሠ. ጨረታዎችን መገምገምና ማወዲዯር .................................................................. 22
I/IX
28. ምስጢራዊነት ............................................................................................... 22
29. የማብራሪያ ጥያቄ አቀራረብ .......................................................................... 22
30. ተቀባይነት ያሊቸው ጨረታዎች ..................................................................... 23
31. የጨረታዎች አሇመጣጣምና ግዴፇቶች .......................................................... 23
32. አጠራጣሪ የጨረታ ዋጋዎችና የስላት ስህተቶች............................................. 24
33. ሌዩ አስተያየት (MARGIN OF PREFERENCE) ................................................... 25
34. የመጀመሪያ ዯረጃ የጨረታዎች ግምገማ ........................................................ 25
35. ከህጋዊነት፣ ሙያ፣ የቴክኒክ ብቃትና ከፊይናንሼያሌ አንፃር የተጫራቾች አቋም
መሇኪያ መስፇርቶች .................................................................................... 26
36. ጨረታዎችን ስሇመገምገም ............................................................................ 28
37. ጨረታዎችን ስሇማወዲዯር ............................................................................ 29
38. የዴህረ-ብቃት ግምገማ .................................................................................. 30
39. ጨረታዎችን ስሇመቀበሌ ወይም ውዴቅ ስሇማዴረግ ...................................... 30
40. ዴገሚ ጨረታ ስሇማውጣት ........................................................................... 30
ረ. ውሌ ስሇመፇፀም ............................................................................................... 31
41. አሸናፉ ተጫራቾችን መምረጫ መስፇርቶች .................................................. 31
42. ከውሌ በፉት የግዥ መጠን ስሇመሇወጥ .......................................................... 31
43. የጨረታ ውጤትና አሸናፉ ተጫራችን ስሇማሳወቅ .......................................... 31
44. ውሌ አፇራረም ............................................................................................. 32
45. የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና .............................................................................. 32
I/IX
ክፌሌ 1: የተጫራቾች መመሪያ
ሀ. ጠቅሊሊ
መግቢያ
1.1 በጨረታው ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ የተጠቀሰው የግዢ ፇፃሚ አካሌ
በኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ መንግሥት የግዥ ሕጏች
መሠረት የዚህ ጨረታ ተዋዋይ አካሌ ነው፡፡ ስሇሆነም ይህ የአገሌግልት
ግዥ ሂዯት በመንግሥት ግዥ አፇፃፀም መመሪያና በፋዳራሌ መንግሥት
የግዥና ንብረት አስተዲዯር አዋጅ፣ እንዱሁም በዚሁ መዯበኛ የጨረታ ሰነዴ
መሠረት የሚፇፀም ይሆናሌ፡፡
1.2 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ይህንን መዯበኛ የጨረታ ሰነዴ በማውጣት ውሌ

በመግባት አገሌግልቱን ሇመስጠት ፌሊጏት ያሊቸው ተወዲዲሪዎችን
ይጋብዛሌ፡፡ የአገሌግልቱን አጠቃሊይ ሁኔታ በጨረታው ዝርዝር መረጃ
ሠንጠረዥና በዚህ የጨረታ ሰነዴ ክፌሌ 6 ሊይ ተመሌክቷሌ፡፡
1.3 የዚህ የጨረታ ሰነዴ የግዥ መሇያ የልት (lot) ብዛት በጨረታው ዝርዝር
መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ ተመሌክቷሌ፡፡ ሇእያንዲንደ ልት (lot) ጨረታ
እንዱቀርብ በሚጠየቅበት ጊዜ ተጫራቾች የጨረታ ሰነዲቸውን ሇአንዴ ልት
(lot)፣ ሇበርካታ ልቶች (lots) ወይም ሇሁለም ልቶች (lots) ማቅረብ
ይችሊለ፡፡ እያንዲንደ ልት (lot) የራሱ የሆነ ውሌ የሚኖረው ሲሆን በአንዴ
ልት (lot) ውስጥ የተጠቀሰው የአቅርቦት መጠን መከፊፇሌ ግን አይቻሌም፡፡
ተጫራቾች እንዯምርጫቸው ሇሁለም ልቶች (lots) ወይም በእያንዲንደ
ልት (lot) ውስጥ ሇተጠቀሰው ቁጥር መጫረት ይችሊለ፡፡
1.4 እያንዲንደ ተጫራች በግለ ወይም ከላሊ አጋር ጋር በመሆን የመጫረቻ

ሰነደን ማቅረብ ይችሊሌ። ሆኖም በተፇቀዯ አማራጭ ጨረታ መሌክ ወይም
በንዐስ ተቋራጭነት ካሌሆነ በስተቀር ከአንዴ በሊይ የመጫረቻ ሰነዴ
ማቅረብ ከውዴዴር ውጭ ይስዯርጋሌ፡፡
1.5 ክፌሌ 1 የተጫራቾች መመሪያ ተጫራቾች የጨረታ ሰነዲቸውን ሲያዘጋጁ

ምን ምን ሁኔታዎችን አሟሌተው በምን መንገዴ ማቅረብ እንዲሇባቸው
ሇመጠቆም ዓሊማ የተዘጋጀ እንጂ የውሌ ስምምነቱ አካሌ አይዯሇም፡፡
1.6 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ይህንን የጨረታ ሰነዴ በማውጣቱ ምክንያት

በማንኛውም ሁኔታ የውሌ ስምምነት እንዱፇጽም አያስገዴዯውም፡፡
1.7 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ባወጣው ጨረታ ምክንያት የተቀበሊቸውን ከተጫራቾች

የሚቀርቡ የመጫረቻ ሰነድችን በባሇቤትነት የመያዝ መብቱ የተጠበቀ ነው፡፡
1/31
በመሆኑም ዘግይተው የዯረሱ ጨረታዎች ካሌሆኑ በስተቀር ተጫራቾች
ያቀረቡት የመጫረቻ ሰነዴ እንዱመሇስሊቸው የመጠየቅ መብት
አይኖራቸውም፡፡
1.8 አንዴ ተጫራች ጨረታ በሚያቀርብበት ጊዜ በጨረታ ሰነደ የተመሇከቱትን

የግዥ ሥነ-ሥርዓቶችና ሁኔታዎች ያሇምንም ገዯብ እንዯተቀበሇ
ይቆጠራሌ፡፡ ስሇሆነም ተጫራቾች የመጫረቻ ሰነዴ ከማቅረባቸው በፉት
በጨረታ ሰነደ ውስጥ የተመሇከቱትን መመሪያዎች፣ ቅፆች፣ የውሌ
ሁኔታዎችና የፌሊጏት ዝርዝሮች በጥንቃቄ ሉመረምሩዋቸው ይገባሌ፡፡
በጨረታ ሰነደ ሊይ የተጠየቁት መረጃዎችና ሰነድች ተሟሌተው በተሰጠው
የጊዜ ገዯብ ካሌቀረቡ ጨረታው ተቀባይነት ሊያገኝ ይችሊሌ፡፡ በጨረታ ሰነደ
ሊይ የተገሇፁ ሁኔታዎች አሟሌቶ አሇማቅረብ ያሇምንም ተጨማሪ የማጣራት
ስራ ከጨረታ ውዴዴር ውጭ ሇመሆን ምክንያት ይሆናሌ፡፡
1.9 በግዥ ፇፃሚው አካሌና በተጫራቾች መካከሌ የሚኖረው ግንኙነት በጽሑፌ

ብቻ ይሆናሌ፡፡ በዚህ የጨረታ ሰነዴ መሠረት “በጽሑፌ” ሲባሌ ግንኙነቱ
በጽሑፌ ሊይ የተመሰረተ ሆኖ የተሊከው መሌዕክት መዴረሱን የሚያረጋግጥ
ማስረጃ መያዝን ይጠይቃሌ።
የገንዘብ ምንጭ
1.10 ግዥ ፇፃሚው አካሌ የአገሌግልት ፌሊጎቶቹን በጨረታው ዝርዝር መረጃ

ሰንጠርዥና በክፌሌ 6 የተመሇከቱትን በማዘጋጀት የግዥ ትዕዛዝ ሇመስጠት
የአገሌግልት ፌሊጏቶች ግዥ የሚውሌ የፀዯቀ (የተፇቀዯ) በጀት ሉኖረው
ይገባሌ፡፡ የፀዯቀ በጀት ካሇው ከአቅራቢ ጋር ውሌ በማሰር የአገሌግልት
ግዥውን ሇመፇፀም ይችሊሌ፡፡
1.11 ክፌያ የሚፇፀመው በቀጥታ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ሲሆን፣ ተዋዋይ ክፌያውን
የሚያገኘው ከግዥ ፇፃሚ አካሌ ጋር በገባው ውሌ መሠረት ይሆናሌ፡፡
አጭበርባሪነት፣ ሙስናና አቤቱታ የሚታይበት ሥርዓት
1.12 የኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዳሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ መንግሥት (ካሁን በኋሊ

“መንግሥት“ እየተባሇ የሚጠራው) በመንግሥት ግዥና ንብረት አስተዲዯር
ኤጀንሲ (ካሁን በኋሊ “ኤጀንሲ“ እየተባሇ የሚጠራው) የሚወከሌ ሲሆን፤ ግዥ
ፇፃሚ አካሊትና ተጫራቾች በግዥ ሂዯት ወቅትና በውልች አፇፃፀም ወቅት
የሥነ-ምግባር ዯንቦችን በፌተኛ ዯረጃ እንዱያከብሩ ይጠበቅባቸዋሌ፡፡
በዚሁ ፖሉሲ መሠረት መንግሥት፦
(ሀ) ከሊይ በአንቀፅ 3 ሊይ ሇተመሇከተው አፇፃፀም ሲባሌ ሇሚከተለት ቃሊት

ቀጥል የተመሇከተውን ፌች ይሰጣሌ፡፡
2/31
I. “የሙስና ዴርጊት” ማሇት የአንዴን የመንግሥት ባሇሥሌጣን በግዥ
ሂዯት ወይም በውሌ አፇፃፀም ወቅት በቀጥታ ወይም በተዘዋዋሪ
መንገዴ ሇማባበሌ (ሇማማሇሌ) በማሰብ ማንኛውንም ዋጋ ያሇው ነገር
መስጠት፣ ወይንም እንዱቀበሌ ማግባባት ማሇት ነው፡፡
II. “የማጭበርበር ዴርጊት” ማሇት ያሌተገባን የገንዘብ ወይም ላሊ ጥቅም

ሇማግኘት፣ ወይም ግዳታን ሊሇመወጣት በማሰብ የግዥ ሂዯቱንና
የውሌ አፇፃፀሙን በሚጏዲ መሌኩ ሀቁን በመሇወጥና አዛብቶ
በማቅረብ ሆን ተብል ወይም በቸሌተኝነት የሚፇፀም ዴርጊት ነው፡፡
III. “የመመሳጠር ዴርጊት” ማሇት ሁሇት ወይም ከሁሇት በሊይ የሆኑ

ተጫራቾች የግዥ ፇፃሚው አካሌ እያወቀም ሆነ ሳያውቀው
በመመሳጠር ውዴዴር አሌባና ተገቢ ያሌሆነ ዋጋን መፌጠር ማሇት
ነው፡፡
IV. “የማስገዯዴ ዴርጊት” ማሇት በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ

የሰዎችን አካሌና ንብረት በመጉዲትና ሇመጉዲት በማስፇራራት
በግዥ ሂዯት ውስጥ ያሊቸውን ተሳትፍ ወይም የውሌ አፇፃፀም
ማዛባት ማሇት ነው፡፡
V. “የመግታት (የማዯናቀፌ) ዴርጊት” ማሇት:-
 ሇምርመራ ጉዲይ በፋዳራሌ ስነ-ምግባርና ፀረ-ሙስና ኮሚሽን፣

በፋዳራሌ ኦዱተር ጀነራሌና በመንግሥት ግዥና ንብረት
አስተዲዯር ኤጀንሲ ወይም በኦዱተሮች የሚፇሇጉ
መረጃዎችን በማጥፊት፣ በማስፇራራትና ጉዲት በማዴረስ
መረጃዎችን እንዲይታወቁ በማዴረግ፣ የምርመራ ሂዯቶችን
መግታት ወይም ማዯናቀፌ ማሇት ነው፡፡
 የዚህ መዯበኛ የጨረታ ሰነዴ አካሌ በሆነው የተጫራቾች

መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 3.5 ሊይ የተመሇከቱትን የቁጥጥርና
የኦዱት ሥራዎች ማዯናቀፌ ከመግታት ዴርጊት ጋር አብሮ
የሚታይ ይሆናሌ፡፡
(ሇ) በአሸናፉነት የተመረጡ ተጫራቾች በራሳቸው ወይም በተወካያቸው

አማካኝነት የሙስናና የማጭበርበር፣ የማሴር፣ የማስገዯዴና
የመግታት/ማዯናቀፌ ዴርጊት በጨረታው ሂዯት ወቅት ከፇፀሙ
ከጨረታው ይሰረዛለ፡፡
(ሐ) ተጫራቾች በማንኛውም የጨረታ ሂዯት ጊዜ ወይም በውሌ አፇፃፀም

ወቅት በሙስና፣ በማጭበርበር፣ በመመሳጠር፣ በማስገዯዴና በማዯናቀፌ
ተግባር ተካፊይ መሆናቸው ከተረጋገጠ ሇተወሰነ ጊዜ በመንግሥት ግዥ
3/31
ተካፊይ እንዲይሆኑ ይታገዲለ፡፡ የታገደ ተጫራቸች ዝርዝር
ከኤጀንሲው ዴረ-ገፅ http://www.ppa.gov.et ሊይ ማግኘት ይቻሊሌ፡፡
1.13 ከሊይ በንዐስ አንቀጽ 3.1 ሊይ ከተጠቀሰው ጋር በተያያዘ የግዥ ፇፃሚ አካለ
ወይም ተጫራቹ ወይም የተጫራቹ ተወካይ በአገሌግልት ግዥ ሂዯት ወይም
በውሌ አፇፃፀም ወቅት በሙስና ወይም በማጭበርበር ወይም በመሳሰለት
ዴርጊቶች መሳተፊቸው ከተረጋገጠ/ከታወቀ ግዥ ፇፃሚው አካሌ
የአገሌግልት ግዥ ውለን ሉያቋርጥ ይችሊሌ፡፡
1.14 የጨረታውን ውጤት ባሌተገባ ሁኔታ ሇማስቀየር በማሰብ ሇግዥ ፇፃሚው

አካሌ ባሇሥሌጣን ወይም ሇግዥ ሠራተኛ ማማሇያ የሰጠ ወይም ሇመስጠት
ጥያቄ ያቀረበ ተጫራች ከጨረታው እንዱሰረዝ ይዯረጋሌ፡፡ በላልች
የመንግሥት ግዥዎችም እንዲይሳተፌ ይዯረጋሌ፡፡ ያስያዘው የጨረታ
ዋስትናም ይወረሳሌ፡፡
1.15 ተጫራቾች በሙስናና በማጭበርበር ጉዲይ ሊይ የተመሇከቱትን ሁኔታዎች

መቀበሊቸውን በጨረታ ማቅረቢያ ሰነዲቸው ሊይ ማመሌከት ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.16 ከዚህ ውሌ አፇፃፀም ጋር በተያያዘ የአቅራቢዎች የሂሳብ ሰነድች ኤጀንሲው

በሚመዴባቸው ኦዱተሮች እንዱመረመሩና ኦዱት እንዱዯረጉ ኤጀንሲው
የመጠየቅ መብት አሇው፡፡
1.17 በመንግስት የግዥ አዋጅና መመሪያ መሠረት አንዴ ተጫራች ከጨረታ

አፇፃፀም ሂዯት ጋር በተያያዘ የግዥ ፇፃሚው አካሌ አዋጁንና መመሪያውን
የጣሰ ከመሰሇውና ቅር ከተሰኘ አፇፃጸሙ አንዯገና እንዱታይሇት ወይም
እንዱጣራሇት ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ የበሊይ ሀሊፉ አቤቱታውን የማቅረብ
መብት አሇው። ተጫራቹ ቅሬታ ያስከተሇበትን ዴርጊት ባወቀ ወይም
ሉያውቅ ይገባ ከነበረበት ቀን ጀምሮ በሚቆጠር በአምስት የስራ ቀናት ውስጥ
ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ የበሊይ ሀሊፉ አቤቱታውን በፅሑፌ ማቅረብ
ይኖርበታሌ፡፡ የግዥ ፇፃሚው አካሌ የበሊይ ኃሊፉ በአስር የስራ ቀናት ውስጥ
ውሳኔ ካሌሰጠ ወይም ተጫራቹ በተሰጠው ውሳኔ ካሌረካ ውሳኔ ከተሰጠበት
ቀን ጀምሮ በሚቆጠር ባለት አምስት የስራ ቀናት ውስጥ አቤቱታውን
ሇቦርዴ ማቅረብ ይችሊሌ፡፡ ቦርደ የሚሰጠው ውሳኔ በሁሇቱም አካሊት ሊይ
ተፇፃሚነት ይኖረዋሌ፡፡
ተቀባይነት ያሊቸው ተጫራቾች
1.18 አንዴ ተጫራች የተፇጥሮ ሰው፣ የግሌ ዴርጅት፣ የመንግሥት ዴርጅት፣

(በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.5 መሠረት) ወይም በማንኛውም
ዓይነት ሽርክና ማህበር፣ በጊዜያዊ ህብረት ወይም በማህበር መሌክ
4/31
በስምምነት ውስጥ ያሇ ወይም አዱስ ስምምነት ሇመፌጠር ይፊዊ ዕቅዴ
ያሇው ሉሆን ይችሊሌ፡፡
(ሀ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ በላሊ አኳኋን ካሌተገሇፀ

በስተቀር በሽርክና ማህበር፣ ጊዜያዊ ህብረት ዯረጃ ወይም ማህበር
የታቀፈ የጥምረቱ አባሊት በጋራና በተናጠሌ ተጠያቂ ይሆናለ፡፡
(ሇ) የሽርክና ማህበራት/ ጊዜያዊ ህብረቶችና ማህበሮች እነሱን ወክል

በጨረታ ሂዯት ጊዜና በውሌ አፇፃፀም ወቅት ሉሰራሊቸው የሚችሌ
ተወካይ መምረጥ ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.19 በዚህ መዯበኛ የጨረታ ሰነዴ ክፌሌ 5 በተመሇከተው መሠረት ይህ ጨረታ

ሇማናቸውም የብቁ ሀገሮች ተጫራቾች ክፌት ነው፡፡ አንዴ ተጫራች የአንዴ
ሀገር ዜጋ ከሆነ ወይም በዚያ ሀገር ሕግ መሠረት ከተቋቋመ፣ ከተዋሃዯ፣
ከተመዘገበ ወይም በዚያ ሀገር ሕግ የሚሰራ ከሆነ የዚያ ሀገር ዜግነት
እንዲሇው ይቆጠራሌ፡፡ ይህ መስፇርት አገሌግልቶችን ያቀርባለ ተብሇው
የሚታሰቡ የንዐስ ኮንትራክተሮች ዜግነትም ሇመወሰን ጭምር ተግባራዊ
ይሆናሌ፡፡
1.20 ማንኛውም ተጫራች የጥቅም ግጭት ሉኖረው አይገባም፡፡ በጥቅም ግጭት

ውስጥ መኖራቸው የተዯረሰባቸው ተጫራቾች ሁለ ውዴቅ ይዯረጋለ፡፡ አንዴ
ተጫራች በዚሁ የጨረታ ሂዯት ውስጥ ከአንዴ ወይም ከላልች አካሊት ጋር
የጥቅም ግጭት አሇው ተብል የሚወሰዯው፦
(ሀ) አሁን ወይም ከዚህ ቀዯም በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ በጨረታ

ሇሚገዙ አገሌግልቶች ተያያዥ በሰነዴ ዝግጅት ወይም በማማከር
አገሌግልት ከተሳተፈ ዴርጅቶች ግንኙነት ካሇው ወይም ከአጋሮቹ አንደ
በመሆን በስራው ተሳታፉ ከነበረ፣ ወይም
(ሇ) በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ ከሦስተኛ አካሌ ጋር ባሇው ግንኙነት

ምክንያት መረጃዎችን በመስጠት በላልች ተጫራቾች እና በግዥ
ፇፃሚው አካሌ የግዥ ውሳኔ አሰጣጥ ሊይ ተፅዕኖ በማሳዯር የጨረታውን
ሂዯት ሉያዛባ የሚችሌ ከሆነና
(ሐ) በጨረታ ሂዯት ወቅት ከአንዴ በሊይ የመጫረቻ ሰነዴ ያቀረበ እንዯሆነ
ነው፡፡
1.21 አንዴ ተጫራች በጨረታ ማስረከቢያ ቀነ-ገዯብ ወይም ከዚያ በኋሊም ቢሆን
በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 3.1(ሐ) መሠረት በኤጀንሲው ዕገዲ
የተጣሇበት ከሆነ ይህንን ጨረታ ሇመካፇሌ ብቁ አይሆንም፡፡
1.22 በግዥ ፇፃሚው አካሌ መስሪያ ቤት የሚተዲዯሩ እስካሌሆኑ ዴረስ ህጋዊ

ሰውነት ያሊቸው፣ በፊይናንስ ራሳቸውን ችሇው የሚተዲዯሩና በንግዴ ሕግ
5/31
መሠረት ተቋቁመው የሚሰሩ የመንግሥት የሌማት ዴርጅቶች ሇመጫረት
ብቁ ናቸው፡፡
1.23 በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ካሌተገሇፀ በስተቀር ተጫራቾች ከዚህ

በታች የተመሇከቱትን የብቁነት ማረጋገጫዎች ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ
ማቅረብ ይኖርባቸዋሌ፡፡
(ሀ) ዕዲ መክፇሌ ያሊቃታቸው፣ ያሌከሰሩ፣ በመፌረስ ሊይ ያሌሆኑ፤ የንግዴ

ስራቸው ያሌተገዯባቸውና በክስ ሊይ የማይገኙ፣
(ሇ) የሚከተለትን ጨምሮ የተጫራችን ህጋዊነት የሚያሳዩ ማስረጃዎችን
ማቅረብ አስፇሊጊ ነው።
I. የተጫራቹን የስራ ዘርፌ የሚያሳይ የታዯሰ የንግዴ ፇቃዴ

II. የተጨማሪ እሴት ታክስ ምዝገባ ሰርቲፉኬት (የሀገር ውስጥ
ተጫራቾችን ብቻ ይመሇከታሌ)
III. በመንግሥት የግብር ሕግ መሠረት ግብር የመክፇሌ ግዳታቸውን
የተወጡ መሆኑን የሚያሳይ ሰርቲፉኬት (የሀገር ውስጥ
ተጫራቾችን ብቻ ይመሇከታሌ)
IV. አግባብነት ያሇው የሙያ ብቃት ሰርቲፉኬት (በጨረታ ዝርዝር
መረጃ ሠንጠረዥ ከተጠየቀ)
(ሐ) የውጭ ሀገር ተጫራቾች እንዯአስፇሊጊነቱ የንግዴ ምዝገባ ሰርቲፉኬት

ወይም የንግዴ ፇቃዴ ከተመዘገቡበት ሀገር ማቅረብ ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.24 በመንግሥት ግዥ ሇመሳተፌ በኤጀንሲው ዴረ ገፅ በአቅራቢነት መመዝገብ

ቅዴመ ሁኔታ ነው። (ይህ የሀገር ውስጥ ተጫራቾችን ብቻ ይመሇከታሌ)።
በመንግሥት ግዥ መሳተፌ የሚፇሌጉ ዕጩ ተወዲዲሪዎች በኤጀንሲው ዴረ
ገፅ ሊይ ሇዚሁ አሊማ የተዘጋጀውን ፍርም/ቅፅ በመጠቀም መመዝገብ
ይኖርባቸዋሌ።
1.25 ተጫራቾች በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በተጠቀሰው መሠረት

ህጋዊነታቸው ቀጣይነት ያሇው መሆኑን የሚያሳዩ ማስረጃዎችን ሇግዥ
ፇፃሚው አካሌ ማቅረብ ይኖርባቸዋሌ፡፡
የተጫራቾች ብቃት
5.1 የተጫራቾች ብቃት የሚገመገመው በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 35

መሠረት ይሆናሌ፡፡
5.2 ብቃት ያሊቸው ተጫራቾች ብቻ ሇውሌ ስምምነት ይመረጣለ፡፡
6/31
ሇ. የጨረታ ሰነዴ ይዘት
የጨረታ ሰነዴ
1.26 ይህ የጨረታ ሰነዴ ከዚህ በታች የተመሇከቱትን ክፌልች የሚያጠቃሌሌና

በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 8 ከተመሇከቱት ተጨማሪ ጽሑፍች ጋር
በጥምረት መነበብ ያሇባቸውን የጨረታ ሰነዴ ምዕራፍች 1፣ 2 እና 3
ያካትታሌ፡፡
ምዕራፌ 1:- የጨረታ ሥነ-ሥርዓት

ክፌሌ 1 - የተጫራቾች መመሪያ
ክፌሌ 2 - የጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ
ክፌሌ 3 - የጨረታዎች ግምገማ ዘዳና መስፇርቶች
ክፌሌ 4 - የጨረታ ቅፆች
ክፌሌ 5 - በጨረታው መሳተፌ የሚችለ ሀገሮች (ብቁ ሀገሮች)
ምዕራፌ 2:- የተፇሊጊ ነጥቦች ሠንጠረዥ

ክፌሌ 6 - የፌሊጎት መግሇጫ /ቢጋር/ (Terms of reference)
ምዕራፌ 3:- ውሌ
ክፌሌ 7 - አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች
ክፌሌ 8 - ሌዩ የውሌ ሁኔታዎች
ክፌሌ 9 - የውሌ ቅፆች
1.27 የጨረታ ማስታወቂያ የጨረታው ሰነዴ አካሌ አይዯሇም፡፡ በጨረታ

ማስታወቂያውና በጨረታ ሰነደ የተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 6.1
መካከሌ ሌዩነት ቢኖር በጨረታ ሰነደ ሊይ የተገሇፀው ተቀባይነት ይኖረዋሌ፡፡
1.28 ተጫራቾቹ የጨረታ ሰነዲቸውን በቀጥታ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ

ካሇመውሰዲቸው ጋር ተያይዞ ሇሚከሰት ማንኛውም ጉዴሇት ወይም
አሇመሟሊት ግዥ ፇፃሚው መ/ቤት ተጠያቂነት የሇበትም፡፡ ተጫራቾች
የጨረታ ሰነደን በቀጥታ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ያሌተቀበለ ከሆነ በግምገማ
ወቅት ውዴቅ ሉዯረጉ ይችሊለ፡፡ የጨረታ ሰነድቹ በውክሌና በሽያጭ
የተወሰደ ከሆነ የጨረታ ሰነድቹ በሚወሰደበት ጊዜ የተጫራቾቹ ስም በግዥ
ፇፃሚው አካሌ ዘንዴ መመዝገብ አሇበት፡፡
1.29 ተጫራቾች በጨረታ ሰነድቹ ውስጥ የተመሇከቱትን ሁለንም ማሳሰቢያዎች፣

ቅፆች፣ ቃሊቶችንና መዘርዝሮችን ይመረምራለ ተብል ይጠበቃሌ፡፡ አንዴ
ተጫራች በጨረታ ሰነደ የተጠየቁትን መረጃዎችና ሰነድች አሟሌቶ ካሊቀረበ
ግዥ ፇፃሚው አካሌ ከጨረታው እንዱወጣ ሉያዯርገው ይችሊሌ፡፡
7/31
በጨረታ ሰነድች ሊይ የሚሰጥ የፅሑፌ ማብራሪያ
1.30 በጨረታ ሰነድቹ ሊይ ማብራሪያ የሚፇሌግ ተጫራች በጨረታ ዝርዝር መረጃ

ሠንጠረዥ ውስጥ የተጠቀሰው የግዥ ፇፃሚ አካሌ አዴራሻ ተጠቅሞ
የሚፇሌገውን ማብራሪያ በፅሑፌ መጠየቅ ይኖርበታሌ፡፡ የግዥ ፇፃሚው
አካሌ ማንኛውም ከጨረታ ማቅረቢያ የመጨረሻ ቀን አስር ቀናት በፉት
ሇዯረሱት የማብራሪያ ጥያቄዎች በሙለ በፅሑፌ መሌስ ይሰጣሌ፡፡ የግዥ
ፇፃሚው አካሌ የመሌሱን ቅጂዎች የጠያቂውን ማንነት ሳይገሌፅ የጨረታ
ሰነዴ በቀጥታ ከተቋሙ ሇገዙት ተጫራቾች በሙለ ይሌካሌ፡፡ የግዥ ፇፃሚው
አካሌ በማብራሪያው ውጤት መሠረት የጨረታ ሰነድቹን የሚያሻሽሌ ከሆነም
ይህንኑ የሚያዯርገው በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 8 እና ንዐስ አንቀጽ
24.2 የተመሇከተውን ሥነ-ሥርዓት ተከትል ነው፡፡
1.31 በጨረታ ሂዯትም ሆነ በጨረታ ግምገማ ወቅት ተቀባይነት የሚኖረው በቀጥታ

ከግዥ ፇፃሚው አካሌ በፅሑፌ የተሰጠ የማብራሪያ ጥያቄ መሌስ ብቻ ነው፡፡
በላሊ አኳኋን ማሇትም በቃሌ፣ በፅሑፌ፣ ወይም በግዥ ፇፃሚው አካሌ
ሠራተኛ ወይም በላሊ ተወካይ ወይም በላሊ ሦስተኛ አካሌ የተሰጡ መሌሶች
ወይም ማብራሪያዎች ከግዥ ፇፃሚው አካሌ የተሰጡ ማብራሪያዎች ተዯርገው
አይቆጠሩም፡፡
በጨረታ ሰነድች ሊይ ስሇሚዯረግ ማሻሻያ
1.32 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በራሱ ተነሳሽነት ወይም በተጫራቾች ጠያቂነት

ምክንያት የጨረታ ሰነዴ ማሻሻሌ አስፇሊጊ ሆኖ ሲያገኘው የጨረታ
ማስረከቢያ ቀነ-ገዯብ ከማሇቁ በፉት የጨረታ ሰነድቹን በፅሑፌ ሉያሻሽሊቸው
ይችሊሌ፡፡
1.33 ማንኛውም በግዥ ፇፃሚው አካሌ የተዯረገ ማሻሻያ የጨረታ ሰነደ አካሌ ሆኖ
የጨረታ ሰነደን በቀጥታ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇወሰደ ተጫራቾች በሙለ
በተመሳሳይ ጊዜ በፅሑፌ መሰራጨት አሇበት፡፡ ተጫራቾችም የማሻሻያ
ፅሑፈን በቀጥታ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ መረከባቸውን ማሳወቅና የጨረታ
ሰነደ አካሌ መሆኑን አውቀው የመጫረቻ ሰነዲቸውን በተሻሻሇው የጨረታ
ሰነዴ መሰረት ማቅረብ ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.34 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በጨረታ ሰነደ ሊይ በተዯረገው ማሻሻያ ምክንያት

ተጫራቾች የመጫረቻ ሰነዲቸውን ሇማዘጋጀትና ሇማስረከብ በቂ ጊዜ
አይኖራቸውም ብል ሲያምን በተጫራቾቸ መመሪያ ንዐሰ አንቀጽ 8.1
መሠረት የጨረታ ማቅረቢያ ቀነ-ገዯብ ሉያራዝም ይችሊሌ።
8/31
የቅዴመ-ጨረታ ስብሰባ (ኮንፇረንስ) እና ጉብኝት
1.35 የግዥ ፇፃሚው አካሌ አስፇሊጊ ነው ብል ካመነበት የጨረታ ሰነዴ ከገዙት

ተጫራቾች ጋር የቅዴመ ጨረታ የውይይት መዴረክ ሉያዘጋጅ ይችሊሌ፡፡
ውይይቱ የሚካሄዯው በጨረታ ሰነድቹ ይዘት ሊይ ይሆናሌ፡፡ ከዚሁ በተጨማሪ
የግዥ ፇፃሚው አካሌ የሳይት ጉብኝት ሉያዘጋጅ ይችሊሌ፡፡ በቅዴመ ጨረታ
ውይይትና ጉብኝት ምክንያት የሚፇጠሩ ወጪዎች ሁለ የሚሸፇኑት
በራሳቸው በተጫራቾች ይሆናሌ፡፡
1.36 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ቅዴመ ጨረታ ስብሰባና ጉብኝት ሇማዘጋጀት ሲያስብ
በቅዴሚያ ሇተጫራቾች ስብሰባና ጉብኝቱ የሚካሄዴበትን ቀንና ሰዓት
እንዱሁም አዴራሻ በፅሑፌ ማሳወቅ ይኖርበታሌ፡፡
1.37 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በቅዴመ ጨረታ ስብሰባና ጉብኝት ጊዜ ተጫራቾችን

በተገቢው መንገዴ ያስተናግዲሌ፡፡ ሇሁለም ተጫራቾች በስብሰባው የመሳተፌ
ዕዴሌ ሇመስጠት ያመች ዘንዴ በስብሰባው ሊይ ከአንዴ ዴርጅት በስብሰባውና
ጉብኝቱ ወቅት መሳተፌ የሚችለት ሁሇት ተወካዮች ብቻ ናቸው፡፡ የቅዴመ
ጨረታ ስብሰባና ጉብኝት ሇመሳተፌ የሚወጣ ወጪ የሚሸፇነው በተጫራቾች
ነው፡፡
1.38 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ተጫራቾች ያለዋቸውን ጥያቄዎችና ማብራሪያዎች

በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በተመሇከተው አዴራሻ፣ ቀንና ሰዓት
መሠረት እንዱያቀርቡ ይጋብዛሌ፡፡
1.39 የቅዴመ ጨረታው ውይይት በቃሇ ጉባኤ ይያዛሌ፡፡ ተጫራቾች በውይይቱ

ውስጥ የተነሱትን ማብራሪያዎች በጨረታ ማቅረቢያቸው ማካተት ይችለ
ዘንዴ የቃሇ ጉባኤው ኮፒ የጨረታ ሰነዴ ሇገዙ ሁለ ይሊክሊቸዋሌ፡፡
ሐ. የጨረታ አዘገጃጀት
በጨረታ የመሳተፌ ወጪ
10.1 ተጫራቾች ከጨረታ ዋጋ ማቅረቢያ ሰነዴ ማዘጋጃና ማስረከቢያ ጋር

የተያያዙ ወጪዎችን በሙለ እራሳቸው ይችሊለ፡፡ የጨረታው ሁኔታም ሆነ
ውጤት ምንም ይሁን ምን ግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇነዚሁ ወጪዎች ተጠያቂ
አይሆንም፡፡
9/31
የጨረታ ቋንቋ
1.40 ጨረታውም ሆነ በተጫራቾችና በግዥ ፇፃሚ አካሌ መካከሌ የሚዯረጉ ሁለም

የፅሑፌ ሌውውጦች በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በተጠቀሰው ቋንቋ
መሠረት መሆን አሇበት፡፡
1.41 በላሊ ቋንቋ የተዘጋጁ ጨረታዎችና ዯጋፉ ሰነድች ሕጋዊና ብቃት ባሇው
ባሇሙያ መተርጎም ይኖርባቸዋሌ፡፡ የትርጉሙ ኮፒ ከዋናው ሰነዴ ጋር
ተያይዞ መቅረብ ይኖርበታሌ፡፡
1.42 ሌዩነቱ ጥቃቅን ብል ካሊመነ በስተቀር በዋናው የመጫረቻ ሰነዴና

በተተረጏመው የመጫረቻ ሰነዴ መካከሌ ሌዩነት መኖሩ ሲታወቅ የግዥ
ፇፃሚው አካሌ የመጫረቻ ሰነደን ውዴቅ ያዯርገዋሌ፡፡
የጨረታ ዋጋዎችና ቅናሾች
1.43 ተጫራቾች የሚያቀርቡአቸው ዋጋዎችና ቅናሾች በጨረታ ማቅረቢያ

ሠንጠረዥና በክፌሌ 4 በተመሇከተው የጨረታ ቅፅ መሠረት ሲሆን ከዚህ
በታች ከተዘረዘሩት ጋር የተጣጣሙ መሆን ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.44 በክፌሌ 6 ሊይ የተመሇከቱት የአቅርቦት ፌሊጏቶች በዝርዝር ሇቀመጡና

ሇእያንዲንዲቸው ዋጋ ሉቀርብሊቸው ይገባሌ፡፡ የአቅርቦት ፌሊጏቶች
ተዘርዝረው ዋጋ ያሌተሰጣቸው ከሆነ የነዚሁ ፌሊጏቶች ዋጋ በላልች
ፌሊጏቶች ውስጥ እንዯተካተተ ይቆጠራሌ፡፡ በዝርዝር ውስጥ ያሌተካተቱ
የአቅርቦት ፌሊጏቶች የዋጋ አሰጣጥን በተመሇከተ በተጫራቾች መመሪያ
ንዐስ አንቀጽ 31.3 መሠረት የሚፇፀም ይሆናሌ፡፡
1.45 በጨረታ ማቅረቢያ ሠንጠረዥ ሊይ ተሞሌቶ የሚቀርበው ጠቅሊሊ ዋጋ

ማናቸውንም ታክስ ያካተተ መሆነ አሇበት። ሆኖም በሁኔታዎች ሊይ
የተመሰረቱ ቅናሾች የጠቅሊሊ ዋጋው አካሌ አይሆኑም፡፡
1.46 ተጫራቹ ያቀረባቸውን ቅናሾችና የአተገባበራቸው ዘዳ በጨረታ ማስረከቢያው

ሠንጠረዥ ውስጥ መጥቀስ ይኖርበታሌ፡፡
1.47 የኢንኮተርም (Incoterm) እና ላልች ተመሳሳይ ቃልች አረዲዴ በተጫራቾች

መመሪያና በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በተመሇከተው መሠረት ዓሇም
አቀፌ የንግዴ ም/ቤት በሚያሳትመው ወቅታዊ የኢንኮተርም ዯንብ መሠረት
የሚፇፀም ይሆናሌ፡፡
1.48 በተጫራቹ የቀረቡ ዋጋዎች በጨረታ ግምገማ ጊዜና በውሌ አፇፃፀም ወቅት
በምንም ዓይነት የማይቀየሩና ሇውጥ የማይዯረግባቸው መሆን አሇባቸው፡፡
ሇዋጋ ሇውጥ ክፌት የሆኑ የጨረታ ሰነድች ተቀባይነት አይኖራቸውም፡፡
10/31
1.49 በጨረታ ዝርዘር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀጽ 1.3 ሊይ በተገሇፀው
መሠረት ጨረታዎች በልት (lot) ወይም በፓኬጅ (package) ዯረጃ መቅረብ
ይችሊለ፡፡ በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ካሌተገሇፀ በስተቀር
የሚቀርቡት ዋጋዎች በእያንዲንደ ልት (lot) ግዥ ውስጥ ከተዘረዘሩት
የአቅርቦት ፌሊጏቶችና መጠን ጋር ሙለ በሙለ (መቶ በመቶ) መጣጣም
ይኖርባቸዋሌ፡፡ የዋጋ ቅናሽ የሚቀርበው በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ
12.4 በተመሇከተው መሠረት ሲሆን በጨረታ መክፇቻ ወቅት ሇማሳወቅ
በሚያስችሌ መሌኩ በግሌጽ መፃፌ ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.50 ተጫራቾቹ የውጭ ሀገር በሚሆኑበት ጊዜና የሀገር ውስጥ ግብዓት መጠቀም
በሚፇሌጉበት ጊዜ ሇሀገር ውስጥ ግብዓት የሚቀርበው ዋጋ በዋጋ ማቅረቢያው
ሠንጠረዥ ውስጥ በኢትዮጵያ ብር መሆን ይኖርበታሌ፡፡
ዋጋ የሚቀርብባቸው የገንዘብ አይነቶች
1.51 በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ካሌተገሇፀ በስተቀር ተጫራቹ

የሚያቀርባቸው ዕቃዎችና ተያያዥ አገሌግልቶች ከሀገር ውስጥ ከሆነ ዋጋ
መቅረብ ያሇበት በኢትዮጵያ ብር ነው፡፡
1.52 ተጫራቹ ዕቃዎችንና ተያያዥ አገሌግልቶችን የሚያቀርበው ከውጭ ሀገር

ከሆነ የሚያቀርበው ዋጋ በቀሊለ ሉቀየሩ ወይም ሉሇወጡ በሚችለ የገንዘብ
አይነቶች መሆኑ እንዯተጠበቀ ሆኖ በተሇያዩ የገንዘብ አይነቶች ማቅረብ
ይችሊሌ። ይሁን እንጂ ከኢትዮጵያ ገንዘብ ውጭ ከሦስት ዓይነት ገንዘብ በሊይ
ማቅረብ አይቻሌም፡፡
የተጫራቾች የሙያ ብቃትና አቅም
1.53 የተጫራቾችን ሙያዊ ብቃትና አቅም ሇማረጋገጥ እንዱቻሌ በጨረታ ዝርዝር

መረጃ ሠንጠረዥ ሊይ በተመሇከተውና በክፌሌ 4 የጨረታ ቅፆች ሊይ ባሇው
የተጫራቾች የሙያ ብቃት ማረጋገጫ መሙያ ቅፅ ሊይ አስፇሊጊ የሆኑ
መረጃዎችን በመሙሊት ማቅረብ ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.54 በጨረታ ሰነደ ውስጥ የተመሇከቱትን አገሌግልቶች በመስጠት ረገዴ በዋናነት

የሚሳተፈት ቁሌፌ ሠራተኞች የትምህርትና የሥሌጠና ዝግጅት፣ የሥራ
ሌምዴና የፕሮጀክት አፇፃፀም ሌምዴ የሚያሳይ ዝርዝር ተፇሊጊ መረጃ
(Resume) መቅረብ ይኖርበታሌ፡፡
1.55 ይህንን የጨረታ ሰነዴ በሚገመገምበት ጊዜ ሉገኙ የሚችለና ተጫራቾች

ሊቀረቡዋቸው ግሇሰቦች ምስክርነት ሉሰጡ የሚችለ ሰዎች ዝርዝር
በተጫራቾች መቅረብ ይኖርበታሌ፡፡
11/31
የተጫራቾች የፊይናንስ አቅም
1.56 ተጫራቹ ይህን ውሌ ሇመፇፀም በቂ የሆነ የፊይናንስ አቅም ያሇው መሆኑን

በሚያሳይ መሌኩ የጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በሚያዘው መሠረት
በክፌሌ 4 የተመሇከተውን የተጫራቾች አግባብነት ማረጋገጫ ሞሌቶ ማቅረብ
ይኖርበታሌ፡፡
1.57 ከሊይ በንዐስ አንቀጽ 15.1 በተገሇጸው መሠረት ከዚህ በታች የተዘረዘሩት
ሰነድች አብረው መቅረብ አሇባቸው፡፡
(ሀ) በኦዱተር የተረጋገጠ የፊይናንስ ማረጋገጫ

(ሇ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ የተገሇፁ ላልች ሰነድች
የተጫራች ቴክኒካሌ ብቃት፣ ክህልትና ሌምዴ
1.58 ተጫራቹ የኩባንያውን አዯረጃጀትና አጠቃሊይ ሁኔታ የሚያሳይ መረጃ

ማቅረብ አሇበት፡፡ ከዚህ በተጨማሪ በክፌሌ 6 የተመሇከቱትን ዕቃዎችና
ተያያየዥ አገሌግልቶች በተገቢው ሁኔታ ሇማቅረብ የሚያስችሌ ሌምዴና
ችልታ በተመሳሳይ የስራ መስክ ሊይ ያሇው መሆኑን በግሌፅ ማሳየት
ይኖርበታሌ፡፡ ተጫራቹ አሁን በእጁ ከሚገኙ ላልች አቅርቦቶች ጋር
በማጣጣም በዚሁ ጨረታ ሰነዴ ውስጥ የተመሇከቱትን ሥራዎች እንዳት
ሇማስኬዴ እንዲሰበና በምን ዓይነት ሁኔታ መሥራት እንዯሚችሌ የሚያሳይ
ዕቅዴ ማቅረብ ይኖርበታሌ፡፡
1.59 መረጃው በክፌሌ 4 በሚገኘው የተጫራቾች አግባብነት ማረጋገጫ ቅፅ ሊይ

ተሞሌቶ መቅረብ ይኖርበታሌ፡፡
1.60 ተጫራቹ ከዚህ በፉት ሊከናወናቸው ተመሳሳይ ውልች ከአሠሪው አካሌ

የመሌካም ሥራ ማረጋገጫ ማስረጃ ማቅረብ አሇበት፡፡ ማስረጃው የተሰጡትን
ኮንትራቶች በአግባቡ ማከናወኑን፣ እንዱሁም የኮንትራቱን መጠንና ዓይነት
የሚያሳይ ማስረጃውን ሉያረጋግጡ የሚችለ ሰዎችን ስም፣ የሥራ ኃሊፉነት፣
አዴራሻ፣ ኢሜይሌና ስሌክ ቁጥር ጭምር ማካተት ይኖርበታሌ፡፡ ማስረጃውን
የሚሰጠው አካሌ የአሠሪው ፕሮጀክት አስተዲዲሪ ወይም በከፌተኛ ኃሊፉነት
ሊይ ያሇና የተጫራቹ ሥራ በውሌ የሚያውቅ መሆን ይኖርበታሌ፡፡ የግዥ
ፇፃሚው አካሌ እንዯአስፇሊጊነቱ በጨረታ ግምገማ ወቅት ማስረጃ የሰጡትን
አካሊት ሉያነጋግር ይችሊሌ፡፡
1.61 የሚቀርቡት የመሌካም ሥራ ማስረጃዎች የሚከተለትን መረጃዎች ማካተት

አሇባቸው፡፡
(ሀ) ኮንትራቱን የፇረሙት አካሊት ስምና የተፇረመበት ቦታ

(ሇ) የኮንትራቱን ዓይነት
12/31
(ሐ) የኮንትራቱን መጠን
(መ) ኮንትራቱ የተከናወነበትን ጊዜና ቦታ
(ሠ) ኮንትራቱ በአጥጋቢ ሁኔታ ስሇመከናወኑ
1.62 አንዴ ተጫራች ከአሠሪው አካሌ የመሌካም ስራ አፇፃፀም ማስረጃ ባያቀርብም

እንኳ ሥራውን በአጥጋቢ ሁኔታ ማከናወኑን ከገሇፀና የመሌካም ሥራ
አፇፃፀም ማስረጃ እንዱሰጠው ያሰራውን አካሌ የጠየቀበት ማስረጃ ካቀረበ
ተቀባይነት ሉኖረው ይችሊሌ፡፡
1.63 ተጫራቹ ወይም ተጫራቾቹ ያቀረቡት በሽርክና (በጋራ ማህበር) ከሆነ ከዚህ
በሊይ የተጠቀሱት መረጃዎች በሙለ ሇሁለም የማህበሩ አካሊት መገሇፅ
ይኖርባቸዋሌ፡፡ ከዚህ በተጨማሪ ጨረታው የእያንዲንደ ማህበር አባሌ
የይሁንታ ዴጋፌ ማስረጃ ማካተት ይኖርበታሌ፡፡
1.64 በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በላሊ ሁኔታ ካሌተጠቀሰ በስተቀር የግዥ
ፇፃሚው አካሌ የተጫራቹን ወቅታዊ የቴክኒክ ብቃትና አቅም ይህን ውሌ
ሇመፇፀም የሚያስችሌ መሆኑን ሇማረጋገጥ በአካሌ ጭምር በመገኘት ሉያጣራ
ይችሊሌ፡፡
የሽሙር ማህበር ወይም ጊዜያዊ ጥምረት
1.65 ተጫራቹ የጋራ ማህበር ወይም ጊዜያዊ ማህበር ከሆነ እንዯ አንዴ ኮንትራት
ተዯርጎ ይቆጠራሌ፡፡ እነዚህ ማህበራት ከመሀከሊቸው እንዯ መሪ ሆኖ የሚሰራ
አንዴ ሰው ይወክሊለ፡፡ በጋራ ማህበሩ ወይም በጊዜያዊ ማህበሩ
የተወከሇው/ኃሊፉነት የተሰጠው ሰው ኮንትራት ይፇርማሌ፡፡ ሆኖም የማህበሩ
አባሊት የጋራ እና የተናጠሌ ተጠያቂነት ይኖራቸዋሌ፡፡ ጨረታ ከቀረበ በኋሊ
ያሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ዕውቅና የጋራ ማህበሩ ወይም ጊዜያዊ ማህበሩን
ጥምረት መቀየር አይቻሌም፡፡
1.66 ኮንትራቱን ሇመፇራረም በጋራ ማህበሩ ወይም በጊዜያዊ ማህበሩ የተወከሇ

ሰው መወከለን የሚያረጋግጥ ሕጋዊ ሰነዴ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ማቅረብ
ይኖርበታሌ፡፡ ሕጋዊ ሰነደ ሥሌጣን ባሇው አካሌ የተሰጠና የተወከሇው ሰው
በጋራ ማህበሩ ወይም በጊዜያዊ ማህበሩ ስም መፇረም የሚያስችሌ መሆን
ይኖርበታሌ፡፡ እያንዲንደ የማህበሩ አባሌም የግዥ ፇፃሚውን አካሌ በሚያረካ
ሁኔታ አስፇሊጊ የሆኑት የሕግ፣ የቴክኒክና የፊይናንስ ፌሊጏቶች
መሟሊታቸውንና አገሌግልቱን በአግባቡ ሇመስጠት የሚያስችለ መሆኑን
ማረጋገጥ ይገባቸዋሌ፡፡
13/31
አማራጭ ጨረታዎች
1.67 በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሰነዴ በላሊ አኳኋን ካሌተገሇፀ በስተቀር አማራጭ
ጨረታዎች ተቀባይነት አይኖራቸውም፡፡
1.68 አማራጭ ጨረታ እንዱቀርብ በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ የተፇቀዯ

ከሆነም ግዥ ፇፃሚው አካሌ አሸናፉው ተጫራች ከመሇየቱ በፉት
የሚከተለትን ሁኔታዎች ማረጋገጥ ይኖርበታሌ፡፡
(ሀ) የቀረበው የመጫረቻ ሰነዴ የግዥ ፇፃሚው አካሌ ያወጣውን የጨረታ

ሰነዴ መሠረት ያዯረገ መሆኑን፣
(ሇ) የቀረቡት አማራጭ ጨረታዎች የግዥ ፇፃሚው አካሌ ያወጣውን
የጨረታ ሰነዴ መሠረት ያዯረጉ መሆናቸውን፣
(ሐ) የቀረቡት አማራጭ ጨረታዎች ከዋናው ጨረታ ጋር ሲገናዘቡ
ሉያስገኙ የሚችለት ኢኮኖሚያዊና ቴክኒካዊ ጠቀሜታ በሚያሳምን
ሁኔታ መቅረቡን፣
(መ) የቀረቡት አማራጭ ጨረታዎች ሇግምገማ የሚረዲ ዝርዝር መግሇጫ
(የቁጥር ስላቶች፣ የቴክኒክ ዝርዝር መግሇጫዎች፣ የዋጋ ዝርዝሮች፣
የአሠራር ዘዳዎችና ላልች ተዛማጅ መግሇጫዎች) መካተታቸውን፡፡
1.69 ግዥ ፇፃሚው አካሌ ያዘጋጀውን የቴክኒክ ፌሊጏት/የቴክኒክ መግሇጫ

የሚያሟሊና ዝቅተኛ ዋጋ የሰጠው ተጫራች ያቀረበውን አማራጭ ጨረታ
ብቻ ግምት ውስጥ ይገባሌ፡፡
1.70 የግዥ ፇፃሚው አካሌ አማራጭ ጨረታዎችን የሚገመግመው በጨረታ

ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥና በክፌሌ 3 በተመሇከቱት የግምገማ ዘዳዎችና
መስፇርቶች መሠረት ይሆናሌ፡፡
1.71 በግዥ ፇፃሚው አካሌ ያሌተፇቀደ አማራጭ ጨረታዎች ውዴቅ ይሆናለ፡፡
ጨረታዎች ፀንተው የሚቆዩበት ጊዜ
1.72 ጨረታዎች የግዥ ፇፃሚው አካሌ ከወሰነው የጨረታ ማስረከቢያ ቀነ-ገዯብ

በኋሊ በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ ሇተጠቀሰው ጊዜ ፀንተው
ይቆያለ፡፡ ሇአጭር ጊዜ ብቻ ፀንተው የሚቆዩ ጨረታዎችን የግዥ ፇፃሚው
አካሌ ብቁ እንዲሌሆኑ ቆጥሮ ሉሰርዛቸው ይችሊሌ፡፡
1.73 በሌዩ ሁኔታዎች ምክንያት ጨረታው ፀንቶ የሚቆይበት ጊዜ ከማብቃቱ በፉት

ግዥ ፇፃሚው አካሌ ተጫራቾች የጨረታዎቻቸውን ፀንቶ መቆያ ጊዜ
እንዱያራዝሙ ሉጠይቅ ይችሊሌ፡፡ ጥያቄውና መሌሱ በፅሑፌ የሚፇፀም
ይሆናሌ፡፡
14/31
1.74 ተጫራቹ የማራዘም ጥያቄውን ባይቀበሇው ጨረታው ውዴቅ ይሆናሌ፡፡ ሆኖም
ያስያዘው የጨረታ ዋስትና ሉወረስበት አይችሌም፡፡
1.75 ጨረታው ፀንቶ የሚቆይበትን ጊዜ ሇማራዘም የተስማሙ ተጫራቾች

ያራዘሙበትን ጊዜ በመጥቀስ ስምምነታቸውን በፅሑፌ ማሳወቅ
ይኖርባቸዋሌ፡፡ ያስያዙት የጨረታ ዋስትናም በተመሰሳይ ሁኔታ መራዘም
ይኖርበታሌ ወይም አዱስ የጨረታ ዋስትና ማቅረብ ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.76 ጨረታው ፀንቶ የሚቆይበትን ጊዜ ሇማራዘም ያሌተስማማ ተጫራች የግዥ

ፇፃሚውን አካሌ ጥያቄ ሇመፇፀም እምቢተኛ እንዯሆነ ተቆጥሮ ጨረታው
ውዴቅ እንዱሆንና ከውዴዴሩ እንዱወጣ ይዯረጋሌ፡፡
የጨረታ ዋስትና
1.77 በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በላሊ ሁኔታ ካሌተገሇፀ በስተቀር

ተጫራቾች በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ የተገሇፀውን የገንዘብ ዓይነትና
መጠን የሚያሟሊ ዋናውን (ኦሪጅናሌ) የጨረታ ዋስትና ማቅረብ
ይኖርባቸዋሌ፡፡ በኮፒ (ቅጂ) የሚቀርብ የጨረታ ዋስትና ተቀባይነት
የሇውም፡፡
1.78 የጨረታው ዋስትና በተጫራቹ ምርጫ ከሚከተለት ዓይነቶች አንደ ሉሆን

ይችሊሌ፡፡
(ሀ) በሁኔታ ሊይ ያሌተመሠረተ የባንክ ዋስትና፣

(ሇ) በማይሻር ላተር ኦፌ ክሬዱት የቀረበ ዋስትና፣
(ሐ) ጥሬ ገንዘብ ወይም በታወቀ ባንክ የተረጋገጠ ቼክ ወይም የክፌያ ትዕዛዝ
ሁለም ዓይነት የዋስትና ሰነድች ከታወቀ ምንጭና ብቁ ከሆነ ሀገር መሆን

አሇባቸው፡፡ በውጭ አገር ባንክ ወይም የፊይናንስ ተቋም የተሰጠ ዋስትና
በአገር ውስጥ ባንክ ተረጋግጦ መቅረብ ይኖርበታሌ፡፡ የጨረታ ዋስትናው
በጨረታ ቅፆች ክፌሌ 4 ውስጥ የተካተተውን ወይም ላሊ አግባብነት ያሇውን
ተመሳሳይ የዋስትና ቅጽ በመጠቀም ይቀርባሌ፡፡ በየትኛውም መሌኩ ቅፁ
የተጫራቹን ሙለ ስም ማካተት መቻሌ አሇበት፡፡ የጨረታ ዋስትናው
ጨረታው ፀንቶ ከሚቆይበት ጊዜ በኋሊ ሇተጨማሪ 28 ቀናት ፀንቶ መቆየት
1.79 የጋራ ማህበር የጨረታ ዋስትና በጋራ ማህበሩ ስም ወይም በሁለም የማህበሩ
አባሊት ስም መዘጋጀት ይኖርበታሌ፡፡ በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ
2ዏ.7 መሠረት ከጨረታ ዋስትና ጋር በተያያዘ ምክንያት ዕገዲ ቢጣሌ
በሁለም የማህበሩ አባሊት ሊይ ተፇፃሚ የሆናሌ፡፡
15/31
1.80 በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 2ዏ.1 መሠረት ተጠይቆ ከሆነ
ተቀባይነት ባሇው የጨረታ ዋስትና ተዯግፍ ያሌቀረበን ጨረታ ግዥ ፇፃሚው
አካሌ ውዴቅ ሉያዯርገው ይችሊሌ፡፡
1.81 የጨረታው አሸናፉ በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 45 መሠረት የአፇጻጸም

ዋስትና እንዲቀረበ የተሸናፉ ተጫራቾች የጨረታ ዋስትና ወዱያውኑ ተመሊሽ
ይዯረግሊቸዋሌ፡፡
1.82 የአሸናፉው ተጫራቾች ጨረታ ዋስትና ተጫራቹ ውለን እንዯፇረመና

ተፇሊጊውን የአፇጻጸም ዋስትና እዲቀረበ ወዱያውኑ ተመሊሽ ይዯረግሇታሌ፡፡
1.83 የጨረታ ዋስትና ሉወረስ የሚችሇው:-
(ሀ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 19.2 ውስጥ በተመሇከተው ሁኔታ

ካሌሆነ በስተቀር ተጫራቹ በጨረታ ማቅረቢያ ሰነዴ ውስጥ
በተጠቀሰውና ጨረታው ፀንቶ በሚቆይበት ጊዜ ውስጥ ተጫራቹ
ከጨረታው ከወጣ፣ ወይም
(ሇ) አሸናፉው ተጫራች ቀጥሇው የተመሇከቱትን ሳይፇፅም ከቀረ፦
I. በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 44 መሠረት ውሌ መፇረም፣

II. በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 45 መሠረት የውሌ ማስከበሪያ
ዋስትና ማቅረብ፣
1.84 በውጭ ሀገር ተጫራቾች ከውጭ ባንኮች የሚቀርብ የጨረታ ዋስትና

በሁኔታዎች ሊይ ያሌተመሠረተና በሀገር ውስጥ ባንኮች የተረጋገጠ መሆን
ከመጫረቻ ሰነዴ ጋር መቅረብ ያሇባቸው ሰነድች
1.85 ሁለም የሚቀርቡት የመጫረቻ ሰነድች በጨረታ ሰነደ ውስጥ የተጠቀሱትን

ፌሊጏቶችና ከዚህ በታች የተመሇከቱትን ማሟሊት ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.86 የተጫራቹ ብቁነት የሚረጋገጠው በሚከተለት ወሳኝ የሰነዴ ማስረጃዎች

ይሆናሌ፡፡
(ሀ) በክፌሌ 4 የጨረታ ቅፆች መሠረት የሚቀርብ የጨረታ ማቅረቢያ

ሠንጠረዥና ከሠንጠረዡ ጋር ተያይዘው መቅረብ ያሇባቸው የሚከተለት
ወሳኝ ሰነድች ናቸው፡፡
I. በታክስ ባሇሥሌጣን የተሰጠ የተጨማሪ እሴት ታክስ የምዝገባ

ሰርቲፉኬት (በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀጽ
4.6(ሇ)(ii)) በተመሇከተው መሠረት የሀገር ውስጥ ተጫራቾችን
ይመሇከታሌ፡፡
16/31
II. በታክስ ባሇሥሌጣን የተሰጠ ወቅታዊ የታክስ ክፌያ ሰርቲፉኬት
(የሀገር ውስጥ ተጫራቾችን ይመሇከታሌ)፡፡
III. የንግዴ ዴርጅቱ ከሚገኝበት ሀገር የተሰጠ ወቅታዊ የንግዴ

ፇቃዴና የንግዴ ምዝገባ ሰርቲፉኬት (የውጭ ሀገር ተጫራቾችን
ብቻ ይመሇከታሌ)፡፡
IV. እንዯአስፇሊጊነቱ አግባብነት ያሇው የሙያ ብቃት ሰርቲፉኬት
(ሇ) በክፌሌ 4 የጨረታ ትፆች መሠረት የተጫራቹ የሙያ ብቃት

ሰርቲፉኬት ከሚከተለት ወሳኝ ሰነድች ጋር መቅረብ አሇበት፡፡
I. በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 22.2 በተመሇከተው

መሠረት በኩባንያው ወይም በጋራ ማህበሩ ወይም በጊዜያዊ
ማህበሩ የተመረጠው ሰው ስምና ጥምረቱን ወክል መፇረም
የሚችሌ ሰው መሆኑን የሚያስረዲ በሚመሇከተው አካሌ የተሰጠ
ሕጋዊ ውክሌና፣
II. በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀጽ 15.2 መሠረት

የተጫራቹን የፊይናንስ አቅም የሚያሳይ ሰነዴ፣
III. በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀጽ 16.3 በላሊ

ሁኔታ ካሌተገሇፀ በስተቀር ተጫራቹ ቢያንስ አሁን ከተወዲዯረበት
የውሌ ዋጋ ጋር የሚመጣጠን ሥራ በአግባቡ የሠራ መሆኑን
የሚያስረዲ ከዚህ በፉት ከሠራባቸው አካሊት የተሰጠ የመሌካም
ሥራ አፇፃፀም ሰርቲፉኬት፣
IV. በባሇሙያዎቹ በራሳቸው ወይም ሥሌጣን ባሇው አካሌ የተፇረመ

የባሇሙያዎች ተፇሊጊ መረጃ (Curriculum Vitae)፣
(ሐ) በክፌሌ 6 የተመሇከተው የፌሊጏት መግሇጫ፣ የቴክኒክ መወዲዯሪያ

ሀሳብ፣ የተጫራች የአግባብነት ሠንጠረዥ በዝርዝር መቅርብ አሇበት፡፡
ዝርዝር መግሇጫው ቢያንስ ሇታቀዯው አገሌግልት የተጠየቀውን
አነስተኛ የቴክኒክ ፌሊጏት ማሟሊት መቻሌ አሇበት፡፡ ቀጥሇው
የተመሇከቱት ወሳኝ ሰነድችም አብረው ይቀርባለ፡፡
I. በአንቀጽ 24 በተመሇከቱት አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች

መሠረት በዴርጅቱ የቀረበ ዋስትና፣
II. በክፌሌ 6 በሰፇረው ቅፅ “ሠ” መሠረት የአፇፃፀም ንዴፍችና

ስዕልች፣
(መ) በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 2ዏ መሠረት የጨረታ ዋሰትና፣
(ሠ) በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 18 መሠረት አማራጭ ጨረታዎች

(የተፇቀዯ ሲሆን ብቻ) ፣
17/31
(ረ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.1 መሠረት ጨረታው የቀረበው
በጋራ ማህበር (joint venture) ሲሆን የመረጃ ቅፅ፣ የጋራ ማህበሩ
የተቋቋመበት ስምምነት ወይም ዯብዲቤ ወይም ረቂቅ ስምምነት፣
(ሰ) በክፌሌ 4 የተመሇከቱትን የጨረታ ቅፆች መሠረት በማዴረግ

አገሌግልቱን ሇመስጠት የቀረበ የዋጋ ዝርዝር፣ (አስፇሊጊ ከሆነ ተጨማሪ
ዝርዝር ሠንጠረዥ ማያያዝ ይቻሊሌ)
(ሸ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ መሠረት ላልች ተጫራቾች

ማቅረብ ያሇባቸው ሰነድችና መረጃዎች፡፡
የጨረታ ቅፆችና አቀራረብ
1.87 ተጫራቹ በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 21 ውስጥ እንዯተገሇፀው ጨረታውን

ሲያቀርብ አንዴ ኦሪጅናሌ አዘጋጅቶ “ኦሪጅናሌ” የሚሌ ምሌክት በግሌጽ
ያዯርግበታሌ፡፡ በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 18 መሠረት አማራጭ ጨረታ
ማቅረብ ሲፇቀዴና ማቅረብ ሲያስፇሌግ “አማራጭ” ጨረታ የሚሌ ምሌክት
በማዴረግ ያቀርባሌ፡፡ በተጨማሪም ተጫራቹ በጨረታ ዝርዝር መረጃ
ሠንጠረዥ ውስጥ በተጠቀሰው መጠን ቅጅዎችን (ኮፒዎችን) አቅርቦ በሊዩ
ሊይ በግሌጽ “ቅጂ” የሚሌ ምሌክት ያዯርግበታሌ፡፡ በኦሪጅናሌና በቅጂው
መካከሌ ያሇመጣጣም (ሌዩነት) ቢከሰት ኦርጅናለ የበሊይነት ይኖረዋሌ፡፡
በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ከተጠየቀ ተጫራቾች የቴክኒክና
የፊይናንስ የመጫረቻ ሰነዲቸውን ጨረታቸውን በሁሇት በተሇየዩ ኤንቨልፓች
ማቅረብ ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.88 የጨረታ ሰነደ ኦሪጅናሌና ቅጂዎቹ በታይፕ ወይም በማይሇቅ ቀሇም

ተጽፇው ሥሌጣን በተሰጠው ፇራሚ በተጫራቹ ስም ይፇረማለ፡፡ ይህ
የሥሌጣን አሰጣጥ በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ በተጠቀሰው
መሠረት የጽሑፌ ማረጋገጫ እንዱቀርብና ከጨረታው ጋር እንዱያያዝ
መዯረግ ይኖርበታሌ፡፡ የፇራሚው ስምና ሥሌጣን ከፉርማው በታች በታይፕ
መፃፌ ወይም መታተም አሇበት፡፡ በሁለም የመጫረቻ ሰነዴ ገፆች ሊይ
ሇመፇረም ስሌጠን በተሰጠው ሰው መፇረም ወይም አጭር ፉርማ ማዴረግ
1.89 ማናቸውም ስርዞች፣ ዴሌዞች፤ የበፉቱን ጠፌቶ በምትኩ ላሊ የተፃፇባቸው

የመጫረቻ ሰነድች ሕጋዊ የሚሆኑት ስሌጠን በተሰጠው አካሌ ፉርማ ወይም
አጭር ፉርማ ሲረጋገጥ ብቻ ነው፡፡
18/31
መ. የጨረታ አቀራረብና አከፊፇት
የጨረታ ሰነዴ አስተሻሸግና ምሌክት አዯራረግ
1.90 ተጫራቹ ጨረታውን ኦሪጅናሌና ቅጂ አማራጭ ጨረታዎችን ጨምሮ

በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 18 መሠረት በተሇያዩ ኢንቨልፖች ውስጥ
“ኦሪጅናሌ” እና “ቅጂ” በሚሌ ምሌክት በማዴረግ ያሽጋቸዋሌ፡፡ እነዚህን
ኦሪጂናሌና ቅጂዎችን የያዙ ኢንቨልፖች በላሊ ትሌቅ ኢንቨልፕ ውስጥ
ተከተው ይታሸጋለ፡፡
1.91 የኢንቨልፖች የውስጥና የውጪው ገፅታ፦
(ሀ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 24.1 መሠረት የግዥ ፇፃሚው

አካሌ ስምና አዴራሻ ይፃፌበታሌ፡፡
(ሇ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በተጠቀሰው መሠረት የግዢውን

መጠሪያ ወይም የፕሮጀክቱን ስም እና የግዥ መሇያ ቁጥር ይይዛለ፡፡
(ሐ)ኢንቨልፖቹ ሊይ በግሌጽ በሚታይ ሁኔታ “ከጨረታ መክፇቻ ቀንና

ሰዓት በፉት መከፇት የላሇበት” የሚሌ ምሌክት ይዯረግባቸዋሌ፡፡
1.92 በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 25.1 መሠረት ዘግይቶ የቀረበ ጨረታ
የዘገየ ተብል ሇተጫራቾች ሳይከፇት ሇመመሇስ ይቻሌ ዘንዴ ውጫዊው
ኤንቨልፖች የተጫራቹን ስምና አዴራሻ የያዘ መሆን አሇበት፡፡
1.93 ሁለም ኢንቨልፖች በተገቢው ሁኔታ ካሌታሸጉና ምሌክት ካሌተዯረገባቸው

በትክክሌ ካሇመቀመጣቸው የተነሳ ሆነ ሇጨረታው ያሇጊዜው መከፇት የግዥ
ፇፃሚው አካሌ ኃሊፉነት አይወስዴም፡፡
የጨረታዎች ማቅረቢያ ቀነ-ገዯብ
1.94 የመጫረቻ ሰነድች በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ የተጠቀሰው

ቀንና ሰዓት ከማሇፈ በፉት ግዥ ፇፃሚው አካሌ እንዱረከባቸው መዯረግ
አሇበት፡፡
1.95 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በራሱ ኃሊፉነትና ተነሳሽነት በተጫራቾች መመሪያ

አንቀጽ 8 መሠረት የጨረታ ሰነድችን በማሻሻሌ የጨረታዎችን የማቅረቢያ
ቀነ-ገዯብን ማራዘም ይችሊሌ፡፡ ይህም በሆነበት ጊዜ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
እና ቀዯም ሲሌ በነበረው የጊዜ ገዯብ መሠረት የነበሩ ተጫራቾች መብቶችና
ግዳታዎች በተሻሻሇው ሰነዴ መሠረት ይሆናሌ፡፡
19/31
ዘግይተው የሚቀረቡ ጨረታዎች
1.96 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 24 መሠረት

ከጨረታው ማቅረቢያ ቀነ-ገዯብ በኋሊ የሚመጣውን ማንኛውንም ጨረታ
አይቀበሌም፡፡ ማናቸውም ከመጫረቻ ሰነዴ ማስረከቢያ የመጨረሻ ሰዓት
በኋሊ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ የዯረሱ የመጫረቻ ሰነድች በመዘግየታቸው
ውዴቅ የተዯረጉ ተብሇው ሳይከፇቱ ሇተጫራቹ ይመሇሳለ፡፡
ጨረታዎችን መሰረዝ፣ መተካትና ማሻሻሌ
1.97 ተጫራቹ የመጫረቻውን ዋጋ ካስረከበ በኋሊ ሙለ ሥሌጣን ባሇው ተወካይ

በተፇረመ የፅሑፌ ማስታወቂያና በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 22.2
መሠረት የውክሌና ሥሌጣኑን ኮፒ በማያያዝ (ከጨረታ የመውጣት
ማስታወቂያው ኮፒ የማይፇሇግ ካሌሆነ በስተቀር) ከጨረታው ሉወጣ፣
የጨረታ ዋጋውን ሉተካ ወይም ሉያሻሽሌ ይችሊሌ፡፡ የጽሑፌ
ማስታወቂያውን ተከትል የጨረታ መተኪያ ወይም ማሻሻያ ማቅረብ
አሇበት፡፡ ሁለም ማስታወቂያዎች:-
(ሀ) በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 22 እና 23 መሠረት (ከጨረታ

መውጣት የማስታወቂያው ኮፒ የማይፇሇግ ካሌሆነ በስተቀር) መቅረብ
አሇባቸው፡፡ በተጨማሪም በነዚሁ ኤንቬልፖች ሊይ “ከጨረታ መውጫ”
ወይም “መተኪያ” ወይም “ማሻሻያ” ተብል በግሌፅ ሉፃፌባቸው
ይገባሌ፡፡
(ሇ) በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 24 መሠረት የግዢ ፇጻሚ አካሌ

ከጨረታ ማቅረቢያ ቀነ-ገዯብ በፉት ሉረከባቸው ይገባሌ፡፡
1.98 ከጨረታ ሇመውጣት ጥያቄ የቀረበባቸው ጨረታዎች በተጫራቾች መመሪያ

ንዐስ አንቀጽ 26.1 መሠረት ሳይከፇቱ ሇተጫራቾች መመሇስ አሇባቸው፡፡
ከጨረታ ማቅረቢያ ቀነ-ገዯብ በኋሊ የሚቀርቡ ከጨረታ የመውጣት
ማስታወቂያዎች መሌስ አይሰጣቸውም፡፡ በቀነ-ገዯቡ በቀረበው ጨረታ
ተቀባይነት ያገኙ ጨረታዎች ሆነው ይቀጥሊለ፡፡
1.99 ተጨራቹ በጨረታ ማቅረቢያ ቀነ-ገዯብና በጨረታ ሰነዴ ውስጥ በተጠቀሰው

ጨረታው ፀንቶ በሚቆይበት ጊዜ ውስጥ (የተዯረገ ማራዘም ካሇ ጨምሮ)
ከጨረታ መውጣት፣ የመጫረቻ ሰነዴን መተካት ወይም ዋጋ ማሻሻሌ
አይችሌም፡፡
20/31
የጨረታ አከፊፇት
1.100 ግዥ ፇፃሚው አካሌ ጨረታውን የሚከፌተው በጨረታ ዝርዝር መረጃ

ሠንጠረዥ ውስጥ በተጠቀሰው ቀን፣ ቦታና ሰዓት መሠረት ፌሊጏት ያሊቸው
የተጫራቾች ተወካዮች በተገኙበት ይሆናሌ፡፡
1.101 በመጀመሪያ ከጨረታ “መውጫ” የሚሌ ምሌክት ያሇበት ኤንቬልፕ ተከፌቶ

ከተነበበ በኋሊ በተጓዲኝ የቀረበው ኤንቬልፕ ሳይከፇት ሇተጫራቹ
ይመሇሳሌ፡፡ ሕጋዊ ሥሌጣን ባሇው አካሌ ሇመጠየቁ ተጓዲኝ ማስረጃ
ካሌተያያያዘና በጨረታ መክፇቻው ሊይ ካሌተነበበ ከጨረታ የመውጣት
ጥያቄው ተቀባይነት አይኖረውም፡፡
ቀጥልም “መተኪያ“ የተሰኙ ፖስታዎች ተከፌተው ከተነበቡ በኋሊ ከተተካው
ጋር ተሇዋውጠው የመጀመሪያው ፖስታ ሳይከፇት ሇተጫራቹ ይመሇሳሌ፡፡
የትኛውም “የመተካት” ጥያቄ ሥሌጣን ባሇው አካሌ ሇመጠየቁ ማስረጃ
ካሌተያያዘና በጨረታ መክፇቻው ሊይ ያሌተነበበ ጥያቄ ከሆነ ተቀባይነት
የሇውም፡፡
በመቀጠሌም “ማሻሻያ” የሚሌ ምሌክት የያዙ ፖስታዎች ከተጓዲኝ ጨረታ
ጋር ተከፌተው ይነበባለ፡፡ የትኛውም የጨረታ “ማሻሻያ” ሕጋዊ ሥሌጣን
ባሇው አካሌ ሇመጠየቁ ከማሻሻያ ማስታወቂያው ጋር ማስረጃ ካሌቀረበና
በጨረታ መክፇቻው ሊይ ካሌተነበበ ተቀባይነት የሇውም፡፡ በጨረታ መክፇቻ
ሊይ ተከፌተው የተነበቡ ጨረታዎች ብቻ ወዯ ቀጣይ ግምገማ ይሸጋገራለ፡፡
1.102 የተቀሩት ኤንቬልፖች አንዴ በአንዴ ተከፌተው የተጫራቾቹ ስምና

“ማሻሻያ” ካሇ፣ የጨረታ ዋጋዎች፣ ቅናሾችም (ካለ) እና ተሇዋጭ የዋጋ ሀሳቦች
(ካለ)፣ የጨረታ ዋስትና ማቅረብ አስፇሊጊ ከሆነ እንዱሁም ላልች ግዥ
ፇፃሚው አካሌ አግባብነት አሊቸው የሚሊቸው ዝርዝሮች ይነበባለ፡፡ በጨረታ
መክፇቻው ሊይ የተነበቡ ቅናሾችና አማራጭ የዋጋ ሀሳቦች ብቻ ሇግምገማ
ዕውቅና ያገኛለ፡፡ በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 25.1 መሠረት ከዘገዩ
ጨረታዎች በስተቀር የትኛውም ጨረታ በጨረታ መክፇቻ ሊይ ውዴቅ
አይዯረግም፡፡
1.103 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የጨረታ መክፇቻውን ሂዯት ቢያንስ የሚከተለትን

አካቶ ይመዘግባሌ፡፡ የተጫራቹን ስም፣ ከጨረታ የመውጫ፣ የመተኪያ ወይም
የማሻሻያ ጥያቄዎችን፣ የጨረታ ዋጋውን ከተቻሇ በየጥቅለ (ካሇ)፣
ማንኛቸውንም ቅናሾችና አማራጭ የዋጋ ሀሳቦች፣ የጨረታ ዋስትና መኖርና
ያሇመኖር፣ አስፇሊጊ ከሆነ በጨረታው ሊይ የተገኙት ተወካዮች የጨረታውን
ዘገባ እንዱፇርሙ ይጠየቃለ፡፡ የተጫራቹ ፉርማ ከዘገባው ሊይ መታጣት
የጨረታውን ይዘትም ሆነ የዘገባውን ውጤት አይሇውጠውም፡፡
21/31
1.104 ማንኛውም በጨረታ መክፇቻው ሥነ-ሥርዓት ወቅት ያሌተከፇተና
ያሌተነበበ የጨረታ ሰነዴ ሇቀጣይ ግምገማ ሉቀርብ አይችሌም፡፡
ሠ. ጨረታዎችን መገምገምና ማወዲዯር
ምስጢራዊነት
1.105 የጨረታው ውዴዴር አሸናፉ በይፊ ሇሁለም ተጫራቾች እስካሌተገሇጸ ዴረሰ

የጨረታ ምርመራን፣ ግምገማን፣ ምዘናንና የጨረታ አሸናፉነት ሀሳብን
የሚመሇከት መረጃ ሇተጫራቾችም ሆነ ሇላልች ጉዲዩ ሇማይመሇከታቸው
ግሇሰቦች ማሳወቅ የተከሇከሇ ነው፡፡
1.106 በጨረታ ምርመራ፣ ግምገማና ምዘና ወቅት ወይም በውሌ አሰጣጥ ወቅት
የግዥ ፇፃሚውን ውሳኔ ሇማስቀየር ተጫራቹ የሚያዯርገው ማናቸውም ጥረት
ከጨረታ ሇመሠረዝ ምክንያት ሉሆን ይችሊሌ፡፡
1.107 የተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 28.2 ቢኖርም ከጨረታው መከፇት

እስከ ውሌ መፇራረም ዴረስ ባሇው ጊዜ ውስጥ ማንኛውም ተጫራች
ከጨረታው ሂዯት ጋር በተያያዘ በማንኛውም ጉዲይ ሊይ የግዥ ፇፃሚውን
ማግኘት ሲፇሌግ የሚፇሌገውን ነገር በጽሑፌ ማቅረብ አሇበት፡፡
የማብራሪያ ጥያቄ አቀራረብ
1.108 ግዥ ፇፃሚው ከጨረታ ምርመራ፣ ግምገማ፣ ምዘናና ዴህረ ብቃት ሂዯት ጋር

በተያያዘ ግሌፅ ባሌሆኑት ጉዲዮች ዙሪያ ተጫራቾች ማብራሪያ እንዱሰጡት
ሉጠይቅ ይችሊሌ፡፡ ሇቀረበው ጥያቄ በተጫራቹ የተሰጠው ምሊሸ ወይም
ማብራሪያ ተገቢ ሆኖ ካሌተገኘ ግምት ውስጥ አይገባም፡፡ የማብራሪያ
ጥያቄውና መሌሱም በጽሑፌ መሆን አሇበት፡፡ በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ
34 መሠረት የሂሳብ ስላትን አስመሌክቶ ብቻ የቀረበ ማብራሪያ ካሌሆነ
በስተቀር በቀረበው ዋጋ ወይም በጨረታው ሊይ ሇውጥ የሚያመጣ ማብራሪያ
ተቀባይነት አይኖረውም፡፡
1.109 ተጫራቹ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇቀረበሇት የማብራሪያ ጥያቄ በተጠየቀው

ቀንና ጊዜ ካሊቀረበ ጨረታውን ውዴቅ ሉዯረግበት ይችሊሌ፡፡
22/31
ተቀባይነት ያሊቸው ጨረታዎች
1.110 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ተጫራቹ ያቀረበውን የመጫረቻ ሃሳብ ብቁነት

የሚወሰነው ሇተጫራቾች የሰጠውን የጨረታ ይዘት መሠረት በማዴረግ
ነው፡፡
1.111 ብቃት ያሇው ጨረታ ማሇት ከሁለም የውለ ቃሊቶችና ሁኔታዎች የጨረታ
ሰነደ ዝርዝሮች ጋር የሚጣጣምና ጉሌህ ሌዩነት፣ ጉዴሇትና ግዴፇት
የላሇበት ሆኖ ሲቀርብ ነው፡፡ ጉሌህ ሌዩነት፣ ጉዴሇት ወይም ግዴፇት
የሚባሇው፦
(ሀ) ጨረታው ተቀባይነት ቢያገኝ
i. በውለ ውስጥ የተጠቀሰው የአገሌግልት ወሰን፣ ጥራት ወይም

አፇፃፀም የሚሇውጥ ሲሆን፣
ii. በውለ ውስጥ የተጠቀሱ የግዥ ፇፃሚውን መብቶች ወይም
የተጫራቹን ግዳታዎች ፌሬ ነገር የሚገዴብ፣ ከጨረታ ሰነድች ጋር
የማይጣጣም ሲሆን፣ ወይም
(ሇ) ጨረታው ተቀባይነት ያገኘው በጨረታው ግምገማ ወቅት የታዩ

መሰረታዊ ግዴፇቶች እንዱስተካከለ ተዯርጎ ከሆነና ከላልች ተጫራቾች
መብት ጋር በተያያዘ ሚዛናዊነትን የማፊሇስ ውጤት ያስከትሊሌ ተብል
ሲገመት ነው፡፡
1.112 አንዴ ጨረታ ከጨረታ ሰነድቹ መሠረታዊ ፌሊጏት ጋር ካሌተጣጣመ የግዥ

ፇፃሚ አካሌ ውዴቅ ያዯርገዋሌ፡፡ ውዴቅ ከተዯረገ በኋሊ ተጫራቹ
መሠረታዊውን ሌዩነት፣ ጉዴሇቱንና ግዴፇቱን በማስተካከሌ ብቁ ሉያዯርገው
1.113 ብቁ ያሌሆኑ ጨረታዎች ብቁ ያሌሆኑበት በቂ ምክንያቶች በግምገማው ቃሇ

ጉባኤ ውስጥ በግሌፅ መስፇር ይኖርባቸዋሌ፡፡
1.114 የጨረታው ሰነዴ የሚጠይቃቸውን ፌሊጏቶች አሟሌቶ የተገኘው አንዴ

የመጫረቻ ሰነዴ ብቻ ከሆነና የቀረበውም ዋጋ ካሇው ወቅታዊ የገበያ ሁኔታ
ጋር ሲነፃፀር ያነሰ ወይም ተመጣጣኝ ሆኖ ከተገኘ ይህን የመጫረቻ ሰነዴ
ካቀረበው ተጫራች ጋር ግዥ ፇፃሚው አካሌ ውሌ ሉፇጸም ይችሊሌ፡፡
የጨረታዎች አሇመጣጣምና ግዴፇቶች
1.115 የመጫረቻ ሰነደ አጥጋቢ ከሆነ የግዠ ፇፃሚው አካሌ መሠረታዊ ያሌሆኑ
ያሇመጣጣሞችን ወይም ግዴፇቶችን ሉያሌፊቸው ይችሊሌ፡፡
23/31
1.116 የመጫረቻ ሰነጉ አጥጋቢ ከሆነ የግዥ ፇፃሚው አካሌ ተጫራቹ መሠረታዊ
የሆኑ አሇመጣጣሞችን ወይም ግዴፇቶችን ሇማሰተካከሌ ተጫራቹን ተፇሊጊ
መረጃ ወይም ሰነዴ በሚፇሇገው ጊዜ ውስጥ እንዱያቀርብ ሉጠየቅ ይችሊሌ፡፡
እንዱህ ዓይነቱ ግዴፇት ከጨረታው ዋጋ ጋር መያያዝ የሇበትም፡፡ ተጫራቹ
በተጠየቀው መሠረት ተስማምቶ አስተካክል ካሊቀረበ ከጨረታው ሉሠረዝ
ይችሊሌ፡፡
1.117 የመጫረቻ ሰነደ አጥጋቢ ከሆነ የግዥ ፇፃሚው አካሌ መሠረታዊ ያሌሆኑ
አሇመጣጣሞችንና ግዴፇቶችን ሉያስተካክሌ ይችሊሌ፡፡ ሇውዴዴር ዓሊማ
ሲባሌ ብቻ ዋጋ ሳይሞሊሊቸው የተዘሇለ አገሌግልቶች ዋጋ በቀረበው ከፌተኛ
ዋጋ ይስተካከሊለ።
አጠራጣሪ የጨረታ ዋጋዎችና የስላት ስህተቶች
1.118 ጨረታው በመሠረቱ አጥጋቢ መሆኑ ከታወቀ የግዥ ፇፃሚው አካሌ የስላት
ስህተቶችን በሚከተለት መሠረት ያስተካክሊሌ፡፡
(ሀ) በግዥ ፇፃሚው አካሌ አስተያየት የዳሲማሌ ነጥብ አቀማመጥ ስህተት

ካሌሆነ በስተቀር በአንደ ነጠሊ ዋጋና በተፇሊጊው መጠን ተባዝቶ
በሚገኘው ጠቅሊሊ ዋጋ መካከሌ ሌዩነት ከመጣ የአንደ ነጠሊ ዋጋ
የበሊይነት ይኖረዋሌ፡፡ ጠቅሊሊ ዋጋ በአንፃሩ ይስተካከሊሌ፡፡ በግዥ
ፇፃሚው አስተያየት መሠረት በነጠሊ ዋጋ ውስጥ የዳሲማሌ ነጥቦች
አቀማመጥ ተዛብቷሌ ተብል ከታመነ ጠቅሊሊ ዋጋው የበሊይነት ያገኝና
የአንደ ዋጋ በዚያው መጠን ይስተካከሊሌ፡፡
(ሇ) ንዐሳን ዴምሮች ወይም ቅናሾች ትክክሌ ሆነው ጠቅሊሊ ዴምሩ ሊይ

ስህተት ካሇ ንዐሳን ዴምሮች እንዲለ ተወስዯው ጠቅሊሊው ዴምር
በዚያው መሠረት ይስተካከሊሌ፡፡
(ሐ) በቁጥሮችና በቃሊት መካከሌ ሌዩነት ከታየ በፉዯሌ የተገሇፀው ቁጥር

ከስህተቱ ጋር የተያያዘ ካሌሆነ በስተቀር በፉዯሌ የተገሇፀው ቁጥር
ይወሰዲሌ፡፡ በፉዯሌ የተገሇፀው ቁጥር ከሂሳቡ ስህተት ጋር የተየያዘ
ከሆነ በቁጥር የተገሇፀው መጠን እሊይ በፉዯሌ “ሀ” እና “ሇ” ሊይ ባሇው
መሠረት በቁጥር የተገሇፀው መጠን የበሊይ ይሆናሌ፡፡
1.119 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የተገኙትን የስላት ስህተቶች በማረም ወዱያውኑ

ሇተጫራቹ በጽሑፌ በማሳወቅ በጨረታ ዝርዝር መረጃ ጠንጠረዥ
በተመሇከተው መሠረት እርማቱን መቀበሌ አሇመቀበለን ከተጠየቀበት ቀን
ጀምሮ በተወሰነ ጊዜ ገዯብ ውስጥ መሌስ እንዱያቀርብ ይጠይቃሌ፡፡
እርማቶቹ በጨረታው ውስጥ በግሌጽ መቀመጥ አሇባቸው፡፡
24/31
1.120 የጨረታ ሰነደን ፌሊጎት አሟሌቶ ቅተኛ ዋጋ ያቀረበው ተጫራች
የስህተቶችን እርማት ካሌተቀበሇ ጨረታው ውዴቅ መዯረግ አሇበት፡፡
ሌዩ አስተያየት (Margin of preference)
ሌዩ አስተያየት ተግባራዊ አይሆንም፡፡
የመጀመሪያ ዯረጃ የጨረታዎች ግምገማ
1.121 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 21 በተመሇከተው

መሠረት የተጠየቁት ሁለም ሰነድች መቅረባቸውንና የቀረቡት ሰነድችም
የተሟለ መሆናቸውን ሇመወሰን ሰነድቹን መመርመር አሇበት፡፡
1.122 ጨረታው ከተከፇተበት እስከ ኮንትራት ስምምነት መፇረም ዴረስ ባሇው ጊዜ

ማንኛውም ተጫራች ካቀረበው የመጫረቻ ሰነዴ ጋር በተያያዘ ከግዥ
ፇፃሚው አካሌ ጋር ምንም አይነት ግንኙነት ማዴረግ የሇበትም፡፡
በምርመራ፣ በግምገማ፣ የተጫራቶች አንፃራዊ ዯረጃ በሚወጣበት ወቅትና
የጨረታው አሸናፉ በሚወሰንበት ሂዯት ውስጥ የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሊይ
ጫና የሚፇጥር ማንኛውም ተጫራች ጨረታው ውዴቅ ይዯረግበታሌ፡፡
1.123 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የሚከተለት ሁኔታዎች ሲኖሩ ጨረታው ብቁ

አይዯሇም በማሇት ሉወስን ይችሊሌ፡፡
(ሀ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 22.2 መሠረት ጨረታው ሊይ

የፇረመው ሰው በኩባንያው ወይም በጋራ ማህበሩ ወይም በጊዜያዊ
ማህበሩ ስም ሇመፇረም የተወከሇበት ህጋዊ የጽሑፌ ሰነዴ ሳይቀርብ
ሲቀር፣
(ሇ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 22.2 መሠረት ኦሪጅናሌና ቅጂ

ጨረታዎች ሥሌጣን ባሇው ሰው የተፇረሙ ቢሆንም እንኳ በታይፕ
ወይም በማይሇቅ ቀሇም ያሌተዘጋጁ ከሆነ፣
(ሐ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 22.2 መሠረት ሁለም
የጨረታው ገፆች ሥሌጣን ባሇው ሰው ካሌተፇረሙ ወይም አጭር
ፉርማ ካሌተዯረገባቸው፣
(መ) ጨረታው በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 11.1 በተመሇከተው
ቋንቋ ያሌቀረበ ከሆነ፣
(ሠ) ተጫራቹ የተፇረመና ቀን ያሇበት የጨረታ ማቅረቢያ ሠንጠረዥ
ማቅረብ ካሌቻሇ፣
(ረ) ተጫራቹ የተፇረመና ቀን ያሇበት የዋጋ ዝርዝር ቅጽ ማቅረብ ካሌቻሇ፣
(ሰ) ተጫራቹ የተፇረመና ቀን ያሇበት የተጫራች አግባብነት ማረጋገጫ
ሠንጠረዥ ካሌቀረበ፣
25/31
(ሸ) ተጫራቹ የተፇረመና ቀን ያሇበት የፌሊጏት ዝርዝር፣ የቴክኒክ
የመወዲዯሪያ ሀሳብና የአግባብነት መግሇጫ ሠንጠረዥ ካሊቀረበ፣
(ቀ) ተጫራቹ የተፇረመና ቀን ያሇበት የጨረታ ዋስትና ካሊቀረበ፣
(በ) የቀረበው የጨረታ ዋስትና በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 2ዏ
መሠረት ካሌሆነ፡፡
ከህጋዊነት፣ ሙያ፣ የቴክኒክ ብቃትና ከፊይናንሼያሌ አንፃር የተጫራቾች አቋም

መሇኪያ መስፇርቶች
1.124 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የተጠየቁትን ወሳኝ ሰነድች ተሟሌተው መቅረባቸውን

ካረጋገጠ በኋሊ የጨረታው ህጋዊነት፣ ፕሮፋሽናሌ፣ ቴክኒካሌና ፊይናንሻሌ
ተቀባይነት ይመረምራሌ፣ በጨረታ ሰነደ ሊይ ከተቀመጡት መስፇርቶች
አንፃር ብቁና ብቁ ያሌሆኑትን ይሇያሌ፡፡
1.125 ሕጋዊ ተቀባይነት፣
የግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚከተለት ምክንያቶች የጨረታን ብቁ አሇመሆን

ሉወስን ይችሊሌ፡፡
(ሀ) ከዜግነት አወሳሰን ጋር በተያያዘ በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ

4.2 ሊይ የተገሇፀውን ካሊሟሊ፣
(ሇ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.3 መሠረት ከተጫራቹ ጋር
የጥቅም ግጭት መኖሩ ሲታወቅ፣
(ሐ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.6 (ሇ) (i) መሠረት ተጫራቹ
ከሥራው ጋር አግባብነት ያሇው የታዯሰ የንግዴ ፇቃዴ ማቅረብ
ሳይችሌ ሲቀር፣
(መ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.7 መሠረት ተጫራቹ
በመንግሥት ግዥና ንብረት አስተዲዯር ኤጀንሲ ዯረ ገፅ ሊይ
ያሌተመዘገበ ሲሆን፣ (የሀገር ውስጥ ተጫራቾችን ብቻ ይመሇከታሌ)፣
(ሠ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀጽ 4.6 (ሇ) (ii)
መሠረት የሀገር ውስጥ ተጫራች ሆኖ በታክስ ባሇሥሌጣን የተሰጠ
የተጨማሪ ዕሴት ታክስ የምዝገባ ሰርቲፉኬት ማቅረብ ሳይችሌ ሲቀር፣
(ረ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.6 (ሇ) (iii) መሠረት የሀገር
ውስጥ ተጫራች ሆኖ ታክስ የከፇሇበት ሰርቲፉኬት ከታክስ
ባሇሥሌጣን ማቅረብ ሳይችሌ ሲቀር፣
(ሰ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.6 (ሐ) መሠረት የውጭ ሀገር
ተጫራች ሆኖ ከተቋቋመበት ሀገር የንግዴ ምዝገባ ሰርቲፉኬት ወይም
የንግዴ ፇቃዴ ማቅረብ ሳይችሌ ሲቀር፣
(ሸ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.4 መሠረት ከዚህ በፉት ከነበሩ
የኮንትራት ግዳታዎች ጋር በተያያዘ ምክንያት በመንግሥት ግዥ
26/31
እንዲይሳተፌ በመንግሥት ግዥና ንብረት አስተዲዯር ኤጀንሲ የታገዯ
ተጫራች ከሆነ፣
(ቀ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.1 መሠረት ጨረታው የቀረበው
ከጋራ ማህበር ከሆነና ተጫራቹ የጋራ ማህበሩን የመረጃ ቅፅ፣ ማህበሩ
የተቋቋመበትን ስምምነት ወይም ዯብዲቤ ማቅረብ ካሌቻሇ፣
1.126 ፕሮፋሽናሌ ተቀባይነት፣
የግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚከተለት ምክንያቶች የጨረታውን ብቁ አሇመሆን

(ሀ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀጽ 4.6 (ሇ) (iv)
ተጠይቆ ከሆነና ተጫራቹ ተዛማጅነት ያሇው የፕሮፋሽናሌ ሥራ
ማስረጃ ማቅረብ ካሌቻሇ፣
(ሇ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀፅ 14.1 መሠረት
የተጫራቹን ፕሮፋሽናሌ አቅም ሇማረጋገጥ የተጠየቀውን
የአግባብነትና የሠራተኞች ስታቲስቲክስ በተሰጠው ጊዜ ገዯብ ውስጥ
ማቅረብ ካሌቻሇ፣
(ሐ) ይህን ውሌ በተሳካ ሁኔታ ሇመፇፀም ያስችሇው ዘንዴ ሇሥራው
ያቀረባቸው የቡዴን አባሊት የሙያ ብቃትና ስብጥር በተጫራቾች
አግባብነት ማረጋገጫ ቅፅ ማቅረብ ካሌቻሇ፣
(መ) ተጫራቹ በራሳቸው በባሇሙያዎች ወይም ሥሌጣን ባሇው ተወካይ
የተፇረመ የባሇሙያዎቹን ተፇሊጊ መረጃ (CV) ማቅረብ ካሌቻሇ፣
1.127 የቴክኒክ ተቀባይነት፣
የግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚከተለት ምክንያቶች የጨረታውን ብቁ አሇመሆን

(ሀ) ተጫራቹ የጨረታ ማቅረቢያ ቅፅ በሚፇቅዯው መሠረት አገሌግልቱን

የሚሰጠው ከየት እንዯሆነ ሊይገሌጽ ሲቀር፣
(ሇ) ተጫራቹ የጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በሚጠይቀው መሠረት
ከዚህ በፉት በአጥጋቢ ሁኔታ ያከናወናቸውን ዋና ዋና ኮንትራቶች
መረጃ በቁጥርና በጊዜ ሇይቶ በተጫራቾች አግባብነት ማረጋገጫ ቅፅ
ሳያቀርብ ሲቀር፣
(ሐ) ተጫራቹ በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀጽ 16.3
መሠረት ከዚህ በፉት ከሰራሊቸው አካሊት ኮንትራቶችን በአጥጋቢ
ሁኔታ ማከናወኑን የሚያረጋግጥ ማስረጃ በጊዜና በበጀት ሇይቶ
(መ) በክፌሌ 6 በተመሇከተው መሠረት ተጫራቹ የተሟሊ የፌሊጏት
መግሇጫ፣ የቴክኒክ የመወዲዯሪያ ሀሳብና የአግባብነት መግሇጫውን
በተዘጋጀው ቢጋር መሠረት ሳያቀርብ ሲቀር፣
27/31
(ሠ) በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 24 በተመሇከተው መሠረት
ተጫራቹ በዴርጅቱ የተሰጠ ዋስትና (Warranty) ሳያቀርብ ሲቀር፣
(ረ) በክፌሌ 6 ቅፅ “ሠ” መሠረት ሲጠየቅ አስፇሊጊ የሆኑ ስዕልች፤
ንዴፍችና ተያያዥ መረጃዎችን ሳያቀረብ ሲቀር፣
1.128 የፊይናንስ ተቀባይነት፣
የግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚከተለት ምክንያቶች ጨረታውን ውዴቅ

ሉያዯርገው ይችሊሌ፡፡
(ሀ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀጽ 15.2 (ሀ) እና

በክፌሌ 3 የግምገማ ዘዳና መስፇርቶች በተመሇከተው መሠረት
ተጫራቹ በውጭ ኦዱተር የተረጋገጠ የፊይናንስ ማረጋገጫ ሳያቀርብ
ሲቀር፣
(ሇ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ንዐስ አንቀጽ 15.2 (ሇ) መሠረት
ተጫራቹ የፊይናንስ አቅሙን የሚያሳዩ ላልች ማረጋገጫ ሰነድች
(ሐ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በተመሇከተው መሠረት ተጫራቹ
የሚያቀርበው የፊይናንስ መወዲዯሪያ ሃሳብ መጠን በክፌሌ 3 የግምገማ
ዘዳና መስፇርቶች በተገሇፀው መሠረት ከዓመታዊ አማካይ የፊይናንስ
ገቢው (turnover) መብሇጥ የሇበትም፡፡
(መ) ተጫራቹ ሇአገሌግልቱ ያቀረበው የጨረታ ዋጋ በጨረታ ዝርዝር
መረጃ ሠንጠረዥ አንቀጽ 12 መሠረት ካሌሆነ፣
(ሠ) ተጫራቹ ሇመጫረት ያቀረበው የመጫረቻ ገንዘብ በጨረታ ዝርዝር
መረጃ ሠንጠረዥና በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 13 ካሌሆነ፣
ጨረታዎችን ስሇመገምገም
1.129 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇዝርዝር ግምገማ ብቁ የሆኑ የመጫረቻ ሰነድችን ብቻ

ይገመግማሌ፣
1.130 ግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇጨረታ ግምገማና ውዴዴር ዓሊማ ሲባሌ ተጫራቾች

በተሇያዩ ገንዘቦች አይነቶች ያቀረቡዋቸውን ዋጋዎች በጨረታ መክፇቻ
ዕሇት የኢትዮጵያ ብሔራዊ በሚያወጣው የገንዘብ መሇወጫ ምጣኔ
መሠረትና በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ሊይ በተገሇፀው አግባብ ወዯ
ተመሳሳይ የገንዘብ አይነት ይቀየራለ፡፡
1.131 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ጨረታውን የሚገመገመው በዚህ አንቀጽና በክፌሌ 3

የግምገማ ዘዳና መስፇርቶች መሠረት ነው፡፡ ላሊ ማንኛውንም የግምገማ
ዘዳና መስፇርት መጠቀም አይፇቀዴም፡፡
28/31
1.132 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ጨረታ ሲገመግም የሚከተለትን ነጥቦች ግምት ውስጥ
ያስገባሌ፡፡
(ሀ) የጨረታ ዋጋ፣

(ሇ) በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 32 መሠረት የስላት ስህተቶች
ማረሚያ (ማስተካከያ) ፣
(ሐ) በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 12.4 መሠረት በቀረበው የዋጋ
ቅናሸ ሀሳብ መሠረት የሚዯረግን የዋጋ ማስተካከያ፣
(መ) ከሊይ ከ“ሀ” እስከ “ሇ” የተገሇፀው መተግበር አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ
በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 36.2 መሠረት ወዯ ተመሳሳይ
ገንዘብ የሚዯረግ ሇውጥ፣
(ሠ) በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 31 መሠረት አሇመጣጣሞችና
ግዴፇቶች ማስተካከያ፣
(ረ) በግምገማ ዘዳና መስፇርቶች ከፌሌ 3 ውስጥ በተጠቀሰው መሠረት
ሁለንም የግምገማ ነጥቦች መተግበር፣
1.133 በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 12 ከተጠቀሰው የጨረታ ዋጋ በተጨማሪ

የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇጨረታ ዋጋ ግምገማ ላልች ነጥቦችን ግንዛቤ ውስጥ
ሉያስገባ ይችሊሌ፡፡ እነዚህ ነጥቦች ከአገሌግልቱ ባህርይ፣ አፇፃፀም፣ ቃሊቶችና
ሁኔታዎች ጋር ሉያያዙ ይችሊለ፡፡ ሇግምገማ ጥቅም ሊይ የሚውለት ነጥቦችና
የአተገባበር ዘዳዎች በግምገማ ዘዳና መስፇርቶች ክፌሌ 3 ውስጥ
ተጠቅሰዋሌ፡፡
1.134 ይህ የጨረታ ሰነዴ ተጫራቾች ዋጋቸውን በልት እንዱያቀርቡ፤ እንዱሁም

ሇአንዴ ተጫራች የልት (lot) ውሌ መስጠት የሚፇቅዴ ሲሆን ዝርዝር
አፇፃፀሙ በጨረታ ማቅረቢያ ቅፅ ሊይ የተመሇከተውን ቅናሽ አካቶ
አሸናፉውን ዴርጅት ሇመወሰን ስራ ሊይ የሚውሇው የመወዲዯሪያ መስፇርት
እና የግምገማ ዘዳ በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ እና በጨረታ ሰነደ
ክፌሌ 3 ሊይ ተገሌፀዋሌ፡፡
ጨረታዎችን ስሇማወዲዯር
1.135 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በጨረታ ሰነደ ክፌሌ 3 ሊይ የተገሇፀውን የማወዲዯሪያና

የግምገማ መስፇርት በመጠቀም መሰረታዊ ወይም ዝቅተኛ የማወዲዯሪያ
መስፇርቶችን ካሟለት መካከሌ በአሸናፉነት መመረጥ የሚገባውን ተጫራች
ይወስናሌ፡፡
29/31
የዴህረ-ብቃት ግምገማ
1.136 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በጨረታ ሰነድቹ መመዘኛዎች መሠረት አሸናፉ

የሆነውን ተጫራች ወቅታዊ ብቃት ሇማረጋገጥ የዴህረ-ብቃት ግምገማ
ያከናውናሌ፡፡
1.137 የዴህረ ብቃት ግምገማው የሚያተኩረው አሸናፉው ተጫራች በተጫራቾቹ

መመሪያ አንቀጽ 35 መሠረት ካቀረባቸው የማስረጃ ሰነድች ጋር በተያያዘ
ይሆናሌ፡፡ ተጫራቹ አጥጋቢ የማስረጃ ሰነድች ያሊቀረበ ከሆነ የዴህረ-ብቃት
ግምገማው በተጫራቹ ህጋዊነት፣ ፕሮፋሽናሌ፣ ቴክኒካሌ እና የፊይናንስ
አቅም ሊይ ያተኮረ ይሆናሌ፡፡
1.138 በዴህረ-ብቃት ግምገማ ወቅት አሸናፉው ተጫራች በ15 ቀናት ውስጥ

ተጨባጭ ሰነድች ማቅረብ ካሌቻሇ ወይም ያቀረባቸው ሰነድች የተሳሳቱ
ሆነው ከተገኙ ጨረታው ውዴቅ ይዯረጋሌ፡፡ በዚህ ጊዜ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
በሁሇተኛ ዯረጃ ዝቅተኛ ዋጋ ወዯአቀረበው ተጫራች በማሇፌ ብቃቱን
ሇማረጋገጥ በተመሳሳይ ሁኔታ በተጫራቹ ሊይ አስፇሊጊውን የዴህረ-ብቃት
ግምገማ ያከናውናሌ፡፡
ጨረታዎችን ስሇመቀበሌ ወይም ውዴቅ ስሇማዴረግ
1.139 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ማንኛውንም ጨረታ የመቀበሌ ወይም ያሇመቀበሌ

መብት አሇው፡፡ እንዱሁም የጨረታ ሂዯቱን የመሰረዝና ሁለንም ጨረታዎች
ከመስጠት አስቀዴሞ ውዴቅ የማዴረግ መብት አሇው፡፡
ዴገሚ ጨረታ ስሇማውጣት
1.140 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚከተለት ምክንያቶች ጨረታውን እንዯገና

እንዱወጣ ሉያዯርግ ይችሊሌ፡፡
(ሀ) የጨረታው ውጤት አጥጋቢ ሳይሆን ሲቀር ማሇትም በጥራትና በገንዘብ

አዋጭ ሳይሆን ሲቀር፣
(ሇ) አሸናፉው ተጫራች ያቀረበው የጨረታ ዋጋ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
ከጨረታ በፉት ካዘጋጀው የዋጋ ግምት አንፃር ሲታይ የተጋነነ ሆኖ
ሲገኝ፣
(ሐ) በጨረታው ሰነዴ ውስጥ የተገሇፁት ህጏችና ሥነ-ሥርዓቶች ከግዥ
አዋጁና መመሪያው ጋር የማይጣጣሙ ሲሆን፣ በዚሁ ምክንያት
ተጫራቾችን የማይስብ ሆኖ ሲገኝ ወይም የጨረታ ሰነደ ቢስተካከሌ
የተጫራቾችን ቁጥር ከፌ ሉያዯርግ ይችሊሌ ተብል ሲታመንበት፣
(መ) በላልች አስገዲጅ ሁኔታዎች ይህንን ውሌ ማከናወን ሳይቻሌ ሲቀር፡፡
30/31
ረ. ውሌ ስሇመፇፀም
አሸናፉ ተጫራቾችን መምረጫ መስፇርቶች
1.141 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በጨረታ ሰነደ ሊይ የተመሇከቱትን መሰረታዊ

መስፇርቶች በአጥጋቢ ሁኔታ ከሟለት መካከሌ የተሻሇ ዋጋ ያቀረበውን
ተጫራች የጨረታ አሸናፉ አዴርጎ በመምረጥ ይህንኑ ሇአሸናፉው ተጫራች
ያሳውቃሌ፡፡
1.142 በጨረታ ሰነደ ሊይ የተጠየቀው የልት (lot) ኮንትራት ከሆነ በዚሁ መሠረት
ሇእያንዲንደ ልት (lot) የአሸናፉነት ማስታወቂያ ይሰጣሌ፡፡ ይህም ሆኖ ግን
የግዥ ፇፃሚው አካሌ የቀረቡትን ቅናሾችና አጠቃሊይ ሁኔታዎችን አይቶ
የሚሻሇውን ሉመርጥ ይችሊሌ፡፡
1.143 አንዴ ተጫራች ያሸነፇው ከአንዴ በሊይ ልት (lot) ከሆነ ሁለም በአንዴ
ኮንትራት ሉጠቃሇለ ይችሊለ፡፡
ከውሌ በፉት የግዥ መጠን ስሇመሇወጥ
1.144 የጨረታ አሸናፉነት ማሳወቂያ በሚሰጥበት ጊዜ የግዥ ፇፃሚው አካሌ

የአገሌግልቱን መጠን በፌሊጏት መግሇጫ ክፌሌ 6 ውስጥ መጀመሪያ
ከተጠቀሰው የመጨመር ወይም የመቀነስ መብቱ የተጠበቀ ነው፡፡ ይህ
የሚሆነው በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዡ ውስጥ የተመሇከተውን የመቶኛ
ምጣኔ ተጠብቆ በነጠሊ ዋጋዎች ሊይ ምንም ሇውጥ ሳይዯረግ ወይም ላልች
የጨረታ ዋስትና ሁኔታዎች ሊይ ሇውጥ ሳይዯርግ ነው፡፡
የጨረታ ውጤትና አሸናፉ ተጫራችን ስሇማሳወቅ
1.145 ግዥ ፇፃሚው አካሌ ጨረታው ፀንቶ የሚቆይበት ጊዜ ከማሇቁ በፉት

የጨረታው ግምገማ ውጤት ሇሁለም ተጫራቾች በተመሳሳይ ጊዜ
ያሳውቃቸዋሌ፡፡
1.146 የጨረታ ውጤት ማሳወቂያ ዯብዲቤው ያሌተመረጡ ተጫራቾች

ያሌተመረጡበትን ምክንያት፣ እንዱሁም የተመረጠውን ተጫራች ማንነት
ማካተት ይኖርበታሌ፡፡
1.147 ሇአሸናፉው ተጫራች የሚሊከው የአሸናፉነት ማሳወቂያ ዯብዲቤ በተጫራቹና

በግዥ ፇፃሚው አካሌ የተፇፀመ ውሌ መኖሩን አያመሇክትም፡፡ በግዥ
ፇፃሚው አካሌና በአሸናፉው ተጫራች መካከሌ ውሌ ተመስርቷሌ የሚባሇው
31/31
ሇግዥው አፇፃፀም የሚያስፇሌጉ ዝርዝር ሁኔታዎች በውለ ውስጥ ተካተው
ውለ ሲፇረም ብቻ ነው፡፡
1.148 ሇአሸናፉው ተጫራች የሚሊከው ዯብዲቤ የሚከተለትን መረጃዎች ማካተት

(ሀ) የግዥ ፇፃሚው አካሌ ጨረታውን መቀበለን፣
(ሇ) ጠቅሊሊ የውሌ ዋጋውን፣
(ሐ) የአገሌግልቶች ዝርዝርና የእያንዲንደ ነጠሊ ዋጋ፣
(መ)ተጫራቹ ሉያቀርበው የሚገባውን የአፇጻጸም ዋስትና መጠንና የመጨረሻ

ማስረከቢያ ቀን፣
ውሌ አፇራረም
1.149 የጨረታ አሸናፉነት ማሳወቂያ ከተሊከ በኋሊ የግዥ ፇፃሚው አካሌ ወዱያውኑ
ሇአሸናፉው ተጫራች የውሌ ስምምነት ይሌክሇታሌ፡፡
1.150 አሸናፉው ተጫራች ስምምነቱን በተቀበሇ በአሥራ አምስት (15) ቀናት ጊዜ

ውስጥ ፇርሞና ቀን ጽፍበት ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ይመሌሳሌ፡፡
1.151 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የጨረታ ውጤቱን ካሳወቀበት ቀን ጀምሮ ባለት ሰባት
ቀናት በፉት ወይም በጨረታው ሂዯት ሊይ የቀረበ ቅሬታ ካሇ ኮንትራት
መፇረም የሇበትም፡፡
የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና
1.152 አሸናፉው ተጫራች ውለን በፇረመ በአሥራ አምስት (15) ቀናት ውስጥ
በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች መሠረት በውሌ ቅፆች ክፌሌ 9 ውስጥ
የተመሇከተውን የአፇፃፀም ዋስትና ቅጽ ወይም በግዥ ፇፃሚው አካሌ
ተቀባይነት ያሇውን ላሊ ቅጽ በመጠቀም የአፇፃፀም ዋስትናውን ያቀርባሌ፡፡
1.153 አሸናፉው ተጫራች ከሊይ የተጠቀሰውን የአፇፃፀም ዋስትና ማቅረብ

ያሇመቻሌ ወይም ውለን መፇረም ያሇመቻሌ ውሌ መስጠቱን ሇመሰረዝና
የጨረታ ዋስትናውን ሇመውረሰ በቂ ምክንያቶች ይሆናለ፡፡
1.154 ጥቃቅንና አነስተኛ ኢንተርፕራይዞች በጨረታ ዋስትና፣ በውሌ ማስከበሪያ

ዋስትናና በቅዴሚያ ክፌያ ዋስትና ምትክ ኢንተርፕራይዞቹን ሇማዯራጀትና
ሇመምራት ሥሌጣን ከተሰጠው አካሌ የዋስትና ዯበዲቤ ማቅረብ ይችሊለ፡፡
1.155 አሸናፉው ተጫራች ውለን ሳይፇርም ሲቀር ወይም የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና
ሳያቀርብ ሲቀር፣ የግዥ ፇፃሚው አካሌ በውዴዴሩ ሁሇተኛ የወጣውን
32/31
ተጫራች እንዱፇርም ያዯርጋሌ ወይም ከሁሇቱም አማራጮች የሚገኘውን
ጥቅም በማነፃፀር ጨረታው በአዱስ መሌክ እንዯገና አንዱወጣ ያዯርጋሌ፡፡
33/31
ክፌሌ 2: የጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ
ማውጫ
ሀ. መግቢያ .............................................................................................................. 1
ሇ. የጨረታ ሰነድች .................................................................................................. 2
ሐ. የጨረታዎች አዘገጃጀት ...................................................................................... 2
መ. የጨረታዎች አቀራረብና አከፊፇት ..................................................................... 4
ሠ. ጨረታዎችን መገምገምና ማወዲዯር .................................................................... 5
ረ. ውሌ ስሇመፇፀም ................................................................................................. 6
II/IX
ክፌሌ 2
የጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ
የተጫራቾች መመሪያ
ከተጫራቾች መመሪያ ጋር የተያያዘ
(ተ.መ) መሇያ
ሀ. መግቢያ
ተ.መ. 1.1 ግዥ ፇፃሚ አካሌ፦ ጠቅሊይ ዓቃቤ ሕግ
አዴራሻ፦ ኃይላ ገ/ስሊሴ ጎዲና ባምቢስ ፉት ሇፉት
ተ.መ. 1.1 የጨረታው ሰነዴ የወጣበት የግዥ ዘዳ፦ግሌጽ ጨረታ
ተ.መ. 1.2 እና 23.2 (ሇ) የፕሮጀክቱ ስም፦ ጠቅሊይ ዓቃቤ ሕግ
የአገሌግልት ግዥ አይነት፦ የሶፌትዌር ግዥ
ተ.መ. 1.3 እና 23.2 (ሇ) የግዥ መሇያ ቁጥር፦ A/G/S/P/010/01/2012ግ
ተ.መ. 1.3 ብዛትና የጨረታው ሰነዴ የብዙ ምዴብ (lot) መሇያ ቁጥር፦
[A/G/S/P/010/01/2012
ተ.መ. 4.1 (ሀ) ግሇሰቦች፣ የጋራ ማህበራት፣ ጊዜያዊ ማህበራት ወይም ማህበራት
በጋራና በተናጠሌ ተጠያቂ መሆን አሇመሆናቸው ይገሇፅ።
ግሇሰቦች ወይም የጋራ ማህበራት በጋራና በተናጠሌ ተጠያቂ

ይሆናለ
ተ.መ. 4.6 (ሇ) (ii) የሀገር ውስጥ ተጫራቾች የታክስ ባሇሥሌጣን በሚወስነው መጠንና
መጠንና [መጠኑ በኢትዮጵያ ብር ይግባ] ከዚያ በሊይ ሇሆነ ጨረታ
የተጨማሪ እሴት ታክስ የምዝገባ ሠርቲ3.ፉኬት ማቅረብ አሇባቸው፡፡
ተ.መ. 4.6 (ሇ) (iv) አግባብነት ያሇው የሙያ ብቃት ማረጋገጫ ሰርቲፉኬት
ተ.መ. 4.8 ተጫራቹ ሕጋዊነቱን ሇማረጋገጥ የሚከተለትን የታዯሱ ሰነድች

ማቅረብ አሇበት፡፡
ሀ. በዘርፈ የታዯሰ ንግዴ ፇቃዴ
ሇ. ሇመንግስት አቅራቢነት የተመዘገቡበት ሰርተፌኬት
ሐ) የግብር ከፊይነት ምዝገባ ሰርተፌኬት
1/5
ሇ. የጨረታ ሰነድች
ተ.መ. 7.1 እና 9.4 ሇጥያቄና ሇማብራሪያ ዓሊማ ብቻ የሚያገሇግሌ የግዥ ፇፃሚ አካሌ
አዴራሻ
ግዥ ፇፃሚ አካሌ ጠቅሊይ ዓቃቤ ህግ
ጉዲዩ አቶ ኤፌሬም ዓሇሙ የግዥና ንብረት

የሚመሇከተው አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት እና የኢንፍርሜሽን
ሰው ቴክኖልጂ ዲይሬክቶሬት
ቢሮ ቁጥር 9/02
ፖ.ሣ.ቁ. 1370
የመንገዴ ስም ኃይላ ገ/ ስሊሴ ጎዲና ባምቢስ ፉትሇፉት
ከተማ ቂርቆስ ክ/ከ
ፓ.ሳ. ቁጥር 1370
አገር ኢትዮጵያ
ስሌክ ቁጥር 0115515090 (207)
የፊክስ ቁጥር
ኢሜይሌ አዴራሻ
ተ.መ. 7.1 አና 9.4 የጥያቄዎችና ማብራሪያዎች ማቅረቢያ ቀነ-ገዯብ ቸረታው ከመከፇቱ

1 ቀን ቀዯም ብል ዴረስ
ሰዓት፦ ከጠዋቱ 2፡30- ቀኑ 11፡30
ሐ. የጨረታዎች አዘገጃጀት
ተ.መ. 11.1 የጨረታው ቋንቋ፦ አማርኛ
ተ.መ. 12.5 አሇም አቀፌ የንግዴ ውሌ ቃሌ እትም፦

እትም፦ICC2000(INTERNATIONAL CHAMBER OF
COMMERCE2000)
2/5
ተ.መ. 12.7 ሇእያንዲንደ ልት(lot) የቀረበው ዋጋ ቢያንስ [በፅሁፌ መቶኛ
፣በተሇምድ 100 ይግባ] % [በምሌክት መቶኛ % ይግባ]
ከተጠቀሰው እያንዲንደ የዕቃ ዓይነት መጣጣም አሇበት፡፡
ሇእያንዲንደ ልት(lot) የቀረበው ከእያንዲንደ የዕቃ መጠን ጋር

ቢያንስ [በፅሁፌ መቶኛ ፣በተሇምድ 100 ይግባ]በ % [በምሌክት
መቶኛ % ይግባ] መጣጣም አሇበት፡፡
ተ.መ. 13.1 ተጫራቹ ከሀገር ውስጥ (ከኢትዮጵያ) ሇሚያቀርባቸው የአገሌግልት

ግብዓቶች የሚያቀርበው ዋጋ በ ኢትዮጵያ ብር_______መሆን
አሇበት፡፡
ተ.መ. 14.1 ተጫራቹ የአሁኑንና የበፉቱን የሙያ ብቃትና አቅም ማረጋገጫውን

በተጫራቾች አግባብነት ማረጋገጫ ቅጽ ሊይ በመሙሊት ማስረጃውን
ተ.መ. 15.2 (ሇ) ተጫራቹ የፊይናንስ አቅሙን ሇማረጋገጥ የሚከተለትን ሰነድች

ሀ.
ሇ.
ተ.መ. 16.3 ተጫራቹ ከዚህ በፉት ሊከናወናቸው ተመሳሳይ አገሌግልቶች

ከአሠሪው አካሌ የመሌካም ሥራ ማረጋገጫ ማስረጃ [አስፇሊጊው
የምስክር ወረቀት ብዛት ይግባ] ማቅረብ አሇበት፡፡ የሚቀርበው
ማስረጃ ባሇፈት ዓመታት [አስፇሊጊው የአመታት ብዛት ይግባ]
የተሠሩና የበጀት መጠናቸው [አስፇሊጊው የበጀት መጠን ይግባ]
ቢያንስ __ የሆኑትን ነው፡፡
ተ.መ. 16.7 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የተጫራቹን የቴክኒክ ብቃትና ክህልት ሇማወቅ
በአካሌ በመገኘት ማረጋገጥ ማስፇሇግ/አሇማስፇሇጉ ይገሇፅ።
ተ.መ. 18.1 አማራጭ ጨረታ ማቅረብ መፇቀዴ/አሇመፇቀደ ይገሇፅ።
ተ.መ. 18.4 ከሊይ በተ.መ. 18.1 መሰረት አማራጭ ጨረታ ማቅረብ የተፇቀዯ
ከሆነ የሚከተለትን መስፇርቶች መሟሊት ይኖርባቸዋሌ፡፡
ሀ.
ሇ.
ተ.መ. 19.1 ጨረታው ፀንቶ የሚቆይበት ጊዜ 120 .
ተ.መ. 2ዏ.1 የጨረታ ዋስትና መጠን---20,000.00 ብር
3/5
የጨረታ ማስከበሪያ ማስያዝ ማስፇሇግ ወይም አሇማስፇሇጉ ይገሇፅ።
የጨረታ ማስከበሪያ ማስያዝ አስፇሊጊ ከሆነ መጠኑ ይገሇፅ።
[የጨረታ ማሰከበሪያ መጠን የሚወሰነው ከተገመተው የጨረታ ዋጋ
ከ0.5% -2% በማስሊት ይግባ]
ተ.መ. 22.1 ከዋናው የመወዲዯሪያ ሀሳብ የቴክንካሌ እና የፊይናንሻሌ በተጨማሪ

የሚፇሇጉ ኮፒዎች ብዛት፦ አንዴ አንዴ ኮፒ እና 1 1 ኦርጂናሌ
ተ.መ. 22.1 ተጫራቾች የጨረታ ሰነዲቸውን በሁሇት የተሇያዩ ኢንቨልፖች

(ቴክኒካሌ የመወዲዯሪያ ሀሳብ እና ፊይናንሻሌ የመወዲዯሪያ ሀሳብ)
ማቅረብ አሇባቸው/
 በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 22.2 ከ(ሀ) እስከ (ሠ)

በተመሇከተው መሠረት የቴክኒካሌ የመወዲዯሪያ ሃሳብ አስገዲጅ
የሆኑ የሰነዴ ማስረጃዎች ማካተት አሇበት፡፡
 በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 22.2 (L) መሠረት

የፊይናንሻሌ የመወዲዯሪያ ሀሳቡ አገሌግልቱን ሇመስጠት
የተጠየቀውን የዋጋ ዝርዝር ማካተት አሇበት፡፡
መ. የጨረታዎች አቀራረብና አከፊፇት
ተ.መ. 24.1 ጨረታን ሇማቅረብ ዓሊማ ብቻ የሚያገሇግሌ የግዥ ፇፃሚ አካሌ

አዴራሻ
ግዥ ፇፃሚ አካሌ ጠቅሊይ ዓቃቤ ህግ
ጉዲዩ አቶ ኤፌሬም ዓሇሙ የግዥና ንብረት
የሚመሇከተው አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት እና አቶ ፀጋዬ አማረ
ቢሮ
ሰው ቁጥር 03/02/09
ፖ.ሣ.ቁ.
የመንገዴ ስም ኃይሌ ገ/ ስላሴ ጎዳና

ከተማ ቂርቆስ ክ/ ከ
ፓ.ሣ.ቁጥር
የጨረታ ማቅረቢያ ቀነ-ገዯብ
ቀን፦
ሰዓት፦ ከቀኑ 11.፡00 ዴረስ በ16 ኛው ቀን ከቀኑ 4፡00 ታሽጎ
4/5
በዚያው ቀን 4፡30
ተ.መ. 27.1 ጨረታው የሚከፇትበት ቦታና ጊዜ

ግዥ ፇፃሚ አካሌ የፋዳራሌ ጠቅሊይ ዓቃቤ ህግ
ቢሮ ቁጥር 03/02/09
የመንገዴ ስም ኃይላ ገ/ስሊሴ ጎዲና
ከተማ ቂርቆስ ከ/ከተማ
ፓ.ሣ. ቁጥር 1370
ቀን በጋዜጣ ከታወጀበት እሇት አነስቶ በ16ኛው ቀን
ዓ.ም ይከፇታሌ
ሰዓት ከቀኑ 4፡00 ታሽጎ በዚያው ቀን ከቀኑ 4፡30 ሊይ
ይከፇታሌ
ሠ. ጨረታዎችን መገምገምና ማወዲዯር
ተ.መ. 32.2 ተጫራቹ የተዯረጉትን የቁጥር ስላት ማስተካከያዎች ስሇመቀበለ

በ_____ቀናት ውስጥ ማሳወቅ አሇበት፡፡
ተ.መ. 35.4 (ሇ) ተጫራቹ ባሇፈት ዓመታት [አስፇሊጊው የአመታት ብዛት ይግባ]
በአጥጋቢ ሁኔታ ያከናወናቸውን ዋና ዋና ኮንትራቶች [የኮንትራቶች
ብዛትይግባ] የሚያረጋግጥ በተጫራች አግባብነት ማረጋገጫ ቅጽ
ሞሌቶ ማቅረብ አሇበት።
ተ.መ. 35.5 (ሇ) ያሇፇው ዓመት የተጫራቹ አማካኝ ዓመታዊ ገቢ አሁን ተጫራቹ
ሇውዴዴር ካቀረበው የፊይናንስ የመወዲዯሪያ ሀሳብ በ ጊዜ
መብሇጥ አሇበት፡፡ [አስፇሊጊው ቁጥር ይግባ]
ተ.መ. 36.2 ሇጨረታ ግምገማና ውዴዴር ዓሊማ ሲባሌ የቀረቡት የተሇያዩ የገንዘበ
ዓይነቶች ወዯ ገንዘብ ይቀየራለ፡፡ [የመገበያያ ገንዘብ
የኢትዮጵያ ብር]
ተ.መ. 36.6 ብዛት ያሊቸው ጨረታዎች ሇአንዴ ተጫራች መስጠት

መፇቀዴ/አሇመፇቀደ ይገሇፅ፡፡ በጨረታ ሰነደ ሊይ የተገሇፁትን
ፌሊጎቶች አሟሌቶ ዝቅተኛ ዋጋ ያቀረበውን ተጫራች ሇመወሰን
የሚያስችለ ዝርዝር ነጥቦች በክፌሌ 3 የግምገማና የብቃት
መስፇርቶች በሚሇው ሊይ ተገሌፀዋሌ።
5/5
ረ. ውሌ ስሇመፇፀም
ተ.መ. 42.1 የሚገዙ አገሌግልቶች ብዛት (መጠን) ሉጨምር የሚችሌበት የመቶኛ

መጠን 20%
የሚገዙ አገሌግልቶች ብዛት (መጠን) ሉቀንስ የሚችሌበት የመቶኛ

መጠን 20%
6/5
ክፌሌ 3፡ የግምግማ ዘዳና መስፇርቶች
ማውጫ
1. ፕሮፋሽናሌ፣ ቴክኒካሌና ፊይናንሻሌ የብቃት መስፇርቶች ................................... 1

2. አሸናፉውን ተጫራች ስሇመወሰን......................................................................... 2
3. የበርካታ ግዥዎች ግምገማ ................................................................................. 4
4. አማራጭ ጨረታዎች .......................................................................................... 4
III/IX
[ማስታወሻ ግዥ ፇፃሚው አካሌ፤ ከዚህ በታች የተዘረዘሩት መስፇርቶች ሇብቻቸው
ተጫራቾችን ሇመምረጥ እንዯመጨረሻ ተዯርገው መቆጠር የሇባቸውም]
የግምገማ ዘዳና መስፇርቶች

ይህ ክፌሌ የተጫራቾች መመሪያ ከሚሇው ክፌሌ 1 እና የጨረታ ዝርዝር መረጃ
ሠንጠረዥ ከሚሇው ክፌሌ 2 ጋር ተጣምሮ ሲነበብ ግዥ ፇፃሚው አካሌ አንዴ
ተጫራች ተፇሊጊዎቹ ብቃቶች ያለት ስሇመሆኑ ሇመገምገምና ሇመወሰን መጠቀም
ያሇበትን ሁለንም ነጥቦች፣ ዘዳዎችና መስፇርቶችን ይይዛሌ፡፡ ላልች ማናቸውም
ነጥቦች፣ ዘዳዎች ወይም መስፇርቶች ጥቅም ሊይ አይውለም፡፡
1. ፕሮፋሽናሌ፣ ቴክኒካሌና ፊይናንሻሌ የብቃት መስፇርቶች
የሚከተለት የብቃት መስፇርቶች በሁለም ተጫራቾች ተፇፃሚ ይሆናለ፡፡ ጨረታው

የቀረበው በጊዜያዊ ማህበር ከሆነ እነዚህ የብቃት መስፇርቶች በጊዜያዊ ማህበሩ
በአጠቃሊይ ተፇፃሚ ይሆናለ፡፡ [ተስማሚ በሆነው ፉዯሌ ምሌክት ይዯረግ]
1.1 የተጫራች ፕሮፋሽናሌ ብቃትና አቅም (የተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 14)
(ሀ) ተጫራቹ በአሁኑ ወቅት ቢያንስ ቁሌፌ ሠራተኞች ያለት

[አስፇሊጊው ቁጥር ይግባ]
(ሇ) ከሊይ በ“ሀ” ከተጠቀሱት ቁሌፌ ሠራተኞች መካከሌ ቢያንሰ .
(የሙያቸውን ዓይነት፤ ዯረጃ፤ ወዘተ ይጠቀስ).ጀጉ((
(ሐ) ተጨማሪ መስፇርት ካሇ ይጠቀስ
1.2 የተጫራቹ ቴክኒካሌ ብቃት፣ ክህልትና የሥራ ሌምዴ (የተጫራቾች መመሪያ

አንቀጽ 16)
(ሀ) ተጫራቹ ባሇፈት___ ዓመታት ቢያንስ [አስፇሊጊው የአመታት ብዛት

ይግባ] ይህንን ጨረታ የሚመጥን በጀት ያሊቸው ኮንትራቶች
[የኮንትራቶች ብዛት ይግባ] ማከናወኑን
(ሇ) ተጨማሪ መስፇርት ካሇ ይጠቀስ
1.3 የተጫራቹ የፊይናንስ አቅም (የተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 15)
(ሀ) ተጫራቹ ባሇፈት___ ዓመታት [የአመታት ብዛት ይግባ] የነበረው

አማካይ የተረጋገጠ ዓመታዊ ገቢ ቢያንስ ሇዚህ ጨረታ ከቀረበው
የፊይናንስ መወዲዯሪያ ሀሳብ በ ___ ጊዜ [አስፇሊጊው ጊዜ
ይግባ] የሚበሌጥ መሆን አሇበት፡፡
(ሇ) ተጨማሪ መስፇርት ካሇ ይጠቀስ
1/4
2. አሸናፉውን ተጫራች ስሇመወሰን
በመንግሥት ግዥ አዋጅና መመሪያ መሠረት የግዥ ፇፃሚው አካሌ የሚከተለትን

ዘዳዎች በመጠቀም አሸናፉው ተጫራች የሚመርጠው፤ ዝቅተኛ ዋጋ ያቀረበ
ተጨራቾች ብቻ ሳይሆን ባሊቸው የቴክኒከ ውጤት መሰረት ይሆናሌ
(ሀ)  በጨረታ ሰነደ ሊይ ከተገሇፁት ፌሊጏቶች አንፃር በፕሮፋሽን፣ በቴክኒክና

በፊይናንስ ብቃቱ ተገምግሞ መሠረታዊ መመዘኛዎችን ያሟሊና ዝቅተኛ ዋጋ
ያቀረበ፡፡
(ሇ)  ከሊይ በ“ሀ” ከተመሇከተው በተጨማሪ በላልች መስፇርቶች ኢኮኖሚያዊ ፊይዲ
የሚያስገኝ ሆኖ ሲገኝ፡፡
ሀ. ዝቅተኛ ዋጋ የቀረበበት ጨረታ
2.1 በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 21 መሠረት የጨረታው ሰነዴ

የሚጠይቃቸውን የሰነዴ ማስረጃዎች መሟሊታቸው መመርመር አሇበት፡፡
2.2 አስገዲጅ የሰነዴ ማስረጃዎች በተገቢው መንገዴ መሟሊታቸው ከተረጋገጠ

በኋሊ የግዥ ፇፃሚው አካሌ በጨረታ ሰነደ ውስጥ ከተጠየቁት የፕሮፋሽን፣
የሕግ፣ የቴክኒክና የፊይናንሻሌ ተቀባይነት ፌሊጏቶች ጋር በማገናዘብ
ጨረታው የተሟሊ ወይም ያሌተሟሊ መሆኑ ይወሰናሌ፡፡
2.3 በመቀጠሌም የግዥ ፇፃሚው አካሌ ጨረታው የተጠየቀውን የቴክኒክ ዝርዝር

ፌሊጏት ማሟሊት አሇማሟሊቱን ከመረመረ በኋሊ ከቴክኒክ አንፃር ጨረታው
ብቁ ነው ወይም አይዯሇም የሚሇውን ይወስናሌ፡፡
2.4 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ጨረታው ውስጥ ያሇመጣጣሞችና ግዴፇቶች

እንዲይኖሩ በመገምገም ሇተጠየቁት ፌሊጏቶች መሠረታዊ መሌስ የሚሰጥ
ስሇመሆኑ የማጣራት ሂዯቱን ይቀጥሊሌ፡፡
2.5 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ጨረታው ከቁጥር እና ስላት ስህተቶች የፀዲ መሆኑን
ያጣራሌ፣ የቁጥርና የስላት ስህተቶች ካለም ሇተጫራቹ የታረመውን ስህተት
በማሳወቅ እርማቶችን ስሇመቀበለ በሦሰት ቀናት (3) ውስጥ እንዱያሳውቅ
ይጠይቃሌ፡፡
2.6 በመጨረሻም የጨረታው ሕጋዊነት፣ ፕሮፋሽናሌ፣ ቴክኒካሌና ፊይናንሻሌ

ግምገማ ከተካሄዯ በኋሊ የግዥ ፇፃሚው አካሌ በጨረታ ሰነደ የተጠየቁትን
ፌሊጏቶች በመሠረታዊነት የሚያሟሊና በዋጋም ዝቅተኛ ሆኖ የተገኘን
ጨረታ አሸናፉ እንዱሆን ያዯርጋሌ፡፡
ሇ. ዝቅተኛውን መስፇርት በአጥጋቢ ሁኔታ ካሟለት መካከሌ ዝቅተኛ ዋጋ የቀረበበትን

ወይም ኢኮኖሚያዊ ጠቀሜታ የሚያስገኝ ጨረታን ስሇመወሰን
2/4
2.7 ጨረታው አስገዲጅ የሆኑትን የህግ፣ የፕሮፋሽን፣ የቴክኒክና የፊይናንስ
መገምገሚያዎች ማሟሊቱን ከተረጋገጠ በኋሊ የሁሇት ዯረጃ የግምገማና
የነጥብ አሰጣጥ ዘዳ ይከናወናሌ፡፡ በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ
36.4 (ረ) መሠረት የግዥ ፇፃሚው አካሌ ጨረታዎችን በሚገመግምበት ጊዜ
ከአነስተኛ ጨረታ ዋጋ በተጨማሪ የሚከተለትን የግምገማ መስፇርቶች
በጠቀሜታ ቅዯም ተከተሌ መሠረት ነጥብ በመስጠት ጨረታውን
ይመዝናሌ፡፡
(ሀ) ተጨማሪ የመገምገሚያ መስፇርቶችና ሇእያንዲንደ የተቀመጠው የምዘና

ነጥብ እንዯሚከተሇው ተቀምጧሌ፡፡
ሇመስፇርቱ
ቅዯም
የመስፇርቱ ስም የተሰጠው ነጥብ
ተከተሌ
መቶኛ
1 መስፇርት I
2 መስፇርት II
3 መስፇርት III
4 መስፇርት IV
I አጠቃሊይ ተጨማሪ መስፇርቶች
(1+2+3+4)
II የጨረታ ዋጋ
III ጠቅሊሊ ዴምር (I+II) 1ዏዏ
(ሇ) የግዥ ፇፃሚው አካሌ ማንኛውም ተጨማሪ መስፇርት የሚገመግመው

በሚከተሇው የነጥብ ምዘና መሠረት ነው፡፡
ምዘና መግሇጫ
1ዏ እጅግ ከተጠየቀው መሥፇርት በሊይ የሆነ፣ በጣም ጠቃሚና
በጣም ጥሩ በጣም አስፇሊጊ የሆነ
9 በጣም ጥሩ ከመስፇርት በሊይ የሆነ፣ ሇፌሊጏታችን ጠቃሚ የሆነ
7-8 ጥሩ መስፇርቶችን በሙለ ያሟሊ
5-6 አጥጋቢ አብዛኛዎቹ መስፇርቶችን በተሻሇ አኳኋን ያሟሊ፣
የተወሰኑ ወሳኝ ያሌሆኑ መስፇርቶችን ያሊሟሊ ሉሆን
ይችሊሌ
3-4 ዯካማ የተጠየቁትን መስፇርቶች በዝቅተኛ ዯረጃ የሚያሟሊ
1-2 በጣም ሁለም ሳይሆን የተወሰኑትን መስፇርቶች ብቻ ያሟሊ
ዯካማ ወይም ወሳኝ የሆኑትን መስፇርቶች ያሊሟሊ
0 የማያሟሊ በማንኛውም መንገዴ የተጠየቁትን መስፇርቶች ያሊሟሊ
2.8 የእያንዲንደ የቴክኒክ መስፇርት ከሊይ በተቀመጠው መሠረት የምዘና ነጥብ

ይሰጣቸዋሌ፡፡ የምዘና ውጤት የሚሰሊው የምዘና ነጥቡ ከእያንዲንደ
3/4
መስፇርት ጋር በማባዛት ነው፡፡ በዚሁ የአሠራር መንገዴ መሠረት
የሚገኘው ውጤት የጨረታዎችን ዯረጃ ሇማውጣት ያገሇግሊሌ፡፡
2.9 ሁሇት ተጫራቾች እኩሌ ነጥብ በሚያገኙበት ጊዜ የሀገር ውስጥ

አገሌግልቶች ሇሚያቀርብ ተጫራች ቅዴሚያ ይሰጣሌ፡፡
2.10 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ተጫራቾች እኩሌ የግምገማ ውጤት በሚያገኙበት

ጊዜ ሇመሇየት እንዱቻሌ በተወሰኑ ነጥቦች ሊይ የመወዲዯሪያ ሀሳብ
እንዱያቀርቡ መጠየቅ ይችሊሌ፡፡
2.11 ተጫራቾች የመወዲዯሪያ ሀሳብ እንዱያቀርቡ ተጠይቀው ሳያቀርቡ ቢቀሩ
ወይም በዴጋሚ ባቀረቡት የመወዲዯሪያ ሀሳብ አሁንም እኩሌ የግምገማ
ነጥብ ቢያገኙና አሸናፉውን ተጫራች መሇየት ሳይቻሌ ሲቀር እስከተቻሇ
ዴረስ ተጫራቾቹ በተገኙበት አሸናፉው ተጫራች በዕጣ የሚሇይ ይሆናሌ፡፡
3. የበርካታ ግዥዎች ግምገማ
3.1 በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 36.6 መሠረት ግዥ ፇፃሚው አካሌ

አንዴ ወይም ከአንዴ በሊይ የሆኑ ኮንትራቶችን ሇተጫራቾች መስጠት
ይችሊሌ፡፡
(ሀ) በተጫራቾች ንዐሰ አንቀጽ 12.7 መሠረት ቢያንስ ተፇሊጊውን መቶኛ

ፌሊጏትና መጠን ያሟለትን ኮንትራቶች ወይም የልት (lot) ግዥዎችን
መገምገም፣
(ሇ) ግምት ውስጥ የሚገቡ፣
I. የመገምገሚያ መስፇርቶችን በማሟሊት ዝቅተኛ ዋጋ የቀረበበት

እያንዲንደ የልት (lot) ግዥ፣
II. በእያንዲንደ የብዙ ምዴብ /ልት/ (lot) ግዥ የቀረበው የዋጋ ቅናሽና
የአፇፃፀም ዘዳዎች፣
III. በአቅርቦትና አፇፃፀም አቅም ዙሪያ ሉኖሩ የሚችለትን ውስንነቶችና

ችግሮች ግምት ውስጥ በማስገባት የሚኖረው የተሻሇና ከፌተኛ
ኢኮኖሚያዊ ጠቀሜታ፡፡
4. አማራጭ ጨረታዎች
በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ 18.1 መሠረት አማራጭ ጨረታዎች የተፇቀደ

ከሆነ የሚገመገሙት እንዯሚከተሇው ይሆናሌ፡፡
4/4
ግዥ ፇፃሚው አካሌ አማራጭ ጨረታዎች የሚገመግመው በሚከተለት መስፇርቶች
መሠረት ይሆናሌ፡፡
Technical Evaluation Criteria
The technical criteria and maximum number of points to be given under each are:
No. Criteria Maximum
points
A Specific experience of the bidder related to the Total 20
assignment points
 Company experience: 5+ years in System Design and 8
Development project work
 Experience in developing systems in related areas of the 12
assignment.
B Adequacy of the proposed work plan and Total 30
methodology points
 Comment and suggestion on the TOR 5
 Technical approach and methodology 14
Work Plan, Staffing and Reporting

1. Schedules
a. Manning Schedule 3
b. Activity Schedule 3
2. Team Composition and Responsibility 3
3. Reporting 2
C Qualification and competence of the key personnel Total 40
for the assignment points
1 Project Manager 8
a. General qualifications:
 Educational level: MA/MSc/MBA. Degree or above. 3
 Total year of experience: 8+ years 2
b. Adequacy for the assignment:
 Specific experience in 3 related projects 2
c. Experience in region and language: 1
2 System analysis 8
5/4
 Educational level: BSc Degree and above 2
 Total year of experience: 6 year 2
3 Software development Leader and specialist 8

 Educational level: BSc. Degree and above 2

Total year of experience: 4+ yrs for Leader and 2+ yrs 2
for specialist
4 Database Management specialist 8
 Total year of experience: 5+ year 2
5 Network specialist 8
 Total year of experience: 5+ year 2
D Suitability of the transfer of knowledge program 10 10
 Suitability of the proposed knowledge transfer program 10
Total Sum of A+B+C+D 100
6/4
7/4
ክፌሌ 4፡ የጨረታ ቅፆች
ማውጫ
ሀ. የጨረታ ማቅረቢያ ቅፅ ........................................................................................ 1

ሇ. የአገሌግልቶች ዋጋ ማቅረቢያ ሠንጠረዥ ............................................................. 5
ሐ. የተጫራች አግባብነት ማረጋገጫ ሰንጠረዥ ......................................................... 6
1. ስሇተጫራቹ አጠቃሊይ መረጃ ............................................................................. 6
2. የፊይናንስ አቋም ................................................................................................ 7
3. የቴክኒክ ብቃት፣ ክህልትና የሥራ ሌምዴ ........................................................... 8
4. የሙያ ብቃትና አቅም ........................................................................................ 9
5. የጥራት መማረጋገጫ፣የሥራ አመራርና የቁጥጥር ሥርዓት................................. 10
6. መሣሪያዎችና ፊሲሉቲዎች .............................................................................. 10
7. አገሌግልቱን ሇመስጠት የቀረቡ ዋና ዋና መሣሪያዎች ...................................... 11
8. የተጫራቹ ኦዱት ኤጀንሲ ................................................................................. 11
9. የኩባንያው አዯረጃጀት ...................................................................................... 11
10. የባንክ አዴራሻና የባንክ ሂሳብ ቁጥር .............................................................. 11
መ. የጋራ ማህበር/ጊዜያዊ ማህበር የመረጃ ቅጽ ....................................................... 13
ረ. የቁሌፌ ባሇሙያዎች ተፇሊጊ መረጃ (CV) .......................................................... 14
ሠ. የጨረታ ዋስትና ............................................................................................... 17
IV/IX
ሀ. የጨረታ ማቅረቢያ ቅፅ
ቦታና ቀን፤ ዓ.ም
የግዥ መሇያ ቁጥር፤

ሇ፡ የግዥ ፇፃሚ አካሌ ጠቅሊይ ዓቃቤ ህግ
ጉዲዩ የሚመሇከተው
ፖ.ሣ.ቁ.ይግባ 1370
አዴራሻ ይግባ ኃይላ ገ/ስሊሴ ጎዲና
. አዱስ አበባ
ኢትዮጵያ
አቅራቢው፤
የተጫራቹ ሕጋዊ ስምና የአሁን አዴራሻ ዜግነት

የቡዴን መሪው
ላልች አባሊት
ወዘተ
እኛ ከታች የፇረምነው ከሊይ የተጠቀሰው የግዥ መሇያ ቁጥርና [የግዥ መሇያ
ቁጥር ይግባ] የጨረታ ሰነዴን በተመሇከተ የሚከተሇውን እናረጋግጣሇን፡፡
(ሀ) የጨረታ ሰነደን መርምረን በሙለ ያሇምንም ተቃውሞ ተቀብሇናሌ፣
(ሇ) በጨረታ ሰነደ ፌሊጏቶች መግሇጫ ውስጥ የተዘረዘሩትን አገሌግልቶች፣

የማስረከቢያ ጊዜና ከጨረታ ሰነድቹ ጋር በተጣጣመ ሁኔታ ሇማቅረብ
የሚከተለትን ሃሳቦች እናቀርባሇን፡፡ [የአገሌግልቶች ዝርዝር መግሇጫ
የፍቶ ኮፒየሮች፡ ፕሪንተሮችና እና የተሇያ ኮምፒውተሮች የጥገና
አገሌግልቶች ግዥ
(ሐ) ሇሚቀርቡት አገሌግልቶች የተሰጠው የዋስትና ጊዜ ነው፡፡ ሇአንዴ
ዓመት የሚቆይ የኮንተራት ጊዜ
(መ) እታች በፉዯሌ ተራ “ሠ” ውስጥ የቀረበውን ቅናሽ ሳይጨምር የጨረታችን

አጠቃሊይ ዋጋ ነው፡፡ [የጨረታው አጠቃሊይ ዋጋ በፉዯሌና በአሀዝ
ይግባ] [የመገበያያ ዋጋ ይግባ]
(ሠ) የቀረበው የቅናሾች ሀሳብና የአተገባበር ዘዳ፦ [ቅናሹ ይግባ]
 በሁኔታዎች ያሌተገዯቡ ቅናሾች፦ ጨረታችን ተቀባይነት ካገኘ፣

የሚከተለት ቅናሾች ተግባራዊ ይሆናለ፡፡
1/17
 ቅናሾቹ ተግባራዊ የሚሆኑባቸው ዘዳዎች፦ ቅናሾቹ ከዚህ ቀጥል
ባለት ዘዳዎች አማካይነት ተግባራዊ ይሆናለ፡፡ [ቅናሾቹ ተግባራዊ
የሚሆኑባቸው ዘዳዎች ይገሇፅ]
 በሁኔታዎች የተገዯቡ ቅናሾች፦ ጨረታችን (ጨረታዎቻችን)
ተቀባይነት ካገኘ(ኙ) የሚከተለት ቅናሾች ተግባራዊ ይሆናለ፡፡
 ቅናሾቹ ተግባራዊ የሚሆኑባቸው ዘዳዎች- ቅናሾቹ ቀጥል ባለት
ዘዳዎች አማካይነት ተግባራዊ ይሆናለ፡፡ [ቅናሾቹ ተግባራዊ
የሚሆኑባቸው ዘዳዎች ይገሇፅ]
(ረ) ጨረታችን ፀንቶ የሚቆየው በጨረታ ሰነደ በተጠቀሰው መሰረት ከጨረታ
ማቅረቢያ የጊዜ ገዯብ [የጊዜ ገዯቡ ይገሇፅ] ጀምሮ ጊዜው ከመጠናቀቁ
በፉት ምንጊዜም ቢሆን ውጤትና ተቀባይነት ይኖረዋሌ፡፡
(ሰ) የጨረታ ውዴዴሩን ሇመወሰን ሲባሌ ሇዚሁ ጨረታ ያቀረብነው ዋጋ እና

ከታች የተዘረዘሩት ሀሳቦች ከላልች ተወዲዲሪዎችና ተጫራቾች ያሇምንም
ውይይት፣ ግንኙነት ወይም ስምምነት በግሊችን ብቻ ነው፡፡
I. የጨረታ ዋጋዎች
II. የጨረታ መወዲዯሪያ ሃሳብ
III. ዋጋን ሇማውጣት የተጠቀምንበት ዘዳዎችና ነጥቦች
(ሸ) እዚህ ያቀረብነው የጨረታ ዋጋ ከዚህ በፉትም ሆነ ወዯፉት ጨረታ

ከመከፇቱ በፉት በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ ሆን ተብል ሇላልች
ተወዲዲሪዎች ወይም ተጫራቾች እንዱያውቁት አይዯረግም፡፡
(ቀ) እኛና ንዐስ ተቋራጮቻችን የዚህ ጨረታ ሂዯት በሚያስገኘው ውጤት

መሠረት ሇመፇፀም በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.1
በመንግሥት ግዥና ንብረት አስተዲዯር ኤጀንሲ ብቁ አይዯሊችሁም
ተብሇን ከመንግሥት ግዥ አሌታገዴንም፡፡
(በ) እኛ አሌከሰርንም ወይም በመክሰር ሊይ አይዯሇንም፡፡ ከንግዴ ሥራ

አሌታገዴንም ወይም ከዚሁ ጋር በተያያዘ በማንኛውም ሁኔታ የፌ/ቤት
ክስ የሇብንም፡፡
(ተ) በኢትዮጵያ የታክስ ህግ መሠረት የሚፇሇግብንን ታክስ የመክፇሌ

ግዯታችንን ተወጥተናሌ፡፡ [ሇአገር ውስጥ ተጫራቾች ብቻ ይመሇከታሌ]
(ቸ) በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 5 ስሇማጭበርበርና ስሇሙስና

የተመሇከተውን አንብበን ተረዴተናሌ፡፡ ስሇሆነም በጨረታ ሂዯትም ሆነ
በኮንትራት አፇፃፀም ጊዜ በእንዯዚህ ዓይነት ሰይጣናዊ ዴርጊት
የማንሳተፌ መሆኑን እናረጋግጣሇን፡፡
(ኀ) ከማንኛውም ተጫራች ጋር በመሆን የምዝበራና የማጭበርበር ዴርጊት

አሌፇፀምንም፡፡
2/17
(ነ) ጨረታው ሇአኛ እንዱወሰንሌን ሇማዴረግ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ
ባሇሥሌጣን ወይም ሇግዥ ሠራተኛ መዯሇያ አሌሰጠንም፣ ወይም
ሇመስጠት ሀሳብ አሊቀረብንም፡፡
(ኘ) በጨረታ ሰነደ አማራጭ ጨረታዎችን ሇማቅረብ ከተፇቀዯው ውጭ

እንዯተጫራች በዚህ የጨረታ ሂዯት ከአንዴ በሊይ ጨረታ አሊቀረብንም፡፡
(አ) በግዥ ፇፃሚው አካሌ ዋና የፌሊጏት መግሇጫ (ቢጋር) ዝግጅት ወቅት

አሌተሳተፌንም፣ ምንም ዓይነት የጥቅም ግጭት የሇብንም፡፡
(ከ) ጨረታችን ተቀባይነት ካገኘ በአጠቃሊይ የውልች ሁኔታ አንቀጽ 49
በተጠየቀው መሠረት አስፇሊጊው የውሌ አፇፃፀም ዋስትና እናቀርባሇን፡፡
[የመገበያያ ገንዘብ አይነት ይግባ] [የአፇጻጸም ዋስትና በፉዯሌና በአሀዝ
ይግባ]
(ኸ) እኛም ሆንን ንዐስ ተቋራጮቻችን እንዱሁም ሇየትኛውም የውለ ክፌሌ

አቅራቢዎቻችን የብቁ ሀገሮች ዜግነት አሇን፡፡ [ዜግነት ይግባ]
(ወ) የምናቀርባቸው አገሌግልቶች በኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ

ሪፑብሉክ መንግሥት ከታገዯ ሀገር አይዯሇም፡፡
(ዏ) የምናቀርባቸው አገሌግልቶች በተባበሩት መንግሥታት የፀጥታው ም/ቤት

ማዕቀብ ከተጣሇበት ሀገር ወይም ዴርጅቶችና ግሇሰቦች የንግዴ ሥራ
እንዲይሠሩ ከተሊሇፇበት ሀገር አይዯሇም፡፡
(ዘ) በስምምነት አፇፃፀም ጊዜ እሊይ የተመሇከቱት ሁኔታዎች አስመሌክቶ

የተዯረገ ሇውጥ ካሇ ወዱያውኑ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇማሳወቅ ቃሌ
እንገባሇን፡፡ ከዚሁ በተጨማሪ ሆን ብሇን የተሳሳተ ወይም ያሌተሟሊ
መረጃ ብናቀርብ ከዚህ ጨረታ ውጭ አንዯምንሆንና የኢትዮጵያ
ፋዳራሊዊ ዳሞክራሲያዊ መንግሥት ከሚያካሂዲቸው ላልች
ኮንትራቶችም መሳተፌ እንዯምንከሇከሌ ተረዴተናሌ፡፡
(ዠ) ዋናው ስምምነት ተዘጋጅቶ እስኪፇረም ዴረስ ይህንን ጨረታም ሆነ

የምትሌኩሌን የአሸናፉነት ማሳወቂያ ዯብዲቤ እንዯኮንትራት ሆነው
እንዯማያገሇግለና የአስገዲጅነት ባህሪይ እንዯላሊቸው እንረዲሇን፡፡
(የ) ጨረታውን በሙለ ወይም በከፉሌ የመሰረዝ መብት እንዲሊችሁ

እንረዲሇን፡፡
ስም፦ [ጨረታው የሚፇርመው ሰው ሙለ ስም

ኃሊፉነት፦ [ጨረታው የሚፇርመው ሰው ኃሊፉነት
ፉርማ፦ [እሊይ የተጠቀሰው ሀሊፉነትና ስም ያሇው ሰው ፉርማ
3/17
ጨረታው ሇመፇረም ሙለ ውክሌና የተሰጠው አካሌ [የተጫራቹ ሙለ ስም
ይግባ]
ቀን፦ፉርማው የተፇረመበት
እዝልች
1. አግባብነት ያሇውና ከጨረታው ዓይነት የሚጣጣም የታዯሰ የንግዴ ፇቃዴ
[የተጫራች ስም
2. በታክስ ባሇሥሌጣን የተሰጠ የተጨማሪ የተጨማሪ እሴት ታክስ የምዝገባ
ሰርቲፉኬት [የአገር ውስጥ ተጫራቾች ብቻ ይመሇከታሌ]
3. በታክስ ባሇሥሌጣን የተሰጠ የታዯሰ የታክስ ከፌያ ሰርቲፉኬት [ሇአገር ውስጥ
ተጫራቾች ብቻ]
4. ከተቋቋመበት ሀገር የተሰጠ የንግዴ ምዝገባ ሰርቲፉኬትና የንግዴ ፇቃዴ
[ሇውጭ አገር ተጫራቾች ብቻ]
5. አግባብነት ያሇው የሙያ ብቃት ሰርቲፉኬት
6. የጨረታ ዋስትና
7. ላልች በግዥው ፇፃሚ አካሌ የተጠየቁ ሰነድች
4/17
ማሳሰቢያ፤ ይህ የዋጋ ማቅረቢያ ሠንጠረዥ የጨረታ ሰነድችን ሇመፇረም ስሌጣን ባሇው ሰው
መፇረም ይኖርበታሌ። ይህን የሚያረጋግጥ ሰነዴም ከመጫረቻ ሰነደ ጋር ተያይዞ
መቅረብ አሇበት። ተጨራቹ ላሊ ተመሳሳይ ቅፅ መጠቀም ይችሊሌ። ይሁን እንጂ
ሰሇትክክሇኛነቱ ሀሊፉነት ይወስዲሌ።
ሇ. የዋጋ ማቅረቢያ ሠንጠረዥ
ቀንና ቦታ፦ ጨረታው ሚከፇትበት ዕሇት

የግዥ መሇያ ቁጥር፦ አማራጭ ቁጥር፦ .[የአማራጭ መሇያ ቁጥር ይግባ]
ሇ፡
[የግዥ ፇፃሚ አካሌ ስም ጠቅላይ ዓቃቤ ህግ
[ጉዲዩ የሚመሇከተው ሰው ስም አቶ ኤፌሬም ዓሇሙ
[አዴራሻ 0115-51-50-99/ Ext.207
አዱሰ አበባ
መነሻ ነጠሊ ዋጋ ጠቅሊሊ ዋጋ

ቁጥር የአገሌግልቱ ዝርዝር ብዛት መሇኪያ
ሀገር በ . በ .
የጨረታ ዋጋ በ (የገንዘቡ አይነት ይጠቀስ)

ጥቅም ሊይ ነጠሊ ዋጋ ጠቅሊሊ ዋጋ
የሚውሌ የአገር ኢትዮጵያ ብዛት መሇኪያ በኢትዮጵያ በኢትዮጵያ
ውስጥ ግብዓት ብር ብር
የጨረታ ዋጋ በኢትዮጵያ ብር .
ስም፦ [ጨረታው የሚፇርመው ሰው ሙለ ስም ይግባ]

ኃሊፉነት፦ [ጨረታው የሚፇርመው ሰው ኃሊፉነት ይግባ]
ፉርማ፦ [እሊይ የተጠቀሰው ሀሊፉነትና ስም ያሇው ሰው ፉርማ ይግባ]
ጨረታው ሇመፇረም ሙለ ውክሌና የተሰጠው አካሌ [የተጫራቹ ሙለ ስም ይግባ]
ቀን፦ፉርማው የተፇረመበት [ቀን ይግባ] [ወር ይግባ] [አ.ም. ይግባ]
5/17
[ሇግዥ ፇፃሚ አካሌ ማስታወሻ፦በቅፁ ሊይ ጠቃሚ ያሌሆነ ክፌሌ ይሰረዝ]
ሐ. የተጫራች አግባብነት ማረጋገጫ ሰንጠረዥ
የግዥ መሇያ ቁጥር፦ የግዥ መሇያ ቁጥር
ሇ፡ .
[የግዥ ፇፃሚ አካሌ ስም ጠቅሊይ አቃቤ ህግ
[ጉዲዩ የሚመሇከተው ሰው ስም አቶ ኤፌሬም ዓሇሙ
[ፖ.ሣ.ቁ.1370
[አዴራሻ0115-51-50-99/
/
አዱስ አበባ
ኢትዮጵያ
1. ስሇተጫራቹ አጠቃሊይ መረጃ
የተጫራች ህጋዊ ስም
የጋራ ማህበር ከሆነ የእያንዲንደ
አባሌ ህጋዊ ስም
የምዝገባ ቦታ
የተመዘገበበት አዴራሻ
የህጋዊ ወኪሌ መረጃ ስም፦………………
ኃሊፉነት፦…………….
አዴራሻ፦……………..
ስሌክ/ፊክስ ቁጥር፦……………
ኢሜይሌ አዴራሻ…………….
የተያያዙ የኦሪጅናሌ ሰነድች  የጋራ ማህበር ከሆነ የጋራ ማህበር
ቅጂዎች ሇማቋቋም የስምምነት ዯብዲቤ
ወይም ማህበሩ የተቋቋመበት
ስምምነት (በተጫራቾች መመሪያ
ንዐስ አንቀጽ 4.1) መሠረት
 የጋራ ማህበሩ የመረጃ ቅፅ
 በግዥ ፇፃሚው ሀገር በመንግሥት
ይዞታ የሚተዲዯር ከሆነ በተጫራቾች
መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 4.4
መሠረት በንግዴ ህግ መርህ
6/17
የተቋቋመና የህግና የፊይናንስ ነፃነት
ያሇው ሇመሆኑ የሚያረጋግጡ ሰነድች
በኩባንያው/በጋራ ማህበሩ/በጊዜያዊ ማህበሩ ስም የፇረመውና ከሊይ የተጠቀሰው

ሰው ይህንኑ ሇመፇፀም የሚያስችሇውን ሙለ ኃሊፉነት የተሰጠው ሇመሆኑ
የሚያረጋግጥ ህጋዊ የውክሌና ሰነዴ አያይዘን አቅርበናሌ፡፡
2. የፊይናንስ አቋም
[የተጫራች ስም ይግባ] ይህንን ኮንትራት ሇማከናወን በቂና አስተማማኘ የገንዘብ

አቅም ያሇን መሆኑን ሇማሳየት በውጭ ኦዱተር ተረጋግጦ የቀረበ የፊይናንስ
መረጃ አያይዘናሌ። ከዚህ በታች የተመሇከተው ሠንጠረዥ የፊይናንስ
መረጃዎችን ያሳያሌ፡፡ መረጃዎቹ የተዘጋጁት ዓመታዊ የኦዱት ሪፖርትን
መሠረት በማዴረግ ነው፡፡ ሠንጠረዡ የየዓመቱን የፊይናንስ ሁኔታ ሇማወዲዯር
በሚያስችሌ መሌኩ ቀርቧሌ፡፡
ያሇፈት ዓመታት መረጃ በ .

የፊይናንስ መረጃ 2ኛ 1ኛ ያሇፇው የአሁኑ
አማካይ
ዓመት ዓመት ዓመት ዓመት
ሀ. ከገቢና ወጪ ዝርዝር መረጃ
(ከባሊንስ ሺት መረጃ)
1. ጠቅሊሊ ሀብት
2. ጠቅሊሊ ዕዲ
I. ሌዩነት (1-2)
3. ወቅታዊ ሀብት
4. የአጭር ጊዜ ዕዲ
II. ሥራ ማስኬጃ (3-4)
ሇ. ከትርፌና ኪሳራ ዝርዝር
መረጃ (ከኢንካም ስቴትመንት
መረጃ)
1. ጠቅሊሊ ሀብት
2. ከታክስ በፉት ትርፌ
3. ኪሣራ
በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዡ መሠረት ከሊይ ካቀረብነው የፊይናንስ መረጃ

በተጨማሪ የፊይናንስ አቋማችንን የሚያረጋግጡ የሚከተለት ሰነድችን አያይዘን
አቅርበናሌ፡፡
(ሀ)
(ሇ)
7/17
የተያያዙት ሰነድች ከሚከተለት ሁኔታዎች ጋር የሚጣጣሙ ናቸው፡፡
 ሰነድቹ የአጋር መ/ቤት ወይም የጋራ ማህበር ወይም የእህት ኩባንያን

ሳይሆኑ የተጫራቹ የፊናንስ ሁኔታ የሚያንፀባርቁ ናቸው፡፡
 የፊይናንስ መረጃዎቹ በተመሰከረሇት አካውንታንት ኦዱት የተዯረጉ ናቸው፡፡
 የፊይናንስ መረጃዎቹ የተሟለና አስፇሊጊ የሆኑ ማስታወሻዎችን ያካተቱ
ናቸው፡፡
 የፊይናንስ መረጃዎቹ ከተጠናቀቀና ኦዱት ከተዯረገው የሂሳብ ዘመን ጋር
የተጣጣሙ ናቸው፡፡
ዓመታዊ የገቢ መረጃ

ዓመት መጠንና የገንዘቡ ዓይነት
አማካይ ዓመታዊ ገቢ
አማካይ ዓመታዊ ገቢ የሚሰሊው በከፌሌ 3 የግምገማ ብቃት መስፇርቶች ሊይ

በተመሇከተው መንገዴ በዓመታት ውስጥ የተጠናቀቁና በሂዯት ሊይ ያለ
ኮንትራቶች ጠቅሊሊ ዋጋ ተዯምሮ ሇነዚሁ ዓመታት በማካፇሌ ይሆናሌ፡፡
3. የቴክኒክ ብቃት፣ ክህልትና የሥራ ሌምዴ
በጨረታው የተመሇከቱትን አገሌግልቶች በተሟሊ የቴክኒክና የፕሮፋሽናሌ

ችልታ ማከናወን እንዯምንችሌ ሇማረጋገጥ [የተጫራች ስም ይግባ] ባሇፈት
ዓመታት [ተፇሊጊው የአመት ብዛት ይግባ] በአጥጋቢ ሁኔታ የፇፀምናቸውን
ኮንትራቶች [ተፇሊጊው የኮንትቶች ብዛት ይግባ] ዝርዝር ከታች በተመሇከተው
ሠንጠረዥ አቅርበናሌ፡፡ የኮንትራቶቹ ጠቅሊሊ በጀትም . ነው፡፡ [ተፇሊጊው
በጀት መጠን ይግባ]
የተጫራቹ ወይም አጋር/የጋራ ማህበር

ስም
1 የኮንትራት ስም
አገር
2 የዯንበኛው ስም
የዯንበኛው አዴራሻ
የተጠሪ ስም
የተጠሪው ኃሊፉነት
የስሌክ ቁጥር
8/17
3 የአገሌግልቱ ዓይነት በጨረታ ሰነደ
ከተጠቀሰው ኮንትራት ጋር ያሇው
ተዛማጅነት
4 የኮንትራት ኃሊፉነት  ዋና ተዋዋይ
 ንዐስ ተዋዋይ
 አጋር/የጋራ ማህበር
5 አጠቃሊይ የአቅርቦት መጠን በ .
6 ጨረታው የተሰጠበት/የተጠናቀቀበት
7 የመጨረሻ ርክክብ ተፇጽሟሌ አዎ ገና ነው
አይዯሇም
8 በዚሁ ሥራ የተሰማሩ ሠራተኞች ብዛት
9 በንዐስ ኮንትራት የተሰጡ አገሌግልቶች
ካለ በግምት በመቶኛ ጠቅሊሊ የኮንትራት
መጠንና የኮንትራት ዓይነት ይገሇጽ
1ዏ ላልች አስፇሊጊ መረጃዎች
ኮንትራቶችን በአጥጋቢ ሁኔታ ስሇመፇፀማችን ከዯንበኞቻችን የተሰጡ

ማረጋገጫዎች/ ሰርቲፉኬቶች ከዚሁ ጋር አያይዘን አቅረበናሌ፡፡
4. የሙያ ብቃትና አቅም
የሙያ ብቃታችንና አቅማችንን ሇማረጋገጥ ይረዲ ዘንዴ በአሁኑና ባሇፈት ሁሇት

ዓመታት (የተጫራች ስም ይግባ) የነበረ የሰው ኃይሊችን የሚያሳይ ስታስቲክስ
በሚከተሇው ሠንጠረዥ አቅርበናሌ፡፡
አማካ ከአንዴ ዓመት በፉት ባሇፇው ዓመት በዚህ ዓመት

ይ ቁሌፌ ቁሌፌ ቁሌፌ
የሰው አጠቃሊ ባሇሙያዎ አጠቃሊ ባሇሙያዎ አጠቃሊ ባሇሙያዎ
ኃይሌ ይ ች በሙያ ይ ች በሙያ ይ ች በሙያ
ዯረጃ ዯረጃ ዯረጃ
ቋሚ
ጊዜያ
ዊ
ጠቅሊሊ
ከዚህ በታች የተመሇከተው የቡዴን ክህልት ስብጥር ኮንትራቱን በአጥጋቢ ሁኔታ

ሇመፇፀም እንዯምንችሌ ሇማሳየት ታስቦ የቀረበ ነው፡፡
የባሇሙያ ስም
ኃሊፉነት ምሳላ፤ ፕሮጀክት ሥራ አስከየጅ፤ ቴክኒካሌ ስፔሻሉስት፤ ወዘተ
9/17
ዕውቀት የዕውቀት ዯረጃ የተፇሊጊ መረጃ መግሇጫ
መሇያ
የሥራ ሌምዴ የዕውቀት ዯረጃ የተፇሊጊ መረጃ መግሇጫ

መሇያ
ተጨማሪ ዕውቀትና የዕውቀት ዯረጃ የተፇሊጊ መረጃ መግሇጫ

የሥራ ሌምዴ መሇያ
በሠንጠረዥ ውስጥ የተመሇከተው የሥራ ሌምዴ በእያንዲንደ ባሇሙያ ተፇሊጊ

መረጃ ሰነዴ (CV) ሊይ የተዯገፇ ነው፡፡
የቡዴናችንን ክህልት ሇማንፀባረቅ የሚከተለትን የዯረጃ አሰጣጥ ተጠቅመናሌ፡፡
መ መረዲት ሇተፇሊጊው ሥራ አግባብነት ያሇው የትምህርት

ዝግጁነት አሇው፡፡ ነገር ግን ሙያውን በተግባር ሥራ
ሊይ አሌዋሇም፡፡
የ የሥራ በዚሁ ረገዴ ያሇው የሥራ ሌምዴ የተወሰነ ነው፡፡
ሌምዴ
ብ ብቃት ከ2-5 የሚሆኑ የተሇያዩ ዓይነት ክብዯት ያሊቸው
ፕሮጀክቶችን ሇመተግበር በቂ የሆነ የሥራ ሌምዴ
አሇው፡፡
ባ ባሇሙያ ከ5 በሊይ የሆኑ የተሇያዩ ክብዯት ያሊቸው ፕሮጀክቶች
ሇመተግበር በቂ የሆነ የሥራ ሌምዴ አሇው፡፡
5. የጥራት መማረጋገጫ፣የሥራ አመራርና የቁጥጥር ሥርዓት
[ተጫራቹ ውለን በአጥጋቢ ሁኔታ ሇማስፇጸም የሚከተሊቸው ስርአቶችና ዝርዝር

የጥራት ቁጥጥር ሂዯቶች በዝርዝር ማስቀመጥ ይኖርበታሌ።]
6. መሣሪያዎችና ፊሲሉቲዎች
[ተጫራቹ ስራውን በአግባቡ ሇማስፇጸም የሚረደ በቂ መሳሪያዎችና ፊሲሉቲ

ያሇው መሆን አሇመሆኑ መጥቀስ ይኖርበታሌ።]
10/17
7. አገሌግልቱን ሇመስጠት የቀረቡ ዋና ዋና መሣሪያዎች
የመሣሪያው የተሠራበት ዓ.ም. የመሣሪያው ሁኔታ እና ባሇቤትነት፣ በኪራይ

ዓይነት ዓይነት ብዛት (አዱስ፣ ጥሩ፣ አሮጌ) ወይም የሚገዛ
8. የተጫራቹ ኦዱት ኤጀንሲ
[ተጫራቹ የኦዱተሮቹን ስም፤ አዴራሻና ስሌክ ቁጥር መስጠት ይኖርበታሌ።]
9. የኩባንያው አዯረጃጀት
[ተጫራቹ ስራውን ከላልች ፕሮጀክቶች ጋር እንዳት አቀናጅቶ መስራት እንዲሰበ

መግሇጽ አሇበት።]
10. የባንክ አዴራሻና የባንክ ሂሳብ ቁጥር
ክፌያ የሚፇፀምበት የባንክ ሂሳብ ቁጥራችን የሚከተሇው ነው፡፡ (የባንክ አዴራሻ

ይፃፌ)

ጨረታው ሇመፇረም ሙለ ውክሌና የተሰጠው አካሌ [የተጫራቹ ሙለ ስም
ይግባ]
ቀን፦ፉርማው የተፇረመበት [ቀን ይግባ] [ወር ይግባ] [አ.ም.ይግባ]
እዝልች
1. ጨረታውን ሇፇረመው ሰው የተሰጠ ሕጋዊ የውክሌና ማስረጃ
2. ኦዱት የተዯረገ የፊይናንስ ሰነዴ
3. የጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ በተጠየቀው መሠረት
የተጫራቹ የፊይናንስ አቋም የሚያሳይ ሰነዴ
4. የጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ በተጠየቀው መሠረት ባሇፈት
ዓመታት [ተፇሊጊው የአመት ብዛት ይግባ] በአጥጋቢ ሁኔታ ሇተከናወኑ
ኮንትራቶች ከአሠሪዎች የተሰጠ ሰርቲፉኬት [ተፇሊጊው የሰርቲፉኬቾች
ብዛት ይግባ]
11/17
5. የጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ በተጠየቀው መሠረት
የግሇሰቦች ተፇሊጊ መረጃ (CV)
12/17
መ. የጋራ ማህበር/ጊዜያዊ ማህበር የመረጃ ቅጽ
ቀን፦
የግዥ መሇያ ቁጥር፦
አማራጭ ቁጥር፦ [የአማራጭ መሇያ ቁጥር ይግባ]
.
1 የጋራ ማህበሩ/ጊዜያዊ ማህበሩ
ስም፦
2 የቦርደ አዴራሻ፦
ፓ.ሳ.ቁ.፦
የመንገዴ አዴራሻ፦
ከተማ፦
ፓ.ሳ.ኮዴ.፦
አገር፦
ስሌክ ቁጥር፦
ፊክስ ቁጥር፦
ኢሜይሌ አዴራሻ፦
3 በኢትዮጵያ የጋራ ማህበሩ/ጊዜያዊ
ማህበሩ ተወካይ፦
ፓ.ሳ.ቁ.፦
የመንገዴ አዴራሻ፦
ከተማ፦
ፓ.ሳ.ኮዴ.፦
ስሌክ ቁጥር፦
ፊክስ ቁጥር፦
ኢሜይሌ አዴራሻ፦
4 የአባሊት ስም
አባሌ 1፦
አባሌ 2፦
ወዘተ.
5 የቡዴን መሪው አባሌ ስም
6 የጋራ ማህበሩ/ጊዜያዊ ማህበሩ
የተፇረመበት ቀን፦
የተቋቋመበት ማስረጃ
ቦታ
7 የአባሊት የኃሊፉነት መጠን
በመቶኛ
13/17

ጨረታው ሇመፇረም ሙለ ውክሌና የተሰጠው አካሌ [የተጫራቹ ሙለ
ስም ይግባ]
ቀን፤ ፉርማው የተፇረመበት [ቀን ይግባ] [ወር ይግባ] [አ.ም. ይግባ]
14/17
[ማስታወሻ ሇተጫራቾች፤ ከዚህ በታች የተጠቀሱት መረጃዎች በቀረበው ፍርማት መሰረት
በእያንዲንደ ባሇሙያ ስም ተዘጋጅተው ከመጫረቻ ሰነደ ጋር አብረው መቅረብ
ይኖርባቸዋሌ።]
ረ. የቁሌፌ ባሇሙያዎች ተፇሊጊ መረጃ (CV)
1. ኃሊፉነት (ሇአንዴ ባሇሙያ ብቻ)……………………….

.
2. የኩባንያው ስም …………………………………
.
3. የሠራተኛው ስም………………………………….
.
4. የትውሌዴ ቀን . ዜግነት
.
5. የትምህርት ዯረጃ .
(የኮላጅ ወይም ዩኒቨርሲቲ ወይም ላሊ ትምህርት ቤት ስም፤ የተገኝ ዱግሪና
የተገኘበት ጊዜ ይጠቀስ)
6. የሙያ ማህበራት አገሌግልት .
7. ላሊ ሥሌጠና (በትምህርት ያሌተገኙ ላልች ስሌጠናዎች ካለ ይጠቀሱ) ____
8. የሀገሮች የሥራ ሌምዴ (ባሇፈት 10 አመታት ሌምዴ ያገኘባቸው አገሮች
ይጠቀሱ).
9. ቋንቋዎች (የመናገር፤ የማንበብ፤ የመፃፌ ሁኔተዎች ጥሩ፤ መካከሇኛ፤ ዯካማ
እየተባሇ ይፃፌ)
.
10. የሥራ ሌምዴ (ከአሁኑ ስራ ጅምሮ ተመርቆ ስራ እስከጀመረበት ዴረስ ያሇው
በዝርዝር ይግባ)
.
ከ እስከ
_________________ .አሠሪ
________________________________________________
.የነበረውኃሊፉነት
.
11. የተሰጠው ዝርዝር 12. የአሁኑን ሥራ ሇመሥራት የሚያሰችሌ

ኃሊፉነት ከዚህ በፉት የተሰሩ ሥራዎች፤ የቀረቡት
15/17
ባሇሙያዎች በክፌሌ 11 ሊይ የተዘረዘሩትን
ስራዎች ከመስራት አንፃር ያሊቸው ችልታ
ይጠቀስ)
የፕሮጀክቱ ስም ……………..
.
ዓ.ም…………….
.
አካባቢ/ቦታ ………………..
.
ዯንበኛ…………………….
.
የፕሮጀክቱ ዋነኛ ገጽታ .
የነበረው ኃሊፉነት……………….
.
የተከናወኑ ተግባራት……………….
.
12. ማረጋገጫ
እኔ ከዚህ በታች የፇረምኩ እስከማውቀውና እስከማምንበት ዴረሰ ይህ የባሇሙያ

ተፇሊጊ መረጃ የትምህርት ዯረጃዬንና የሥራ ሌምዳን በትክክሌ የሚገሌጽ
መሆኑን አረጋግጣሇሁ፡፡ ማንኛውም በዚህ ሰነዴ ውስጥ የተገሇፀው የተሳሳተ ቃሌ
ከተገኘ በጨረታው እንዲሌሳተፌ በማዴረግ ከጨረታው ውጭ መሆንን
የሚያሰከትሌ እንዯሆነ እገነዘባሇሁ፡፡
ቀን
ሥሌጣን ያሇው ወኪሌ ሙለ ስም
16/17
ማሳሰቢያ፤ ይህ የጨረታ ዋስትና በዋስትና ሰጪው የፊይናንስ ተቋም
አርማ ያሇው ወረቀት መጻፌና ህጋዊ ስሌጣን ባሇው የተቋሙ
ባሇሥሌጣን መፇረም ይኖርበታሌ። የጨረታ ዋስትናው
ተጫራቹ ከሚያቀርበው የጨረታ ሰነዴ ጋር አብሮ መቅረብ
አሇበት።
ሰ. የጨረታ ዋስትና
ቀን:- [ጨረታው የቀረበበት ቀን(ቀን፣ወር እና አመተ ምህረት)ይግባ]

የግዥ መሇያ ቁጥር:- [የግዥ መሇያ ቁጥር
አማራጭ ቁጥር:- [የአማራጭ መሇያ ቁጥር
ሇ፤ [የግዥ ፇፃሚ አካሌ ጠቅሊይ ዓቃቤ ህግ
የተጫራች ሙለ ስም ይግባ (ከዚህ በኋሊ “ተጫራች” እየተባሇ የሚጠራው) በግዥ

መሇያ ቁጥር ______ በተዯረገው ጥሪ መሠረት የአገሌግልቶች አጭር መግሇጫ
ይፃፌ ሇማቅረብ የመወዲዯሪያ ሐሳብ (ከዚህ በኋሊ “የመወዲዯሪያ ሀሳብ’’ እየተባሇ
የሚጠራውን) ያቀረበ በመሆኑ፡፡
ሁለም ሰዎች እንዯሚያውቁት እኛ የጨረታ ዋስትና ሰጪ ዴርጅት ሙለ ስም፤

አዴራሻና የተመዘገበበት አገር ስም ይሞሊ የሆነ (ከዚህ በኋሊ “ዋስ” እየተባሌን
የምንጠራ) ሇ የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሙለ ስም ይሞሊ (ከዚህ በኋሊ “የግዥ ፇፃሚ
አካሌ” እየተባሇ ሇሚጠራው) የጨረታ ዋስትናው ገንዘብና መጠን በቃሊትና
በፉዯሌ ይሞሊ ሇመክፇሌ የዋስትና ግዳታ የገባን ሲሆን ከዚህ በሊይ ሇተገሇፀው
ግዥ ፇፃሚ አካሌ ክፌያው በሙለ እና በትክክሌ የሚከፇሌ ሇመሆኑ ወራሾቻችን
ወይም መብት የሚተሊሇፌሊቸውን ሰዎች ግዳታ አስገብተናሌ፡፡ ሇዚህም የዋሱ
ማኀተም በ___(ቀን) ____ (ወር) _____ ዓ.ም. ታትሞበታሌ፡፡
ይህ የዋስትና ሰነዴ ተፇፃሚ የሚሆነው የሚከተለት ሁኔታዎች ሲያጋጥሙ

ይሆናሌ፡፡
a. በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 19.2 ካሌሆነ በስተቀር ተጫራቹ

በጨረታ ማቅረቢያ ሰንጠረዥ ውስጥ በገሇጸው መሰረት ጨረታው ፀንቶ
በሚቆይበት ጊዜ ውስጥ ከጨረታው ከወጣ፤ ወይም
b. ግዥ ፇጻሚው አካሌ ጨረታው ፀንቶ በሚቆይበት ጊዜ ውስጥ ያቀረበው
የመወዲዯሪያ ሐሳብ ተቀባይነት ማግኘቱን ሇተጫራቹ ካሳወቀው በኋሊ
ተጫራቹ ጨረታው ፀንቶ በሚቆይበት ጊዜ፣
ዏ/ ውለን ሇመፇረም ወይም/
17/17
ሇ/ በተጫራቶች መመሪያ አንቀጽ 45 መሠረት የውሌ ማስከበሪያ
ዋስትና ሇማቅረብ፣
ፇቃዯኛ ሳይሆን የቀረ እንዯሆነ፡፡
የግዥ ፇፃሚው አካሌ ከዚህ በሊይ ከተዘረዘሩት ሁኔታዎች አንደ ወይም ከአንዴ
በሊይ የሆኑ ሁኔታዎች በማጋጠማቸው ምክንያት ገንዘቡ ሉከፇሇው እንዯሚገባ
ጠቅሶ ከጠየቀ ሇጥያቄው ማስረጃ ማቅረብ ሳያሰፇሌገው ጥያቄ ባቀረበ ጊዜ እሊይ
እስከተጠቀሰው ገንዘብ መጠን ዴረስ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇመክፇሌ ግዳታ
እንገባሇን፡፡
ይህ የጨረታ ዋስትና የጨረታ ዋጋው ፀንቶ የሚቆይበት ጊዜ ካበቃበት ዕሇት

ጀምሮ አስከ ሃያ ስምንተኛው (28) ቀን ዴረስ (ሃያ ስምንተኛውን ቀን ጨምሮ)
የፀና ሆኖ የሚቆይ ሲሆን ማኛቸውም በጉዲዩ ሊይ የሚቀርቡ ጥያቄዎች
ከተጠቀሰው ጊዜ የዘገየ መሆን የሇበትም፡፡

ጨረታው ሇመፇረም ሙለ ውክሌና የተሰጠው አካሌ [የተጫራቹ
ሙለ ስም ይግባ]
ቀን፤ ፉርማው የተፇረመበት [ቀን ይግባ] [ወር ይግባ] [አ.ም. ይግባ]
18/17
ክፌሌ 5: በጨረታው መሳተፌ የሚችለ ሀገሮች (ብቁ ሀገሮች)
የግዥ መሇያ ቁጥር፤
የሚከተለት ዴንጋጌዎች ተግባራዊ ከሚሆኑባቸው ሀገሮች በስተቀር ላልች ሀገሮች

በጨረታው መሳተፌ ይችሊለ፡፡
(ሀ) ተፇሊጊ የሆነውን አገሌግልት ሇመስጠት የሚዯረገውን ውዴዴር የማያስተጓጉሌ

መሆኑ በመንግሥት እስከታመነበት ዴረስ የኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ
ሪፐብሉክ መንግሥት በሕግ ወይም በዯንብ ከአንዴ የተወሰነ ሀገር የንግዴ
ግንኙነት እንዲይዯረግ የከሇከሇ ከሆነ፣
(ሇ) በተባበሩት መንግሥታት ዴርጅት የፀጥታው ምክር ቤት በቻርተሩ ምዕራፌ 7

መሠረት የተሊሇፇውን ውሳኔ መሠረት በማዴረግ የኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ
ዱሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ መንግሥት ከአንዴ ሀገር ማንኛውም አገሌግልት
እንዲይገዛ ወይም ሇዚያ አገር ዜጋ ወይም ዴርጅት ክፌያዎች እንዲይፇፀም
የከሇከሇ ከሆነ፡፡
V/IX
ምዕራፌ 2
የፌሊጏቶች መግሇጫ
ክፌሌ 6: የፌሊጏቶች መግሇጫ
ማውጫ
ሀ. የቴክኒክ ዝርዝር አጠቃሊይ ማስታወሻ
ሇ. የቴክኒክ ዝርዝር፣ የቴክኒክ መወዲዯሪያ ሀሳብና የአግባብነት ሠንጠረዥ
ሐ. የቴክኒክና የፊይናንስ ነክ ያሌሆኑ ፌሊጏቶች 1. የዕቃ አቅርቦት
2. ዕዴሳትና ጥገና
3. መሇዋወጫዎች/አቅርቦቶች
4. ሰነድች ናሙናዎች
5. ላልች ፌሊጏቶች
መ. ንዴፍች
የማዕቀፌ ስምምነት - ሇዕቃዎችና ተያያዥ አግሌግልቶች - በመንግስት ግዥና ንብረት አስተዲዯር ኤጄንሲ የተዘጋጀ - 2006 ዓ.
ም.
VI/IX
Terms of Reference (TOR)
For
Developing web-based
application for legal
compilations’
a) Introduction
The Ethiopian Government has made the development of Information

and Communications technology one of its strategic plan priorities. ICT in
Ethiopia at present is at the early stage of development. But from time to
time it is showing considerable progress.
The FDRE Federal Attorney General established to Ensuring the

prevalence of rule of law and protection public and government interest
through advising the federal government on matters of law; undertake
legal studies, drafting law and disseminations; devising ways and means
of preventing crimes; reprinting the federal government in the protection
and trial of criminal changes where a crime fall under the jurisdiction of
federal courts and; licensing and supervising advocate practicing before
federal courts. In addition to the systems stated above FDRE AG expected
7
to disseminate consolidated legal information which is Federal and
Regional proclamation laws, cassations, rules and regulation to the
citizen.
Currently accessibility of proclamation issued by the House of Peoples

Representatives and Regulation issued by the Council of Ministers is a
problem area. One solution for the problem is developing digital
platforms using web technologies. This document prepared for developing
online and offline web-based applications incorporating all applicable
proclamations and regulation starting from 1987 E.C to up to date,
cassations and has a mechanism to search, view and download legal
information.
1.1. Purpose
This document aims to give a brief description about the legal
compilations’ web-based application of technical specification from
functional and non-functional aspect.
1.2. Objective of the system

Making accessible of legal information which is proclamations, rules and
regulation, cassation and any related legal information to the citizen is one
of the mandates for Attorney General. On this premises the main objective
of this document is developing web-based application for making
accessible of legal information to the citizen.
1.3. Scope
b) Design, Development and implementation of dynamic web-
based application with information of applicable proclamations,
8
cassations and rules & regulation.
c) Design appropriate security architecture for the system and
implement this security mechanism for the interactive method
through the application.
d) Maintenance and weekly or required up-date on application for
the project period.
e) Provide adequate training to staff to enable them to effectively
operate, update and maintain the application.
f) Source code, design document and operational manuals to be
handover to AG
g) Development would be at AG office premises.
h) The application should be platform independent.
i) The application should support Multi lingual Amharic and
English
j) Which works with internet website as well as without internet (off
line);
k) Which enable to update timely amended and newly issued laws;
l) Which has android application;
m) Which includes two-year support after closing the project and
follow up including necessary training about the software
application and related issues;
n) Which enable users to provide their comment after they got
services;
2. System functional
2.1. Process data

The major functions of the application are basically providing user to manage the
database according to the desired task. These management task constitute the
major features of the compilation of law application. It includes, a user can search
the database in order to obtain proclamation, Regulations, Federal Laws and AG
Publication, a user can upload and download legal information. In addition, the
platform has admin page to administer users of the system.
9
2.2. Compilation of law includes
 Admin module
The content to be published in the application should be done not by any
user but by authorized users and administrators. A separate administration
facility for the application should be implemented to help the
administrator upload, modify, delete or organize content in the
application. The administration page should also contain facilities for user
management, role assignment, and other related services. All necessary
security services should be integrated as part of the administration page.
 File upload and download module

To make available different types of documents in different format.
Basically, the following are the sub menus and the entire document will be
uploaded based on the sub menus as a category.
 Which contain at least federal proclamations and regulations issued

after 1994 (1987 EC) in Amharic and English;
 Which contain cassation decisions which have mandatory legal
definition
 Which enable to upload directives, drafted laws and other similar
documents to another institutions;
 Which enable to download proclamations, regulations, directives and
cassation decision;
 Which enable regions to upload regional laws (proclamation,
regulation and directives);
 Which enable to upload and download AG Publication
 Search/view module
The search/view module helps the user can View/search regulations, federal laws,
proclamations, cessations and AG publications
 Which enable to search easily proclamations, regulations and

cassation decision in number, law Article, or key words;
10
 User management module
The user management module includes the following function
 Define and creates roles, permissions

 Add, edit and update system users
 Create user accounts
 Edit, view user accounts
 Enable or disable user accounts
 Enable to re-set user password
 Enable the user to login into the system
 Archive: it enables users to easily jump to the next page.
 Multi-Language Support: to select Amharic and English language to

use the application. And the language may add as needed.
 Social media: provides a mechanism to emend an organization

social Medias like Face book, twitter, etc pages to the application.
3. System Nonfunctional requirement
Authentication Verification Requirements

NO Description check
1. All pages and resources by default require authentication except

those specifically intended to be public (Principle of complete
mediation).
2. all password fields do not echo the user’s password when it is entered.
3. all authentication controls are enforced on the server side
11
4. all authentication controls fail securely to ensure attackers cannot log in.
5. Password entry fields allow, or encourage, the use of passphrases, and

do not prevent long passphrases/highly complex passwords being
entered.
6. All account identity authentication functions (such as update profile,

forgot password, disabled/lost token, helpdesk or IVR) that might
regain access to the account are at least as resistant to attack as the
primary authentication mechanism
7. The changing password functionality includes the old password, the

new password, and a password confirmation.
8. All suspicious authentication decisions re-logged. This include

Requests with relevant metadata needed for security
investigations.
9. accountpasswordsmakeuseofasufficientstrengthencryptionroutineand
that it withstands brute force attack against the encryption routine.
10. Credentials are transported using a suitable encrypted link and that all
pages/functions that require a user to enter credentials are done so using
an encrypted link.
11. Forgotten password function and other recovery paths do not reveal the
current password and that the new password is not sent in clear text to
the user
12. information numeration is not possible via login, password reset, or forgot
account functionality
13. No default passwords in use for the application framework or any components
used by the application (such as “admin/password”)
14 All authentication credentials for accessing services external to the

application are encrypted and stored in a protected location.
15 Forgotten password and other recovery paths use as of token, mobile push, or
an offline recovery mechanism.
12
16 Account lockouts is divided in to soft and hard lock status, and these are not
mutually exclusive. If an account is temporarily soft lockedout due to a brute
force attack, this should not reset the hard lock status
17 if knowledge-based questions (also known as "secret questions “) are
required, the questions should be strong enough to protect the application.
18 System can be configured to disallow the use of a configurable number of

previous passwords
19 Re-authentication, step up or adaptive authentication, two factor

authentication, or transaction signing is required before application-specific
sensitive operations are permitted as per the risk profile of the application.
20 Measures are in place to block the use of commonly chosen passwords and
weak passphrases.
21 All authentication challenges, whether successful failed, should responding

the same average response time.
22 Secrets, API keys, and passwords are not included in source code, or online
source code repositories.
23 If an application allows users to authenticate, they use a proven secure
authentication mechanism
24 If an application allows users to authenticate, they can authenticate using two-

factor authentication or other strong authentication, or any similar scheme that
provides protection against username + password disclosure
25 administrative interfaces are not accessible to untrusted parties
13
Session Management Verification Requirements
1 there is no custom Session manager, or that the custom session manager is

resistant against all common session management attacks.
2 sessions are invalidated when the user logs out.
3 sessions timeout after a specified period of inactivity.
4 sessions time out after Administratively-configurable maximum time

period regardless of activity (an absolute timeout).
5 All pages that require authentication have easy and visible access to logout
functionality.
6 The session id is never disclosed in URLs, error messages, or logs. This

includes verifying that the application does not support URL rewriting of
session cookies
7 all successful authentication and re-authentication generates session and
session id.
8 only session ids generated by the application framework are recognized as

active by the application.
9 Session id Are Sufficiently Long, random and unique across the correct
active session base.
10 session IDs stored in cookies have their path set to an appropriately

restrictive value for the application, and authentication session tokens
additionally set the “HttpOnly” and “secure” attributes
11 the application limits the number of active concurrent sessions.
14
12 active session list is displayed in the account profile or similar of each user.
The user should be able to terminate any active session.
13 user is prompted with the option to terminate all other active session safer a
successful change password process.
Access Control Verification Requirements

1 the principle of least privilege exists - users should only be able to access
functions, data files, URLs, controllers, services, and other resources, for
which they possess specific authorization. This implies protection against
spoofing and elevation of privilege.
2 access to sensitive records protected, such that only authorized objects or data
is accessible to each user (for example, protect against users tampering with a
parameter to see or alter another user's account).
3 directory browsing is disabled unless deliberately desired. Additionally,

applications should not allow discovery or disclosure of file or directory
metadata, such as Thumbs.db, .DS_Store, .git or .svn folders.
4 directory browsing is disabled unless deliberately desired. Additionally,

applications should not allow discovery or disclosure of file or directory
metadata, such as Thumbs.db, .DS_Store, .git or .svn folders.
5 access controls fail securely. ▢

6 the same access control rules implied by the presentation layer are
enforced on the server side.
15
7 All user and data attributes and policy information used by access controls
cannot be manipulated by end users unless specifically authorized.
8 there is a centralized mechanism (including libraries that call external

authorization services) for protecting access to each type of protected
resource.
9 all access control decisions can be logged and all failed decisions are
logged.
10 another that transaction the application or framework uses strong random

anti-CSRFtoken or has protection mechanism.
11 system can protect against aggregate or continuous access of secured

functions, resources, or data. For example, consider the use of a resource
governor to limit the number of edits per hour or to prevent the entire
database from being scraped by an individual user.
12 application has additional authorization (such as step up or

adaptive authentication) for lower value systems, and/or segregation of duties
for high value applications to enforce anti-fraud controls as per the risk of
application
and past fraud.
13 the application correctly enforces context-sensitive authorization spas to not

allow unauthorized manipulation by means of parameter tampering.
16
Malicious input handling verification requirements
1 Verify that the runtime environment is not susceptible to buffer overflows,

or that
security controls prevent buffer overflows.
2 Verify that server-side input validation failures result in request rejection

and are
logged.
3 Verify that input validation routines are enforced on the server side.
4 Verify that a single input validation control is used by the application for
each type of data that is accepted.
5 Verify that all SQL queries, HQL, OSQL, NOSQL and stored procedures,
calling of stored procedures are protected by the use of prepared statements
or query parameterization, and thus not susceptible to SQL injection
6 Verify that the application is not susceptible to LDAP Injection, or that

security
controls prevent LDAP Injection.
7 Verify that the application is not susceptible to OS Command Injection, or

that
security controls prevent OS Command Injection.
8 Verify that the application is not susceptible to Remote File Inclusion (RFI)
or Local
File Inclusion (LFI) when content is used that is a path to a file.
9 Verify that the application is not susceptible to common XML attacks, such
as XPath
query tampering, XML External Entity attacks, and XML injection attacks.
10 Ensure that all string variables placed into HTML or other web client code is
either properly contextually encoded manually, or utilize templates that
automatically encode contextually to ensure the application is not
17
susceptible to reflected, stored
and DOM Cross-Site Scripting (XSS) attacks.
11 If the application framework allows automatic mass parameter assignment

(also called automatic variable binding) from the inbound request to a
model, verify that security sensitive fields such as “account Balance”, “role”
or “password” are protected from malicious automatic binding.
12 Verify that the application has defenses against HTTP parameter pollution
attacks, particularly if the application framework makes no distinction about
the source of request parameters (GET, POST, cookies, headers,
environment, etc.)
13 Verify that client side validation is used as a second line of defense, in

addition to
server side validation.
14 Verify that all input data is validated, not only HTML form fields but all
sources of input such as REST calls, query parameters, HTTP headers,
cookies, batch files, RSS feeds, etc.; using positive validation(whitelisting),
then lesser forms of validation such as grey listing (eliminating known bad
strings), or rejecting bad inputs (blacklisting).
15 Verify that structured data is strongly typed and validated against a defined
schema including allowed characters, length and pattern (e.g. credit card
numbers or telephone, or validating that two related fields are reasonable,
such as validating suburbs and zip or post codes match).
16 Verify that unstructured data is sanitized to enforce generic safety measures

such as allowed characters and length, and characters potentially harmful in
given context should be escaped (e.g. natural names with Unicode or
apostrophes, such as ねこor O'Hara)
17 Make sure untrusted HTML from WYSIWYG editors or similar are

properly sanitized with an HTML sanitizer and handle it appropriately
according to the input validation task and encoding task.
18
18 For auto-escaping template technology, if UI escaping is disabled, ensure
that HTML sanitization is enabled instead.
19 Verify that data transferred from one DOM context to another, uses safe
JavaScript methods, such as using inner Text and val.
20 Verify when parsing JSON in browsers, that JSON. parse client. Do not use
eval () to parse JSON on the client. is used to parse JSON the
21 Verify that authenticated data is cleared from client storage, such as the
browser DOM, after the session is terminated.
Cryptography at rest verification requirements
1 Verify that all cryptographic modules fail securely, and errors are handled in
a way that does not enable oracle padding.
2 Verify that all cryptographic modules fail securely, and errors are handled in
a way that does not enable oracle padding.
3 Verify that all random numbers, random file names, random GUIDs, and
random strings are generated using the cryptographic module’s approved
random number generator when these random values are intended to be not
guessable by an attacker.
4 Verify that cryptographic algorithms used by the application have been

validated against FIPS 140-2 or an equivalent standard.
5 Verify that cryptographic modules operate in their approved mode according

to their published security policies.
19
6 Verify that there is an explicit policy for how cryptographic keys are
managed (e.g., generated, distributed, revoked, and expired). Verify that this
key life cycle is properly enforced.
7 Verify that all consumers of cryptographic services do not have direct access
to key material. Isolate cryptographic processes, including master secrets and
consider the use of a hardware key vault (HSM).
8 Personally Identifiable Information should be stored encrypted at rest and

ensure that communication goes via protected channels.
9 Verify that where possible, keys and secrets are zeroed when destroyed.
10 Verify that all keys and passwords are replaceable, and are generated or
replaced at installation time.
11 Verify that random numbers are created with proper entropy even when the
application is under heavy load, or that the application degrades gracefully in
such circumstances.
20
Error handling and logging verification requirements
▢
1
the application does not output error messages or stack traces containing
sensitive data that could assist an attacker, including session id,
software/framework versions and personal information
▢
2 error handling logic in security controls denies access by default.
3 security logging controls provide the ability to log success and particularly
failure events that are identified as security-relevant.
4 each log event includes necessary information that would allow for a detailed
investigation of the timeline when an event happens.
5 all events that include untrusted data will not execute as code in the intended
log viewing software
▢
6 security logs are protected from unauthorized access and modification.
7 application does not log sensitive data as defined under local privacy laws or
regulations, organizational sensitive data as defined by a risk assessment, or
sensitive authentication data that could assist an attacker, including user’s
session identifiers, passwords, hashes, or API tokens
8 all non-printable symbols and field separators are properly encoded in log
9 log fields from trusted and untrusted sources are distinguishable in log
entries.
▢
10 an audit log or similar allows for non-repudiation of key transactions.
21
11 security logs have some form of integrity checking or controls to prevent
unauthorized modification.
12 the logs are stored on a different partition than the application is running with
proper log rotation.
Data protection verification requirements

1 all forms containing sensitive information have disabled client-side
caching, including autocomplete features.
2 the list of sensitive data processed by the application is identified, and that
there is an explicit policy for how access to this data must be controlled,
encrypted and enforced under relevant data protection directives.
3 all sensitive data is sent to the server in the HTTP message body or headers
(i.e., URL parameters are never used to send sensitive data).
4 the application sets appropriate anti-caching headers as per the risk of the
application, such as the following:
Expires: Tue, 03 Jul 2001 06:00:00 GMT
Last-Modified: {now} GMT
Cache-Control: no-store, no-cache, must-revalidate, max-age=0
Cache-Control: post-check=0, pre-check=0
Pragma: no-cache
5 on the server, all cached or temporary copies of sensitive data

stored are protected from unauthorized access or
purged/invalidated after the authorized user accesses the sensitive
data.
22
6 there is a method to remove each type of sensitive data from the
application at the end of the required retention policy.
7 application minimizes the number of parameters in a request,

such as hidden fields, Ajax variables, cookies and header values.
8 application has the ability to detect and alert on abnormal numbers of

requests for data harvesting for an example screen scraping.
9 data stored in client-side storage - such as HTML5 local storage,

session storage, Indexed DB, regular cookies or Flash cookies -
does not contain sensitive or PII).
10 accessing sensitive data is logged, if the data is collected under relevant data
protection directives or where logging of accesses is required.
11 sensitive data is rapidly sanitized from memory as soon as it is no

longer needed and handled in accordance to functions and
techniques supported by the framework/library/operating system
Communications security verification requirements
1 A path can be built from a trusted CA to each Transport Layer

Security (TLS) server certificate, and that each server certificate
is valid.
2 TLS is used for all connections (including both external and

backend connections) that are authenticated or that involve
sensitive data or functions, and does not fall back to insecure or
unencrypted protocols. Ensure the strongest alternative is the
preferred algorithm.
23
3 backend TLS connection failures are logged.
4 certificate paths are built and verified for all client certificates
using configured trust anchors and revocation information.
5 all connections to external systems that involve sensitive information or

functions are authenticated.
6 there is a single standard TLS implementation that is used by the

application that is configured to operate in an approved mode of
operation.
7 TLS certificate public key pinning is implemented with

production and backup public keys. For more information, please
see the references below.
8 HTTP Strict Transport Security headers are included on all

requests and for all subdomains, such as Strict-Transport-
Security: max-age=15724800; include Subdomains
9 production website URL has been submitted to preloaded list of

Strict Transport Security domains maintained by web browser
vendors. Please see the references below.
10
Ensure forward secrecy ciphers are in use to mitigate passive attackers recording
traffic.
11 Ensure forward secrecy ciphers are in use to mitigate passive attackers

recording traffic.
12 proper certification revocation, such as Online Certificate Status Protocol

(OSCP) Stapling, is enabled and configured.
13 only strong algorithms, ciphers, and protocols are used, through all the
certificate hierarchy, including root and intermediary certificates of your
selected certifying authority.
24
14 the TLS settings are in line with current leading practice, particularly as
common configurations, ciphers, and algorithms become insecure.
HTTP security configuration verification requirements
1 the application accepts only a defined set of required HTTP request

methods, such as GET and POST are accepted, and unused methods (e.g.
TRACE, PUT, and DELETE) are explicitly blocked.
2 every HTTP response contains a content type header specifying a safe

character set (e.g., UTF-8, ISO 8859-1).
3 HTTP headers added by a trusted proxy or SSO devices, such as a bearer

token, are authenticated by the application.
4 the Content Security Policy V2 (CSP) is in use for sites where content
should not be viewed in a 3rd-party X-Frame.
5 the HTTP headers or any part of the HTTP response do not expose detailed
version information of system components.
6 all API responses contain X-Content-Type-Options: nosniff and Content-

Disposition: attachment; filename="api.json" (or other appropriate filename
for the content type).
7 the Content Security Policy V2 (CSP) is in use in a way that either disables
inline JavaScript or provides an integrity check on inline JavaScript with
CSP noncing or hashing.
8 the X-XSS-Protection: 1; mode=block header is in place.
25
Malicious controls verification requirements
1 all malicious activity is adequately sandboxed, containerized or isolated to

delay and deter attackers from attacking other applications.
2 that a code review looks for malicious code, back doors, Easter eggs, and
logic flaws.
Business logic verification requirements
1 the application will only process business logic flows in sequential step
order, with all steps being processed in realistic human time, and not process
out of order, skipped steps, process steps from another user, or too quickly
submitted transactions.
2 the application has business limits and correctly enforces on a per user basis,
with configurable alerting and automated reactions to automated or unusual
attack.
Files and resources verification requirements
1 URL redirects and forwards only allow whitelisted destinations, or show a

warning when redirecting to potentially untrusted content.
2 untrusted file data submitted to the application is not used directly with file
I/O commands, particularly to protect against path traversal, local file
include, file mime type, and OS command injection vulnerabilities.
3 files obtained from untrusted sources are validated to be of expected type and
scanned by antivirus scanners to prevent upload of known malicious content.
26
4 untrusted data is not used within inclusion, class loader, or reflection
capabilities to prevent remote/local file inclusion vulnerabilities.
5 untrusted data are not used within cross-domain resource sharing (CORS)
to protect against arbitrary remote content.
6 files obtained from untrusted sources are stored outside the webroot, with
limited permissions, preferably with strong validation.
7 the web or application server is configured by default to deny access to

remote resources or systems outside the web or application server.
8 application code does not execute uploaded data obtained from untrusted
sources.
9 Do not use Flash, Active-X, Silverlight, NACL, client-side Java or other

client-side technologies not supported natively via W3C browser standards.
Mobile verification requirements
1 ID values stored on the device and retrievable by other applications, such as

the UDID or IMEI number are not used as authentication tokens.
2 the mobile app does not store sensitive data onto potentially unencrypted
shared resources on the device (e.g. SD card or shared folders).
3 sensitive data are not stored unprotected on the device, even in

system protected areas such as key chains.
4 secret keys, API tokens, or passwords are dynamically generated in mobile

applications.
27
5 the application is requesting minimal permissions for required
functionality
6 the application sensitive code is laid out unpredictably in memory (For

example ASLR).
7 there are anti-debugging techniques present that are sufficient enough to

deter or delay likely attackers from injecting debuggers into the mobile app
(For example GDB).
Web services verification requirements
1 the same encoding style is used between the client and the server.
2 access to administration and management functions within the Web Service

Application is limited to web service administrators.
3 XML or JSON schema is in place and verified before accepting input.
4 all input is limited to an appropriate size limit.
5 SOAP based web services are compliant with Web Services-

Interoperability (WS-I) Basic Profile at minimum.
6 the use of session-based authentication and authorization. Please refer to

sections 2, 3 and 4 for further guidance. Avoid the use of static "API keys"
and similar.
7 the REST service is protected from Cross-Site Request Forgery.
28
9 the message payload is signed to ensure reliable transport between client
and service.
10 alternative and less secure access paths do not exist.
Configuration
1 All components should be up to date with proper security configuration(s)

and version(s). This should include removal of unneeded configurations and
folders such as sample applications, platform documentation, and default or
example users.
2 Communications between components, such as between the application

server and the database server, should be encrypted, particularly when the
components are in different containers or on different systems.
3 Communications between components, such as between the application
server and the database server should be authenticated using an account with
the least necessary privileges.
4 application deployments are adequately sandboxed, containerized or isolated

to delay and deter attackers from attacking other applications.
5 the application build and deployment processes are performed in a secure

fashion.
6 authorized administrators have the capability to verify the integrity of all

security-relevant configurations to ensure that they have not been tampered
with.
29
8 all application components are signed.
9 that third party components come from trusted repositories.
10 Ensure that build processes for system level languages have all security flags
enabled, such as ASLR, DEP, and security checks.
(ሀ) የአገሌግልቱ አሊማ
የተፇሇገው አገሌግልት በህሪይና መጠን በአጭሩ ይገሇፅ፤ የአገሌግልቱ ፌሊጎት

እንዳትና ሇምን እንዯመነጨ፤ አጠቃሊይ የአገሌግልቱ አሊማ እንዱሁም የአገሌግልቱ
ተጠቃሚዎች አመጣጥ ይጠቀስ። ሇምሳላ፤ አገሌግልቱ የነበረ ነው ወይስ አዱስ፤
ከመጀመሪያው ጀምሮ የአገሌግልቱ ዝርዝር ፌሊጎት ብሄራዊ ስታንዲርዴ ወይም ላሊ
አሊማ መሰረት ማዴረጉ ይገሇፅ።
(ሇ) የአገሌግልቱ ወሰን
ዝርዝር ፌሊጎቱ ረጅም ከሆነ ይህ ክፌሌ እንዯ ማጠቃሇያ ተዯርጎ ሉወሰዴ ይችሊሌ።
በረጅሙ እንዱካተት ከተፇሇገ ግን ከዚህ በታች በዝርዝር መግሇጫው ሊይ የሚካተት
ይሆናሌ። የአገሌግልቱ ወሰን የሚከተለትን ይጨምራሌ። በነዚህ ብቻ የተወሰነ ግን
አይዯሇም።
 የአገሌግልቱ አጭር መግሇጫና ተፇሊጊ ውጤቶች
 ሇአገሌግልቱ ታሳቢ የተዯረገ ፌሊጎት
 ተጫራቹ ስሌጠና የሚሰጥ ወይም ሰነድች የሚያቀርብ ስሇመሆኑ
 ላሊ ተጫራቹ ማዴረግ የላሇበት ወይም ያሇበት ሁኔታ
(ሐ) የፌሊጎት መግሇጫ
ይህ ክፌሌ ፌሊጎትነ በዝርዝር የሚገሌፅ ነው። ዝርዝር ፌሊጎቶች በአሰራርና በአፇፃፀም

ባህርያት ሲገሇፁ ተጫራቾች መፌተሄ አመንጪ ሆነው እንዱሆኑ ይረዲቸዋሌ።
1. የተፇሊጊ ውጤቶች ዝርዝር
1/9
መሰረታዊ በሆኑ ፌሊጎቶችና ሇተጫራቾች ነፃነት የሚሰጡ ፌሊጎቶች ሇይቶ
ማስቀመጥ አስፇሊጊ ነው። በግብአቶችና ውጤቶች መካከሌ የሚኖረው ጥሩ
ተሞክሮና ሌምዴ ግምት ውስጥ ማስገባት ተገቢ ነው። ከውጤት አንፃር ትርጉም
ባሊቸውና መሇካት በሚችለ ሶስት ወይም አራት ጠቃሚ ጉዲዮች ሊይ ማተኮር
ያስፇሌጋሌ።
2. የአተገባበር ባህሪያት
የተፇሇገው ውጤት ሇማምጣት የሚረደ የትግበራ በህሪያት ይገሇፁ።
3. የአፇፃፀም ዯረጃ
የተፇሇገው የአፇፃፀም ዯረጃ (መጠን፤ ጥራት፤ ጊዜ) ይገሇፅ።
4. የአገሌግልቱ ስታንዲርድችና ኢሊማዎች
የአገሌግልት ወጤቱን ከመሇካት አንፃር ሉኖር የሚገባው የጥራት ሁኔታ መሇየት

ጠቃሚ ነው። የዝቅተኛ ሌምዴ ምሳላዎችና የፖሉሲ ፌሊጎቶች የሚከተለት
ናቸው።
 ከሰራተኛ ፌሊጎት አንፃር (ሀሊፉነት፤ የትምህርት ዯረጃ፤ የስራ ሌምዴ)
 ከማኔጅመንት ፌሊጎት አንፃር (የባሇሙያ ቁጥር፤ የሰው ሀይሌ ቅጥር
ስታንዲርድች)
 ከአገር አቀፌና አሇም አቀፌ ስታንዲርድች ጋር ተስማምቶ የመሄዴ ጉዲይ
 የተጫራቹ ፖሉሲዎች፤ ህጎችና ከዯህንነትና አገሌግልት ጥራት አንፃር
 ተጠቃሚዎችን ከማሳተፌ አንፃር
 አገሌግልት ከመገምገም አንፃር የአቅራቢው ተሳትፍ
5. የጥራት ማረጋገጫ ፌሊጎት
ጥራትን ከማረጋገጥ አንፃር ከተጫራቹ የሚጠበቅ ሁኔታ ይጠቀሰ
6. የአፇፃፀም መሇኪየዎች
አፇፃፀምን ሇመሇካት የሚያስችለ መሇኪያዎች ይዘርዘሩ
7. የቦታ እጥረቶችና ውሱንነቶች
2/9
አገሌግልት በሚሰጥበት ቦታ ሉኖሩ የሚችለ ወይም ሉያጋጥሙ የሚችለ
እጥረቶች ወይም ችግሮች ይጠቀሱ። የሚከተለት ሉያካትት ይችሊሌ።
 የቦታው አቀማመጥ
 ኢርጎኖሚክ ፌሊጎተ
 የግሌ ዯህንነት ሁኔታ
 ቦታውን ወይም ሰራተኛን የማግኘት ሁኔታ
 የላሊ አገሌግልት ወይም የሀይሌ አቅርቦት ሁኔታ
8. የወጪ ዝርዝር
9. የስሌጠና ፌሊጎት
ሇአገሌግልቱ አፇፃፀም የሚረደ የስሌጠና ፌሊጎቶች፤ የስሌጠናው ዯረጃ፤

የስሌጠናው ብዛትና ስሌጠናው የሚሰጥበት ቦታ ይጠቀስ። ተጫራቾች በዘህ
ረገዴ ያሊቸው የስራ ሌምዴ ና ብቃት እንዱያቀርቡ ሇጠየቁ ይችሊለ።
10. የውሌ አስተዲዯር መስፇርቶች
የሪፖርት አቀራረብ ሁኔታ ይጠቀስ (የሪፐርቱ ይዘት፤ ብዛት፤ ፍርማት)፤

ሪፐርቱ የሚዯርሳቸው ሰዎች፤ ሪፖርት ማቅረቢያ ጊዜ፤ ወዘተ። ርፖርት
ማቅረብ አስፇሊጊ ካሌሆነ አስፇሊጊ አሇመሆኑ ይገሇፅ።
11. የስራ ሀሊፉነት መግሇጫዎች
የአቅራቢውና የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሀሊፉነት በግሌፅ ይቀመጥ
12. የሽግግር ስርአት
(መ) የሰነዴ አያያዝ ፌሊጎቶች
ቢጋሩ ላልች ሰነድችን ሉጠቅስ ይችሊሌ። እነዚህ ሰነድች የቢጋሩ አካሌ

ሆነው ይቆጠራለ። እያንዲንደ ሰነዴ የት እንዯሚገኝ ተገሌፆ በዝርዝር
መቀመጥ አሇበት። ቢጋሩ የሚጠቅሰው ከሰነደ የተወሰነውን ክፌሌ ብቻ ከሆነ
ይህንኑ ክፌሌ ብቻ መጠቀስ አሇበት። ሇምሳላ፤
 ናሽናሌ ወይም እንተርናሽናሌ ስታንዲርዴ
 ህጋዊነት
 ላሊ የመንግስት አዋጅ ወይም መመሪያ
3/9
ሠ. ንዴፍችና የአፇፃፀም ስዕልች
1. ተያይዘው የቀረቡ የንዴፍች ዝርዝር
የግዥ መሇያ ቁጥር:-

ተያይዘው የቀረቡ የንዴፍች ዝርዝር
ተ.ቁ. የንዴፈ ርዕስ ዓሊማ
2. የአፇፃፀም ስዕልችና የሳይት ፕሊኖች ዝርዝር
የግዥ መሇያ ቁጥር:-
ተ.ቁ. የስዕሌ/ፕሊን ቁጥር የስዕሌ/ፕሊን ስም ቀን

1
2
3
ስዕልቹንና ንዴፍቹን ሇማየት ሲያስፇሌግ በሚከተሇው አዴራሻ ማግኘት

ይቻሊሌ፡፡
የሚመሇከተው ሰው ስም፡- [ስም ይግባ]

ስሌክ፡- [ስሌክ ቁጥር ይግባ]
ፊክስ ቁጥር፡ -[ፊክስ ቁጥር ይግባ]
ኢሜይሌ አዴራሻ፡- [ኢሜይሌ አዴራሻ ይግባ]

4/9
ኃሊፉነት፦ [ጨረታው የሚፇርመው ሰው ህጋዊ ኃሊፉነት ይግባ]

ስም ይግባ]
ቀን: ፉርማው የተፇረመበት [ቀን ይግባ] [ወር ይግባ] [አ.ም. ይግባ]
5/9
ረ. የአቅርቦት መግሇጫዎች፣ የቴክኒክ የመወዲዯሪያ ሀሳብና የአግባብነት
ሠንጠረዥ
ቀንና ቦታ፦ [ጨረታው የቀረበበት ቦታ እና ቀን(ቀን፣ወር እና አ.ም.)ይግባ].

የግዥ መሇያ ቁጥር፦ [የግዥ መሇያ ቁጥር ይግባ]
አማራጭ ቁጥር፦ [የአማራጭ መሇያ ቁጥር ይግባ]
ሇ፡ [የግዥ ፇፃሚ አካሌ ሙለ ስም ይግባ]

[ጉዲዩ የሚመሇከተው ሰው ስም ይግባ]
[ፖ.ሣ.ቁ.ይግባ]
[አዴራሻ ይግባ]
አዱስ አበባ
ኢትዮጵያ
ሀ. ተጫራቾች ሠንጠረዡን በሚከተሇው ሁኔታ ሞሌተው ማቅረብ አሇባቸው።
 ሁሇተኛው ቁሌቁሌ ረዴፌ (column) የሚያሳየው የተጠየቀውን ዕቃ

ዝርዝር ነው፡፡ (በተጫራቹ ሉሇወጥ አይችሌም)
 አምስተኛው ቁሌቁሌ ረዴፌ (column) የሚያሳየው የመወዲዯሪያ ሀሳብ
ሲሆን በተጫራቹ የሚሞሊ ነው፡፡ (“አዎ” ወይም “ያሟሊሌ” ብል
መሙሊት ብቻ በቂ አይዯሇም)
 ስዴስተኛው ቁሌቁሌ ረዴፌ (column) የሚያሳየው በተጫራቹ የቀረበው
የመወዲዯሪያ ሀሳብ የተጠየቀውን ሁለ “ማሟሊቱን” ወይም “አሇማሟሊቱን”
ሲሆን የማያሟሊ በሚሆንበት ጊዜ ተጫራቹ የማጣቀሻ ሰነድችን በመጥቀስ
ያሊሟሊበትን ዝርዝር ሁኔታ መግሇጽ አሇበት፡፡
ሇ. ተጫራቹ በተፇሇገው አገሌግልትና ባቀረበው የአገሌግልት የመወዲዯሪያ

ሀሳብ መካከሌ ያሇውን ሌዩነት በተመሇከተ በጣም ግሌጽ መሆን
ይኖርበታሌ፡፡ የጨረታው ገምጋሚዎች ሁሇቱንም በቀሊለ ማወዲዯር
በሚያስችሊቸው ሁኔታ ማቅረብ አሇበት፡፡
የቀረበው
አገሌግልቱን የቀረበው የመወዲዯሪያ ሀሳብ
ሇመስጠት የአገሌግልት የተጠየቁትን
ተ.ቁ. መሇኪያ ብዛት
የሚያስፇሌግ መወዲዯሪያ ማሟሊት
አነስተኛው ፌሊጏት ሀሳብ አሇማሟሊቱን
መግሇጫ
1 2 3 4 5 6
6/9
1. የቴክኒክ አቀራረብና ዘዳ
ይህ ክፌሌ ተጫራቹ የአገሌግልቱን አቀራረብ፤ የሚጠቀምበት የአፇፃፀም ዘዳና

በቢጋሩ ውስጥ የተዘረዘሩትን ስራዎች በመተግበር የሚያስገኘው ውጤት
የሚገሌፅበት ነው።
1.1 አጀማመር
- ተጫራቹ ስራዎችን በመጀመር ሂዯት ከግዥ ፇፃሚ አካሌ ጋር

ስሇሚኖረው ግንኙነት
1.2 ጠቅሊሊ
- አጠቃሊይ የኮንትራቱ አስተዲዯር ዘዳ
- ተጫራቹ የሚያመጣው ተጨማሪ እሴት
- ከጊዜ፤ ከወጪና ከጥራት አንፃር የሚኖረው ጠቀሜታ
- ተጫራቹ በተጠቀሰው ቦታ የተፇሇገውን ስራ ሇመስራት ያሇው አቅም
- ስሇንኡስ ኮንተራት (የተወሰነውን የኮንተራት ክፌሌ ሇላሊ የማስተሊሇፌ

ሁኔታ)
- የተጫራቹን ዯንበኛ ተኮር በሀሪያት ማረጋገጫ
ተጫራቹ ስሊጋጠሙት ችግሮችና ጠቀሜታቸው፤ ችግሮቹን ሇመፌታት

የተጠቀመበት ዘዳ ማብራራት አሇበት። ከዚህ በፉት የተጠቀመባቸው ዘዳዎች
ሇአሁኑ ስራ ያሊቸው ጠቀሜታና ቀረቤታ መጠቀስ አሇበት። ተጫራቾች የከዚህ
በፉት መሌካም ስራዎቻቸውን እንዱያቀርቡ ይበረታታለ።
2. የሥራ ዕቅዴ
ይህ ክፌሌ ተጫራቹ የስራው ዋና ዋና ግፌልች በመከፊፇሌ የአፇፃፀም ጊዜ

(እቅዴ) የሚያቀርብበት ነው። የሚቀርበው የስራ እቅዴ ከታሰቡት የቴክኒክ
ዘዳዎች ጋር ምን ያህሌ እንዯሚጣጣሙና ቢጋሩን ምን ያህሌ በጥሌቀት
7/9
እንዯተረዲው የሚያሳይ ይሆናሌ። በስራው መጨረሻ የሚቀችቡ ላልች ሰነድች
ማሇትም ሪፖርቶችና ንዴፍች ከዚሁ ጋር ይካተታለ።
3. የጥራት ሥራ አመራርና መሣሪያዎች
ተጫራቾች የጥራት ቁጥጥርን በተመሇከተ ጥራትን ማረጋገጥ የሚያስችለ ዝርዝር

መሇኪያዎች ያስቀምጣለ። ሇምሳላ፤
- የስራ ቁጥጥር የአገሌግልት ዋጋ
- የግሌ ግምገማና የክትትሌ መሳሪያዎች
- የክትትሌና ቁጥጥር ስርአቶች
- የተጠቀሚ የእርካታ ሰርቨይ
- የቅሬታ አያያዝና የችግሮች አፇታት
4. አዯረጃጀትና የሠራተኞች አመዲዯብ
ይህ ክፌሌ ተጫራቹ ኮንትራቱን ሇማስፇፀም የሚያስችሇው የሚያቀርበው የቡዴን

ስብጥር የሚያሳይ ነው። ኮንትራቱን የሚተገብርበት ስርአትና መዋቅር
ያሳይበታሌ። ተጫራቹ ቁሌፌ ባሇሙያ፤ የቴክኒክ ባሇሙያና ዴጋፌ ሰጭ ሰራተኛ
በመከፊፇሌ ያቀርባሌ።
5. ሥራውን የማጠናቀቂያ ጊዜ ሰላዲ
የማጠናቀቂያ ጊዜ አገሌግልቱን
የአገሌግልት
ተ.ቁ. መሇኪያ ብዛት ማቅረቢያ
ዝርዝር 1ኛ 2ኛ 3ኛ 4ኛ 5ኛ 6ኛ 7ኛ 8ኛ 9ኛ 1ዏኛ 11ኛ 12ኛ
ቦታ
8/9
6. የቡዴን ስብጥርና የሥራ ምዯባ
ባሇሙያ ሠራተኞች
የሙያው የተመዯበበት
ስም ዴርጅት ሥሌጣን/ኃሊፉነት
ዓይነት ሥራ
7. የሠራተኞች የስራ ዴሌዴሌ ሠንጠረዥ
አጠቃሊይ
የውጭ የሠራተኛ ግብዓት
የሠራተኛው ግምት
የሠራተኛው ሀገር/
ቁጥር ጠ
ስም የሀገር በሥራ
1ኛ 2ኛ 3ኛ 4ኛ 5ኛ 6ኛ 7ኛ 8ኛ 9ኛ 1ዏኛ 11ኛ 12ኛ በመስክ ቅ
ውስጥ ቦታ
ሊሊ
የወጭ አገር
1
ንዐስ ዴምር 1
የአገር ውስጥ
1
ንዐስ ዴምር 2
ጠቅሊሊ ዴምር
9/9
የሙለ ጊዜ ግብዓት የትርፌ ሰዓት ግብዓት
[የሰራተኛ ግብአት የሚቆጠረው ስራው ከሚጀመርበት ጊዜ ጀምሮ ሲሆን

በሳምንታት ወይም እንዯአስፇሊጊነቱ በወራት የሚገሇጽ ይሆናሌ። ሇፕሮፋሽናሌ
ሰራተኛ ግብአት በእያንዲንደ ሰራተኛ ሰው ስም የሚቀርብ ሲሆን ሇዴጋፌ ሰጭ
ሰራተኛ ዯግሞ በቡዴን ይሆናሌ። (ሇምሳላ፤ የፅህፇት ወራተኛ፤ ወዘተ)። ከሀገር
ውስጥ ወይም ከሀገር ውጭ ሰራተኛ የሚገኘው ግብአት ተሇይቶ መቅረብ አሇበት፤
የመስክ ግብአትም እንዯዚሁ ተሇይቶ ይቀርባሌ። የመስክ ግብአት የሚባሇው
አቅራቢው ከሚገኝበት አዴራሻ ውጭ የሚሰጥ አገሌግልት ነው።]
ኃሊፉነት፦ [ጨረታው የሚፇርመው ሰው ህጋዊ ኃሊፉነት ይግባ]

ስም ይግባ]
ቀን፤ ፉርማው የተፇረመበት [ቀን ይግባ] [ወር ይግባ] [አመተ ምህረትይግባ]
እዝልች
1. በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 24 መሠረት ተጫራቹ ያቀረበው

የሥራ ዋስትናና ዝርዝር
2. ንዴፍችና የአፇፃፀም ስዕልች [አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ ይግባ]
10/9
ምዕራፌ 3: ውሌ
ክፌሌ 7: አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች
ማውጫ
ሀ. አጠቃሊይ ዴንጋጌዎች ......................................................................................... 1
1. ፌችዎች ............................................................................................................ 1
2. ኃሊፉነት ስሇመስጠት ......................................................................................... 4
3. የተዋዋይ ወገኖች ግንኙነት ................................................................................ 4
4. ተገቢ ጥንቃቄ ................................................................................................... 5
5. ማጭበርበርና ሙስና ......................................................................................... 5
6. ትርጓሜ ............................................................................................................ 7
ሇ. ውሌ ................................................................................................................... 8
7. የውሌ ሰነድች .................................................................................................... 8
8. ውለን የሚመራበት (የሚገዛበት) ሕግ ................................................................. 9
9. የውሌ ቋንቋ ....................................................................................................... 9
10. ማስታወቂያዎችና የፅሑፌ ግንኙነቶች ............................................................... 9
11. ስሌጣን ያሇው ሀሊፉ (ተወካይ ባሇስሌጣን)......................................................... 10
12. ኃሊፉነትን ሇላሊ ስሇማስተሊሇፌ ........................................................................ 10
13. ንዐስ ተቋራጭ (ኮንትራክተር) ......................................................................... 11
14. የውሌ ማሻሻያዎችና ሇውጦች .......................................................................... 12
15. በሕጏችና በዯንቦች ሊይ የሚዯረግ ሇውጥ ......................................................... 12
16. ግብሮችና ታክሶች ........................................................................................... 13
17. አስገዲጅ ሁኔታዎች ......................................................................................... 13
18. ውሌ ስሇማፌረስ .............................................................................................. 14
19. ኃሊፉነት ሇላሊ ማስተሊሇፌን ስሇማገዴ ............................................................. 15
20. ውሌ መቋረጥ .................................................................................................. 15
21. ከውሌ መቋረጥ በኋሊ ያለ ሁኔታዎች ................................................................ 18
22. የመብቶችና ግዳታዎች መቋረጥ ...................................................................... 18
23. የአገሌግልቶች መቋረጥ ................................................................................... 19
24. ዋስትና (WARRANTY) ...................................................................................... 19
25. የአሇመግባባቶች አፇታት ................................................................................ 19
26. የታወቁ ጉዲቶች ካሳ ........................................................................................ 20
27. አገሌግልት መስጠት የሚጀምርበት ጊዜ እና የአቅራቢው ፕሮግራም ................. 21
28. አገሌግልቱ የሚጠናቀቅበት ቀን ....................................................................... 22
29. ምስጢራዊነት.................................................................................................. 22
30. ሌዩ ሌዩ .......................................................................................................... 24
ሐ. የግዥ ፇፃሚ አካሌ ግዳታዎች .......................................................................... 25
VII/IX
31. ዴጋፌ ማዴረግና መረጃ መስጠት ..................................................................... 25
መ. ክፌያ .............................................................................................................. 26
32. የውሌ ዋጋ ....................................................................................................... 26
33. የዋጋ ማስተካከያ ............................................................................................. 26
34. የክፌያ አፇጻጸም ............................................................................................. 26
35. አስፇሊጊ ሀብቶች/መረጃዎች (RESOURCES) ...................................................... 28
ረ. የአቅራቢው ግዳታዎች ...................................................................................... 29
36. የአቅራቢው ኃሊፉነቶች .................................................................................... 29
37. የጋራ ማህበር፣ ጊዜያዊ ህብረት ወይም ማህበር ................................................. 30
38. ብቁነት (ውሌ ሇመፇፀም) ................................................................................. 30
39. የስነ-ምግባር ዯንቦች ........................................................................................ 31
40. የጥቅም ግጭቶች ............................................................................................. 32
41. የካሣ ክፌያና የባሇዕዲነት ገዯብ ........................................................................ 32
42. በአቅራቢው ሉሟለ የሚገባቸው የመዴን ዋስትና ሽፊኖች ................................. 34
43. ጤና እና ዯህንነት ............................................................................................ 35
44. የአእምሯዊ እና ኢንደስትሪያዊ ንብረት ባሇቤትነት መብቶች ........................... 37
45. የአገሌግልት መረጃ ......................................................................................... 38
46. የሂሳብ አያያዝ፣ ኢንስፔክሽንና ኦዱት .............................................................. 39
47. የመረጃ (ዲታ) አጠባበቅ ................................................................................... 39
48. ክሇሳ ............................................................................................................... 40
49. የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና ................................................................................. 40
ረ. ውሌ አፇፃፀም ................................................................................................... 41
50. የአገሌግልቶች ተፇፃሚነት ወሰን ..................................................................... 41
51. ተፇሊጊ ውጤቶች (DELIVERABLES) ................................................................... 41
52. የአገሌግልቶች አፇፃፀም .................................................................................. 42
53. የአፇፃፀም መሇኪያ .......................................................................................... 44
54. አገሌግልት የሚሰጥበት ቦታ ............................................................................ 46
55. የግዥ ፇፃሚው አካሌ የሥራ ቦታዎች (SITES) ስሇመጠቀም .............................. 46
56. መሳሪያዎች እና ማቴሪያልች........................................................................... 47
57. የአቅራቢው ሠራተኞች .................................................................................... 49
58. ቁሌፌ ሠራተኞች ............................................................................................ 53
59. የሠራተኞች ቁጥጥር ........................................................................................ 54
60. የሠራተኞች የሥራ ሰዓት................................................................................. 55
61. ሠራተኞችን ስሇመቀየር (ስሇመሇወጥ) .............................................................. 55
62. ጊዜን ስሇማራዘም ............................................................................................ 55
VII/IX
ክፌሌ 7: አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች
ሀ. አጠቃሊይ ዴንጋጌዎች
1. ፌችዎች
1.1 በዚህ አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች የተጠቀሱት ርዕሶች የውለን ትርጉም

አይወስኒም፤ አይሇውጡም ወይም አይቀይሩም፡፡
1.2 በላሊ አግባብ ካሌተጠቀሰ በስተቀር ከዚህ በታች የተዘረዘሩት ቃሊትና

ሀረጏች በዚህ ውሌ ውስጥ የሚከተሇው ትርጉም ይኖራቸዋሌ፡፡
ማሇት ይህንን ውሌ ሇማስፇፀም በግዥ ፇፃሚው አካሌ

ሀ. ስሌጣን ያሇው ሃሊፉ ኃሊፉነት የተሰጠውና ግዥ ፇፃሚውን አካሌ የሚወክሌ ሲሆን
አቅራቢው በፅሑፌ እንዱያውቀው የተዯረገ ሰው ማሇት
ነው፡፡
ማሇት ማንኛውም ህጋዊ ሰውነት ያሇው አካሌ ሆኖ፣
ሇ. መክሰር (i) መክሰሩን ሇማስታወቅ ሇሚመሇከተው ህጋዊ
አካሌ (ሇፌ/ቤት) ማመሌከቻ በማቅረብ ሂዯት ሊይ
የሚገኝ ወይም ማመሌከቻ ያቀረበ፣ ወይም
(ii) ሇአበዲሪዎች ጥቅም ሲባሌ የተሇየ የአሰራር ስርአት
ተበጅቶሇት የሚሰራ፣ ወይም
(iii) የከሰረ መሆኑ በፌ/ቤት የተረጋገጠ፣ ወይም
(iv) ሀብቱንና ንብረቱን የሚያስተዲዴርሇት ወይም
የሚጠብቅሇት ባሇአዯራ የተመዯበሇት፣ ወይም
(v) በአጠቃሊይ ዕዲውን መክፇሌ ያቃተው፣ ማሇት ነው
ማሇት በውለ ውስጥ በተጠቀሱት ቃልችና ሁኔታዎች
ሐ. ማጠናቀቅ መሠረት አቅራቢው ውለን መፇፀሙን የሚገሌፅ ነው፡፡
ማሇት በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች የተዘረዘሩትን ሰነድች
መ. የውሌ ሰነድች ማሇት ሲሆን ሁለንም አባሪዎች፣ ተጨማሪ መግሇጫዎች፣
እንዱሁም በዚሁ ውስጥ በማጣቀሻነት የተካተቱትን ሁለንም
ሰነድች እና ማንኛቸውም የእነዚሁ ማሻሻያዎችን
ይጨምራሌ፡፡
ማሇት ይህንን ውሌ ሇማስፇፀም ዓሊማ ሲባሌ በአቅራቢው
ሠ. የውሌ ሥራ መሪ ኃሊፉነት የተሰጠውና አቅራቢውን የሚወክሌ ሲሆን የግዥ
ፇፃሚው አካሌ በፅሑፌ እንዱያውቀው የተዯረገ ሰው ማሇት
ነው፡፡
ማሇት በዚህ ውሌ መሠረት የግዥ ፇፃሚው አካሌ
ረ. የውሌ ዋጋ ሇአቅራቢው የሚከፌሇው ገንዘብ ማሇት ሲሆን የስምና
1/53
የፇቃዴ ክፌያዎች፣ እንዱሁም የአእምሯዊ የባሇቤትነት
መብትና የመሳሰለትን ወጪዎች ይጨምራሌ፡፡
ማሇት ሁሇቱም ወገኖች በመካከሊቸው የገቡት ውሌ ሲሆን

ሰ. ውሌ የውሌ ሰነድችን፣ አባሪዎችንና በማጣቀሻነት የቀረቡ ሰነድችን
ሸ. ቀን ማሇት በተከታታይ ያለ ቀናት ማሇት ነው፡፡
ማሇት በውለ ውስጥ በተጠቀሱት ሁኔታዎችና ጊዜያት
ቀ. ርክክብ (ማስረከብ) መሠረት አቅራቢው አገሌግልቶችን ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ
ማስተሊሇፌ ማሇት ነው፡፡
ማሇት በክፌሌ 5 በተዘረዘረው መሠረት ብቁ ሀገሮችና
በ. ብቁ ሀገሮች ግዛቶች ማሇት ነው፡፡
ማሇት በዚሁ አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች እንዯተጠቀሰው
ተ. አጠቃሊይ የውሌ በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ወይም በውሌ ስምምነቱ ካሌተሻረ
ሁኔታዎች በስተቀር በዚህ የውሌ ክፌሌ በተገሇጸው መሠረት ውለን
የሚገዛ ሰነዴ ማሇት ነው፡፡
ማሇት በውለ ውስጥ በተካተቱት ሁኔታዎች፣ እንዱሁም
ቸ. መሌካም አግባብነት ባሊቸው በንግዴ ማህበራት በታተሙ የንግዴ
የኢንደስትሪ ህጎች መሰረት በአገሌግልቶች አቅርቦት ጊዜ ከአቅራቢው
ሌምዴ የሚጠበቅ የክህልት ዯረጃ፣ ጥንቃቄና አርቆ አስተዋይነት
ማሇት ነው፡፡
ማሇት የኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ
ነ. መንግሥት መንግሥት ማሇት ነው፡፡
ማሇት ማንኛውም በእጅ ወይም በታይፕ የተፃፇ ሰነዴን
ኘ. በፅሑፌ ይጨምራሌ፡፡
አ. ኢንሹራንስ በአንቀጽ 43 ሊይ በተመሇከተው መሰረት አቅራቢው በሙለ
ወይም በከፉሌ ሉያሟሊቸው የሚገቡ የኢንሹራንስ
ፖሉሲዎች ማሇት ነው።
ማሇት አቅራቢው በውለ መሰረት አገሌግልቶችን በሙለ
ከ. የታወቁ ጉዲቶች ወይም በከፉሌ በውለ ማቅረቢያ ጊዜ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ
ማቅረብ ሲያቅተው ወይም አቅራቢው በውለ በተጠቀሱት
ሁኔታዎች ውለን ሲያፇርስ የሚከፇሌ ካሳ ማሇት ነው፡፡
ማሇት በዚህ ውሌ ውስጥ በተጠቀሰው መሠረት የግዥ
ኸ. ቦታ ፇፃሚው አካሌና አቅራቢው የተስማሙበት አገሌግልቶች
የሚቀርቡበት ቦታ ማሇት ነው፡፡
ማሇት የግዥ ፇፃሚው አካሌ ወይም አቅራቢው ሲሆን
2/53
ወ. ወገን “ወገኖች” ማሇት ሁሇቱንም ማሇት ነው፡፡
ዏ. የግሌ መረጃ ማሇት በግሇሰብ እጅ የሚገኝ ዲታ (መረጃ) ወይም
በአቅራቢው ዘንዴ ማንኛውም ዲታ (መረጃ) ማሇት ነው።
ዘ. ሠራተኞች ማሇት አገሌግልቱን ሇመስጠት በአቅራቢው ወይም በንዐስ
ኮንትራክተሩ የተቀጠሩ ወይም የተመዯቡ ሰራተኞች ማሇት
ነው።
ማሇት በከፉሌ ወይም በሙለ በፋዯራሌ መንግስት በጀት
ዠ. የግዥ ፇፃሚ አካሌ የሚተዲዯሩና በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ
በተመሇከተው መሰረት የአገሌግልቶች አቅርቦት ውሌ
ሇመፇጸም ስሌጣንና ግዳታ የተሰጣቸው የከፌተኛ ትምህርት
ተቋማትና ተመሳሳይ ባህሪይ ያሊቸው ላልች የመንግስት
መስሪያ ቤቶች ማሇት ነው፡፡
ማሇት የውለን ቃልችና ሁኔታዎች፣ እንዱሁም ውለ ውስጥ
የ. የአገሌግልት ግዥ ያሇውን ዋጋ መሰረት በማዴረግ በግዥ ፇጻሚው አካሌ
ትዕዛዝ ሇአቅራቢው የሚሰጥ የአገሌግልቶች አቅርቦት ትዕዛዝ ነው፡፡
እያንዲንደ የግዥ ትዕዛዝ ግዳታ ውስጥ የሚያስገባ የውሌ
መሳሪያ ሲሆን የሚዘጋጀውም የውለን ቃልችና ሁኔታዎች
ባገናዘበ መሌክ ሆኖ የአቅርቦት ዝርዝር፣ የርክክብ ጊዜና
ቦታ፣ እንዱሁም ዋጋ አካቶ የያዘ ማሇት ነው፡፡
ዯ. አገሌግልቶች ማሇት በዚህ ውሌ በተገሇፀው መሰረት ማንኛውም
የአገሌግልት ግዥ ማሇት ሲሆን የዕቃ፤ የግንባታና የምክር
አገሌግልት ግዥዎችን አይጨምርም።
ጀ. ሌዩ የውሌ ከስምምነቱ ጋር የተያያዙ የውሌ ሁኔታዎች ሲሆኑ ይኸውም
ሁኔታዎች ውለን የሚከተለና በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ሊይ
የበሊይነት ያሊቸው ማሇት ነው፡፡
ገ. ንዐስ ኮንትራት ማሇት ማንኛውም ውሌ ወይም ስምምነት ሆኖ
የተፇጸመውም በአቅራቢውና በማንኛውም ሶስተኛ ወገን
ሲሆን፤ ሶስተኛው ወገን የአቅራቢውን አገሌግልት ሇመስጠት
ወይም አስፇሊጊ የሆነ አመራር ወይም ቁጥጥር ሇማዴረግ
በአቅቢውና በሶስተኛ ወገን መካከሌ የተዯረገ ስምምነት
ጠ. ንዐስ ተቋራጭ ማሇት ከአቅራቢው ጋር አገሌግልቶችን ሇማከናወን ወይም
(ኮንትራክተር) ሇማቅረብ የተዋዋሇ ማንኛውም የተፇጥሮ ሰው፣ የግሌ ወይም
የመንግሥት ዴርጅት ወይም የነዚሁ ወካይና ወራሾቻቸውን
ጨምሮ ማሇት ነው፡፡
ጨ. አቅራቢ ማሇት አገሌግልቶችን ሇማቅረብ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ጋር
የተዋዋሇ ማንኛውም የተፇጥሮ ሰው፣ የግሌ ወይም
3/53
የመንግሥት ዴርጅት ወይም የእነዚህ ህብረት ማሇት ነው፡፡
2. ኃሊፉነት ስሇመስጠት
2.1 የግዥ ፇፃሚው አካሌ አቅራቢው አገሌግልቶችን እንዱያቀርብ ኃሊፉነት

ሲሰጠው፤
(ሀ) አቅራቢው በውለ አፇጻጸም በማንኛውም ወቅት ሙያዊና ትህትና

በተሞሊበት ሁኔታ የግዥ ፇጻሚው አካሌ ምስሌ ማሳየትና ማስተዋወቅ
አሇበት፡፡
(ሇ) አቅራቢው የውለ ሁኔታዎችና የፌሊጎት መግሇጫዎችን በጥንቃቄና

በትክክሌ ይፇጽማሌ፡፡
(ሐ) አቅራቢው በኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዳሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ መንግሥት

የወጡትን ህጎችና ዯንቦች እንዱሁም መሌካም የኢንደስትሪ ተግባር
የሚፇቅዯውን ሁለ ይፇጽማሌ፡፡
(መ) አቅራቢው በየጊዜው በሚመሇከተው ባሇስሌጣን እየተሻሻለ

የሚወጡትን ፖሉሲዎች፣ ህጎችና ስነስርአቶች ያከብራሌ፡፡
(ሠ) አቅራቢው በአሇም አቀፌ ዯረጃም ሆነ በኢትዮጵያ የጥራትና ዯረጃዎች

ባሇስሌጣን የሚወጡትን የጥራት ዯረጃዎች ያከብራሌ፡፡
(ረ) አቅራቢው በውለ ዋጋና በዚሁ አንቀጽ የተጠቀሱትን የሀሊፉነት

አሰጣጥ ቃልችና ሁኔታዎች ያከብራሌ፡፡
3. የተዋዋይ ወገኖች ግንኙነት
3.1 አቅራቢው በግዥ ፇፃሚው አካሌ ስም ምንም ዓይነት ውሌ ወይም ግዳታ

ሉገባ አይችሌም ወይም ምንም ዓይነት ዕዲ ውስጥ መግባት አይችሌም፡፡
3.2 አቅራቢው ይህን ውሌ በሚፇጽምበት ጊዜ ራሱን የቻሇ አካሌ ነው፡፡ በዚህ

ውሌ ምክንያት ኤጀንሲ፣ አጋርነት፣ የጋራ ማህበር ወይም ላሊ በሁሇቱም
ወገኖች የጋራ የሆነ ግንኙነት አይመሰረትም፡፡
3.3 በውለ ሁኔታዎች መሠረት አቅራቢው ውለን በማስፇፀም ረገዴ ብቸኛው

ኃሊፉ ነው፡፡ ውለን በማስፇፀም ተግባር የተሰማሩ ሁለም ሠራተኞቹ፣
ተወካዮቹ ወይም ንዐስ ተቋራጮቹ በአቅራቢው ቁጥጥር ሥር ሆነው የሚሰሩ
ናቸው፡፡ የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሠራተኞች አይዯለም፡፡ ሇአቅራቢው ውሌ
በመሰጠቱ ምክንያት እነዚህ ሠራተኞች፣ ተወካዮችና ንዐስ ተቋራጮች
ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ጋር የውሌ ግንኙት የሊቸውም፡፡
4/53
4. ተገቢ ጥንቃቄ
4.1 አቅራቢው ሉገነዘባቸው የሚገቡ ጉዲዮች፤
(ሀ) በግዥ ፇፃሚው አካሌ ወይም ተወካይ የሚሰጠውን መረጃ ትክክሇኛነት

በተመሇከተ ራሱን ሇማርካት ተገቢ የሆነ ማጣራት ማከናወን ይገባዋሌ፡፡
(ሇ) ውለ ተግባራዊ ከሚሆንበት ቀን በፉት ሁለንም ተገቢነት ያሊቸው

ጥያቄዎች ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ማቅረቡን ማረጋገጥ አሇበት፡፡
(ሐ) ውለ ውስጥ የገባው ራሱ ባዯረጋቸው ተገቢ የሆኑ ጥንቃቄዎች

በመተማመን ብቻ መሆን አሇበት፡፡
4.2 አቅራቢው የሥራውን አከባቢ በመመርመር ሇግዥ ፇፃሚ አካሌ

አገሌግልቱን ሇመስጠት አመቺ አሇመሆኑን በማረጋገጥ መግሇጽ አሇበት፡፡
ከዚያም የሥራውን አከባቢ ሇማሻሻሌ መፌትሔ በማቅረብ፤ የጊዜ ሰላዲ
በማዘጋጀትና ተያያዥ ወጪውን በማውጣት በውለ መሠረት ሥራው
ከመካሄደ በፉት ቅዴመ ሁኔታዎችን ማመቻቸት አሇበት፡፡
4.3 አቅራቢው የሥራውን ቦታ ሇመመርመር ካሌቻሇ ወይም አስፇሊጊውን

የመፌትሔ እርምጃ በማዘጋጀት በአንቀጽ 4.2 መሠረት ሇግዥ ፇፃሚው
አካሌ አስቀዴሞ ካሊሳወቀ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ማንኛውንም ተጨማሪ
ወጪ ወይም ክፌያ የመጠየቅ መብት የሇውም፡፡ እንዱሁም ኃሊፉነቱ
የሚወዴቀው በአቅራቢው ሊይ ይሆናሌ፡፡ ያሇ ግዥ ፇፃሚ አካለ የቅዴሚያ
የጽሑፌ ፇቃዴ አቅራቢው ተጨማሪ ወጪ ወይም ክፌያ ማውጣት
የሇበትም፡፡
4.4 ከተገቢ ጥንቃቄ ጋር በተያያዘ የሚነሱ አሇመግባባቶች በኢትዮጵያ ህግ

መሰረት የሚፇቱ ይሆናሌ፡፡
5. ማጭበርበርና ሙስና
5.1 የኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዳሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ መንግሥት ፖሉሲ የግዥ

ፇጻሚ አካሊት፤ ተጫራቾችና አቅራቢዎች በግዥ ሂዯትና በውሌ አፇጻጻም
ጊዜ ከፌተኛ የሆነ የግዥ ስነምግባር እንዱከተለ የሚጠይቅ ነው፡፡ በዚሁ
ፖሉሲ መሰረት የኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዳሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ
መንግሥት በመንግሥት ግዥና ንብረት አስተዲዯር ኤጀንሲ (ካሁን በኋሊ
“ኤጀንሲ“ እየተባሇ በሚጠራው) የሚወከሌ ሲሆን የግዥ ፇፃሚ አካሊት
የማጭበርበርና የሙስና ዴርጊት እንዲይፇፀም የሚከሇክሌ አሠራር
በጨረታ ሰነድቻቸው ውስጥ እንዱያካትቱ ይፇሌጋሌ፡፡
5/53
5.2 ሇዚሁ የጨረታ ሰነዴ ሲባሌ ኤጀንሲው ሇሚከተለት ቃሊት ቀጥል
የተመሇከተውን ፌች ይሰጣሌ፡፡
(ሀ) “የሙስና ዴርጊት” ማሇት የአንዴን የመንግሥት ባሇሥሌጣን ወይም

ሠራተኛ በግዥ ሂዯት ወይም በውሌ አፇፃፀም ወቅት በቀጥታ ወይም
በተዘዋዋሪ መንገዴ ሇማባበሌ (ሇማማሇሌ) በማሰብ ማንኛውም ዋጋ
ያሇው ነገር መስጠት ወይንም ሇመስጠት ማግባባት ማሇት ነው፡፡
(ሇ) “የማጭበርበር ዴርጊት” ማሇት ያሌተገባን የገንዘብ ወይም ላሊ ጥቅም

ሇማግኘት፣ ወይም ግዳታን ሊሇመወጣት በማሰብ የግዥ ሂዯቱንና የውሌ
አፇፃፀሙን በሚጏዲ መሌኩ ሀቁን በመሇወጥና አዛብቶ በማቅረብ ሆን
ተብል የሚፇፀም ዴርጊት ነው፡፡
(ሐ) “የመመሳጠር ዴርጊት” ማሇት ሁሇት ወይም ከሁሇት በሊይ የሆኑ

ተጫራቾች የግዥ ፇፃሚው አካሌ እያወቀም ሆነ ሳያውቀው
በመመሳጠር ውዴዴር አሌባና ተገቢ ያሌሆነ ዋጋን መፌጠር
(መ) “የማስገዯዴ ዴርጊት” ማሇት በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ

የሰዎችን አካሌና ንብረት በመጉዲትና ሇመጉዲት በማስፇራራት በግዥ
ሂዯት ውስጥ ያሊቸውን ተሳትፍ ወይም የውሌ አፇፃፀም ማዛባት ማሇት
ነው፡፡
(ሠ) “የመግታት (የማዯናቀፌ) ዴርጊት” ማሇት፣
(i) በፋዳራሌ ስነ-ምግባርና ፀረ-ሙስና ኮሚሽን፤ በፋዳራሌ ኦዱተር

ጀነራሌና በመንግሥት ግዥና ንብረት አስተዲዯር ኤጀንሲ ወይም
በኦዱተሮች የሚፇሇጉ መረጃዎችን ሆን ብል ማጥፊት፣ ውይም
ጉዲዩ የሚያውቁ አካሊት ይፊ እንዲያዯርጉ በማስፇራራትና ጉዲት
በማዴረስ መረጃዎችን እንዲይታወቁ በማዴረግ፤ የምርመራ
ሂዯቶችን መግታት ወይም ማዯናቀፌ ማሇት ነው፡፡
(ረ) በዚህ የተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 46.2 የተመሇከቱትን

የቁጥጥርና የኦዱት ሥራዎች ማዯናቀፌ ከመግታት ዴርጊት ጋር አብሮ
5.3 ተጫራቾች በማንኛውም በውዴዴሩ ጊዜ ወይም በውሌ አፇፃፀም ወቅት

በሙስና፣ በማጭበርበር፣ በመመሳጠር፣ በማስገዯዴና በማዯናቀፌ ተግባር
ተካፊይ መሆናቸው ከተረጋገጠ ሇተወሰነ የጊዜ ገዯብ በመንግሥት ግዥ
ተካፊይ እንዲይሆኑ በኤጀንሲው ይታገዲለ፡፡ የስም ዝርዝራቸውም
በኤጀንሲው ዴረ-ገፅ (ዌብሳይት) http://www.ppa.gov.et ሊይ ሇህዝብ ይፊ
ይዯረጋሌ።
6/53
5.4 በብሔራዊም ሆነ በአሇም አቀፌ ዯረጃ በማጭበርበርና በሙስና ዴርጊት
ሊይ የተሰማሩ አቅራቢዎች በመንግስት በጀት የሚከናወኑ ውልችን
ሇመፇጸም ብቁ አሇመሆናቸውን የማሳወቅ መብት የኤጀንሲው ነው፡፡
5.5 ከውሌ አፇፃፀም ጋር በተያያዘ የአቅራቢዎች ሂሳቦችና ሰነድች ኤጀንሲው
በሚመዴባቸው ኦዱተሮች እንዱመረመሩና ኦዱት እንዱዯረጉ ኤጀንሲው
የመጠየቅ መብት አሇው፡፡
5.6 ማንኛውም ከማጭበርበርና ከሙስና ጋር በተያያዘ በአቅራቢውና በግዥ

ፇጻሚው አካሌ ወይም ከኤጀንሲው ጋር የሚዯረገው ግንኙነት በጽሁፌ
መሆን አሇበት፡፡
6. ትርጓሜ
6.1 በነጠሊ ወይም በብዙ የተገሇፁ ቃሊቶች እንዯፅሑፈ ይዘት ይተረጏማለ፡፡

6.2 በእነዚህ ቃልችና ሁኔታዎች ስሇተወሰነ ፆታ የሚገሌፀው ላልች ፆታዎችንም
6.3 ሙለ ስምምነት፣
ውለ በግዥ ፇፃሚው አካሌና በአቅራቢው ሙለ ሰምምነት የተቋቋመ ሲሆን

ከዚህ በፉት በተዋዋዮቹ ወገኖች መካከሌ የነበሩት ሁለም ግንኙነቶች፣
ዴርዴሮችና ስምምነቶች በዚህ ውሌ ይተካለ፡፡
6.4 ማሻሻያ
ማንኛውም በፅሑፌ ያሌተዯረገ፣ ቀን ያሌተፃፇበት፣ በግሌጽ ውለን

የማይጠቅስና ሥሌጣን ባሊቸው ተዋዋይ ወኪልች ያሌተፇረመ ማሻሻያ
ወይም ሇውጥ ተቀባይነት የሇውም፡፡
6.5 የተተወ ሆኖ ያሇመቆጠር
(ሀ) በማንኛውም ወገን የሚዯረግ የውሌ አፇጻጸም መዘግየት ወይም የውለን

ቃልችና ሁኔታዎች አሇማክበር ወይም ከዚህ በታች በተጠቀሰው
አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 6.5 (ሇ) መሠረት የላሊውን
ተዋዋይ መብት መጣስ፣ የተጣሰውን የውሌ ግዳታ ላሊው ቸሌ በማሇቱ
ብቻ ቀጣይ ውሌ ማፌረስን እንዯተቀበሇ አያስቆጥርም፡፡
(ሇ) በውለ ውስጥ የተጠቀሱት የተዋዋይ ወገኖች መብቶች፣ ሥሌጣኖች

ወይም መፌትሔዎች መቅረት የሚረጋገጠው ቀን በተፃፇበትና በሕጉ
አግባብ ስሌጣን በተሰጠው ተወካይ በተፇረመ ፅሑፌ ሆኖ፣ እንዱቀር
የተዯረገውን መብት በግሌጽ መጥቀስና እንዱቀር የተዯረገበትን ዯረጃ
መግሇጽ ያስፇሌጋሌ፡፡
7/53
6.6 ተከፊፊይነት
ማንኛውንም የውለን ዴንጋጌ ወይም ሁኔታ መከሌከሌ ወይም ዋጋ ማጣት

ወይም ያሇመከበር የላሊውን ባሇ ዋጋነት ወይም መከበር ወይም መፇፀምን
አያስቀርም፡፡
ሇ. ውሌ
7. የውሌ ሰነድች
7.1 በውለ ውስጥ በተካተቱት ሰነድች መካከሌ ግጭት ቢኖር ከዚህ በታች
በተመሇከተው ቅዯም ተከተሌ መሠረት ተፇፃሚነት ይኖራቸዋሌ፡፡
(ሀ) ስምምነት
(ሇ) ሌዩ የውሌ ሁኔታዎች
(ሐ) አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች
(መ) የጨረታ ማቅረቢያ ሠንጠረዥና አባሪዎች
(ሠ) የዋጋ ዝርዝር
(ረ) ተቀባይነት ያገኙ አገሌግልቶችና የእያንዲንደ ነጠሊ ዋጋ ዝርዝር
(ሰ) የተጫራቹ የአግባብነት መግሇጫ ሠንጠረዥና አባሪዎች
(ሸ) የፌሊጎት መግሇጫ ዝርዝር፣ የመወዲዯሪያ ሀሳብ፣ የአግባብነት
ሠንጠረዥና አባሪዎች
(ቀ) የውለ አካሌ የሆነና ላሊ በሌዩ የውለ ሁኔታዎች ውስጥ የተጠቀሰ
ማንኛውም ሰነዴ
7.2 ውለን የሚመሠርቱ ሰነድች የተያያዙ፣ የሚዯጋገፈና ገሊጭ እንዱሆኑ
የታቀደ ናቸው፡፡
7.3 ማንኛውም በውለ መሠረት በግዥ ፇፃሚው አካሌ ወይም በአቅራቢው

እንዱሟሊ የሚጠየቅ ወይም የተፇቀዯ የውሌ አፇፃፀም ተግባር እንዱሁም
ማንኛውም ተፇፃሚ እንዱሆን የሚጠይቅ ወይም የሚፇቅዴ ሰነዴ ተፇፃሚ
ሉሆን የሚችሇው በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ ሥሌጣን በተሰጠው ሰው
ትዕዛዝ የተሰጠበት ሲሆን ብቻ ነው፡፡
7.4 ይህ ውሌ በግዥ ፇፃሚ አካሌና በአቅራቢው መካከሌ የተዯረገውን ስምምነት

ሙለ በሙለ የሚይዝ ነው፡፡ ስሇሆነም ውለ ከመፇረሙ በፉት በተዋዋዮቹ
መካከሌ ከተዯረጉት ማናቸውም ግንኙነቶች፣ ዴርዴሮችና ስምምነቶች
(በቃሌ ወይም በፅሑፌ ተዯርጏ ቢሆንም) የበሊይነት ይኖረዋሌ፡፡
የየትኛውም ተዋዋይ ወገን ወኪሌ በዚህ ውሌ ከተመሇከተው ውጪ መግሇጫ
8/53
የመስጠት፣ ማረጋገጫ የመስጠት ወይም ቃሌ ኪዲን የመግባት ወይም በዚህ
ውሌ ያሌተጠቀሱትን ስምምነቶች የማዴረግ ሥሌጣን የሇውም፡፡ የዚህ
ዓይነቱ ተግባር ተፇፅሞ ቢገኝ ተዋዋዮቹ አይገዯደበትም ወይም ባሇዕዲ
አይሆኑም፡፡
8. ውለን የሚመራበት (የሚገዛበት) ሕግ
8.1 በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች በላሊ ሁኔታ ካሌተገሇጸ በስተቀር ውለ በኢትዮጵያ

ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ መንግሥት ሕጏች መሠረት የሚገዛና
የሚተረጏም ይሆናሌ፡፡
9. የውሌ ቋንቋ
9.1 በአቅራቢውና በግዥ ፇፃሚው አካሌ የተመሰረተው ውሌም ሆነ በተዋዋዮቹ

መካከሌ የተዯረጉት ሁለም ተያያዥ መፃፃፍችና ሰነድች በሌዩ የውሌ
ሁኔታዎች በተጠቀሰው ቋንቋ ይጻፊለ፡፡ ዯጋፉ ሰነድችና ላልች የውለ
አካሌ የሆኑ የታተሙ ፅሑፍች በላሊ ቋንቋ ሉሆኑ ይችሊለ፡፡ ይሁን እንጂ
በላሊ ቋንቋ የተፃፈ ሰነድች በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ በተጠቀሰው ቋንቋ
በትክክሇኛ መንገዴ ተተርጉመው መቅረብ ይኖርባቸዋሌ፡፡ ሇዚህ ውሌ ሲባሌ
ተተርጉመው የቀረቡ ሰነድች የበሊይነት ይኖራቸዋሌ፡፡
9.2 ወዯ ገዥው ቋንቋ ሇመሇወጥ የሚወጣውን የትርጉም ወጪ እና ከትርጉም

ትክክሇኛ ያሇመሆን ጋር ሉከተሌ የሚችሇውን የጉዲት ኃሊፉነት አቅራቢው
ይወስዲሌ፡፡
10. ማስታወቂያዎችና የፅሑፌ ግንኙነቶች
10.1 በማንኛውም በውለ መሠረት በአንደ ተዋዋይ ሇላሊው ወገን የሚሰጠው

ማስታወቂያ በውለ በተጠቀሰው መሠረት በፅሑፌ መሆን አሇበት፡፡ በፅሑፌ
የተዯረገ ግንኙነት ማሇት ፅሑፈ ሇተቀባዩ መዴረሱ ሲረጋገጥ ነው፡፡
10.2 አንዴ ማስታወቂያ ውጤት ሉኖረው የሚችሇው ማስታወቂያው በአካሌ

ሇተዋዋዩ ሕጋዊ ተወካይ ሲዯርስ ወይም በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ
በተመሇከተው አዴራሻ የተሊከ ከሆነ ነው፡፡
10.3 ተዋዋይ ወገን በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ በተመሇከተው አዴራሻ የፅሑፌ
ማስታወቂያ በመሊክ አዴራሻውን ሉቀይር ይችሊሌ፡፡
9/53
11. ስሌጣን ያሇው ሀሊፉ (ተወካይ ባሇስሌጣን)
11.1 ማንኛውም ሥሌጣን ባሇው ኋሊፉ የተሰጠ ወይም የተዯረገ ማስታወቂያ፣

መረጃ ወይም ግንኙነት በግዥ ፇፃሚው አካሌ የተዯረገ እንዯሆነ
ይቆጠራሌ፡፡
11.2 አቅራቢው የሚያቀርባቸውን አገሌግልቶች ሊሌተፇቀዯሊቸው የግዥ

ፇፃሚው አካሌ ሠራተኞች መሆን የሇበትም፡፡
12. ኃሊፉነትን ሇላሊ ስሇማስተሊሇፌ
12.1 ኃሊፉነት ሇላሊ ማስተሊሇፌ ማሇት አቅራቢው ውለን በሙለ ወይም በከፉሌ
በፅሑፌ ስምምነት ሇሦስተኛ ወገን ማስተሊሇፌ ማሇት ነው፡፡
12.2 በሚከተለት ሁኔታዎች ካሌሆነ በስተቀር አቅራቢው ግዥ ፇፃሚውን አካሌ
በቅዴሚያ በፅሑፌ ሳያሳውቅ ውለን በሙለም ሆነ በከፉሌ ወይም ከውለ
ጋር የተያያዘ ጥቅሞችና ፌሊጏቶች ሇሦስተኛ ወገን ማስተሊሇፌ የሇበትም፡፡
(ሀ) ሇአቅራቢው ዯንበኛ ባንክ በዚሁ ውሌ መነሻነት የመክፇሌ ግዳታ

ሲኖርበት፣
(ሇ) ሇአቅራቢው የመዴን ዋስትና የሰጠው አካሌ ከአቅረቢው መብት ጋር
በተያያዘ ከዕዲና ከኪሣራ ሇመውጣት ሲባሌ ሇላሊ ሰው የወጣውን ወጪ
ሇመተካት፡፡
12.3 በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 12.2 ዓሊማ መሠረት ግዥ

ፇፃሚው አካሌ ኃሊፉነትን ሇላሊ ሇማስተሊሇፌ ጥያቄ በመቀበለ ምክንያት
አቅራቢው በውሌ አፇፃፀም ከሚኖረው ግዳታ (በተሊሇፇውም ሆነ
ባሌተሊሇፇው) ነፃ አያዯርገውም፡፡
12.4 አቅራቢው ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ፇቃዴ ሳያገኝ ኃሊፉነቱን ሇላሊ

ካስተሊሇፇ ያሇምንም የፅሑፌ ማስጠንቀቂያ በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች
አንቀጽ 18 እና 2ዏ ውስጥ በተሇከተው መሠረት የውሌ መቋረጥ መብቶች
ተግባራዊ ያዯርጋሌ፡፡
12.5 ኃሊፉነትን ሇላሊ ማስተሊሇፌ (ሀሊፉነቱን የሚቀበለ አካሊት) በጨረታ

አሸናፉ ምርጫ ጊዜ ተግባር ሊይ የዋለትን የብቁነት መስፇርቶች ማሟሊት
ይኖርባቸዋሌ፡፡ ይህም ቢሆን ግን በማንኛውም መንገዴ በውሌ ከመሳተፌ
የሚከሇክሌ አይዯሇም፡፡
12.6 ኃሊፉነትን ሇላሊ የማስተሊሇፌ ተግባር በዚህ ውሌ ውስጥ ያለትን ቃልችና

ሁኔታዎች ማካተት ይኖርበታሌ፡፡
10/53
13. ንዐስ ተቋራጭ (ኮንትራክተር)
13.1 ንዐስ ተቋራጭነት ተቀባይነት የሚኖረው በአቅራቢውና በንዐስ ተቋራጩ

መካከሌ ከፉሌ ውለን ሇማከናወን የፅሑፌ ስምምነት ሲኖር ብቻ ነው፡፡
13.2 በውለ ውስጥ ያሌተካተቱን አገሌግልቶች ሇንዐስ ተቋራጭ ሇመስጠት

ሲፇሌግ በቅዴሚያ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ የፅሑፌ ፇቃዴና ይሁንታ
ማግኘት አሇበት፡፡ የንዐስ ተቋራጩ ማንነትና ሉሰጡት የታሰቡት
አገሌግልቶች ማስታወቂያ በቅዴሚያ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ መቅረብ
አሇባቸው፡፡ የግዥ ፇፃሚው አካሌ በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ
1ዏ መሠረት ማስታወቂያው በዯረሰው በ15 ቀናት ውስጥ ከበቂ ምክንያቶች
ጋር ውሳኔውን ያሳውቃሌ፡፡
13.3 የንዐስ ተቋራጭነት ቃልች በዚህ ውሌ ከተመሇከቱት ሁኔታዎች ጋር

የሚጣጣሙ መሆን ይኖርባቸዋሌ፡፡
13.4 ውሌ ሰጪው ወይም የግዥ ፇፃሚው አካሌ ከንዐስ ተቋራጩ ጋር ምንም

አይነት ይውሌ ግንኙነት የሇውም፡፡
13.5 ንዐስ ተቋራጮች በጨረታ አሸናፉ ምርጫ ጊዜ አገሌግልት የዋለትን

የብቁነት መስፇርቶች ማሟሊት ይኖርባቸዋሌ፡፡
13.6 አቅራቢው በንዐስ ተቋራጩ፣ በወኪልቹ ወይም በሠራተኞቹ ሇሚፇጠሩ

ዴርጊቶች፣ ስህተቶችና ግዴየሇሽነቶች የራሱ ስህተቶችናና ግዴየሇሽነቶች
እንዯሆኑ በመቁጠር ኃሊፉነት መውሰዴ አሇበት፡፡ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
ከፉሌ ውለ በንዐስ ተቋራጭ እንዱከናወን በመፌቀደ ምክንያት አቅሪቢውን
ከኃሊፉነት ነፃ አያዯርገውም፡፡
13.7 አቅራቢው ያሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ፇቃዴ ከፉሌ ውለን ሇንዐስ ተቋራጭ
ከሰጠ ግዥ ፇፃሚው አካሌ ያሇምንም የፅሑፌ ማስታወቂያ በአጠቃሊይ
የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 18 እና 2ዏ በተመሇከተው መሠረት የውሌ
መቋረጥ መብቶች ተግባራዊ ያዯርጋሌ፡፡
13.8 ንዐስ ተቋራጩ ግዳታዎቹን በመወጣት ረገዴ ዯካማ ሆኖ ከተገኘ የግዥ

ፇፃሚው አካሌ አቅራቢውን ሉተካ የሚችሌ ብቃት ያሇው ላሊ ንዐስ
ተቋራጭ እንዱያቀርብ ወይም ሥራውን ራሱ እንዯገና እንዱያከናውን
ሉጠይቀው ይችሊሌ፡፡
11/53
14. የውሌ ማሻሻያዎችና ሇውጦች
14.1 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በማንኛውም ጊዜ በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች

አንቀጽ 1ዏ መሠረት ከአጠቃሊይ የውለ መዕቀፌ ውስጥ ሳይወጣ በውለ
ሊይ ሇውጥ ሇማዴረግ አቅራቢውን ሉጠይቀው ይችሊሌ፡፡
14.2 እንዯዚህ ዓይነት ማንኛውም ሇውጥ የአቅራቢውን የውለን ዴንጋጌዎች

አፇፃፀም ወይም ጊዜን የሚጨምር ሲሆን በማስረከብ ወይም በአፇፃፀም
እቅዴ ወይም በሁሇቱም ሊይ ተመጣጣኝ ማስተካከያ ተዯርጎ ውለም
በዚያው መሠረት ይሻሻሊሌ፡፡ አቅራቢውም በዚህ አንቀጽ ያሇውን
ማንኛውም የማስተካከያ ጥያቄ የግዥ ፇፃሚው የሇውጥ ትዕዛዝ ከቀረበሇት
እሇት ጀምሮ በ28 ቀናት ውስጥ ማረጋገጥ አሇበት፡፡
14.3 አቅራቢው አስፇሊጊ በሆኑ አገሌግልቶች ሊይ ቀዯም ሲሌ በውለ ሳይካተቱ

የታሇፈትን ዋጋዎች በተመሇከተ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ጋር በመዯራዯር
ሁሇቱም በቅዴሚያ መስማማት አሇባቸው፡፡
14.4 ማንኛውም በውለ ሊይ የሚዯረጉ ሇውጦች በፅሑፌና በተዋዋይ ወገኖች

ሥሌጣን በተሰጣቸው አካሊት መፇፀም አሇበት፡፡ በፅሑፌ የሚዯረጉት
የውሌ ሇውጦች ቀጣይ ማሻሻያዎችን ሉያካትት በሚችሌ መሌኩ መከናወን
ይኖርባቸዋሌ፡፡
14.5 በፅሑፌ የሚዯረጉት የውሌ ሇውጦች ተግባራዊ የሚሆኑት በተፇረመው

የፅሑፌ ሰነዴ ሊይ ከሰፇረቡት ቀን ጀምሮ ይሆናሌ፡፡ በግሌፅ ስምምነት
ካሌዯተረገ በስተቀር ወዯኋሊ ተመሌሶ ተግባራዊ አይሆንም፡፡
14.6 እያንዲንደ የፅሑፌ የውሌ ሇውጥ የቅዯም ተከተሌ ቁጥር የተሰጠውና ቀን

የተፃፇበት መሆን ይኖርበታሌ፡፡ ሁሇቱም ተዋዋይ ወገኖች እያንዲንዲቸው
የፅሑፈን ዋና (ኦሪጅናሌ) የመያዝ መብት አሊቸው፡፡
14.7 በተሻሻሇው ውሌ ሊይ በላሊ ሁኔታ ካሌተመሇከተ በስተቀር የውለ አፇፃፀም

በነበረው ሁኔታ ይቀጥሊሌ፡፡
15. በሕጏችና በዯንቦች ሊይ የሚዯረግ ሇውጥ
15.1 በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ በላሊ አኳኋን ካሌተጠቀሰ በስተቀር የጨረታ
ማስረከቢያ ቀነ-ገዯብ ከሇፇ በኋሊ ማንኛውም ሕግ፣ ዯንብ፣ ትዕዛዝ ወይም
የሕግ አቅም ያሇው ውስጠ ዯንብ ታትሞ ቢወጣ፣ ቢጣስ ወይም የውለ ቦታ
በኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ መንግሥት ውስጥ ሀኖ፣
የወጣው ሕግ፣ ዯንብ ወይም ትዕዛዝ የማስረከቢያውን ቀን ወይም የውለ
ዋጋ እንዱሇወጥ ቢሆን ማስረከቢያውን ቀን ወይም የውለን ዋጋ
የመጨመር ወይም የመቀነስ ማስተካከያ አይዯረግም፡፡ በተመሳሳይ ሁኔታ
12/53
በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀፅ 33 መሰረት የዋጋ ማስተካከያ
የተዯረገ ከሆነ ከሊይ በተጠቀሱት ምክንያቶች ሇሚከሰት የዋጋ መጨመር
ወይም መቀነስ ማስተካከያ አይዯረግም።
16. ግብሮችና ታክሶች
16.1 በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች በላሊ አኳኋን ካሌተገሇፀ በስተቀር ከኢትዮጵያ

ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ ውጭም ሆነ ከውስጥ ከሚቀርቡ
አገሌግልቶች በተያያዘ በከተማ አስተዲዯሮች፣ በመንግስት ወይም በክሌሌ
መንግስታት የሚጠየቁ ግብሮች፣ ቀረጦችና ላልች በሙለ አቅራቢው
የመክፇሌ ሀሊፉነት አሇበት፡፡
17. አስገዲጅ ሁኔታዎች
17.1 ሇዚህ ውሌ ዓሊማ ሲባሌ አስገዲጅ ሁኔታዎች ማሇት ከአቅራቢው አቅም

በሊይ የሆኑ ያሌተጠበቁ፣ ማስወገዴ የማይችሊቸውና በተፇሇገው ሁኔታ
ግዳታውን ሇመፇፀም የማያስችለ የሚከተለት ክስተቶች ሲፇጠሩ ማሇት
ነው፡፡
(ሀ) ውለን እንዲይፇፅም የተዯረገ የታወቀ ክሌከሊ፣

(ሇ) የተፇጥሮ አዯጋዎች ማሇትም የመሬት መንቀጥቀጥ፣ እሳት፣
ፌንዲታዎች፣ ጏርፌና ላልች ተዛማጅ የአየር ሁኔታዎች፣
(ሐ) ዓሇም አቀፌ ወይም የእርስ በርስ ጦርነቶች
(መ) ያሌተጠበቀ ወይም በዴንገተኛ ሁኔታ የአቅራቢው መሞት ወይም በፅኑ
መታመም፣
(ሠ) ላልች በፌተሐብሔር ህጉ ሊይ የተመሇከቱ አስገዲጅ ሁኔታዎች፣
17.2 የሚከተለት ሁኔታዎች ሲከሰቱ እንዯ አስገዲጅ ሁኔታዎች አይቆጠሩም፡፡
(ሀ) የሥራ ማቆም አዴማዎች፣
(ሇ) ውለን ከማስፇፀም አንፃር የጥሬ ዕቃዎች ዋጋ መቀነስ ወይም

መጨመር፣
(ሐ) አዱስ ሕግ በመውጣቱ ምክንያት የአበዲሪዎች ግዳታ መሇወጥ፣
(መ) በአቅራቢው ወይም በንዐስ ተቋራጩ ወይም በወኪለ ወይም

በሠራተኞቹ ሆነ ተብል ወይም በግዴየሇሽነት የሚፇጠሩ ችግሮች፣
(ሠ) አቅራቢው በሚከተለት ሊይ በቅዴሚያ ተገቢውን ጥንቃቄ ማዴረግና

መገመት የነበረበት ሲሆን፤
13/53
I. ውለ ስራ ሊይ የሚውሌበትን ጊዜ፣
II. ግዳታን በመወጣት ሂዯት ሉያስወግዲቸው ወይም ሉቋቋማቸው
የሚችለትን ሁኔታዎች
(ረ) የገንዘብ እጥረት ወይም ክፌያዎችን አሇመክፇሌ፣
17.3 ከአስገዲጅ ሁኔታዎች በመነጨ ምክንያት አቅራቢው የውሌ ግዳታዎችን

ባሇመፇፀሙ ምክንያት የውለን ቃልችና ሁኔታዎች በሚፇቅዯው መሠረት
አስፇሊጊውን ጥንቃቄና አማራጭ መፌትሔዎች ሇመፇሇግ ጥረት እስካዯረገ
ዴረስ ውለን እንዲቋረጠ አይቆጠርበትም፡፡
17.4 በአስገዲጅ ሁኔታዎች ምክንያት ጉዲት የዯረሰበት አቅራቢ የሚከተለትን

እርምጃዎች መውሰዴ አሇበት፡፡
(ሀ) በአጭር ጊዜ ውስጥ ግዳታውን ሇመፇፀም ያሊስቻለትን ሁኔታዎች

ማስወገዴ፣
(ሇ) በአስገዲጅ ሁኔታዎች ምክንያት የሚመጡ ጉዲቶችን ሇመቀነስ ጥረት
ማዴረግ፣
17.5 በአስገዲጅ ሁኔታዎች ምክንያት ከአቅም በሊይ የሆነ ሁኔታ ሲከሰት

አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ በአስቸኳይ ማሳወቅ አሇበት፡፡
በማንኛውም መንገዴ ከአቅም በሊይ የሆነ ሁኔታ ሲከሰት የተከሰተውን
ችግርና ምክንያቱን በመግሇፅ ቢያንስ በ14 ቀናት ውስጥ ማሳወቅ
ይኖርበታሌ፡፡ በተመሳሳይ ሁኔታ ችግሮቹ ተወግዯው መዯበኛ ሥራዎች
በሚጀመሩበት ጊዜ በአቸስኳይ ማሳወቅ አሇበት፡፡
17.6 አቅራቢው በአስገዲጅ ሁኔታዎች ምክንያት አገሌግልት መስጠት

ባሌቻሇበት ጊዜ በውለ ዴንጋጌዎች መሰረት ክፌያ እንዱከፇሇውና
አገሌግልቱን እንዯገና ሇማቅረብ ጥረት በሚያዯርግበት ጊዜ ተጨማሪ
ወጪዎች አውጥቶ ከሆነም እንዱመሇስሇት ይዯረጋሌ።
17.7 በአስገዲጅ ሁኔታዎች ምክንያት አቅራቢው ግዳታውን ማከናወን

ካሌቻሇበት ጊዜ ጀምሮ ከ3ዏ ቀናት ባሌበሇጠ ጊዜ ውስጥ ሁሇቱም ወገኖች
በመሌካም መተማመን የተፇጠሩት ችግሮች ተወግዯው የውለ አፇፃፀም
የሚቀጥሌበትን ሁኔታ ሇማመቻቸት መወያየት/መዯራዯርና መስማማት
18. ውሌ ስሇማፌረስ
18.1 አንዯኛው ተዋዋይ ወገን በውለ ውስጥ ከተጠቀሱት ግዳታዎቹ የትኛውንም

ያሌተወጣ ከሆነ ውሌ እንዲፇረሰ ይቆጠራሌ፣
14/53
18.2 ውሌ በሚፇርስበት ጊዜ ውሌ በመፌረሱ ምክንያት የተጏዲው ወገን
የሚከተለትን እርምጃዎች ይወስዲሌ፡፡
(ሀ) በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 26 መሠረት የጉዲት ካሣ

መጠየቅ፣
(ሇ) ውለን ማቋረጥ
18.3 ተጏጂው ግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚሆንበት ወቅት የጉዲት ካሣውን

ሇአቅራቢው ከሚከፌሇው ክፌያ ቀንሶ ያስቀራሌ ወይም ከውሌ ማስከበሪያ
ዋስትናው ካሳውን ሉያስከፌሌ ይችሊሌ፡፡
19. ኃሊፉነት ሇላሊ ማስተሊሇፌን ስሇማገዴ
19.1 አቅራቢው በውለ ውስጥ የተመሇከቱትን ግዳታዎች ማከናወን ሳይችሌ

ሲቀር ግዥ ፇፃሚው አካሌ ከታች የተዘረዘሩትን በመግሇፅና የፅሑፌ
ማስታወቂያ በመስጠት በውለ የተገሇፁ ሀሊፉነቶችና ክፌያዎችን
እንዱታገደ ሉያዯርግ ይችሊሌ፡፡
(ሀ) የጉዴሇቱን ምንነት በመግሇጽ፣

(ሇ) አቅራቢው ጉዴሇቶቹን ከ3ዏ ባሌበሇጡ ቀናት ውስጥ እንዱያርም
በማሳወቅ፣
20. ውሌ መቋረጥ
20.1 ውለ የሚቋረጠው በግዥ ፇጻሚው አካሌና በአቅራቢው በተገባው ውሌ

ውስጥ የተካተቱትን ላልች መብቶች ወይም ስሌጣኖች በማይጻረር መሌኩ
መሆን አሇበት፡፡
20.2 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች የተመሇከቱትን

ምክንያቶች ሲያጋጥሙ ሇአቅራቢው ሇውለ መቋረጥ ምክንያቱንና የውለ
መቋረጥ ተፇፃሚ የሚሆንበት ቀን በመግሇፅ ከ3ዏ ቀናት ያሊነሰ የፅሑፌ
ማስታወቂያ በመስጠትና (በፉዯሌ “ኘ” ከዚህ በታች የተጠቀሰው ሁኔታ
ሲያጋጥም ከ6ዏ ቀን ያሊነሰ የፅሑፌ ማስታወቂያ በመስጠት) በዚህ ንዐስ
አንቀጽ 2ዏ.2 ከ(ሀ) እስከ (አ) ከተዘረዘሩት አንደ ሲከሰት ውለን ሉያቋርጥ
ይችሊሌ፡፡
(ሀ) አቅራቢው አገሌግልቶቹን በውለ በተጠቀሰው የጊዜ ገዯብ ሳያቀርብ

ሲቀር ወይም በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 62 መሠረት
በተራዘመሇት ጊዜ ሳያቀርብ ሲቀር ወይም ያቀረባቸው አገሌግልቶች
የተጠየቀውን የቴክኒክ ዝርዝር/ፌሊጏት የማያሟለ ሲሆን፣
15/53
(ሇ) አቅራቢው በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 19 መሠረት
ግዳታዎቹን እንዱወጣ የተሰጠውን የፅሑፌ ማስጠንቀቂያ/ማስታወቂያ
ተከትል በ3ዏ ቀናት ውስጥ ጉዴሇቶችን ሇማስተካከሌ ካሌቻሇ፡
(ሐ) አቅራቢው ዕዲውን መክፇሌ ሲያቋርጥ ወይም ሲከስር፣
(መ) አቅራቢው በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 25.2 መሰረት

በተዯረገ ውይይት በተዯረሰበት የመጨረሻ ውሳኔ መሠረት ሳይፇፅም
ሲቀር፣
(ሠ) ከአቅም በሊይ በሆነ ምክንያት አቅራቢው ከ6ዏ ቀናት ሊሊነሰ ጊዜ

የአገሌግልቶቹን ዋነኛውን ክፌሌ መፇፀም የሚያቅተው ሲሆን፣
(ረ) አቅራቢው ያሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ስምምነት ውለን ወይም ሥራውን

ሇንዐስ ተቋራጭ ሲያስተሊሌፌ፣
(ሰ) አቅራቢው ከስነ ምግባር ጋር በተያያዘ በወንጀሌ ተግባር መሳተፈ

በግዥ ፇፃሚው አካሌ ሲረጋገጥ፡
(ሸ) አቅራቢው የውሌ ግዳታዎቹን ባሇመፇፀሙ ምክንያት በፋዳራሊዊ

ዳሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ ኢትዮጵያ በጀት የሚከናወን የሥራ ውሌ
የማፌረስ ተግባር መፇፀሙ ሲታወቅ፣
(ቀ) አቅራቢው በጨረታ ውዴዴሩ ወቅት ወይም ውለን በሚያስፇፅምበት

ጊዜ በማጭበርበርና በሙስና ዴርጊት መሳተፈ ሲታወቅ፣
(በ) በውለ ማሻሻያ ሰነዴ ካሌተመዘገበ በስተቀር የአቅራቢው ዴርጅት

መሠረታዊ የሆነ የሕግ ሰውነት ሇውጥ ሲያዯረግ፣
(ተ) ማናቸውም ውለን ሇማስፇፀም የማያስችለ ሕጋዊ ሁኔታዎች ሲከሰቱ፣
(ቸ) አቅራቢው ተፇሊጊውን ዋስትና ሳያቀርብ ሲቀር ወይም ዋስትና

የሚሰጠው አካሌ በገባው ቃሌ መሠረት ቃለን ሳይጠብቅ ሲቀር፣
(ኀ) የግዥ ፇፃሚው አካሌ የግዥ ፌሊጏት አሳማኝ በሆነ ምክንያት ሲሇወጥ፣
(ነ) በውሌ ዋጋውና ገበያ ሊይ ባሇው የገበያ ዋጋ ሰፉ ሌዩነት በመኖሩ
ምክንያት የግዥ ፇፃሚውን አካሌ ጥቅሞች የሚጏዲ ሆኖ ሲገኝ፣
(ኘ) የግዥ ፇፃሚው አካሌ በራሱ ፌሊጏትና አመቺነት ውለን ምንጊዜም

ሉያቋርጠው ይችሊሌ፣
(አ) ከፌተኛ የጉዲት መጠን ዯረጃ ሊይ ተዯረሰ የሚባሇው በአጠቃሊይ የውሌ

ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 26.1(ሇ) የተመሇከተውን ሲሟሊ ነው፡፡
20.3 አቅራቢው በዚህ ንዐስ አንቀጽ ከ(ሀ) እስከ (መ) ከተጠቀሱት ሁኔታዎች
አንዯኛው ሲያጋጥም ከ3ዏ ቀናት ያሊነሰ የጽሑፌ ማስጠንቀቂያ በመስጠት
ውለን ማቋረጥ ይችሊሌ፡፡
16/53
(ሀ) ግዥ ፇፃሚው አካሌ በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 25
መሠረት በግሌግሌ ጉዲይ ሊይ የሚገኝ በመሆኑ ምክንያት ካሌሆነ
በስተቀር በውለ መሠረት ሇአቅራቢው መክፇሌ የሚገባውን ክፌያ
ከአቅራቢው የፅሁፌ ጥያቄ በቀረበሇት በ45 ቀናት ውስጥ ሳይከፌሌ
የቀረ እንዯሆነ፣
(ሇ) የግዥ ፇፃሚው አካሌ በውለ ግዳታ የገባበትን መሠረታዊ የሆነ ጉዲይ
ሳይፇፀም በመቅረቱ የጽሑፌ ማስጠንቀቂያ በዯረሰው በ45 ቀናት ጊዜ
ውስጥ (በአቅራቢው በጽሑፌ በተሰጠው ተጨማሪ ጊዜ ውስጥ) በውለ
መሠረት ሳይፇፅም የቀረ እንዯሆነ፣
(ሐ) አቅራቢው ከአቅም በሊይ በሆነ ምክንያት ከአቅርቦቱ ዋነኛውን ክፌሌ
ከ6ዏ ቀናት ባሊነሰ ጊዜ መፇፀም ሳይቻሌ የቀረ እንዯሆነ፣
(መ) የግዥ ፇፃሚው አካሌ በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 25
መሠረት በግሌግሌ በተሰጠው የመጨረሻ ውሳኔ መሠረት ሳይፇፅም
የቀረ እንዯሆነ፣
20.4 በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 2ዏ.2 ከ(ሀ) እስከ (ነ) ወይም
በንዐስ አንቀጽ 2ዏ.3 የተዘረዘሩት ሁኔታዎች በመከሰታቸው ምክንያት
በሁሇቱም ወገኖች ያሇመግባባት ሲፇጠር ያሇመግባባቱ በአጠቃሊይ የውሌ
ሁኔታዎች አንቀጽ 25 በተመሇከተው መሠረት የሚፇታ ይሆናሌ፡፡
20.5 በአጠቃሊይ የውለ ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 2ዏ.2 ከ(ሀ) እስከ (ነ)
በተመሇከተው ምክንያት የግዥ ፇፃሚው አካሌ ውለን ሲያቋርጥ
በአቅራቢው በሙለ ወይም በከፉሌ ያሌቀረቡትን አገሌግልቶች ግዥ
መፇፀም ይችሊሌ፡፡ የግዥ ፇፃሚው አካሌ የእነዚህን ግዥ ሇመፇፀም
በሚያዯርገው ጥረት የሚከሰቱ ተጨማሪ ወጪዎች የመሸፇን ኃሊፉነት
የአቅራቢው ይሆናሌ፡፡ ይሁን እንጂ አቅራቢው ውሌ ያሌተቋረጠባቸውን
ግዳታዎች መፇፀሙን ይቀጥሊሌ፡፡
20.6 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ውለን ያቋረጠው በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ
አንቀጽ 2ዏ.2 (ኘ) ምክንያት ከሆነ ውለ የተቋረጠው ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ
አመቺነት ሲባሌ መሆኑን በመግሇጽ የውሌ አፇፃፀሙ መቋረጡንና ከመቼ
ጀምሮ ተግባራዊ እንዯሚሆን መግሇፅ አሇበት፡፡
አንቀጽ 2ዏ.2 (ኘ) መሠረት ከሆነ የውሌ መቋረጥ ማስታወቂያ ከተሰጠበት
ቀን በፉት አቅራቢው ያወጣቸው ወጪዎች የግዥ ፇፃሚው አካሌ
ይከፌሊሌ።
አንቀጽ 2ዏ.2 (ሐ) ምክንያት ከሆነ ሇአቅራቢው የሚከፇሇው ካሣ
አይኖርም፡፡ ውሌ የማቋረጡ ዴርጊት የግዥ ፇፃሚው አካሌ ያሇውን
17/53
የመክሰስ መብት ወይም ላሊ መፌትሔ የሚጎዲ ወይም የሚገዴብ መሆን
20.9 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ውለን ያቋረጠው በዚህ አንቀጽ መሠረት አንዲንዴ
ጥርጣሬዎችን ሇማስወገዴ ሲሆን የውለን ዋጋ መሠረት በማዴረግ
አቅራቢው ክፌያ የመጠየቅ መብቱን አይገዴበውም፡፡
21. ከውሌ መቋረጥ በኋሊ ያለ ሁኔታዎች
21.1 የግዥ ፇፃሚው አካሌና አቅራቢው ውለ ከተቋረጠ ወይም ከተጠናቀቀ

በኋሊም ቢሆን የውለን ግዳታዎች፣ ዴንጋጌዎችና ሁኔታዎች ሇማክበር
ሁሇቱም ወገኖች ተስማምተዋሌ፡፡
21.2 ውለ ከተጠናቀቀ በኋሊ ከአገሌግልቶች አቅርቦት ጋር በተየያዘ በሙለም

ሆነ በከፉሌ የተያዙ መረጃዎች፣ ሰነድችና ጽሑፍች (በኤላክትሮኒክስ
የተያዙትንም ይጨምራሌ) አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ማስረከብ
አሇበት፡፡ በውለ ሁኔታዎች አቅራቢው የመረጃዎቹን፣ የሰነድቹንና
የጽሑፍቹን ኮፒዎች እንዱያስቀምጥ የሚፇቅዴ ሲሆን አቅራቢው ይህንን
ይፇጽማሌ፡፡ ከዚሁ በተጨማሪ አቅራቢው በርክክብ ወቅት ሇግዥ ፇፃሚው
አካሌ ሙለ ትብብር ማዴረግ አሇበት፡፡ የሚያዯርገው ትብብርም ያሇምንም
እንቅፊት ሰነድችን፣ ሪፖርቶችን፣ ማጠቃሇያዎችንና ላልች መረጃዎችን
በተሟሊ ሁኔታ ሇግዥው ፇፃሚ አካሌ በማስረከብ ይሆናሌ፡፡
22. የመብቶችና ግዳታዎች መቋረጥ
22.1 ውለ በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 2ዏ መሠረት ሲቋረጥ ወይም

ውለ ሲጠናቀቅ ከውለ ጋር የተያያዙት መብቶችና ግዳታዎችም ከዚህ
በታች በተጠቀሱት ምክንያቶች ካሌሆነ በስተቀር ይቋረጣለ፡፡
(ሀ) እነዚህ መብቶችና ግዳታዎች በውለ መቋረጥ ወይም መጠናቀቅ ቀን

የነበሩ ከሆነ፣
(ሇ) በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 45 መሠረት አቅራቢው የሂሳብ
ሰነድችና ላልች ጽሑፍችን፤ ኦዱትና ምርመራ እንዱዯረግባቸው
የመፌቀዴ ግዳታ ሲኖርበት፣
(ሐ) በተዋዋይ ወገኖች በሕግ የተሰጠ መብት ሲሆን፣
(መ) ከታች በተመሇከተው አንቀጽ 24 መሠረት የዋስትና መብት ሲኖር፡፡
18/53
23. የአገሌግልቶች መቋረጥ
23.1 በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 20 መሠረት አንደ ወገን ሇላሊው

ወገን ማስጠንቀቂያ በመስጠት ውለ በሚፇርስበት ጊዜ አቅራቢው
ማስጠንቀቂያውን እንዯሰጠ ወይም እንዯተቀበሇ አገሌግልቶቹን በፌጥነትና
በአግባቡ ሇማቆም አስፇሊጊ የሆኑ እርምጃዎችን በመውሰዴ ወጪዎችን
በተቻሇ መጠን ሇመቀነስ ተገቢውን ጥረት ማዴረግ አሇበት፡፡
24. ዋስትና (Warranty)
24.1 አቅራቢው አስፇሊጊ የሆነው የዴርጅት/ኮርፖሬት አቋም ያሇው መሆኑን፣

ይህን ውሌ የመፇረም ስሌጣንና ሇውለ ገዯቦች ተገዢ የመሆን ብቃት
ያሇው መሆኑን ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ያረጋግጣሌ/ዋስትና ይሰጣሌ፡፡
ምንጊዜም ከውለ ጋር በተያያዘ አቅራቢው ገሇሌተኛ/ራሱን የቻሇ አቅራቢ
ሲሆን በዚህ ውሌ ውስጥ በአቅራቢውና በግዥ ፇፃሚው አካሌ መካከሌ
የአጀንሲ ወይም የአጋርነት ወይም የሽርክና ግንኙነት የሚፇጥር አንዴም
ነገር የሇም፡፡ በመሆኑም አቅራቢው የግዥ ፇፃሚው አካሌን የማስገዯዴ
ሥሌጣን የሇውም፡፡
24.2 አቅራቢው ሇሚያቀርበው አገሌግልት በግዥ ፇፃሚው አካሌ የሚከፇሇው

የውሌ ዋጋ በላልች ተመሳሳይ የውሌ ሁኔታዎች መሰረት ግዥ ፇፃሚዎች
ከሚከፇሇው ጋር ሲነጻጸር ያሊነሰ ወይም ያሌተመቸ መሆኑን ዋስትና
መስጠት ወይም ማረጋገጥ አሇበት።
24.3 ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ጥያቄ ሲቀርብሇት አቅራቢው ሊቀረባቸው የተሇያዩ

ዋጋዎች ማስረጃ ይሆን ዘንዴ አግባብነት ያሊቸውን ሰነድች በሙለ
ያቀርባሌ፡፡
24.4 በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ በላሊ መሌኩ ካሌተገሇፀ በስተቀር ይህ

ዋስትና አገሌግልት ከተሰጠ በኋሊ እንዱሁም በውለ አጠቃሊይ ሁኔታዎች
ውስጥ በአንቀጽ 50.2 ስር በተጠቀሰው ቦታ ርክክብ ከተፇፀመ በኋሊ ሇ12
ወራት ጊዜ የፀና ሆኖ ይቆያሌ፡፡
25. የአሇመግባባቶች አፇታት
25.1 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በጽሑፌ ካሊሳወቀው በስተቀር አቅራቢው

አሇመግባባቶች በሚፇጠሩበት ጊዜም ቢሆን የውለ ሁኔታዎች ማስፇፀሙን
ሇመቀጠሌ ሁሇቱም ወገኖች ተስማምተዋሌ፡፡
19/53
25.2 ከውለ የሚመነጩ ማንኛውንም አሇመግባባቶች ወይም ውዝግቦች የግዥ
ፇፃሚው አካሌና አቅራቢው በቀጥታና ይፊ ባሌሆነ ሰሊማዊ ዴርዴር
ሇመፌታት ማንኛውንም ጥረት ያዯርጋለ፡፡
25.3 ተዋዋዮቹ የተነሱትን አሇመግባባቶች በሰሊማዊ መንገዴ መፌታት ካሌቻለ

በተጫራቾች መመሪያ ንዐስ አንቀጽ 25.4 በተመሇከተው የአሇመግባባቶች
አፇታት ሥርዓት መሠረት የሚከናወን ይሆናሌ፡፡
25.4 ከሊይ በንዐስ አንቀጽ 25.3 መሠረት ሁሇቱም ተዋዋይ ወገኖች አንዴ
ሲኒየር የሆነ ሰው በተገኘበት አሇመግባባቶቻቸውን ሇመፌታት ውይይት
ያካሄዲለ፡፡ ውይይቱ የሚካሄዯው በግዥ ፇፃሚው አካሌ ሰብሳቢነት ሲሆን
የስብሰባው ውጤቶችም በቃሇጉባኤ ይመዘገባለ፡፡ እንዯዚህ ዓይነት
ስብሰባዎች የሚካሄደት ስምምነት በተዯረሰባቸው ቦታዎች (በስሌክ
የሚካሄዴ ስብሰባንም ይጨምራሌ) በሰብሳቢው ፌሊጏት መሠረት ሲሆን
ዓሊማቸውም አሇመግባባቶችን በሰሊማዊ መንገዴ ሇመፌታት ነው፡፡
25.5 ተዋዋዮች አሇመግባባትን ወይም ውዝግብን በሰሊማዊ መንገዴ ሇመፌታት

ከጀመሩበት ዕሇት ጀምሮ በ28 ቀናት ውስጥ መፌታት ካሌቻለ አንዯኛው
ወገን የኢትዮጵያ ሕግ በሚፇቅዯው መሠረት ጉዲዩ ወዯ ፌ/ቤት
ሉያቀርበው ይችሊሌ፡፡
25.6 በሕጉ መሠረት ወዯ ዲኝነት አካሌ ማቅረብ የሚችለት በተዋዋዮቹ ወገኖች

ሥሌጣን የተሰጣቸው አካሊት ናቸው፡፡
26. የታወቁ ጉዲቶች ካሳ
26.1 በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 17 በተመሇከተው ካሌሆነ በስተቀር

አቅራቢው አገሌግልቶቹን በሙለ ወይም በከፉሌ በውለ ጊዜ ውስጥ
መፇፀም ሲያቅተው ላልች የመፌትሔ እርምጃዎች እንዯተጠበቁ ሆነው
ግዥ ፇፃሚው አካሌ የውሌ ዋጋን መሠረት አዴርጎ የጉዲት ማካካሻውን
በሚከተለት ስሌቶች ሉቀንስ ይችሊሌ፡፡
(ሀ)ያሌቀረቡ አገሌግልቶች ሊይ በየቀኑ ዏ.1% ወይም 1/1ዏዏዏ (ከአንዴ

ሺህ አንዴ) ቅጣት፡፡ በየቀኑ የሚፇፀመው ቅጣት አገሌግልቶቹ
እስኪቀርቡ ዴረስ ይቀጥሊሌ፡፡
(ሇ) ከፌተኛው የጉዲት ካሣ መጠን ከውሌ ዋጋው 1ዏ% በሊይ መብሇጥ
26.2 አቅራቢው ውሌ በመፇጸም ረገዴ በመዘግየቱ የውለ ስራዎች ሊይ ጉዲት
የሚዯርስ ሲሆን የግዥ ፇጻሚው አካሌ ከፌተኛው የጉዲት ካሳ መጠን
(10%) እስኪዯርስ ዴረስ መጠበቅ ሳያስፇሌገው በአጠቃሊይ የውሌ
20/53
ሁኔታዎች አንቀጽ 20 መሰረት የቅዴሚያ ማስታወቂያ በመስጠት ውለን
ሉያቋርጥ ይችሊሌ::
27. አገሌግልት መስጠት የሚጀምርበት ጊዜ እና የአቅራቢው ፕሮግራም
27.1 በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ በተገሇፀው መሰረት ውለ በሁሇቱ ተዋዋይ

ወገኖች ከተፇረመበት ቀን ጀምሮ በተጠቀሰው ጊዜ ውስጥ አቅራቢው
አገሌግልቱን መስጠት ይጀምራሌ፡፡
27.2 በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 27.1 ስር የተጠቀሰው ውሌ

ከተፇረመበት ቀን በኋሊ በተባሇው ጊዜ ውስጥ ውለ የፀና ካሌሆነ ከተዋዋይ
ወገኖች አንዲቸው ከ4 ሳምንታት ያሊነሰ የጽሁፌ ማስጠንቀቂያ ሇላሊው
ወገን በመስጠት ውለ የፇረሰ እና የማያገሇግሌ መሆኑን ይገሌፃለ፣ ይህም
በሚሆንበት ጊዜ በአንደ ተዋዋይ ወገን የሚሰጠው ይህ ዓይነቱ ማረጋገጫ
በላሊው ወገን ሊይ ተጠያቂነት አያስከትሌም፡፡
27.3 አገሌግልት መስጠት ከመጀመሩ በፉት አቅራቢው ስራዎቹን ተፇፃሚ

የሚያዯርግበትን ፕሮግራም እንዱሁም የእያንዲንደን የስራ ዝርዝር እና
በየወራቱ የሚከናወነውን የስራ እንቅስቃሴ በማካተት፤ እንዱሁም
የሚከተለትን መረጃዎች በማካተት አጠቃሊይ የስራ ፕሮግራሙን ሇግዥ
ፇፃሚው አካሌ ያቀርባሌ።
(ሀ) አቅራቢው አገሌግልቶችን ሇመስጠት የሚያስችለትን ፕሮግራሞችና

የሚያከናውንበትን የስራ ቅዯም ተከተሌ እና ጊዜ፣
(ሇ) አቅራቢው አገሌግልቶቹን ሇመስጠት እና ተግባራቱን ሇማከናወን
የሚሰራቸውን ስራዎች በወር እና በየባህርያቸው በመሇየት እንዯ
ቅዯም ተከተሊቸው በማብራራት እና አጠቃሊይ መግሇጫ በመስጠት
ያቀርባሌ፣
(ሐ) በስራ ቦታው ኃሊፉነት የሚወስደትን ሰራተኞች ስም፤ ብቃትና
ዴርጅታዊ አወቃቀር ያቀርባሌ፣
(መ) የሥራ ቦታው አወቃቀር እና አዯረጃጀት እቅዴ/ፕሊን ያቀርባሌ፣
(ሠ) በግዥ ፇፃሚው አካሌ የሚፇሌጉ ላልች ማናቸውንም ተጨማሪ
ዝርዝሮች እና ሁኔታዎችን ያቀርባሌ፣
27.4 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በማናቸውም ምክንያትና በማንኛውም ጊዜ

ሇአቅራቢው የፕሮግራም ሇውጥ እንዱያዯርግ መመሪያ ሉሰጥ ይችሊሌ፡፡
27.5 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በየጊዜው የጽሁፌ ማስጠንቀቂያ በመስጠት

በፕሮግራሙ ውስጥ የተካተቱትን ቀናት በአቅራቢው እንዱሇወጡ የማዴረግ
መብቱ የተጠበቀ ነው፡፡ አቅራቢው በዚህ መሌኩ መመሪያ ተሰጥቶት
ማናቸውንም ሇውጥ አሊዯርግም ካሇ ወይም ተቃውሞ ካቀረበ ይህን ሇውጥ
21/53
የማያዯርግበትን ተቀባይነት ያሊቸው ምክንያቶች ወዱያውኑ ሇግዥ
ፇፃሚው አካሌ ሉያቀርብ ይገባሌ፡፡
27.6 አቅራቢው በማንኛውም ጊዜ ባወጣው ፕሮግራም መሰረት ስራውን መስራት

የማይችሌ ወይም በፕሮግራሙ መስፇርት መሰረት እንዲይቀጥሌ
የሚያዯርገው ማናቸውም ሁኔታ መከሰቱን ሲያውቅ ወይም መዘግየት
ሲከሰት ሇሚመሇከተው የግዥ ፇፃሚው አካሌ ስሇ ጉዲዩ ያሳውቃሌ፣ ሉከሰት
የሚችሇውንም መዘግየት በግምታዊ ጊዜ በመሇካት ያሳውቃሌ፡፡
27.7 አቅራቢው በራሱ ወጪ ፕሮግራሙን ጠብቆ ሇመቀጠሌ ወይም

የሚፇሇግበትን ሇማሟሊት ወይም ወጪዎችን ሇመቀነስ ወይም ሉከሰት
የሚችሇውን መዘግየት ሇማስቀረት ወይም ሇመቀነሰ በግዥ ፇፃሚው አካሌ
የሚሰጡ መመሪያዎችን በሙለ በአግባቡ ያከብራሌ።
28. አገሌግልቱ የሚጠናቀቅበት ቀን
28.1 በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 20 መሰረት ውለ ከሚያበቃበት ጊዜ

በፉት ካሌተቋረጠ በስተቀር፣ አቅራቢው በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ
በተገሇፀው መሰረት የሚከናወኑትን ተግባራት ይጠናቀቃለ ተብሇው
በሚጠበቁበት ቀን ያጠናቅቃሌ።
29. ምስጢራዊነት
29.1 ተዋዋይ ወገኖች ሰነድችንና መረጃዎችን ሇሦስተኛ ወገን ሳያስተሊሌፈ

በምስጢር መያዝ ይኖርባቸዋሌ፡፡ ያሇአንዯኛው ወገን ስምምነት የተፃፇ
ስምምነት ወይም በላሊኛው ወገን የተሰጠውን ማንኛውም ሰነዴ (ማስረጃ)
ወይም ላሊ መረጃ ከውሌ በፉት፣ በውሌ ጊዜ ወይም በኋሊ የተሰጠ ቢሆንም
እንኳ ሇላሊኛው ተዋዋይም ሆነ ሇሶስተኛ ወገን አሳሌፍ መስጠት ከሕግ ጋር
የሚቃረን፣ ተቀባይነት የላሇውና ውዴዴርን የሚገታ ተግባር ነው፡፡ ከሊይ
የተጠቀሱት ቢኖሩም አቅራቢው ሇንዐስ ተቋራጭ ሇውለ አፇፃፀም
የሚረደትንና ከግዥ ፇፃሚው አካሌ የተረከባቸውን ሰነድች፣ ማስረጃዎችና
ላልች መረጃዎች ምስጢርነታቸው እንዱጠበቅ ቃሌ በማስገባት ሉሰጠው
ይችሊሌ፡፡
29.2 ግዥ ፇፃሚው አካሌ ከአቅራቢው የተቀበሊቸውን ሰነድች፣ ማስረጃዎችና

ላልች መረጃዎች ከውለ ጋር ሇማይዛመደ ምክንያቶች ሉገሇገሌበት
አይችሌም፡፡ በተመሳሳይ ሁኔታም አቅራቢው ከግዥ ፇፃሚው አካሌ
የተቀበሊቸውን ሰነድች፣ መረጃና ላሊ ማስረጃ ከተፇሇገው ግዥ ወይም
ተያያዥ አገሌግልት ውጭ ሇላሊ ዓሊማ አይገሇገሌበትም፡፡
22/53
29.3 በዚህ አንቀጽ የተጣለት የምስጢራዊነት ግዳታዎች ቢኖሩም ቀጥሇው
የተዘረዘሩት ሁኔታዎች በተዋዋይ ወገኖች ሊይ ተግባራዊ አይሆኑም፡፡
(ሀ) ግዥ ፇፃሚው አካሌ ወይም አቅራቢው የውለን አፇፃፀም ፊይናንስ

ከሚያዯርጉ ላልች ተቋማት ጋር የሚጋራው መረጃ፣
(ሇ) በተዋዋዮች ጥፊት ባሌሆነ ሁኔታ ውለ በሚመሰረትበት ወቅት ወይም

ወዯፉት በሕዝብ ይዞታ ሥር የሚገባ መረጃ፣
(ሐ) መረጃውን ሇማውጣት ሕጋዊ ሥሌጣን ባሇው አካሌ አማካኝነት ሦስተኛ

አካሌ ዘንዴ የዯረሰ መሆኑ ሲረጋገጥ፣
(መ) መረጃው ይፊ በወጣበት ጊዜ ሇተዋዋይ ወገን ከመዴረሱ አስቀዴሞ

በሶስተኛ ሰው የተያዘ ሇመሆኑ ሉረጋገጥ የሚችሌ ሲሆን፣
(ሠ) አንዯኛው ተዋዋይ ወገን መረጃው ይፊ እንዱሆን በጽሑፌ የፇቀዯ

መሆኑ ሲረጋገጥ፣
29.4 ተዋዋይ ወገኖች ውለ ከመመስረቱ በፉት የነበራቸውን ጠቅሊሊ እውቀት፣

ሌምዴና ክህልት ሇመጠቀም አይከሇከለም፡፡
29.5 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ከኦዱቲንግና ከወቅታዊ የገበያ ዋጋዎች ጥናት ጋር

የተያያዙ ምስጢራዊ መረጃዎች አቅራቢውን በየጊዜው በጽሑፌ እያሳወቀ
ሇሶስተኛ ወገን መስጠት ይችሊሌ፡፡ መረጃውን የሚቀበለት የሶስተኛ ወገን
አካሊትም መረጃውን ሇተፇሇገበት ዓሊማ በመጠቀም ረገዴ በምስጢር
እንዱጠብቁና እንዱጠቀሙ የግዥ ፇፃሚው አካሌ ጥረት ያዯርጋሌ፡፡ የግዥ
ፇፃሚው አካሌ በተጨባጭ መረጃ ትክክሇኛውን የገበያ ዋጋ ሳያረጋግጥ
የዝቅተኛ ዋጋ ጥያቄ አያቀርብም፡፡
29.6 አቅራቢው ከዚህ በታች በተመሇከቱት ሁኔታዎች ተስማምቷሌ፡፡
(ሀ) በንዐስ አንቀጽ 29.6 (ሇ) መሠረት መረጃን ይፊ ማዴረግ ወይም

አሇማዴረግ ውሳኔ የግዥ ፇፃሚው አካሌ ውሳኔ ብቻ መሆኑን፣
(ሇ) በንዐስ አንቀጽ 29.6 (ሀ) መሠረት አቅራቢው በመረጃዎች ይፊ
ማዴረግና አሇማዴረግ ሂዯት ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ጋር መተባበር
አሇበት፡፡ በዚሁ ረገዴ አቅራቢው የግዥ ፇፃሚው አካሌ
የሚያቀርብሇትን የትብብርና የዴጋፌ ጥያቄ በ5 የሥራ ቀናት ውስጥ
መሌስ ሇመስጠት ተስማምቷሌ፡፡
29.7 አቅራቢውና ንዐስ ተቋራጩ በቁጥጥራቸው ስር የሚገኘውን መረጃ የግዥ

ፇፃሚው አካሌ ሲጠይቅ በ5 የሥራ ቀናት (ወይም የግዥ ፇፃሚው አካሌ
በሚወሰነው ላሊ የጊዜ ገዯብ) መስጠት አሇባቸው፡፡
23/53
29.8 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የአቅራቢውን ምስጢራዊ መረጃ ይፊ በማዴረግ
ሂዯት መመሪያዎች በሚፇቅደት መሠረት አቅራቢውን ማማከር
29.9 በዚህ አንቀጽ የተዘረዘሩት የምስጢራዊነት የውሌ ሁኔታዎች ውለ

ከመመስረቱ በፉት በተዋዋይ ወገኖች ዘንዴ የነበሩ የሚስጢራዊነትን
ሁኔታዎች በማንኛውም ሁኔታ ሉያሻሽለ አይችለም፡፡
29.10 ይህ አንቀጽ 29 ያካተታቸው የምስጢራዊነት ሁኔታዎች (የግሌ መረጃን

ይጨምራሌ) ሊሌተወሰነ ጊዜ ፀንተው ይቆያለ፡፡ በዚህ ውሌ በላሊ አኳኋን
ካሌተገሇፀ በስተቀር የዚህ አንቀጽ ሁኔታዎች ውለ ከተቋረጠ ወይም
ከተጠናቀቀ በኋሊ ሇ3 ዓመታት ፀንተው ይቆያለ፡፡
29.11 አቅራቢው በዚህ አንቀጽ 29 የተመሇከቱትን ሁኔታዎች ሳይፇፀም ሲቀር

የግዥ ፇፃሚው አካሌ ወዱያውኑ የጽሑፌ ማስጠንቀቂያ በመስጠት ውለን
የማቋረጥ መብቱ የተጠበቀ ነው፡፡
30. ሌዩ ሌዩ
30.1 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በዚህ ውሌ መሰረት ስሌጣን በተሰጠው በማንኛውም

ሰው የሚወሰን ማንኛውም ውሳኔ ወይም በዚህ ውሌ መሰረት በአጠቃሊይ
ወይም በዝርዝር የሚፇጸምን ተግባር ሇማከናወን ስሌጣን የተሰጠው ሰው
ማንነት ሇማወቅ አቅራቢው በጽሑፌ ሲጠይቅ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
ያሳውቃሌ፡፡
30.2 አቅራቢው በየጊዜው ከግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚቀርብሇት ጥያቄ መሰረት

የውለን ሁኔታዎች በተግባር ሊይ ሇማዋሌ የሚያስፇሌጉትን ማንኛውንም
አግባብነት ያሊቸው ዯንቦች ወይም ተጨማሪ ሰነድችን የማስፇጸም ተግባር
ይኖረዋሌ::
30.3 ማንኛውም የውለ አካሌ በህግ ወይም በፌርዴ ቤት ውዴቅ ከተዯረገ
ወይም ህጋዊ ተፇጻሚነት እንዲይኖረው ከተዯረገ እንዯዚህ አይነቱ
በፌርዴ ቤት ወይም በህግ ሇአንዴ ሇተወሰነ የውለ አካሌ ዯንቦች ውዴቅ
መዯረግ ወይም ህጋዊ ተፇጻሚነት እንዲይኖረው መዯረግ ሇቀሪው የውለ
አካሌ ተጽዕኖ አይኖረውም፡፡
30.4 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ወይም አቅራቢው ውለን ካሇመፇጸሙ የተነሳ

ወይም የውለን ዯንቦችና ሁኔታዎች በትክክሌ ካሇማካሄደ የተነሳ ወይም
ዯግሞ ይህንን ውሌ የሚጥስ ሁኔታ ከተከሰተ የዚህ ውሌ ተከታታይ
ዯንቦችና ሁኔታዎችን ማስቀረት ወይም መጣስ ሆኖ አይቆጠርም፡፡
24/53
30.5 እያንዲንደ ወገን ውለን ሇማዘጋጀት ወይም ሇማስፇጸም የሚወጡትን
ማንኛውም ወጪዎች፤ የህግና ላልች ወጪዎችን ጨምሮ የየራሱን
ወጪዎች የመሸፇን ሀሊፉነት አሇበት፡፡
30.6 አቅራቢው በህግ በኩሌ ወይም በማንኛውም ፌ/ቤት የክስ ሂዯት

እንዯላሇበት፤ በማንኛውም የአስተዲዯር አካሊት የአቅራቢው የፊይናንስ
ሁኔታ ወይም የንግዴ ስራውን ወይም እንቅስቃሴውን ሉነካ ወይም
ሉያስጠይቅ የሚችሌ ጉዲይ የላሇው መሆኑን ዋስትና ይሰጣሌ፡፡ ከዚሁ
በተጨማሪ አራቅቢው ውለን ሇመዋዋሌ የሚያግዯው ምንም አይነት
የውሌ ሁኔታ እንዯላሇ፤ እንዱሁም አቅራቢው በውለ ውስጥ ሉኖሩ
የሚችለ አዯጋዎችና አጋጣሚዎችን በመገንዘብ ወይም በውለ ውስጥ
ያለትን ማንኛውም ግዳታዎችና መረጃዎች በመረዲት በዚሁ መሰረት
ሉፇጽም የተስማማ መሆኑን ያረጋግጣሌ፡፡
30.7 በዚህ ውሌ ውስጥ የተካተቱት መብቶችና መፌትሔዎች አጠቃሊይ

በመሆናቸው በላሊ ውሌ ውስጥ ከተሰጡ መብቶች ወይም መፌትሔዎች
ጋር ሉራመደ የሚችለ ናቸው፡፡ በዘህ አንቀጽ ውስጥ “መብት’’ ሲባሌ
ማንኛውም ስሌጣን፣ መብት፣ መፌትሔ ወይም የንብረት ባሇቤትነት
ወይም የዋስትና ባሇመብትነትን ያካትታሌ፡፡
ሐ. የግዥ ፇፃሚ አካሌ ግዳታዎች
31. ዴጋፌ ማዴረግና መረጃ መስጠት
31.1 በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ በተገሇፀው አግባብ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
ሇአቅራቢው አገሌግልት አፇጻጸም የሚረደ መረጃዎችና ሰነድች ይሰጣሌ።
እነዚህ ሰነድች ውለ ሲጠናቀቅ ወይም ሲቋረጥ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ
የሚመሇሱ ናቸው፡፡
31.2 የግዥ ፇፃሚው አካሌ አገሌግልት አሰጣጡን ሇማቀሊጠፌ እንዱረዲ

አስፇሊጊውን ዴጋፌ እንዱያዯርጉ ሇሠራተኞቹና ሇወኪልቹ መመሪያ
ያስተሊሌፊሌ፡፡
31.3 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በዚህ ውሌ መሰረት አቅራቢው አገሌግልት

የሚሰጥበት ቦታ በመግባት ተገቢውን አገሌግልት መስጠት እንዱችሌ
ከጥበቃ ጋር የተያያዙ ሰነድች በማሟሊት ረገዴ አስፇሊጊውን ዴጋፌና
እገዛ ያዯርግሇታሌ።
25/53
መ. ክፌያ
32. የውሌ ዋጋ
32.1 የውለ ዋጋ ማናቸውም በዋጋው ሊይ የሚዯረጉ ተጨማሪዎች እና

ማስተካከያዎች እንዯተጠበቁ ሆነው ወይም ላልች የቅናሸ ዓይነቶች
በውለ መሰረት የሚዯረጉ ሆነው በስምምነቱ ውስጥ ይጠቀሳለ፡፡
32.2 የውለ ዋጋ የሚሰጡትን አገሌግልቶች አጠቃሊይ ወጪ የሚያካትት

ሲሆን፣ ስራውን ሇሚያከናውኑ ሰራተኞች፣ ሇሚያስፇሌጉ አቅርቦቶች እና
መሳሪያዎች እንዱሁም ማናቸውም ላሊ የስራ ማስኬጃ ወይም ተያያዥ
ወጪዎችን የሚያካትት ይሆናሌ፡፡
32.3 የውለ ዋጋ በአንቀጽ 34 መሰረት የሚከፇሌ ይሆናሌ፡፡
32.4 በውለ መሰረት ሇሚሰጡ አገሌግልቶች አቅራቢው የሚያስከፌሊቸው

ዋጋዎች አቅራቢው ባቀረበው የጨረታ ሰነዴ ውስጥ ከሰጣቸው (የጨረታ)
ዋጋዎች ጋር ሌዩነት አይኖረውም፡፡
32.5 በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 15.1 ስር ከተዯነገገው

በስተቀር የውለ ዋጋ ተዋዋይ ወገኖች በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች
አንቀጽ 14 መሰረት ተጨማሪ ክፌያዎች ሊይ ስምምነት ካዯረጉ ብቻ
በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 32.4 ስር ከተቀመጠው
የገንዘብ መጠን በሊይ ሉጨምር ይችሊሌ፡፡
33. የዋጋ ማስተካከያ
33.1 የውሌ ዋጋ አቅራቢው የውሌ ሁኔታዎች በሚያከናውንበት ጊዜ

የማይሇወጥና የዋጋ ማስተካከያ የማይዯረግበት የተወሰነ ዋጋ ነው፡፡
33.2 የውሌ ሁኔታዎች በውለ ጊዜ ተፇፃሚ ሆነው ይቆያለ፡፡
33.3 ውለ ሥራ ሊይ በዋሇበት ጊዜ በአቅራቢው የሚቀርብ ማንኛውም የዋጋ

ቅናሽ ያሇ ግዥ ፇፃሚው አካሌ የጽሑፌ ፇቃዴ ሉቀነስ አይችሌም፡፡
34. የክፌያ አፇጻጸም
34.1 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በዚህ አንቀጽ የውሌ ግዳታዎች መሠረት

አቅራቢው ሊቀረባቸው አገሌግልቶች በውሌ ዋጋው መሠረት ሇአቅራቢው
ክፌያ ይፇጽማሌ፡፡
26/53
34.2 አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ የሚያቀርበው የክፌያ ጥያቄ ተገቢ
የክፌያ መጠየቂያ ሰነዴ በማያያዝ በጽሑፌ መሆን አሇበት፡፡ በላሊ
ጽሐፌ ስምምነት ካሌተዯረገ በስተቀር አቅራቢው አገሌግልቱን
ሳያጠናቅቅ የክፌያ ጥያቄ ማቅረብ የሇበትም፡፡
34.3 በዚህ ውሌ መሰረት የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇአቅራቢው ሇከፌሌ የሚገባው

የገንዘብ መጠን በውለ ሊይ የተመሇከተው የውሌ ዋጋ ብቻ ነው። ላልች
በዚህ ውሌም ሆነ ከዚህ ውሌ ውጭ በሆነ ሁኔታ የሚከሰቱ ማናቸውም
ወጪዎች በሙለ አቅራቢው ሀሊፉነት ይወስዲሌ።
34.4 በዚህ ውሌና በቢጋሩ በተጠቀሰው መሰረት አቅራቢው ተፇሊጊ

መረጃዎች/ውጤቶች (deliverables) የማቅረብ ግዳታ ሲኖርበት የግዥ
ፇፃሚው አካሌ ተቀባይነት ያሇው መረጃ/ውጤት እስኪቀርብሇት ዴረስ
ክፌያውን የመያዝ መብት አሇው።
34.5 በግዥ ፇፃሚው አካሌና በአቅራቢው በላሊ ሁኔታ ስምምነት ካሌተዯረገ

በስተቀር አቅራቢው በየወሩ መጨረሻ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ የክፌያ
መጠየቂያ ሰነዴ ማቅረብ ይኖርበታሌ። የክፌያ መጠየቂያ ሰነደም
የሚከተለትን ማካተት ይኖርበታሌ፡፡
(ሀ) በግዥ ትዕዛዙ በተመሇከተው አዴራሻ መሠረት ጥያቄው በቀጥታ

ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ መቅረብ አሇበት፡፡ የውለንና የግዥ ትዕዛዙን
መጥቀስ አሇበት፣
(ሇ) የተፃፇበት ቀንና መሇያ ቁጥር፣
(ሐ) እንዱከፇሌ የተጠየቀው የገንዘብ መጠን፣
(መ) እንዱከፇሌ የተጠየቀው የገንዘብ መጠን በውለ መሠረት በትክክሌ
የተሰሊ መሆን አሇበት፣
(ሠ) የሚቀርበው የክፌያ መጠየቂያ ሰነዴ ግዥ ፇፃሚው አካሌ በቀሊለ
ሉያረጋግጠው በሚችሌ አኳኋን የአገሌግልት መግሇጫ፣ ብዛት፣
መሇኪያና የእያንዲንደን ዋጋ የሚያሳይ መሆን አሇበት፣
(ረ) የሚቀርበው የክፌያ መጠየቂያ ሰነዴ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ተወካይ
ከተረጋገጠ ሰነዴ ጋር አብሮ መቅረብ አሇበት፡፡ የማረጋገጫ ሰነደ
በውለና በግዥ ትዕዛዙ መሠረት አገሌግልቶች መቅረባቸውን
ማረጋገጫ ነው፣
(ሰ) የክፌያ መጠየቂያ ሰነደ ክፌያ ሇማዘጋጀት የሚያስችሌ የአቅራቢው
ስምና አዴራሻ ማካተት አሇበት፣
(ሸ) በየክፌያ መጠየቂያ ሰነደ ውስጥ አንዲንዴ ችግሮች ሲኖሩ ሇማሳወቅ
እንዱቻሌ የሚመሇከተው ስም፣ ኃሊፉነትና የስሌክ ቁጥር ማካተት
አሇበት፡፡
27/53
(ቀ) የክፌያ መጠየቂያ ሰነደ የአቅራቢውን የባንክ ቁጥርና አዴራሻ መረጃ
ማካተት አሇበት፡፡
(በ) እንዯአስፇሊጊነቱ የክፌያ መጠየቂያ ሰነደ ከሽያጭ ታክስ ነፃ (የነፃ
መብት ካሇ) መሆኑን ማረጋገጥ አሇበት፡፡
ከሊይ የተዘረዘሩት ሁኔታዎች ተሟሌተው ካሌቀረቡ የግዥ ፇፃሚው አካሌ

ተሟሌተው እስኪቀርቡሇት ዴረስ ክፌያውን ሉያዘገየው ይችሊሌ፡፡
34.6 በዚሁ ንዐስ አንቀጽ 34.5 መሠረት ተቀባይነት ያሇው የክፌያ መጠየቂያ
ሰነዴ ሲቀርብ የግዥ ፇፃሚው አካሌ በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ
በተገሇፀው የጊዜ ገዯብ ውስጥ ሇአቅራቢው ክፌያ መፇፀም አሇበት፡፡
34.7 በውለ መሠረት ሇአቅራቢው የሚፇፀመው ክፌያ በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች

ውስጥ በተመሇከተው የገንዘብ ዓይነት ነው፡፡
34.8 የአቅራቢው የስራ አፇጻጸም ከተጠበቀው በታች ሆኖ ሲገኝ ወይም

የሚጠበቅነትን ሳያሟሊ ሲቀር በቢጋሩ ሊይ በተመሇከተው መሰረት ወይም
ሁሇቱም ተዋዋዮች በተስማሙበት መሰረት ክፌያው ተቀንሶ ይከፇሇዋሌ።
34.9 በአቅራቢው የሚቀርበው የክፌያ መጠየቂያ ሰነዴ የታክስ ክፌያዎችን

ሇይቶ የሚያሳይ መሆን አሇበት፡፡
34.10 አቅራቢው ከአገሌግልት አሰጣጥ ጋር የተያያዙ ሪኮርድችና መረጃዎች

ተቀባይነት ባሇው የፊይናንስ ስርዓት በመዝገብ መያዝ ይጠበቅበታሌ፡፡
ሁለም መዝገቦችና ሪኮርድች በየጊዜው ቢያንስ በየሩብ ዓመቱ ሇግዥ
ፇፃሚው አካሌ መቅረብ አሇባቸው።
34.11 አቅራቢው የቅዴሚያ ክፌያ እንዱሰጠው ከጠየቀ የግዥ ፇፃሚው አካሌ

ከውሌ ዋጋው ከ3ዏ% ያሌበሇጠ ሉከፌሇው ይችሊሌ፡፡
34.12 አቅራቢው የቅዴሚያ ክፌያ ጥያቄ በሚጠይቅበት ጊዜ ከጠየቀው መጠን

ጋር እኩሌ የሆነ የተረጋገጠ ቼክ ወይም የማይቀየር የባንክ የቅዴሚያ
ክፌያ ዋስትና ከጥያቄው ጋር አብሮ ማቅረብ ይኖርበታሌ፡፡
34.13 የቅዴሚያ ክፌያ ዋስትናው የጊዜ ገዯብ ካበቃና አቅራቢው ሉያራዝመው
ፇቃዯኛ ካሌሆነ የግዥ ፇፃሚው አካሌ በውለ መሠረት ከሚከፌሇው ክፌያ
እኩሌ መጠን ያሇው ገንዘብ ቀንሶ ያስቀራሌ፡፡
34.14 ውሌ በማንኛውም ምክንያት ከተቋረጠ አቅራቢው የወሰዯውን የቅዴሚያ

ክፌያ ሇማካካስ ሲባሌ የቅዴሚያ ክፌያ ዋስትናውን መውረስ ይችሊሌ፡፡
35. አስፇሊጊ ሀብቶች/መረጃዎች (Resources)
35.1 የውለ ዋጋ አቅራቢው አገሌግልቶቹን ሇመስጠት በውለ መሰረት

የሚያስፇሌጉትን ሁለንም አቅርቦቶች እና መረጃዎች/ሀብቶች ሙለ
28/53
በሙለ ያካትታሌ፡፡ አቅራቢው አገሌግልቱን ሇመስጠት የሚፇሌጋቸው
ወይም የሚጠቀማቸው ማናቸውም አቅርቦቶች ወይም መረጃዎች/ሀብቶች
በግዥ ፇፃሚው አካሌ ሊይ ተጨማሪ ክፌያ ሳያስከትሌ በራሱ በአቅራቢው
የሚቀርቡ ይሆናሌ፡፡
35.2 አቅራቢው አገሌግልቱን ሇመስጠት እና ውለን ሇመፇፀም ችልታ እና
የስራ ሌምዴ ያሇው መሆኑን ተቀባይነት ባሇው መሌኩ ሇግዥ ፇፃሚው
አካሌ ያረጋግጣሌ፡፡
ረ. የአቅራቢው ግዳታዎች
36. የአቅራቢው ኃሊፉነቶች
36.1 አቅራቢው በውለ ስር የተጠቀሱትን አገሌግልቶች በተገቢው ጥንቃቄ፣

በጥሩ የስራ አፇፃፀም ብቃት እና ትጋት፣ ሙያዊ ዯረጃውን በጠበቀ
መሌኩ ይሰጣሌ፡፡
36.2 አቅራቢው በስራ ሊይ ያለትን ሁለንም ህጎች እና መመሪያዎች
ያከብራሌ፣ ሇነዚህም ተገዢ ይሆናሌ፣ አቅራቢው፣ ንዐስ ስራ ተቋራጮቹ
ወይም ሰራተኞቹ በፇፀሟቸው ግዴፇቶች ምክንያት ሇሚከሰቱ
ሇማናቸውም የይገባኛሌ ጥያቄዎች ወይም ክሶች ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ
ተገቢውን ካሳ ይከፌሊሌ ወይም ከተጠያቂነት ነፃ ያዯርጋሌ፡፡
36.3 አቅራቢው የሚሰጣቸው አገሌግልቶች አካባቢያዊ እና የጥራት ዯረጃዎችን

የጠበቁ መሆናቸውን፣ የሚጠቀማቸው ኬሚካልች ወይም ላልች
ምርቶች/መሳሪያዎች በአጠቃሊይ በአካባቢ ጥበቃ ሊይ አለታዊ ተጽእኖ
የማያስከትለ፣ በተሇይም በግዥ ፇፃሚው አካሌ ሰራተኞች ሊይ የስራ ሊይ
የጤንነት ችግር የማያመጡ መሆናቸውን ያረጋግጣሌ፤ እንዲስፇሊጊነቱ
የቅርብ ጊዜ የሆኑ ዘመናዊ ቴክኖልጂዎችን፣ ጉዲት የማያስከትለ እና
ውጤታማ የሆኑ መሳሪያዎችን፣ ማሽኖችን እና የአሰራር ዘዳዎችን
ይጠቀማሌ፡፡ አቅራቢው ምንጊዜም ከዚህ ውሌ ጋር በተያያዘ በማናቸውም
ጊዜ በውለ ሁኔታዎች መሰረት የግዥ ፇፃሚውን አካሌ ህጋዊ መብት እና
ጥቅም በሚያስጠብቅ መሌኩ ስራውን ያከናውናሌ፡፡
36.4 አቅራቢው የሚከተለትን ማናቸውም እርምጃዎች ከመውሰደ በፉት

በቅዴሚያ የግዥ ፇፃሚው አካሌ የጽሁፌ ማረጋገጫ ማግኘት አሇበት።
(ሀ) ሇአገሌግልቱ የተወሰነ ክፌሌ አፇፃፀም ሲሌ ማንኛውንም ንዐስ ውሌ

መፇረም፣ ይህም ሲሆን በንዐስ ስራ ተቋራጮች እና በሰራተኞቹ
ሇሚሰጡ አገሌግልቶች እና የስራ አፇፃፀም በውለ መሰረት አቅራቢው
ሙለ በሙለ ተጠያቂ እንዯሚሆን ግንዛቤ ተወስዶሌ፡፡
(ሇ) በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ ሉገሇጹ የሚችለ ማናቸውም ላልች
እርምጃዎችን ይወስዲሌ።
29/53
36.5 አቅራቢው በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 31.3 መሰረት
የሚያስፇሌጉ ማናቸውም የሰራተኞች ዲታ ወይም መረጃ ሇግዥ ፇፃሚው
አካሌ ያቀርባሌ፡፡
36.6 አቅራቢው ሇዚህ ሥራ በተመዯበ የውሌ ስራ መሪ የሚሰጡትን

አስተዲዯራዊ ትዕዛዞች ያከብራሌ፡፡ አቅራቢው የአንዴ አስተዲዯራዊ
ትዕዛዝ መስፇርቶች ሇዚህ ዓይነቱ የውሌ ስራ አስኪያጅ ከተሰጠው
ስሌጣን ውጪ ነው ብል ካመነ ወይም ከውለ የተፇፃሚነት ወሰን ያሌፊሌ
ብል ካሰበ ጊዜ ማባከን ሳያስፇሌገው ሇተጠቀሰው የውሌ ስራ መሪ የራሱን
አስተያየት በማካተት ትዕዛዙ በተሰጠ በ15 ቀናት ጊዜ ውስጥ ስሇ ጉዲዩ
አጠቃሊይ ሁኔታ ያሳውቃሌ፡፡ በዚህ ምክንያት የአስተዲዯራዊ ትዕዛዝ
አፇፃፀም ታግድ ሉቆይ አይችሌም፡፡
36.7 አቅራቢው ከውለ ጋር በተያያዘ የሚቀበሊቸውን ሰነድች እና መረጃዎች
በሙለ በግሌ እና በጥብቅ ሚስጢር የሚይዝ ሲሆን ሇውለ አፇፃፀም
አሊማ ሲሌ እንዯ አስፇሊጊነቱ ሉጠቀም የሚችሌበት ሁኔታ እንዲሇ ሆኖ
ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ጋር ተገቢውን ወይይት በማዴረግ የቅዴሚያ
የጽሑፌ ስምምነት ወይም ማረጋገጫ ሳያገኝ ማንኛውንም የውለን
ዝርዝር መረጃዎች አያሳትምም ወይም ሇላሊ ወገን አሳሌፍ አይሰጥም፡፡
ሇማናቸውም ህትመት ወይም ሇውለ አሊማ ሲባሌ መረጃ የመስጠት
አስፇሊጊነት ሊይ ማንኛውም አሇመግባባት ቢከሰት በዚህ ጉዲይ ሊይ
በግዥ ፇፃሚው አካሌ የሚሰጠው ውሳኔ የመጨረሻ ይሆናሌ፡፡
37. የጋራ ማህበር፣ ጊዜያዊ ህብረት ወይም ማህበር
37.1 አቅራቢው የጋራ (ሽርክና) ማህበር፣ ጊዜያዊ ማህበር ወይም ማህበር ከሆነ
ከግዥ ፇፃሚው አካሌ የሚኖረውን ውሌ በማስፇፀም ሂዯት አባሊቱ በጋራና
በተናጠሌ ተጠያቂ ናቸው፡፡ የጋራ (ሽርክና) ማህበሩን ወይም ጊዜያዊ
ማህበሩን ወይም ማህበሩን የሚመራ ሰው ይወክሊለ፡፡ የጋራ (ሽርክና)
ማህበሩ ወይም የጊዜያዊ ማህበሩ ወይም የማህበሩ ውህዯትና አመሠራረት
የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሳያውቅ መቀየር አይቻሌም፡፡
38. ብቁነት (ውሌ ሇመፇፀም)
38.1 በውለ መሠረት የሚቀርቡ አገሌግልቶች በክፌሌ 5 በተመሇከተው

መሠረት ብቁ ከሆኑት አጋሮችና ግዛቶች መነሻ ይኖራቸዋሌ፡፡
38.2 በአቅራቢውና በንዐስ ተቋራጩ የሚመዯቡ ሠራተኞች የብቁ ሀገር ዜጎች

መሆን አሇባቸው። አገሌግልቱን ሇማስፇፀም ሥራ ሊይ የሚውለ
ዕቃዎችም የብቁ ሀገር መነሻ ያሊቸው መሆን አሇባቸው።
30/53
39. የስነ-ምግባር ዯንቦች
39.1 አቅራቢው በዚህ ውሌ የተመሇከቱትን ግዳታዎች በሚያከናውንበት ጊዜ

የግዥ ፇፃሚው አካሌ ታማኝ አማካሪ ሆኖ ማከናወን ያሇበት ሲሆን የግዥ
ፇፃሚውን አካሌ ፇቃዴ ሳያገኝ በማንኛውም ጊዜ ከውለ ጋር በተያያዙ
ጉዲዮች ሊይ መግሇጫ የመስጠት ወይም ከውለ አፇፃፀም ጋር ተቃራኒ
የሆኑ ዴርጊቶች መፇፀም የሇበትም፡፡
39.2 አቅራቢው፣ ንዐስ ተቋራጩ ወይም የአቅራቢው ሠራተኛ ወይም ወኪሌ

ከዚህ ውሌ ጋር በተያያዘ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ማባበያ ሇመስጠት
የጠየቀ፣ ወይም የሰጠ ከሆነ፣ ስጦታዎችና ጉቦ ያቀረበ ከሆነና ተመሳሳይ
ዴርጊቶችን መፇፀሙ ከተረጋገጠ ያሇምንም ቅዴመ ሁኔታ የግዥ
ፇፃሚው አካሌ ውለን ሉያቋርጥ ይችሊሌ፡፡
39.3 አቅራቢው ከዚህ ውሌ ሉያገኝ የሚገባው ሙለ ክፌያ በውሌ ዋጋው

የተመሇከተውን ብቻ ነው፡፡ በዚህ ውሌ መሠረት ከሚያከናውናቸው
ተግባራት ወይም ሉፇጽማቸው ከሚገባ ግዳታዎች ጋር በተያያዘ የንግዴ
ኮሚሽን፣ ቅናሾች ወይም ቀጥተኛ ያሌሆኑ ክፌያዎች መጠየቅና መቀበሌ
39.4 ከዚሁ ውሌ ጋር በተያያዘ በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ አቅራቢው
ያሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ፇቃዴ ምንም ዓይነት ኮሚሽን ወይም
የባሇቤትነት ክፌያ መቀበሌ አይችሌም፡፡
39.5 አቅራቢውና ሠራተኞቹ ከዚህ ውሌ ጋር በተያያዘ በቀጥታ ወይም

በተዘዋዋሪ መንገዴ የሚያገኙትን መረጃ (መረጃው ከውለ በፉት፣ በውለ
ጊዜ ወይም ከውለ በኋሊ የተገኘ ቢሆንም) በምስጢር መጠበቅ
አሇባቸው፡፡ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ በጽሑፌ ካሌተፇቀዯሊቸው በስተቀር
መረጃውን ሇሦስተኛ ወገን አሳሌፇው መስጠት የሇባቸውም፡፡ ከዚህም
በተጨማሪ ሇዚሁ ውሌ አፇፃፀም ሲባሌ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ በጥናትና
ምርምር እንዱሁም በሙከራ የተገኙ ውጤቶችን በምስጢር መጠበቅ
39.6 የዚህ ውሌ ሁኔታዎች ያሌተሇመደ የንግዴ ወጪዎችን አያስተናግደም፡፡

ያሌተሇመደ የንግዴ ወጪዎች የሚባለት ውለ ውስጥ ያሌተጠቀሱ ሕጋዊ
ሊሌሆኑ አገሌግልቶች የሚከፇለ ኮሚሽኖችና የመሳሰለትን ያካትታሌ፡፡
እንዯዚህ ዓይነት ያሌተሇመደ የንግዴ ወጪ ጥያቄዎች ሲነሱ ውለ
እንዱቋረጥ ይዯረጋሌ፡፡
39.7 አቅራቢው ከውለ አፇጻጸም ጋር በተያያዘ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ውለ

ያሇበትን ዯረጃ የሚያሳይ ማረጋገጫ እንዱያቀርብ ሲጠየቅ ማረጋገጫ
ማቅረብ ይኖርበታሌ፡፡ የግዥ ፇፃሚው አካሌ አጠራጣሪ የሆኑ የንግዴ
31/53
ሁኔታዎች መኖራቸውን ከገመተ እውነታውን ሇማወቅ አስፇሊጊ ናቸው
የሚሊቸውን የሰነዴ ማስረጃዎች ሉጠይቅ ወይም በአካሌ ተገኝቶ ሉያጣራ
ይችሊሌ፡፡
40. የጥቅም ግጭቶች
40.1 አቅራቢው በውሌ አፇጻጸም ሂዯት እንቅፊት ሉሆኑ የሚችለ የጥቅም

ግጭቶችን ሇመከሊከሌና ሇማስወገዴ አስፇሊጊ የሆኑ እርምጃዎች መውሰዴ
አሇበት፡፡ የጥቅም ግጭቶች በተሇይ ከኢኮኖሚያዊ ፌሊጎት የተነሳ፣
በዝምዴና ወይም በላልች ግንኝነቶች ወይም የጋራ ፌሊጎቶች ምክንያት
ሉመነጩ ይችሊለ፡፡ ማንኛውም በውሌ አፇጻጸም ወቅት የሚከሰቱ
የጥቅም ግጭቶች ያሇምንም መዘግየት ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ በጽሑፌ
መቅረብ ይኖርባቸዋሌ፡፡
40.2 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የጥቅም ግጭቶችን ሇመከሊከሌ በአቅራቢው በኩሌ

እየተወስደ ያለ እርምጃዎች ትክክሇኛነት የማጣራትና አስፇሊጊ ከሆነም
ተጨማሪ እርምጃዎች እንዱወሰደ የማዴረግ መብቱ የተጠበቀ ነው፡፡
የአቅራቢው ሰራተኞችና የማኔጅሜንት አባሊት የጥቅም ግጭት ሉፇጥሩ
በሚችለ ተግባራት አሇመሳተፊቸውን አቅራቢው ማረጋገጥ ይኖርበታሌ፡፡
በእንዯዚህ አይነት ተግባር ሊይ የተሰማሩ ሰራተኞች ቢኖሩ አቅራቢው
በአንቀጽ 24 የተመሇከተውን በማይጻረር መሌኩ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ
ምንም አይነት ካሳ ሳይጠይቅ አቅራቢው ወዱያውኑ በላልች ሰራተኞች
መሇወጥ ይኖርበታሌ፡፡
40.3 አቅራቢው የሰራተኞቹን ነጻነት ከሚጎዲ ከማንኛውም ግንኙነት መቆጠብ

አሇበት፡፡ ከእንዯዚህ አይነት ተግባር ካሌተቆጠበና ሰራተኞቹ ራሳቸውን
ችሇው በነጻነት የማይሰሩ ከሆነ በውለ ውስጥ የተመሇከቱት የጉዲት ካሳ
ክፌያዎች እንዯተጠበቁ ሆነው የግዥ ፇፃሚው አካሌ ያሇምንም
ማስታወቂያ ውለን ሉያቋርጥ ይችሊሌ፡፡
40.4 ውለ ከተጠናቀቀ ወይም ከተቋረጠ በኋሊ አቅራቢው የሚኖረው ተግባር

ከዚህ በፉት በቀረቡ አገሌግልቶች አቅርቦት ብቻ የተወሰነ ይሆናሌ፡፡
በግዥ ፇፃሚው አካሌ በጽሑፌ ካሌተፇቀዯ በስተቀር አቅራቢው ወይም
ላሊ ከአቅራቢው ጋር ግንኙነት ያሇው አቅራቢ በዕቃዎችና ተያያዥ
አገሌግልቶች በማቅረብ ተግባር ሊይ እንዲይሳተፈ ይዯረጋሌ፡፡
41. የካሣ ክፌያና የባሇዕዲነት ገዯብ
41.1 አቅራቢው የማናቸውም ህጋዊ ዴንጋጌዎች ጥሰት፣ የሶስተኛ ወገኖች

መብት ጥሰት ወይም ከፇጠራ መብት፣ የንግዴ ምሌክት እና ላልች
32/53
የአእምሯዊ መብት ጉዲዮች የቅጂ መብትን ጨምሮ ወዘተ ጋር በተያያዘ
ከማናቸውም ወገን ሇሚቀርብ የህግ ጥያቄ፣ አቤቱታ፣ የይገባኛሌ ጥያቄ፣
ካሳ፣ ኪሳራ፣ ጉዲት ወይም መካተት ሲገባው ወይም መከናወን ሲገባው
ያሌተከናወነ እና ያሌተካተተ አገሌግልት ሲኖር ሇሚነሱ ጥያቄዎች
የግዥ ፇፃሚው አካሌን ከተጠያቂነት ነፃ ያዯርጋሌ፣ ይከሊከሊሌ፣ ካሳ
ይከፌሊሌ፡፡
41.2 አቅራቢው የራሱን ግዳታ ባሇመወጣቱ ምክንያት ሇሚከሰቱ ሇማናቸውም

ክሶች፣ የካሳ ክፌያ ጥያቄዎች፣ ኪሳራዎች ወይም ጉዲቶች በራሱ ወጪ
የግዥ ፇፃሚው አካሌን ይከሊከሊሌ፣ ከተጠያቂነት ነፃ ያዯርጋሌ፣ ካሳ
ይከፌሊሌ፤ ይህም ሲሆን፤
(ሀ) ጉዲዩ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ከታወቀበት ቀን ጀምሮ ከ30 ቀናት

ባሌበሇጠ ጊዜ ስሇነዚህ ክሶች፣ የካሳ ክፌያ ጥያቄዎች፣ ኪሳራዎች ወይም
ጉዲቶች ሇአቅራቢው ሉገሇጽ ይገባሌ፣
(ሇ) በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ በተገሇፀው መሰረት የአቅራቢው
የተጠያቂነት ገዯብ ከፌተኛውን መጠን ወይም ጣሪያውን በውለ
አጠቃሊይ ዋጋ ሌክ ብቻ ይሆናሌ፤ ነገር ግን ይህ የተጠያቂነት ገዯብ
አቅራቢው ሆን ብል በፇፀማቸው ተግባራት ምክንያት በሚቀርቡ ክሶች፣
የካሳ ክፌያ ጥያቄዎች፣ ኪሳራዎች ወይም ጉዲቶች ሊይ ተፇፃሚ
አይሆንም፡፡
(ሐ) የአቅራቢው ተጠያቂነት የውሌ ግዳታውን ባሇመወጣቱ ምክንያት

በቀጥታ ሇተከሰቱ ክሶች፣ የካሳ ክፌያ ጥያቄዎች፣ ኪሳራዎች ወይም
ጉዲቶች የተወሰነ ነው፡፡ የአቅራቢው የተጠያቂነት ወሰን ቀዯም ሲሌ
ሉታሰቡ ያሌቻለ ክስተቶችን፣ አጋጣሚዎችን ወይም ከአቅራቢው
የአፇፃፀም ችግር ጋር በተዘዋዋሪ ግንኙነት ያሊቸውን ጉዲዮች
አያካትትም፡፡
41.3 አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ያሇበት አጠቃሊይ ተጠያቂነት ከጠቅሊሊ

የውለ ዋጋ ሉበሌጥ አይችሌም፡፡
41.4 አቅራቢው በሚከተለት አካሊት ምክንያት ሇተከሰተ ክስ፣ የይገባኛሌ

ጥያቄ፣ ኪሳራ ወይም ጉዲት ተጠያቂነት አይኖርበትም፡፡
(ሀ) የግዥ ፇፃሚው አካሌ ማናቸውንም ማከናወን የሚገባውን ጉዲይ

ባሇማከናወኑ፣ በተሰጠው የውሳኔ ሃሳብ ባሇመስራቱ ወይም በአቅራቢው
የተሰጠውን ማናቸውንም ውሳኔ ባሇመፇፀሙ ወይም በመተሊሇፈ
ምክንያት የሚከሰቱ ወይም አቅራቢው ያሌተስማማባቸውን ውሳኔዎች
ወይም የውሳኔ ሀሳቦች እንዱፇጽም በማስገዯደ ወይም መረጃ መስጠት
ሲገባው ባሇመስጠቱ፣
33/53
(ሇ) በአቅራቢው የተሰጡ መመሪያዎች በግዥ ፇፃሚው አካሌ፤ በወኪልችና
በሰራተኞች ወይም በገሇሌተኛ አቅራቢዎች ተገቢ በሆነ መሌኩ
ባሇመፇፀማቸው፣
41.5 ውለን በሚያስተዲዯር ወይም በውለ ሊይ ተፇፃሚ በሚሆን ህግ

በሚወሰነው መሰረት አገሌግልቶቹ ተሰጥተው ካበቁ በኋሊ ባሇው የተወሰነ
ጊዜ ውስጥ አቅራቢው ማናቸውንም የውሌ ግዳታዎቹን በመጣሱ
ምክንያት ሇሚከሰት ሇማናቸውም ነገር ኃሊፉነት ይኖርበታሌ፡፡
42. በአቅራቢው ሉሟለ የሚገባቸው የመዴን ዋስትና ሽፊኖች
42.1 ይህ ውሌ እንዯተፇፀመና አቅራቢው የአገሌግልት የግዥ ማዘዣ

እንዯዯረሰው ስራውን ከመጀመሩ በፉት ከዚህ በታች ሇተዘረዘሩት
አዯጋዎች፣ ገዯቦች እና ሁኔታዎች አስፇሊጊ የሆነውን የመዴን ዋስትና
ሽፊን ያቀርባሌ፣ ላልች ማናቸውም ንዐስ ተዋዋዮች ወይም ንዐስ ሥራ
ተቋራጮች ይህን ዓይነቱን የመዴን ዋስትና ሽፊን እንዱያወጡ፣ ጠብቀው
እንዱያቆዩ እና ተፇፃሚ እንዱያዯርጉ ያዯርጋሌ።
(ሀ) በውለ መሠረት ሇቀጠራቸውና ሇላልች ሰዎች ወይም ተዋዋዮች እና

ሇራሱ የሚሆን የጤና የመዴን ዋስትና ሽፊን፡፡ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
የአቅራቢውን የህክምና ወጪ በተመሇከተ ተጠያቂነት አይኖርበትም፡፡
(ሇ) አቅራቢው በሰራተኞቹ ሊይ ጉዲት የሚያስከትሌን ህመም ወይም የስራ
ሊይ የኢንደስትሪ አዯጋ በተመሇከተ ሊሇበት ተጠያቂነት፡፡
(ሐ) ውለን ሇመፇፀም አገሌግልት ሊይ በዋለ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
መሳሪያዎች ሊይ ሇሚዯርስ ጉዲት ወይም ኪሳራ፡፡
(መ) በሶስተኛ ወገኖች ወይም በግዥ ፇፃሚው አካሌ እና ከውለ አፇፃፀም
የሚነሳ የማናቸውም ዴርጅት ሰራተኛ ሊይ ሇሚዯርስ አዯጋ እና
የፌትሐብሔር ተጠያቂነት፡፡
(ሠ) ከውለ ጋር በተያያዘ በአካሌ ሊይ በዯረሰ የአካሌ ጉዲት ምክንያት
ሇሚከሰት የሞት አዯጋ ወይም ቋሚ አካሌ ጉዲት፡፡
42.2 ይህ የመዴን ዋስትና ሽፊን እንዱኖር በማዴረጉ ምክንያት የግዥ

ፇፃሚው አካሌ አቅራቢው በዚህ ውሌ መሰረት የሚኖርበትን ወይም
ሉዯርስበት የሚችሌን አዯጋ ወይም ስጋት በተመሇከተ አስፇሊጊውን
ምርመራ ወይም ጥናት አዴርጓሌ ተብል ሉወስዴ ወይም በዚህ መሌኩ
ሉተረጉም አይችሌም፡፡ አቅራቢው የራሱን ስጋቶች ወይም አዯጋዎች
ይመረምራሌ፡፡ በዚህ መሰረት አስፇሊጊ ነው ተብል ከታመነበት ከሊይ
ከተገሇፀው የመዴን ዋስትና ሽፊን የበሇጠ እና/ወይም በቂ የሆነ ዋስትና
ያቀርባሌ፡፡ ይሁን እንጂ አቅራቢው ውለን መፇፀም ባሇመቻለ ወይም
ማናቸውንም ላልች ግዳታዎቹን ባሇመፇፀሙ ምክንያት ሇሚከሰት
34/53
ተጠያቂነት አስፇሊጊውን፣ በቂ የሆነውን እና ሇውለ ዘመን
የሚያስፇሌገውን የመዴን ዋስትና ዓይነት ከማቅረብ ኃሊፉነት ነፃ ሉሆን
42.3 የመዴን ዋስትና ሽፊን በአቅራቢው ወጪ እና ኪሳራ የሚቀርብ ሲሆን

ይህም በቀጥታ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ የሚከፇሌ አይዯሇም፡፡
42.4 በዚህ አንቀጽ ውስጥ የሚፇሌጉት ወይም የተዯነገጉት የመዴን ዋስትና

ፖሉሲዎች በኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዱሞክራሲያዊ ሪፑብሉክ ውስጥ ይህን
ዓይነቱን ስራ ይሰራ ዘንዴ ህጋዊ የንግዴ ፌቃዴ በተሰጠው የመዴን
ዋስትና ተቋም በጽሁፌ ተዘጋጅቶ የተሰጠ መሆን አሇበት፡፡
42.5 የመዴን ዋስትና ሽፊኑ በውለ ዘመን ሙለ በሙለ ተፇፃሚ መሆን

አሇበት፡፡ ማናቸውም መሰረታዊ ሇውጥ ሲዯረግ ወይም የመዴን ዋስትና
ሽፊኑ ሲሰረዝ አቅራቢው ወይም የመዴን ዋስትና ሽፊን የሚሰጠው
ተቋም ቢያንስ ከ30 ቀናት በፉት ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ማሳወቅ
አሇበት፡፡
(ሀ) ይህ ውሌ ሲፇረም እና የአገሌግልት ግዢ ማዘዣ ተሰጥቶ ስራ

ከመጀመሩ በፉት አቅራቢው ወይም የመዴን ዋስትና የሚሰጠው ተቋም
የመዴን ዋስትና መስፇርቶች በሙለ መሟሊታቸውን በማረጋገጥ የመዴን
ዋስትና ሽፊን የምስክር ወረቀት ያቀርባሌ፡፡ ይህ የምስክር ወረቀት
በአግባቡ ታይቶ እንዱጸዴቅ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ይቀርባሌ፡፡ ውለ
ፀንቶ በሚቆይበት ጊዜ ውስጥ አቅራቢው ወይም የመዴን ዋስትና ሽፊን
ሰጪው ዴርጅት በመዴን ዋስትና ፖሉሲዎች ወይም ሽፊኖች ሊይ
ተገቢው እዴሳት ወይም ላልች ሇውጦች መዯረጋቸውን ሇማረጋገጥ
የመዴን ዋስትና ሽፊን የምስክር ወረቀት ይሰጣሌ፡፡
43. ጤና እና ዯህንነት
43.1 አቅራቢው አገሌግልቶችን በሚሰጥበት ጊዜ በዚህ ጉዲይ ሊይ ተፇፃሚ

የሆኑ ዯንቦች እና የአሰራር መመሪያዎችን ጨምሮ በግዥ ፇፃሚው አካሌ
በወጡ ፖሉሲዎች እና አሰራሮች መሰረት ሰራተኞቹ አግባብነት
ያሊቸውን የጤና እና ዯህንነት መስፇርቶች እንዱሁም ላልች
መመሪያዎች በአግባቡ ማክበራቸውን እና ተፇፃሚ ማዴረጋቸውን
ያረጋግጣሌ፡፡
43.2 አቅራቢው ምንጊዜም በውለ ውስጥ ወይም ከውለ ጋር በተያያዘ ያለበትን

ግዳታዎች በግዥ ፇፃሚው አካሌ ቅጥር ግቢ ውስጥ በሚያከናውንበት
ጊዜ ከራሱ ሰራተኞች ጋር በተያያዘ የራሱን ዝርዝር የጤናና ዯህንነት
የሥራ ፖሉሲ አውጥቶ ያስፇጽማሌ፡፡
35/53
43.3 አቅራቢው በአጠቃሊይ የጤናና ዯህንነት ጉዲዮች ሊይ አግባብነት ካሊቸው
የመንግስት አካሊት ጋር ወይም ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ጋር ተገቢውን
ውይይት እና ግንኙነት የሚያዯርግ አንዴ የጤናና ዯህንነት ተወካይ
መመዯብ ይኖርበታሌ፡፡
43.4 አቅራቢው በግዥ ፇፃሚው አካሌ የአዯጋ ምዝገባ አሰራር እና በራሱ

በአቅራቢው የአዯጋ የሪፖርት አቀራረብ ሊይ በመመስረት ሰራተኞቹ
የአዯጋ ምዝገባ ስርዓትን እንዱከተለ ያዯርጋሌ፡፡
43.5 ሉገሇጹ የሚገባቸው አዯጋዎች በሙለ ወዱያውኑ ሥሌጣን ሊሇው ኃሊፉ

እንዱቀርቡ ያዯርጋሌ፡፡
43.6 የእሳት አዯጋ ወይም ላሊ ማናቸውም አዯጋ ሲከሰቱ ተገቢውን የመከሊከያ

እርምጃ ሇመውሰዴ በወጡ የመከሊከያ ተግባራት ሊይ የአቅራቢው
ሰራተኞች መተባበራቸውን ያረጋግጣሌ፡፡ ማናቸውም የአቅራቢውን የስራ
ቦታ የአሰራር ሇውጦች ወይም ላልች ክስተቶች ምናሌባትም እንዯዚህ
ዓይነት አዲዱስ አዯጋዎችን ወይም ስጋቶችን ሉጨምሩ የሚችለ ከሆነ
ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ያሳውቃሌ፡፡
43.7 የአቅራቢው ሠራተኞች በማናቸውም ጊዜ ሇሚከሰቱ ወይም ሉከሰቱ

ሇሚችለ ማናቸውም አዯጋዎች የሚከተለትን ጨምሮ በአግባቡ ሇይተው
እንዱያውቁ ስሌጠና ይሰጣቸዋሌ።
(ሀ) በግዥ ፇፃሚው አካሌ ቅጥር ግቢ ውስጥ በማናቸውም ሰው ሊይ ሉዯርስ

የሚችሌ የመቁሰሌ አዯጋ እና፣
I. የሚቻሌ ከሆነ ማናቸውም ሰው ሊይ አዯጋ ሳይዯርስ ይህን ዓይነቱን

ሁኔታ በአግባቡ ሇመቆጣጠር፤ ወይም
II. ይህን ዓይነቱን ሁኔታ ሥሌጣን ሊሇው ኃሊፉ ሇማሳወቅ፣
(ሇ) በግዥ ፇፃሚው አካሌ ፖሉሲዎች መሰረት በእሳት አዯጋ መከሊከሌ
ትምህርቶች/ስሌጠናዎች ሊይ መገኘትን ጨምሮ ሉኖሩ የሚችለ የእሳት
አዯጋ ስጋቶች እና ጥንቃቄዎች እንዱሁም የአሰራር ዯንቦች፣
(ሐ) ፀጥታ
(መ) ስጋት መቀነስ፣
(ሠ) ዋና ዋና የአዯጋ ክስተቶች፣
43.8 አቅራቢው አስፇሊጊ የሆኑት የመጀመሪያ እርዲታ አቅርቦቶች ያቀርባሌ፣

ሰራተኞቹ በግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚፇሇገው መሰረት የመጀመሪያ
እርዲታ አሰጣጥ ሂዯትን በተመሇከተ ተገቢውን መመሪያ ማክበራቸውን
36/53
43.9 አቅራቢው በማናቸውም ጊዜ ጥቅም ሊይ በመዋሌ የሚገኙ መሳሪያዎች
እና ተፇፃሚ የሆኑ አሰራሮች ከግዥ ፇፃሚው አካሌ የእሳት አዯጋ ፖሉሲ
ጋር መጣጣማቸውን ያረጋግጣሌ፡፡
43.10 አቅራቢው ምንጊዜም ከግዥ ፇፃሚው አካሌ የእሳት አዯጋ መከሊከሌ፣
የፀጥታ እና ዯህንነት አማካሪዎች ጋር ይተባበራሌ፣ በነዚህ አካሊት
የሚሰጡትን ተቀባይነት ያሊቸውን አሳማኝ መመሪያዎች ይፇፅማሌ፡፡
44. የአእምሯዊ እና ኢንደስትሪያዊ ንብረት ባሇቤትነት መብቶች
44.1 አቅራቢው ውለን በመፇፀም ሂዯት ያገኛቸው፣ ያጠናቀራቸው ወይም

ያዘጋጃቸው ሪፖርቶች እና ዲታዎች ሇምሳላ ካርታዎች፣ ዱያግራሞች፣
ንዴፍች፣ ዝርዝር መግሇጫዎች፣ እቅድች/ፕሊኖች፣ ስታስቲኮች፣ ስላቶች፣
ዲታቤዞች፣ ሶፌትዌር እና ዯጋፉ ምዝገባዎች ወይም መረጃዎች የግዥ
ፇፃሚው አካሌ ፌፁማዊ ንብረት ሆነው ይቆያለ፡፡ አቅራቢው ይህንን
ሲያጠናቅቅ እነዚህን መረጃዎች እና ሰነድች ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ
ያስረክባሌ፡፡ አቅራቢው የነዚህን ሰነድች እና መረጃዎች ቅጂ ይዞ ሉያቆይ
አይችሌም፣ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ በቅዴሚያ የጽሁፌ ስምምነት ሳያገኝ
ከውለ ጋር ሊሌተያያዙ ዓሊማዎች አይጠቀምም፡፡
44.2 አቅራቢው ላልች ማናቸውም አገሌግልቶች በሚሰጥበት ጊዜ በዚህ ውሌ

ውስጥ ከሰጣቸው አገሌግልቶች ጋር በተያያዘ ወይም እነዚህን በሚጠቅስ
መሌኩ ማናቸውንም ጽሁፍች አያሳትምም ወይም ከግዥ ፇፃሚው አካሌ
በቅዴሚያ የጽሑፌ ስምምነት ሳያገኝ ከዚህ አካሌ ያገኛቸውን መረጃዎች
ሇላሊ ወገን አሳሌፍ አይሰጥም፡፡
44.3 በውሌ አፇፃፀም ሂዯት የተገኙ የቅጂ መብቶች እና ላልች አእምሯዊ

ወይም ኢንዯስትሪያዊ ንብረት መብቶች ጨምሮ ማናቸውም ውጤቶች
ወይም መብቶች የግዥ ፇፃሚው አካሌ ፌፁማዊ ንብረት ሲሆኑ ይህ አካሌ
ያሇ ማናቸውም መሌክዓ ምዴራዊ ወይም ላሊ ገዯብ እነዚህ የአእምሯዊ
እና ኢንዯስትሪያዊ ንብረት መብቶች ሉያሳትም፣ ሉሰጥ ወይም አግባብ
ነው በሚሇው መሌኩ ሉያስተሊሌፌ ይችሊሌ፡፡
44.4 በዚህ ውሌ መሰረት ተሊሌፇው ሉሰጡ የሚችለ ማናቸውንም መረጃዎች፣

ሂዯት፣ ዕቃ፣ ቁስ ወይም ላልች ነገሮች በመጠቀም፣ ተግባራዊ በማዴረግ፣
በማቅረብ ወይም በማስረከብ ምክንያት ማናቸውም ወጪዎች፣ የካሳ ክፌያ
ጥያቄዎች፣ የፌ/ቤት ክርክሮች፣ ወጪዎች እና ላልች የይገባኛሌ
ጥያቄዎች ቢከሰቱ እና የነዚህ አጠቃቀምም በማናቸውም ሰው አእምሯዊ
ንብረት መብቶቸ ሊይ ጥሰት የሚያስከትለ ከሆነ አቅራቢው ሇግዥ
ፇፃሚው አካሌ ካሳ ሇመክፇሌ ወይም እንዱከፇሇው ሇማዴረግ
ተስማምቷሌ፡፡
37/53
45. የአገሌግልት መረጃ
45.1 አቅራቢው ከግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚያዯርገው ስምምነት መሠረት

በየጊዜው የግዥ ፇፃሚው አካሌ በብቸኝነት ተጠቃሚ የሚሆንበትን
የአገሌግልት መረጃ ያቀርብሇታሌ፡፡
45.2 አቅራቢው መረጃዎቹን ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ በሰጠበት ቀን መረጃዎቹ

የተሟለ እና ትክክሇኛ መሆናቸውን ያረጋግጣሌ፣ ዋስትና ይሰጣሌ።
እንዱሁም በአንቀጽ 44 መሰረት የአገሌግልት መረጃዎች ሇማሳተም
ወይም ሇመቀበሌ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ሊይ ማናቸውንም ተጠያቂነት
የሚያስከትሌ መረጃ/ዲታ ያሊካተተ መሆኑን ያረጋግጣሌ፡፡
45.3 የአገሌግልት መረጃው የተሟሊ ወይም ትክክሇኛ ባሌሆነበት ወቅት፣

አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ያሌተሟለትን ወይም የተዘሇለትን
በመግሇጽ በአሌግልት መረጃው ውስጥ ስሇሚጨመሩ ወይም ስሇሚሻሻለ
ሁኔታዎች ወዱያውኑ ያሳውቃሌ፡፡
45.4 አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ከሮያሉቲ ክፌያ ነፃ የሆነ የአገሌግልት

መረጃ ሇመጠቀምና በስራ ሊይ ሇማዋሌ፣ እንዱሁም በውስጡ ያለትን
ማንኛውንም አገሌግልቶች በየጊዜው ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ይሰጣሌ፡፡
የግዥ ፇፃሚ አካለ በንዐስ አንቀጽ 44.4 ወይም በዚህ ውሌ በተቀመጠው
መሰረት ሇአቅራቢው ምንም አይነት የአሌግልት መረጃን የማሳየት ወይም
የማስተዋወቅ መብት ሊይሰጠው ይችሊሌ፡፡
45.5 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇራሱ ብቸኛ መጠቀሚያ ይሆነው ዘንዴ

በአቅራቢው የተሰጡትን የአገሌግልት መረጃዎች በመንግስት አካሌ
ካታልጎች ሊይ በየጊዜው ሉያወጣቸው የሚችሌ ሲሆን የዚህም ዓሊማ
በአላክትሮኒክ ፍርማት ተዘጋጅቶ በኢትዮጵያ የፋዯራሌ መንግስት
የውስጥ መገናኛ ኔትዎርኮች ሊይ እንዱሇቀቅ ሇማዴረግ ወይም በየጊዜው
በሚውጡ በመንግስት አካሌ ውጫዊ ዴረ-ገጽ ወይም በማናቸውም ላሊ
የኤላክትሮኒክስ ሚዱያዎች ሇመሌቀቅ ነው፡፡
45.6 የአገሌግልት መረጃው ከመታተሙ በፉት አቅራቢው በአግባቡ ተመሌክቶ

እንዱያፀዴቀው አግባብነት ያሊቸውን የካታልግ ክፌልች አንዴ ቅጂ
በግዥ ፇፃሚው አካለ የሚሰጠው ሲሆን ይህ ዓይነቱ ማረጋገጫ ያሇ በቂ
ምክንያት ሉከሇከሌ ወይም ሉዘገይ አይችሌም፡፡ ጥርጣሬን ሇማስወገዴ
ሲባሌ በአንቀጽ 44.6 መሰረት ወይም በላልች የዚህ ውሌ ገዯቦች ሊይ
በመመስረት አቅራቢው ከሰጠው ማረጋገጫ ጋር በተያያዘ የግዥ ፇፃሚው
አካሌ በማናቸውም የአገሌግልት ካታልግ ውስጥ የአገሌግልት
መረጃዎቹን እንዲይጠቀም የመከሌከሌ መብት ሇአቅራቢው አሌተሰጠም፡፡
38/53
45.7 የአንቀጽ 13 እና 44.8 ዴንጋጌዎች እንዯተጠበቁ ሆነው በግዥ ፇፃሚው
አካለ ካታልግ ውስጥ በየጊዜው ከተካተቱ አገሌግልቶች ወይም መረጃዎች
ወይም መሳሪያዎች ወይም የአገሌግልቶቸ መግሇጫ ጋር በተያያዘ
ሇሚነሱ ማናቸውም ተጠያቂነት፣ ኪሳራ፣ ወጪ፣ ክፌያ፣ ካሳ ወይም
የፌ/ቤት ክርክር አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚው አካለ ካሳ ሇመክፇሌ ወይም
እንዱከፇሇው ሇማዴረግ ተስማምቷሌ፡፡
45.8 አቅራቢው በግዥ ፇፃሚው አካሌ ፇቃዯኝነት ወይም ግዴየሇሽነት

ሇሚፇጠሩ ማንኛቸውም የተሳሳቱ የአገሌገልቶች መግሇጫዎች ወይም
አገሌገልቶችን ከማስተዋወቅ ጋር በተያያዘ በግዥ ፇፃሚው አካሌ
ሇሚፇጠር ማንኛውም ተጠያቂነት፣ ኪሳራ፣ ወጪ፣ ክፌያ፣ ካሳ ወይም
የፌ/ቤት ክርክር ችግሮች አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚው አካለ ካሳ ሇመክፇሌ
ወይም እንዱከፇሇው ሇማዴረግ አሌተስማማም ወይም አይጠበቅበትም፡፡
46. የሂሳብ አያያዝ፣ ኢንስፔክሽንና ኦዱት
46.1 አቅራቢው በዚህ ውሌ መሠረት ሇሚያቀርባቸው አገሌግልቶች አሇም አቀፌ

የሂሳብ አያያዝ መርሆችን የተከተሇ ትክክሇኛ የሆኑ የሂሳብ መዝገቦች
መያዝ ይኖርበታሌ፡፡ የሂሳብ መዝገቦቹ የአገሌግልቶቹን ዝርዝርና ዋጋዎች
በግሌጽ የሚያሳይ መሆን ይኖርበታሌ፡፡
46.2 የፋዳራሌ ጀነራሌ ኦዱተርና የመንግሥት ግዥና ንብረት አስተዲዯር

ኤጀንሲ ወይም የኤጀንሲው ኦዱተሮች በየጊዜው የግዥውን ኢኮኖሚያዊ
ብቃትና ጥራት ሇማረጋገጥ ሰነድችን ሉመረምሩ ይችሊለ፡፡ በዚህ ጊዜ
አቅራቢው እንዯአስፇሊጊነቱ የፅሑፌ ማብራሪያዎች እንዱያቀርብ ሉጠየቅ
ይችሊሌ፡፡ አቅራቢው ከዚህ ውሌ ሁኔታዎች ጋር በማያያዝ ሥሌጣን
በተሰጠው አካሌ የሙስናና ላልች ማጣራቶች ሲዯረጉ ሙለ ትብብር
ማዴረግ አሇበት፡፡
47. የመረጃ (ዲታ) አጠባበቅ
47.1 አቅራቢው ተፇፃሚ የሆኑ የመረጃ ጥበቃ ዯንቦችን በሙለ ያከብራሌ፡፡

በተሇይም የሚከተለትን ሇመፇፀም ተስማምቷሌ፡-
(ሀ) አግባብነት ያሊቸውን ቴክኒካዊ እና ዴርጅታዊ የፀጥታ ጥበቃ

እርምጃዎችን ሇመውሰዴ፣
(ሇ) ከግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚሰጡት መመሪያዎች መሰረት እና በውለ ስር
የተጣለበትን ግዳታዎች ሇመወጣት ሲሌ በግዥ ፇፃሚ አካሌ ስም ስሇ
እርሱ ሆኖ የግሌ መረጃዎችን ፕሮሰስ ሇማዴረግ ብቻ፣
39/53
(ሐ) የግዥ ፇፃሚ አካለ አግባብነት ያሇውን የቅዴሚያ ማስጠንቀቂያ
በመስጠት አቅራቢው እነዚህን መስፇርቶች ማሟሊቱን ሇማረጋገጥ ኦዱት
እንዱያዯርገው ሇመፌቀዴ እና/ወይም በዚህ አንቀጽ ስር የተዯነገጉትን
ግዳታዎቹን መወጣቱን የሚያረጋግጥ ማስረጃ ሇግዥ ፇፃሚ አካለ
ሇማቅረብ፣
47.2 አቅራቢው ማናቸውንም ያሌተፇቀደ መረጃዎች ፕሮሰስ በማዴረጉ፣

በማውዯሙ እና/ወይም ሠራተኞቹ ፕሮሰስ ተዯርገው የተጠናቀቁ
መረጃዎችን በማውዯማቸው ወይም በማጥፊታቸው ወይም በማበሊሸታቸው
ምክንያት በውለ አፇፃፀም ሂዯት ወይም በተዋዋዮች መካከሌ ስምምነት
ሊይ በተዯረሰው ጊዜ ውስጥ በማናቸውም ግሇሰብ ወይም ህጋዊ ሰው
ሇሚቀርብ የካሳ ክፌያ፤ የጉዲት ካሳ ወይም ወጪ ጥያቄ ሇግዥ ፇፃሚ
አካለ ካሳ ሇመክፇሌ ወይም እንዱከፇሇው ሇማዴረግ ተስማምቷሌ፡፡
48. ክሇሳ
48.1 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ባሇሥሌጣን በሚጠይቀው መሠረት በዚህ የውሌ

ሁኔታዎች ከቀረቡት አገሌግልቶች በተገናኘ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
የእርካታ ዯረጃ ሇማየት አቅራቢውን ሲጠራ ስብሰባ ሊይ ተገኝቶ የውይይቱ
ተካፊይ መሆን ይጠበቅበታሌ፡፡ በውይይቱ ሊይ የሁሇቱም ተዋዋይ ወገኖች
ከፌተኛ ባሇሙያዎችና ላልች ሠራተኞች ተሳታፉ ይሆናለ፡፡ ሁሇቱም
ወገኖች የውይይት አጀንዲ በስምምነት ያዘጋጃለ፡፡
49. የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና
49.1 አቅራቢው ውለ ከተፇረመ በኋሊ ባለት አሥራ አምስት (15) ቀናት ውስጥ
ሇመሌካም አፇፃፀም ዋስትና በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች የተጠቀሰውን ዋስትና
ያቀርባሌ፡፡
49.2 የውሌ ማስከበሪያ ዋስትናው ገንዘብ አቅራቢው የውሌ ግዳታዎችን

መወጣት ሲያቅተው በግዥ ፇፃሚው አካሌ ሊይ ሇሚዯርሰው ማንኛውም
ኪሣራ በካሣ መሌክ ይከፇሊሌ፡፡
49.3 የውሌ ማስከበሪያ ዋስትናው በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ በተጠቀሰው

የገንዘብ አይነትና መጠን በጥሬ ገንዘብ፣ በተረጋገጠ ቼክ፣ በላተር ኦፌ
ክሬዱት ወይም በባንክ ዋስትና መቅረብ አሇበት፡፡
49.4 በሌዩ የውሌ ሁኔታዎች በላሊ ሁኔታ ካሌተገሇፀ በስተቀር የአቅራቢው

የውሌ ግዳታዎችና ላልች የዋስትና ጉዲዮች መጠናቀቃቸው ከተረጋገጠ
ከ28 ቀናት ባሌበሇጠ ጊዜ ውስጥ የግዥ ፇፃሚው አካሌ የአፇጻጸም
ዋስትናውን ሇአቅራቢው ይመሌስሇታሌ፡፡
40/53
49.5 ከሊይ በንዐስ አንቀጽ 49.2 የተመሇከተው ቢኖርም በውሌ አፇፃፀም
ግዳታዎች ያሌተሟለ ሁኔታዎች ቢኖሩም እንኳ የግዥ ፇፃሚው አካሌ
የግዥ አጣሪ ኮሚቴ ያሌተሟለት ጉዲዮች በአቅራቢው ምክንያት
አሇመሆኑን ካረጋገጠ የውሌ ማስከበሪያ ዋስትናው ሇአቅራቢው ይመሇሳሌ፡፡
49.6 በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ አንቀጽ 49.5 መሠረት ከውሌ

ማስከበሪያ ዋስትና ሇአቅራቢው መመሇስ ሂዯት ጋር በተያያዘ የግዥ
ፇፃሚው አካሌ እጁ ሊይ ያለ ሰነድች ሇመንግሥት የግዥና ንብረት
አስተዲዯር ኤጀንሲ ወይም ላልች ህጋዊ አካሊት ማስረከብ ሲኖርበት
ሰነድቹን ማስረከብ ይኖርበታሌ፡፡
ረ. ውሌ አፇፃፀም
50. የአገሌግልቶች ተፇፃሚነት ወሰን
50.1 የሌዩ የውሌ ሁኔታዎች እንዯተጠበቁ ሆነው የሚሰጡት አገሌግልቶች

በክፌሌ 6 የመስፇርቶች/ፌሊጎቶች ሠንጠረዥ ውስጥ በተገሇፀው መሰረት
ይሆናሌ፡፡
50.2 አገሌግልቶቹ በማናቸውም የርክክብ መመሪያዎች፣ የአገሌግልት ግዢ

ማዘዣ ወይም በተዋዋዮች መካከሌ በሚዯረግ የጽሁፌ ስምምነት መሰረት
በግዥ ፇፃሚ አካለ የስራ ቦታ የሚከናወኑ ይሆናሌ፡፡
51. ተፇሊጊ ውጤቶች (deliverables)
51.1 የሚሰጡት አገሌግልቶች የሚከተለትን መረጃዎች/ውጤቶች በአቅራቢው

እንዱቀርቡ በሚፇሇግበት ጊዜ፡
(ሀ) መረጃው/ውጤቱ በፌሊጎት መግሇጫው ውስጥ በተጠቀሰው መሰረት እና

በሚፇሇገው ቅርጽ ይቀርባሌ፡፡ ይህ ዓይነቱ ቅርጽ በፌሊጎት መግሇጫ
ውስጥ ካሌተገሇፀ፣ አቅራቢው ሥሌጣን ባሇው ኃሊፉ በሚሰጠው
መስፇርት መሰረት ሙያዊ ዯረጃውን በጠበቀ ቅጽ የሚቀርብ ይሆናሌ
(የማስረከቢያ ጊዜውንም ያካትታሌ)፡፡
(ሇ) የግዥ ፇፃሚ አካለ የቀረቡት መረጃዎች ወይም ውጤቶች አጥጋቢ የሆነ
የጥራት ዯረጃ እና/ወይም መጠን የጠበቁ ካሌሆኑ በፌሊጎት መግሇጫው
ወይም በግዥ ፇፃሚ አካለ ሇአቅራቢው እንዱታወቅ የተዯረገ መስፇርት
ያሊሟለ ከሆኑ በራሱ ውሳኔ ሉቀበሌ ወይም ውዴቅ ሉያዯርግ ይችሊሌ፡፡
41/53
(ሐ) የግዥ ፇፃሚው አካለ ውጤቶቹን ወይም መረጃዎቹን ውዴቅ ያዯረገበትን
በቂ ምክንያት በጽሁፌ ሳያቀርብ (ሙለ በሙለ ወይም በከፉሌ)
ማናቸውምን መረጃ አሌቀበሌም ሉሌ አይችሌም፡፡
(መ) የግዥ ፇፃሚ አካለ ማናቸውምን መረጃዎች/ውጤቶች ውዴቅ የማዴረግ
መብቱን ከመገሌገሌ ጋር በተያያዘ አሇመግባባት ቢከሰት በአሇመግባባት
አፇታት ሥርዓት መሰረት መፌትሔ እንዱሰጠው ይዯረጋሌ፡፡
51.2 ተቀባይነት ያሊቸው ውጤቶች/መረጃዎች በሙለ በግዥ ፇፃሚ አካሌ ዘንዴ

ተቀባይነት ባሊቸው ላልች ውጤቶች/መረጃዎች በአቅራቢው ተተክተው
እንዱቀርቡ ይዯረጋሌ (በግዥ ፇፃሚ አካሌ ሊይ ተጨማሪ ወጪ
ሳያስከትሌ)፡፡
52. የአገሌግልቶች አፇፃፀም
52.1 የአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 56.1 ዴንጋጌ እንዯተጠበቀ ሆኖ

አቅራቢው በራሱ ወጪ በውለ መሰረት አገሌግልቶችን ሇመስጠት
የሚያስፇሌጉትን ሠራተኞች፣ መሳሪያዎች፣ መገሌገያዎች እና ላልች
ቁሳቁሶችን በሙለ ያቀርባሌ፡፡
52.2 የፌሊጎት መግሇጫው ውስጥ የተካተቱ ቀናት፣ ቅፆች፤ የአገሌግልት

አፇጻጸም፤ የርክክብ ዘዳ፤ አግባብነት ያሇው የስራ አፇፃፀም መሇኪያዎች፣
በቀናት መፇፀም የሚገባቸው ተግባራት፣ አነስተኛ የስራ አፇፃፀም ዯረጃ
እንዱሁም ውለን በተመሇከተ ጥቅም ሊይ የሚውለ የስራ አፇፃፀም
መሇኪያ ዘዳዎች በአቅራቢው በጥብቅ እንዱከበሩ ይዯረጋሌ፡፡
52.3 ጊዜ ማሇት አቅራቢው በዚህ ውሌ ውስጥ ከገባው ግዳታዎች ጋር

የተያያዙ መሰረታዊ ጉዲዮች ወይም ጉዲይ ነው፡፡
52.4 የፌሊጏት መግሇጫው የአገሌግልቶች አፇፃፀም ዴንጋጌ ካስቀመጠ፣

አቅራቢው በሰነደ ውስጥ በተዯነገገው መሰረት የተቀመጠውን የጊዜ
ፕሮገራም በጥብቅ በማክበር አገሌግልቶቹን ሇመፇፀም ተስማምቷሌ፡፡
52.5 የመንግስት አካሌና አቅራቢው በቅን ሌቡና አንዲቸው ከላሊው ጋር

የሚተባበሩ ሲሆን መረጃዎችንና መመሪያዎችን በመሇዋወጥ የግዥ ፇፃሚ
አካሌ ከውለ የተሟሊ ጥቅም እንዱያገኝ ሇማስቻሌ አግባብነት ያሇውን
እርምጃ ሁለ ይወስዲለ፡፡ አገሌግልቶቹን በሚሰጡበት ጊዜ ሁለ
አቅራቢው በስራ ቦታው ከሚሰጡ ከላልች አገሌግልቶች ጋር በተያያዘ
በግዥ ፇፃሚ አካሌ ከተመዯቡ ከላልች ከማናቸውም አቅራቢዎች ጋር
ይተባበራሌ፡፡
52.6 በውለ ገዯቦች ከሚመጡ ከላልች ከማናቸውም ተጨማሪ ግዳታዎች

በተጨማሪ ማናቸውም የሰራተኛ፣ የክፌያ መጣኔ ወይም የቅጥር ሁኔታ
42/53
ወይም የሥራ ሰአት ወይም ላልች ቴክኖልጂያዊ መሠረታዊ ሇውጦች
በሚኖሩበት ጊዜ እነዚህ የተሻሻለ ስምምነቶች/ሁኔታዎች ተፇፃሚ
ከመዯረጋቸው ቢያንስ ከአንዴ ወር በፉት ሇግዥ ፇፃሚ አካሌ ማሳወቅ
የአቅራቢው ግዳታ ነው፡፡
52.7 ከአገሌግልቶቹ አፇፃፀም ጋር በተያያዘ እንዯሁኔታው አስፇሊጊነት

አቅራቢው በግዥ ፇፃሚ አካሌ በተወሰነው ቅፅ፣ ቋንቋና ጊዜ መረጃ
ይሰጣሌ፡፡
52.8 አቅራቢው በውለ መሰረት አገሌግልቱን እንዲይሰጥ የሚያዯርገው

ማናቸውም ዴርጊት ሲያጋጥመው የግዥ ፇፃሚ አካሌ አባሌ፣ ኃሊፉ
ወይም ሰራተኛ ያሌተዯረገ ነገር መኖሩን ካወቀ፣ አቅራቢው ያሇውን
እውነታ ወዱያውኑ ስሌጣን ሇተሰጠው ኃሊፉ ያሳውቃሌ፡፡ አቅራቢው
ይህንን አንቀፅ አክብሮ መገኘቱ በማናቸውም መሌኩም ቢሆን በዚህ ውሌ
ውስጥ ካለት ከማናቸውም ግዳታዎቹ ነፃ ሉያዯርገው አይችሌም፡፡
52.9 አቅራቢው በውለ ውስጥ ያለበትን ማናቸውንም ግዳታዎቹን እንዱወጣ

ሇማስቻሌ ግዥ ፇፃሚ አካሌ ፖሉሲዎቹን፤ ዯንቦችን፣ አሰራሮቹን፣
የጥራት ዯረጃዎች ቅጂዎችን ሇአቅራቢው የሚሰጠው ይሆናሌ። (በነዚህ
ሰነድች ሊይ የሚዯረጉ ማናቸውንም ማሻሻያዎች ወዱያውኑ ሇአቅራቢው
ያሳውቃሌ)፡፡
52.10 አስፇሊጊ በሚሆንበት ጊዜ ግዥ ፇፃሚው አካሌ በስራ ቦታው ከውለ ጋር

በተያያዘ ግዳታቸውን ሲወጡ የአቅራቢው ሰራተኞች የሚጠቀሙባቸውን
አስፇሊጊ ፖሉሲዎችን፣ ዯንቦች፣ አሰራሮች እና የጥራት ዯረጃዎች
አቅራቢው እንዱያወጣ ሉጠይቅ ይችሊሌ፡፡ በዚህ ብቻ ሳይወሰን የስነ
ስርአት እና የቅሬታ አቀራረብ አሰራርን ያካትታሌ፡፡ አቅራቢው የነዚህን
ፖሉሲዎች፣ ዯንቦችና አሰራሮች ቅጂዎች ሇግዥ ፇፃሚ አካሌ የሚሰጥ
ይሆናሌ። (በነዚህ ሰነድች ሊይ የተዯረጉትን ማናቸውንም ሇውጦች ሇግዥ
ፇፃሚ አካሌ ወዱያውኑ ያሳውቃሌ)፡፡
52.11 አቅራቢው ከራሱ ከአቅራቢው አቅራቢዎች ጋር በተያያዘ ስሊሇ ወይም

ሉኖሩ ስሇሚችለ ስሇማናቸውም አገሌግልት የመስጠት ችልታው ሊይ
ችግር ስሇፇጠሩ ወይም ሉፇጥሩ ስሇሚችለ ችግሮች ወዱያውኑ ሇግዥ
ፇፃሚ አካሌ ያሳውቃሌ፡፡
52.12 አቅራቢው ምንጊዜም አገሌግልቶችን በውለ መሰረት የመስጠት ኃሊፉነት

ያሇበት ሲሆን በቢጋሩ መሠረት (በግዥ ፇፃሚ አካሌ ሊይ ተጨማሪ ወጪ
ሳያስከትሌ) የአቅርቦቱን ቀጣይነት ያረጋግጣሌ፡፡ አቅራቢው የአቅርቦቱን
ቀጣይነት ሇማረጋገጥ በግዥ ፇፃሚ አካሌ የፀዯቁ የመጠባበቂያ እቅድችና
ሁኔታዎችን ዝግጁ ያዯርጋሌ፡፡
43/53
52.13 አቅራቢው በራሱ ሰራተኞችም ሆነ በላልች በማናቸውም ጊዜ
አገሌግልቱን የመስጠት ችልታው ሊይ ችግር ካስከተለ ወይም
ሉያስከትለ የሚችለ ከሆነ (አዴማ የመምታት ርምጃን ጨምሮ) ከዚሁ
ጋር በተያያዘ የተወሰደ ወይም ሉወሰዴ የሚችሌ ኢንደስትሪያዊ ርምጃ
ወዱያውኑ ሇግዥ ፇፃሚ አካሌ ያሳውቃሌ፡፡
52.14 አቅራቢው ኢንደስትሪያዊ ርምጃ በሚወስዴበት ጊዜ በግዥ ፇፃሚ አካሌ

ሊይ ተጨማሪ ወጪ ሳያስከትሌ አገሌግልቶቹን በውለ መሠረት
የመስጠት ኃሊፉነት አሇበት፡፡ አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚ አካሌ የፀዯቁ
የመጠባበቂያ ዕቅድችን ወይም ሁኔታዎችን ዝግጁ ማዴረግ አሇበት፡፡
52.15 አቅራቢው በውለ መሰረት አገሌግልቶቹን መስጠት በማይችሇበት ጊዜ፣

አቅራቢው ሇግዥ ፇፃሚ አካሌ የሚያዯርገው ማስተካከያ እንዲሇ ሆኖ
በኢንደስትሪያዊው ርምጃ ወቅት ወይም በላሊ ማናቸውም ክስተት
ተጨማሪ ወጪ ሳያስከትሌ የግዥ ፇፃሚ አካሌ ሰራተኞች የአቅራቢው
ንብረት የሆኑትንና በግዥ ፇፃሚ አካሌ አስፇሊጊ ናቸው የተባለትን
ማሽኖች፣ መስሪያዎች፣ ማቴሪያልች እንዱያገኙና ያሇምንም ገዯብ
እንዱጠቀሙ አቅራቢው ይፇቅዲሌ፡፡
53. የአፇፃፀም መሇኪያ
53.1 በውለ ገዯቦች ከሚኖሩ ተጨማሪ ዝርዝር ግዳታዎች በተጨማሪ፣

በማናቸውም ረገዴ ስሌጣን በተሰጠው ኃሊፉ ዘንዴ ተቀባይነት ያሊቸውን
አገሌግልቶች በውለ ዯረጃና መስፇርት መሠረት መስጠት የአቅራቢው
ግዳታ ነው፡፡
53.2 አቅራቢው በቢጋሩ ውስጥ በተጠቀሰው መሠረት የውለ መስፇርት/ዯረጃ

መሟሊቱን ሇማረጋገጥ ስሌጣን በተሰጠው ኃሊፉ ዘንዴ ተቀባይነት ያሇውን
በአግባቡ በሰነዴ የተያዘ የጥራት ቁጥጥር ስርአት ያዘጋጃሌ፣ ስራ ሊይ
ያውሊሌ፡፡
53.3 በውለ መሠረት ግዥ ፇፃሚ አካሌ ካለት ከማናቸውም ላልች መብቶች

በተጨማሪ ስሌጣን የተሰጠው ኃሊፉ ከሊይ በአንቀፅ 53.2 ስር
የተጠቀሰውን የአቅራቢውን የጥራት ቁጥጥር ስርአት የመመርመር መብት
አሇው፡፡
53.4 በውለ ዘመን ውስጥ ስሌጣን የተሰጠው ኃሊፉ በማናቸውም ጊዜ እየተሰጡ

ያለትን አገሌግልቶች አሰጣጥ ሉመረምር ይችሊሌ፡፡ የግዥ ፇፃሚ አካሌ
ሇሚያዯረገው ምርመራ እና ፌተሻ የሚፇሌጋቸውን መረጃዎች በሙለ
አቅራቢው ያቀርባሌ፤ ይሰጣሌ፡፡
44/53
53.5 የማናቸውም አገሌግልቶች የውሌ አፇጻጸም ክፌሌ ችግር ያሇበት ወይም
በቢጋሩ ውስጥ ከተገሇፀው የተሇየ ሆኖ ከተገኘ ወይም ከግዥ ፇፃሚ አካሌ
ችግር ወይም ቸሌተኝነት ውጪ በሆነ ምክንያት በውለ ዯረጃና መስፇርት
መሠረት የተሰጠ ካሌሆነ፣ አቅራቢው በራሱ ወጪ ችግር አሇበቸው
የተባለትን አገሌግልቶች (ያሇምንም ተጨማሪ ወጪ) ግዥ ፇፃሚ አካሌ
በቂ ነው ብል በሚወስነው ጊዜ ውስጥ መሌሶ ይፇፅመዋሌ/ይሰራዋሌ፤
ይህንን ካሊዯረገ፣ ግዥ ፇፃሚ አካሌ ችግር ያሇባቸው አገሌግልቶች
በሶስተኛ ወገን እንዱፇፀሙሇት የማዴረግ ወይም በራሱ የማከናወን
መብት አሇው፡፡ አገሌግልቶቹን ሇማከናወን ወይም ሇመግዛት በግዥ
ፇፃሚ አካሌ የወጣው ወጪ ሇነዚሁ አገሌግልቶች ሇአቅራቢው ይከፇሌ
ከነበረው የገንዘብ መጠን በሊይ ሆኖ ከተገኘ፣ አቅራቢው ውለን በመጣሱ
ምክንያት ሇግዥ ፇፃሚ አካሌ ሉከፇሌ ከሚገባው ከላሊ ከማናቸውም
የገንዘብ መጠን በተጨማሪ በትርፌ የመጣውን ሌዩነት ጥያቄው
ሲቀርብሇት አቅራቢው ሇመንግስታዊው አካሌ ይከፌሊሌ፡፡
53.6 የውለ አፇጻጸም በአቅራቢው ዴክመት ሳይሆን ከአቅም በሊይ በሆነ

ምክንያት ወይም አቅራቢው ባሌጠበቀው በማንኛውም ሁኔታ ወይም
በግዥ ፇፃሚው አካሌ ምክንያት ቢዘገይ አቅራቢው አገሌግልት
አሰጣጡን ሇማጠናቀቅ ተመጣጣኝ የሆነ የጊዜ ማራዘሚያ ይፇቀዴሇታሌ።
53.7 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በአቅራቢው የሚቀርበውን እያንዲንደ አገሌግልት

በቢጋሩ (Terms of reference) በተቀመጠው መስፇርት መሰረት መሆኑን
ወይም በቢጋሩ ሊይ የተቀመጠ መስፇርት በይኖርም ፕሮፋሽናሌ አቅራቢ
ሉያቀርብ የሚገባውን ሁለ ማሟሊቱን ማረጋገጥ አሇበት። ግዥ ፇፃሚው
አካሌ በውለ አፇጻጸም ጊዜ በየወሩ ባለት የመጀመሪያ 15 ቀናት ውስጥ
ወይም ውለ ከተቋረጠ በኋሊ ባለት 14 ቀናት ውስጥ:-
(ሀ) በውለ አፇጻጸም ጊዜ በየወሩ የታዩትን የውሌ አፇጻጸም ዴክመቶች

ማስታወሻ (የአፇጻጸም ማስታወሻ) ሇአቅራቢው ይሌክሇታሌ።
(ሇ) እያንዲንደ የአፇጻጸም ማስታወሻ በውሌ አፇጻጸም ሂዯት ሊይ

ከታየው የአፇጻጸም ዴክመት ጋር ተመጣጣኝ የሆነ የውሌ ዋጋ ቅነሳ
ቅጣት (Rebate) ማካታት ይኖርበታሌ።
(ሐ) አቅራቢው በአፇጻጸም ማስታወሻው ሊይ የቀረበውን የውሌ ዋጋ ቅነሳ

ቅጣት ካሌተቀበሇው፤ ከተቃወመውና ቅሬታ ካቀረበ በሰባት (7)
ቀናት ውስጥ ስምምነት ሊይ ሇመዴረስ ጥረት መዯረግ አሇበት።
በሰባት ቀናት ውስጥ ጉዲዩ መፌታት ካሌተቻሇ በአሇመግባባቶች
አፇታት ስርዓት መሰረት የሚታይ ይሆናሌ።
(መ) አቅራቢው በአፇጻጸም ማስታወሻ ሊይ በቀረበው የዋጋ ቅነሳ

አስመሌክቶ ማስታወሻው በዯረሰው በሰባት ቀናት ውስጥ ወይም
45/53
ሁሇቱም ተዋዋዮች በተስማሙበት ላሊ ጊዜ ውስጥ ተቃውመውን
ካሊቀረበ ቅነሳው እነዯተቀበሇው ተቆጥሮ ወዱያውኑ ተፇጻሚ
ይሆናሌ።
53.8 በዚህ አንቀጽ 53 የተዘረዘሩት የግዥ ፇፃሚው አካሌ መብቶች በላሊ

ሁኔታ የተሰጡትን መብቶችና መፌትሄዎች የሚጋፈ ወይም የሚቃረኑ
መሆን የሇባቸውም።
53.9 አቅራቢው በግዥ ፇፃሚው አካሌ የአፇጻጸም ሪፖርት (Progress Report)

በቢጋሩ ሊይ ከሰፇረው የአፇጻጸም ጊዜ ጋር በማነጻጸር እንዱያቀርብ
ሲጠየቅ ሇዚሁ ተብል በግዥ ፇፃሚው አካሌ በተዘጋጀው ቅጽ (ፍርማት)
መሰረት ማቅረብ አሇበት።
53.10 ግዥ ፇፃሚው አካሌ አስፇሊጊ ሆኖ ሲያገኘው ሁሇቱም ወገኖች የአፇጻጸም

ብቃታቸውን ሇማሻሻሌ በአፇጻጸም መመዘኛዎች ዙሪያና በላልች ጉዲዮች
ሊይ የመረጃ ሌውውጥ በማዴረግ መተባበር አሇባቸው።
54. አገሌግልት የሚሰጥበት ቦታ
54.1 በተዋዋይ ወገኖች መካከሌ በዋጋ ሊይ የሚዯረገው የውሌ ስምምነት

እንዯተጠበቀ ሆኖ፣ ግዥ ፇፃሚው አካሌ በውለ ዘመን በማናቸውም ጊዜ
በውለ ውስጥ ያለ ቦታዎችን ብዛት የመጨመር ወይም የመቀነስ መብቱ
የተጠበቀ ነው፡፡
54.2 ላሊ ማናቸውም መብት ወይም ማስተካከያ እንዲሇ ሆኖ፣ ምንም እንኳ

አነስተኛው የጊዜ መጠን በነዚህ ሁኔታዎች ውስጥ በግሌፅ ባይጠቀስም፣
ግዥ ፇፃሚው አካሌ በቦታዎቹ ብዛት ሊይ የሚያዯርጋቸውን ጭማሪዎች
ወይም ቅናሾች በተመሇከተ በተቻሇ መጠን የቅዴሚያ ማስታወቂያ
ሇመስጠት ተገቢውን ጥረት ያዯርጋሌ፡፡
55. የግዥ ፇፃሚው አካሌ የሥራ ቦታዎች (Sites) ስሇመጠቀም
55.1 በውለ ዘመን ውስጥ ግዥ ፇፃሚው አካሌ ከአገሌግልቶች መሰጠት ጋር

በተያያዘ በቢጋሩ ውስጥ በተገሇፀው መሠረት ባሇው ቦታ አቅራቢው
የተወሰኑ ቦታዎችን እንዱጠቀም ይፇቀዴሇታሌ፡፡
55.2 አቅራቢው የሥራ ቦታዎቹን ከአገሌግልቶቹ አሰጣጥ ጋር በተያያዘ ብቻ

የሚጠቀምባቸው ሲሆን የአቅራቢው ሰራተኞችም የሥራ ቦታዎቹን ሇዚሁ
አሊማ ብቻ መጠቀማቸውን ያረጋግጣሌ፡፡
55.3 አቅራቢው የሥራ ቦታዎቹ ሁሌጊዜም ንፁህ፣ የተስተካከሇና ሙያዊ

ይዞታ/ሁኔታ ሊይ መሆናቸውን ያረጋግጣሌ፡፡
46/53
55.4 አቅራቢው የሥራ ቦታዎቹን እንዱጠቀም የተሰጠው ፇቃዴ ሇአቅራቢውና
ሇሰራተኞቹ ብቻ ነው፡፡ የሥራ ቦታዎቹን ማናቸውንም ክፌሌ ከግዥ
ፇፃሚው አካሌ በቅዴሚያ በፅሑፌ የተሰጠ ፇቃዴ ሳያገኙ መጠቀም
ወይም መግባት የሚችለት የአቅራቢው ሰራተኞችና ከአገሌግልቶች
አሰጣጥ ጋር በተያያዘ ሇአቅራቢው አስፇሊጊ ነገሮችን የሚያቀርቡ ሰዎች
ብቻ ናቸው፡፡
55.5 ጥርጣሬን ሇማስወገዴ ሲባሌ፣ በስራ ቦታዎች ሇመጠቀምና ሇመግባት

የተሰጠው ፇቃዴ የቦታውን ማናቸውንም ክፌሌ በኪራይ እንዯተሰጠ
አያስቆጥረውም፡፡ የግዥ ፇፃሚው አካሌ ምንጊዜም በነዚህ የሥራ
ቦታዎች ሊይ ሙለ ባሇይዞታና ተቆጣጣሪ ሆኖ የሚቆይ ሲሆን አቅራቢው
የሥራ ቦታዎቹን የብቻው ይዞታ አያዯርገውም ወይም ማናቸውም ጥቅም
አይኖረውም፡፡
55.6 በውለ መሠረት ሇአቅራቢው የተሰጠው መብት እንዯተጠበቀ ሆኖ ግዥ

ፇፃሚው አካሌ ምንጊዜም ሇላች ሶስተኛ ወገኖች የሥራ ቦታዎቹን
እንዱጠቀሙ የመፌቀዴ መብት አሇው፡፡
55.7 አቅራቢው የሥራ ቦታውን በንፅህናና በአግባቡ ይያዛሌ፣ በአግባቡ

ያስጠብቃሌ፡፡
55.8 አገሌግልቶቹን ሇመስጠት ጥቅም ሊይ የሚውለ መሳሪያዎችን

ሇማንቀሳቀስ ጥቅም ሊይ የሚውሌ በቂ የውሃ፣ የጋዝና የኤላክትሪክ
አቅርቦት ግዥ ፇፃሚው አካሌ ያቀርባሌ/ይሰጣሌ፡፡
55.9 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በቢጋሩ ውስጥ በተጠቀሰው መሠረት ከአገሌግልት

አሰጣጥ ሇሚከሰቱ ቆሻሻዎች የማሰባሰቢያ ቦታዎች በማዘጋጀት
ሇማስወገዴ ሁኔታዎችን ያመቻቻሌ፡፡
55.10 አቅራቢው በቅዴሚያ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ የፅሑፌ ፇቃዴ ሳያገኝ በስራ
ቦታዎቹ በማናቸውም ክፌሌ ሊይ ማንኛውንም ሇውጥ ወይም ማሻሻያ
አያዯርግም፡፡
56. መሳሪያዎች እና ማቴሪያልች
56.1 አቅራቢው መሳሪያዎች እና ማቴሪያልችን በአንቀጽ 56.13 እና 56.14

መሰረት ባሇቤትነታቸው ወዯ አቅራቢው እንዱዛወር ካሌተዯረገ በስተቀር
ከውለ ጋር በተያያዘ ጥቅም ሊይ የሚውለትን መሳሪያዎች እና
ማቴሪያልች ማቅረብ እና መግጠም አሇበት፡፡
56.2 መሳሪያዎቹ እና ማቴሪያልቹ በግዥ ፇፃሚው አካሌ በሚቀርቡበት ጊዜ

በዚሁ አካሌ አስፇሊጊ ጥገና እና የአገሌግልት ስራ ይከናወናሌ፡፡
47/53
56.3 የውለ ሥራ መሪ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ስሌጣን ሇተሰጠው ሀሊፉ
መሳሪያዎች ሊይ የታዩ ማናቸውንም ችግሮች ወይም ጉዲቶች
ያሳውቃሌ፡፡ አቅራቢው በራሱ ሠራተኞች ዴርጊት ወይም ቸሌተኝነት
ሇጠፈ ወይም ጉዲት ሇዯረሰባቸው የግዥ ፇፃሚው አካሌ መሳሪያዎች
አስፇሊጊውን ክፌያ በመክፇሌ መሳሪያዎቹ እንዱተኩ ያዯርጋሌ፡፡
56.4 በቢጋሩ ሊይ በተመሇከተው መሰረት አቅራቢው በራሱ ወጪ

አገሌግልቶቹን በመስጠት አስፇሊጊ የሆኑ መሳሪያዎችን ይተክሊሌ፡፡
56.5 አቅራቢው ከውለ ጋር በተያያዘ ጥቅም ሊይ የዋለ መሳሪያዎችን በሙለ

በአምራቹ መመሪያ እና በአሁኑ ወቅት በስራ ሊይ ባለ ዯንቦች መሰረት
በአግባቡ እንዱያዙ ያዯርጋሌ፡፡
56.6 በአቅራቢው ጥቅም ሊይ የዋለ መሳሪያዎች እና ማቴሪያልች በኢትዮጵያ

ሕግ እና በአሇም አቀፌ መመሪያዎች መሰረት አስፇሊጊውን አገሌግልት
በሚሰጡበት ሁኔታ እንዱገኙ ያዯርጋሌ፡፡ አስፇሊጊ በሚሆንበት ጊዜ
አቅራቢው እነዚህ መሳሪያዎች በአስፇሊጊው የአሰራር ሁኔታ ሊይ
መገኘታቸውን ሇማረጋገጥ ስሌጣን ሇተሰጠው ኃሊፉ ማስረጃ ያቀርባሌ፡፡
56.7 አቅራቢው፤
(ሀ) ስኬታማ የሆነ እና አስቀዴሞ በእቅዴ የተያዘ የጥገና ፕሮግራም
ያዘጋጃሌ፣
(ሇ) የአገሌግልቱን ቀጣይነት ሇማረጋገጥ አስቸኳይ የሆኑ የማስተካከያና
የጥገና ሁኔታዎችን ያመቻቻሌ
(ሐ) አስፇሊጊ የሆኑ መሳሪያዎችን በሙለ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ጋር በመሆን
ሇመግዛት ተስማምቷሌ፡፡
(መ) በአገሌግልት አሰጣጥ ሂዯቱ በስራ ቦታው ጥቅማ ሊይ የዋለ መሳሪያዎች
በሙለ የምርመራ እና ፌተሻ አገሌግልት የሚያገኙባቸውን ዯንቦች
መከበራቸውን ያረጋግጣሌ፡፡
(ሠ) አስፇሊጊ ምዝገባዎችን ይይዛሌ፣ በግዥ ፇፃሚው አካሌ አስፇሊጊውን
ማረጋገጫ እና ምርመራ እንዱዯረግ ይህንን ሰነዴ ክፌት አዴርጎ
ይይዛሌ፡፡
56.8 ከውለ ጋር በተያያዘ በአቅራቢው ጥቅም ሊይ የዋሇ ማናቸውም የመገናኛ

ወይም የኤላክትሪክ መሳሪያ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ጥቅማ ሊይ በሚውለ
በማናቸውም መሳሪያዎች ሊይ ጉዲት እንዲያዯርሱ አስፇሊጊውን ጥንቃቄ
ያዯርጋሌ፡፡
56.9 ከውለ ጋር በተያያዘ በአቅራቢው ጥቅም ሊይ እንዱውለ የታሰቡ

ማናቸውም የመገናኛ ወይም የኤላክትሪክ መሳሪያዎች ወዯ ግዥ ፇፃሚው
አካሌ የሥራ ቦታ ከመግባታቸው በፉት በዚሁ አካሌ ምርመራ እና
ማረጋገጫ እንዱዯረግባቸው ያዯርጋሌ፡፡
48/53
56.10 የንዐስ አንቀጽ 56.9 ዴንጋጌ እንዯተጠበቀ ሆኖ አቅራቢው ከውለ ጋር
በተያያዘ በተጠቀማባቸው የመገናኛ እና የኤላክትሪክ መሳሪያዎች ሊይ
ሇሚዯርስ ጉዲት ተጠያቂ ይሆናሌ፡፡
56.11 ግዥ ፇፃሚው አካሌ ከአገሌግልት አሰጣጡ ጋር በተያያዘ አቅራቢው

የሚጠቀምባቸውን መሳሪያዎች በማናቸውም ጊዜ የመመርመር መብት
ያሇው ሲሆን እነዚህ መሳሪያዎች ጥቅም ሊይ ስሇሚውለበት ሁኔታ
ስሌጣን በተሰጠው ኃሊፉ የሚሰጡ ማናቸውንም መመሪያዎች አቅራቢው
ያከብራሌ፡፡
56.12 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በአቅራቢው ወዯ ስራ ቦታው ሇመጡ ሇማናቸውም

መሳሪያዎች ኃሊፉነት አይኖርበትም፣ ክፌያ አይፇጽምም ወይም
አይጠየቅም፡፡
56.13 ይህ ውሌ ተፇፃሚ በሚሆንበት ጊዜ ሇአቅቢው የተሊሇፈ መሳሪያዎች

በሙለ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ እና በአቅራቢው በጣምራ በሚመዯብ
በአንዴ ገሇሌተኛ ባሇሙያ ዋጋቸው እንዱተመን ይዯረጋሌ፡፡ የእነዚህ
መሳሪያዎች ባሇቤትነት ያሇ ምንም ክፌያ ሇአቅራቢው እንዱተሊሇፌ
ይዯረጋሌ፡፡
56.14 ውለ በሚጠናቀቅበት ጊዜ በአቅራቢው የቀረቡ ወይም ባሇቤትነታቸው

በግዥ ፇፃሚው አካሌ ወዯ አቅራቢው እንዱተሊሇፈ የተዯረጉ መሳሪያዎች
በሙለ በዴጋሚ የዋጋ ትመና ተዯርጎሊቸው በቢጋሩ ውስጥ በተገሇፀው
መሰረት ወዯ ግዥ ፇፃሚው አካሌ ባሇቤትነት እንዱተሊሇፈ ይዯረጋሌ፡፡
በመሳሪያዎቹ ዋጋ ሊይ ማናቸውም ጭማሪ ወይም ቅናሽ በሚኖርበት ጊዜ
ይህ ዋጋ ወይም ሌዩነት ሇአቅራቢው በሚከፇሌ የመጨረሻ ክፌያ ሊይ
ይዯመራሌ ወይም እንዱቀነስ ይዯረጋሌ፡፡ ማናቸውም የዋጋ ንረት ከላሇ
በስተቀር መሳሪያዎቹን ወዯ ግዥ ፇፃሚው አካሌ ባሇቤትነት እንዱተሊሇፈ
የሚዯረገው ያሇ ምንም ክፌያ ነው፡፡
57. የአቅራቢው ሠራተኞች
57.1 አቅራቢው በውለ መሠረት የቀጠራቸውን ሠራተኞች ቅጥር እና

የአገሌግልት አሰጣጥ ሁኔታ በተመሇከተ ሙለ ኃሊፉነት አሇበት፡፡
57.2 አገሌግልቶቹ በቢጋሩ ውስጥ በተገሇፀው መሰረት ተሟሌተው

መሰጠታቸውን ሇማረጋገጥ አቅራቢው በቂ ሠራተኞችን ይቀጥራሌ፡፡
በዚህ ብቻ ሳይወሰን የእረፌት ቀናት ወይም ሠራተኞች በህመም
ምክንያት ወይም በላሊ ምክንያት ከስራ በሚቀሩበት ጊዜ አገሌግልቱን
የሚሰጡ የሰሇጠኑ እና ብቃት ያሊቸው ሰራተኞችን በበቂ ሁኔታ ጠብቆ
ሇማቆየት የሚያስፇሌጉትን ሠራተኞች በሙለ ያካትታሌ፡፡
49/53
ከአገሌግልቱቹ ጋር በተያያዘ አቅራቢው አስፇሊጊውን ጥንቃቄ
የሚያዯርጉ፣ ክህልት ያሊቸው እና ከእነርሱ የሚጠበቁትን አገሌግልቶች
በመስጠት ሌምዴ ያሊቸው ሠራተኞችን ብቻ የሚቀጥር ሲሆን እነዚህ
ሰዎች ከሚከተለት ጋር በተያያዘ አገሌግልቶቹን ሇመስጠት በቂ ስሌጠና
የወሰደና እና መመሪያ የሚያውቁ መሆን አሇባቸው፡-
(ሀ) ግሇሰቡ ሉሰራው/ቸው የሚያስፇሌጉ ስራዎችን የማከናወን ብቃት፣

(ሇ) የውለ እና የቢጋሩ ዴንጋጌዎች፣
(ሐ)የግዥ ፇፃሚው አካሌ አግባብነት ያሊቸውን ፖሉሲዎች፣ ዯንቦች፣
አሰራሮች እና ዯረጃዎች
(መ)የግሌ ንጽህና፣ የዯንበኛ አያያዝ፣ ሁኔታዎችን እና የስራ
አጋጣሚዎችን እንዯ አመጣጣቸው ሇመቀበሌ የሚያስችሌ እና
እነዚህን ሁኔታዎች ከጤና ጋር በተያያዘ በጥብቅ የሚከታተሌ
ሠራተኛ፣
(ሠ)ማናቸውንም ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ወይም ከስራው ጋር የተያያዙ እና
በስራው ሂዯት የተገኙ መረጃዎችን ሁለ በጥብቅ ሚስጢር መያዝ፣
57.3 አቅራቢው ሇውለ አሊማ ሲሌ ብቃት ያሊቸውን ሰራተኞች

በሚመሇምሌበት ጊዜ በቢጋሩ መሰረት መስራት አሇበት፡፡
57.4 አቅራቢው የቀጠራቸው ሠራተኞች አስፇሊጊ የሆነ የሥራ ሌምዴ እና

የሙያ ብቃት ያሊቸው መሆኑን ያረጋግጣሌ፡፡
57.5 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇታሰቡት ስራዎች አይመጥኑም የሚሊቸውን

ሠራተኞች ያሇመቀበሌ መብት አሇው፡፡ ሠራተኞች በዚህ ዓይነት ሁኔታ
ተቀባይነት በሚያጡበት ጊዜ አቅራቢው አማራጭ ሠራተኞችን
ያቀርባሌ፡፡ በተጨማሪም ስሌጣኑ የተሰጠው ኃሊፉ አገሌግልት የሚሰጡ
ሰራተኞች ሊይ ወይም በአቅራቢው በተቀጠረ በማናቸውም ሠራተኛ ሊይ
በቂ ምክንያት በሚኖርበት ጊዜ የስነ ስርዓት እርምጃ እንዱወሰዴበት
ወይም ከስራ እንዱሰናበት ሇማዴረግ አቅራቢውን ሉያዘው ይችሊሌ፡፡
አቅራቢውም በተሰጠው መመሪያ መሰረት ወዱያውኑ እርምጃ የሚወስዴ
ሲሆን ሰራተኞች ከስራ ሲሰናበቱ በተቻሇ መጠን በፌጥነት ተተኪ
ሠራተኛ ይመዴባሌ፡፡
57.6 አቅራቢው ስማቸው በዝርዝር መግሇጫ ውስጥ የተካተቱትን ሠራተኞች

በአገሌግልት አሰጣጡ ውስጥ ንቁ ተሳትፍ ማዴረጋቸውን ወይም ስሌጣኑ
በተሰጠው ኃሊፉ ተቀባይነት ባሊቸው ሠራተኞች መተካታቸውን
ያረጋግጣሌ፡፡ አቅራቢው ማናቸውንም ሠራተኛ እና/ወይም የሥራ አጋር
ሇመሇወጥ በሚፇሌግበት ጊዜ በቅዴሚያ ይህን ሀሳቡን ከበቂ ምክንያት
ጋር በማስረዲት እና ዝርዝር መረጃ ስሇተተኪው አጋር እና/ወይም
ሠራተኛ በማቅረብ ስሌጣን ሇተሰጠው ኃሊፉ ማስታወቂያ ይሰጣሌ፡፡
ማናቸውም ሠራተኛ ወይም የሥራ አጋር በግዥ ፇፃሚው አካሌ
50/53
ምክንያታዊ አስተያየት አገሌግልት እንዲይሰጥ በሚዯረግበት ጊዜ
እንዱሁም የአገሌግልቶቹ ጥራት አጠያያቂ በሚሆንበት ወቅት በአንቀጽ
20 መሰረት ይህ ሰራተኛ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ውሳኔ የስራ ውለ
እንዱቋረጥ ተዯርጎ ስራው እስከተሰራበት ቀን ብቻ ሇተሰጡት
አገሌግልቶች ክፌያ ይፇጽማሌ፡፡
57.7 አቅራቢው በስራ ሊይ ያለትን የሥራ ቅጥር ዯንቦች ወይም ላልች

ማናቸውንም ከሰራተኞች የሥራ ቅጥር ጋር የተያያዙ አግባብነት
ያሊቸውን ዯንቦች እና መመሪያዎች በአግባቡ ማክበሩን ያረጋግጣሌ፡፡
አቅራቢው አገሌግልቱን ሇመስጠት የሚቀጠሩ ማናቸውም ሠራተኞች
በአንቀጽ 57.7 ስር በተሰጠው ትርጉም መሰረት ህገ ወጥ በሆነ መንገዴ
አዴል እንዲይፇፀምባቸው ሇማዴረግ አስፇሊጊ የሆኑ እርምጃዎችን በሙለ
ይወስዲሌ፡፡
57.8 አቅራቢው በሚከተለት ጉዲዮች ሊይ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ አስፇሊጊ

መረጃ እንዱያገኝ ያዯርጋሌ፡-
(ሀ) ጎብኚዎችን/እንግድችን ወይም የግዥ ፇፃሚው አካሌ ሰራተኞች

ወይም ንብረት እና ከእነዚህ ጋር ተያያዥነት ያሇው የስነ ስርዓት
ጥሰት፣
(ሇ) የራሱን ሠራተኞች ከፌተኛ የስነ ስርዓት ጥሰት ክስተት፣
57.9 አቅራቢው ሇውለ ዓሊማ ሲሌ የሚከተለትን ሠራተኞች ብቻ ይቀጥራሌ፡-
(ሀ) በቢጋሩ ውስጥ በተቀመጠው መሰረት የግዥ ፇፃሚው አካሌ

ማናቸውንም አነስተኛ የስሌጠና እና የትምህርት መስፇርቶች
እንዱሁም ስሌጣን በተሰጠው ኃሊፉ፣ በሕጉ ወይም በማናቸውም
አካሊት ወይም ማህበራት አስፇሊጊ ናቸው የተባለ የስሌጠና እና
የትምህርት መስፇርቶችን በሙለ የሚያሟለ ሠራተኞች፣
(ሇ) በመሌካም ጤንነት የሚገኙ እና በግዥ ፇፃሚው አካሌ የወጡትን
የንግግር/የግንኙነት እና የግሌ ንጽህና መስፇርቶችን የሚያሟለ፣
(ሐ)ሇስራው በሚያስፇሌገው ዯረጃ አእምሯዊ እና አካሊዊ ጤንነታቸው
በጥሩ ሁኔታ ሊይ የሚገኙ ሠራተኞች፣
57.10 አቅራቢው አገሌግልቱን ሇመስጠት አስፇሊጊ በመሆናቸው የሚቀጥራቸው

ሠራተኞች በመንግስታዊ አካሌ ሰራተኞች ጤንነት ሊይ ጉዲት
የሚያስከትሌ ወይም ሉያስከትሌ በሚችሌ በማናቸውም ዓይነት በሽታ
ወይም ህመም እየተሰቃዩ ያለ ወይም የተሊሊፉ በሽታ የህክምና ክትትሌ
በማዴረግ ሊይ የሚገኙ እና የተሇየ ምሌክት ያሇባቸውን ሠራተኞች
አይቀጥርም፡፡ እንዯዚህ ዓይነት ሁኔታዎች ሲያጋጥሙ ስሇ እያንዲንደ
ክስተት አቅራቢው ወዱያውኑ ጉዲዩን ስሌጣን ሇተሰጠው ኃሊፉ
ያስታውቃሌ፡፡ አቅራቢው በግዥ ፇፃሚው አካሌ የስራ ቦታ አስፇሊጊውን
51/53
አገሌግልት ሇመስጠት የሚያስፇሌጉ መመሪያዎችን ይቀበሊሌ፡፡ ይህ
ዓይነቱ መመሪያ ምናሌባትም ተጨማሪ ምርመራ የሚያስፇሌገው እና
እነዚህንም አቅራቢው በራሱ ወጪ እና ኃሊፉነት የሚያከናውናቸው
ይሆናለ፡፡
57.11 ስሌጣን የተሰጠው ኃሊፉ ማናቸውንም በአቅራቢው ሇአገሌግልቱ አሰጣጥ

የተቀጠረን ሠራተኛ በማንኛውም ጊዜ የህክምናና የጤና ምርመራ
እንዱያዯርግ ሉጠይቅ ይችሊሌ፡፡
57.12 ሇውለ አፇጻጸም የሚያስፇሌግ ማናቸውም የአቅራቢው ሠራተኛ የጤና

ምርመራ ወይም ማረጋገጫ የሚዯረገው በአቅራቢው ወጪ ሲሆን በዚህም
ጊዜ የግዥ ፇፃሚው አካሌ በራሱ በተመረጠ የህክምና ባሇሙያ ሇሚዯረግ
የጤና ምርመራ አስፇሊጊውን ወጪ በመሸፇን ምርመራ እንዱዯረግ
የማዘዝ መብት አሇው፡፡
57.13 በዚህ ውሌ መሰረት የቅጥር እዴሌ ሇማግኘት እንዯ ቅዴመ ሁኔታ

የሚወሰዯው ሇአቅራቢው ሠራተኞች፡-
(ሀ) ማናቸውንም ሰው ጉቦ ሇመስጠት ወይም እንዱቀበሌ ሇማዴረግ

ማስማማት፣ ማስወሰን፣ ሇማግባባት በመሞከር የሇበትም ወይም በውለ
መሠረት ሇተሰሩ ስራዎች ማናቸውንም ገንዘብ ወይም ንብረት
መቀበሌ የሇባቸውም፡፡
(ሇ) በግዥ ፇፃሚው አካሌ መሌካም ዝና ሊይ ጉዲት ሉያዯርስ የሚችሌ
ማናቸውንም ዴርጊት መፇፀም የሇባቸውም፡፡
(ሐ)በተዋዋዮች መካከሌ በተዯረገው ስምምነት ወይም በቢጋሩ ውስጥ
በተዘረዘረው መሰረት ሁሌጊዜም በአግባቡ ዯረጃውን የጠበቀ አሇባበስ
ሉሇብሱ ይገባሌ፡፡
(መ)የውለን ገዯቦች ሇማሟሊት ካሌሆነ በስተቀር በግዥ ፇፃሚው አካሌ
ቅጥር ግቢ ውስጥ የአቅራቢውን የዯንብ ሌብስ መሌበስ ወይም
አቅራቢውን ሇይቶ የሚያሳይ ማንኛውንም ነገር መጠቀም ወይም
በመሳሪያዎቹ መገሌገሌ የሇባቸውም፡፡
(ሠ)በስራ ሊይ በሚሆኑበት ጊዜ በተገቢው አሇባበስ እና አቀራረብ ሉገኙ
ይገባሌ፡፡
(ረ) አሌኮሌ ጠጥተው ወይም አዯንዛዥ እጽ ተጠቅመው በማንኛውም ጊዜ
በስራ ገበታ ሊይ መገኘት የሇባቸውም፡፡
(ሰ) የወንጀሌ ተጠያቂነት በሚኖርባቸው ጊዜ ወዱያውኑ ሇአቅራቢው
ሉያሳውቁ ይገባሌ፡፡
(ሸ) በውለ ገዯቦች መሰረት ማናቸውንም ሥራ በቸሌተኝነት ወይም ያሇ
ተገቢ ጥንቃቄ ሉሰሩ አይገባም፡፡
(ቀ)የመንግስታዊውን አካሌ ንብረቶች ያሇ አግባብ መጠቀም አይገባም፡፡
52/53
(በ) ሲጋራ ማጤስ ይፇቀዲሌ ተብል በግሌጽ ከተፇቀዯባቸው ቦታዎች
በስተቀር በግዥ ፇፃሚው አካሌ ቅጥር ግቢ ውስጥ ሲጋራ ማጤስ
አይችለም ወይም የሇባቸውም፡፡
57.14 አቅራቢው በግዥ ፇፃሚው አካሌ ተቀባይነት ያሇውን መታወቂያ ወረቀት

ሇሰራተኞቹ አዘጋጅቶ የሚሰጥ ሲሆን እያንዲንደ ሠራተኛም አገሌግልት
በሚሰጥበት ጊዜ ሁለ ይህን መታወቂያ በሌብሳቸው ሊይ በሚታይ ሁኔታ
ሉሇጥፈት ወይም ሉያንጠሇጥለት ይገባሌ፡፡
57.15 መንግስታዊው አካሌ በአቅራቢው ሰራተኞች በግሌ ንብረት ሊይ ሇሚዯርስ

ጉዲት ተጠያቂነት አይኖርበትም፡፡
57.16 ሠራተኞቹ የሚሰጠውን የስራ አገሌግልት በሚጎዲ ሁኔታ ሇረጅም ጊዜ

ወይም ትርፌ ሰዓት እንዲይሰሩ መዯረጉን ማረጋገጥ የአቅራቢው እና
የሠራተኞቹ የጋራ ኃሊፉነት ነው፡፡ አቅራቢው እያንዲንደ ሰራተኛ
የሰራበትን የሥራ ሰዓት መዝግቦ የመያዝ ኃሊፉነት አሇበት፡፡
58. ቁሌፌ ሠራተኞች
58.1 ሁሇቱ ተዋዋዮች ውለ ተፇፃሚ በሚሆንበት ቀን ቁሌፌ ሠራተኞችን

ሇመመዯብ ተስማምተዋሌ፡፡ አቅራቢው በውለ ዘመን ከቁሌፌ ሠራተኞች
መካከሌ ማናቸውንም ከኃሊፉነታቸው ከማውረደ ወይም ከመሇወጡ በፉት
ከግዥ ፇፃሚው አካሌ በቅዴሚያ የጽሁፌ ስምምነት ማግኘት ያሇበት
ሲሆን ማናቸውንም ቁሌፌ ሠራተኛ ከኃሊፉነት አስነስቶ በላሊ ሇመተካት
የሚፇሌግ መሆኑን በመግሇጽ በአቅራቢው ቢያንስ የ3 ወራት የጽሁፌ
ማስጠንቀቂያ መስጠት አሇበት፡፡
58.2 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በአቅራቢው ወይም በንዐስ ሥራ ተቋራጩ

ሇሚዯረገው ሇማናቸውም አግባብነት ሊሇው ቁሌፌ ሠራተኛ ምትክ ምዯባ
ያሇበቂ ምክንያት ስምምነቱን ሇመግሇፅ አይዘገይም ወይም
አይከሇክሌም፡፡ የታሰበው እጩ ሠራተኛ ከመመዯቡ በፉት የግዥ
ፇፃሚው አካሌ ቃሇ መጠይቅ ሉያዯርግሇት ይችሊሌ፡፡
58.3 አገሌግልቶቹን በአግባቡ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇመስጠት ቁሌፌ

ሠራተኞች መሠረታዊ መሆናቸውን አቅራቢው ያውቃሌ፡፡ የማናቸውም
ቁሌፌ ሠራተኛ ሚና/ቦታ ሇማናቸውም ከ10 ቀናት በሊይ ሇሆነ ጊዜ ክፌት
ሆኖ አሇመቆየቱን አቅራቢው የሚያረጋግጥ ሲሆን ማናቸውም ተተኪ
ሠራተኛ ከቀዴሞው ሠራተኛ እኩሌ ወይም የበሇጠ የትምህርት ዯረጃና
የሥራ ሌምዴ ያሇው እና በቁሌፌ ሠራተኝነት የሚመዯብበትን
ኃሊፉነትና/ሚና ሇመወጣት የተሟሊ ብቃት ያሇው ሉሆን ይገባሌ፡፡
53/53
58.4 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በቅዴሚያ የጽሁፌ ስምምነቱን ካሌሰጠ በስተቀር
እያንዲንደ ቁሌፌ ሠራተኛ የራሱን ግዳታ በአግባቡና በብቃት እየተወጣ
በአገሌግልት አሰጣጡ ውስጥ የተወሰነው ጊዜ የሚሰራ መሆኑን አቅራቢው
58.5 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በአቅራቢው ሠራተኛ የሚከናወኑ ተጨማሪ
ሥራዎች/ሚናዎችን ሉያወጣ የሚችሌ ሲሆነ በዚህ ጊዜም ግሇሰቦች እንዯ
ተጨማሪ ቁሌፌ ሠራተኛ ተሇይተው ሉታወቁ ይገባሌ፡፡ አቅራቢው በግዥ
ፇፃሚው አካሌ የተመረጡትን የማናቸውም ተጨማሪ ቁሌፌ ሠራተኞች
ምዯባ ያሇበቂ ምክንያት ማረጋገጫ አይከሇክሌም ወይም አይዘገይም፡፡
ከፀዯቀ በኋሊም በአቅራቢው በቁሌፌ ሠራተኞች ዝርዝር ውስጥ
ይካተታለ፡፡ በተጨማሪም የግዥ ፇፃሚው አካሌ ምክንያታዊ በሆነ
መሌኩ አጥጋቢ አይዯሇም የሚሇውን ማናቸውንም የቁሌፌ ሠራተኞች
አባሌ እንዱያነሳ አቅራቢውን ሉጠይቅ ይችሊሌ፡፡
58.6 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ማናቸውንም የአቅራቢው አባሌ በቁሌፌ ሠራተኛ

ሚና ሊይ ሇመመዯብ ሇሚወጣ ወጪ ተጠያቂ የማይሆን ሲሆን ይህን
በተመሇከተ ሇሚነሱ ሇሁለም የሠራተኛ ተጠያቂነቶች አቅራቢው የግዥ
ፇፃሚውን አካሌ ከተጠያቂነት ነፃ ያዯርገዋሌ፡፡
58.7 አገሌግልቶቹን ሇመፇፀም የተመዯቡ ማናቸውም ቁሌፌ ሠራተኞች

ስማቸው፣ የሥራ መዯባቸው፣ የሥራ ዝርዝራቸው እና ግምታዊ የቅጥር
ጊዜያቸው ተጠቅሶ በውለ ውስጥ ይካተታለ፡፡
59. የሠራተኞች ቁጥጥር
59.1 ሇውለ ሥራ መሪ የተሰጠ ማናቸውም ማስታወቂያ፤ መረጃ፣ መመሪያ

ወይም ላሊ ዯብዲቤ ሇአቅራቢው እንዯተሰጠ ይቆጠራሌ፡፡
59.2 የውለ ሥራ መሪ በቢጋሩ መሰረት አስፇሊጊው ብቃት ሉኖረው ይገባሌ፡፡

በተጨማሪም ከቃሇ መጠይቁ በፉት ስሌጣን የተሰጠው ኃሊፉ
እንዱያፀዴቀው የሥራ ሌምዴ/የህይወት ታሪክ ይቀርብሇታሌ፡፡
59.3 አቅራቢው የውለ ሥራ መሪ ማንነትና ማናቸውም ቀጣይ ምዯባ ስሌጣን

ሇተሰጠው ኃሊፉ በጽሁፌ ያሳውቃሌ፡፡ በቀጣይ ምዯባ ማስታወቂያ
እስከሚሰጥበት ጊዜ ዴረስ ግዥ ፇፃሚው አካሌ ስሌጣን ሇተሰጠው ኃሊፉ
የውለ ስራ መሪ ተብል የተመዯነውን ግሇሰብ በውለ ሥራ መሪነት
59.4 የውለ ሥራ መሪ ወይም በእርሱ ስም እንዱሰራ በአግባቡ የተወከሇው

ብቃት ያሇው ተወካይ የአቅራቢው ሠራተኞችን አገሌግልቶች ሇመስጠት
54/53
በሥራ ሊይ በሚገኙበት ጊዜ ሁለ በግዥ ፇፃሚው አካሌ ቅጥር ግቢ ሉገኝ
እንዯሚችሌ አቅራቢው ያረጋግጣሌ፡፡
59.5 አቅራቢው የምክትሌ የውሌ ሥራ መሪ ሰው ማንነት ሥራ ከመጀመሩ

በፉት ስሌጣን ሇተሰጠው ኃሊፉ ያሳውቃሌ፡፡
60. የሠራተኞች የሥራ ሰዓት
60.1 አገሌግልቶች በመዯበኛነት በግዥ ፇፃሚው አካሌ ቅጥር ግቢ ውስጥ

በሚሰጡበት ጊዜ ውስጥ በቢጋሩ ወይም በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች
ውስጥ በተገሇፀውና አቅራቢው ከግዥ ፇፃሚው አካሌ ጋር ስምምነት ሊይ
ሇተዯረሰባቸው ሰዓታት ያህሌ ይሰራሌ፡፡
61. ሠራተኞችን ስሇመቀየር (ስሇመሇወጥ)
61.1 አቅራቢው ስምምነት የተዯረገባቸውን ሠራተኞች ከግዥ ፇፃሚው አካሌ

የጽሁፌ ስምምነት በቅዴሚያ ሳያገኝ አይሇውጣቸውም፡፡ አቅራቢው
በሚከተለት ሁኔታዎች በራሱ ተነሳሽነት ሠራተኛ የመሇወጥ ሀሳብ
(ሀ) አንዴ ሰራተኛ ከዚህ ዓሇም በሞት ሲሇይ፣ ሲታመም ወይም አዯጋ
ሲዯርስበት
(ሇ) ከአቅራቢው ቁጥጥር ውጭ (ሇምሳላ ከስራ በመሌቀቁ ወዘተ) ከሆነ
ወይም በማናቸውም ላሊ ምክንያት አንዴን ሰራተኛ ሇመወጥ
አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ፣
61.2 በተጨማሪም በአፇፃፀም ሂዯት በጽሁፌና ተቀባይነት ባሇው ጥያቄ የግዥ

ፇፃሚው አካሌ አንዴ ሰራተኛ ብቁ አይዯሇም ወይም በውለ ውስጥ ያለ
ግዳታዎችን አይፇጽምም ብል ካሰበ ሠራተኛው እንዱቀየር መጠየቅ
ይችሊሌ፡፡
61.3 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የአቅራቢው ሠራተኛ የሆነን አንዴ ሰው አቅራቢው

እንዱያነሳው ምክንያቱን ገሌጾ ከጠየቀ፣ አቅራቢው ግሇሰቡ ከሥራ ቦታው
በ7 ቀናት ውስጥ ሇቆ መውጣቱን እና በውለ ውስጥ ከተጠቀሰው ሥራ
ጋር ምንም ዓይነት ግንኙነት የላሇው መሆኑን ያረጋግጣሌ፡፡
62. ጊዜን ስሇማራዘም
62.1 ውለ በሚፇፀምበት ወቅት በማናቸውም ጊዜ፣ አቅራቢው ወይም ንዐስ

ተዋዋዮቹ በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 52 መሠረት
55/53
አገሌግልቶቹን በወቅቱ በማጠናቀቅ ሊይ ችግር የሚፇጥሩ ሁኔታዎች
ካጋጠሟቸው አቅራቢው ወዱያውኑ ስሇተከሰተው መዘግየት፣ ሉቆይ
የሚችሌበትን ጊዜና ምክንያቱን በጽሁፌ ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ
ያሳውቃሌ፡፡ የአቅራቢው ማስጠንቀቂያ እንዯዯረሰው ወዱያውኑ፣
መንግስታዊው አካሌ ሁኔታውን ይገመግማሌ፣ በራሱ የመወሰን ስሌጣን
በመጠቀም ሇአቅራቢው የማስታወቂያ ጊዜውን ሉያራዝምሇት ይችሊሌ፡፡
ይህም ሲሆን የማራዘሚያ ጊዜው በተዋዋይ ወገኖቹ ውለን በማሻሻሌ
ያፀዴቁታሌ፡፡
62.2 ከአቅም በሊይ የሆነ ሁኔታ ካሌተከሰተ በስተቀር በአጠቃሊይ የውሌ

ሁኔታዎች አንቀጽ 17 ውስጥ በተዯነገገው መሠረት አቅራቢው
በርክክብና ስራ ማጠናቀቅ ሊይ ከዘገየ በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ንዐስ
አንቀጽ 62.1 መሠረት በማራዘሚያ ጊዜው ሊይ ስምምነት ሊይ ካሌተዯረሰ
በስተቀር አቅራቢው በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች አንቀጽ 26 መሠረት
የጉዲት ካሳ የመክፇሌ ግዳታ ይኖርበታሌ፡፡
56/53
ክፌሌ 8፡ ሌዩ የውሌ ሁኔታዎች
ማውጫ
ሀ. አጠቃሊይ ሁኔታዎች ............................................................................................ 1

ሇ. ውሌ ................................................................................................................... 1
ሐ. የግዥ ፇፃሚው አካሌ ግዳታዎች ........................................................................ 3
መ. ክፌያ ................................................................................................................ 3
ሠ. የአቅራቢው ግዳታዎች ....................................................................................... 3
ረ. ውሌ ስሇመፇፀም ................................................................................................. 4
VIII/IX
ክፌሌ 8
ሌዩ የውሌ ሁኔታዎች
የሚከተለት ሌዩ የውሌ ሁኔታዎች አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎችን የሚያሟለ ናቸው፡፡

በማንኛውም ጊዜ በሌዩ የውሌ ሁኔታዎችና በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች መካከሌ
ያሇመጣጣም በሚኖርበት ጊዜ በዚህ ሌዩ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ የተጠቀሱት
ዴንጋጌዎች በአጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች ውስጥ ከተጠቀሱት የበሊይነት የኖራቸዋሌ፡፡
አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች

ሌዩ የውሌ ሁኔታዎች
(አ.ው.ሁ) አንቀጽ መሇያ
ሀ. አጠቃሊይ ሁኔታዎች
የግዥው መሇያ ቁጥር፡

አ.ው.ሀ. 1.2 (ዠ) የግዥ ፇፃሚ አካሌ፡የፋዳራሌ ጠቅሊይ ዓቃቤ ህግ
አ.ው.ሁ. 1.2 (ጨ) አቅራቢው፡
ሇ. ውሌ
አ.ው.ሁ. 7.1 (በ) በአ.ው.ሁ አንቀጽ 7.1 ከተዘረዘሩት ሰነድች በተጨማሪ

የሚከተለት ሰነድች የውለ አካሌ ናቸው፡፡
ሀ.
ሇ.
አ.ው.ሁ. 7.3 የግዥ ፇፃሚው አካሌ አዴራሻ እንዯሚከተሇው ይሆናሌ፡፡
ተወካይ /ኃሊፉ
ፓ.ሣ.ቁ
የመንገዴ ስም ኃይላ ገ/ስሊሴ ጎዲና
ከተማ የከተማ ስም ቂርቆስ
ፓ.ሣ.ኮዴ
ስሌክ ቁጥር
ፊስክ ቁጥር
ኤ.ሜይሌ አዴራሻ
የአቅራቢው አዴራሻ እንዯሚከተሇው ይሆናሌ
ተወካይ /ኃሊፉ
ፓ.ሳ.ቁ
የመንገዴ ስም
ከተማ
1/4
ፓ.ሳ. ቁጥር
ስሌክ ቁጥር [የሀገርና ከተማ ኮዴ ጨምሮ
የስሌክ ቁጥር +
ፊስክ ቁጥር [የሀገርና ከተማ ኮዴ ጨምሮ
ኤ.ሜይሌ አዴራሻ [ኢሜይሌ አዴራሻ ይግባ]
አ.ው.ሁ. 8.1 ውለ የሚገዛበት ህግ: [ውለ የሚገዛበት ህግ ይግባ] ነው።
አ.ው.ሁ 9.1 የውለ ቋንቋ: አማርኛነው።
አ.ው.ሁ 10.1 እና 10.3 ሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ማስታወቂያ የሚሊከው በሚሊከው
አዴራሻ ነው
ግዥ ፇፃሚው አካሌ [የግዥ ፇፃሚ አካሌ ስም
ጠቅሊይ አቃቤ ህግ
ጉዲዩ የሚመሇከተው ሰው አቶ ኤፌሬም ዓሇሙ የግዥና
ንብረት አስተዲዯር ዲይሬክተር
የቢሮ ቁጥር 09
የመንገዴ ስም ሃይላ ገ/ስሊሴ ጎዲና
ከተማ
ፓ.ሣ. ቁጥር
የፊስክ ቁጥር
ሇአቅራቢው ማስታወቂያ የሚሊከው በሚከተሇው አዴራሻ
ነው
አቅራቢው
ተፇሊጊ
የቢሮ ቁጥር
ፓ.ሣ.ቁጥር
የመንገዴ ስም
ከተማ
የፓ.ሣ. ኮዴ
ኤሜይሌ አዴራሻ
አ.ው.ሁ. 15.1 የጨረታ ዋጋ ማስረከቢያ ጊዜ ካሇፇ በኋሊ በህጏችና ዯንቦች
ሊይ ሇውጦች ሲኖሩ ማሇትም የግዥ መጠን መቀነስ ወይም
መጨመር ወይም ማስረከቢያ ቀን ሲሇወጥ በተቻሇ መጠን
2/4
ሇውጦቹ በአቅራቢው የውሌ ግዳታ አፇፃፀም ሊይ
ሉያስከትለ የሚችለትን ጉዲት በመገምገም ማስተካከያ
ይዯርጋሌ፡፡
አ.ው.ሁ 16.1 ከኢትዮጵያ ውጭ ሇሚቀርቡ ዕቃዎች አቅራቢው
ከሚከተለት በስተቀር አስፇሊጊ የሆኑ ታክሶችና የጉምሩክ
ግዳታዎችን፣ የንግዴ ፇቃዴ ክፌያዎችና ተመሳሳይ
ግዳታዎች የማሟሊት ኃሊፉነት አሇበት፡፡
ሀ.
ሇ.
አ.ው.ሁ 24.4 ዋስትናው ፀንቶ የሚቆይበት ጊዜ [ዋስትናው ፀንቶ
የሚቆይበት ጊዜ ይግባ]፤ ሇተሽከርካሪዎችና ሇላልች
ወሳሪያዎች እንዯየሁኔታው የኪልሜትር ወይም የሰአታት
ዋስትና ሉኖር ይችሊሌ።
አ.ው.ሁ 27.1 አቅራቢው ውሌ ከተፇረመ በኋሊ አገሌግልት መስጠቱን
በ___ ጊዜ [ጊዜ በቀን ይግባ] ውስጥ መጀመር አሇበት።
አ.ው.ሁ 28.1 አገሌግልት መስጠቱን የሚያበቃበት ጊዜ:- (ቀን ይግባ)
ሐ. የግዥ ፇፃሚው አካሌ ግዳታዎች
አ.ው.ሁ 31.1 አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ የግዥ ፇፃሚው አካሌ አቅራቢው

የሚከተለትን መረጃዎችና ሰነድች በመስጠት ይተባበራሌ፡፡
ሀ.
ሇ.
መ. ክፌያ
አ.ው.ሁ 34.6 የግዥ ፇፃሚው አካሌ የውሌ ዋጋውን ሇአቅራቢው

የሚከፌሇው የጊዜ ገዯብ_____ ነው፡፡ (የቀን ብዛት ይግባ)
አ.ው.ሁ 34.7 ሇአቅራቢው የሚከፇለ ሁለም ክፌያዎች በ _________
ይሆናሌ፡፡ (የመገበያያ ገንዘብ ይግባ)
ሠ. የአቅራቢው ግዳታዎች
አ.ው.ሁ 36.4 (ሇ) በየግዥ ፇፃሚው አካሌ በቅዴሚያ መፅዯቅ ያሇባቸው

ጉዲዮች:-
ሀ.
ሇ.
3/4
አ.ው.ሁ 40.2 (ሇ) አጠቃሊይ የኃሊፉነት መጠን _________ ነው (የሀሊፉነት
መጠኑ ይገሇፅ)
አ.ው.ሁ 49.1 የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና መጠን _________ ይሆናሌ
(መጠኑ ይገሇፅ”)
አ.ው.ሁ 49.3 ተቀባይት ያሊቸው የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና አይነቶች
የሚከተለት ናቸው። [በግዥ ፇፃሚው አካሌ ተቀባይነት
ያሊቸው የውሌ ማስፇፀምያ ዋስትና ስምና መግሇጫ ይግባ]
ሀ.
ሇ.
የገንዘቡ ዓይነት [የውሌ ዋስትና መገበያያ ገንዘብ
አይነት አመሌክት] ___ ይሆናሌ፡፡
አ.ው.ሀ 49.4 የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና የሚሇቀቀው (ነፃ የሚሆንበት ጊዜ
ንበት ጊዜ ይጠቀስ) ______ሲሟሊ ነው።
ረ. ውሌ አፇፃፀም
አ.ው.ሁ 50.1 የአገሌግልቶች ስፊት የሚተረጎመው [ክፌሌ 6፣ የፌሊጎቶች

መግሇጫ ወይም የአቅርቦት ወሰን የት እንዯሚተረጎም
ይግባ]
አ.ው.ሁ 50.1 አቅራቢው አገሌግልቱን የሚሰጥበት ቦታ በዋናው መስሪያ
ቤት እና ጽህፇት ቤቶች
አ.ው.ሁ 60.1 የአቅራቢው የሥራ ሰዓት ይገሇፅ
4/4
ክፌሌ 9፡ የውሌ ቅፆች
ማውጫ
ሀ. የውሌ ስምምነት .................................................................................................. 1

1. ስምምነት .......................................................................................................... 1
2. የውሌ ስምምነት ሁኔታዎች................................................................................ 2
ሇ. የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና ..................................................................................... 3
ሐ. የቅዴሚያ ክፌያ ዋስትና ..................................................................................... 3
IX/IX
ሀ. የውሌ ስምምነት
ግዥው የሚፇፀመው፡- [የአገሌግልቶች አይነት ይግባ]
የግዥ መሇያ ቁጥር .
ይህ ውሌ ዛሬ (ወር) (ቀን) (ዓ.ም.) በኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ

ዱሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ አዴራሻ (ከዚህ በኋሊ “ግዥ ፇፃሚ
አካሌ” እየተባሇ የሚጠራ) በአንዴ በኩሌና በ በ ሕግ የተቋቋመ አዴራሻ
(ከዚህ በኋሊ “አቅራቢ” እየተባሇ የሚጠራ) በላሊ በኩሌ በመሆን፣
(ሀ) ግዥ ፇፃሚው አካሌ የተወሰኑ አገሌግልቶችን (ከዚህ በኋሊ “አገሌግልቶች”

እየተባለ የሚጠሩ) ሇመግዛት ጨረታ አውጥቶ አቅራቢው አገሌግልቶቹን
ሇማቅረብ ያቀረበውን ጨረታና ጠቅሊሊ ዋጋ…………. (ከዚህ በታች “የውሌ ዋጋ”
እየተባሇ የሚጠራ) ሰሇተቀበሇ፣
(ሇ) አቅራቢው የግዥ ፇፃሚ አካለን በመወከሌ ተፇሊጊውን የሙያ ችልታ፣
ሠራተኞችና የቴክኒክ ዕውቀት በመጠቀም የተጠየቁት አገሌግልቶች በዚሁ
የውሌ ሁኔታዎች መሠረት ሇማቅረብ ስሇተስማማ፣
ሁሇቱ ወገኖች እንዯሚከተሇው ተዋውሇዋሌ፡፡
1. ስምምነት
1.1 በዚህ ውሌ ውስጥ ቃሊቶችና አገሊሇፆች በተጠቀሰው ውሌ ሁኔታዎች ውስጥ

በቅዯም ተከተሌ የተሰጣቸውን ተመሳሳይ ትርጉሞች ይኖራቸዋሌ።
1.2 ከዚህ በታች የተዘረዘሩት ሰነድች በግዥ ፇፃሚው አካሌና በአቅራቢው
መካከሌ በተዯረገው ስምምነት ውስጥ የተካተቱና የውለ አካሌ ሆነው
የሚነበቡ/የሚቆጠሩ ናቸው
1. ይህ የውሌ ስምምነት
2. ሌዩ የውሌ ሁኔታዎች
3. አጠቃሊይ የውሌ ሁኔታዎች
4. የጨረታ ማቅረቢያ ሠንጠረዥና አባሪዎቹ
5. የዋጋ ዝርዝር
6. የአገሌግልቶች ዝርዝርና የእያንዲንደ ዋጋ
7. የተጫራች አግባብነት መግሇጫ ሰርቲፉኬትና አባሪዎቹ
8. የቴክኒክ ዝርዝር መግሇጫ፣ የቴክኒክ መወዲዯሪያ ሃሳብ፣ የአግባብነት
ሠንጠረዥና አባሪዎቹ
1/4
9. ላልች _________________
1.3 ይህ ውሌ በሁለም ሰነድች ሊይ የበሊይነት ይኖረዋሌ፡፡ በውለ ሰነድች ሊይ
ሌዩነት ወይም ያሇመጣጣም በሚኖርበት ጊዜ ከሊይ በተዘረዘሩት ቅዯም
ተከተሌ መሠረት የበሊይነት ይኖራቸዋሌ፡፡
1.4 ግዥ ፇፃሚው አካሌ ሇአቅራቢው የሚፇጽመውን ክፌያ ግምት ውስጥ
በማስገባት በዚሁ ውሌ ውስጥ እንዯተመሇከተው አቅራቢው አገሌግልቶቹን
ሇማቅረብና በውለ ዴንጋጌዎች መሠረት ግዴፇቶችን ሇማረም ከግዥ
ፇፃሚው አካሌ ጋር ግዳታ ይገባሌ፡፡
1.5 ግዥ ፇፃሚው አካሌ አቅራቢው ሊቀረባቸው አገሌግልቶች፣ እንዱሁም
ግዴፇቶች ሇማረም ሇገባው ግዳታ የውለን ዋጋ ወይም በውለ ዴንጋጌዎች
መሠረት ተከፊይ የሚሆነውን መጠን በተባሇው ጊዜና ሁኔታ ሇመክፇሌ
ግዳታ ይገባሌ፡፡
2. የውሌ ስምምነት ሁኔታዎች
2.1 ይህ ውሌ የመጨረሻው ፇራሚ ከፇረመበት ቀን ጀምሮ ሥራ ሊይ ይውሊሌ፣

2.2 በማንኛውም ሁኔታ ውለ ከተፇረመበት ቀን በፉት ሥራ ሊይ ሉውሌ
አይችሌም፣
ሇማስረጃነት ይሆን ዘንዴ ተዋዋዮች ከሊይ በተጠቀሰው ቀን፣ ወርና ዓ.ም. በየስማቸው
አንፃር በመፇረም ይህንን ውሌ መስርተዋሌ፡፡
ስሇግዥ ፇፃሚው አካሌ ስሇአቅራቢው
[የግዥ ፇፃሚ አካሌ ስም [የአቅራቢው ስም ይግባ]

ፉርማ፡- [ ፉርማ ፡- [ፉርማ ይግባ] .
ስም፡- [አግባብ ያሇው ተወካይ ስም ይግባ] ስም [አግባብ ያሇው ተወካይ ስም ይግባ]
ኃሊፉነት፡- [ኃሊፉነት ይግባ] ኃሊፉነት፡- [ኃሊፉነት ይግባ]
ቀን፡- [ቀን ይግባ] ቀን፡- [ቀን ይግባ] .
ምስክሮች
.[የግዥ ፇፃሚ አካሌ ስም ይግባ] [የአቅራቢው ስም ይግባ]

ፉርማ፡- [ፉርማ ይግባ] ፉርማ ፡- [ፉርማ ይግባ] .
ስም ፡- [የምስክር ስም ይግባ] ስም [የምስክር ስም ይግባ]
ኃሊፉነት፡- [ኃሊፉነት ይግባ] ኃሊፉነት፡- [ኃሊፉነት ይግባ]
ቀን፡- [ቀን ይግባ] ቀን፡- [ቀን ይግባ] .
2/4
ሇ. የውሌ ማስከበሪያ ዋስትና
(ሲፕኦ)

የግዥ መሇያ ቁጥር:- [የግዥ መሇያ ቁጥር ይግባ]
ሇ:- [የግዥ ፇፃሚ አካሌ ሙለ ስም ይግባ]
የአቅራቢው ሙለ ስም ይግባ (ከዘህ በኋሊ ‘’አቅራቢ’’ እየተባሇ የሚጠራ) በቀን___

ወር__ ዓ.ም.___ በተፇረመው ውሌ ቁጥር ___ (ካሁን በኋሊ ‘’ውሌ’’ እየተባሇ
የሚጠራው) መሠረት የአገሌግልቶች ዝርዝር ይገሇጽ ሇማቅረብ ግዳታ የገቡ ሲሆን፣
በተጠቀሰው ውሌ ውስጥ እርስዎ አቅራቢው ሇገቡበት የውሌ ግዳታ ይሆንዎ ዘንዴ

የዋስትና አይነት ይገሇጽ ከታወቀ ዋስትና ሰጭ መጠኑ ሇተጠቀሰው ገንዘብ የአፇጻጸም
ዋስትና እንዱያቀርቡ አጥብቀው የጠየቁ ስሇሆነ፡፡
እኛ የዋሱ ሙለ ስም ይግባ ሕጋዊ የመኖሪያ አዴራሻው (ሙለ የዋሱ አዴራሻ ይግባ)፣

የሆንን (ካሁን በኋሊ “ዋስ” እየተባሇ የምንጠራው) ሇአቅራቢው ዋስትና ሇመስጠት
የተስማማን ስሇሆነ፣
ስሇዚህ እኛ አቅራቢውን በመወከሌ እስከ የዋስትናው የገንዘብ ዓይነትና መጠኑ በአሀዝ

እና በፉዯሌ ይግባ ሇሚዯርስ ዋስትና ተጠያቂ መሆናችንንና አቅራቢው ውለን መጣሱን
በመግሇጽ የክፌያ ጥያቄ በጽሑፌ እንዯቀረበሌን ያሊንዲች ማስረጃና ክርክር ክፌያ
ሇተጠየቀበት ምክንያት እስከ የዋስትናው መጠን በአሀዝና በፉዯሌ ይግባ/ የሚዯርስ
ሇመክፇሌ ግዳታ እንገባሇን፡፡
ይህ ዋስትና የሚፀናው እስከ ቀን___ ወሩ___ ዓ.ም___ ዴረስ ይሆናሌ፡፡
ይህ ዋስትና በዓሇም አቀፌ የንግዴ ምክር ቤት እትም ቁ. 458 መሰረት ሇዯንበኞች

በጥያቄ የሚሰጥ አንዴ ዓይነት ዋስትና ነው፡፡
ስም፦ [ዋስትናው የሚፇርመው ሰው ሙለ ስም ይግባ]

ኃሊፉነት፦ [ዋስትናው የሚፇርመው ሰው ኃሊፉነት ይግባ]
ዋስትናው ሇመፇረም ሙለ ውክሌና የተሰጠው አካሌ [የተጫራቹ ሙለ ስም ይግባ]
ቀን:ፉርማው የተፇረመበት [ቀን ይግባ] [ወር ይግባ] [አ.ም. ይግባ]
3/4
ሐ. የቅዴሚያ ክፌያ ዋስትና
(የባንክ ዋስትና)

የግዥ መሇያ ቁጥር: -[የግዥ መሇያ ቁጥር ይግባ]
ሇ:- [የግዥ ፇፃሚ አካሌ ሙለ ስም ይግባ]
በውለ ውስጥ በተጠቀሰው የአከፊፇሌ ዴንጋጌ መሠረት ቅዴሚያ ክፌያን በተመሇከተ

የአቅራቢው ሙለ ስም ይግባ (ካሁን በኋሊ “አቅራቢ” ተብል የሚጠራው) በውለ አንቀጽ
የተጣሇበትን ግዳታ በአግባቡና በሃቀኝነት ሇመፇጸም ግምቱ የዋስትናው ገንዘብ
ዓይነትና መጠን በፉዯሌና በአሃዝ ይግባ የሆነ የዋስትናው ዓይነት ይግባ ከግዥ
ፇፃሚው አካሌ ዘንዴ ማስቀመጥ አሇበት፡፡
እኛ ፉርማችን ከታች የሚታየውና ሕጋዊ አዴራሻችን የዋሱ ሙለ አዴራሻ ይግባ

የሆነው የዋሱ የተሟሊ ስም ይግባ (ካሁን በኋሊ “ዋስ” እየተባሇ የምንጠራው) አቅራቢው
እንዲዘዘን ያሇ ምንም ቅዴመ-ሁኔታና ቃሊችንን ባሇማጠፌ ተራ ዋስ ሳንሆን በማይሻር
ዋስትና እንዯ መጀመሪያ ተገዲጅ ገዥው በመጀመሪያ እንዯጠየቀን ያሇምንም
ተቃውሞና ክርክር አቅራቢው ሳይጠየቅ እስከ የዋስትናው ገንዘብ ዓይነትና መጠን
በፉዯሌና በአሃዝ ይግባ የሚዯርስ ሇመክፇሌ ተስማምተናሌ፡፡
ይህ ዋስትና የሚጸናው በውለ መሠረት የቅዴሚያ ክፌያ ሇአቅራቢው ከተፇጸመበት

እሇት ጀምሮ እስከ ቀን___ ወር____ ዓ.ም_____ነው፡፡
ስም፦ [ዋስትናው የሚፇርመው ሰው ሙለ ስም ይግባ]

ኃሊፉነት፦ [ዋስትናው የሚፇርመው ሰው ኃሊፉነት ይግባ]
ጨረታው ሇመፇረም ሙለ ውክሌና የተሰጠው አካሌ [የተጫራቹ ሙለ ስም ይግባ]
ቀን: [ቀን ይግባ] [ወር ይግባ] [ፉርማው የተፇረመበት አመተ ምህረትይግባ]
4/4

A/g/s/p/010/01/2012

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

A/g/s/p/010/01/2012

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፓብሊክ ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ

በአገር ውስጥ ለሚፈፀም የአገልግሎት ግዥ

የሚውል መደበኛ የጨረታ ሰነድ

ብሔራዊ ግልጽ ጨረታ

rየሚገዛው አገሌግልት:- የሶፌትዌር አገሌግልት ግዥ

ታህሳስ/ 2012 ዓ.ም

ምዕራፌ 1: የጨረታ ሥነ-ሥርዓት .............................................................................. I

ክፌሌ 1: የተጫራቾች መመሪያ

1.2 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ይህንን መዯበኛ የጨረታ ሰነዴ በማውጣት ውሌ

1.4 እያንዲንደ ተጫራች በግለ ወይም ከላሊ አጋር ጋር በመሆን የመጫረቻ

1.5 ክፌሌ 1 የተጫራቾች መመሪያ ተጫራቾች የጨረታ ሰነዲቸውን ሲያዘጋጁ

1.6 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ይህንን የጨረታ ሰነዴ በማውጣቱ ምክንያት

1.7 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ባወጣው ጨረታ ምክንያት የተቀበሊቸውን ከተጫራቾች

1.8 አንዴ ተጫራች ጨረታ በሚያቀርብበት ጊዜ በጨረታ ሰነደ የተመሇከቱትን

1.9 በግዥ ፇፃሚው አካሌና በተጫራቾች መካከሌ የሚኖረው ግንኙነት በጽሑፌ

1.10 ግዥ ፇፃሚው አካሌ የአገሌግልት ፌሊጎቶቹን በጨረታው ዝርዝር መረጃ

አጭበርባሪነት፣ ሙስናና አቤቱታ የሚታይበት ሥርዓት

1.12 የኢትዮጵያ ፋዳራሊዊ ዳሞክራሲያዊ ሪፐብሉክ መንግሥት (ካሁን በኋሊ

በዚሁ ፖሉሲ መሠረት መንግሥት፦

(ሀ) ከሊይ በአንቀፅ 3 ሊይ ሇተመሇከተው አፇፃፀም ሲባሌ ሇሚከተለት ቃሊት

II. “የማጭበርበር ዴርጊት” ማሇት ያሌተገባን የገንዘብ ወይም ላሊ ጥቅም

III. “የመመሳጠር ዴርጊት” ማሇት ሁሇት ወይም ከሁሇት በሊይ የሆኑ

IV. “የማስገዯዴ ዴርጊት” ማሇት በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ

V. “የመግታት (የማዯናቀፌ) ዴርጊት” ማሇት:-

 ሇምርመራ ጉዲይ በፋዳራሌ ስነ-ምግባርና ፀረ-ሙስና ኮሚሽን፣

 የዚህ መዯበኛ የጨረታ ሰነዴ አካሌ በሆነው የተጫራቾች

(ሇ) በአሸናፉነት የተመረጡ ተጫራቾች በራሳቸው ወይም በተወካያቸው

(ሐ) ተጫራቾች በማንኛውም የጨረታ ሂዯት ጊዜ ወይም በውሌ አፇፃፀም

1.14 የጨረታውን ውጤት ባሌተገባ ሁኔታ ሇማስቀየር በማሰብ ሇግዥ ፇፃሚው

1.15 ተጫራቾች በሙስናና በማጭበርበር ጉዲይ ሊይ የተመሇከቱትን ሁኔታዎች

1.16 ከዚህ ውሌ አፇፃፀም ጋር በተያያዘ የአቅራቢዎች የሂሳብ ሰነድች ኤጀንሲው

1.17 በመንግስት የግዥ አዋጅና መመሪያ መሠረት አንዴ ተጫራች ከጨረታ

ተቀባይነት ያሊቸው ተጫራቾች

1.18 አንዴ ተጫራች የተፇጥሮ ሰው፣ የግሌ ዴርጅት፣ የመንግሥት ዴርጅት፣

(ሀ) በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ውስጥ በላሊ አኳኋን ካሌተገሇፀ

(ሇ) የሽርክና ማህበራት/ ጊዜያዊ ህብረቶችና ማህበሮች እነሱን ወክል

1.19 በዚህ መዯበኛ የጨረታ ሰነዴ ክፌሌ 5 በተመሇከተው መሠረት ይህ ጨረታ

1.20 ማንኛውም ተጫራች የጥቅም ግጭት ሉኖረው አይገባም፡፡ በጥቅም ግጭት

(ሀ) አሁን ወይም ከዚህ ቀዯም በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ በጨረታ

(ሇ) በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ ከሦስተኛ አካሌ ጋር ባሇው ግንኙነት

1.22 በግዥ ፇፃሚው አካሌ መስሪያ ቤት የሚተዲዯሩ እስካሌሆኑ ዴረስ ህጋዊ

1.23 በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ ካሌተገሇፀ በስተቀር ተጫራቾች ከዚህ

(ሀ) ዕዲ መክፇሌ ያሊቃታቸው፣ ያሌከሰሩ፣ በመፌረስ ሊይ ያሌሆኑ፤ የንግዴ

I. የተጫራቹን የስራ ዘርፌ የሚያሳይ የታዯሰ የንግዴ ፇቃዴ

(ሐ) የውጭ ሀገር ተጫራቾች እንዯአስፇሊጊነቱ የንግዴ ምዝገባ ሰርቲፉኬት

1.24 በመንግሥት ግዥ ሇመሳተፌ በኤጀንሲው ዴረ ገፅ በአቅራቢነት መመዝገብ

1.25 ተጫራቾች በጨረታ ዝርዝር መረጃ ሠንጠረዥ በተጠቀሰው መሠረት

5.1 የተጫራቾች ብቃት የሚገመገመው በተጫራቾች መመሪያ አንቀጽ 35

5.2 ብቃት ያሊቸው ተጫራቾች ብቻ ሇውሌ ስምምነት ይመረጣለ፡፡

1.26 ይህ የጨረታ ሰነዴ ከዚህ በታች የተመሇከቱትን ክፌልች የሚያጠቃሌሌና

ምዕራፌ 1:- የጨረታ ሥነ-ሥርዓት

ምዕራፌ 2:- የተፇሊጊ ነጥቦች ሠንጠረዥ

1.27 የጨረታ ማስታወቂያ የጨረታው ሰነዴ አካሌ አይዯሇም፡፡ በጨረታ

1.28 ተጫራቾቹ የጨረታ ሰነዲቸውን በቀጥታ ከግዥ ፇፃሚው አካሌ

1.29 ተጫራቾች በጨረታ ሰነድቹ ውስጥ የተመሇከቱትን ሁለንም ማሳሰቢያዎች፣

1.30 በጨረታ ሰነድቹ ሊይ ማብራሪያ የሚፇሌግ ተጫራች በጨረታ ዝርዝር መረጃ

1.31 በጨረታ ሂዯትም ሆነ በጨረታ ግምገማ ወቅት ተቀባይነት የሚኖረው በቀጥታ

በጨረታ ሰነድች ሊይ ስሇሚዯረግ ማሻሻያ

1.32 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በራሱ ተነሳሽነት ወይም በተጫራቾች ጠያቂነት

1.34 ግዥ ፇፃሚው አካሌ በጨረታ ሰነደ ሊይ በተዯረገው ማሻሻያ ምክንያት

1.35 የግዥ ፇፃሚው አካሌ አስፇሊጊ ነው ብል ካመነበት የጨረታ ሰነዴ ከገዙት

1.37 የግዥ ፇፃሚው አካሌ በቅዴመ ጨረታ ስብሰባና ጉብኝት ጊዜ ተጫራቾችን

1.38 የግዥ ፇፃሚው አካሌ ተጫራቾች ያለዋቸውን ጥያቄዎችና ማብራሪያዎች