z

Bisede letrare
digjitale
z▪ Autori: Ismail Kadare

▪ Dy fjale mbi autorin:

▪ Ismail Kadare (frëngjisht: Ismaïl Kadaré; Gjirokastër, 28 janar 1936) është

një ndër shkrimtarët më të mëdhenj bashkëkohorë, akademik, ish-deputet
i Kuvendit Popullor (1970-'82) dhe zv/kryetar i Frontit Demokratik. Si
shkrimtar shquhet kryesisht për prozë, por kontributi i tij shtrihet edhe në
dramaturgji, poezi dhe përkthime. Nisi të shkruajë kur ishte ende i ri,
fillimisht poezi, me të cilat u bë i njohur, e më pas edhe prozë, duke u bërë
prozatori kryesor shqiptar. Deri më sot veprat e tij janë përkthyer në rreth 45
gjuhë të ndryshme, duke qenë kështu përfaqësues kryesor i letërsisë
shqipe nëpër botë. Në vitin 1996 Kadare u bë anëtar i përhershëm i
Akademisë së Shkencave Morale dhe Politike në Francë. Është nderuar me
shumë çmime ndërkombëtare, mes të cilëve Çmimin «Man Booker
International» më 2005, çmimin «Princesa de Asturias» për Artet më 2009
dhe Çmimin «Jeruzalem» më 2015. Viteve të fundit ai e ndan kohën e tij
mes Francës dhe Shqipërisë.
z
▪ Permbajtja:

▪ Ai shtin mbi personin qe kishte kaq shume kohe qe kishte pritur dhe ai bje pertoke.Ai kthen trupin permbys
dhe I con pushken tek kryet,sic I do zakoni.Rruges per ne shtepi vazhdmisht mendon nese I ka zbatuar ligjet e
Kanunit apo jo,pasi pa to gjithcka skishte me rendesi.Ate e presin plote lumturi dhe hare ne shtepi pasi kishte
marre gjakun e vellait.Gjorgu nje djale I cili jeton ne fshatin verior te Brezftohtit.Jeta e tij bazohet ne ligjet a
Kanunit.Familja e Gjorgut ishte ne hasmeri me familjen e Kryeqeve.Kjo e fundit I kishte vrare vllain prej disa
kohes.Me imponim nga I ati Gjorgut detyrohet te marri gjakun e te vllait duke vrare nje pjestar te
Kryeqeqeve.Kemisha e te vllait e varur ne tarracen e shtepise sipas zakonit nuk hiqej derisa te merrej gjaku I
tij.Kemisha e gjakosur qe I ndjeri kishte pasur ne castet qe ishte vrare,gjaku I saj ishte verdhur.Kjo kryesisht
ndodhte nga kushtet atmosferike por pavarsisht kesaj banoret e Rrafshit thoshin se kur ndodh kjo I vdekuri nuk
eshte ne paqe dhe do ti merret gjaku.Me hezitim te madh,ai detytrohet dhe futet dhe ai ne rrjedhen e
gjakmarrjes.Gjakmarrja midis ketyre dy familjeve kishte 70 vjet qe kishte filluar dhe ishin vrare gjithsej
44vete.Gjithcka kishte filluar para 70 viteve,ku ne deren e gjyshit te Gjorgut troket nje udhetar per te kaluar
naten nga fisi I Kryeqyqeve.Shtepia ne fillim eshte e zoitit dhe e mikut pastaj e jotja thote zakoni.Pasi ai u shtrua
dhe fjeti ne shtepi ate nesermen nje prej burrave te shtepise e percjell mikun.Por pa kaluar kufirin ate e
vrasin.Kanuni thote se nese vritet miku ne territorin tend atehere gjaku bie mbi ty.Keshtu nisi e gjithe armiqesia
midis ketyre dy fiseve.Gjorgut I jepet besa tridhjete diteshe e cila e mbron ate qe te mos vritet nga fisi ku ka
marr gjakun.Ai deshiron te shijoje jeten e tij te mbetur para se vendoset ne kullen e ngujimit.Por ai duhet te
paguaj taksen e gjakut fill pas vrasjes ne kullen e Orshit.Gjate rruges se gjate ai ndaloi ne nje bujtine ne te cilen
kishte ndaluar dhe me pare duke njohur nje cift kryeqytetasish.Ata kishin ardhur per te shijuar pushimet e
mjaltit ne Rrafsh.Besian Vropshi,shkrimtar dhe Diana marrin rrugen e gjate per te zbuluar traditat te
shumeperfoluara ne keto krahina
z

▪ Ciftit I ben pershtypje Gjorgu pasi kishte shirtin e zi ne kyc,qe do te thote se ai kishte marr gjak.Ky cift
kishte kaluar ne rrafsh per te kaluar disa dite ne traditat dhe ne nje culture te re.Ciftin e kishte ftuar princi
si dy dhe ata kishin ardhur si dy te ftuarit e tij.Ne ditet ne vijim me udhetimet dhe shetitjet qe kishin bere
rreth rrafshit Diana e rrethon nje ndjenje qe se kishte ndjere me qe ne momentin qe ishte martuar me
Besianin.Ajo kishte rene ne dashuri me Gjorgun Bukurosh. Mark Ukacjerrra vjen ne Rrafsh me kerkesen e
princit.Gjakmarrjet kishin rene shume ne numer dhe kjo gje po ndikonte ekonomine e princit.Pas nje
kercenimi nga princi per vendin e punes Marku planifkion te krijoje nje raport,nje llogaritje per fitimet
karahsuar me 4 vitet e meparshme,dhe nje investigim me pleqte e fiseve per ti dhene ndonje keshille sesi
mund te rrisnin numrin e gjakmarrjeve. Cifti kalon shume mire gjate gjithe ketyrte diteve.Ne bujtinen ku
po qendronin takohen me Ali Binakun,gjyqtarin e rrafshit dhe dy ndihmesit e tij,njeri prej te cileve kishte
nje pelqim per Dianen.Ata shkojne dhe zgjidhin konflikte te ndryshme si ndarje tokash,pronesish etj.Nje
zgjidhje konflikti ai e beri dhe ne prani te ciftit ku ata pane se c rol kishte Aliu ne keto konflitke.Nderkohe
Gjorgu ka dhene taksen e gjakut dhe eshte kthyer ne shtepi ,ai I kerkon te atit leje qe ditet e fundit e jetes
te shetiste bjeshket.Ne te vertet ai I shpenzon ato 3 jave duke kerkuar neper Rrafsh per Dianen me
shpresen se ndoshta e shihte dhe nje here.
z

▪ Nje dite cifti shkon ne fshat qe shquhet per liqenet e tij te bukura.Ne muhabet e
siper me Aliun,Bersiani I humbet nga syte Diana dhe ajo futet e deshperuar per te
pare dhe nje here te fundit Gjorgun.Meqe e dinte se atij I mbaronte besa 30 diteshe
keto dite dhe do futej ne kullen e ngujimit.Kur e kupton ai shqetesohet jashte mase
dhe tenton te hyje ne kullen e ngujimit por ndalohet nga Ali Binaku.Ne ate kulle
mund te hynte vetem prifti.Pasi behet gati prifti te hyje ne kulle ajo del e perhumbur
dhe pa nxjerrre asnje fjale ajo futet ne karroce bashke me te shoqin.Tashme ai
zemerthyer kupton gjithcka dhe I hakerrehet te shoqes.Ata kalojne naten e fundit ne
butine dhe te nesermen largohen nga Rrafshi dhe nisen per ne Tirane.Tashme
Gjorgjit nuk I kane mbetur me dite te beses,ate e vrasin direct pasi I mbaron
besa,dhe ai e kupton shume mire kete.Madje edhe trupin dhe pushken ia cuan sipas
rregullave.
z▪ Personazhet:

▪ Gjorgu:Gjorgu eshte nje personazh kryesore ne kete liber.Karakteri I tij del

ndryshe nga shumica e djemve te fisit te tij.Ai del si I forte dhe besnik ne
momentin qe morri gjakun e vllait dhe qendroi ne katund ne besen 30 diteshe.AI
gjithashtu del si I pashem,nga mahnitja qe I la Dianes,zemermire,I dashur dhe
kembengules kur vendosi te kerkonte Dianen qe ra ne dashuri me shikim te pare
me te.Ai del kembengules,ne momentin qe ai kishte vetem 3 jave kohe te
mbetura te lira ne jeten e tij ai I tha te atit qe do shetitste bjeshken,nderkohe doli
se ndoshta e shihte dhe nje here Dianen neper katund.I pjekur pasi ai mendonte
dhe vleresonte cdo gje pas gjakmarrjes dhe jetes qe kishte para gjakmarrrjes.

▪ Diana:Diana gjithashtu eshte nje personazh qe pikaset ne librin e Kadarese.Ajo

eshte jashtezakonisht e bukur,e mahnitshme,nga pershkrimi qe I bente I shoqi I
saj,Besiani.Ajo del shume e dashur dhe e embel.Gjithashtu del e paqendrueshme
pasi,pas takimit me Gjorgun ajo mendonte te shumten e kohes per te ,nderkohe
ishte sapomartuar me Besianin.(Gje ai nga fundi I udhetimit te tyre e vuri re)
z▪ Besiani:Besiani eshte nje djale shume I kuptueshem,I dashur,dhe I qete.Kjo duket
ne menyre sesi bisedonte me Dianen dhe sesi e pershkruante ajo.Ai gjithashtu
eshte i perkujdesur dhe I ndjeshem,pasi u prek pasi Dianan u fut ne kullen e
ngujimit.Ai ishte nje person I vlersuar dhe autoritar pasi te gjithe malsoret e
priten me respect.

▪ Ali BinakuAli binaku eshte nje person autoritat ne Rrafsh.Ai eshte I shkurter, qe
dallohet ne pershkrimin qe I ben Diana.Aliu eshte nje njeri i ftohte dhe
gjakftohte.Ai mundohet te zgjidh konfliktet qe ndodhin ne rrafsh.Ai eshte I
pergjegjshem.

▪ Mark Ukacjerrra:Mark Ukacjerrra eshte I pergjegjshem,kritik dhe I zgjuar pasi ai

ishte krahu I djathte I princi te Rrafshit.Ai eshte gjakftohte,llogaritar dhe i
komunikueshem, kjo dallohet pasi ai del ne Rrafsh dhe investigon dhe zgjidh
problemet me paksimin e gjakmarrjeve qe con drejte per drejt ne uljen e te
ardhurve per princin.
z

▪ Krahasimi I dy personazheve:

▪ Gjorgu me Ali Binakun.

▪ Te perbashketat:I forte ,besnik,I pergjegjshem

▪ Te vecantat e Gjorgut:I dashur,I ndjeshem,I pashem,zemermire,kembengules.

▪ Te vecantat e Ali Binakut:I shkurter,gjakftohte,I ftohte,autoritar

▪ Une do te indetifikoja veten time me Gjorgun pasi shoh shume vecori te ngashme te
karakterit te tij me timin.Dhe une do te ndiqja fjalen e tim ati,per te ndjekur traditen
dhe do te isha kembengules per dicka qe doja,njesoj sic veproi dhe ai.
z

▪ Tema:Ne kete liber trajtohen zakonet e zones Veriore te

Shqiperise.Ligji i tyre qe ata e quajne Kanun,mbizotronte mbi
cdo aspect te jetes te tyre,ku gjakmarrja dhe armiqesia dhe
ndarja e territoreve eshte nje tradite qindravjecare e trasheguar
brez pas brezi.
z

▪ Ideja:Ji sa me gjakftohte ne situate dhe momente te

trazuara sepse dhuna asnjehere nuk e zgjidh problemin
por vetem e perkeqeson ate.
z

▪ Pjesa e preferuar:

▪ I prituri po afrohej. Më mire të më shkojë plumbi dëm, se ta plagos,

mendoi ai. Si qindra herët e tjera të përfytyrimit, përpara se ta qëllonte,
Gjorgu, ashtu sic e kërkonte zakoni, i foli njeriut që po vinte. As në atë çast,
as më vonë ai nuk e kuptoi nëse i foli me zë, apo zëri nuk i doli. E
vërteta ishte që viktima ktheu kokën be-fasisht. Gjorgu pa vetëm një lëvizje
të shkurtër të kra-hut, që, sic dukej, donte të hiqte nga supi pushkën, dhe
në atë çast shtiu. Ai ngriti sytë menjëherë nga pushka dhe gati i habitur
po shikonte se ç'po ndodhte. I vde-kuri (njeriu ishte akoma në këmbë,
por Gjorgu ishte ,i bindur se kishte vdekur), bëri dhe një gjysmë hapi për-
para, pushka i ra anash dhe fill pas saj, në anën e kun-dërt të saj, ra ai
vetë.

▪ Me pelqen kjo pjese pasi jeta e malsoreve,vecanerisht pritja e tyre ne prite pas beses
24-oreshe ose 30 diteshe dhe marrja e gjakut ngjason shume si neper filmat aksion.
z

▪ Figurat letrare

▪ “C’me keni sjelle?Plage apo mort?”-Pyetje retorike e cila na tregon qe ne malesi

kur vinte dikush per te dhene nje lajm ishte gjithmone I keq,plage ose vdekje

▪ “Tryeza u fye prej mikut”-Metafore e forte qe tregon ato raste jur me mikun
behesh armik

▪ “Gjaku po zuri vitin e dymbedhjete,eshte si lisi,nuk e shkul dot me”-Metafore qe

tregon se sa e forte ishte gjakmarrja ne ato vise

▪ “Je I lire te mbash burrerine tende,je I lire te zhburrerohesh…”-Antiteze,anafore

dhe metafore qe tregon se cdokush e kishte ne dore te merrte gjakun dhe te
ruante burrerine ose e anasjellta
z

▪ “Mos derdh gjak se do pergjakesh dhe ti pastaj”-Metafore qe ka nje kuptim moral

shume te forte

▪ “Pushka sa e ben gropen aq e ka hakun”-Metafore gati ne hyperbole qe tregon se

sa veta vret nje pushke aq me e vlefshme eshte ajo.

▪ “Gjaku nuk humbet kurre vetem lahet me gjak:-Metafore qe tregon se sa e

pacenueshme jane eshtrat e varrit dhe vija ndarese e territorit

▪ “Me jete te gjate dhe te vrafte pushka”-Metafore,perdurej si urim kur lindin bebet
meshkuj.