Phap-Luat-Dai-Cuong - Ha-Thi-Thuy-Duong - 8-Luat-Hien-Phap - (Cuuduongthancong - Com)

CHƯƠNG 8
LUẬT HIEÁN PHAÙP
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
MỤC TIÊU
Chương này sẽ cung cấp cho sinh viên

những kiến thức cơ bản như sau:
-Hiểu rõ về vai trò và ý nghĩa quan
trọng của ngành luật Nhà nước
-Nắm vững về vị trí pháp lý, chức năng
của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân
dân, Viện kiểm sát nhân dân
-Hiểu và vận dụng tốt các quyền và
nghĩa vụ của công dân nước CHXHCN
Việt Nam
NỘI DUNG
1. Khái niệm
2. Đối tượng điều chỉnh- Phương pháp
điều chỉnh
3. Chế định về quyền và nghĩa vụ cơ
bản của công dân
4. Bộ máy Nhà nước của nước CHXHCN
Việt Nam
KHÁI NiỆM
Luaät Hieán phaùp laø moät ngaønh luaät cô baûn,

bao goàm toång theå caùc quy phaïm phaùp luaät
ñöôïc ghi nhaän trong hieán phaùp vaø caùc vaên
baûn quy phaïm phaùp luaät khaùc veà toå chöùc boä
maùy nhaø nöôùc, ñieàu chænh caùc quan heä xaõ
hoäi cô baûn coù lieân quan ñeán vieäc toå chöùc
quyeàn löïc nhaø nöôùc nhö: cheá ñoä chính trò,
cheá ñoä kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, caùc nguyeân
taéc toå chöùc hoaït ñoäng boä maùy nhaø nöôùc vaø
moái quan heä giöõa nhaø nöôùc vôùi coâng daân.
Qua caùc thời kyø xaây döïng vaø baûo veä toå quoác,
nöôùc ta ñaõ coù Hieán phaùp 1946, Hieán phaùp
1959, Hieán phaùp 1980 vaø hieän nay Hieán
phaùp 1992 laø vaên baûn phaùp luaät coù hieäu löïc
phaùp lyù cao nhaát ñöôïc quoác hoäi khoùa 8 thoâng
qua trong phieân hoïp ngaøy 15 thaùng 4 naêm
1992 goàm 12 chöông 147 ñieàu.
Ñoái töôïng ñieàu chænh cuûa luaät Hieán phaùp
Ñoái töôïng ñieàu chænh cuûa ngaønh luaät Hieán
phaùp laø nhöõng quan heä xaõ hoäi quan troïng lieân
quan ñeán vieäc toå chöùc quyeàn löïc Nhaø nöôùc,
goàm :
Caùc quan heä lieân quan ñeán nguoàn goác quyeàn
löïc Nhaø nöôùc, baûn chaát Nhaø nöôùc
Caùc quan heä lieân quan ñeán nguyeân taéc toå
chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan trong boä
maùy Nhaø nöôùc.
Caùc quan heä lieân quan giöõa Nhaø nöôùc vaø
coâng daân.
Phöông phaùp ñieàu chænh
Moãi moät ngaønh luaät coù nhöõng phöông phaùp ñieàu

chænh ñaëc thuø, phuï thuoäc ñoái töôïng maø ngaønh
luaät ñoù ñieàu chænh.
Phöông phaùp ñieàu chænh cuûa ngaønh luaät Hieán
phaùp laø phöông phaùp meänh leänh, quyeàn uy ñeå
ñieàu chænh caùc quan heä xaõ hoäi töông öùng.
Phöông phaùp ñieàu chænh mang tính quyeàn uy theå
hieän vieäc cô quan Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn coù
theå ban haønh nhöõng qui ñònh maø caùc ñoái töôïng
coù lieân quan phaûi thöïc hieän theo qui ñònh này
CHEÁ ÑÒNH VEÀ QUYEÀN VAØ NGHÓA VUÏ CÔ
BAÛN CUÛA COÂNG DAÂN
Khaùi nieäm coâng daân: Coâng daân laø moät khaùi

nieäm phaùp lyù ñeå chæ moät con ngöôøi thuoäc veà
moät nhaø nöôùc nhaát ñònh maø ngöôøi ñoù mang
quoác tòch, bieåu hieän moái lieân heä phaùp lyù ñaëc
bieät giöõa ngöôøi ñoù vôùi Nhaø nöôùc.
Khaùi nieäm quyeàn, nghóa vuï cô baûn cuûa coâng
daân
Quyeàn coâng daân laø khaû naêng cuûa coâng daân
thöïc hieän nhöõng haønh vi nhaát ñònh moät caùch
töï nguyeän, theo yù chí vaø söï löïa choïn cuûa
mình maø phaùp luaät khoâng caám
Nghóa vuï coâng daân laø söï taát yeáu ñoøi hoûi coâng
daân phaûi coù nhöõng haønh vi nhaèm ñaùp öùng
nhöõng yeâu caàu nhaát ñònh vì lôïi ích cuûa Nhaø
nöôùc vaø xaõ hoäi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
Caùc quyeàn vaø nghóa vuï trong lónh vöïc
chính trò
Quyeàn baàu cöû vaø öùng cöû
Quyeàn tham gia quaûn lyù Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi
Nghóa vuï trung thanh vôùi toå quoác
Quyeàn vaø nghóa vuï baûo veä toå quoác
Nghóa vuï tuaân theo hieán phaùp vaø phaùp luaät
Quyeàn vaø nghóa vuï trong lónh vöïc kinh teá
xaõ hoäi
Quyeàn vaø nghóa vuï hoïc taäp
Quyeàn vaø nghóa vuï lao ñoäng
Quyeàn vaø nghóa vuï baûo veä söùc khoeû
Quyeàn sôû höõu
Quyeàn ñöôïc töï do kinh doanh theo quy ñònh cuûa
phaùp luaät
Nghóa vuï ñoùng thueá, lao ñoäng coâng ích
Quyeàn ñoái vôùi nhaø ôû
Nghóa vuï toân troïng vaø baûo veä taøi saûn cuûa nhaø
nöôùc vaø lôïi ích coâng coäng
Caùc quyeàn töï do daân chuû, töï do caù nhaân
Quyeàn töï do ñi laïi, cö truù
Quyeàn töï do ngoân luaän
Quyeàn töï do tín ngöôõng
Quyeàn baát khaû xaâm phaïm veà thaân theå
Quyeàn, nghóa vuï trong lónh vöïc khieáu naïi, toá
caùo
BOÄ MAÙY NHAØ NÖÔÙC COÄNG HOAØ XAÕ HOÄI
CHUÛ NGHIAÕ VIEÄT NAM
Khaùi nieäm Boä maùy Nhaø nöôùc Vieät Nam:

Boä maùy Nhaø nöôùc Vieät Nam laø heä thoáng
caùc cô quan Nhaø nöôùc töø trung öông ñeán ñòa
phöông, ñöôïc toå chöùc theo nguyeân taéc
chung, thoáng nhaát taïo thaønh moät cô cheá
ñoàng boä ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng, nhieäm
vuï cuûa Nhaø nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa.
Boä maùy Nhaø nöôùc laø taäp hôïp caùc cô quan
Nhaø nöôùc naém giöõ toaøn boä caùc quyeàn veà
chính trò, kinh teá vaø tinh thaàn. Do vaäy trong
boä maùy Nhaø nöôùc coù caùc cô quan nhö :
Quaân ñoäi, Caûnh saùt, Toøa aùn… vaø caùc cô
quan quaûn lyù veà kinh teá, vaên hoùa, giaùo duïc
vaø xaõ hoäi. Moãi cô quan Nhaø nöôùc trong boä
maùy Nhaø nöôùc ñeàu chòu traùch nhieäm veà
coâng vieäc ñöôïc phaân coâng.
Caùc nguyeân taéc trong toå chöùc vaø hoaït ñoäng
cuûa boä maùy Nhaø nöôùc
Nguyeân taéc taát caû quyeàn löïc Nhaø nöôùc thuoäc
veà nhaân daân
Nguyeân taéc Đaûng laõnh ñaïo
Nguyeân taéc taäp trung daân chuû
Nguyeân taéc phaùp cheá xaõ hoäi chuû nghóa
Nguyeân taéc bình ñaúng daân toäc
CHUÛ TÒCH NÖÔÙC
Ñieàu 91 Hieán phaùp 1992 quy
ñònh: “Chuû tòch nöôùc laø ngöôøi ñöùng ñaàu
Nhaø nöôùc, thay maët Nhaø nöôùc veà ñoái noäi
vaø ñoái ngoaïi”.
Chuû tòch nöôùc do Quoác hoäi baàu
trong caùc ñaïi bieåu Quoác hoäi, coù nhieäm
kyø theo nhieäm kyø cuûa Quoác hoäi, Chuû tòch
nuôùc coù quyeàn haïn bao quaùt nhieàu lónh
vöïc cuûa ñôøi soáng chính trò xaõ hoäi.
Quyeàn haïn chuû tòch trong toå chöùc nhaân söï
cuûa boä maùy Nhaø nöôùc
Ñeà nghò Quoác hoäi baàu, mieãn nhieäm, baõi nhieäm
Phoù Chuû tòch nöôùc, Thuû töôùng, Chaùnh aùn
TANDTC, Vieän tröôûng VKSNDTC; boå nhieäm,
mieãn nhieäm, caùch chöùc Phoù chaùnh aùn, thaåm
phaùn
Caên cöù nghò quyeát cuûa quoác hoäi, boå nhieäm,
mieãn nhieäm caùch chöù PhoùThuû töôùng vaø caùc
thaønh vieân khaùc cuûa Chính phuû toùa aùn nhaân
daân toái cao, Phoù vieän tröôûng Vieän kieåm saùt nhaân
daân toái cao
Trong lónh vöïc an ninh quoác gia, Chuû tòch nöôùc
thoáng lónh caùc löïc löôïng vuõ trang, giöû chöùc vuï
chuû tòch hoäi ñoàng quoác phoøng vaø an ninh, coù
quyeàn coâng boá quyeát ñònh tuyeân boá tình traïng
chieán tranh; ra leänh toång ñoäng vieân hoaëc ñoäng
vieân cuïc boä; ban boá tình traïng khaån caáp trong caû
nöôùc hoaëc ôû töøng ñiaï phöông; quyeát ñònh phong
haøm, caáp só quan caáp cao, haøm caáp ñaïi söù vaø
nhöõng haøm caáp Nhaø nöôùc khaùc.
Trong lónh vöïc ngoïai giao, Chuû tòch nöôùc coù
quyeàn cöû, trieäu hoài Ñaïi söù, tieáp nhaän Ñaïi söù nöôùc
ngoaøi; quyeát ñònh cho nhaäp, cho thoâi hoaëc töôùc
quoác tòch Vieät Nam, quyeát ñònh ñaëc xaù.
Quyeàn ñeà nghò UBTVQH xem xeùt laïi veà caùc phaùp
leänh do UBTVQH thoâng qua, neáu phaùp leänh ñoù
vaãn ñöôïc UBTVQH bieåu quyeát taùn thaønh maø Chuû
tòch nöôùc vaãn khoâng nhaát trí thì Chuû tòch nöôùc
trình Quoác hoäi quyeát ñònh trong kyø hoïp gaàn nhaát.
HEÄ THOÁNG CÔ QUAN QUYEÀN
LÖÏC NHAØ NÖÔÙC:
Goàm Quoác hoäi vaø UÛy ban thöôøng vuï
quoác hoäi (UBTVQH), ñöôïc goïi laø cô
quan quyeàn löïc trung öông vaø Hoäi
ñoàng nhaân daân caùc caáp (tænh, thaønh
phoá thuoäc trung öông; quaän, huyeän, thò
xaõ, thaønh phoá thuoäc tænh; phöôøng, xaõ,
thò traán), ñöôïc goïi laø caùc cô quan
quyeàn löïc ñòa phöông.
QUOÁC HOÄI
Quoác hoäi laø cô quan quyeàn löïc cao
nhaát nöôùc, do nhaân daân caû nöôùc baàu
ra, theå hieän yù chí, nguyeän voïng cuûa
toaøn daân.
Laø cô quan duy nhaát coù quyeàn laäp
hieán, laäp phaùp, coù quyeàn quyeát ñònh
nhöõng vaán ñeà quan troïng cuûa ñaát
nöôùc, coù quyeàn toå chöùc boä maùy Nhaø
nöôùc vaø giaùm saùt caùc cô quan Nhaø
nöôùc.
Quoác hoäi nöôùc ta ñöôïc toå chöùc
theo hình thöùc moät vieän, vôùi soá ñaïi bieåu tuøy
yeâu caàu thöïc teá töøng khoùa do nhaân daân baàu
ra qua moät cuoäc baàu cöû phoå thoâng, bình
ñaúng, tröïc tieáp vaø kín vôùi nhieäm kyø laø 5 naêm.
Quoác hoäi hoaït ñoäng theo caùc kyø hoïp (2
kyø/naêm).
Cô caáu toå chöùc cuûa quoác hoäi goàm: UÛy

ban thöôøng vuï quoác hoäi, Hoäi ñoàng daân toäc,
Caùc uûy ban quoác hoäi, ñoaøn ñaïi bieåu quoác
hoäi vaø caùc ñaïi bieåu quoác hoäi.
Nhieäm vuï, quyeàn haïn:
Quoác hoäi coù quyeàn thoâng qua Hieán phaùp vaø

söûa ñoåi Hieán phaùp (laäp hieán vaø tu chính);
thoâng qua luaät, boä luaät vaø söûa ñoåi luaät, boä
luaät; quyeát ñònh chöông trình xaây döïng luaät vaø
phaùp leänh.
Quyeát ñònh keá hoaïch phaùt trieån kinh teá - xaõ
hoäi cuûa ñaát nöôùc
Quyeát ñònh vaán ñeà chieán tranh vaø hoøa bình.
Qui ñònh veà tình traïng khaån caáp, caùc bieän
phaùp ñaëc bieät khaùc ñeå baûo ñaûm quoác phoøng
vaø an ninh quoác gia.
Quyeát ñònh chính saùch cô baûn veà ñoái ngoaïi.
Qui ñònh vieäõc toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa Quoác
hoäi, Chuû tòch nöôùc, Chính phuû, TAND,
VKSND vaø chính quyeàn ñòa phöông.
Baàu, mieãn nhieäm, baõi nhieäm Chuû tòch
nöôùc, Phoù Chuû tòch nöôùc, UBTVQH (Chuû
tòch, caùc Phoù Chuû tòch vaø caùc UÛy vieân), Thuû
töôùng Chính phuû, Chaùnh aùn Toøa aùn nhaân
daân toái cao (TANDTC), Vieän tröôûng
Vieän kieåm saùt nhaân daân toái cao (VKSNDTC .
Pheâ chuaån ñeà nghò cuûa Thuû töôùng veà vieäc boå
nhieäm,mieãn nhieäm,caùch chöùc Phoù Thuû
töôùng, Boä tröôûng vaø caùc thaønh vieân khaùc cuûa
Chính phuû; pheâ chuaån ñeà nghò cuûa chuû tòch
nöôùc veà danh saùch thaønh vieân Hoäi ñoàng
quoác phoøng vaø an ninh; boû phieáu tín nhieäm
ñoái vôùi nhöõng ngöôøi giöõ caùc chöùc vuï do Quoác
hoäi baàu hoaëc pheâ chuaån.
Quyeát ñònh vieäc thaønh laäp, baõi boû caùc Boä vaø cô
quan ngang Boä; thaønh laäp môùi, nhaäp, chia, ñieàu
chænh ñòa giôùi caáp tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc
trung öông; thaønh laäp hoaëc giaûi theå caùc ñôn vò
haønh chaùnh - kinh teá ñaëc bieät.
Quoác hoäi thöïc hieän quyeàn giaùm saùt toái cao
vieäc tuaân theo Hieán phaùp, phaùp luaät cuûa caùc
cô quan thuoäc boä maùy Nhaø nöôùc; thoâng qua
caùc hình thöùc baùo caùo hoaït ñoäng cuûa Chuû
tòch nöôùc, UBTVQH, Chính phuû, TANDTC,
VKSNDTC, thoâng qua caùc hình thöùc chaát vaán
cuûa ñaïi bieåu quoác hoäi taïi caùc kyø hoïp quoác
hoäi.
UÛy ban Thöôøng Vuï Quoác hoäi
(UBTVQH)
Laø cô quan thöôøng tröïc cuûa Quoác hoäi,

vôùi chöùc naêng naøy UBTVQH seõ thay maët
Quoác hoäi thöïc hieän moät soá nhieäm vuï quyeàn
haïn cuûa Quoác hoäi khi Quoác hoäi khoâng hoïp.
UBTVQH goàm Chuû tòch (do Chuû tòch

Quoác hoäi kieâm nhieäm), caùc Phoù Chuû tòch vaø
moät soá uûy vieân do Quoác hoäi baàu trong soá
caùc ñaïi bieåu Quoác hoäi, coù nhieäm kyø 5 naêm,
khoâng ñöôïc kieâm nhieäm thaønh vieân Chính
phuû.
Nhieäm vuïï, quyeàn haïn
UBTVQH coù nhöõng nhieäm vuï vaø quyeàn
haïn quan troïng nhö:
Coâng boá vaø chuû trì vieäc baàu cöû ñaïi bieåu
Quoác Hoäi
Toå chöùc vieäc chuaån bò, trieäu taäp vaø chuû trì
caùc kyø hoïp Quoác hoäi
Ban haønh phaùp leänh veà nhöõng vaán ñeà ñöôïc
Quoác hoäi giao
Giaûi thích Hieán phaùp, luaät, phaùp leänh
Giaùm saùt hoaït ñoäng cuûa Chính phuû,
TANDTC, VKSNDTC
Giaùm saùt vaø höôùng daãn hoaït ñoäng cuûa Hoäi
ñoàng nhaân daân (HÑND)
Quyeát ñònh toång ñoäng vieân hoaëc ñoäng vieân
cuïc boä
Ban boá tình traïng khaån caáp trong caû nöôùc
hoaëc ôû töøng ñòa phöông
Trong tröôøng hôïp Quoác hoäi khoâng theå hoïp
ñöôïc, quyeát ñònh vieäc tuyeân boá tình traïng chieán
tranh khi nöôùc nhaø bò xaâm löôïc vaø baùo caùo
Quoác hoäi xem xeùt, quyeát ñònh trong kyø hoïp gaàn
nhaát.
Hoäi ñoàng Nhaân daân caùc caáp
Hoäi ñoàng nhaân daân caùc caáp laø cô
quan quyeàn löïc Nhaø nöôùc ôû ñòa phöông, ñaïi
dieän cho yù chí, nguyeän voïng vaø quyeàn laøm
chuû cuûa nhaân daân, do nhaân daân ñòa phöông
baàu ra, chòu traùch nhieäm tröôùc nhaân daân ñòa
phöông vaø cô quan Nhaø nöôùc caáp treân.
Hoäi ñoàng Nhaân daân ñöôïc toå chöùc ôû
3 caáp (caáp tænh, thaønh phoá thuoäc trung öông;
caáp quaän, huyeän, thò xaõ, thaønh phoá thuoäc
tænh; caáp phöôøng, xaõ, thò traán), ñöôïc baàu
trong cuoäc baàu cöû phoå thoâng, bình ñaúng,
tröïc tieáp vaø kín.
Nhieäm vuï, quyeàn haïn :
Quyeát ñònh caùc vaán ñeà thuoäc ñòa phöông
treân taát caû caùc laõnh vöïc nhaèm ñöa ra nhöõng chuû
tröông vaø bieän phaùp ñeå phaùt huy tieàm naêng cuûa
ñòa phöông, phuø hôïp qui ñònh cuûa trung öông
Baàu, mieãn nhieäm, baõi nhieäm Chuû tòch, Phoù
Chuû tòch HÑND, Tröôûng ban vaø caùc thaønh vieân
cuûa caùc Ban thuoäc HÑND; Chuû tòch, Phoù Chuû
tòch vaø caùc thaønh vieân cuûa UBND cuøng caáp
Baàu, mieãn nhieäm, baõi nhieäm Hoäi thaåm
nhaân daân cuøng caáp; giaùm saùt hoaït ñoäng cuûa caùc
cô quan Nhaø nöôùc cuøng caáp vaø HÑND caáp
döôùi tröïc tieáp
Heä thoáng cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc
Goàm: Chính phuû, caùc cô quan cuûa

Chính phuû, caùc cô quan thuoäc Chính phuû (cô
quan quaûn lyù Nhaø nöôùc trung öông); UÛy ban
nhaân daân (UBND) caùc caáp vaø caùc Sôû,
Phoøng, Ban chuyeân moân thuoäc UBND (cô
quan quaûn lyù Nhaø nöôùc ñòa phöông).
Thuû töôùng phaûi laø ñaïi bieåu Quoác hoäi do
Quoác hoäi baàu theo ñeà nghò cuûa Chuû tòch
nöôùc. Caùc thaønh vieân khaùc do Quoác hoäi
pheâ chuaån theo ñeà nghò cuûa Thuû töôùng
(khoâng nhaát thieát laø Ñaïi bieåu Quoác hoäi).
Nhieäm kyø cuûa Chính phuû theo nhieäm kyø cuûa
Quoác hoäi.
Vò trí phaùp lyù :
Chính phuû laø cô quan chaáp haønh cuûa Quoác
hoäi vaø laø cô quan haønh chaùnh cao nhaát cuûa
nöôùc CHXHCNVN (ñ.109 HP92)
Toå chöùc :
Cô caáu toå chöùc cuûa Chính phuû goàm Boä vaø
caùc cô quan ngang Boä.
Thaønh phaàn nhaân söï cuûa Chính phuû goàm Thuû
töôùng, caùc Phoù Thuû töôùng, caùc Boä tröôûng vaø
Thuû tröôûng cô quan ngang Boä.
Nhieäm vuï, quyeàn haïn
Nhieäm vuï vaø quyeàn haïn cuûa Chính phuû bao
goàm taát caû caùc ngaønh, caùc laõnh vöïc cuûa ñôøi
soáng xaõ hoäi
Chöông trình hoaït ñoäng haøng naêm cuûa Chính
phuû
Caùc döï aùn luaät, phaùp leänh tröôùc khi trình
Quoác hoäi, UBTVQH
Caùc nghò quyeát, nghò ñònh cuûa chính phuû;
caùc döï aùn keá hoaïch phaùt trieån daøi haïn.
Caùc coâng trình quan troïng, döï toaùn ngaân
saùch, phaân boå ngaân saùch vaø quyeát toaùn
ngaân saùch haøng naêm tröôùc khi trình Quoác hoäi
Caùc chính saùch cuï theå veà phaùt trieån kinh teá,
xaõ hoäi, taøi chính, tieàn teä
Caùc vaán ñeà quan troïng veà quoác phoøng, an
ninh, ñoái ngoaïi
Caùc ñeà aùn trình Quoác hoäi veà vieäc thaønh laäp,
saùp nhaäp, giaûi theå caùc Boä, cô quan ngang
Boä
Vieäc thaønh laäp môùi, nhaäp, chia, ñieàu chænh
ñòa giôùi caáp tænh, thaønh phoá thuoäc trung
öông; vieäc thaønh laäp hoaëc giaûi theå caùc ñôn
vò haønh chaùnh, kinh teá ñaëc bieät
Quyeát ñònh vieäc thaønh laäp, saùp nhaäp, giaûi
theå caùc cô quan thuoäc Chaùùnh phuû
Quyeát ñònh vieäc thaønh laäp môùi, nhaäp, chia,
ñieàu chænh ñòa giôùi caùc ñôn vò haønh chaùnh
döôùi caáp tænh, thaønh phoá thuoäc trung öông
@ Caùùc cô quan cuûa Chính phuû
- Vò trí phaùp lyù:
Boä hoaëc cô quan ngang Boä coù chöùc naêng quaûn
lyù Nhaø nöôùc ñoái vôùi ngaønh, lónh vöïc quan troïng
treân phaïm vi caû nöôùc.
Boä quaûn lyù theo ngaønh thöïc hieän chöùc naêng
quaûn lyù nhaø nöôùc nhöõng ngaønh kinh teá, kyõ
thuaät hoaëc söï nghieäp nhö: Coâng nghieäp, noâng
nghieäp, giao thoâng vaän taûi, y teá, Giaùo duïc…
Boä quaûn lyù theo lónh vöïc thöïc hieän chöùc naêng
quaûn lyù theo töøng lónh vöïc lôùn nhö: Taøi chính,
coâng ngheä, khoa hoïc, ñaàu tö, lao ñoäng…
Toå chöùc
Boä, cô quan ngang Boä ñöôïc toå chöùc theo
nguyeân taéc thuû tröôûng do Boä tröôûng laõnh ñaïo.
Boä tröôûng chòu traùch nhieäm tröôùc Thuû töôùng vaø
cuøng Thuû töôùng chòu traùch nhieäm tröôùc Quoác
hoäi.

Thaåm quyeàn cuûa Boä, cô quan ngang Boä theå
hieän qua chöùc naêng hoaït ñoäng quaûn lyù nhaø
nöôùc theo nhieäm vuï ñöôïc xaùc ñònh.
Hoaït ñoäng cuûa Boä ngaønh laø thöïc hieän thoáng
nhaát quaûn lyù trong ngaønh ñöôïc phaân coâng chæ
ñaïo toaøn dieän nhöõng cô quan ñôn vò tröïc thuoäc
töø caáp trung öông ñeán ñòa phöông.
Hoaït ñoäng cuûa Boä quaûn lyù theo lónh vöïc lieân
quan tôùi hoaït ñoäng cuûa taát caû caùc Boä, caùc caáp
quaûn lyù, toå chöùc xaõ hoäi vaø coâng daân
Nhieäm vuï cuûa Boä laø giuùp chính phuû nghieân cöùu
chieán löôïc phaùt trieån kinh teá–xaõ hoäi xaây döïng
caùc döï aùn caân ñoái lieân ngaønh, cheá ñoä chung,
ban haønh caùc vaên baûn phaùp qui thuoäc lónh vöïc
Boä phuï traùch
@ Caùc cô quan thuoâïc Chính phuû:
ÔÛ trung öông, ngoaøi Boä va cô quan
ngang Boä, coøn coù moät soá cô quan khaùc
cuõng quaûn lyù veà ngaønh, laõnh vöïc chòu
döôùi söï chæ ñaïo, quaûn lyù cuûa Chính phuû
nhöng ñöôïc xem laø caùc ngaønh, lónh vöïc
keùm quan troïng hôn so vôùi caùc ngaønh,
laõnh vöïc do Boä vaø cô quan ngang Boä
quaûn lyù (coù vò trí phaùp lyù thaáp hôn), ñoù
laø caùc cô quan thuoäc Chính Phuû.
Toå chöùc :
Caùc cô quan naày coù boä maùy toå chöùc gioáng
nhö Boä, cô quan ngang Boä vaø mang caùc teân
goïi nhö: Cuïc, Toång cuïc, Vieän, Trung taâm,
Ban, . . .
Vieäc thaønh laäp hoaëc baõi boû caùc cô quan naày
thuoäc quyeàn quyeát ñònh cuûa Chính phuû vaø
Thuû tröôûng caùc cô quan naày do Thuû töôùng
Chính phuû quyeát ñònh vieäc boå nhieäm, mieãn
nhieäm
Cô quan thuoäc Chính phuû do khoâng phaûi laø
thaønh vieân Chính phuû neân chæ coù chöùc naêng
quaûn lyù ngaønh, laõnh vöïc, thöïc hieän nhieäm
vuï ñöôïc phaân coâng treân phaïm vi caû nöôùc
Uûy ban nhaân daân (UBND) caùc caáp
- Vò trí phaùp lyù :
UBND do HÑND baàu ra, laø cô quan chaáp
haønh cuûa HÑND
Laø cô quan haønh chaùnh Nhaø nöôùc ôû ñòa
phöông, chòu traùch nhieäm chaáp haønh Hieán
phaùp, luaät, caùc vaên baûn cuûa cô quan Nhaø
nöôùc caáp treân vaø nghò quyeát cuûa HÑND cuøng
caáp.
- Toå chöùc:
UBND ñöôïc toå chöùc ôû 3 caáp nhö HÑND,
laøm vieäc theo cheá ñoä keát hôïp traùch nhieäm
cuûa taäp theå vôùi traùch nhieäm cuûa caù nhaân Chuû
tòch UBND.
UBND caùc caáp laø cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc
taïi ñòa phöông, coù nhieäm vuï qui ñònh vieäc
thöïc hieän caùc chuû tröông cuûa caáp treân vaø
nghò quyeát cuûa HÑND treân taát caû caùc ngaønh,
laõnh vöïc taïi ñòa phöông.
Trong UBND caùc caáp, vieäc quyeát ñònh cuõng
gioáng nhö cô cheá hoaït ñoäng cuûa Chính phuû,
moät soá vaán ñeà quan troïng phaûi quyeát ñònh
theo hình thöùc taäp theå. Caùc vaán ñeà khaùc,
Chuû tòch UBND coù quyeàn quyeát ñònh vôùi tö
caùch laø ngöôøi ñöùng ñaàu cô quan.
Caùc cô quan chuyeân moân thuoäc UBND:
Laø caùc cô quan chuyeân moân ñöôïc thaønh laäp
ôû ñòa phöông ñeå giuùp UBND cuøng caáp thöïc
hieän chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc ôû ñòa
phöông, baûo ñaûm söï thoáng nhaát quaûn lyù cuûa
ngaønh, laõnh vöïc töø trung öông ñeán cô sôû.Coù
teân laø sôû, phoøng, ban…
- Toå chöùc :
Veà maët toå chöùc caùc cô quan naày chòu söï chæ
ñaïo vaø quaûn lyù veà toå chöùc, bieân cheá, coâng
taùc cuûa UBND caáp mình ñoàng thôøi chòu söï
chæ ñaïo veà nghieäp vuï cuûa cô quan chuyeân
moân caáp treân (nguyeân taéc 2 chieàu tröïc
thuoäc),
Caùc cô quan chuyeân moân coù nhieäm vuï tham
möu cho UBND cuøng caáp trong vieäc thöïc
hieän chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa cô quan quaûn
lyù ngaønh, laõnh vöïc taïi ñòa phöông
Chòu traùch nhieäm vaø baùo caùo coâng taùc tröôùc
UBND cuøng caáp vaø cô quan chuyeân moân caáp
treân, khi caàn thieát, baùo caùo coâng taùc tröôùc
HÑND ñòa phöông. Caùc cô quan chuyeân
moân ñöôïc toå chöùc vaø hoaït ñoäng theo nguyeân
taéc thuû tröôûng.
Caùc cô quan xeùt xöû
Vò trí phaùp lyù :
Heä thoáng caùc cô quan xeùt xöû theo qui
ñònh taïi ñieàu 127 cuûa Hieán phaùp 1992 : “
Toùa aùn nhaân daân toái cao, caùc toøa aùn
nhaân daân ñòa phöông, caùc toøa aùn quaân söï
vaø caùc toøa aùn khaùc do luaät ñònh laø nhöng
cô quan xeùt xöû cuûa nöôùc CHXHCNVN”.
Toå chöùc :
ÔÛ trung öông, cô quan xeùt xöû coù Toøa
aùn nhaân daân toái cao (TANDTC). Trong
TANDTC coù Toøa aùn quaân söï trung
öông, laø moät boä phaän (Toøa chuyeân
traùch) cuûa TANDTC.
ÔÛ ñòa phöông coù caùc TAND ñòa
phöông vaø caùc Toøa aùn quaân söï
(TAQS) ñòa phöông.
Toøa aùn nhaân daân toái cao
TANDTC coù nhieäm vuï höôùng daãn caùc
Toøa aùn aùp duïng thoáng nhaát phaùp luaät,
toång keát kinh nghieäm xeùt xöû; giaùm ñoác
vieäc xeùt xöû cuûa Toøa aùn caùc caáp; trình
Quoác hoäi, UBTVQH döï aùn luaät, phaùp
leänh theo qui ñònh cuûa phaùp luaät.
TANDTC coù thaåm quyeàn phuùc thaåm
nhöõng vuï aùn maø baûn aùn, quyeát ñònh sô
thaåm chöa coù hieäu löïc phaùp luaät cuûa
Toøa aùn caáp döôùi bò khaùng caùo, khaùng
nghò; giaùm ñoác thaåm, taùi thaåm nhöõng
vuï aùn maø baûn aùn, quyeát ñònh ñaõ coù
hieäu löïc phaùp luaät bò khaùng nghò.
Toøa aùn nhaân daân ñòa phöông
Bao goàm TAND caáp tænh, thaønh phoá thuoäc

trung öông vaø TAND caáp quaän, huyeän,
thò xaõ, thaønh phoá thuoäc tænh
TAND caáp quaän, huyeän coù thaåm quyeàn
xeùt xöû caùc vuï aùn theo trình töï sô thaåm
TAND caáp tænh ngoaøi thaåm quyeàn sô
thaåm coøn coù thaåm quyeàn xöû phuùc
thaåm, giaùm ñoác vaø taùi thaåm.
Caùc Toøa aùn quaân söï
Bao goàm TAQS trung öông,TAQS quaân khu

vaø töông ñöông, TAQS khu vöïc.
TAQS caùc caáp coù nhieäm vuï “xeùt xöû
nhöõng vuï aùn maø bò caùo laø quaân nhaân
taïi nguõ vaø nhöõng nhieäm vuï khaùc theo
qui ñònh cuûa phaùp luaät”
Toøa aùn coù nhieäm vuï baûo veä phaùp cheá
XHCN, baûo veä cheá ñoä XHCN vaø quyeàn laøm
chuû cuûa nhaân daân; baûo veä taøi saûn Nhaø
nöôùc, cuûa taäp theå; baûo veä tính maïng, taøi
saûn, töï do, danh döï vaø nhaân phaåm cuûa
coâng daân” (ñ.126 Hieán phaùp 92 vaø ñ.1 Luaät
toå chöùc TAND).
.
Toøa aùn xeùt xöû theo nguyeân taéc “löôõng caáp
taøi phaùn”. Ngoaøi ra, coøn coù thuû tuïc giaùm
ñoác thaåm, taùi thaåm trong moät soá tröôøng
hôïp
Khi xeùt xöû, ôû caùc loaïi Toøa aùn ñeàu do Hoäi
ñoàng xeùt xöû goàøm Thaåm phaùn (hoaëc Thaåm
phaùn vaø Hoäi thaåm nhaân daân) quyeát ñònh
theo ña soá, chæ tuaân theo phaùp luaät.
CAÙC CÔ QUAN KIEÅM SAÙT
- Vò trí phaùp lyù :

Theo ñ.137 Hieán phaùp 92 (söûa ñoåi),
heä thoáng Vieän kieåm saùt caùc caáp
coù 2 chöùc naêng chính, ñoù laø kieåm
saùt caùc hoaït ñoäng tö phaùp vaø thöïc
hieän quyeàn coâng toá, baûo ñaûm
phaùp luaät ñöôïc chaáp haønh
nghieâm chænh vaø thoáng nhaát.
- Toå chöùc :
Toå chöùc heä thoáng Vieän kieåm saùt goàm
coù: VKSND toái cao, caùc VKSND ñòa
phöông (caáp Tænh, thaønh phoá thuoäc
trung öông; caáp quaän, huyeän, thò xaõ,
thaønh phoá thuoäc tænh); Vieän kieåm saùt
quaân söï (goàm VKSQS trung öông; VKSQS
quaân khu, quaân chuûng, quaân ñoaøn,
toång cuïc vaø caáp töông ñöông; VKSQS
tænh vaø khu vöïc) ñöôïc ñaët döôùi söï chæ
ñaïo taâïp trung, thoáng nhaát cuûa
VKSNDTC.
Nhieäm vuï, quyeàn haïn ;
Töø hai chöùc naêng treân, caùc cô quan kieåm
saùt coù nhöõng nhieäm vuï cuï theå laø: thöïc
haønh quyeàn coâng toá vaø kieåm saùt vieäc tuaân
theo phaùp luaät trong caùc vuï aùn hình söï;
kieåm saùt ñieàu tra; kieåm saùt vieäc giaûi quyeát
caùc vuï aùn daân söï, hoân nhaân gia ñình, haønh
chaùnh, kinh teá, lao ñoäng vaø nhöõng vieäc
khaùc theo qui ñònh cuûa phaùp luaät;
Kieåm saùt trong vieäc thi haønh aùn; kieåm saùt
trong vieäc taïm giöõ, taïm giam, quaûn lyù vaø
giaùo duïc ngöôøi chaáp haønh aùn phaït tuø.
CÂU HỎI
1. Cho biết quyền của công dân trong
lĩnh vực chính trị ? Cho ví dụ minh
họa
2. Cho biết vị trí pháp lý của Quốc hội,
Chính phủ, Chủ tịch nước?
3. Tại sao ngành Luật Nhà nước đóng
vai trò quan trọng trong hệ thống
pháp luật Việt Nam?

Phap-Luat-Dai-Cuong - Ha-Thi-Thuy-Duong - 8-Luat-Hien-Phap - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Phap-Luat-Dai-Cuong - Ha-Thi-Thuy-Duong - 8-Luat-Hien-Phap - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHƯƠNG 8

LUẬT HIEÁN PHAÙP

Chương này sẽ cung cấp cho sinh viên

Luaät Hieán phaùp laø moät ngaønh luaät cô baûn,

Moãi moät ngaønh luaät coù nhöõng phöông phaùp ñieàu

Khaùi nieäm coâng daân: Coâng daân laø moät khaùi

Khaùi nieäm Boä maùy Nhaø nöôùc Vieät Nam:

Cô caáu toå chöùc cuûa quoác hoäi goàm: UÛy

Quoác hoäi coù quyeàn thoâng qua Hieán phaùp vaø

Laø cô quan thöôøng tröïc cuûa Quoác hoäi,

UBTVQH goàm Chuû tòch (do Chuû tòch

Goàm: Chính phuû, caùc cô quan cuûa

Nhieäm vuï, quyeàn haïn:

Bao goàm TAND caáp tænh, thaønh phoá thuoäc

Bao goàm TAQS trung öông,TAQS quaân khu

- Vò trí phaùp lyù :

You might also like