SECOND YEAR – FIRST SEMESTER EE-2103 A.Y.

2022-2023
MIDTERM REVIEWER FILI 101 – KOMFIL
MGA DAPAT TANDAAN AT ARALIN SA edukasyon na Ingles ang wikang gamit, at
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA ng mga mamamayang ang wikang
FILIPINO pambansa o wikang rehiyunal ang gamit.”
YUNIT NO. 1 Dr. Antonio Contreras ng DLSU - mas mabilis
matuto ang mga mag-aaral kung Filipino
Filipino - mga katutubong wika na ginagamit sa
ang ginagamit na midyum sa pagtuturo
buong Pilipinas bilang wika ng dahil naiintindihan nila ang linggwahe.
komunikasyon.
Marvin Lai - ang pagtatanggal sa Filipino bilang
✓ Ang Filipino ay isang asignatura na kung
asignatura sa kolehiyo ay katulad ng
saan ay natuto tayong magbasa, magsulat at
pagtatanggal sa identidad ng
magsalita gamit ang wikang tagalog. Ang
mamamayang Pilipino. Nakatuon ang
Fiipino ay napakahalagang asignatura
pag-aaral na ito sa pagsusuri ng mga
sapagkat ito ang humuhubog sa ating pagka
positibo at negatibong epekto ng
Pilipino.
Memorandum Order Blg. 20 sa buong
Rubin, 1989 - “Ang wika ang saligan ng lipunan at bansa.
nagiging kasangkapan upang magkaisa
Ridon (2014) - dapat pag-aralan ng Konggreso ang
ang mga tao”
posibleng epekto ng direktiba ng CHED
Hunyo 28, 2013 - inilabas ng Commission on sa mga estudyante at guro.
Higher Education (CHED) ang
Ruby Ann Bernardo (2014) - matapos ang ilang
Memorandum Order No. 20 o ang
taong implementasyon ng K to 12, hindi
General Education Curriculum:
pa rin kumpleto ang kanilang mga
“Holistic Understanding, Intellectual
modulesa sa pagtuturo nito. Nananatiling
and Civic Competencies”.
kulang ang mga guro at iba pang rekisitos
Dr. Bienvenido Lumbera - Pambansang alagad para sa programang ito.
ng Sining sa Panitikan na tumukoy sa
✓ Tinatayang nasa mahigit kumulang 100,000
kolonyal na edukasyon at kung bakit
na mga propesor sa kolehiyo sa buong bansa ang
pinipilit na tinatanggal ang Filipino bilang
pinangangambahang mawawalan ng trabaho sa
asignatura sa kolehiyo. “Ang mga
kabuuang implementasyon ng K to 12
awtoridad na nasa Sistema ng edukasyon
na gumagawa ng patakaran ay pawing
Velasco (2015) - “Imbes na magsayang ang oras at
mga produkto ng iang kolonyal na
pondo sa pagpapalit ng kurikulum sa
edukasyon. Ingles ang kanilang wika
edukasyon para lamang matugunan ang
nang sila ay mag-aral, at hindi kataka-taka
pangangailangan ng mga malalaking
na ang edukasyon sa Pilipinas na
negosyo ng dayuhan , dapat gawing
pinamamahalaan ng ating mga awtoridad
prayoridad ng gobyerno ang
ay lagging humahanay sa mga taga-
pagpapaunlad ng kalidad at abot-kayang
kanluran ang Sistema ng edukasyon na
edukasyon na may kakayahang lumikha
gusto nating pantayan”.
ng pambansang industriya at ekonomiya
Briones at San Juan ng De La Salle University- na nakatitindig sa sarili”
Manila - “Ang halos buong CHED
Memorandum Order (CMO) ay nasa Wilmor Pacay III (2014) - may diskriminasyon noon
wikang Ingles, isang wikang banyaga at pa man sa Wikang Filipino at Wikang Ingles.
hindi ginagamit ng nakararaming “Karapatan ng mga mamamayang Pilipino na
mamamayan sa pang araw-araw na matutunan ang wikang Filipino at obligasyon ng
komunikasyon. Sa simula pa lang ay gobyerno na ituro ito sa mamamayan. Pero ginawa
kitang kita na ang agwat ng mga itong krimen ng CHED sa inilabas nitong memo.
tagabalangkas ng patakarang pang
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
San Juan (2014) - isa sa mga hakbang na
isinasagawa ng Filipino Department ang paghahain
ng position paper sa CHED na naglalaman ng mga
hinaing ng mga propesor ng DLSU patungkol sa
pagpapanatili ng asignaturang Filipino sa kolehiyo.
✓ Sinuportahan ni San Juan ang pahayag ni
Guillermo at binigyang diin na amging sa
Estados Unidos kung saan kinopya ng CHED
ang balangkas ng K to 12, “Ang hindi nila
sinasabi, iyong K to 12 ng Amerika,
Pagdating ng college, sa GEC ay required
pa rin iyong national language at iyon ang
Ingles. Sa ibang kaso ay 6 units, sa ibang
sitwasyon ay 3 units at sa iba naman ay 9
units pa ang required na English subjects
sa Estados Unidos.
Dr. Elena R. Mirano (2014) - “Dapat lahat ng
pumapasok sa kolehiyo ay mayroon isang kabuuan
ng kaalaman hindi lang sa isang makitid na
larangan. Kung kaya’t kami sa mga ibang sining at
iba ring larangan at siyensya sa Unibersidad ay
nakikiisa dito sa isyung ito”.
Flores (2014) - hindi pa handa ang Pilipinas paa sa
K to 12 at sinabing “Ang balangkas talaga ng
trahedya sa akademya ay yong K to 12 kasi ilang
libo ang kulang na guro, mga upuan at kwarto, at
ilang milyong teksbuk pero tinapatan na naman ng
dagdag na tatlong taon. Hindi mo pa nasusukat ang
iyong problema ng dating sitwasyon sa basic
education”.
ANG PAGTATAGUYOD NG WIKANG
PAMBANSA SA MAS MATAAS NA ANTAS NG
EDUKASYON AT LAGPAS PA
1934 - isang Kombensyong Konstitusyunal ang
binuo ng Pamahalaang Komonwelt upang
maisakatuparan ang pangarap ni Quezon.
Lope K. Santos – iminungkahi ng grupo nito na ang
wikang pambansa ay dapat ibatay sa isa sa
mga wikang umiiral sa Pilipinas at sinusugan
naman ito ni Manuel Luis Quezon.
Saligang Batas 1935, Artikulo XIV, Seksyon 3 -
“Ang Kongreso ay gagawa ng hakbang
tungo sa pagkakaroon ng isang wikang
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
pambansang ibabatay sa isa sa mga
umiiral na katutubong wika. Hanggat hindi
itinatakda ng batas, ang wikang Ingles at
Kastila ang siyang mananatiling opisyal na
wika”
Nobyembre 7, 1936 – Inaprobahan ng kongreso
ang batas komonwelt bilang 184 na
lumikha ng surian ng wikang
Pambansa na naatasang gumawa ng
pag-aaral ng mga katutubong wika at
pumili ng isa na magiging batayan ng
wikang Pambansa.
Disyembre 30, 1937 – Ang wikang Pambansa ay
ibabatay sa Tagalog
Abril 1, 1940 – Ipinalabas ang Kautusang
Tagapagpaganap na nagtatadhana ng
paglilimbag ng isang balarila at isang
diksyunaryo sa Wikang Pambansa.
Hunyo 7, 1940 – Pinagtibay ng Batas Komonwelt
Blg. 570 na nagtadhana na simula sa
Hulyo 4, 1946, ang wikang Pambansa
ay isa sa mga opisyal na wika ng
bansa.
Marso 26, 1954 – Nagpalabas ng isang Kautusan
ang Pangulong Ramon Magsaysay sa
taunang pagdiriwang ng Linggo ng
Wikang Pambansa mula sa Marso 29 –
Abril 4. Subalit ang petsa ng pagdiriwang
ay inilipat sa Agosto 13-19 tuwing
taon.
Agosto 12, 1959 – Tinawag na Pilipino ang
Wikang Pambansa ng lagdaan ni
Kalihim Jose Romero ang Kagawaran
ng Edukasyon ang Kautusan Blg. 7.
Oktubre 24, 1967 – Nilagdaan ni Pangulong
Marcos ang isang kautusang
nagtatadhana na ang lahat ng mga
gusali at mga tanggapan ng
pamahalaan ay panganlan sa Pilipino.
Marso 1968 – Ipinalabas ni Kalihim
Tagapagpaganap, Rafael Salas, ang
isang kautusan na ang lahat ng
pamuhatan ng liham ng mga
kagawaran, tanggapan at mga sangay
nito ay maisulat sa Pilipino.
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
ANG WIKANG PAMBANSA AT EDUKASYON
Agosto 7, 1973 – Nilikha ng Pambansang Lupon ng
Edukasyon ang resolusyong nagsasaad
na gagamiting midyum ng pagtuturo mula
sa antas elementarya hanggang tersyarya
sa lahat ng paaralang pambayan o
pribado at pasisimula sa taong panuruan
1974 – 1975.
Hunyo 19, 1974 – Nilagdaan ni Kalihim Juan
Manueel ng Kagawaran ng Edukasyon
at Kultura ang Kautusang
Pangkagawaran Blg. 25 para sa
pagpapaunlad ng edukasyong
bilingwal sa lahat ng kolehiyo at
Pamantasan.
Wikang Opisyal – itinadhana ng batas na maging
wika sa opisyal na talastasan ng
pamahalaan.
MGA BATAYAN SA PAGTUTURO NG WIKANG
PAMBANSA
BE Circular No. 71, s. 1939 - Ipinag-utos nang
noo’y Kalihim Jorge Bocobo ng Paturuang
Bayan na gamitin ang mga katutubong
diyalekto bilang mga pantulong na wikang
panturo sa primary simula taong
panuruan 1939 – 1940.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 - Noong
Abril 1,1940 ay nilagdaan ng Pangulong
Quezon ang kautusan at dito’y ipinag-utos
ang pagtuturo ng wikang pambansa sa
lahat ng paaralang pampubliko at pribado
sa pambansa.
Bulitin Blg. 26, s. 1940 - Naglalaman ng
pagmumungkahing magsama ng isang
pitak o seksyon sa Wikang Pambansa sa
lahat ng pahayagang pampaaralan upang
mapasigla ang pag-aaral ng Wikang
Pambansa sa mataas na paaralan.
Executive Order No. 10 - Noong Nobyembre 30,
1943, nagpalabas si Jose P. Laurel ng
Executive Order Blg. 10 na nagsasaad na
ang wikang pambansa ay ituturo sa lahat
ng mataas na paaralang pampubliko at
pampribado, kolehiyo at unibersidad na
agad magkakabisa simula taong
panuruan 1944 – 1945.
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 - Noong
Hunyo 19, 1974, ang Kagawaran ng
Edukasyon at Kultura ay naglagda sa
pamamagitan ng Kautusang
Pangkagawaran Blg. 25, s. 1974 ng mga
panuntunan sa pagpapatupad ng
Patakarang Edukasyong Bilingguwal.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 50, s. 1975 -
Simula sa taong panuruan 1979-1980,
isasama sa kurikulum ang lahat ng mga
institusyong tersiyara ang anim (6) na
yunit ng Pilipino.
CHED Memorandum Order (CMO) No. 59, s. 1996
- Sa animnapu’t tatlong (63) minimum na
kahingian ng General Education
Curriculum (GEC), siyam (9) na yunit ang
inilaan sa Filipino at siyam (9) din sa
Ingles.
CMO No. 04, s. 1997 - Siyam (9) na yunit ng Filipino
ang kukunin sa programang Humanities,
Social Science at Communication
(HUSOCOM) at anim (6) na sa di-
HUSOCOM.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 60, s. 2008 - Ang
Filipino at Ingles ang mananatiling mga
wika sa pagtuturo at ang mga lokal na
wika ay gagamitin bilang pantulong na
wika ng pagtuturo para sa pormal na
edukasyon at para sa alternatibong
sistema ng pagkatuto.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 74, s. 200 - Ito ay
may pamagat na Institutionalizing Mother
Tongue-Based Multilingual Education.
CMO No. 20, s. 2013 - Ang GEC ay bumaba sa
tatlumpu’t anim na yunit at inalis ang
Filipino bilang asignatura. Ang GEC ay
maaring ituro sa wikang Ingles o Filipino.
CMO No. 57, s. 2017 - Ito ay kautusang
pagdaragdag ng asignaturang Filipino sa
lahat ng kurso sa kolehiyo bilang bahagi
ng GEC.
ANG PAGTATAGUYOD NG WIKANG FILIPINO
SA KASALUKUYAN
Ayon sa Artikulo XIV, ng Konstitusyon 1987 – Wika,
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
Seksyon 6 - “Ang wikang pambansa ng Pilipinas
ay Filipino. Samantalang nililinang, ito
ay dapat payabungin at pagyamanin pa
salig sa umiiral na mga wika ng
Pilipinas at sa iba pang mga wika “
✓ Naging saligan ng Pambansang Samahan
sa Linggwistika at Literaturang Filipino, Ink.,
samahan ng mga propesor, guro, mag-aaral,
manunulat at mananaliksik na may malasakit
at interes sa pagtuturo ng wika, sa layuning
mapaunlad at mapalaganap ang wikang
Filipino, sa pagmumungkahi na palawakin pa
ang saklaw ng Filipinisasyon ng wikang
panturo sa kolehiyo sa pamamagitan ng
mandatory na paggamit nito sa 12 yunit sa
bagong General Education Curriculum.
Seksyon 7 - Ukol sa mga layunin ng Komunikasyon
at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng
Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang
itinadhana ang batas, Ingles. Ang mga
wikang panrelihiyon ay pantulong ng mga
wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi
na pantulong sa mga wikang panturo roon.
Seksyon 8 - Ang Konstitusyong ito ay dapat
ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin
sa mga pangunahing wikang panrehiyon,
Arabic at Kastila.
Seksyon 9 - Dapat magtatag ang Kongreso ng
isang Komisyon ng Wikang Pambansa na
binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang
mga rehiyon at mga disiplina na
magsasagawa, mag-uugnay at
magtataguyod ng mga pananaliksik sa
Filipino at iba pang mga wika para sa
kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at
pagpapanatili.
Agosto 25, 1988 - Ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 335 ay ipinalabas at
nilagdaan ni Pangulong Corazon Aquino na
nagtatadhana ng paglikha ng Komisyong
Pangwika na siyang magpapatuloy ng pag-
aaral ng Filipino.
Tanggol Wika o Alyansa ng mga Tagapagtanggol
ng Wikang Filipino - isang organisasyon na
nabuo noong 2014 na binubuo ng mga
dalubhasa sa wika, dalubguro, manunulat at
mga mag-aaral bilang tugon sa pagbabalak
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
na pagpatay ng wikang Filipino – ang
pambansang wika- at iba pang asignaturang
mahalaga sa pagkakakilanlan ng mga
Pilipino batay sa implementasyon ng CMO
20.
Sa petisyon ng Tanggol Wika, layunin nito
ang mga sumusunod:
1. Panatilihin ang pagtuturo ng asignaturang
Flipino sa bagong GEC sa kolehiyo;
2. Kumilos tungo sa pagrerebisa ng CMO 20;
3. Gamitin ang wikang Filipino sa pagtuturo ng
iba’t ibang asignatura, at;
4. Isulong ang makabayang edukasyon
National Comission for Culture and the Arts of
the Philippines (NCCA) o Pambansang
Komisyon Para sa Kultura at mga Sining -
nagtataguyod sa kahalagahan ng wikang Flipino.
Sa kanilang resolusyon ng bahagi ng katitikan ng
pulong noong 2014, isinasaad na sadyang
mahalaga ang paggamit ng wikang Filipino upang
mapaigting ang kamalayang pambansa at
pagkakaisa ng sambayanan.
ARALIN 2: PAGPOPROSESO NG
IMPORMASYON PARA SA KOMUNIKASYON
Adriano, et.al, (2008) - Maituturing na
komplikadong gawain ang pagpili ng angkop
na babasahin. Sa mga seminar – workshop
ukol sa pagbasa, karaniwan na ang
pagpapalitan ng mga kuro tungkol sa mga
gamit na kraytirya sa pagpili ng artikulo. Ilan
sa mga kraytirya ay makikita sa mga talaan
at ito ay isang magandang palatandaan para
sa magandang pagbuo ng pananaliksik
Bibliograpiya - isang listahan ng mga ginamit na
sanggunian sa pagsasaliksik.
Batis – pinagkukuhanan (source) ng impormasyon
Mga Halimbawa ng Batis:
❖ Aklat
❖ Cassette tape
❖ Pahayagan
❖ Dokumentaryo ng pamahalaan
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
❖ Artikulo
❖ Internet Entry
❖ Pananaliksik
Daluyan: Journal ng Wikang Filipino - isang
refereed journal na naglalathala ng dalawang
beses kada taon. Ito ay monolingguwal sa
Filipino at may layuning paunlarin ang
pagaaral at pananaliksik tungkol sa wika,
panitikan at kulturang Filipino at pagyamanin
ang diskurso sa iba’t ibang disiplina gamit
ang wikang Filipino.
Lagda: Journal ng U.P. Departamento ng Filipino
at Panitikan ng Pilipinas - isang refereed
journal na naglalathala ng dalawang beses
kada taon . May layunin itong paunlarin ang
pagaaral at pananaliksik tungkol sa wika,
panitikan, malikhaing pagsusulat at kulturang
Pilipino, at pagyamanin ang diskurso sa iba’t
ibang disiplina gamit anf wikang Filipino at
ibang wika sa Piipinas.
Daloy - isang journal na pangwika at pampanitikan
ng Departamento ng mga Wika ng Pilipinas
sa Pamantasan ng De La Salle na taunang
nililimbag.
Hasaan - isang interdisiplinaryong refereed journal
sa Filipino ng Unibersidad ng Santo tomas na
taunang nililimbag.
Layag - opisyal na journal ng Departamento ng
Sikolohiya ng Pamantasan ng De La Salle.
Malay - isang refereed journal na multi-disiplinaryo
sa Filipino, nililimbag dalawang beses sa
loob ng isang taon sa ilalim ng pamamahala
ng Kolehiyo ng Malalayang Sining, para sa
Pamantasan ng De La Salle.
PAGBABASA AT PANANALIKIK NG
IMPORMASYON
Mabisang tip sa pagtatala ng impormasyon:
✔ Isulat ang lahat ng impormasyong iyong
kinakailangan at sipiin ang mga ito sa oras
na makita agad.
✔ Sumulat nang maayos upang mabasa.
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
✔ Magdaglat kung kinakailangan upang
makatipid sa oras ngunit tiyaking
mauunawaan ang mga ito sa muling
pagbasa.
✔ Tiyaking buo ang mga impormasyon upang
hindi magkaproblema sa pagsulat ng .mga
talababa at bibliograpiya.
✔ Gawing eksakto ang mga impormasyon
upang madaling makakuha ng mga sipi o
lagom na magagamit sa konklusyon.
✔ Sinupin ang iyong mga impormasyon.
Magpokus lamang sa mga pangunahing
ideya sa halip na mga walang kabuluhang
detalye.
✔ Organisahin ang mga tala upang hindi
malayo sa balangkas.
Ayon naman kina Cancino, et al. (2012), may ilang
pamantayan sa paghahanap ng mga datos na
kailangan sa pananaliksik.
✔ Sikaping makabago at napapanahon ang
mga sangguniang gagamitin sa
pananaliksik.
✔ Dapat na may kaugnayan sa isasagawang
pananaliksik ang mga kukuning sanggunian.
✔ Kailangang may sapat na bilang ng mga
sanggunian na makatutigon sa paksang pag-
aaralan.
ARALIN 3: PAGPOPROSESO NG
IMPORMASYON PARA SA KOMUNIKASYON
(IKALAWANG BAHAGI)
PAGBUBUOD AT PAG-UUGNAY-UGNAY NG
MGA IMPORMASYON
✓ Sa pagbuo ng pananaliksik, isang
mahalagang katangian ng mananaliksik ang kritikal
na pag-iisip. Magagamit ang katangiang ito upang
mapag-ugnay-ugnay ang mga datos na nakalap,
gayundin ang makapagsuri ng mga kinalabasan ng
pananaliksik. Tinatawag na interpretasyon ang
malinaw na kahulugan ng kinalabasan ng mga
nakalap na impormasyon.
Lagom - pagsasama-sama ng mga pangunahin at
mahalgang nayuklasan sa pag-aaral.
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
Kabilang sa mga nararapat na isama sa
lagom ay ang mga sumusunod:
❖ Mga payak na pagpapahayag sa layunin ng
pag-aaral.
❖ Mga kalahok o respondente
❖ Panahon ng pag-aaral
❖ Paraan ng pananaliksik
❖ Instrumento
❖ Disenyong ginamit
Sintesis - pagsasaad ng pagkakatulad o
pagkakapareho ng kasalukuyang pag-aaral sa mga
nauna na.
Abstrak - distribusyon ng mga impormasyon o datos
ayon sa lawak o saklaw ng pananaliksik.
PAGBUBUO NG SARILING PAGSUSURI BATAY
SA IMPORMASYON
Abueg, et al. (2012) - pagpapakahulugan ay sariling
pang-unawa. Bagamat walang husto o
ganap na pagpapakahulugan ang maaring
magawa o kaya ay maging eksakto sa
gagawing pagpapakahulugan, gumagawa
ang tao ng interpretasyon, kahulugan sa mga
bagay na nabasa ayon sa tayog ng kanyang
pag-iisip.
Bloom (150; sa Abueg, et al., 202) - ang mataas na
antas ng kritikal na pagiisip ay dumarating sa
punto ng aplikasyon, analisis, sintesis, at
ebalwasyon ng binasa.
ANG MAS MATAAS NA ANTAS NG PAG-IISIP
(HIGHER – ORDER THINKING SKILLS)
Analisis - Tinatagpas / inihihiwa-hiwalay isa-isa ang
buong ideya sa mga bahagi. Tinitingnan ang
mga bahagi at ang relasyon nito sa isa’t isa,
pagkatapos ay inoorganisa ang mga bahagi.
Aplikasyon - Ginagamit ang impormasyn sa baging
sitwasyon o pagresolba ng problema.
Ginagamit ang mga natutunang kaalaman.
Inaaplay ang nakuhang impormasyon sa
ibang sitwasyon.
Komprehensyon - Nauunawaan ang mga
nakuhang impormasyon ngunit hindi ito
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
iniuugnay sa ibang sitwasyon, ibang
materyal o ideya.
Ebalwasyon - Tinitingnan o tinatasa ang halaga ng
ideya, materyal o produkto. Binibigyang
halaga ang mga bagay-bagay, pumipili mula
sa mga aytem, nag-oorganisa ng mga ideya,
hinuhusgahan ang mga ideya, at
ipinepresenta ang mga napili.
ARALIN 4: MGA GAWAING
PANGKOMUNIKASYON NG MGA PILIPINO
Kahulugan ng Komunikasyon
Merriam-Webster - ang salitang komunikasyon ay
hango sa salitang Latin na “communicare”,
na nangangahulugang “magbahagi” o
“magbigay”.
Sa libro na Komunikasyon sa Akademikong
Filipino ni Aguilar (2014), maraming eksperto ang
may iba pang kahulugan nito:
❖ Ito ay pagbabahagi ng ideya at damdamin sa
estado ng pagkakaunawaan – Dale (1969)
❖ Transmisyon ng mga impormasyon, ideya,
pag-uugali, o damdamin mula sa isang tao o
pangkat ng mga tao patungo sa kaniyang
kapuwa… karaniwang isinasagawa sa
pamamagitan ng mga simbolo. –
Theodorson (1969).
Sitwasyong Pangwika - Sapagkat patuloy na
umuunlad at nababago ang mundo,
nababago rin ang paggamit ng wika sa iba’t
ibang sitwasyon. Sa komunikasyon,
maraming pamamaraan upang ibahagi ang
kaalaman, ideya, damdamin at iba pa gamit
ang wika.
Sitwasyong Pangwika sa Telebisyon - Filipino
ang karaniwang ginagamit na wika bilang
midyum sa telebisyon sa bansa. Sa mga
local channel, karaniwang palabas ay
gumagamit mg wikang Filipino. Ang
paggamit ng wikang abot at madaling
maintindihan ay salik sa pagkatuto nang
nakararami sa pamamagitan ng panggagaya
sa paraan ng pagsasalita mula sa mga
napapanood sa telebisyon.
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER EE-2103 A.Y. 2022-2023
MIDTERM REVIEWER FILI 101 – KOMFIL
Sitwasyong Pangwika sa Social Media at Internet Interpersonal Na Komunikasyon – ang
- Ingles ang nangungunang wika na komunikayong ito ay nagaganap sa
ginagamit sa social media at internet. pagitan ng higit sa isa na maaaring
Kabilang sa mga popular na “social media kinasasangkutan ng nagsasalita at
account” na ginagamit ay Facebook, Twitter nakikinig o nagbabasa at nagsusulat.
at Instagram na halos kayang ipadala o Kabilang sa anyong interpersonal na
magpost ng larawan, dokumento, video at komunikasyon ay dayadikong
mga impormasyon. Karaniwang nagaganap komunikasyon, pangkatang
ang code switching (pagpapalit ng komunikasyon at pampublikong
lenggwahe o pagsasabay-sabay ng komunikasyon.
dalawang lenggwahe at the same time)
bilang lengguwahe sa social media. Dayadikong Komunikasyon – ito ay
komunikasyong nagaganap sa dalawang tao
lamang.
Sitwasyong Pangwika sa Text - Ang text Pangkatang Na Komunikasyon – ito ay binubuo
messsage ay pagpapadala ng mensahe o ng higit sa dalawang tao na sangkot sa
Short Messaging System (SMS) gamit ang komunikasyon. Maaring magkasindami
mobile / cellular phones na madalas gamitin ang bilang ng nakikinig at nagsasalita sa
sa pakikipagtalastasan sa kasalukuyan. pangkatang komunikasyon.
Dahil ang teknolohiya ay patuloy na
Pampublikong Komunikasyon – sa
nagbabago at bahagi ito ng kultura, malaki
komunikasyong ito, mas marami ang bilang
ang impluwensiya nito sa wika partikular sa
ng nakikinig kumpara sa nagsasalita.
paraan ng pagsusulat ng tao.
Komunikasyong Pangmadla o Mass
Halimbawa ng partikular na pamamaraan
ng pagsusulat ng wika sa social media: Communication – ito ay kategorya ng
komunikasyon na ginagamitan ng midya.
Kabilang sa mga midyang ginagamt sa
ganitong uri ng komunikasyon ang radyo,
telebisyon, dyaryo o pahayagan at social
media.

YUNIT NO. 2
KATUTURAN, URI, ELEMENTO, PROSESO,
ANYO, AT KONTEKSTO NG
KOMUNIKASYON
Komunikasyon - hango sa salitang Latin na
“communis” na ang ibig sabihin ay ‘saklaw
lahat’. Ito rin ay proseso ng paghahatid at
pagtanggap ng mensahe. Sangkot sa
Kategorya ng Komunikasyon
komunikasyon ang mga sumusunod na
Intrapersonal Na Komunikasyon – ito ay makrong kasanayan na PAgsasalita,
komunikasyong nagaganap sa sarili Pakikinig, Pagbasa, Pagsulat, at Panonood.
lamang. Kabilang dito ang personal na
pagmumuni-muni, pagsasaulo ng mga
ideya, pag-aanalisa o kaya naman ay
pagsusulat para sa sarili lamang.
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
URI NG KOMUNIKASYON
Komunikasyong Berbal – Ginagamitan ng wika
na maaring pasulat o pasalita.
(Halimbawa: text messages,
pakikipagtsismisan, at pagbibigay ng
mensahe sa mga nakalimbag na teksto sa
mga mambabasa)
Komunikasyong Di-Berbal – hindi ito
ginagamitan ng wika bagkus kilos o galaw
lamang ng katawan ang gagamitin sa
paghahatid ng mensahe (Halimbawa:
pagtango, pagkindat, pagkaway)
Mga uri ng Komunikasyong Di-berbal
Kinesics – pinapatunayan nito na ang
bawat kilos ay may kaakibat na kahulugan
na maaaring bigyang interpretasyon ng
mga tao sa kanyang paligid (Halimbawa:
ekspresyon ng mukha tulad ng pagkunot ng
noo at pagtaas ng kilay)
Oculesics – gamit ang mata,
maipahihiwatig ng isang tao ang kanyang
nais iparating sa kanyang kausap tulad ng
pagkindat at pagpikit.
Proximics – gamit nag espasyo,
pinaniniwalaang ang agwat ng tao sa
kapwa ay may kahulugan na maaring
mabuo sa pananaw ng tagatanggap ng
mensahe tulad ng naguusap na malapit
ang distansya.
Uri ng Proxemic distance
Espasyong intimate – 1 to ½ ft
Espasyong Publik – 12 ft o higit pa
Espasyong Sosyal – 4 to 12 ft
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
Espasyong Personal – 1 – ½ to 4 ft
Chronemics – oras ang pinapahalagahan sa
uring ito na nahahati sa apat: teknikal o
eksaktong oras, pormal na oras o
kahulugan ng oras bilang kultura,
impormal na oras o oras na walang
katiyakan, at sikolohikal na nakabatay sa
estado sa lipunan at mga personal na
karanasan.
Haptics – karaniwang kinabibilangan ng
paghaplos o pagdampi na maaaring
bigyang kahulugan ng taong
tumatanggap ng mensahe sa paraan ng
paghaplos nito katulad ng pagtapik sa
balikat na waring nakikiramay o pagbati.
Paralanguage – tumutukoy sa di-linggwistikong
tunog na may kaugnayan sa pagsasalita
tulad ng intonasyon, bilis at bagal sa
pagsasalita, o kalidad ng boses.
Mga karagdagang uri
Simbolo (Iconics) – mga simbolo sa
building, lansangan, bote, reseta, atbp.
Kulay (Chromatics) – maaring
magpahiwatig ng damdamin o
oryentasyon
Bagay (Objectics) – pagggamit ng mga
bagay o objects sa komunikasyon
ANYO NG KOMUNIKASYON
Intrapersonal – isang self-medication na anyo ng
komunikasyon na kinakausap ng tao ang
kaniyang sarili sa pagnanais na higit na
maging produktibong indibidwal
Interpersonal – ito ang ugnayang komunikasyon
sa pagitan ng dalawang tao na umaasa sa
mensaheng inihatid at tugon sa kausap
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
Pampubliko – sa komunikasyong ito nagaganap
ang linyar na komunikasyon na ibig
sabihin, natatapos ang komunikasyon kapag
naiparating na ng nagpapadala ng mensahe
sa kanyang tagapakinig. Dalawa o higit pang
katao ang kasangkot (seminar, conference,
at miting de avance)
Pangmadla – magkatulad ito sa pampubliko
ngunit nagkakaiba lamang sa kagamitan
sa paghahatid ng impormasyon dahil sa
komunikasyong ito, ginagamitan ito ng
elektroniko tulad ng cellphone, telebisyon, at
radyo.
Pisikal – oras at lugar na pinagdarausan ng
isang pangyayari ay mahalagang konteksto
sa komunikasyon na maaaring kasangkutan
ng aktwal na lugar, oras, o antas ng ingay sa
kaugnay na salik.
Sosyal – tumutukoy sa personal na ugnayan ng
mga kalahok sa komunikasyon tulad ng
mga naglalaro ng basketball na
kinakailangang mauunawaan ng manlalaro
(teamwork) ang bawat isa upang makamit
ang tagumpay.
Kultural – tumutukoy ito sa prinsipyo at
paniniwala ng pangkat na maaaring
paniwalaan o hinidi paniwalaan dahil sa
magkaiba ang pangkat na pinagmulan ng
dalawang nag-uusap kung kaya’t magkaroon
ng kamalayan sa bawat kultura.
Sikolohikal – makikita ang mga mood o emosyon
ng mga kasangkot sa buong proseso ng
komunikasyon tulad ng debate sa loob ng
klase na maaring magkaroon ng personalan
kung kaya’t hindi nagiging maganda ang
takbo ng aktibidad
Historikal – batay sa kaganapang nangyari sa
nakaraan na inaasahan ng bawat kasali sa
proseso ng komunikasyon tulad ng
pagkatalo sa isang laro na maaring maging
sanligan upang paghandaan ang mga
sumusunod pang laban o laro.
PAGPILI NG MGA BATIS(SOURCE) AT
PANGANGALAP NG IMPORMASYON
Primaryong Datos – nagmula sa dokumentong
isinulat sa panahon na isinagawa ang
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
aktwal mna pananaliksik o orihinal na
dokumento kung saan ito nakabatay.
(Halimbawa: talumpati, liham, brith
certificate, transkripsyon ng live news feed,
balita, record ng korte, panayam, sarbey,
akademikong dyornal, at sangguniang aklat)
Sekondaryong Datos – nanggalign sa mga
dokumentong isinulat matapos ang isang
kaganapan o interpretasyon ng may-akda
sa naturang impormasyon na hindi niya
naabutan (Halimbawa: diksyunaryo.
Ensayklopidya, artikulo, ribyu, at sintesis)\
Tersyaryang Datos – hinalaw sa mga
dokumentong naglalarawan ng primary at
sekondaryang sanggunian tulad ng
indexes na binigyang pagkakakilanlan kung
saan nagmula ang impormasyon, abstrak, at
databases
MGA MUNGKAHI SA PAGKUHA NG
IMPORMASYON BUHAT SA MGA
SANGGUNIAN
o Sistemang Pansilid-aklatan
o Internet bilang sanggunian
o Sanggunian buhat sa Bibliyograpiya
PLAGIARISMO (PLAGIARISM)
Mayroong nagaganap na plagiarism o
pagnanakaw ng karunungan ng iba kung sa iyong
pagsusulat ay makikita nag alinman sa mga
sumusunod na pangyayari:
1. Mayroong paglalahad ng mga ideya na
mistulang ikaw ang may orihinal na may-
akda, bagama’t ang katotohanan, ikaw ay
hinilaw o kinuha lamang sa iba. Dalawa ang
anyo ng ganitong uri ng plagiarismo o
plagiarism: direkta at hindi direkta. Direkta
ang plagiarism kung ang pagkopya ng
mananaliksik sa akda ng iba ay buong
buo, kasama ang tama at maling mga
baybay ng salita at wala itong pagkilala sa
totoong may-akda ng sulatin.
2. Sa kabilang dako, ang di-direktang
plagiarism ay tumutukoy sa pangongopya
ng mahahalagang impormasyon sa iba
bagama’t may kaunting modipikasyon sa
orihinal ay hindi pa rin nabigyan ng
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER EE-2103 A.Y. 2022-2023
MIDTERM REVIEWER FILI 101 – KOMFIL
nararapat na rekognisyon ang orihinal ng MGA GAWAING PANGKOMUNIKASYON NG
may-akda. MGA PILIPINO
3. Pagkoya at pagdikit (copy paste) ng mga
Mailarawan ang mga gawaing
teksto at imahe na hindi binibigyan ng
pangkomunikasyon ng mga Pilipino sa iba’t ibang
rekognisyon kung saan ang mga ito ay
nanggaling. antas ng lipunan. Maipaliwanag ang kabuluhan ng
wikang Filipino bilang mabisang wika sa
kontekstwalisadong komunikasyon sa mga
komunidad. Magamit ang wikang Filipino sa iba’t
PANGANGALAP NG IMPORMASYON SA
ibang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon sa
PAMAMAGITAN NG PAGBABASA
lipunang Pilipino. Mapalalim ang pagpapahalaga sa
Pagbabasa para sa asignatura sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino sa
iba’t ibang antas ng larangan.
Katulad na ng mga nabanggit sa mga
nakaraang pagtatalakay, ang mga impormasyon na Mahalaga ang ginagampanan ng
kinailangan upang mapatatag ang paninindigan ng komunikasyon sa pang-araw-araw na
isang pag-aaral o pananaliksik ay madaling kalapin pakikipagsapalaran ni Juan Dela Cruz sapagkat
dahil na rin sa mga naglipanang sanggunian sa silid- nag-iiwan ito ng kakintalang maaaring may malaking
aklatan at maging sa internet. Mabuti kung ang dulot sa karanasang nagpapatakbo ng kanyang
makakalap na impormasyon ay manggagaling sa sariling buhay.
isang elhitimo at may kredibilidad na sanggunian,
MGA GAWAING PANGKOMUNIKASYON
subalit siang kamalasan kung ang sanggunian na
makukuha ay naglalaman ng maling mga • Tsismisan
impormasyon para sa isang pag-aaral. • Umpukan
• Talakayan
Pagbabasa para sa iba’t-ibang layunin
• Pagbabahay-bahay
Ang layunin ang siyang nagbibigay ng • Pulong Bayan
direksyon sa lahat ng bagay na ginagawa ng tao.
Bago isagawa ang pagbabasa, mahalagang
mailatag muna ng mga mag-aaral o mananaliksik Tsismisan - Pagsagap ng alimuom
kugn ano ba ang kanilang nais na mangyari matapos Ang tsismis ay pagsasagawa ng
ang isasagawang pag-aaral o pananaliksik. Kung kasinungalingan, pag-imbento ng
wala ang layunin, mahihirapan ang mga mag-aaral kwento at pagmamalabis na may
na alamin kung ano ang landas na attahakin ng halong katotohanan.
kanilang iskolarling pagsulat.
Gaya nga ng sabi ni Rico Blanco sa
Ang mga sumusunod na istilo sa pagbabasa ay kanta niyang “Chismis”, ang tsismis
magagamit sa mga akademikong sulatin batay sa ay ang pambansang marijuana ng
layunin ng pagbabasa: bansa.
• Pagbabasa ng palaktaw-laktaw May negatibo na konotasyon ng
(Browsing) salitang tsismis kumpara sa Ingles na
• Pagsisiyasat o checking may katumbas na “gossip”.
• Pagtutuon ng pansin o focusing in
• Paghahanap ng mga kaganapan o fact Ang gossiper ay tumutukoy lamang
finding sa tao na mahilig
makipagkwentuhan o magkalat ng
• Referencing o sanligan
sikreto ng iba samantalang ang
tsismosa ay kilala bilang
YUNIT NO. 3 sinungaling at mapag-imbento ng
kwento.
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
Karaniwang nilalayuan o iniiwasan
ang mga tsismoso/a, pero marami
rin ang mahilig makipagkwentuhan
sa kanila. Natural lamang na
maintriga ang mga tao sa mga
sikreto at baho ng iba.
Ang madalas na pinag-uusapan na
tsismis sa komunidad ay mga
sensitibong bagay tulad ng sex,
pagbubuntis ng mga hindi kasal o
“disgrasyada”, pagiging
homosekswal at pambababae,
ngunit pinagttsismisan din ang iba’t
ibang bagay tulad ng estado sa
buhay o kaya naman sa pag aaral.
URI NG TSISMIS
• Panunubok sa pribadong buhay ng iba;
• Ang panghihimasok o pang-iistorbo sa
buhay o ugnayang pampamilya;
• Pang-iintriga sa dahilan kung bakit ang
isang indibidwal ay iniiwasan ng mga
kaibigan;
• Pang-aasar o pamamahiya sa iba dahil sa
kanyang paniniwalang panrelihiyon,
depekto sa katawan at personal na
kondisyon
Ito ay paglabag sa Artikulo 26 ng Kodigo Sibil
ng Pilipinas na binibigyang proteksyon ang
dignidad, personalidad at pribadong
pamumuhay ng mga tao.
Ito ay sinang-ayunan sa Kodigo Penal ng Pilipinas
sa Artikulo 353, ang Libelo na isang pampubliko at
malisyosong mga paratang sa isang krimen o isang
bisyo o depekto na maaaring makatotothan o haka-
haka, anumang kilos, pagkukulang , kondisyon,
katayuan o kalagayan na dahilan ng kasiraang puri,
ngalan o pagpapasala sa isang likas na tao o upang
masira ang alaala ng isang namayapa na (Salin
mula sa Article 353, PRC)
KABUTIHAN NG TSISMIS
• Nagkakaroon ng masusing superbisyon at
anyo ng ugnayang panlipunan at dulog para
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
sa integral na kaalaman ng lahat, (Liam
2016)
• Dahil sa tsismis ay ito’y nagdudulot ng
pangangailangang panlipunan para sa mga
manggagawa at nagmamay-ari, (Aksyon at
mga kasama 2015)
• Nagbibigay ng impormasyon sa tagapakinig
at libangan o aliwan upang mapaganda ang
ugnayang panlipunan (Guerina at Miyazaki,
2006).
• Ang haba ng oras ng tsismisan ay di rin
tiyak.
• Ang tsismis ay maaaring totoo, bahagyang
totoo, binaluktot na katotohanan,
dinagdagan o binawasang katotohanan,
sariling interpretasyon sa Nakita o
narinig, pawang haka-haka, sadyang di
totoo o inembentong kwento.
URI
1. Obserbasyon ng unang tao o grupong
nakakita o nakarinig sa tsismis;
2. Imbentong pahayag ng isang
naglalayong makapanirang puri sa kapwa
3. Pabrikadong teksto ng nagmamanipula o
nanlilinlang sa isang grupo o madla
Sa kabila ng negatibong konotasyon, ang
tsismisan ay bahagi pa rin ng dynamiks na
interaksyon ng mga Pilipino sa kapwa at
maaaring nakapagbibigay sa mga magkakausap
ng sikolohikal na koneksyon at kultural na
ugnayan sa lipunang ginagalawan. Minsan ang
tsismis ay maaari ring makapagbigay ng mga
panimulang ideya hinggil sa mga isyung binibigyang
pansin ng mga mamamayan, ng mga palatandaan
na makapaglantad sa malaking isyung panlipunan
na dapat bulatlatin ng masinsinan, at ng palaisipan
hinggil sa mga motibo ng isang tao o grupo ng
nagpapakalat ng tsismis. Kawala-walaan, ang
tsismis ay maituturing na isang hamon sa pag-alam
o paglalantad sa katotohanan, lalo na kung may
katuturang panlipunanang paksa. Halimbawa,
paano kung ang laman ng tsismisan ay tungkol sa
pangungurakot ng mga opisyal ng isang bayan?
Oo nga’t hindi agad dapat paniwalaan, ito ay
dapat usisain. Kung mapatunayang too ang
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
tsismis, kailngan ng aksyon mulas a taumbayan at
makikinabang dito ang bayan. Kung hindi, ang
napatunayan nito’y malinis ang budhi ng mga
opisyal na natsismis at malamang na may nainira sa
kanila na silang maitim na budhi. Samaktwid, ang
implikasyon nito ay kailngan ng matinding paghimok
sa mga Pilipino na idirekta ang tsismis sa layong
ito’y mapatotohanan o mapasubalian – ang
transpormasyon ng tsismis na walang
kasiguraduhan ang katotohanan tungo sa pagiging
balita na batay sa empirical at kritikal na pagsusuri.
UMPUKAN
• Tumutukoy sa maliit na pangkat o grupo
ng tao na nag uusap para sa mga usaping
may interes ang bawat isa.
• Sa umpukan ay gumagamit ng modelong
interaktibong komunikasyon
• Ang umpukan ay impormal na paglalapit
ng tatlo o higit pang tao na magkakakilala
para mag-usap na magkakaharap. Sa
pangkalahatan, ay hindi planado o
nagaganap na lang sa bugso ng
pagkakataon. Ang mga nagiging kalahok
sa umpukan ay iyong mga kusang
lumapit para makiumpok, mga di sadyang
nagkalapit-lapit, o mga biyayang lumapit.
• Kagaya sa tsismisan, walang tiyak o
planadong daloy ang pag-uusap sa
umpukan.
• Ang umpukan ay pwedeng dumako rin sa
seryosong talakayan, mainit na pagtatalo,
masayang biruan, malokong kantywan at
maging sa laro o kantahan.
• Ang paksa ng usapan sa umpukan ay
hindi rin planado o pinag-isipang Mabuti,
maaaring tungkol sa buhay-buhay ng mga
tao sa komunidad, magkakaparehong
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
interes ng mga mag-uumpukan, o mga
bagong mukha at pangyayari sa paligid.
• Sa isang komunidad at maging sa iba’t ibang
lugar sa loob nito kagayan ng paaralan at
tambayan sa kanto, ang umpukan ay isang
masasabing isang ritwal ng mga Pilipino
para mapanatili at mapalakas ang ugnyan
sa kapwa.
• Ginagamit din ang umpukan para ilarawan
ang kakapalan o karamihan ng tao sa
isang grupo o pangkat. May mga
umpukan na impormal ang talakayan
kung saan ang mga tao ay nagpapalitan
ng mga kuro kuro o opinion tungkol sa
isang bagay o paksa.
TALAKAYAN
• Isang pagpoproseso ng pagpapalitan ng
ideya para sa isang mahalaga at
nararapat na desisyon ukol sa isang
problema.
• Sa talakayan ay lubos naipapakita sa loob
ng paaralan kung saan nagkakaroon ng
pagbabahagi ng kaalaman sa pagitan ng
dalubguro at mga mag-aaral.
• Sa talakayan, ay nagtataglay ng tatlong
dimension: Nilalaman, Proseso at
Kasangkot sa gawaing ito.
KATANGIAN NG MABUTING
TALAKAYAN
Aksesibilidad - Nararapat na ang lahat ng
kalahok ay nagbibigay ng partisipasyon
Hindi Palaban – Nanantili ang pagkakaroon ng
ng paggalang na tono at pagsasagutan ng
mga ideya
Baryasyon ng Ideya – Inaasahan din ang
pagkakaiba ng ideya upang matamo ang
higit na malalim na pagtalakay.
Kaisahan at Pokus – Gawain ng dalubguro na
maging tagapamagitan at tagapagkaisa
ng mga baryasyon ng ideya ng klase.
MGA KATANGIAN NG DI-MABUTING
TALAKAYAN
SECOND YEAR – FIRST SEMESTER
MIDTERM REVIEWER
Limitado – Bilang lamang ang nakikilahok sa
talakayan
Mababaw at paulit ulit lamang ang ideya –
Hindi nagpapakita ng baruasyon at
walang kalaliman ang tinatalakay
Watak watak ang kaisipan at walang pokus –
Magulo ang mga ideya na inilahad at
walang nagging tagapamagitang upang
ito ay ayusin
EE-2103 A.Y. 2022-2023
FILI 101 – KOMFIL
3. Pagtalakay sa napakaraming bagay
4. Pag-atake sa indibidwal
5. Pag-iwas sa problema
6. Kawalan ng pagtitiwala sa isa’t-isa
7. Masamang kapaligiran ng pulong
8. Hindi tamang oras ng pagpupulong

PAGBABAHAY-BAHAY
Kinasasangkutan ito ng indibidwal o higit
pang indibidwal patungo sa dalwa o higit pang
maraming bahay upang maisakatuparan ang
naturang mithiin tulad ng pangangamusta,
pakikiramay, pghingi ng pabor para sa proyekto at
marami pang iba.
Karaniwang mabilis ang daloy ng
komunikasyon ditto dahil sa layuning maraming
bahay ang kakailanganing mapuntahan sa loob
ng isang araw ngunit ang iba nama’y
pinapahalagahan ang kalidad ng pakikipag usap sa
mga taong pinupuntahan.

PULONG BAYAN
Karaniwan itong isinasagawa bilang isang
anyo ng konsultasyon sa mga mamamayan o
particular na pangkat upang tugunan o
paghandaan ang isang napakahalagang usapin.
Pagtitipon ng isang grupo ng mga
mamamayan sa itinakdang oras at lunan upang
pag-usapan nang masinsinan, problema,
programa at iba pang usaping pampamayanan.
Maaaring ang mga kalahok ay may
kinatawan ng iba’t ibang sector sa isang
pamayanan, mga ulo o kinatawan ng mga pamilya
o sinumang residenteng apektado ng paksang pag-
uusapan o interesadong makisangkot sa usapin.
MGA DAPAT IWASAN SA PULONG
1. Malabong Layunin sa Pulong
2. Bara-Bara na Pulong