MỤC TIÊU Nắm được những vấn đề : Khái niệm, bản chất,

ý nghĩa, tiến trình phân tích CV,…

HỌC TẬP
Biết và hiểu rõ Bản mô tả công việc và Bản
tiêu chuẩn thực hiện công việc

Nắm được thực trạng công tác PTCV ở Việt

Nam

Nội dung và các phương pháp thiết kế công việc

NỘI DUNG CHÍNH
1. Khái niệm, bản chất và ý nghĩa của PTCV

2. Tiến trình phân tích công việc

3. Các phương pháp thu thập thông tin trong PTCV

4. Bản mô tả cv và Bản tiêu chuẩn thực hiện cv

5. Phân tích công việc ở Việt Nam

6. Thiết kế công việc

 ØNhiệm vụ: biểu thị từng hoạt động lao động riêng biệt
với tính mục đích cụ thể mà mỗi NLĐ phải thực hiện.
MỘT SỐ ØCông việc: là tất cả những nhiệm vụ được thực hiện
bởi một NLĐ hoặc tất cả những nhiệm vụ giống nhau
KHÁI NIỆM được thực hiện bởi một số NLĐ.
CƠ BẢN ØNghề: là tập hợp những công việc tương tự về nội
dung và có liên quan với nhau ở mức độ nhất định với
những đặc tính vốn có, đòi hỏi NLĐ có chuyên môn, kỹ
năng và kinh nghiệm cần thiết để thực hiện.
 KHÁI NIỆM PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC

PTCV là quá trình thu thập các tư liệu và

đánh giá một cách có hệ thống các thông
tin quan trọng có liên quan đến các công
việc cụ thể trong tổ chức nhằm làm rõ bản
chất của từng công việc.
 PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC ĐỂ TRẢ LỜI CÁC
CÂU HỎI
Máy móc, thiết bị,
2
công cụ nào?
Nhiệm vụ và trách
nhiệm gì, thực hiện
những hoạt đông
1
3 Mối quan hệ nào?
nào?

Kiến thức, kỹ 4 Điều kiện làm việc

5 cụ thể?
năng nào?
Ý NGHĨA CỦA PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC

Người quản lý xác định được các kỳ vọng của mình đối
với NLĐ và làm cho họ hiểu được các kỳ vọng đó.

NLĐ cũng hiểu được các nhiệm vụ, nghĩa vụ và trách

nhiệm của mình trong công việc.

Là điều kiện để có thể thực hiện được các hoạt động

quản lý nguồn nhân lực đúng đắn và có hiệu quả.
Không biết PTCV, nhà quản trị sẽ
Tạo ra sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ phận
cơ cấu trong doanh nghiệp;

Đánh giá được chính xác yêu cầu của các cv

KHÔNG Tuyển được đúng nhân viên cho đúng việc

Đánh giá được đúng năng lực thực hiện công

việc của nhân viên

Trả lương, kích thích nv kịp thời, chính xác

SVTH – Lê Thúc Nguyên Vũ

 CÁC LOẠI
Nhiệm vụ, trách nhiệm, các hoạt động, các
mối quan hệ cần thực hiện thuộc cv
THÔNG TIN
CẦN THU THẬP Máy móc, thiết bị, công cụ, nguyên vật liệu

Điều kiện làm việc

Các đòi hỏi của công việc đối với nv

MỘT SỐ TÁC DỤNG CHÍNH CỦA CÁC THÔNG
TIN PTCV ĐỐI VỚI QTNNL
Lập kế
Bảo hoạch
vệ về NNL Tuyển
luật dụng
pháp

Đào
Thiết
tạo &
kế lại Thông phát
cv
tin triển
PTCV
Đánh
An
giá
toàn
THCV

Kỷ Trả
luật thù lao
 Bản mô tả công việc là một văn
BẢN
bản giải thích về những nhiệm
MÔ TẢ vụ, trách nhiệm, điều kiện làm

CÔNG việc và những vấn đề có liên

quan đến công việc cụ thể.
VIỆC
NỘI DUNG Xác định công việc

CỦA BẢN
Tóm tắt về nhiệm vụ,
trách nhiệm thuộc cv
MÔ TẢ
CÔNG VIỆC Đièu kiện làm việc
 Tên công việc (chức danh công việc)

XÁC ĐỊNH
Mã số công việc

CÔNG VIỆC
Bộ phận hay địa điểm thực hiện cv

Chức danh lãnh đạo trực tiếp

Số người phải lãnh đạo dưới quyền

Mức lương
TÓM TẮT CÔNG VIỆC

• Đây là phần tường thuật viết một cách tóm tắt về các nhiệm vụ và
trách nhiệm thuộc công việc.

Thực hiện Tại sao?

Phải làm gì?
như thế nào?
ĐIỀU KIỆN LÀM VIỆC

ü Môi trường vật chất (các máy móc, công cụ, trang bị)

ü Thời gian làm việc

ü Điều kiện về vệ sinh, an toàn lao động

ü Phương tiện đi lại

ü Các điều kiện khác.

BẢN YÊU CẦU CỦA CÔNG VIỆC ĐỐI VỚI
NGƯỜI THỰC HIỆN

Là bản liệt kê các đòi hỏi của công việc

đối với người thực hiện về các kiến thức,
kỹ năng, kinh nghiệm cần phải có; trình độ
giáo dục và đào tạo cần thiết; các đặc
trưng về tinh thần và thể lực; và các yêu
cầu cụ thể khác.
 BẢN YÊU CẦU CÔNG VIỆC ĐỐI VỚI
NGƯỜI THỰC HIỆN
1 Trình độ học vấn, chuyên môn,…

Phẩm chất cá nhân 6 2 Kỹ năng, kinh nghiệm

Yêu cầu

Hoàn cảnh gia đình 5

33 Sức khỏe

4
Tuổi tác
Tiêu chuẩn thực hiện công việc là một hệ
thống các chỉ tiêu/tiêu chí phản ánh các
yêu cầu về số lượng và chất lượng của sự
BẢN TIÊU
hoàn thành các nhiệm vụ được quy định CHUẨN
trong bản mô tả công việc. THỰC HIỆN
CÔNG VIỆC
 Đối với các công việc sản xuất, tiêu
chuẩn THCV dựa vào mức lao động
Đối với các công việc quản lý và chuyên
môn nghiệp vụ, việc xác định các tiêu chuẩn
THCV thường khó hơn.
 Xác định mục đích của PTCV;
kế hoạch hóa và điều phối toàn bộ các hệ thống,
các quá trình có liên quan; xác định các bước
tiến hành PTCV VAI TRÒ CỦA
VAI TRÒ
PHÒNG NGUỒN
CỦA PHÒNG Xây dựng các văn bản thủ tục,
các bản câu hỏi, bản mẫu điều tra
NHÂN LỰC
NGUỒN
NHÂN LỰC
để thu thập thông tin TRONG QUÁ
TRÌNH PTCV
Tổ chức lực lượng cán bộ được thu hút
vào phân tích công việc
 TIẾN TRÌNH PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC

Bước 1: Xác định Bước 3: Tiến

công việc cần hành thu thập
phân tích thông tin

Bước 2: Lựa Bước 4: Sử dụng

chọn phương thông tin thu thập
pháp thu thập được vào mục đích
thông tin của PTCV
B1: Xác định công việc cần phân tích

ü Danh mục các công việc cần phân tích được xác định tùy thuộc vào
mục đích và nhu cầu PTCV của doanh nghiệp.

ü PTCV được tiến hành khi:

• Tổ chức bắt đầu hoạt động

• Xuất hiện các công việc mới

• Công việc thay đổi về nội dung do phương pháp hoặc công nghệ mới.

• Khi tổ chức tiến hành rà soát lại theo chu kỳ tất cả các công việc
B2: Lựa chọn các phương pháp thu thập
thông tin, thiết kế biểu mẫu

Quan sát

Nhật ký công việc

PHƯƠNG Bảng câu hỏi
PHÁP

Phỏng vấn

Hội thảo chuyên gia

B3: Tiến hành thu thập thông tin
B4: Sử dụng thông tin thu thập được vào
mục đích của PTCV

Kế hoạch hóa NNL

Xác định nhu cầu đào

tạo

Bản mô tả cv

Bản yêu cầu của cv

Bản tiêu chuẩn THCV

QUY TRÌNH XÂY DỰNG BMTCV
Viết bản thảo lần thứ nhất

Lấy ý kiến góp ý

Chỉnh sửa bản thảo

Hội thảo với chuyên gia và cấp trên (chỉnh sửa)

Lấy chữ ký phê chuẩn

Lưu và phân phối

CÁC PHƯƠNG
PHÁP THU
THẬP THÔNG
TIN
 QUAN SÁT

• Quan sát một hay một nhóm người lao

động thực hiện cv và ghi lại đầy đủ: các
hoạt động nào được thực hiện, thực hiện
như thế nào và tại sao phải thực hiện.

• Thông tin được ghi lại theo một mẫu phiếu

quy định trước.
 QUAN SÁT
• Không áp dụng được với cv trí

Ưu điểm óc, sáng tạo hay có tính chất

tình huống.

• Dễ bị ảnh hưởng bởi yếu tố

Thông tin thu thập chủ quan của người quan sát
được phong phú và và người bị quan sát.
thực tế về cv
• Hội chứng Hawthone

Nhược
điểm
 NHẬT KÝ CÔNG VIỆC
• NLĐ tự ghi chép lại các hoạt động của mình để thực
hiện công việc.

• Ưu điểm: Thu được thông tin theo sự kiện thực tế

• Nhược điểm:

- Độ chính xác của thông tin bị hạn chế vì không

phải lúc nào người lao động cũng hiểu đúng những gì
họ đang thực hiện

- Việc ghi chép khó liên tục và nhất quán.

 BẢNG CÂU
Bảng câu hỏi liệt kê những câu hỏi đã
HỎI
chuẩn bị và phân phát cho nhân viên
điền các câu trả lời.

Tổng kết các câu trả lời của nhân viên

sẽ có được những thông tin cơ bản
đặc trưng về các công việc.
 BẢNG CÂU HỎI
• Thông tin thu được đã được lượng hóa, dễ cập nhật khi
công việc thay đổi
• Phân tích một khối lượng lớn các thông tin
Ưu điểm

• Dễ dàng thu thập thông tin, ít tốn phí.

• Thiết kế bản câu hỏi tốn thời gian và tiền bạc

• Hiểu lầm các câu hỏi. Nhược điểm
 NLĐ sẽ cho biết những
PHỎNG VẤN
nhiệm vụ nào cần phải thực hiện
trong công việc của họ, tại sao
phải thực hiện những nhiệm vụ đó
và cần phải thực hiện như thế nào
 PHỎNG VẤN
Ưu điểm
• So sánh các câu trả lời của
những NLĐ khác nhau về cùng
một CV
• Tìm hiểu sâu về CV
• Phát hiện nhiều thông tin về
mối quan hệ quan trọng trong
PTCV
• Giải thích các yêu cầu và chức
năng của CV.
Nhược điểm
• Thông tin có thể sai lệch,
không trả lời đầy đủ các câu
hỏi phỏng vấn.
• Xu hướng đề cao trách nhiệm
và những khó khăn trong công
việc của mình; giảm thấp mức
độ và tầm quan trọng trong
công việc của người khác.
• Tốn nhiều thời gian.
 ü Các chuyên gia được mời dự một cuộc họp để
thảo luận về những công việc cần tìm hiểu.
HỘI THẢO
ü Các ý kiến trao đổi giữa các thành viên sẽ làm
CHUYÊN GIA sáng tỏ và bổ sung thêm những chi tiết mà
người nghiên cứu không thu được từ các cuộc
phỏng vấn cá nhân và các phương pháp khác.

ü Phương pháp này được sử dụng để thu thập

thông tin phục vụ nhiều mục đích PTCV.

ü Nhược điểm: tốn thời gian và chi phí.

 ü Mục đích phân tích công việc
Lựa chọn phương ü Bản chất công việc được phân
pháp nào? tích
ü Đặc điểm người thực hiện
công việc
ü Ngân quỹ và thời gian
ü Ưu nhược điểm của từng
phương pháp
PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC Ở VIỆT NAM
Bản phân loại ngành nghề
• Xác định yếu tố điều kiện vệ sinh lao động, hao phí năng lượng
• Là cơ sở trả lương, phụ cấp cho cán bộ, công nhân viên chức NN

Bản tiêu chuẩn nghiệp vụ công chức Nhà nước

Xác định: trách nhiệm, nhiệm vụ cụ thể, yêu cầu trình độ, hiểu biết cần
có của công chức NN

Bản tiêu chuẩn cấp bậc kỹ thuật

• Quy định những hiểu biết cần có của công nhân ở một bậc nào đó về
lý thuyết kỹ thuật sản xuất và kỹ năng thực hành
• Cơ sở xét xếp bậc lương, trả lương cho công nhân khu vực quốc
doanh
THIẾT KẾ I. Khái niệm và nội dung TKCV

CÔNG VIỆC II. Các biến số ảnh hưởng đến TKCV

III. Các phương pháp TKCV cá nhân

IV. Các phương pháp TKCV theo nhóm

 KHÁI NIỆM THIẾT KẾ CÔNG VIỆC

Thiết kế công việc là quá trình xác

định các nhiệm vụ, trách nhiệm cụ
thể được thực hiện bởi từng
người lao động trong tổ chức
cũng như các điều kiện cụ thể để
thực hiện các nhiệm vụ, trách
nhiệm đó.
 Nội dung công việc: các hoạt động, nghĩa vụ,
nhiệm vụ, trách nhiệm; các máy móc, trang thiết bị,
NỘI DUNG dụng cụ và các quan hệ cần phải thực hiện.

THIẾT KẾ Các trách nhiệm đối với tổ chức: tổng thể các
trách nhiệm có liên quan tới tổ chức nói chung mà
CÔNG mỗi NLĐ phải thực hiện.

VIỆC Các điều kiện lao động: bao gồm một tập hợp các
yếu tố thuộc môi trường vật chất của công việc như
nhiệt độ, chiếu sáng, các điều kiện an toàn ...
CÁC BIẾN SỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TKCV

Tính thông lệ của công việc

Dòng công việc

Chất lượng cuộc sống LĐ

Khả năng của NLĐ

Tính chất của môi trường

 Chuyên
môn CÁC PHƯƠNG
hóa cv
PHÁP THIẾT

Làm Luân KẾ CÔNG VIỆC

giàu PHƯƠNG chuyển
công
việc
PHÁP công
việc
CÁ NHÂN

Mở rộng
công
việc
 CHUYÊN MÔN HÓA CÔNG VIỆC
Ø Nội dung phương pháp: Đây là kiểu TKCV dựa trên
cơ sở phân tích cv thành các động tác, thao tác, bước
công việc sau đó giao phó cho mỗi cá nhân, mỗi cá
nhân chỉ chuyên thực hiện một bước cv hoặc một vài
thao tác nào đó với quy trình thực hiện cv đã được xây
dựng một cách tối ưu.

Ø Ưu, nhược điểm: Tiết kiệm thời gian, cho phép công
nhân học việc nhanh chóng, tuy nhiên dễ gây ra sự
nhàm chán.
 LUÂN Ø Nội dung phương pháp: Là phương
pháp thiết kế công việc trong đó người
CHUYỂN
lao động thực hiện một số công việc khác
CÔNG VIỆC nhau nhưng tương tự như nhau.

Ø Ưu, nhược điểm: Chống tính đơn điệu

của công việc nhưng rất hạn chế vì tính
tương tự như nhau của các công việc.
 MỞ RỘNG CÔNG VIỆC

• Tăng thêm số lượng các nhiệm vụ và trách nhiệm

Nội dung thuộc cv
phương • Các nhiệm vụ hay trách nhiệm được tăng thêm
thường giống hoặc tương tự hoặc có quan hệ
pháp gần gũi với nội dung cv trước đó

• Phong phú hóa cv, tăng nhiệt tình lao động, giảm
Ưu, nhược nhàm chán.
điểm • Tuy nhiên, trong một số trường hợp, gây ra áp
lực căng thẳng vì khối lượng cv quá lớn.
ü Là phương pháp TKCV dựa trên sự làm
giàu thêm nội dung cv bằng cách tăng
thêm các yếu tố hấp dẫn và thỏa mãn
LÀM GIÀU
bên trong cv.
CÔNG VIỆC
ü Thực chất của phương pháp này là thay
đổi quan hệ giữa con người và cv theo
chiều dọc, tức là cộng thêm vào nội dung
cv các yếu tố mà trước đó thuộc về cv
của cấp quản lý cao hơn.
CÁC PHƯƠNG PHÁP TKCV THEO NHÓM

Nhóm LĐ Nhóm LĐ tự Nhóm chất

hội nhập quản lượng
• Nhóm bao gồm • Các nhóm LĐ hỗn • Các thành viên liên
nhiều chuyên môn hợp được giao các quan đến vấn đề
khác nhau để thực mục tiêu thực hiện cần giải quyết được
hiện một khối trong khoảng thời triệu tập để tham
lượng cv hoàn gian nhất định với gia giải quyết vấn
chỉnh nhất định mức chi phí cho đề
trước • Khi cv hoàn thành,
• Nhóm được quyền nhóm sẽ tự giải tán
quyết định mọi vấn
đề quản lý