KABANATA 4: B.

BAHAGI
PAGSULAT NG DALUMAT-SANAYSAY 1. Panimula - Pagtalakay ng mga nagdadalumat-
sanaysay sa paksa batay sa pangkalahatang
pagkakaunawa ng nakararami, maaari ring isama
DALUMAT
rito kung paano ginagamit ito sa lipunan.
➔ Tumutukoy sa pagteteorya at pagbubuo ng mga 2. Etimolohiya ng mga Salita - Paglalahad sa
konsepto o kaisipan na mailalapat sa pagsusuri kasaysayan ng salita at kung paano nag-iiba ang
ng mga bagay-bagay sa lipunan. Samakatuwid; kanilang anyo at kahulugan nito sa paglipas ng
kung nagdadalumat ang isang palaisip, panahon.
nakakapit sa isip niya ang paglilirip, pagsisid sa 3. Paglalapat ng Teorya - Pumili ng lima (5) mula
kailaliman ng kahulugan/penomenon at sa mga Teorya sa Pagdadalumat at isa-isahing
paghihiraya nito. ilapat ang mga ito sa paksang dinadalumat. Sa
bawat teorya, iminumungkahi na ito ay may
SANAYSAY talatang panimula, gitna at wakas. Upang lubos na
➔ Tumatalakay sa mga seryosong paksa at maging malinaw ang gagawing dalumat-sanaysay,
nangangailangan ng masusing pag-aaral at gumamit ng mga halimbawa sa bawat teorya.
malalim na pag-unawa sa paksa. 4. Konklusyon - Lagumin ang ginawang
➔ Naglalaman ng mahahalagang kaisipan at nasa pagdadalumat-sanaysay.
isang mabisang ayos na pagkakasunod-sunod 5. Talaan ng mga Sanggunian - Isa-isahin ang mga
upang lubos na maunawaan ng bumabasa sanggunian na ginamit: may-akda, taon ng
➔ Ang mga salitang umaakma sa piniling isyu at pagkakalimbag, pamagat ng aklat, artikulo,
kadalasang may mga terminong ginagamit na babasahin atbp., pahina, pook ng palimbagan,
kaugnay ng tungkol sa asignaturang ginawan ng palimbagan.
pananaliksik.
Halimbawa ng Paraan ng Pagmamarka sa
DALUMAT-SANAYSAY Pagsulat ng Dalumat-Sanaysay
➔ Pagtatambal ng dalawang salita upang ilahad Pamantayan Marka
ang pagsusuri sa konsepto o kaisipan na bunga Nilalaman
ng mga pagsusuri sa mga bagay-bagay sa Pagkakahanay ng mga Diwa
lipunan na nangangailangan ng masusing pag- Paraan ng Pagkakalahad
aaral at malalim na pag-unawa. Balarila
➔ Naglalaman ito ng mahahalagang kaisipan na Kabuuan
nasa mabisang ayos, ito ay nakakapit sa
paglilirip, pagsisisid sa kailaliman ng
kahulugan/ penomenon at paghihiraya
➔ Tagakakatha’t tagasuri ito at ang mga salitang Pamantayan sa Pagmamarka ng Harapang
ginagamit dito ay umaakma sa piniling paksa, Pagsusulit
ang mga terminong ginamit ay kaugnay sa
asignaturang ginawan ng pananaliksik. Paraan Tiwa Kabuua
Kaalam ng la sa ng Kabuu
Mananalik an sa Pagtug Saril Hikayat an
BAHAGI NG DALUMAT-SANAYSAY NA
sik Paksa on i (10%) (100%)
PAPEL (40%) (30%) (20
A. PAMAUNA %)
1. Pabalat - Nilalaman nito ang pangalan ng 1.
pamantasan, kolehiyo, pangalan ng mga 2.
nagdalumat-sanaysay, kurso, taon at pangkat, 3.
buwan at taon ng pagsumite.
2. Dahon ng Pagpapatibay - Nakatala ang mga
lupon ng tagasuri, tagapayo ng mga
nagdalumat-sanaysay, at ang dekano ng
kolehiyo.
3. Pasasalamat - Pagkilala sa lahat ng mga
tumulong sa mga nagdalumat-sanaysay at ang
mga naiambag nila.
4. Paghahandog - Pagbanggit sa mga naging
inspirasyon at nais na pag-alayan ng mga
nagdalumat-sanaysay.
5. Talaan ng Nilalaman - Ang mga
pangunahing paksa at pahina ng mga ito.