LAB 3-1: MÁY BIẾN ÁP

LAB 3-1: QUẤN MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA CÔNG SUẤT NHỎ

MỤC TIÊU
Kết thúc bài thực hành này, sinh viên có khả năng:
1.1 Tính toán được các số liệu cần thiết phục vụ thi công quấn máy biến áp một pha
công suất nhỏ.
1.2 Gia công khuôn quấn dây quấn máy biến áp một pha công suất nhỏ.

Bài 1: TÍNH TOÁN SỐ LIỆU DÂY QUẤN MÁY BIẾN ÁP

Lớp học Máy điện

Tính toán các số liệu cần thiết phục vụ thi công quấn máy biến áp một
Công việc
pha công suất nhỏ.
STT Các bước
➢ Lấy số liệu dây quấn máy biến áp:
- Điện áp định mức phía sơ cấp U1 (V) và thứ cấp U2 (V).
- Tiết diện dây quấn cuộn sơ cấp S1
- Tiết diện dây quấn cuộn sơ thứ cấp S2
- Số vòng dây quấn cuộn sơ cấp W1
- Số vòng dây quấn cuộn sơ cấp W2
- Dòng điện định mức phía thứ cấp I2 (V), nếu không biết rõ giá trị I2, ta cần xác
định được công suất biểu kiến phía thứ cấp S2: S2 = U2.I2 (VA)
- Công suất tác dụng của phụ tải: P2 = U2.I2.cosφ (W)
- Chế độ làm việc: ngắn hạn hoặc dài hạn.
1
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 1

 LAB 3-1: MÁY BIẾN ÁP

Lớp học Máy điện

Tính toán các số liệu cần thiết phục vụ thi công quấn máy biến áp một
Công việc
pha công suất nhỏ.
STT Các bước

➢ Các bước tính toán:

▪ Bước 1 : Tính tiết diện lõi sắt

- Tính tiết diện lõi sắt: S=a.b (cm2)
- Tiết điện tính toán lõi sắt: St=0,9.S (cm2)
- Tính công suất máy biến áp: S2 = U2.I2 (VA)
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
2 ……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..

▪ Bước 2 : Tính công suất máy biến áp

- Công suất tác dụng của phụ tải: P2 = U2.I2.cosφ (W)
- Công suất máy biến áp phía sơ cấp là: S1=S2/η
Với η là hiệu suất máy biến áp (η=0,85÷0,95%)
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 2

 LAB 3-1: MÁY BIẾN ÁP

Lớp học Máy điện

Tính toán các số liệu cần thiết phục vụ thi công quấn máy biến áp một
Công việc
pha công suất nhỏ.
STT Các bước

▪ Bước 3 : Tính tiết diện và đường kính dây quấn

- Tính tiết diện dây quấn: Sđ=I/J (mm2)
Với: I là cường độ dòng điện (A), J là mật độ dòng điện (A.mm-2)
+ Đối với máy biến áp có công suất lớn hơn 1000VA, chọn J = 3.5 A.mm-2
+ Đối với máy biến áp có công suất nhỏ hơn 1000VA, chọn J = 5 A.mm-2
- Đường kính dây quấn: d=√(Sđ/0,785) (mm)
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..

▪ Bước 4 : Tính số vòng dây quấn trên mỗi volt điện áp Nv
- Nếu mật độ từ thông B=1000 Gauss thì: Nv=45/St (vòng/volt)
- Nếu mật độ từ thông B=1200 Gauss thì: Nv=38/St (vòng/volt)
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 3
 LAB 3-1: MÁY BIẾN ÁP

Lớp học Máy điện

Tính toán các số liệu cần thiết phục vụ thi công quấn máy biến áp một
Công việc
pha công suất nhỏ.
STT Các bước

▪ Bước 5: Xác định số vòng cuộn sơ cấp và số vòng cuộn thứ cấp
Số vòng cuộn sơ cấp: W1 =nv.U1
Số vòng cuộn thứ cấp: W2 =nv.U2.Cn
Cn hệ số điều chỉnh độ sụt áp khi mang tải ngõ ra, Cn =1,05÷1,1 ứng vối công suất
từ 70VA đến 100KVA.
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..

▪ Bước 6: Tính số lá sắt cần dùng

Số lá sắt = b/bề dày lá sắt, (Bề dày lá sắt = 0,35mm đến 0,5mm)
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 4

 LAB 3-1: MÁY BIẾN ÁP

Lớp học Máy điện

Tính toán các số liệu cần thiết phục vụ thi công quấn máy biến áp một
Công việc
pha công suất nhỏ.
STT Các bước

▪ Bước 7: Tính khoảng trống chứa dây

- Đo chiều cao h và chiều rộng c cửa sổ của lá sắt.
- Lấy h vừa đo được trừ cho 2mm đến 4mm, sau đó chia cho đường kính dây để
biết số vòng dây quấn trên mỗi lớp. Từ đó tính được tổng số lớp dây quấn và số
lớp giấy cách điện.
- Cộng toàn bộ bề dây của các lớp dây và các lớp giấy cách điện nếu:
+ Nhỏ hơn kích thước c là tốt.
+ Lớn hơn phải chọn khung sắt khác.

……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 5

 LAB 3-1: MÁY BIẾN ÁP

BÀI 2: GIA CÔNG KHUÔN QUẤN DÂY MÁY BIẾN ÁP

Lớp học Máy điện

Công việc Gia công khuôn quấn dây quấn máy biến áp một pha công suất nhỏ

STT Các bước

▪ Bước 1: Xác định các kích thước và cắt khuôn quấn dây
- Khi dùng giấy cách điện làm khuôn quấn dây biến áp, ta phải chọn giấy cách có
độ dầy khoảng 1mm (nếu khuôn 1 lớp) hoặc 0,5mm (khi thực hiện khuôn có 2 lớp).
Giấy cách điện làm khuôn phải cứng, có độ bền cơ học.

Kích thước lõi sắt

Kích thước khuôn quấn dây được xác địch dựa theo kích thước lõi sắt.

Giấy cách điện dùng làm khuôn sao khi cắt bỏ các diện tích không cần thiết.
INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 6
 LAB 3-1: MÁY BIẾN ÁP

▪ Bước 2: Gia công khuôn nồng (lõi gỗ)

- Sau khi lấy mẫu khuôn cuộn dây, thực hiện gia công khuôn nòng cho khít khao
với khuôn quấn dây. Mục đích là để khi lắp khuôn vào trục máy quấn dây làm sao
cho tâm của khuôn trùng với tâm trục máy. Khuôn nòng làm bằng gỗ có kích thước
như hình:

- Giữa mặt phẳng khoan một lỗ có đường kính bằng đường kính trục máy quay suốt
dọc chiều dài h.
- Gia công thêm 2 tấm chặn (má ốp) bằng gỗ vuông, kích thước 15×15cm, có bề dày
khoảng 3 mm đến 5mm để ép chặt 2 đầu khuôn trên trục khi quay máy quấn dây.

Gấp giấy cách điện bọc quanh lõi gỗ.

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 7

 LAB 3-1: MÁY BIẾN ÁP

▪ Bước 3: Cắt tấm cách điện che cạnh dây quấn

Phương pháp lồng tấm cách điện che cạnh dây quấn.

Khuôn quấn dây làm bằng giấy cách điện thực hiện hoàn chỉnh
▪ Bước 4: Cắt tấm cách điện che cạnh dây quấn
- Cho lõi gỗ thoát khỏi khuôn giấy và dùng lá thép E ướm kiểm tra lại điều kiện bỏ
lọt lá thép E vào khuôn quấn dây.

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 8

 LAB 3-1: MÁY BIẾN ÁP

- Nếu cần thiết dùng kéo tỉa định hình những vị trí dư thừa. Sau khi cho lá thép E
vào khuôn kiểm tra độ cao của khuôn phải bằng hay hơi thấp hơn bề cao h của cửa
sổ lõi thép.

Hướng tác động thoát lõi gỗ khỏi khuôn dây quấn.

Ướm thử lá thép E vào khuôn dây quấn.

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 9