NEDEN

REHABİLİTASYON?
 Neden
Rehabilitasyon?
• ‘Net bir şekilde görebilmek için gözlüğe ihtiyaç duyan biri ile net bir
şekilde duymak için işitme cihazına ihtiyaç duyan biri aynıdır.’ benzetmesi
doğru değildir.
• İşitme kaybı olan çocuklara cihaz ya da implant ile nasıl dinleyecekleri
öğretilmelidir.
• Beyinlerine işittikleri sesleri ve konuşulan dili nasıl algılayacakları
konusunda yol gösterilmelidir.
• Gözlüğe ihtiyacı olan çocuklar gözlüğü taktıklarında beyinleri hemen
gördüklerini tanıyabilir ve tanımlayabilir.
• İşitme kaybında ise sözlü ve sözlü olmayan, işitsel uyaranların öğrenilmesi
gerekmektedir.
• Bu süreç de işitsel beceri ve dinlemenin gelişimi olarak adlandırılmaktadır.
(Manley, 2016)
Neden
Rehabilitasyon?
• İşitme cihazları, implantlar işitme kaybı
re/habilitasyonunda ilk adımdır.
• Ancak işitme cihazları tek adım değildir.
• İşitsel eğiꢀm, işitme kayıplı bireyin
potansiyelini yerine geꢀrmesine yardımcı
olmak için kriꢀk öneme sahipꢀr.
• İşitsel eğiꢀm, kulaklar ve beyin için
tedavi olarak tanımlanmışꢁr.
fizik (Manley, 2016)
 Neden
Rehabilitasyon?

Gözlük analojisi yerine, protez bacak kullanmaya

başlayan bir ampute analojisini kullanalım.
Protez takılır takılmaz, dışarı çıkıp bir maraton
koşmasını beklemiyoruz.
İlk önce yürümeyi öğrenmek için kaslarını nasıl
gelişeceği konusunda eğitim alması gerektiğini
biliyoruz.
(FTR, egzersizler…)
• Ancak çoğu hasta, aile, eğitimci, öğretmen işitme kaybı
olan çocukların beynini eğitmeden, cihazları ile
“maraton koşmalarını” beklemektedir.
• Bunun yerine, onlara işitsel becerilerini geliştirmek için
eğitim verilmesi gerekmektedir.
Neden
Rehabilitasyon?
• İşitme kaybı olan bireyleri tedavi/terapi
uygulamalarının çoğunda,
re/habilitasyondan ziyade cihazın
teknolojisi üzerinde durulmaktadır.
• Özellikle günümüzde, teknoloji büyük ve
önemli bir rol oynasa da hasta
memnuniyeꢀni arꢂrmada işitsel
re/habilitasyon hala gerekli ve hayaꢀdir.
• Tek başına teknoloji çoğu zaman bir
hastanın işitsel ihꢀyaçlarını
karşılamak
için yeterli değildir.
 • İşitme cihazı memnuniyetini de etkileyen işitsel
re/habilitasyonun avantajlarından biri de
Neden hastanın öz bakımı, tedavisi ve başarısında
aktif bir katılımcı olmasını gerektirmesidir.
(Kochkin, 1999)

Rehabilitasyon? • Hastalar bu süreçte yönetim stratejilerini

öğrenmek için teşvik edilmeli,
yönlendirilmeli ve desteklenmelidir.
"Oldukça
• Bir rehabilitasyon programı koklear implant
iyi" ve/veya işitme cihazı kullanıcılarının tam
potansiyellerine ulaşmalarına katkıda
yeterince iyi bulunacakꢀr.
Bir
değil! • Rehabilitasyon programlarının niteliği ve içeriği
her bireye göre değişmektedir.
"hyggenevi • Ancak ilk uyarımdan sonra iyi performans
lykke gösterenler bile ihꢁyaçları için tasarlanmış
bir
lagomJ " rehabilitasyon programından
faydalanabilmektedir.
Neden Rehabilitasyon?
• İşitsel ve görsel ipuçlarını birleşꢀrmek, ileꢀşimi genellikle
etmektedir.
opꢀmize
• İşitsel eğiꢀm, işitme kaybı olan kişinin işitsel
maksimum kullanmasına yardımcı olmaktadır.
becerilerini/yeteneklerini
• İşitsel eğiꢀm, işitme kaybı olan çocuk veya yeꢀşkine kendisi için
hala
mevcut olan ses ipuçlarından tam olarak yararlanmayı öğretme süreci
olarak
• Ses adlandırılmaktadır.
duyulabilir ancak anlaşılması için anlamlı bir ilişki kurması
(Carhart, 1946)

İnsanlar, nesneler, olaylar ve fikirlerle ilgili olmalıdır.

gerekir.
 Seslere *Hayat Vermek*
Koklear implant akꢀve edildiğinde veya işitme cihazı kullanmaya başlandığında ses
yulabilir fakat beyin otomaꢀk olarak anlamla bağlanꢁ kuramaz.

Koklear implant taraꢃndan sağlanan yeni gelen sese uyum sağlamak ve anlam vermek
çin zamana ve praꢀğe ihꢀyaç vardır, çünkü beyinde bir süreçle kavram bütünlüğü ortaya
ıkmaktadır.
Daha önce hiç duymamış çocuklar, koklear implant taraꢃndan sağlanan yeni işitsel sinyal ile bir dil
emi gelişꢀrme sürecindedir.

Belirlenmiş bir dil sistemine sahip olan yeꢀşkinler de yeni sinyale anlam yüklemeyi öğrenmelidir.
Tüm işitme kayıplıların, maksimum potansiyellerine ulaşmak için işitsel açıdan zengin bir İşitsel
abilitasyon, sese anlam verme sürecine yardımcı olmaktadır.
 • İşitsel eğitim, bir bireyin akademik, iş, ev ve sosyal
ortamlarında karşılaşacağı mesajları temsil eden anlamlı
konuşma kalıpları içermelidir.
• İşitsel algı,
• Alıcı-İfade edici dil gelişimi, (konuşma-işitsel
eğitim)
•• Eğitim,
Danışmanlık,
Neden • Algısal becerilerde eğitim,
Rehabilitasyon? • İletişim stratejileri geliştirme,
• Gürültüde anlama,
• Telefon ile konuşma,
• Konuşmayı okuma…
 Neden Rehabilitasyon?

İkisi arasındaki temel fark,

Hem habilitasyon ve hem de habilitasyonun yeni
rehabilitasyon öğrenme becerilerin öğrenilmesine
becerileri üzerine odaklandığı, rehabilitasyonun
odaklanmaktadır. ise kaybolan becerileri
kazanmaya odaklandığıdır.
 Neden Rehabilitasyon?

• Birey yetenek, beceri veya bilgi olmadan doğmuş olabilir ve onları

habilitasyon ile öğrenir.
•Birey kazadan dolayı bir hastalığa veya yaralanmaya maruz kalmış olabilir ve
rehabilitasyon ile bu yetenekleri tekrar kazanır..

• Bu yetenekler fiziksel, zihinsel ve / veya bilişsel (düşünme ve öğrenme) olabilir.

•Bir hastalık veya yaralanma nedeniyle veya ꢀbbi bir tedavinin yan etkisi olarak
kaybedilmiş olabilir.
•Rehabilitasyon günlük yaşamınızı ve işleyişinizi iyileşꢁrebilir.
İşitsel Re/habilitasyon Nedir?

İşitme kayıplı bireylerde işitme kaybının neden olduğu

ileꢀşim
engellerini azaltmayı, olası psiko-sosyal, eğiꢀm ve
mesleki
etkilerini hafifletmeyi hedefleyen bir sistemdir.
 Dinleme mi? İşitme mi?

"Beyinle duyuyoruz - kulaklar sadece bir

*İşitme yol.” *Dinleme

Flexer, 2015
 • Kulak ses için “beyne doğru giden
kapı aralığıdır ”.

Flexer, 2015

Carol Flexer, PhD, CCC-A, LSLS Cert. AVT MSHA – Jackson, Mississippi , March 31, 2015
Hasta E.F.A (Temmuz
2019)
Hasta E.F.A (Ekim
2019)
 • Geleneksel işitsel eğiꢀmde; analiꢀk eğiꢀm,
dinleyicinin dikkaꢀni hece ve kelime bağlamında
fonemler gibi konuşma birimlerini tanımaya
odaklarken, sentakꢀk eğiꢀm dinleyicinin bir
mesajın
İşitsel beyin • özünü kavramaya
İşitsel beyin eğitmiodaklanmasını sağlar.bir çeşididir
ise, işitsel eğiꢀmin
ve hem analitik hem de sentaktik eğitim
eğiꢀmi faaliyetlerini içerirken;
/ • Aynı zamanda, söylenen ne olursa olsun konuşmayı
anlamak için gerekli olan;
geleneksel • zihinsel becerileri gelişꢀrmek,

işitsel • işitsel dikkaꢀ içeren zihinsel beceriler,

• işitsel işlemleme hızı ve
eğiꢀm • işitsel çalışma belleği gibi bilişsel görevleri de
içermektedir. ( Tye-Murray et al., 2012)
İşitsel beyin eğitimi/
geleneksel işitsel eğitim
• Eğer bir kişi yeni bir işitme cihazı aldıysa, işitsel
Eğitimi, beyni dinlemek için “yeniden ayarlar ”.
beyin
• İşitsel stimülasyonun azalması ve bozulması nedeniyle
beyin yapılarındaki değişiklikler büyük olasılıkla
zaman
içinde kademeli olarak oluşmaktadır.
• Kişi aniden yükseltilmiş, spektral olarak şekillendirilmiş bir
konuşma sinyali aldığında, beynin yeniden örgütlenmeye
ihtiyacı olmaktadır.
• İşitsel beyin eğitimi bu süreci hızlandırabilir, tamamlayabilir
ve duyusal nöroplastisiteyi artırabilir(Kraus ve White-Schwoch, 2015).
 Hedefimiz;

UYGUN TEKNOLOJİ ZENGİN AKUSTİK İŞİTSEL BEYİN

UYARAN GELİŞİMİ
(İc- Cı) VE
AKUSTİK
ERİŞEBİLİRLİK
 İşlemleme
Beyin, seslerin fiziksel özelliklerini (frekans, şiddet ve temporal) ayırarak analiz eder. Bu
özellikler sesin ꢀnı, gürlük ve süre olarak algılanan özellikleridir.

Beyin, gelen sesin veya mesajın fiziksel özelliklerini analiz eder haꢁzada bulunan
“imajlarla” karşılaşꢀrır ve bu parçalardan çıkan sinyalin “imajını” oluşturur.

Beyinde bu eşleşꢂrme gerçekleşince, çevredeki sesler anlamlandırılır ve tanıma

gerçekleşir böylece ne söylenildiği anlaşılır.
Geffner, D. Auditory Processing Disorders, Assesment, Management and treatment,
2007
İşitsel
Algı
Normal işiten bir çocuğun işitsel algı aşamaları hakkında bilgi sahibi
olmak işitme engelli çocuğun eğiꢀminin planlanmasında önemli
yer
tutar.
İşitsel gelişimin progresif aşamaları, bebeğin nöral sistemindeki
gelişmenin göstergesidir.

Bu aşamalar nöral öğrenmeyi de yansıtır.

Warren, 2008
İŞİTSEL
ALGI
— Merkezi işitsel işlemleme becerileri içinde yer alan işitsel
algı; bizim duyduğumuz sesi beynin nasıl yorumladığını
ifade eder.

— Bu sesler konuşma sesleriyle birlikte çevresel sesleri de

içerir.

Warren, 2008
 İŞİTSEL ALGI
• İşitsel algı çocuğun duyduğu dili
anlama ve hatırlama becerisidir.

• Uzun ve kısa süreli hafıza, sıralama

becerileri ve işitsel eşleştirme gibi daha
kompleks işitsel becerileri kapsar.

• Çocuk konuşma dili ile etkili bir

iletişim kuracaksa işitsel algı
mutlaka geliştirilmelidir.

Warren, 2008
 İŞİTSEL ALGI
• İşitsel algının, işitsel ayırt etme, ses kaynağını
bulma, işitsel sıralama ve işitsel bellek gibi alt
başlıklar halinde incelenmektedir.
• İşitsel ayırt etme; seslerdeki farklılıkları
birbirinden ayırabilme becerisi olarak tanımlanmış
olup bu ayırt etmenin seslerin riꢁm, ton ve frekans
özelliklerine göre yapılmasıdır.
• Sesin kaynağını bulma; önemli bir işitsel yetenek
olup, ses ve ses kaynağı arasında bağlanꢀ
kurmanın çocuğun kendisini çevreye uydurmasına
ve olayları algılayıp doğru yorum yapabilmesine
yardımcı olması ile ayrıca yön kavramını
kazanmasında önemli bir etken olmasıdır.

Warren, 2008
 • İşitsel sıralama; görsel
sıralamadan pek farklı olmayıp
işitmede olayın algılanabilmesi
için konu ile ilgili bilgilerin
haꢀrlanması işlemidir.
• İşitsel Bellek
• İşitsel sıralamanın bellekle iç
içe bir konumda olduğu,
• bir olay sırasında duyulan
seslerin bellekte
depolanmasının ise geçmiş
olayları içeren işitsel belleği
İŞİTSEL oluşturması ve bir süre sonra
aynı sesle karşılaşıldığında bu
Warren, 2008
ALGI bilginin yeni durum için
 — Bebek dünyaya geldikten sonra en güçlü
kullanabildiği duyu olan işitme duyusu
yardımıyla çevreyi algılamaya başlar.
— Onun için eşyaların rengi, sertliği-
İŞİTSE yumuşaklığı, kokusu vb. önemli değildir.
— O sadece eşyaların çıkardığı seslerle ilgilenir.
L
— Bebeğin ilgisini seslerin düzenli ya da
ALGINI düzensiz oluşu, kuvvetli ya da hafif oluşu
N çeker.
— Bebeklik döneminde ilk oyuncakların ses
GELİŞİ çıkartan türden olmasının anlamı budur.
Mİ
 İŞİTSEL ALGININ
GELİŞİMİ
Çocukların işitsel algılarının gelişimi çocuğun genel
gelişiminden
ayrılamaz.
Algı gelişimi çocuğun çevreyle ilişkisi, sosyalleşmesi, çevreyi
ve
evreni anlayabilmesi ve kavrayabilmesi bakımından önemlidir.
Dolayısıyla çocuğun işitsel algı gelişiminde cadde, sokak,
bahçe,
park .vb. her ortam ve her fırsattan yararlanılması sağlanmalıdır.
I. Bellis & Ferre,(1999),ASHA
II. Anzalone, A.M., Bellis, T.J.(2008), Intervenꢀon Approaches for Individuals With (Central) Auditory Processing
Disorder.
III. Chermak & Musiek, (2007).
 Anaokulu döneminde işitsel algının gelişimi,
- çocukların riꢀm tutabilme,
- sesleri tanıma,
- ayırt etme,
- ses ile kaynağını eşleşꢀrme,
İŞİTSEL - benzer ve farklı sesleri ayırt etme,
- sesin yönünü fark etme,
ALGININ - ses kaynağının mesafesini ayırt etme,
- şarkı dinleme- söyleme,
GELİŞİMİ - verilen riꢀmlere uygun hareket etme gibi özellikleri
kapsamaktadır.
• Bu dönemde çocuklara bu özellikleri gelişꢀrecek
etkinlikler düzenlenmelidir.

• Ge ffner, D. Auditory Processing Disorders, Assesment, Management and treatment, 2007

 YAŞ İŞİTSEL ALGI
1 AY GELİŞİMİ
Bebek sese gülümseyerek , gülümserken sesler çıkararak ya da kol-bacak hareketleri ile tepki verir. Ses çıkarma
refleksiftir. MSS gelişmeden önce, sesi algılama bilinçli değildir.
2 AY Kendiliğinden gülümseme bu ayda ortaya çıkar. Çevresindeki kişilere özellikle anne ve babasına, yumuşak tonda
gülümser, ses çıkararak tepki verir.
3 AY Sesleri dinler, sözcüklerle ayırtetmeye başlar. Yakın çevresindeki insan sesine ve ilgisini çeken diğer seslere karşı başını
çevirir. Ses kaynağını araştırır.
Daha çok oyuncakların sesini dinler ve sıklıkla tekrarlanan sesleri tanımaya, seslerle anlamlarını birleştirmeye başlar.
4-6 AY Çeşitli ses tonlarını taklit eder. Seslerdeki alçalıp yükselmeleri taklit etmeye çalışır. Ba-ba ma-ma gibi rutin hece
tekrarları vardır. Hoşlandığı ve hoşlanmadığı durumları belirten sesleri çıkarabilir.
7 AY İşitsel algı gelişimi bu aydan itibaren en hızlı döneme girer. Kendisinin ve diğer kişilerin çıkardığı ses ve konuşmaları
dinler. İlgi çekmek için değişik sesler çıkarır.
8 AY Sese karşı elindeki nesnelerle cevaplar verebilir.( ritmik vurma )
9 AY Evet-hayır gibi iki sözcüğü anlayabilir ve cevap verebilir. Duyguyu ifade etme eğilimi vardır. Öksürme ve üfleme seslerini
taklit eder. Anne ve baba sözcüklerini anlamlı olarak kullanmaya başlar. Hareket ederek ses kaynağına ulaşır.
 YAŞ İŞİTSEL ALGI
GELİŞİMİ

Tanıdığı sözcükleri dinler. Sözcüleri ve emirleri anlar. Verilen emirleri yerine getirmeye çalışır,
10 AY uygun jestleri ve sözcükleri öğrenir. Hayır kelimesi için başını sallar. Nesnelerin özelliklerini,
öğrenmeye çalışır. ( saatin tik-tak sesi )

11 -12 AY Anne ve babadan başka, iki- üç sözcüğü kullanmaya başlar. Nesneler ile özelliklerini
birleştirir.
Tek sözcük ile düşüncelerini ifade eder. Anlaşılmaz özler söyleyebilir. Bunlar bazen içinde
anlamlı sözcüklerin de bulunduğu karmaşık sözcük dizileridir.

12-18 AY Bebeğin sözcük dağarcığı gelişir .Birbiri ardına söylenen iki komutu yerine getirir. (kalemi
al ,
bana ver ) 50 kadar sözcüğü ipucu olmadan anlayabilir. Sesleri ayırtedebilir ve anlamları ile
birleştirebilir.
19-24 AY Önceden duyduğu sesleri tanımaya başlar. Müzik ile birlikte hareket etmekten hoşlanır.

25-36 ay Bir dakika ve ya daha uzun süre teypten şarkı dinleyebilir. Kendisi de şarkı söylemekten ve el
çırparak ritm tutmaktan hoşlanır.

36-72 AY Sözel ifadeleri anladığını o hareketi yaparak gösterir. Gramer kurallarına uygun şekilde
konuşur. Sesin yüksek mi alçak mı olduğunu söyler. Yeni duyduğu kelimelerin anlamlarını
sorar.
 Kişinin önceki bilgileri ve
beklentileri tarafından başlatılan
ve yürütülen süreçlerdir.
Dikkat
Mekanizması
Dinleyiciler, yukarıdan aşağı işleme ile işitsel dikkati seçici
olarak hedef kaynağa yönlendirebilirler.
Fakat işitme kayıplı bireyler, seçici işitsel dikkat gerektiren bu
görevlerde sıkıntı yaşarlar.

Normal işiten bireyler arasında bile farklılık vardır.

Bu farklılık koklear sinaptopati ile tutarlı bulunmuştur.

Seçici dikkat, hem yukarıdan aşağıya yürütme kontrolüne hem

de periferal işitsel sistemin kodlama doğruluğuna bağlıdır.
Dai, L., (2018), Perceptual and physiological measures of auditory selective attention in normal-hearing and hearing-impaired listeners, (Doktora tezi, Boston University)
 • Nöropsikolojik bir süreç olan dikkat, üst
düzey bilişsel ve dilsel işlevlere katkıda
bulunur ve akademik başarıyı doğrudan
etkiler.*

Dikkat • Çocukların öğrenebilmeleri için ilgili

durumlara kaꢁlmaları gerekir. Odaklanma
Neden ve bu kaꢁlımı sürdürme yeteneği dili
öğrenmede doğrudan etkilidir.
Önemli? • Dikkaꢀ bir durumdan diğerine odaklama
yeteneği zamanla gelişir ve böylece
«dinleme» yeteneği gelişir ve çocuklar nasıl
ileꢀşim kuracaklarını öğrenirler. **

*Beegly, M. (2014) Level of intrauterine cocaine exposure and neuropsychological test scores in preadolescence : subtle e ffects on auditory aꢀenꢁon and narraꢁve memory , Neurotoxicology and Teratology 45: 1–17
**Aꢀenꢁon and Listening (Nov 11, 2018) Eri şim Adres:
hꢀp://www.cambscommunityservices.nhs.uk/what-we-do/children -young-people-health -services -cambridgeshire /specialist -services /childrens -speech -and -language -therapy /acꢁviꢁes -ideas -and -info /at -home /aꢀenꢁon -and -
listening/2018
İşitsel Re/habilitasyon
• Beynin kritik ve güçlü işitsel merkezlerine
akustik detaylarla erişmek ve 'programlamak'
için yapabileceğimiz her şey çocukların
dinleme, konuşma dilini öğrenme ve okuma
yeteneklerini geliştirmektedir. (Robbins et al, 2004)
• Kapsamlı işitsel uygulama, yalnızca konuşulan
dil ve okuma yazma becerileri için değil, aynı
zamanda sosyal / bilişsel gelişim için gerekli
yürütücü işlevler için de geçerlidir. (Doidge, 2007)
• Bebek beyni, etkinlik modellerini hızla
geliştirdiğinden, işitme kaybı durumunda
anında müdahale gereklidir. (Doidge, 2007)
İşitsel Re/habilitasyon

• İşitme kaybı olsun olmasın, santral işitsel

yolların maturasyonu, çocuklarda konuşma
algısı ve dil becerilerinin normal gelişimi
için
bir önkoşuldur.

Flexer, 2015
• Erken deneyimler beyin yapısı
üzerine etkilidir ve deneyimler
yeꢁşkinlikte beyin yapısı ve
düşünsel becerileri tayin eder.
(Marinescu, 2014)
 • İşitsel korteksin nöral aktivitesinin hızı ve
miktarı müdahalenin yaşı ile doğrudan
ilişkilidir.
• İşitme kayıplı bir bireyde, uyarısız geçen her
İşitsel gün korteksteki aktivasyon azalır, zamanla da
yok olabilir.
Re/habilitasyon

Baumgartner et al, 2002

NÖROPLASTİSİ
TE
Hiç işitsel uyarı almamış bir serebral
korteksin nöral aktivitesi ile daha
önce işitmeyi ve lisanı öğrenmiş
korteksin nöral aktivitesi arasında en
belirgin fark, bu nöronal aktivitenin
varlığı ve hızıdır.

İşitsel deprivasyon

Tobey et al, 2000

Neden
Rehabilitasyon?
• Koklear implanꢁan opꢀmal fayda ilk
1-3yaşta yapıldığında sağlanmaktadır.
(Niparko 2010)

• Klinik sonuçlar, erken ve geç

implantasyonların işitme performansı
açısından farklılık gösterdiğini
belirtmektedir.
• Özellikle 10 yaş ve sonrası geç implantlarda
konuşmayı anlamak, kompleks işitsel
taskları (boşluk algılama, işitsel uyaran
sayısı, vb) çözümlemek çok olanaklı değildir.
(Busby 1993)
Neden
Rehabilitasyon?

• Erken dönem implante edilen

çocuklar geç implante
edilenlerden daha iyi
performans göstermektedir.
(Kral et al, 2010)
 • İnsan hayatının temel unsurlarından dil
kazanımı, gelişimi ve konuşmanın anlaşılması
için işitsel işlemleme çok önemlidir.
• Bu durum özellikle çocukluk döneminde
spektral ve temporal çözümlemenin gelişimi ile
Neden mümkün olmaktadır. (Kim et al, 2018)

Rehabilitasyon? • Becerilerin kazanımı için belli kritik dönemler

vardır.
 Neden Rehabilitasyon?

• İşitsel girdi yoksunluğu çalışma belleğinin

performansını da olumsuz etkilemektedir.
(Pisoni et al, 2000)

• İşitme kaybında işitsel girdi eksikliğinde

çalışma belleği görsel işaretlerden daha fazla
etkilenmektedir. (Boutla et al, 2004)
Neden Rehabilitasyon?

• İşitme, çevredeki değişiklikler görüş alanının dışına çıktığı

durumlarda dikkati kontrol etmek için özellikle daha aktif
bir rol üstlenir.
• Dikkat, işitme korteksinin aktivasyonunda önemli bir rol
oynamaktadır. (Musiek, 2009)
• İşitme kayıplı çocuklar periferik görme alanında sanki
çevreyi sürekli "tarar" gibi daha dikkatli davranmaktadırlar.
(Bavelier et al, 2000)
 • Ortak dikkat, nesneye dikkat
öğrenme sürecinde önemli
aşamalardır.
• Dikkaꢀ yönlendirmede
yaşanan problemler erken
çocukluk öğrenme evresini
büyük ölçüde etkilemektedir.
• İşitme kaybının işitsel
olmayan bilişsel kaynakların
sömürülmesine yol
açmaktadır.

Neden Rehabilitasyon?
Kral, 2013
Neden Rehabilitasyon?

• Çocuklar organik olarak belirli gelişim

dönemlerinde belirli beceriler geliştirmeye
duyarlıdırlar.
• Bu becerilere planlanan zamanda erişilebilir ve
desteklenirse, çocuk akranları seviyesinde
olacaktır.

(Robbins et al, 2004)

Neden
Rehabilitasyon?
• İşitme kaybının geç tanılanması, konuşma
dilinin/algısının gelişiminde gecikmelere
neden olur ve akademik becerileri
olumsuz etkiler.
• Bu durum da sosyal beceriler, kognitif
süreçler ve okuma-okuduğunu anlama-
yordama-yorumlama-mantık yürütme
gibi daha karmaşık akademik becerilerde
yaşıtlarını yakalayamamasına neden
olmaktadır.(Fitzpatrick et al, 2017)
Neden Rehabilitasyon?
• İşitme kaybının ortaya çıkardığı etkileri en aza indirmek ve
ortadan kaldırmak ancak;

Erken tanı,
Uygun amplifikasyon,
Re/habilitasyon hizmetleri ile mümkün olmaktadır.