TAHRİBATSIZ MUAYENE

YÖNTEMLERİ
Dr. Ümit Nazlı TEMEL
 1. Giriş
Malzeme muayene yöntemlerini genel olarak ikiye ayırmak mümkündür. Bunlar:

• Tahribatlı muayene
• Tahribatsız muayene

Tahribatlı muayene; malzeme hakkında bir ön bilgi elde etmek için uygulanır. Örneğin, bir
fabrikada 500 parça işleniyorsa ve bunun belirli bir sistemle seçilen %1’lik kısmına tahribatlı
muayene yapılıyorsa bu bize genel bir bilgi verir. Yani seçilen bu parçaların durumuna
bakarak işlenen tüm parçalar hakkında fikir yürütürüz.

Ancak işlenen tüm parçalar hakkında %100 emin olamayız. Tahribatlı muayenede iş parçaları
tekrar kullanılamayacak şekilde bozularak yani tahrip edilecek biçimde, deney numuneleri
hazırlanır ve bu numuneler ile deneyler yapılır. Deney numunesi hazırlamak için iş parçaları
tamamen tahrip edildiği için bu muayene yöntemlerini tüm iş parçalarına uygulamak
mümkün değildir.
Dr. Ümit Nazlı Temel 2
 1. Giriş
Tahribatlı muayene yöntemlerine örnek olarak;
• Çekme deneyi, basma deneyi, sertlik ölçme, metalografik muayene, çentik darbe deneyi,
bükme deneyi verilebilir.

Bunlardan çentik darbe deneyi, dinamik durum hakkında bilgi verir. Diğerleri ise statik
durumda uygulandığından dinamik durum hakkında bir bilgi vermez. Aşınma muayenesi,
korozyon muayenesi yapılabilir ve ayrıca spektroskop ile malzeme analizi (X ışınları ile)
yapılarak malzeme içinde % olarak hangi Dr.
elementten
Ümit Nazlı Temel
ne kadar bulunduğu tespit edilebilir. 3
 1. Giriş
Tahribatsız muayene malzemeleri tahrip etmeden yapılan muayene işlemine denir. Bu
muayene sırasında iş parçası bozulmaz. Yani, iş parçası muayeneden sonra kullanılabilir. Bu
nedenle istenirse üretilen tüm iş parçalarına tahribatsız muayene yöntemleri uygulanabilir.
Bu yönü ile tahribatsız muayene yöntemleri tahribatlı muayene yöntemlerine göre üstündür.
Son zamanlarda parça ve konstrüksiyonların hafifletilmesi önem kazanmıştır. Bu nedenle
daha küçük emniyet katsayıları kullanılmakta ve limit dizaynlara gidilmektedir. Bunun sonucu
olarak kusursuz dizaynlar yapılması ve bunların tahribatsız muayene yöntemleri ile kontrol
edilmesi gerekmektedir.
İmalatın belirli bir kademesinde hatayı önceden belirleyerek, daha sonraki işçilik
masraflarının engellenmesi, rekabetin önemli olduğu günümüz koşullarında, imalat
maliyetini düşürmek açısından son derece önemlidir.
Ayrıca kazaları önlemek veya komple sistemin durmasını engellemek için iş parçalarındaki
hataların önceden belirlenmesi de önemlidir. Bu tip hatalar tahribatsız muayene yöntemleri
ile bulunabilir.
Tahribatsız muayene yöntemlerinin gelişmesine paralel olarak hata tipleri belirlenerek
standartlar geliştirilmiş ve bulunan hatalar için kabul ret kriterleri oluşturulmaya çalışılmıştır.
Dr. Ümit Nazlı Temel 4
 1. Giriş
Tahribatsız muayene yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
• Penetrant muayene,
• Manyetik parçalarla muayene,
• Girdap akımları ile muayene,
• Ultrasonik muayene,
• Kızıl ötesi ışınlarla muayene,
• Radyografik muayene.

Dr. Ümit Nazlı Temel 5

 2. Penetrant Muayene

Penetrant muayene, rijit ve gözeneksiz cisimlerin yüzeylerinde gözle görülemeyen çatlak ve

hataların saptanmasında kullanılan bir tahribatsız muayene yöntemidir. Bu yöntemin temel
ilkesi, kılcal çatlak ve hatalara renkli akışkanların girmesini sağlayarak gözle görülemeyen
hata ve çatlakların belirlenmesidir.
Bu yöntemi incelemeden önce kohezyon ve adezyon kavramlarını açıklamak yararlı olacaktır.
Molekülleri bir arada tutan en önemli faktör moleküller arası çekim kuvvetidir. Moleküller
arası çekim kuvveti zayıf olan moleküller birbiri üzerinde kolaylıkla kayar. Akışkan
partiküllerinin birbiri üzerinde kaymaya göstermiş olduğu dirence viskozite denildiğini
hatırlayalım. Sıvı molekülleri ile başka madde molekülleri arasında da bir çekim kuvveti
oluşur. Aynı moleküller arası çekim kuvvetine birbirini tutma (kohezyon) kuvveti, farklı tür
moleküller arasındaki çekme kuvvetine ise yapışma (adezyon) kuvveti denir (Şekil 2.1).

Dr. Ümit Nazlı Temel 6

 2. Penetrant Muayene

Kohezyon kuvvetinin, adezyon kuvvetinden büyük olduğu malzemelere ıslatmayan

akışkanlar (Hidrofobik veya suyu sevmeyen) denir. Viskozitesi çok yüksek olan akışkanlarda
aynı zamanda da iyi ıslatma yapamazlar. Buna örnek olarak cıvayı gösterebiliriz.

Adezyon kuvvetinin, kohezyon kuvvetine göre büyük olduğu malzemelere ise ıslatan
akışkanlar (Hidrofilik veya suyu seven) denir. Buna da örnek olarak yağı gösterilebilir.

Başka bir deyişle akışkanın iyi ıslatan olabilmesi için Şekil 2.1’de görüldüğü gibi temas açısı
olarak adlandırılan θ açısının 90o’den küçük olması gerekir. Bunun anlamı, iyi ıslatıcı
akışanların viskozitesinin mümkün olduğu kadar düşük olması istenir.

Dr. Ümit Nazlı Temel 7

 2. Penetrant Muayene

Sıvının ıslatan olup olmadığını anlamak için Şekil 2.2’de gösterilen yöntem kullanılır.
Burada sıvı içine, basit bir saydam boru yerleştirildiğinde, boru içine giren akışkanın seviyesi,
akışkanın asıl seviyesinden daha yüksek ise akışkan, ıslatan tip akışkandır. Yani adezyon
kuvveti, kohezyon kuvvetine göre daha büyüktür.
Eğer boru içerisine giren akışkanın seviyesi, akışkanın asıl seviyesinden daha alçakta ise bu
akışkan ıslatmayan akışkandır. Başka bir deyişle, bu akışkanda kohezyon kuvveti, adezyon
kuvvetine göre daha büyüktür.

Dr. Ümit Nazlı Temel 8

 2. Penetrant Muayene

Bu özelliklerden yararlanılarak, üzerinde çatlak veya hata bulunan yüzey üzerine ıslatma
özelliği iyi olan bir sıvı sürüldüğünde, hatalı yerde sıvı kılcallık özelliğinden dolayı birikecek,
yani hata içerisine nüfuz edecek ve bu sıvıyı belirgin hale getiren developer ile de yüzey
üzerindeki hata veya çatlak belirlenebilecektir.
Sıvıların adezyon kuvvetiyle bir tüp ya da oyuk içerisinde gösterdiği yayılma hareketine
kılcallık denir. Sıvının kesiti farklı olan kılcal borularda yükselmesi kesit alanıyla ters
orantılıdır. Şekil 2.3’te verilen fotoğrafta bunu net olarak gözlemleyebiliriz.

Dr. Ümit Nazlı Temel 9

 2. Penetrant Muayene

Penetrant muayene için iki ana malzeme kullanılır. Bunlar:

• Penetrant sıvısı (Petrol türevlerinden oluşur)

• Developer (Nem emici)

Bu yöntemde başlangıçta, tebeşir tozu, talk pudrası ve yağ kullanılmakta idi. Ancak daha
sonra yukarıda bahsedilen özel malzemeler geliştirilmiştir.

Dr. Ümit Nazlı Temel 10

 2.1. Penetrant Muayene Yönteminin Uygulanması

Penetrant muayene yönteminin uygulanması 5 adımda gerçekleştirilir. Bu adımlar:

1. Ön temizlik,
2. Penetrant sıvısının uygulanması,
3. İkinci temizlik,
4. Developerin uygulanması,
5. İnceleme.

Dr. Ümit Nazlı Temel 11

 1. Ön Temizlik

Önce, üzerinde çatlak veya hata bulunan malzemenin yüzeyi temizlenerek, kir, pas gibi
yabancı malzeme katmanlarının yüzeyden ayrılması sağlanır.
Böylece muayene edilecek bölgenin 2,54 cm ötesi de dahil olmak üzere, temizlenir ve
bölgedeki çatlak ve hataların ortaya çıkması sağlanmış olur.
Ayrıca, yüzey temizliği ile penetrant sıvının hareket kabiliyeti artar ve sıvının serbestçe
hareket etmesi sağlanmış olur.
Eğer çatlağın önünü pas veya kir kapatmışsa, sıvı içeri giremez. Çatlağı belirleyebilmemiz için
sıvının çatlağa girmesi gerekir. Yukarıda da bahsedildiği gibi, temizliğin iki amacı vardır. Bu
amaçlar;

1. Sıvının hareketini kolaylaştırmak, hareketi engelleyici pislikleri temizlemek.

2. Çatlağı kapatan pas gibi maddeleri temizlemek.

Dr. Ümit Nazlı Temel 12

 1. Ön Temizlik

Ön temizleme işlemi, su, buhar ve kimyasal

temizleyicilerle yapılabildiği gibi ultrasonik temizleme
de yapılabilir.
Bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağı, temizlenecek
tabakanın cinsine ve malzemenin kalitesine göre
değişmektedir.
Eğer yüzey parlaksa, pürüzlü yüzeye göre yabancı
madde temizliği daha kolay olur. Pürüzlü yüzey için
kimyasal temizleyici kullanılırken pürüzsüz yüzey için su
yeterlidir.
Ultrasonik temizlemede, titreşim kullanılarak, kir
tabakasının, rezonans frekansında kütle üzerinden
ayrılması ve çözücü içine karışması sağlanır. Bu şekilde
kir temizlenmiş olur.
Burada kullanılan rezonans frekansı sabit değildir ve
kullanılan çözücü temizlenmek istenenDr. Ümitmalzemenin
Nazlı Temel 13
cinsine göre değişir.
 2. Penetrant Uygulanması

Penetrant malzemeden istenen birinci özellik ıslatan tür bir akışkan olmasıdır. Bu tip sıvıların
giricilik kabiliyeti yüksektir.
Penetrant malzemeden istenen ikinci özellik ise iyi kontrast veren bir renge sahip olmasıdır.
Yan yana iki noktanın renk farkının gözle görülür hale gelmesine kontrast denir. Örneğin,
çelikte gri renk kullanılamaz. Eğer gri renk kullanılırsa, bu rengi göz ile çelikten ayırmak
mümkün değildir. Bu nedenle genellikle çelik için kırmızı renk kullanılır.
İyi bir kontrast elde etmek için penetrant sıvıya kırmızı boya ya da floresan boya katılır.
Floresan boya ultraviyole ışıkta mavimsi bir renk verir. Siyah ışık altında da rahatlıkla
görülebilir. Böylece penetrant sıvı rahatlıkla ayırt edilebilir.
Penetrant muayene yöntemi ilk bulunduğunda, penetrant sıvı olarak yağ, developer olarakta
tebeşir tozu kullanılmıştı.
Daha sonra penetrant sıvı olarak petrol türevleri kullanıma girmiş, developer olarak ta pudra
kullanılmıştır.
Günümüzde ise, petrol türevlerinden üretilen özel penetrantlar ve özel developerler
kullanılmaktadır.
Dr. Ümit Nazlı Temel 14
 2. Penetrant Uygulanması

Penetrant sıvının yüzeye uygulanması üç değişik şekilde yapılabilir. Bunlar:

1. Püskürtme yöntemi: Bu yöntem, taşınabilir küçük parçalara uygulanabilir.

2. Akıtma yöntemi: Yerleşmiş fabrikalarda kullanılır.
3. Daldırma yöntemi: Küçük boyutlu parçalar için kullanılır.
Penetrant malzeme uygulandıktan sonra, sıvının her yere işlemesi için belirli bir süre
beklemek gerekir. Çünkü penetrant sıvının belirli bir hızı vardır ve her yere ulaşması zaman
alır. Bu süreye penetrasyon süresi denir. Bu zaman 5 dakika ile 1 saat arasında değişir.

Dr. Ümit Nazlı Temel 15

 3. İkinci Temizlik

Bu işlem, kullanılan penetrantın cinsine göre suyla veya kimyasal çözücülerle yapılır. Örneğin
selülozik tiner kullanılabilir. Bu temizlik ile hatasız yüzeylerdeki penetrant sıvısı temizlenir,
hatalı yerlerdeki, hata içerisine nüfuz etmiş olan penetrant sıvısı kalır. Bu işlem sırasında
hatasız kısımlarda penetrant sıvısı kalmamalı, buna karşılık hata içindeki sıvı da dışarıya
çıkmamalıdır.

Dr. Ümit Nazlı Temel 16

 4. Developerin Kullanılması

Bu malzeme nem emicidir. Çok ince taneli ve gözenekli

bir malzemedir. Developer malzemesi penetrantın
rengini değiştirmemelidir. Bu nedenle, beyaz renk
kullanılır. Developer uygulandıktan sonra da belli bir süre
beklenmelidir. Çünkü, nem emme işlemi de belirli bir
süre gerektirir. Bu süre malzemeye göre 5 ila 20 dakika
arasında değişir.
Bu süre sonunda çatlak içindeki penetrant sıvısı
developer tarafından emilir ve çatlağın bulunduğu yerde
çizgi şeklinde penetrantın rengi görülür. Developerin
uygulanması üç değişik şekilde yapılabilir.
1. Toz şeklinde uygulanabilir. Malzeme toz banyosu
içine daldırılıp çıkartılarak, tozun yüzeyi düzgün bir
şekilde kaplaması sağlanır.
2. Yüzeye tozlu su püskürtülür ve kurumaya bırakılır.
Kurumadan sonra developer penetrantı emerek
hatayı gösterir.
3. Çözücü (solvent) ile uygulanabilir. Dr. Ümit Nazlı Temel 17
 5. İnceleme

Yeterli developer uygulandıktan sonra, yüzeydeki boşluklardan başka penetrantın gelip

gelmediği kontrol edilir.
Gözle yapılan bu muayenede iyi bir beyaz ışık gereklidir.
Floresan ışık kullanıldığında ortamın karanlık olması gereklidir.

Dr. Ümit Nazlı Temel 18

 2.2. Penetrantların Sınıflandırılması

Çok değişik penetrant sıvıları vardır. Bunları değişik şekillerde sınıflandırmak mümkündür.
Bu penetrant sıvılarından hangisinin nasıl seçilip uygulanmasına karar verilirken şu faktörlere
dikkat edilmesi gerekir;

1. Muayene edilecek malzemenin yüzey durumu

2. Yüzeydeki yaygın hataların karakteristiği
3. Muayene zamanı ve yeri
4. İş parçasının boyutu

Değişik yerlerde, değişik amaçlar için kullanılan penetrant sıvılarını, renklendirilme

çeşitlerine göre ikiye ayırmak mümkündür.

1. Floresan olmayan (görülebilir) penetrantlar

2. Floresan boyalı penetrantlar Dr. Ümit Nazlı Temel 19
 2.2. Penetrantların Sınıflandırılması

Floresan boyalı penetrantlar, karanlık bir ortamda, ultraviyole ışık altında kullanılabilir.
Floresan olmayan penetrantlar ise kırmızı renklidir ve beyaz ışık altında kullanılabilir.
Floresan penetrantlar, floresan olmayan penetrantlara göre daha giricidir. Daha küçük
hataların belirlenmesinde kullanılabilir.
Floresan olmayan penetrantlar ise daha büyük hataların belirlenmesinde yani kaba
muayenelerde kullanılır.

Dr. Ümit Nazlı Temel 20

 2.2. Penetrantların Sınıflandırılması

Ayrıca penetrantları yıkama şekline göre üçe ayırmak mümkündür.

1. Su ile yıkanabilen penetrantlar
2. Sonradan su ile yıkanabilir hale getirilen penetrantlar
3. Bir çözücü (solvent) ile yıkanabilen penetrantlar

Su ile yıkanabilen sistemlerde; uygulanan penetrantın fazlası direkt olarak su ile yıkanabilir.
Parçalara çabuk ve etkili olarak uygulanabilir. Su ile yıkanabilme bir avantajdır. Ancak, bu tür
penetrantlar küçük çatlaklara giremez. Yani nüfuz etme özellikleri iyi değildir. Dolayısı ile, bu
yolla yapılan muayene hassas değildir. Bir pürüz hata olarak görülebilir. Bu nedenle hassas
işlerde bu yöntemin kullanılması uygun değildir.
Ayrıca nüfuz etme hızı düşüktür. Penetrantın fazlası alınırken, gereğinden fazla miktarda
penetrant almayı engellemek için dikkatli olmak gereklidir. Fazla penetrantın alınması, yani
yıkama işlemi penetrantın tipine, yüzey durumuna, suyun basıncına, sıcaklığına ve
püskürtme memelerinin boyutuna bağlı olarak değişir.

Dr. Ümit Nazlı Temel 21

 2.2. Penetrantların Sınıflandırılması

Bazı malzemelerin çok küçük kusurlarını bulmak için kullanılan hassas pentrantların
yıkanmasında su kullanılmaz Çünkü bu durumda çatlaklardaki penetrantın fazlası akıp
gidebilir.
Bu nedenle tatbik edilen penetrantın nüfuz etme yani penetrason zamanından sonra üzerine
emülsiyonlaştırıcı uygulanarak penetrant suda eriyebilir hale getirilir. Böylelikle penetrant
suyla yıkanabilir hale getirilir.
Sonradan su ile yıkanabilir hale getirilen penetrantları, su ile yıkanabilir hale getirebilmek için
emülsifiyer denilen bir malzeme kullanılır. Su ile yıkanabilen sistemlere göre daha hassas
muayenelerde kullanılabilir.
Emülsifiyerler yüzeye püskürtme, akıtma veya daldırma ile uygulanabilir. Etkisi birkaç saniye
ile birkaç dakika arasında görülür. Bu işlemden sonra penetrant su ile yıkanabilir.
Emülsifiyerler iki çeşittir.
1. Yağlı emülsifiyer: Penetranta difüzyon ile girip, penetrantı, su ile yıkanabilir hale getirir.
2. Sulu emülsifiyer: Penetranta deterjanda olduğu gibi parçalama etkisi ile girip, penetrantı,
su ile yıkanabilir hale getirir.
Dr. Ümit Nazlı Temel 22
 2.2. Penetrantların Sınıflandırılması

Solvent ile yıkanabilen sistemlerde, solvent hem temizlik öncesinde hem de fazla penetrantın
alınmasında kullanılır.

Solventlerde emülsifiyerler gibi yağ esaslıdırlar.

Solvent uygulandıktan sonra, fazla penetrant ile uygulanan solventin alınması bir kâğıt havlu
veya emici bir kumaşla yapılabilir. Ya da parçanın yüzeyi suda olduğu gibi solvent ile yıkanır.

Bu muayene yöntemi için özel bir laboratuvara gerek olmadığından, genellikle özel amaçlar
için kullanılır.

Dr. Ümit Nazlı Temel 23

 2.3. Temizleyiciler

Penetrantın fazlasını eriterek almaya yarayan sıvılardır. Genel olarak ikiye ayrılır.
1. Su
2. Çözücü (solvent)

• Alevlenmeyen çözücüler
• Alevlenebilen çözücüler

Alevlenebilen çözücüler sıcak koşullarda tehlikelidir. Buna karşılık zehirleyici değildirler. Yani
toksin içermezler.

Alevlenmeyenler ise sıcak ortamda kullanılabilmelerine karşılık zehirlidirler. Bu nedenle açık

havada uygulanmaları uygundur.

Dr. Ümit Nazlı Temel 24

 2.4. Developerler

Developer; çatlak veya oyuklardaki penetrantı emerek, aynı zamanda ışığı yansıtarak
hataların gözle görülebilmesini sağlar.
Genel olarak iki grup altında incelenir.

Kuru developerler: Çok ince taneli, gözenekli malzemelerdir. Solunum yollarına giderek
akciğer rahatsızlığına neden olması bir dezavantajdır. Bu nedenle kullanıldığı yerde iyi bir
havalandırma şarttır.

Sıvı taşıyıcılı developerler: Genel olarak üç gruba ayrılır. Bunlar:

a. Su içinde askıda bulunan (yüzen) developerler: Her kullanımdan önce mutlaka
karıştırılmalıdır. Aksi halde suyun dibine çöker. Ayrıca uygulandıktan sonra suyun
giderilmesi için kurutmaya gerek duyulur.
b. Su içinde erimiş durumda bulunan developerler: Pahalı developerlerdir. Karıştırma
sorunu yoktur.
Dr. Ümit Nazlı Temel 25
 2.4. Developerler

c. Kolay uçucu bir çözücü içinde askıda bulunan developerler: Bunlar pahalı developerlerdir.
Çözücü çok kolay uçabildiği için kurutma problemi yoktur.

Özellikle tavan ve düşey konumda bu tip developer kullanılması zorunludur.

Diğer iki gruba göre nüfuz etme özelliği daha iyidir. Çok küçük hatalar belirlenebilir.

Developer uygulama zamanı kısadır.

Bazı durumlarda muayeneden sonra temizlik gerekir.

Örneğin, çok pasolu kaynakta pasolar arasında muayeneden sonra temizlik yapılmalıdır.

Dr. Ümit Nazlı Temel 26

 2.5. Yöntem Seçimi
Kullanılan penetrant malzemenin cinsine göre yöntem belirlenir. Yöntemler şu şekilde
sınıflandırılmaktadır:
1. A yöntemi: Su ile yıkanabilir penetrantların kullanıldığı yöntemdir. Kaba hatalar için
kullanılır.
2. B yöntemi: Su ile yıkanabilir duruma getirilebilen penetrantların kullanıldığı yöntemdir.
3. C yöntemi: Çözücü ile temizlenen penetrantların kullanıldığı yöntemdir.
Hangi durumlarda, hangi yöntemin kullanıldığını aşağıdaki tablo şekilde ifade etmek
mümkündür:

Dr. Ümit Nazlı Temel 27

 2.6. Penetrant Muayenesinde Algılanabilen Hatalar

Bir hatanın penetrant muayene ile

belirlenebilmesi için, hatanın
mutlaka yüzeyle teması olmalıdır. İç
kısımlardaki yüzeyle teması olmayan
hatalar bu yöntemle belirlenemez.
Penetrant muayene ile
belirlenebilecek hatalar Tablo 2.1’de
gösterilmiştir.

Dr. Ümit Nazlı Temel 28

 2.7. Penetrasyon Süreleri

Penetrasyon süreleri, uygulanan

penetrasyon yöntemine, imalat
yöntemine, hatanın türüne ve
malzeme cinsine bağımlı olarak
değişir. Tablo 2.2 değişik durumlar
için uygulanan penetrasyon
sürelerini vermektedir.

Dr. Ümit Nazlı Temel 29

 2.8. Çalışma Sıcaklığı

Penetrantlar, genellikle iş parçası yüzeyine ortam sıcaklığında (20 ile 30o C) uygulanır. Sıcaklık
bu sıcaklıkların dışında ise penetrasyon süresi deneme ile bulunmalıdır.
50oC’ın üzerinde muayene yapılmamalıdır. Bu sıcaklıktan sonra penetrant buharlaşır.
Çözücülü penetrantın ise tutuşma tehlikesi vardır. Tutuşabilir penetrantlar için,

Tmax (çalışma)  Talevlenme – 6o C

Bütün penetrantlar için,

Tmin (çalışma)  5o C

olmalıdır. Aksi halde, penetrantın hareket kabiliyeti azalır ve muayene yapılamaz.

Dr. Ümit Nazlı Temel 30

 2.9. Sızıntı Muayenesi

Çatlak Şekil 2.4’de görüldüğü gibi bir baştan diğer başa kadar olabileceği gibi yüzeyin birkaç
mm altında sona erebilir.

Özellikle sızdırmazlığın önemli olduğu durumlarda, çatlağın bir baştan bir başa devam edip
etmediğini öğrenmek için sızıntı muayenesi yapılmalıdır. (Boru, çanak gibi benzeri hacimsel
parçaların kaçak kontrolünde de kullanılmaktadır. Böylece bir cidarın içinden dışına çatlak
olup olmadığı anlaşılır.) Sızıntı muayenesinde, ön temizlikten sonra bir yüzeye penetrant
diğer yüzeye developer uygulanır. Daha sonra penetrantın developer tarafına geçip
geçmediği yani developerin renginin değişip değişmediği kontrol edilir. Geçiyorsa sızıntının
var olduğu yani hatanın bir baştan diğer başa uzandığı, geçmiyorsa sızıntının olmadığı, bir
başka deyişle hatanın bir baştan diğer başa devam etmediği belirlenmiş olur.
Dr. Ümit Nazlı Temel 31
 2.10. Penetrasyon Yönteminin Avantaj ve Dezavantajları

Penetrasyon yönteminin, diğer yöntemlere göre avantajları şu şekilde sıralanabilir:

1. Diğer yöntemlere göre ucuzdur,

2. Her türlü malzemeye uygulanabilir,
3. Basit bir yöntemdir,
4. Değişik geometrik şekilli, küçük ve büyük yüzeyli parçalara uygulanabilir.
5. Çok küçük çatlakları bile ortaya çıkarır.

Dezavantajları ise:
1. Kaba ve gözenekli yüzeylere uygulanamaz. Örneğin toz metalürjisi ile üretilen
malzemelere uygulanamaz.
2. Yalnızca yüzeye açılan hatalar algılanabilir. İçteki yüzeye açılmayan hatalar belirlenemez.

Dr. Ümit Nazlı Temel 32

 2.10. Penetrasyon Yönteminin Avantaj ve Dezavantajları

1. Kaba ve gözenekli yüzeylere uygulanamaz. Örneğin toz metalürjisi ile üretilen

malzemelere uygulanamaz.

2. Yalnızca yüzeye açılan hatalar algılanabilir. İçteki yüzeye açılmayan hatalar belirlenemez.

3. Penatrantı uygulamadan önce yapılan ön temizlemeni çatlakları kapatan etkenleri

ortadan kaldıracak şekilde uygun seçilmesi uzmanlık isteyen bir iştir.

4. Bazı durumlarda kimyasal temizleme gerekir.

5. Çeşitli sebeplerle (dövme, taşlama gibi) ağzı daralmış ve sıkışmış çatlakların

değerlendirilmesi güçlük yaratır.

Dr. Ümit Nazlı Temel 33