โครงงานวิทยาศาสตร์

เรื่องสมุนไพรกำจัดปลวก

จัดทำโดย
นางสาวกลุปรียา แจ่ มเงิน

ครูทปี่ รึกษา
นางรัชชนันท์ งามขำ

จัดทำโดย
นางสาวกลุปรียา แจ่ มเงิน
 ครูทปี่ รึกษา
นางรัชชนันท์ งามขำ

ชื่อโครงงาน สมุนไพรกําจัดปลวก
ประเภทโครงงาน การทดลอง
ผู้จัดดทำ นางสาวกลุปรียา แจ่ มเงิน
ระดับชั้นมัธยมศึกษาที่ 6/3
ครู ที่ปรึกษา รัชชนันท์ งามขำ

บทคัดย่อ
สมุนไพร ที่เลือกนำมากำจัดปลวกคือ ใบสั ก ใบน้ อยหน่ า ใบขีเ้ หล็ก และใบ เสลดพังพอน โดยน่ าใบพืชทั้ง 4
ชนิด ชนิดละ 50 กรัม มาโขลกให้ ละเอียด เติมน้ำให้ พอท่วม คั้น นํา้ จากใบพืช แล้วเติมน้ำเปล่าลงไปให้ ได้
200 มิลลิลติ ร นำไปฉีดพ่ นปลวก ที่ใส่ ไว้ ในถาด พลาสติก ถาดละ 20 ตัว จับเวลา 2 นาที สั งเกตพฤติกรรม
ของปลวก ปรากฏ ปลวกที่ถูกฉีด พ่นด้ วนน้ำจากใบขีเ้ หล็ก ตายทั้งหมด และปลวก ที่ถูกฉีดพ่นด้ วยน้ำคั้น
จากใบน้ อยหน่ า ใบสัก ใบเสลดพังพอน ตายเป็ นจำนวนมาก ตามลำดับ แสดงว่าน้ำที่ค้นั จากใบขีเ้ หล็ก
สามารถ กำจัด ปลวกได้ ดี แต่ การกำจัดปลวกด้ วยน้ำจากใบขีเ้ หล็กต้ องฉีดพ่นที่ตัวปลวก ถ้ าไม่พบตัวปลวก
ก็ไม่ สามารถใช้ ได้ ทางกลุ่มทดลอง จึงคิดวิธี ที่จะทำให้ น้ำจากใบขีเ้ หล็ก เป็ นผงสำหรับโรยไว้ที่ รังปลวก
เพือ่ ช่ วยป้ องกันปลวกได้ ไม่ ให้ มาขึน้ บริเวณเดิมอีก จึงนำน้ำจากใบขีเ้ หล็กมาผสมกับ แป้ งดินสอพอง ให้ เข้า
กันดี แล้วใส่ พมิ พ์ ผึง่ แดดให้ แห้ ง เวลาจะใช้ ก็ ทบ ให้ เป็ นผงแล้วนำไป โรยบริเวณรังปลวก หลังจากที่ฉีดพ่น
น้ำจากใบขีเ้ หล็กแล้ว ทำการทดลอง 3 สถานที่ ที่มีปลวก ทำรังอยู่ โดยใช้ น้ำคั้นจากใบขีเ้ หล็ก ราดรด ให้ ตัว
ปลวกตายทั้งหมดก่อน แล้วโรยด้ วยแป้ ง สมุนไพรจากใบขีเ้ หล็ก ติดตามดูผลการทดลอง 30 วัน ปรากฏว่า
ปลวกไม่ กลับมาทำรังใน บริเวณเดิม อีก แสดงว่ า แป้ งสมุนไพรจากใบขีเ้ หล็กสามารถ
ป้ องกันไม่ ให้ ปลวกกลับมาทำรังที่ เติมอีก

กิตติกรรมประกาศ
โครงงานสามารถบรรลุผลสํ าเร็จได้ ดี ด้ วยความร่ วมมือจากผู้ปกครอง คุณครู และ เพือ่ นๆ ผู้จัด
ทำขอขอบพระคุณ คุณพ่อ คุณแม่ ของคณะผู้จัดทำที่ช่วยในการจัดหาใบ เสลดพังพอน และแป้ ง
ดินสอพอง ขอขอบคุณ คุณครูที่ช่วยให้ คำปรึกษาแนะนำในการทำ โครงงานครั้งนี้ พีๆ่ และ
เพือ่ นๆ ที่ช่วย ทดลองใช้ แป้ งสมุนไพร ที่จัดทำขึน้ ทำให้ ขอขอบคุณ งานชิ้นนีส้ ํ าเร็จไปด้ วยดี
 คณะผู้จัดทํา
---

บทคัดย่อ ก

กิตติกรรมประกาศ ข

คํานํา ค

บทที่ 1 ความเป็ นมา 1

วัตถุประสงค์ 2

ประโยชน์ ที่คาดว่าจะได้ รับ

สมมติฐาน
บทที่ 2 เอกสารที่เกีย่ วข้ อง 3

บทที่ 3 การดำาเนินงาน 12

บทที่ 4 ผลการดำาเนินงาน 15

บทที่ 5 สรุปผล อภิปรายผล และข้ อเสนอแนะ 16

สรุปผลการทดลอง
อภิปรายผลการทดลอง
ประโยชน์ ที่ได้รับ
ข้ อเสนอแนะ
บรรณานุกรม 17
ภ า ค ผ น ว ก
18
ที่มาของโครงงาน
เนื่องจาก วันหนึ่งคุณครูได้ ให้ นักเรียน ไปช่ วยยกหนังสื อเก่า ที่เก็บในตู้ห้องเก็บของ
ของ โรงเรียน ปรากฏว่ า พบปลวก จำนวนมาก กัดกินหนังสื อเสี ยหายเกือบทั้งหมด
และ ตู้ไม้ ก็ ถูก ปลวกกัดกิน จนพัง นักเรียนหลายคนบอกว่ าที่บ้านของเพือ่ นก็มีปลวก
ขึน้ ตาม ฝาผนังไม้ ตู้เสื้อผ้ า ผู้ปกครองต้ องซื้อ ยากำจัดปลวก มาฉี ดพ่นอยู่เสมอ ๆ เมื่อ
มีปลวกก็ทำให้ สิ่งของเสียหาย สิ้นเปลืองเงิน และสารเคมีที่ใช้ ฉีดฆ่ าปลวกก็เป็ นอันตราย
อีกด้ วย
จากความรู้เดิม ทราบว่ า มีใบพืชบางชนิด ที่ช่วยป้ องกันแมลง พวก มด และยุงได้ ก็น่า
จะมีพชื ที่ กําจัดปลวกได้ จึงค้ นคว้ า จาก อินเตอร์ เน็ต ทําให้ ทราบว่ า น้ำคั้นจากใบสั ก ใบ
ขีเ้ หล็ก ใบ น้ อยหน่ า และใบเสลดพังพอน สามารถนํามา กําจัดปลวกใต้
คณะผู้จัดทำโครงงาน จึงได้ทำการทดลองนำใบพืชทั้ง ชนิด และ มา โขลก กรองเอาน้ำ
มากำจัดปลวก ปรากฏว่า น้ำจาก ใบขีเ้ หล็กกำจัดปลวกได้ ดที ี่สุด โดยฉีดพ่น หรือราดที่
ตัวปลวก และเพือ่ ป้ องกันไม่ ให้ ปลวกรุ่นใหม่ มาขึน้ อีก พวกเราได้ ทดลองนำน้ำจาก ใบขี้
เหล็ก มาผสมกับ แป้ งดินสอพอง ใส่ พมิ พ์ ตากให้ แห้ ง เวลาใช้ กท็ ุบให้ เป็ นผง นำไปโรย
บริเวณที่เคยมีพวกขึน้ ปรากฏว่ า ในเวลาที่ทดลอง 4 สัปดาห์ ปลวกไม่ กลับมาขึน้ บริเวณ
ทีโ่ รยแป้ งอีก
วัตถุประสงค์ ของโครงงาน
1 เพือ่ เปรียบเทียบการกำจัดปลวกด้ วย น้ำคั้นจาก ใบสั ก ใบน้ อยหน่ า ใบขีเ้ หล็ก และใบ
เสลดพังพอน 2.เพือ่ นำพืชสมุนไพรที่มีสมบัติกาํ จัดปลวกได้ ดมี าทำแป้ งป้ องกันการทำ
รังของปลวก 3.เพือ่ ก๋าจิต และป้ องกันปลวกด้ วยสมุนไพรในท้องถิ่น 4.เพือ่ ใช้ ทักษะ
กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ มาทําสารกําจัดปลวก อย่ างปลอดภัย และประหยัดค่ าใช้
จ่ าย

ประโยชน์ ที่คาดว่าจะได้ รับ

 1. รู้ว่าใบพืชชนิดใดสามารถนำมากำจัดปลวกได้ สามารถนำไปใช้ ในชีวติ ประจำวันได้

2. รู้วธิ ีทำแป้ งสมุนไพรเพือ่ ใช้ โรยป้ องกันการทำรังของปลวก

3. ได้ รู้จักการทํางานเป็ นกลุ่ม

4. ได้ ฝึกวิธีการ กระบวนการทดลองทางวิทยาศาสตร์

สมมุติฐาน

1. นํา้ ที่ค้นั จากใบขีเ้ หล็กสามารถกำจัดปลวกได้ดกี ว่ าน้ำที่ค้นั จากใบสั ก ใบน้ อยหน่ า และใบ

เสลดพังพอน

2. แป้ งดินสอพองที่ผสมด้ วยน้ำคั้นจากใบขีเ้ หล็ก ป้ องกันปลวกได้

บทที่ 2 เอกสารที่เกีย่ วข้ อง

การศึกษาวิธีการกำจัดปลวกด้ วยใบขีเ้ หล็ก มีวตั ถุประสงค์ เพือ่ ศึกษาประสิ ทธิภาพของใบ ขีเ้ หล็ก
ในการกำจัดปลวก ผู้ศึกษาได้ทำการค้ นคว้ าข้ อมูลที่เกีย่ วข้ อง ดังนี้ ชนิด
และ ประเภทของปลวก
การจำแนก ปลวก อย่ างกว้ างๆ แบ่ งออกเป็ น 2 พวกใหญ่ ๆ คือ ปลวกที่อาศัยอยู่ในดิน และ ปลวกที่
ไม่ อาศัยอยู่ในดิน ปลวกอาศัยอยู่ในดิน จําแนกได้เป็ น 3 พวก คือ
1. ปลวก ใต้ ดน
ิ (Subterranean termites) พวกนีจ้ ะอาศัยอยู่ในดินเกือบตลอดอายุของมัน แม้ ว่าจะ
ออกจากผิวดินไปแล้ ว ก็ยงั มีการติดต่ อกับพืน้ ดินอยู่ โดยการทำอุโมงค์ทางเดินด้ วยดิน ไปสู่
 แหล่งอาหารต่ าง ๆ ที่อยู่เหนือดิน นอกจากนีอ้ ุโมงค์ทางเดินยังเป็ นเครื่องป้ องกันอันตรายจาก
ศัตรู เช่ นมด
2. ปลวก ที่อยู่ตามจอมปลวก (Mound-building termites)เป็ นปลวกที่สร้ างรังหรืออาณาจักร ขนาด
ใหญ่ อยู่บนพืน้ ดินโดยใช้ เม็ดดินเล็ก ๆ สร้ างขึน้ เป็ นเนินสู งใหญ่ ที่เรียกว่ า จอมปลวก จะพบ เห็น
ทั่วไปทุกภาคของประเทศไทย และประเทศอืน่ ๆ ในทวีปเอเซีย อาฟริกา และออสเตรเลีย
3. ปลวก ที่ อยู่ตามรังขนาดเล็ก (Carton-nest-building termites) รังของ ปลวก ชนิดนี้ เกิด จากมูลของ
ปลวก ผสมกับเศษไม้ เล็กๆ และสร้ างเป็ นรังที่มีรูปร่ างและขนาดแตกต่ างกันไป อาจจะ อยู่ในดิน
บนพืน้ ดินหรือเหนือพืน้ ดิน เช่ น ตามต้ นไม้ เสาไฟ หรืออาคารบ้ านเรือน
4. ปลวก ไม้ แห้ ง (Dry-wood termites) เป็ นพวกที่มีอาณาจักรหรือรังเล็กกว่ า ปลวก ใต้ ดน ิ อาศัยอยู่
ในเนือ้ ไม้ และจะไม่ ลงไปในดิน ปลวก ชนิดนีต้ ้ องการความชี้ นในไม้ แต่ เพียงเล็กน้ อย เท่ านั้น
และเป็ นพวกที่ทำความเสี ยหายร้ ายแรงต่ ออาคารบ้ านเรือนและเครื่องเฟอร์ นิเจอร์ อนื่ ๆ
5. ปลวก ไม้ ชื้น (Damp-wood termites) อาศัยอยู่ในเนือ้ ไม้ ที่มีความชื้นสู ง เช่ น เปลือกไม้ ไม้ ซุง หรือ
ไม้ ที่ผุแล้ว ห้ องที่มีความชื้นและความเย็น นับว่า เป็ นสถานที่เหมาะสม สำหรับ ปลวก ประเภทนี้
อาศัยอยู่ตามปกติแล้ ว เป็ น ปลวก ที่ไม่ มีอนั ตรายต่ ออาคารบ้ านเรือนมากนัก