Doğum Öncesi

Gelişim ve Doğum
 Doğum
Öncesi
Gelişim

Doğum Doğum
Öncesi Doğum Sonrası
Gelişim Dönem
 Doğum Öncesi
Gelişim

Teratoloji ve
Doğum Öncesi Doğum Öncesi Normal Doğum
Doğum Öncesi
Gelişim Evreleri Bakım Öncesi Gelişim
Gelişim Hasarları
 Meraklısına

 The Endowment for Human
Development (EHD) isimli kar
amacı gütmeyen organizasyonun
websitesi.
 Multilingual Illustrated DVD
başlığı altında Türkçe metinlere ve
Türkçe altyazılı videolara
ulaşılabilir.
 Google’da aratmak isteyenler için :
The Biology of Prenatal Development
 Slaytların hazırlanması sırasında
ilgili web sitesinden
yararlanılmıştır.
 http://www.ehd.org
 Doğumöncesi Gelişim
Evreleri

Germinal Dönem

Embriyo Dönemi

Fetus Dönemi
 Germinal Dönem

 Döllenmeden sonraki ilk iki haftadır.
 Bu dönemde zigot oluşur, hücre bölünmesi devam
eder ve zigot hücre duvarına bağlanır.
 Dölllenmeden sonraki 10 ila 14 gün arasında rahim
duvarına tutunma tamamlanmış olur.
 Blastosit - hücrenin iç tabakası germinal dönemin
ilerleyen aşamalarında embriyoyu oluşturur.
 Trophoblast - Hücrelerin dış duvarıdır. Germinal
dönem boyunca gelişir ve daha sonra embriyonun
beslenmesini sağlar ve destek sistemlerini
oluşturur.
İki Hücreli Bir Zigot Dört Hücreli Bir Zigot
İlk Hafta…

 Embriyo Dönemi

Döllenmeden sonraki 2.-8. haftaları kapsar.
Hücreler hızla farklılaşır. Hücreler için destek
sistemleri oluşur ve organlar ortaya çıkar.
Hücre yığınının adı zigot olmaktan çıkar
embriyo olur.
7 Haftalık Embriyo
Embriyonun Hücre Duvarları

Endoderm - iç tabaka; solunum ve sindirim
sistemi olarak gelişir.
Mesoderm - orta tabaka; dolaşım sistemi,
kemikler, kaslar ile boşaltım ve üreme sistemi
olarak gelişir.
Ektoderm - en dış tabaka; sinir sistemi,
duyusal alıcılar (kulak, burun, gözler) ve deri
(saç ve tırnaklar) olarak biçimlenir.
 Doğumöncesi Yaşam-Destek
Sistemleri

 Plasenta - disk şeklinde bir grup dokudan
oluşur. Anne ve bebek arasında bağlantıyı
sağlayan küçük kan damarları vardır.
Anne ve bebek arasında çok küçük moleküllerin
geçişine izin verir (oksijen, su, tuz, besin ve
karbondioksit).
 Büyük moleküller (kırmızı kan hücreleri, hormonlar,
çoğu bakteri) plasenta bariyerinden geçemez.
 Göbek kordonu - bebeği plasentaya bağlayan iki
atardamar ve bir toplardamar içerir.
 Amniyon - içinde gelişen embriyoyu barındıran
temiz bir sıvı içeren bir çanta olarak
düşünülebilir.
 Organogenesis

Doğum öncesi dönemin ilk iki
ayını kapsayan organ oluşum
sürecidir.
 Embriyoda Önemli
Gelişmeler

 Üçüncü Hafta - Neural tüp gelişir
 21. Gün - Gözler ortaya çıkmaya başlar
 24. Gün - Kalp hücreleri farklılaşmaya başlar.
 4. Hafta - Ürogenital sistem farkedilir, kol, bacak ve
beden ortaya çıkar, kalp odacıkları şekillenir.
 5.-8. Haftalar - Kollar ve bacaklar iyice belirginleşir.
Yüz biçimlenmeye başlar, sindirim borusu gelişir.
 8. Hafta sonunda embriyo 2.5 cm uzunluğunda ve 14
gr ağırlındadır
6. – 7. Haftalar Yüz Gelişimi

Embriyo Dönemi Boyunca İnsan Gelişimi


8 Haftalık Embriyo
 Fetus Dönemi

• Döllenmeden 2 ay sonra başlar ve
yaklaşık 7 ay sürer.
• Önemli dönüm noktaları:
– Döllenmeden sonraki üç ay
– Dördüncü ayın sonu
– Beşinci ayın sonu
– Altıncı ayın sonu
– Yedinci ayın sonu
– Sekizinci ve dokuzuncu aylar
 Döllenmeden Sonraki
Üçüncü Ay

Fetus 7.5 cm ve 28 gr kadardır.
Fetus aktif haldedir; kollarını, bacaklarını ve
başını oynatabilir, ağzını açıp kapayabilir.
Yüz, alın, göz kapakları, burun, çene, kollar,
eller ve diğer uzantılar ayırt edilebilir
durumdadır.
Genital organ ayırt edilebilir.
3. Ayda Fetüs
1. Alın
2. Sol dirsek
3. Karın
4. Diz
5. Sol ayak
6. Sol el, kafanın yanına
dokunuyor.
7. Sırt
8. Kalça
 4. Ayın Sonu

Fetus 15 cm ve yaklaşık 100-200 gr
ağırlığındadır.
Bedenin alt kısımlarında ani büyüme
ortaya çıkar.
Doğum öncesi refleksler güçlüdür.
Kol ve bacak hareketleri anne
tarafından ilk kez hissedilir.
4. Ayda Fetüs
1. Kafa derisi
2. Sağ ön kol
3. Sağ alt bacak
4. Sağ uyluk
5. Erkek cinsel organı
6. Karın
7. Sol uyluk
 5. Ayın Sonu

Fetus 30 cm ve 450 gr kadardır.
Ayak parmakları ve tırnaklar gibi
deri yapıları biçimlenmiştir.
Fetus hareketlidir ve rahim içinde
belli bir pozisyonu tercih eder.
5. Ayda Fetüs
1. Göz
2. Ağız
3. Göğüs
4. Alın
5. Burun
6. Göbek bağı
7. Sağ el göbek bağını tutuyor
5. Ayda
Fetüs
Gülümseme

:D
 6. Ayın Sonu

Fetus yaklaşık 35 cm ve 900 gr
ağırlığındadır.
Gözler ve göz kapakları tamamen
şekillenmiştir.
Başı ince saç telleri kaplar.
Yakalama refleksi vardır.
Düzensiz soluk alma gözlenir.
6. Ayda Fetüs
Gözler açık, iris ayırt
edilebiliyor.
 7. Ayın Sonu

Fetus 40 cm ve yaklaşık 1400 gr
ağırlığındadır.
Fetusün bedeni yağlanır.
Fetus oldukça aktiftir.
Temel soluk alma başlar.
7. Ayda
Fetüs
1. Göz
2. Ağız
3. Çene
4. Göğüs kafesi
5. Alın
6. Burun
Dil Çıkarıyor :D (7 ay 3 haftalık)
 8. ve 9. Aylar

Fetusün boyu uzar ve ağırlığı önceki ayın
yaklaşık 2 katına çıkar.
Yağ dokusu gelişir, kalp ve böbrekler gibi
organ sistemlerinin fonksiyonu artar.
Doğumda ortalama bir bebek 50 cm ve
yaklaşık 3200 gramdır.
8 ay 3 haftalık fetüs
9 aylık fetüs doğuma hazır
 Teratoloji

 Teratoloji - Doğum kusurlarının nedenlerini
inceleyen çalışma alanı.
 Teratojen - doğum kusuruna yol açan herhangi bir
madde.
 Sayısız teratojen vardır ve bu yüzden hemen hemen
her fetüs en azından bazılarına maruz kalabilir.
 Bir teratojenin etkisini göstermesi uzun bir zaman
alabilir.
 Bütün potansiyel etkilerin yaklaşık yalnızca yarısı
doğumda ortaya çıkar.
 Teratojenlerin etkileri pek
çok faktöre bağlıdır!

Doz etkisi --bu etkiye ne kadar süredir maruz
kalındığı ve miktarı

Genetik yatkınlık

Bu etkiye ne zaman maruz kalındığı

 Doz etkisi

 Embriyo ya da fetusun maruz kaldığı
teratojenlerin miktarı ve süresi bu teratojenlerin
bebek üzerinde ne kadar zarar oluşturacağını
etkiler.
 Örneğin hamilelik boyunca haftada 1 doz kokain
almak ile hafta da 2 doz kokain almak bebeğin
gelişiminde farklı etkilere sebep olur.
Pek çok teratojen için bir eşik vardır ve bu eşiği
aşacak belli bir miktara ulaşılmadığı sürece zarar
ortaya çıkmaz
 Genetik yatkınlık

Genetik yapıdan dolayı bazı insanlar için bazı
teratojenler daha fazla risk yaratabilir.
 Zamanlama

 Teratojenlere maruz kaldığında bebekte o zararın
ortaya çıkıp çıkmayacağı ya da ne tür bir
bozukluğun ortaya çıkacağı maruz kalınan zamana
bağlıdır. Çünkü bebeğin vücudunun belli parçaları
ve fonksiyonları farklı zamanlarda gelişmektedir.
 Kritik dönem
Duyarlılık Derecesi

Organogenes

Bölünme dönemi
Zamanında
zigot, yuvalanması Embriyonik dönem, haftalar Fetal dönem, haftalar Doğan
ile embrio, haftalar

Genellikle Teratojen faaliyetinin yaygın olarak etkilediği yerler

Beyin Beyin
teratojene Merkezi sinir Beyin
yatkınlık yoktur. sistemi Kulak
Damak
Damak Kulak
Kalp Kalp Göz Göz

Zigot Yuvalanmış Uzuvlar

blastosist Dişler Dış cinsel organlar

Merkezi Sinir Sistemi

Kalp
Kulaklar

Gözler

Teratojenlere en fazla Kollar

duyarlılık
Bacaklar
Hala potansiyel önemi olsa da Dişler
teratojenlere az duyarlılık
Damak
Dış genital organlar
 Organ Yapımı Sürecindeki
Duyarlık

 Organ yapımı sürecinde yapısal kusur olasılığı en
büyüktür.
 Teratojenik etkilere, döllenmeden sonraki 15 - 25.
günlerde beyin,
 24 - 40. günlerde gözler,
 20 - 40. günlerde kalp,
 24 - 36. günlerde bacaklar en duyarlıdır.
Fetüs Dönemindeki Duyarlık

Anatomik kusurlara yol açma olasılığı
en düşüktür.
Daha fazla olasılıkla büyümeyi
kesintiye uğratır.
Organ fonksiyonlarında sorun yaratma
olasılığı daha yüksektir.
 Reçeteli ve Reçetesiz İlaçlar

Her ikisi de fetüs üzerinde etki yaratabilir.
En trajik örneği 1960’ların başlarında
reçeteyle satılan trankilizan grubundan
Talidomit isimli ilaçtır.
 Farklı dönemlerde alındığında farklı etkiler yarattığı
açıkça gözlenmiştir.
•Fetüsün zarar görmesi için annenin kronik bir kullanıcı
olması gerekmemektedir.
•Yanlış zamanda yanlış bir ilaç almak kusur için yeterli
olabilmektedir.
 Teratojenik Etki Gösteren
Reçeteli İlaçlar

Antibiyotikler (streptomycin,
tetracycline)
Bazı antidepresanlar
Belli hormonlar (progestin, sentetik
östrojen)
 Teratojenik Etki Gösteren
Reçetesiz İlaçlar

Diyet hapları
Aspirin
Kafein
 Günde 150 mg’dan daha fazla kafein tüketen annelerin
bebeklerinde kendiliğinden düşük yapma ve düşük doğum
ağırlığında bebek doğurma riskinin çok hafif arttığı
bulunmuştur.
 Kafeinsiz kahve içenlerde benzeri risk görülmemiştir.
 Eğer kafein içeren ürünler tüketilecekse çok az miktarda
alınması ya da hiç alınmaması önerilmektedir.
 Psikoaktif İlaçlar

Alkol
Nikotin
Yasal Olmayan
İlaçlar
 Gebelik Süresince Fazla
Alkol Kullanma

 Fetal Alkol Sendromu (FAS) - Gebelik süresince aşırı
alkol kullanan annelerin bebeklerinde bir dizi
anomali ortaya çıkar:
 Yüzde bozulmalar
 Kusurlu uzuvlar, kalpte bozukluk
 Öğrenme güçlüğü, ortalamanın altında zeka, bazı
durumlarda zeka geriliği
 FAS olan yetişkinlerde depresyon veya kaygı gibi
psikolojik bozukluklar daha yüksek oranda
ortaya çıkmaktadır.
 Nikotin

 Fetüs ve yenidoğan ölümleri sigara içen
annelerde daha yüksek orandadır.
 Erken doğum ve düşük doğum ağırlığı görülme
oranı daha yüksektir.
 Gebe kadınların sigarayı bırakmalarına yönelik
müdahale programları, doğum ağırlıklarında
artmaya yol açmıştır
 Gebelikte Sigara İçmeyle
İlgili Araştırmalar

 Sigara içen annelerin yenidoğanlarından kan
örnekleri alıp inceleyen araştırmalar ağırlıklı
miktarda sigara dumanındaki güçlü kanserojen
maddelerden birini bulmuşlardır.
 Diğer bir araştırma, doğumöncesi dönemde nikotine
maruz kalmanın 4 yaşındaki zayıf bilişsel ve dil
becerileriyle ilişkili bulunmuştur.
 Gebelikte sigara içen annelerde solunum problemleri
ve beşik ölümleri (SIDS) daha yaygındır.
 Gebelikte sigara içme dikkat eksikliği ve
hiperaktivite için de bir risk faktörü olarak
değerlendirilmektedir.
 Yasadışı Maddeler

Kokain
Metamfetamin
Marihuana
Eroin
 Maddelerin Etkileri

 Kokain kullananlarda, düşük doğum ağırlığı, boyda
kısalık, 2 yaşındaki motor gelişimde gerileme, 5
yaşına kadar bilgi işlemede bozulma.
 Metamfetamin kullananlarda yüksek bebek
ölümleri, düşük doğum ağırlığı, gelişimsel ve
davranışsal problemler
 Marihuana kullananlarda, yenidoğanda titremeler, 4
yaşına kadar sözel becerilerde ve bellekte gerilik.
 Eroin kullananlarda, titreme, anormal ağlama vb
yoksunluk belirtileri, motor kontrolde zayıflık,
ileride dikkat eksikliği ve ilk yılda davranışsal
sorunlar.
 Kan Uyuşmazlığı

 Rh’ın uyuşma içinde olduğu durumlar :
 Baba Rh + ve Anne Rh + iken Bebek Rh +
 Baba Rh – ve Anne Rh – iken Bebek Rh –
 Baba Rh + ve Anne Rh – iken Bebek Rh –

 Rh Uyuşmazlığı :
 Baba Rh + ve Anne Rh – iken Bebek Rh +
 Çevresel Tehlikeler

Radyasyon: nükleer çevre, X-
ışınları, bilgisayar ekranları
Kimyasallar: karbon monoksit,
kurşun, cıva vb.
 Radyasyonla İlgili Bulgular

Gen mutasyonuna yol açabilir
Kromozom anomalilerine yol
açabilir
X-ışınları, döllenmeden sonraki ilk
birkaç hafta içinde gelişen
embriyoyu etkileyebilir.
 Zararlı Kimyasallarla İlgili
Bulgular

Kurşuna maruz kalma zihinsel gelişimi
etkiler.
Çevre kirliliğinden (PCB) etkilenen balık
tüketimi, daha küçük ve erken doğuma
yol açabilir.
Doğumöncesinde PCB’lere maruz kalma
4 yaşında görsel ayırt etme ve kısa süreli
bellekteki sorunlarla bağlantılı olabilir.
 Enfeksiyon Hastalıkları

Kızamıkçık (Rubella)
Frengi (Syphilis)
Genital Herpes
AIDS
 Kızamıkçık

 “German Measles” olarak da bilinir. Anne,
gebeliğin 3. ve 4. haftalarında yakalanırsa etki
en büyüktür. İkinci aydaki enfeksiyon da
tehlikeli olabilir.
 1960’ların ortalarındaki bir kızamıkçık salgını,
30,000 yenidoğan ve fetüs ölümüyle
sonuçlanmıştır.
 Aynı zamanda 20,000 bebekte zihinsel gerilik,
körlük, sağırlık, ve kalp sorunları ortaya
çıkmıştır.
 Frengi

Frengi, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır.
Döllenmeden sonraki 4 ay ve daha
sonrasında gelişime daha fazla zarar verir.
Biçimlenmiş organlara zarar verir, göz
lezyonu körlüğe yol açabilir.
Eğer doğum sırasında ortaya çıkarsa merkezi
sinir sistemi ve sindirim sisteminde sorunlara
yol açabilir.
 Genital Uçuklar

Bebek doğum kanalından geçerken anneden
alabilir.
Böyle bir durumda bebeklerin 1/3’i ölür.
1/4’inde beyin hasarı ortaya çıkar.
Genital uçuk doğuma yakın saptanırsa bebek
sezeryanla alınarak sağlığı korunur.
 AIDS

 AIDS cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır ve vücudun
bağışıklık sistemini bozar.
 Bir anne doğacak bebeği üç yolla enfekte edebilir:
 doğum sırasında plasentayla
 doğum sırasında annenin beden sıvısıyla temas
sonucu
 doğumdan sonra emzirmeyle
 Hasta anneden doğan bebekler
 enfektedir ve belirti gösterirler
 enfektedir fakat belirti göstermez (belirtiler 15 ay
içinde gelişir)
 enfekte olmayabilir
 Aile ile ilgili diğer Faktörler

Annenin Diyeti ve Beslenmesi
Annenin Yaşı
Duygusal Durum ve Stres
Babayla ilgili Faktörler
 Beslenme

Gelişen fetüs, beslenme açısından tamamen
anneye bağımlıdır.
Beslenmeyle ilgili önemli etmenler
 toplam kalori miktarı
 protein, vitamin, ve mineral düzeyleri
 folik asit
Folik asit eksikliği spina bifida gibi nöral tüp
bozukluklarıyla bağlantılıdır.
 Annenin Yaşı

Ergen annelik
Bebekler genellikle prematüredir.
Bebeklerin ölüm oranı 20’li yaşlardaki
anneye göre iki katıdır.
Tüm bunlar;
 olgunlaşmamış üreme sistemine
 yetersiz beslenmeye
 doğumöncesi bakımın eksik olmasına
 düşük SED’e bağlı olabilir.
 Annenin Yaşı

Otuzlu yaşlar ve ötesi
 Down Sendromlu bebek doğurma riski artar
 Gebe kalmak güçleşir.
 Kadın aktifse, düzenli egzersiz yapıyorsa ve
beslenmesine dikkat ediyorsa ileri yaşta da üreme
sistemleri sağlıklı kalabilir.
 Duygusal Durum ve Stres

Gebelik üzerindeki etkileri

Doğum üzerindeki etkileri

 Gebelikte Stresin Etkileri

Annenin stresi bebeği etkileyebilir.
Gebe bir kadın yoğun kaygı ya da korku gibi
duygular yaşadığında fizyolojik değişmeler
ortaya çıkar.
 solunum
 adrenalin ve benzeri salgılar
Tüm bunlar rahime kan akışını sınırlayarak
fetüse yeterli oksijen gitmesini engelleyebilir.
 Stresin Doğum Sürecindeki
Etkileri

 Annenin duygusal durumu doğum sürecini etkiler.
 Duygusal huzursuzluğu olan bir annenin kasılmaları
doğumu zorlaştıracak biçimde düzensiz olabilir.
 Bu durum, bebeğe düzensiz oksijen sağlamaya ve
doğumdan sonraki düzensizliklere yol açabilir.
 Araştırma bulguları, stres altındaki annenin
prematüre doğurma olasılığının 4 kez daha fazla
olduğunu göstermiştir.
 Araştırma bulguları, iyimser annelerin daha az
doğum komplikasyonu yaşadığını göstermiştir.
 Babayla ilgili Faktörler

 Erkeklerin kurşuna, radyasyona, belli zehirlere ve
petrokimyasalllara maruz kalmaları düşük veya hastalık
ortaya çıkaracak sperm anomalilerine yol açabilir.
 C vitamini açısından eksik beslenenlerin nesilleri doğum
kusuru ve kanser açısından daha yüksek risk taşır.
 İlk bulgular erkekte kokain kullanımı ve doğum
kusurları arasındaki ilişkiye dikkat çekmektedir.
 Gebelik sürecinde babanın evde sigara içmesi düşük
doğum ağırlığı ve kanser açısından potansiyel risk
faktörleri olabilir.
 Yaşlı babalar da Down Sendromu veya diğer hastalıklar
için risk yaratabilir.
 Kimler doğum öncesi gelişim ile ilgili
profesyonel danışma hizmeti almalılar?

1.

Daha önce Down sendromu, spina bifida gibi bazı kromozomal
veya genetik bozukluğa sahip çocuk sahibi olan çiftler
2. Aile geçmişinde genetik bozukluk ya da zeka geriliği olan çiftler
3. Birinci ya da ikinci dereceden akraba olan çiftler
4. Hamileliğin başlarında kızamık gibi ciddi hastalık geçirmiş olanlar
ya da HIV virüsü kapmış olan kadınlar
5. Hamileliğin başlarında potansiyel olarak zarar verecek derecede
ciddi ilaçlar ya da alkol ve ilaç bağımlılığı bulunan kadınlar
6. Hamileliğin başlarında röntgen çektirmiş olan kadınlar
7. Daha önce iki ya da ikiden fazla düşük yapmış ve ölü bebek
doğurmuş olan kadınlar
8. 35 yaş üzerinde olan bütün kadınlar
 Doğum

Erken Doğanlar
Doğum Yenidoğan ve Düşük
Süreci Ölçümleri Doğum Ağırlıklı
Bebekler
 Doğum Süreci

Doğumun Aşamaları
Doğum Ortamı ve Doğumda
Bulunanlar
Doğum Yöntemleri
 Doğumun İlk Aşaması

 En uzun aşamadır. Yaklaşık 6-12 saat sürer.
 Uterustaki kasılmalar 15-20 dak. arayladır ve 1 dak.
sürer.
 Kasılmalar rahim ağzının açılmasını sağlar.
 Aşama ilerledikçe kasılmalar sıklaşır.
 Bu aşama sonunda rahim ağzı 10 cm kadar açılır.
 Doğumun İkinci Aşaması

 Bebeğin başı doğum kanalı ve rahim ağzına
ilerleyince başlar.
 Kasılmalar 1 dak. sürer ve dakikada bir gelir.
 Bu aşama yaklaşık 45 dakika-1 saat sürer ve anne
bebeği aşağı doğru iter.
 Bebek, annenin bedeninden tamamen ayrılınca
sonlanır.
 Doğumun Üçüncü Aşaması

 Bu aşama doğum sonudur ve sadece dakikalar alır.
 Plesanta, göbek kordonu ve diğer zarların annenin
bedeninden ayrılarak dışarı atılmasıdır.
 Safha 1
Spine

Bladder
Pubic bone

Cervix Doğum kanalı
Vagina (potansiyel genişlik)
Coccyx
Doğum başlamadan önce bebek uterusta Su gelmek üzere (Bebeğin başı cervix içinde) Geçiş: Bebeğin başı doğum kanalında

Safha 3
Safha 2

Bebek doğmak üzere Bebeğin başı doğum kanalından çıkıyor Plasentanın çıkması
 Doğum Ortamları

 ABD’de tüm doğumların %99’u hastanelerde
yapılmaktadır.
 Hastane odaları ve doğumhane ev benzeri ortamlara
benzetilmektedir.
 Kadınların %8’sı bir ebe yardımıyla doğum
yapmaktadır.
 Pek çok kültürde kadınlar evde ve doktor yerine
ebeyle doğumu tercih etmektedir.
 Doğum Yöntemleri

İlaç uygulama/kullanma
Doğal
Hazırlanarak
Sezeryanla
 Doğumda İlaç Uygulama

Olası en az ilaç uygulaması önerilir.
Üç tür ilaç kullanılmaktadır:
 Analjezik: acıyı azaltmak için kullanılır (trankilizanlar,
barbituratlar)
 Anestezi: bedenin o bölgesinde duyumu veya bilinçliliği
(epidural) engeller.
 Oksitosin: kasılmaları uyaran sentetik hormon (Pitocin)
 Doğal Doğum

Anneye korkusunu azaltmak için, nefes
almayla ilgili ve rahatlama egzersizleri
konusunda eğitim verilir.
Annenin doktorla ilişkisi, annenin acı algısını
azaltmada önemli görülür ve doktor
doğumda bulunur.
 Hazırlanarak Doğum

Lamaze yöntemi olarak bilinir. Doğal doğuma
benzer sadece bebeğin çıkmasını
kolaylaştıracak nefes egzersizleri de öğretilir.
Daha ayrıntılı bir anatomi ve fizyoloji bilgisi de
içerilir.
Bazen babalar ya da yakın biri de doğumda yer
alır.
 Sezaryen

Anne karnına uygulanan bir operasyonla
bebek uterustan çıkarılır.
 Sezaryen,
 Bebek rahim içinde çapraz pozisyondaysa
breech position (ters doğum)
 Bebeğin başı pelvis için çok büyükse
 Annede vajinal kanama varsa tercih edilmektedir.
 Sezaryen Doğum

 Roma yasalarına göre bir anne doğum sırasında
ölürse hamile olarak gömülemezdi. Bu nedenle
gömülmeden önce çocuk annenin karnından
alınırdı.
 Romalı Diktatör Julius Sezar’ın da bu şekilde
doğduğu ve bu yöntemin adının buradan geldiği
söylense de tarihçiler Sezar’ın annesinin yaşamını
doğumdan sonra sürdürdüğünü göstermiştir.
 Buna rağmen pek çok dilde sezaryen doğum için
kullanılan kelimeler Sezar veya Romalı
diktatörlerle ilişkilidir. Örneğin Almanca,
Kaiserschnitt, Danca, kejsersnit, Hollandaca,
keizersnede ve Macarca császármetszés tam olarak
«İmparator’un Kesiği (Emperor’s Cut)» anlamına
gelmektedir.

Kaynak: Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Caesarean_section

 Yenidoğanın Sağlıklılığını
Ölçme

Apgar Ölçeği
Brazelton Yenidoğan Davranış
Değerlendirme Ölçeği
 Apgar Ölçeği

 Doğumdan sonraki 1 ve 5. Dakikalarda yenidoğanın
sağlık düzeyini belirler.
 Bebeğin,
 kalp atış hızını,
 solunum yeterliğini
 kas tonüsünü
 beden rengini
 refleksif tepkisini ölçer.
 Doktor veya hemşire her maddeye 0, 1, veya 2
vererek değerlendirmesini yapar.
 7-10 puan iyidir; 5 olası gelişimsel güçlüklere işaret
eder, 3 veya aşağısı acil durumdur.
 Apgar

Puan
Özellikler 0 1 2
Görünüm (Ten rengi) beden soluk ya Beden kırmızımsı uçlar kırmızımsı
(Appearance (Skin color) da mavi mavi

Kalp atışı (Pulse) Yok Dakikada 100’ün Dakikada 100’ün üstü

altında
Refleks (Buruna yumuşak
sonda) Yok yüz buruşturma hapşırma

Kas hareketi (Activity -

Muscle tone) Gevşek uçlarda uzama aktif hareket

Nefes alma (Respiration- Yok

Efforts to breathe) yavaş, düzensiz iyi, ağlama var
Apgar Uygulaması

Brazelton Yenidoğan Davranış
Değerlendirme Ölçeği

 Doğumdan sonraki 24-36. saatlerdeki nörolojik
gelişimin, reflekslerin ve insanlara ve nesnelere
tepkinin değerlendirilmesini içerir.
 Yenidoğan; fizyolojik, motor, durum ve etkileşim
gibi 4 kategoriden 27 madde üzerinde
değerlendirilir.
 Anne babaya bebekle etkileşimin önemi ve bebeğe
olumlu biçimde nasıl tepki verecekleri öğretilir.

 Erken Doğan ve Düşük
Doğum Ağırlıklı Bebekler

Prematüre ve düşük doğum
ağırlıklı bebekler
Düşük doğum ağırlıklı bebekler
için uzun erimli sonuçlar
Prematüre ve Düşük Doğum
Ağırlıklı Bebekler

 Preterm ya da premature bebek 37 haftadan önce
doğan bebektir.
 Düşük doğum ağırlıklı bebek ise 38-42. haftalar
arasında doğar fakat kilosu 2500 gr’dan daha azdır.
 Her ikisi de risk altındaki bebektir.
 Kısa gebelik dönemi bebek için mutlaka zararlı
değildir. Bebek doğduktan sonra da gelişmeye
devam eder.
 Prematüre bebek eğer düşük doğum ağırlıklı ise
yaşam açısından risk çok daha fazladır.
Düşük doğum ağırlığının olası
sonuçları:

Çoğu sağlıklıdır. Ancak grup olarak ele
alındığında daha çok sağlık ve gelişim
sorunları gösterirler.
Ağırlık azaldıkça sorunların önemi artar.
Hayatta kalma oranları arttıkça ciddi beyin
hasarı oranlarını da artırmaktadır.
Beyin ağırlığının da az olması beyin hasarıyla
daha fazla ilişkili bulunmuştur.
devam...

Akciğer ve karaciğer hastalıklarına
yakalanma olasılıkları daha yüksektir.
Astım gibi solunum problemleri, dikkat
eksikliği ve öğrenme güçlüğü okul yıllarında
daha sıklıkla gözlenir.
Kilosu çok düşük olanlar orta düzeyde düşük
olanlara göre okuma ve matematik
başarısında daha fazla güçlükle karşılaşırlar.
 Sudan

Hindistan

Bazı Ülkelerde Birleşmiş Milletler

Doğum Ağırlığı
Düşük Doğan Küba
Bebeklerin Oranı
Finlandiya

Kore

Doğum ağırlığı düşük doğumların yüzdesi

Erken Doğan
Çocukların, Beş
Günlük Masaj
Terapisinden Sonra
Stres
Davranışlarındaki
Azalma
 Erkekler
Kızlar
Zamanında ve Erken

Okulu terk edenlerin yüzdesi

Doğan Bebeklerin
Okulu Terk Etme
Yüzdeleri

haftalar haftalar haftalar

Erken doğan Zamanında

doğan
 Postpartum Dönemi Nedir?

 Doğumdan sonraki dönemdir.
 Kadının bedeni kendini çocuk bakma sürecine bedenen ve
psikolojik olarak uydurmaya çalışır.
 Yaklaşık 6 hafta sürer ve beden gebelik öncesine döner.
 Yeniden uyum sürecini pek çok etmen etkiler. Örneğin
doğumun koşulları ve yöntemi gibi.
 Uyum sağlama şunları içerir:
- doğumdan sonra iyileşme
- bebeğe bakmayı öğrenme
- anne olarak kendini iyi hissetmeyi öğrenme
- babanın anneye bakması
- babanın bebeğe bakmayı öğrenmesi
 Fiziksel Uyum

 Rahmin eski halini alması 5-6 hafta sürer.
 Bebeği emzirme rahmin düzene girmesine yardımcı
olur.
 Emzirme yoksa 4-8 hafta sonra mensturasyon başlar.
 Emzirme mensturasyonu birkaç ay daha geciktirir
ancak yumurtlama devam eder.
 Egzersiz ve rahatlama teknikleri önerilir.
 Duygusal ve Psikolojik
Uyum

 Postpartum döneminde duygu dalgalanmaları yaygındır.
Genellikle
 hormonal değişmeler
 yorgunluk
 bebekle ilgili deneyimsizlik ve güven eksikliği
 bebek bakımıyla ilgili aşırı yük ve talepler neden
olabilir.
 Uyum güçlükleri sürerse anne profesyonel yardım
alabilir.
 Annenin tüm dikkatini ve ilgisini bebek çektiği için
babalar da postpartum uyumunu sağlamak
zorundadırlar.
 Doğum sonrası bunalım
Belirtiler doğumdan 2-3 gün sonra
ortaya çıkar ve genellikle 1-2 hafta
içinde kaybolur.

Amerikalı Kadınlar
Arasında Doğum
Sonrası Bunalım ve
Doğum Sonrası
Depresyon

Doğum sonrası depresyon Belirti yoktur.

Belirtiler haftalar veya aylarca
uzar ve günlük işlevlerin yerine
getirilmesine engel olur.
 Yakın Temas (Bonding)

 Doğumdan hemen sonra anne- bebek arasındaki ve
genellikle fiziksel temas ve yakınlıktır.
 Duygusal bağlanma için önemli bir temel olduğu
düşünülür.
 Araştırma bulguları bonding’in önemini gösterir
ancak ilk birkaç günün kritik önemi tartışmalıdır.
 Yakın temas, anne bebek arasındaki etkileşimi
güçlendirecek bir iklim yaratır.
 Bu nedenle pek çok hastane bebeği annenin yanında
yatırır.
 Bilgilendirme

 Slaytlardaki görseller ve bilgiler University of New
South Wales, Sidney, Australia Embriyoloji
Bölümü’nün eğitim amaçlı hazırladığı web
sitesinden alınmıştır.

 http://embryology.med.unsw.edu.au/embryo.htm