Professional Documents
Culture Documents
* Vì sao tính chất của cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ hai lại thay đổi khi
nhân dân Liên Xô tiến hành cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc? Vai trò của
Liên Xô trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít?
- Chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra do mâu thuẫn về quyền lợi giữa các nước đế quốc (đó là
cuộc chiến tranh phi nghĩa, phản động, ăn cướp...). Song tính chất của cuộc chiến tranh đã thay
đổi khi nhân dân Liên Xô tiến hành cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Bởi vì:
Cuộc chiến tranh đã trở thành sự đối đầu giữa hai lực lượng, hai phe:
+ Phe chính nghĩa: nhân dân Liên Xô bảo vệ Tổ quốc mình và đóng vai trò chủ chốt cùng các
lực lượng Đồng minh và nhân loại tiến bộ, góp phần tiêu diệt chủ nghĩa phát xít trên toàn thế
giới.
+ Phe phi nghĩa: phát xít Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản; những kẻ đã gây ra chiến tranh nhằm chia lại
thế giới.
* Vai trò của Liên Xô trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít
- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 đã làm cho các nước đế quốc phân chia làm hai
khối đối địch:
+ Khối phát xít Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản (tìm cách thoát khỏi khủng hoảng bằng con đường gây
chiến tranh phân chia lại thế giới).
+ Khối Anh, Pháp, Mỹ (muốn giữ nguyên trạng thế giới).
=> Cả hai khối tuy mâu thuẫn gay gắt với nhau nhưng đều coi Liên Xô là kẻ thù chung cần phải
tiêu diệt. Các nước Anh, Pháp, Mỹ muốn mượn bàn tay của các nước phát xít để tiêu diệt Liên
Xô; vì thế, họ thực hiện đường lối thoả hiệp, nhượng bộ để khối phát xít tấn công Liên Xô.
- Khi phát xít Đức tấn công Liên Xô, nhân dân Liên Xô tiến hành kháng chiến bảo vệ Tổ quốc,
Liên Xô đã đóng vai trò là lực lượng đi đầu và là lực lượng chủ chốt góp phần quyết định cùng
lực lượng Đồng minh và nhân loại tiến bộ tiêu diệt chủ nghĩa phát xít trên toàn thế giới
Đánh giá tác động, hệ quả của chiến tranh thế giới thứ hai và liên
hệ được với thực tiễn ngày nay
- Chuyển từ bị động sang chủ động phản công
- Làm khối phát xí bị tổn thất
- Giành được phần nhiều lãnh thổ
- Làm chủ nghĩa Phát bị yếu đi
Nêu một số ví dụ về mối liên hệ giữa lịch sử thế giới và lịch sử Việt
Nam trong thời kì 1917 - 1945
Lời giải:
- Ví dụ 1. Sự thắng lợi của Cách mạng tháng Mười và sự ra đời của nhà nước xã hội chủ
nghĩa ở Liên Xô đã động viên, khích lệ phong trào đấu tranh theo khuynh hướng vô sản ở
Việt Nam phát triển mạnh mẽ. Nó củng cố lòng tin cho nhân dân ta vào cuộc kháng chiến
chống Pháp của dân tộc Việt Nam nhất định sẽ thắng lợi nếu có sự lãnh đạo của môt
chính Đảng Cộng sản với một đường cách mạng đúng đắn.
- Ví dụ 2. Sự bùng nổ của Chiến tranh thế giới thứ nhất có ảnh hưởng sâu sắc tới tình
hình Việt Nam. Nền kinh tế phát triển theo hướng phục vụ cho nhu cầu chiến tranh ; Pháp
tăng cường việc bắt lính đi làm bia đỡ đạn ; nền kinh tế phát triển theo hướng phục vụ
cho nhu cầu chiến tranh
Thời Quá trình xâm lược của Cuộc đấu tranh của nhân dân ta
gian thực dân Pháp .
1/9/1958 Pháp chiếm bán đảo Sơn Trà, Triều đình lãnh đạo nhân dân chống trả quyết liệt
mở màn cuộc xâm Việt Nam
2/1859 Pháp kéo vào Gia Định Quân triều đình chống cự yếu ớt rồi tan rã
- Trong đó nhân dân địa phương tự động chống
giặc
24-2- -Pháp tấn công Đại Đồn Chí -Quân ta kháng cự m ạnh nhưng không thắng .
1861 Hòa , Đại đồn Chí Hòa thất -Nguyễn Trung Trực đốt cháy Tàu Hy Vọng trên
thủ sau đó Pháp chiếm Định sông Vàm Cỏ Đông ( 10-12-1861)
Tường – Biên hòa -Vĩnh Long - Nghĩa quân Trương Định chống Pháp tại Tân
. Hòa -Gò Công chuyển về Tân Phước .
- Trương Quyền ở Đồng Tháp Mười – Tây Ninh
phối hợp với Pu côm bô (Cao Mên ) chống
Pháp .
6-1867 Pháp chiếm 3 tỉnh miền Tây là -Phan Tôn – Phan Liêm ở Bến tre, Vĩnh Long ,
Vĩnh long , An Giang, Hà Sa Đéc .
Tiên không tốn 1 viên đạn - Trương Quyền ở Đồng Tháp Mười – Tây Ninh
phối hợp với Pu côm bô (Cao Mên ) chống Pháp
-Nguyễn Hữu Huân ở Tân An , Mỹ Tho .
-Nguyễn Trung Trực ở Hòn Chông ( Rạch Giá)
-Dùng thơ văn để chiến đấu : như Nguyễn Đình
Chiểu , Hồ Huấn Nghiệp , Phan Văn Trị .
-Ngày - Pháp đánh thành Hà Nội lần -Nguyễn Tri Phương chỉ huy 7000 quân triều
20-11 I. đình , nhưng thất bại , bị thương nhịn ăn mà chết
-Pháp chiếm Hải Dương , - Con là Nguyễn Tri Lâm tử trận ở cửa ô Thanh
Hưng Yên, Phủ Lý , Ninh Hà -Chiến thắng Cầu-Giấy lần thư một
Bình, Nam Định
25-4- - Pháp đánh thành Hà Nội lần -Hoàng Diệu tuẫn tiết theo thành . -Chiến thắng
1882 II . Cầu-Giấy lần thư hai
-Pháp chiếm Hòn Gai , Nam
Định và các tỉnh đồng bằng
Bắc Kỳ
18-8- 18-8-1883 Hạm đội Pháp đánh -Triều đình Huế đình chiến, ký hai Hiệp ước là
1883 Thuận An . Hác- Măng và Pa- tơ -nốt .
1884 Hiệp ước Pa- tơ -nốt Việt Nam là thuộc địa , nưả phong kiến của Pháp
.
Âm mưu của thực dân Pháp khi tấn công Gia Định là gì
- Gia Định và Nam Kì là vựa lúa lớn của Việt Nam, chiếm được gia định quân Pháp sẽ cắt đứt
con đường tiếp tế lương thực của triều đình nhà Nguyễn.
- Gia Định có vị trí chiến lược quan trọng:
+ Xa Trung Quốc sẽ tránh được sự can thiệp của nhà Thanh.
+ Xa kinh đô Huế sẽ tránh được sự tiếp viện của triều đình Huế.
+ Hệ thống giao thông đường thủy ở đây rất thuận lợi. Từ Gia Định có thể sang Cam-pu-chia
một cách dễ dàng, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc làm chủ lưu vực sông Mê Kông
của Pháp.- Pháp phải hành động gấp vì tư bản Anh sau khi chiếm Singapo và Hương cảng cũng
đang ngấp nghé chiếm Sài Gòn để nối liền cửa biển quan trọng trên.
Năm 1858, thực dân Pháp chọn Đà Nẵng làm nơi mở đầu cuộc chiến
tranh xâm lược Việt Nam nhằm
Thực hiện kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh”
Vì sao Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần một (1873) và lần hai (1882).
Từ những năm 70 của thế kỉ XX,nước Pháp chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.Yêu càu
về thị trường, nguyên liệu, nhân công và lợi nhuận đặt ra cấp thiết Thực dân Pháp ráo riết xúc
tiến âm mưu xâm lược toàn bộ việt nam.
Nguyên nhân Pháp xâm lược Việt Nam cuối thế kỉ XIX.
-Giữa thế kỉ XIX, các nước tư bản phương Tây đẩy mạnh việc xâm chiếm các nước phương
Đông để mở rộng thị trường và vơ vét tài nguyên..
-Việt Nam có vị trí địa lí thuận lợi, vị trí chiến lược quan trọng, giàu tài nguyên thiên nhiên,
nguồn nhân công rẻ, có nhiều cảng biển sâu...
-Pháp đã có ý định xâm chiếm Việt Nam từ lâu, nhân cơ hội chế đôn phong kiến Vn suy yếu và
lấy cơ sang bảo vệ đạo Gia-tô Pháp xâm lược Việt Nam.
Phân tích đanh giá được tác động của Hiệp ước 1883,
1884.
* Hiệp ước Hác – măng(1883):
- Việt Nam đặt dưới sự “bảo hộ” của Pháp.
+ Nam Kì là thuộc địa, Bắc Kì là đất bảo hộ, Trung Kì do triều đình quản lí.
+ Đại diện của Pháp ở Huế trực tiếp điều khiển ở Trung Kì.
+ Ngoại giao của Việt Nam do Pháp nắm giữ.
- Về quân sự: triều đình phải nhận các huấn luyện viên và sĩ quan chỉ huy của Pháp, phải triệt
hồi binh lính từ Bắc Kì về kinh đô, Pháp được tự do đóng quân ở Bắc Kì, được toàn quyền xử
trí quân Cờ Đen.
- Về kinh tế: Pháp kiểm soát toàn bộ các nguồn lợi trong nước.
- Sau Hiệp ước Hác-măng, Pháp chiếm hàng loạt các tỉnh Bắc Kì: Bắc Ninh, Tuyên Quang,
Thái Nguyên...
* Hiệp ước Pa-tơ-nốt(1884):
=> Với hiệp ước này, nhà nước phong kiến Việt Nam với tư cách một quốc gia độc lập đã
hoàn toàn sụp đổ, thay vào đó là chế độ thuộc địa nửa phong kiến, kéo dài đến Cách mạng
thàng Tám năm 1945.
Nguyên nhân nào khiến cho cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược
của quân dân ta (1858 - 1884) thất bại bao gồm:
- Triều đình không có đường lối kháng chiến đúng đắn, tư tưởng lại thiên về chủ hoà, không
đoàn kết với nhân dân.
- Quần chúng nhân dân chiến đấu anh dũng nhưng các cuộc kháng chiến diễn ra lẻ tẻ, tự phát,
chưa có đường lối đúng đắn và giai cấp tiên tiến lãnh đạo.
- Tương quan lực lượng chênh lệch, đặc biệt là sự chênh lệch về trang bị vũ khí. Quân Pháp tinh
nhuệ, được trang bị vũ khí hiện đại, hơn hẳn về trình độ tác chiến và tổ chức quân đội.
Những yếu tố kế thừa truyền thống yêu nước của nhân dân ta trong
cuộc kháng chiến chống Pháp (1858-1884) ở các giai đoạn lịch sử tiếp
sau.
- Ý chí quyết tâm đánh đuổi giặc ngoại xâm
- Tinh thần đoàn kết, nhân dân các miền đều là anh em 1 nhà, cùng đứng lên chống giặc
- Tinh thần tương thân tương ái, hậu phương hỗ trợ cho tiền tuyến
- Kinh nghiệm chiến đấu dồi dào, bài học cho thế hệ sau
Trách nhiệm của nhà Nguyễn trong việc để Việt Nam rơi vào tay thực
dân Pháp (1858-1884):
-Đối với Pháp: Sợ sệt và hợp tác với Pháp để Pháp xâm lượng VN
-Đối với nhân dân: Không có chính sách chống đối Pháp cho nhân dân, không dám đưa nhân
dân phát động chiến tranh.
=> Nhà Nguyễn lỗi lầm hoàn toàn thuộc về nhà Nguyễn. Vì lợi ích cá nhân và dòng họ nhà
Nguyễn đã đánh mất đi cội nguồn của chính minh. Và trực tiếp đẩy nhân dân vào ách cai trị của
thực dân Pháp.
bài học kinh nghiệm từ thất bại của cuộc chống thực dân Pháp
(1858-1884).
-Không nên chủ quan,khinh thường địch
-Cùng nhân dân và vì nhân dân để có được lòng tin của nhân dân trong việc bảo vệ tổ quốc
-Không nên vị lợi nhuận riêng mà bán nước cho giặc
+Phải có đường lối đúng đắn
+Lãnh đạo phải thông minh ,chỉ huy tài tình biết dựa vào dân để đánh giặc
+Phải thay đổi tư duy lạc hậu cổ hủ của người đạo
+Lực lượng vũ trang phải được cải tổ trang bị vũ khí hiện đại hơn