Artikulo XIV seksyon 3 (1935)
• Gumagawa ang Kongreso ng hakbang
patungo sa pagkakaroon ng isang
pambansang wika. Ang Ingles at
Espanyol ay pansamantalang mga
opisyal na wika.
Artikulo XV seksyon 3 (1973)
• Ang pambansang lehislatura ay
magsasagawa ng mga hakbang upang
paunlarin at palakasin ang pambansang
kinikilalang wikang Filipino. Dito,
unang nabanggit ang mga Pilipino
bilang wikang pambansa.
Artikulo XIV seksyon 6-9 (1987)
• (Seksyon 6) Ang pambansang wika ng
Pilipinas ay nagiging Filipino sa paglaki
nito. Kailangang ito ay payabungin at
palakasin batay sa mayroon at iba pang
mga wika sa Pilipinas.
• (Seksyon 7) Para sa mga layunin ng
pormal na komunikasyon at edukasyon,
ang opisyal na wika ng Pilipinas ay
Filipino, na Ingles maliban kung itinakda
ng batas.
• (Seksyon 8) Ang Konstitusyon ay
inilathala sa Filipino at English at isinalin
sa mga panrehiyong wika ng Arabe at
Espanyol.
• (Seksyon 9) Mga Kinatawan mula sa iba`t
ibang mga rehiyon at disiplina.
Kautusang tagapagpaganap blg. 263 (1940)
• Maaaring magbigay ng mga dictionaries
at grammar para sa Wikanpanbansa.
Kautusang pangkagawaran blg. 25 (1974)
• Nagtatakda ng mga pamantayan para sa
pagpapatupad ng mga patakaran sa
edukasyon ng bilingual sa mga paaralan
mula sa mga markang 1974 hanggang
1975.
Kautusang pangministri blg 22. (1978)
• Ang Ministro ng Edukasyon at Kultura
na si Juan L. Manuel, Ministerial
Ordinance Blg. 22, ay nangangailangan
ng mga Pilipino na isama sa lahat ng
kurikulum sa antas ng propesyonal /
unibersidad. Ang lahat ng mga kurso ay
mayroong 6 na yunit ng Filipino,
maliban sa mga kursong pang-
edukasyon na tumatagal ng 12 na yunit.
Kautusang pangkagawaran blg 52. (1987)
• Lourdes R ng Ministri ng Edukasyon,
Kultura at Palakasan. Ang Executive
Secretary na si Quisumbing ay naglabas
ng isang numero ng order. 52 Tulad ng
nakasaad sa patakarang bilinggwalismo
ng edukasyon, kinakailangan nito ang
paggamit ng Filipino bilang isang
wikang panturo sa lahat ng antas ng
paaralan kasabay ng Ingles.
Ched memo blg 59. (1996)
• Inaprubahan ng Higher Education
Commission ang CHED Memorandum
Number. Itinakda ng 59 ang mga
kinakailangan para sa 9 na mga kredito
ng Pilipinas sa pangkalahatang
edukasyon at binago ang paglalarawan
at nilalaman ng mga kursong Filipino 1
(Communication Art) at Filipino 2
(Pagbasa at Pagsulat sa Iba't ibang
Larangan) na mga kurso. At Pilipinas 3
(retorika).
Kautusang pangkagawaran blg 74. (2009)
• Institutionalizing Mother Tongue-Base
Multilingual Education: ito ang unang
wika na ginamit panturo sa
pangunahing litrasiya.
Ched memo blg 20, s. 2013
• Ang GEC ay bumaba sa 36 na yunit at
inalis ang filipino bilang asignatura.
Ched memo blg 57, s. 2017
• Pagdaragdag ng asignaturang filipino sa
lahat ng kurso sa kolehiyo bilang bahagi
ng GEC.
Batas pagdiriwang ng buwan ng wika
 • Noong Hulyo 1997, nilagdaan at inilabas
ni Pangulong Fidel V. Ramos ang bilang
ng proklamasyon. Itinakda ng 1041 na
ang Agosto ay buwan ng Filipino bawat
taon at dinidirekta ang iba't ibang mga
ahensya ng gobyerno at paaralan na
magsagawa ng mga aktibidad sa
pagdiriwang bawat taon..
Wikang pambansa: ang pinagmulan, pagsibol
at paglinang
Ang Pinagmulan: komunikasyon ng mga
sinaunang tao
Ang alibata (baybayin)
• Ito ay sinaunang alpabeto na ginamit ng
mga katutubo bago pa man dumating
ang mga manlalayag at mananakop sa
ating bansa.
• Ito ay binubuo ng tatlong patinig, labing
apat na katinig.
• Pagdating ng kastila, ito ay inaral para
ipangaral ang kanilang prinsipyo at
paniniwala at sa gitna ng pananakop sa
mga katutubo, hindi nila nagawang ituro
ang kanilang wika sa mga indio pero
may ibang indio na nagpursigi na
tuntunin ang wikang kastila.
• Dito nagsimula ang nasyonalismo ng
Pilipino.
• Nagsimula magsulat ang mga
manunulat na pilipino ng mga obra at
akda. Ito din ang nagbigay ng daan sa
rebolusyon laban sa kastila.
Mga espanyol na isinalin sa wikang Tagalog:
• Mundo (earth)
• Telefono (telephone)
• Lamesa (desk)
• Karwahe (carriage)
• Libro (book)
• Enero hanggang Disyembre (january to
December)
• At marami pang iba
Ang pagsibol: pagsilang sa isang wika para sa
isang nagkakaisang bansa
• Pagdating ng mga amerikano, naging
bukas ang mga pilipino sa mga paraalan.
Ngunit ginamit ang wikang Ingles,
itinuro din ang kanilang kultura,
kasaysayan at iba pa na tungkol sa
Amerika.
• Dahil hindi maganda ang epekto ng
sobrang pagtuturo ng ingles, binigyan
daan ang wikang tagalog na ituro sa mga
paaralan.
1936
• Kauna-unahang kongreso na nagpasa ng
batas upang itatag ang surian ng wikang
pambansa upang magsagawa ng pag
aaral tungkol sa dapat na gamitin na
wikang pangkalahatan.
Manuel L. Quezon
• Iminungkahi ng surian ng wikang
pambansa na ang tagalog ay magiging
wikang pambansa.
• Naging kautusang tagapagpaganap
bilang 143.
1940
• inilimbag ang isang diksyunaryo at
gramar ng wikang Pambansa.
Dahil sa pagkilala sa wikang pambansa nagkaroon ng
tagalog na bersyon ang mga salitang ingles:
• Terminal
• Keyk (cake)
• Peke (fake)
• Trak (truck)
• Nars (nurse)
• Telebisyon (television)
• At marami pang iba
Ang paglinang: ang pagpapalawak sa paggamit
ng wikang pambansa para sa kinabukasan
 • Sa pagdating ng mga hapon sa Pilipinas,
naging mahigpit ang pagbabawal sa
paggamit ng wikang ingles sa
komunikasyon, pahayagan, at iba pang
midya.
• Nabuhay muli sa panahong ito ang mga
pahayagang tagalog at mga akdang
isinulat sa wikang tagalog.
• Ang wikang pambansa ang ginagamit na
midyum sa pagtuturo sa paaralan.
Ibinahagi din mga hapon ang kanilang wika. ang
niponggo at ilan dito at nasalin din sa ating
pambansang wika:
• Apa
• Tamang-tama
• Jak-en-poy
• Kimono
• Karaoke
• At marami pang iba
• Pag-alis ng mga hapon sa Pilipinas.
Nabuhay muli ang paggamit ng wikang
Ingles sa pahayagan at midya.
Ramon Magsaysay
• pinangunahan ang pagdiriwang sa
linggo ng wika sa pamamagitan ng
proklamasyon bilang 12.
Buwan ng wika
• Una ito ipinagdiwang noong marso 29,
1951 hanggang Abril 4, 1951 at taun-taon
to ginagawa -itinapat ito sa kaarawan ni
Francisco balagtas
• Ipinalabas din ang proklamasyon bilang
186, ito ay upang ilipat ang pagdiriwang
ng linggo ng wika sa buwan ng Agosto,
sa pagitan ng ika-13 at ika-19 taun-taon.
Para naman ipagdiwang ang kaarawan
ng dating presidente Manuel L. Quezon
(ama ng wikang pambansa).
1959
• Wikang pambansa ay iniba ang "wikang
Tagalog" sa "wikang Filipino" sa bisa ng
isang kautusan ng dating kalihim ng
edukasyon na si Jose E. Romero.
Panahon Batas Militar
• Umigting ang pagsulong ng wikang
pilipino dahil sa matinding
nasyonalismo ng mga tao. -umusbong
ang katha at mga awiting Makabayan.
Corazon Aquino
• Sa panahon na siya ay naging pangulo,
tumibay ang paggamit ng wikang
Filipino bilang pambansang wika sa
pamamagitan ng pagratipika ng
konstitusyon ng 1987
Artikulo XIV, Seksyon 6 ng Konstitusyon ng
1978
• Kumikilala sa Filipino bilang wikang
pambansa at ito ay dapat linangin,
pagyabungin at pagyamanin Agosto 14,
1991
• Nilagdaan ni pangulong Corazon ang
batas ng pambansa bilang 7104 na
nagpapatibay ng komisyon sa wikang
Filipino.
• Umusbong din rito ang mga iba't ibang
awiting Pilipino na nakilala naman na
tawag na OPM (orihinal na pilipinong
musika).
• Sa kasalukuyang panahon, marami na
ring ibang barayti na hango sa wikang
pilipino ang nag-ilabasan.
Ano ba ang Estado ng Wikang Filipino
sa Kasalukuyan?
Ngayon, maraming mga batang Pilipino
ang mas’ gusto ang Ingles kaysa sa
kanilang katutubong wika. Sa aking
palagay, ang pagkuha ng mga kabataan
ang Ingles ay bunga ng impluwensya ng
teknolohiya.
Pitumput Pitong Butong Putting Patani
Ang wika ay susi para tayo ay
magkaintindihan. Ito rin ang nag uugnay
sa isang bansa.
• Jimuel Naval (Dalubhasa sa kultura)
Ang wika ay Kaluluwa ng isang bansa.
At dito makikita ang intentidad para
malaman na ikaw ay isang bansa na
nagsasarili at nagkakaisa dapat may
sarili iyong wika, may Pambansang wika
na tinatawag.
• 1936
Itinatag ang surian ng wikang Pambansa
na ngayon ay komisyon sa wikang
Filipino. Ito ay pinili sa tagalog bilang
wikang Pambansa ng Pilipinas.
• 1959 na palitan ng Pilipino.
• 1973 pinalitan ito ng Filipino. Sa
Kasalukuyang Filipino ang kinikilalang
Pambansang wikang.
• Virgilio Armalio (tagapangulo
komisyon sa wikang Filipino)
Magagamit mo ito bilang wikang
panturo at diskusyon akademiko. Bilang
wikang Pambansa Bihasa dapat ang
bawat Pilipino. Ang wikang Pilipino ay
depository ng karunungan o warehouse
(bodega). Kaya ang mga tao kapag
aktibong ginagamit ng wikang Filipino,
1. Naaactivate nila ang sariling resources
na available sa language. Kaya ang
unang-unang naidudulot ng paggamit
ng wika ay ang dangal sa iyong sarili.
• Ayon sa Saligang batas noong 1987
ginawang pangunahing panturo ang
wikang Filipino.
• Sa Executive Order no. 335 ni dating
Pangulong Corazon Aquino, iniutos na
wikang Filipino ang gamitin sa
transaksyon ng lahat ng ahensya ng
gobyerno. Isinalin din sa Filipino ang
ahensya.
• Noong 2003 sa bisa ng Executive Order
No. 210 ni dating Pangulong Gloria
Arroyo ginawang Ingles ang wikang
panturo. Hanggang ngayon Ingles ang
pangunahing wikang panturo sa mga
paaralan sa bansa.
• Dr. David San Juan (Tagapangulo,
Tanggol Wika)
Siya ang may-ari ng bahay pero siya ay
pinalayas, itinuro sa kanya ang pinto at
nandon siya sa labas ngayon at basang
basa sa ulan.
• Veda Anne Chavez (Guro sa Faith
Christian School)
Ang wikang Pilipino ay ginagamit
lamang nila during Filipino and mother
tongue subject but the rest of the subject
we used English as the medium of
instruction.
• Bienvenido Lumbera Pambansang
Alagad ng Sining
Ang mga bata ay sinimulan ng mga
magulang sa paggamit ng wikang ingles
at yung mga karaniwang gamit sa bahay,
karaniwang Tanaw in ay nabibigyan nila
ng terminong Ingles.
Para sa eksperto hindi dapat sa Ingles
sinasanay ang mga bata.
• “Malaking problema yan dahil hindi
na Malinaw ang sistema ng pagtuturo ng
wika sa
pilipinas. At ang ingles sa atin ay inaaral
natin bilang first language, Mali, dapat
inaaral natin ang Ingles bilang second
language, dahil di naman natin mother
 tongue ang Ingles, kaya sa dulo
nagkaproblema tayo.” - Jimuel Naval
Hindi raw dapat magulang
pagsasanay sa Filipino.
• “Meron tayong tendency na atin yan
eh, di talaga nila alam na ang language
ay pinag aaralan. Hindi yan natural. Ang
‘pinag-aaralan’, It's ‘learn’, it's part of our
culture. Ang culture ay nililinang.” -
Virgilio Almario
Nakakabahala raw na mas maging
bihasa sa Ingles ang mga bata kesa sa
Filipino
• “Kung ang mga bata ay lalaki na ingles
ang ginagamit na wika, nakakalungkot
na ang mga Pilipino ay nawalan ng
sariling identidad bilang mga tao na may
sariling wika.” - Bienvenido Lumbero
Hindi masama na matuto tayo ng ibang
wika pero dapat hindi talikuran ang
ating wikang Pambansa.
Patricia Licuanan, Ph.D. (Chairperson,
Commission on Higher Education)
“A lot of the work on the general education
curriculum was parallel to the work on K to 12.
After the 12th year, they would be presumably
better equipped for the jobs out there. So, they
would not have to go to college anymore.”
Ramon Guillermo, Ph.D. (UP Department ng
Filipino at Panitikan ng Pilipinas)
Ayon sa Deped at CHED;
• 10 years + 2 years Basic Education =
International Standards = Labor Mobility
(Free flow of Labor)
• 2# ang Pilipinas sa mundo sa pagiging
Labor Exporter – International Labor
Org. (ILO)
• 10 years + 2 years Basic Education =
ASEAN Integration > Harmonization ng
sistema
sa • 6.8 Dropout rate in Elementary (School
Year 2012-2013) = 884,000 Elementary
pupils
Dati nating pinupuna ang malaking mga
kakulangan sa ating kasalukuyang basic
education. Ang ating pangamba kapag
dinagdagan ng dalawa pang taon ay lalo pang
mababanat na dati nang kulang na nga ng mga
rekurso. Malala ang kondisyon ng Pilipinas sa
South East Asia, tayo ang isa sa pinakamalaking
dropout rate. Ang maaring maging implikasyon
ng K-12 ay mas marami pang bilang ng mga
estudyanteng Pilipino ang hindi man lang
makapagtapos ng High School.
Nangangamba tayo sa usapin ng screaming ng
mga estudyante na meron nang scream na pang
Tech-Voc na lamang. Ibig Sabihin, pagkatapos ng
Technical-Vocational course ng labing dalawang
taon ay diretso na sila sa trabaho.
Pinaliit nito ang posibilidad at accesibilidad ng
Tertiary education. Ang sinasabi sa kanila na
“Wag na lang kayong maghangad ng masyadong
mataas at kayo ay makuntento sa mga trabahong
mumurahin na naieksport natin sa ibang mga
bansa.
Sa kabila naman ng kahirapan ng nakakaraming
Pilipino ay sapat na suporta rin na maibibigay sa
kanila para matiyak na makapagtapos ng isang
daang porsyento (100%) ng ating mga kabataan
ng basic education dahil yan talaga ang hinihingi
ng pag-unlad ng isang bansa: Isang daang
porsyento dapat ng lahat ng mga kabataan ay
makapagtapos ng basic education.
Patricia Licuanan, Ph.D. (Chairperson,
Commission on Higher Education)
“What happened to the Filipinos? Binura bai
from the general education curriculum, from the
college curriculum? So, essentially, we said no.
Most Filipinos are now in Grades 11 and 12, in
basic education. And the whole 36 units in
general education can be taught in English or
Filipino. It is up to the HEIs (Higher Education
Institutions).”
Antonio Tinio (Representative, ACT Party List)
CHED MEMO 20-2013 = 60 Units to 36 Units GE
Curriculum College – K12 Basic Education
Ramon Guillermo, Ph.D. (UP Department ng
Filipino at Panitikan ng Pilipinas)
“Matindi ang epekto ng CHED Memo na ito.
Unang-una ay wala itong Filipino subject
required. Hindi na magiging malay na bahagi ng
buhay ng mga mag-aaral sa unibersidad at
kolehiyo ang wikang Filipino. Marami ng
nabalitaan na magsasara ang mga departamento
ng Filipino sa mga pribadong paaralan.
Ang mga kontraktwal na naman ng mga teaching
staff sa pribado at pampublikong paaralan, hindi
na lang ire-renew ang mga ito. Mawawalan sila
ng kagyat na
trabaho dahil wala na silang ituturo. Wala nang
magpatuloy ng higher level na pananaliksik sa
Filipino. Kahit bilang isang akademikong
disiplina,nanganganib ang wikang Filipino.
Pinapatay nito ang intelektwalisasyon. Ang
tuloy-tuloy na pag usbong at paglaganap ng
Filipino bilang isang akademikong Gawain sa
ating mga pamantasan. Hindi ito nagbibigay
galang o respeto sa naabot bilang wikang Filipino
bilang isang larangan ng siyentipiko at
akademikong pag-aaral.”
Melania Flores (PAGPAPLANONG
PANGWIKA, UP Departamento ng Filipino at
Panitikan ng Pilipinas)
Pagpaplanong Pangwika;
• Corpus planning
• Status planning
• Language acquisition
Sa usapin ng karanasan at pagpapakahulugan
nakatuon ito sa policy at paglutas ng mga
problema sa wika. Ang dilemma at lugaming
kalagayan ng wika, lalo na ang ating
pambansang wika ay nasa balangkas talaga ng
internationalization at saka ang tinatawag nating
Marketization of Education. Nangangailangan
ito ng isang malakas na pwersa ng kontra agos sa
kolonyal na sistema ng edukasyon para talaga
bawiin ang mga tagumpay na nasimulan na sa
konstitusyon ng 1987.
Antonio Tinio (Representative, ACT Party List)
Ang kurikulum, ang K-12, ang CHED Memo, di
maghihiwalay sa mga patakaran sa National
Development na ipinatutupad ng Aquino
Administration sa balangkas na Neoliberal
Globalization sa ibang patakaran ng;
• Privatization
• Deregulation
• Liberalization, pag-atras ng gobyerno, sa
malaking papel sa ekonomiya, sa Social
Services, at iba pa.
Pag-promote ng Labor Export Policy -
Paghikayat ng Foreign Investment pero hindi sa
industriyalisasyon, hindi sa pagpapaunlad ng
agrikultura, kung hindi sa mga serbisyong
hinahanap ng mga foreign corporations katulad
ng Business Process Outsourcing, Call Center, at
iba pa.
Ang kurikulum ay nababagay sa ganyang
direksyon ng ekonomiya. Ang problema nga ay
mas tuon tuloy sa pangangailangan ng mga
dayuhang bansa, mga mas mayaman na bansa,
hindi sa pangangailangan ng nakararami mga
Pilipino. Kaya naman Ingles ang wika ng
talagang isinusulong sa ilalim ng kurikulum na
ito at pinapahirapan naman ang Filipino.
Pagpapatupad na ang Senior High School ay may
taon na mawawalan ng enrolment ang mga
Universities and Colleges, so may pangamba na
libo-libo ang matanggal sa trabaho. At dahil pa sa
bagong kurikulum na binalangkas ng CHED ay
tinanggal na ang
subject ng Filipino. May partikular na pangamba B. Speak in English Zone
na talagang nalulusaw ang departamento ng mga
Musika at Titik ni Joel Costa Malabanan
Pilipino, maraming Filipino teachers ang
matatanggal. Obligasyon ng Aquino Ika-13 ng Oktubre, 2010
Administrations at Constitutions na ipalaganap,
itaguyod, at paunlarin Filipino bilang
pambansang wika at wikang panturo. Taong 1898 nang sumalakay si George Dewey,

Ngunit ang CHED Memo at tahasang lumalabag Sa ngalan ng Benevolent Assimilation ni

dito. Kailangang ilaban natin ang patuloy na McKinley,
paggamit ng Filipino sa higher education, Ang paglaya sa Kastila ay agad na nawalang
pagtuturo nito bilang hiwalay na subject at
saysay,
paggamit ng Filipino bilang wikang panturo sa
iba pang mga kurso sa higher education. Dahil sa imperyalistang likas yaman ang pakay!

Ramon Guillermo, Ph.D. (UP Department ng At ang mga Kano at Kastila'y nagbentahan,
Filipino at Panitikan ng Pilipinas)
Twenty million dollars ang naging kabayaran.
“Kailngan matiyak natin na itong pag-
Sinimulan ng Thomasites kolonyal na
eetiyapwera sa Filipino, sa ating GE program sa
edukasyon,
tertiary level ay hindi maisakatuparan. Iyan yung
pagwasak ng presensiya ng wikang Filipino sa English ang wikang nagsilbing pundasyon,
akademiya bilang isang lehitimong wika ng
pananaliksik at gawing intelektwal.” Ang magigiting na bayani ay ipinabitay

Melania Flores (PAGPAPLANONG Tulad nina Felipe Salvador at Macario Sakay,

PANGWIKA, UP Departamento ng Filipino at Pulitika, ekonomiya at ang kulturang popular,
Panitikan ng Pilipinas)
Sa puso't diwa English ang idinadasal.
“Ang usaping wika ay usapin ng pagsusuri din
sa Sistema ng edukasyon o sa kabuuan sa
ideolohiyang kumakalat o lumaganap sa ating Pagkatapos ng World War II Panity Rights ang
lipunan. Tiyaking walang maisasarang sumakal,
departamento o walang matatanggal na guro lalo
At ang nagsilbing tanod ay ang mga base military
na sa larangan ng araling Pilipino at nagtuturo ng
wikang Filipino.” Manggagawa at magsasaka ay nalibing sa
kahirapan,
Antonio Tinio (Representative, ACT Party List)
At nabaon sa utang ang sambayanan.
“Ang tinututulan natin ang CHED Memo sa
konteksto ng pagtutol natin sa K-12 at sa iba pang
mga patakarang pang-edukasyon ng Aquino Ngayoy wala nang base militar wala na rin ang
Administration na hindi tunay na tumutulong sa Thomasites,
mga pangangailangan ng nakararami ng
Pilipino.” Ngunit may VFA at English speaking campaign,

At ang mga paaralan hulmahan ng propesyunal,

Sinanay upang maglingkod sa mga dayong
kapital
At ang bansang Pilipinas kahit pa agricultural,
Walang makain ang mga mamamayan,
Ang aming isip, salita at gawa ay kolonyal,
Lahi kami ng alipin sa sarili naming bayan.
1. Pananaliksik
Ang pananaliksik ay isang maingat,
kritikal at disiplinadong pagsisiyasat sa
pamamagitan ng iba't ibang
pamamaraan at pamamaraan batay sa
katangian at kondisyon ng problemang
natukoy para sa paglilinaw at/o paglutas.
-Ayon Kay Good (1963)
2. Katangian ng Pananalilsik
• Obhetibo: Maglahad ng
impormasyon hindi lamang
mula sa opinyon o opinyon ng
may-akda, ngunit batay din sa
maingat na sinaliksik, sinuri at
sinuri na datos.
• Sistematiko: Sundin ang mga
lohikal na hakbang o proseso
upang mapatunayan ang mga
katanggap-tanggap na
konklusyon.
• Napapanahon o maiuugnay sa
kasalukuyan: Nakabatay sa
kasalukuyang panahon (tukoy
nito ang petsa at taon),
nakasasagot sa suliraning
kaugnay ng kasalukuyan, at ang
kalabasan ay maaaring maging
basehan sa desisyong
pangkasalukuyan.
• Empirikal: Ang mga
konklusyon ay batay sa mga
datos na nakolekta mula sa
aktwal na karanasan at/o mga
obserbasyon ng mananaliksik.
• Kritikal: Maaaring suriin at
patunayan ng ibang mga
mananaliksik ang proseso at
mga resulta ng pananaliksik
nang may maingat at wastong
organisasyon at paghatol ng
mananaliksik.
• Masinop, Malinis, at
Tumutugon sa Pamantayan:
Nararapat itong sumunod sa
mga pamantayang inilahad at
kakikitaan ng pagiging masinop
at malinis sa kabuoan
• Dokumentado: Ang
impormasyon at data ay mula sa
mga materyales. Ang
pinagmulan nito ay binigyan ng
karampatang pagkilala.
3. Mga Uri ng Hanguan o Sorses
Pinagmulan ng impormasyon
Ayon kay Mothra et al. (1999), pangunahing
materyal hanguang primarya (primary sources)
• Mga indibidwal na awtoridad,
• Mga grupo o organisasyon gaya ng mga
pamilya, asosasyon, unyon, fraternity,
katutubo o minorya, kumpanya,
asosasyon, simbahan, pamahalaan, atbp.
• Ginamit na mga gawi tulad ng relihiyon
at kasal, batas at sistema ng ekonomiya,
at Mga sertipiko o opisyal na dokumento
gaya ng mga konstitusyon, dekreto, mga
kasunduan o kontrata, at lahat ng
orihinal na rekord, mga rekord ng
hukuman, mga liham, mga talaarawan,
at mga talaarawan.
Pangalawang materyal
• Mga aklat tulad ng mga diksyunaryo,
encyclopedia, taunang ulat o yearbook,
yearbook, atlase, atbp.
• Mga artikulong inilathala sa mga
pahayagan, magasin, pahayagan,
newsletter,
 • Mga papeles, papeles at feasibility
studies, public availability, at
• Monograph, manwal, polyeto,
manuskrito, atbp.
Electronic o internet access
• Ang Internet ay maaaring ituring na isa
sa pinakakomprehensibo at
pinakamabilis na mapagkukunan ng
impormasyon o data.
• Isang kayamanan ng impormasyon ay
makukuha sa pamamagitan ng
pagpindot ng isang daliri.
• Ang teknolohiyang ito ay resulta ng
kumbinasyon ng mga serbisyo sa koreo,
telepono at aklatan.
• Pinapayagan ka ng Internet na
magpadala ng e-mail or e-mail saanman
sa mundo.
• Samakatuwid, ito ay mas mahusay kaysa
sa pagpapadala ng impormasyon sa
pamamagitan ng email, na tumatagal ng
ilang araw, sa isang malayong library o
pagkolekta ng data sa pamamagitan ng
telepono.
• Kung ang Internet ay maaaring maging
mapagkukunan ng impormasyon at
datos, nangangahulugan lamang ito na
ito ay isang mahusay na kasangkapan sa
pananaliksik.
4. Mga Bahagi ng Pananaliksik
KABANATA I (Suliranin at Kaligiran)
• Rasyunal: Dito malalaman ang sagot sa
tanong na Ano at Bakit. Ano ba ang
paksang inaaralan at Bakit ito pinag-
aaralan.
• Paglalahad ng suliranin: Dito nakalagay
ang sanhi o layunin ng paksang
inaaralan sa anyong patanong
• Iaanyo itongnangunguna ang
pangkalahatang layunin na susundan ng
3 o higitpang mga tiyak na layunin.
• Kahalagahan ng Talakay: Dito
bibigyang kahulugan ang mga salitang
mahahalaga o pili naginagamit sa
pananaliksik.
• Batayang Konseptwal: Dito nakalagay
ang teoryang pagbabatayan ng pag-
aaral.
• Saklaw at Limitasyong ng Pag-aaral:
Dito naka saad ang lawak at limitasyong
ng pinag-aaralan.
KABANATA II (Metodo Ng Pananaliksik)
• DISENYO NG PANANALIKSIK:
Nililinaw sa bahaging ito ang ginamit
nadisenyo ng pananaliksik
• RESPONDENTE: Dito inalalahad ang
eksaktongbilang ng mga sumagot sa
inihandang kwesyoner- sarvey.
• INSTRUMENTO NG
PANANALIKSIK: Dito nakikita ang
mga ginamit na instrumento sa pag
survey sa mga respondente katuald ng
“questionnaire”.
• TRITMENT NG MGA DATOS:
Nakalagay dito ang simpleng statistik na
mga na kuhang datos galing sa
respondente
KABANATA III (Pagsusuri at Interpretasyon
ng Datos)
• Pagsusuri: Ito ay nagagawa sa
pamamagitan ng pagpapahayag o
pagpapaliwanang ng kinalanasan ng
pinag-aaralan.
• Interpretasyon: Sa pagbibigay
interpretasyon ng kinalabasan ng pag-
aaral, ipinahahayag dito ang pansariling
implikasyon at resulta ng pananaliksik.
• Paliwanag/pagsusuri: Dito naka lagay
ang paliwanag batay sa interpretasyon
ng datos na nakuha sa pananaliksik.
KABANATA IV (Paglalahad Ng Resulta Ng
Pananaliksik)
Dito inilalahad nang isa-isa at malinaw ang mga
nagingkasagutan sa bawat suliranin o tanong o
layunin na iyong binigay sa simula ng
pananaliksik.