You are on page 1of 38

KARBONILNA JEDINJENJA

• Karbonilna grupa: C=O

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA

Priroda karbonilne grupe


Hibridizacija karbonilnog ugljenika

PLANARNE VEZE SA UGLOM


OD 120°

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA

Priroda karbonilne grupe


Hibridizacija karbonilnog ugljenika

p ORBITALA

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA

Priroda karbonilne grupe


Hibridizacija karbonilnog ugljenika

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA

Priroda karbonilne grupe


Hibridizacija karbonilnog ugljenika

ORBITALNO
PREKLAPANJE

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA

Priroda karbonilne grupe


Hibridizacija karbonilnog ugljenika

ORBITALNO
PREKLAPANJE
NOVE
ORBITALE

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA

Aldehidi

R H
HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA

Ketoni

R R
HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA

Karboksilne kiseline

R OH
HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Dobijanje

• Oksidacija alkohola

• Adicija vode na alkine

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Aldehidi

• RCHO
• RCH=O
• R-C-OH
X

R H
HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Aldehidi
Nomenklatura

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Aldehidi
Hemijske osobine

• Aldehidi su veoma reaktivni


• Katalitička hidrogenizacija

• Oksidacija aldehida – karboksilne kiseline

HEMIJA STOMATOLOGIJA
Tollens-ova reakcija

HEMIJA STOMATOLOGIJA
Fehling-ova reakcija
• Fehling I: vodeni rastvor CuSO4
• Fehling II: NaOH + KOOC-CH(OH)-CH(OH)-COONa
• Fehling-ov reagens = Fehling I + Fehling II

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Aldehidi
Adicione reakcije aldehida

• Mehanizam: nukleofilna adicija praćena


protovanjem

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Aldehidi
• Katalitička hidrogenizacija (adicija vodonika)

• Adicija vode (hidratacija)

HEMIJA STOMATOLOGIJA
• Reakcija sa alkoholima

1-Metoksi-1-etanol
(POLUACETAL, HEMIACETAL)

1,1-Dimetoksi-etan
(ACETAL)
HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Aldehidi
Aldolna reakcija
• α-Vodonikovi atomi su kiseli

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Aldehidi Važniji aldehidi

• Metanal (formaldehid)

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Aldehidi
Aromatični aldehidi

• Dobijanje

Cimetaldehid
Salicil-aldehid
Vanilin
(3-Metoksi-4-hidroksi-benzaldehid)
KARBONILNA JEDINJENJA
Ketoni

• Nomenklatura

Alifatični Alifatično-aromatični Aromatični

HEMIJA STOMATOLOGIJA
HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Ketoni
Hemijske osobine

• Vrlo su reaktivni ali manje u odnosu na aldehide.


• Katalitička hidrogenizacija (adicija vodonika)

• Adicija cijanovodonika

δ-
δ+ δ-
δ+

HEMIJA STOMATOLOGIJA
• Energična oksidacija ketona

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Ketoni

Aceton

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline

• Karbonilna + hidroksilna = karboksilna grupa

R OH
HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline
• Aromatične i alifatične

• Zasićene i nezasićene

• Supstituisane

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline

• Nomenklatura

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline
Dobijanje

• Oksidacija primarnih alkohola

• Kisela hidroliza nitrila

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline
Hemijske osobine

δ-

R δ+ OH
HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline

Raskidanje O-H veze Raskidanje karboksilne Dekarboksilacija


u hidroksilnoj grupi veze (CO-OH)

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline
Raskidanje O-H veze

• Reakcija kiselina sa metalima ili bazama

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline
Raskidanje karboksilne veze
• Esterifikacija

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline
Dekarboksilacija

• Suva destilacija soli karboksilnih kiselina

• Reakcija soli kiselina sa jakim bazama

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline
Derivati karboksilnih kiselina

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline
Metanska (mravlja) kiselina

HEMIJA STOMATOLOGIJA
KARBONILNA JEDINJENJA
Karboksilne kiseline

Etanska (sirćetna) kiselina

HEMIJA STOMATOLOGIJA

You might also like