EĞİTİM FAKÜLTESİ

ÖZEL EĞİTİM BÖLÜMÜ

ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI

Öğretim Görevlisi
Ömer KÜÇÜKÖNER
 Sunum planı

YENİDOĞAN İŞİTME TARAMA PROGRAM

 İşitme nedir
 Yenidoğan işitme tarama nedir
 Yenidoğan işitme taramanın tarihçesi
 Yenidoğan işitme tarama yöntemleri
 Yenidoğan işitme tarama protokolü
 Yenidoğan işitme tarama hedefleri
 Yenidoğan işitme tarama önemi
 Erken tanılamanın önemi
 İŞİTME

• Ses enerjisinin kulağın çeşitli bölümlerinde değişikliklere uğradıktan sonra aksiyon potansiyelleri halinde
beyne iletilmesi ve burada sentez edilerek algılanmasına İŞİTME denir.

• İşitme kaybı: İşitme hassasiyetindeki azalma, sesleri algılamakta güçlük çekme, işitme kaybı olarak
tanımlanmaktadır. Sesin aurikulaya ulaşmasından işitsel kortekste yorumlanmasına kadar geçtiği yoldaki
herhangi bir bozukluk işitme kaybına neden olabilir.
 YENİDOĞAN İŞİTME TARAMASI

İşitme Taraması Nedir?

İşitme kaybının tanısı için ileri testlere gereksinim duyan bebeklerin
belirlenmesindeki ilk adımdır.
 Yenidoğan İşitme Tarama Programı
(YDİTP)

Temel Amaç;
Ülkemizde işitme kaybı ile doğan bebeklerin erken dönemde tanınması ve
rehabilitasyonunu sağlanmasıdır.
 Yenidoğan İşitme Taramasının Hedefleri

Her yenidoğanın işitme taramasını ilk 1 ay içinde yapmak

İşitme kaybının tanısının ilk 3 ay içinde koymak, uygun cihazı önermek
Rehabilitasyonuna en erken dönemde( 6. aydan önce )başlamak
 Yenidoğanların ileri dönemlerinde konuşma ve dil gelişimi ve psikolojik ve
sosyal açıdan normal bir birey haline gelmesini sağlamaktır
 Dünyada İşitme Kayıplı Bebeklere Baktığımızda

• Dünyada her yıl 133 milyon bebek doğmakta

• Bu doğumlarda tüm dünyada işitme kaybı yaklaşık
% 0.1-0.3’ i insidansına sahip
• Yıllık beklenen yenidoğan işitme kayıplı bebek sayısı 339.000’dir.
 Ülkemizde İşitme Kayıplı Bebeklere Baktığımızda

• Her yıl yaklaşık 1.300.000 bebek doğmakta

• Bu bebeklerin yaklaşık 1300 - 2600 işitme kayıplı olarak dünyaya gelmekte

 Yenidoğan İşitme Taramasının Tarihçesi
Üniversite Hastanelerinde Devlet Hastanelerinde Yenidoğan
Yenidoğan İşitme Taraması İşitme Taraması
1994 Marmara Üniversitesi • Eylül 2000
(Zübeyde Hanım Doğumevi)
*T.C Başbakanlık Özürlüler İdaresi
1998 Hacettepe Üniversitesi Başkanlığı
* Sağlık Bakanlığı
2003 Başkent Üniversitesi * Hacettepe Üniversitesi
Dokuz Eylül
• Haziran 2003
Üniversitesi
(Dr. Z.T.Burak Kadın Hast. ve
2004 Gazi Üniversitesi Doğumevi)

2005 Çukurova Üniversitesi * T.C Başbakanlık Özürlüler İdaresi

Başkanlığı
* Sağlık Bakanlığı
2005 Ondokuz MayısÜniversitesi * Hacettepe Üniversitesi
 Yenidoğan İşitme Taraması’nda

• Her yenidoğana taburcu olmadan önce yenidoğan işitme taraması yapılmalıdır

• Bebek 3 aylık olduğunda odyolojik tanı tamamlanmalıdır
• Bebek 6 aylık olduğunda habilitasyona başlanmalıdır
• İşitme taramasından geçen ancak işitme kaybı riski taşıyan bebeklerin takip edilmesi
gereklidir
 Yenidoğan işitme taraması
Tarama Personeli • Kulak Burun Boğaz Uzmanı
• Hemşire • Odyolog
• Eğitim Odyoloğu
• Odyolog
• DKT
• Odyometrist
• Pediatri Uzmanı
• Aile Hekimi
• Bebek Hemşiresi
• Kadın Doğum Uzmanı
• vb
 İşitme taramaları
• Yenidoğan işitme taraması
• Okul öncesi işitme taraması
• Okul çağı işitme taraması
• Erişkin işitme taraması
• SİİB taraması
• Endüstriyel işitme taramas
 İşitme taramaları Ülkemizdeki ulusal işitme tarama programları

• Yenidoğan işitme taraması programı

• Okul çağı işitme taraması program
 Yenidoğan İşitme Taraması Yöntemleri

• Otoakustik emisyon (OAE)

• Otomatik işitsel beyin sapı cevapları (O-ABR)

 OAE ile Tarama ve Anatomi

İç kulak
ses

Dış kulak
Orta kulak
 Otomatik işitsel beyin sapı cevapları (O-ABR)

Kulaklıklarla kulak kanalına iletilen ses dış kulak,orta kulak,iç kulağı geçerek işitme sinirine,
oradan da beyine iletilir.
• Bebeğin işitme sinirinden elde edilen cevaplar baş bölgesine yapıştırılan elektrotlar
aracılığıyla alınır
• Bu cevaplar bilgisayar tarafından kaydedilir ve analiz edilir

İç kulak

Dış kulak
Orta kulak
 Otomatik işitsel beyin sapı cevapları (O-ABR)
• Taramada kullanılan ABR cihazlarının çoğu otomatiktir, cevabı “geçti
(pass) ” veya “kaldı (refer)” şeklinde verir
 ERKEN TANININ ÖNEMİ
• Bebek ve çocuklarda zaman çok değerlidir
• İşiten sadece kulak değil aynı zamanda beyindir.
• Konuşma ve lisan kazanımı, yaşayarak öğrenilen dinamik bir süreçtir ve
özellikle yaşamın ilk üç yılı beyin plastisitesi açısından kritik önem
taşımaktadır.
• Beynin deneyim ve tecrübelerle yeni bir bilgiyi öğrenmesi en hızlı bu
dönemde olur.
Human Brain 6 Years Old 14 Years Old
at Birth
 Erken tanının önemi
• Duyu organlarından birinden gelen bilgi eksik ise beyin bu duyu
organından sağlaması gereken yeni bilgiyi farklı bir duyu ile telafi
etme yolunu seçer, bu durum crossmodal reorganization olarak
tanımlanır.

• Zamanında rehabilite edilmeyen işitme sistemi nedeniyle beynin dil

ve konuşma özelliklerini normal işiten kişilerle benzer öğrenmesi
zorlaşır.
 Erken tanının önemi
• İşitme cihazı ya da koklear implant sonrası sesi duyabilse bile işitsel
uyaranın beyindeki işitme merkezlerini aktive edemediği, yerine
farklı beyin bölgelerinde aktivasyon gözlendiği ortaya konmuştur.

• Yedi yaşından sonra ise normal işitenlerin dil ve konuşma

özelliklerini yakalaması mümkün değildir.
 Kısacası;
İşitme kaybında erken tanı ve erken rehabilitasyon ile işitme
kayıplı bireyler dil ve konuşma gelişimi, psikolojik ve sosyal
gelişim özellikleriyle normal birey haline gelmesini
sağlamaktır.
 İşitme taramasının
önemi
• Yenidoğan İşitme Taraması
– Doğumsal işitme kayıplarının erken tanısı

• Okul Çağı Çocuklarda İşitme Taraması

– Geç başlangıçlı ve progresif işitme kayıplarının erken tanısında
– Yenidoğan işitme taramasında yanlış negatif cevapların
belirlenmesinde önemlidir
 Yenidoğan işitme taramasının önemi
Normal işitme • İşitme kaybı
– Konuşma gelişimi
– İletişim becerisini değişik
– Dil gelişimi • derecelerde etkiler
– Sosyal gelişim – İşitme kaybının derecesi ve konfigürasyonu önemlidir
– Duygusal gelişim – İşitme kaybı derecesi ve konfigürasyonuna göre tüm
– Bilişsel gelişim gelişim alanları değişik derecede etkilenir
önemli rol oynar
 Yenidoğan işitme taramasının önemi
Doğumsal işitme kaybının erken tanısı
– İşitme kaybının olumsuz etkilerini azaltmada
– Bireyin yaşam kalitesini arttırmada
– Ailenin yaşam kalitesini arttırmada
– İşitme kaybının bireye, aileye, topluma ve devlete olan maliyetini azaltmada
önemlidir
 Yenidoğan işitme taramasının önemi

• Geç tanı
– Konuşma ve dil • İşitme kaybı derecesi
• arttıkça işitme kaybının aile tarafından farkedilme yaşı düşer
becerisinde gerilik
– Akademik performansta • Hafif, orta derecedeki işitme kayıplarında aile çoğu zaman işitme kaybı
zayıflık • şikayetinden ziyade konuşma bozukluğu şikayeti ile başvurur
– Kişisel ve sosyal • Tanı geciktikçe nöromatursayon için önemli yaşlar etkin kullanılamaz
uyumsuzluk
– Duygusal bozukluklar
 Yenidoğan işitme taramasının önemi

Doğumsal işitme kaybının geç tanısı, çocuğun tüm alanlardaki gelişimini olumsuz etkiler

 Dil ve konuşma gelişimi

 Sosyal gelişim
 Duygusal gelişim
 Bilişsel gelişim
 Yenidoğan işitme taramasının önemi

•Erken dönemde tanısı konup doğru işitme cihazı ile amplifikasyon uygulanan ve özel
işitsel eğitim verilen bebekler tüm gelişim alanlarında ve akademik başarı yaşıtlarına
yakın performans gösterir.
 Okul çağı işitme taramasının önemi

• Progresif/geç başlangıçlı/sonradan oluşan işitme kaybının neden olduğu duyusal

yoksunluğun giderilmesinde önemlidir
• Erken müdahaleyi sağlar
• Gelişim alanlarının devamını destekler
• Akademik başarıyı destekler
 Teşekkür ederim
omer.kucukoner@omu.edu.tr.