EL FILIBUSTERISMO
Ni Jose Rizal

Mga Kabanata
Mga tauhan
Kabanata 12 Sa Itaas ng Kubyerta
• Simoun Kabanata 32 Sa Ilalim ng Kubyerta
o mag aalahas, tagapayo ng kapitan heneral Kabanata 42 Mga "lamat
• Isagani Kabanata 52 Kabesang Tales
o Paulita Kabanata 62 7o'he Buena ng Isang Kutsero
Kabanata 82 Si Basilio
• Basilio
Kabanata 92 Si Simoun
o Juli
Kabanata :2 Maligayang Pasko
o nagaaral ng medisina Kabanata 2 "ng Mga Pilato
Kabanata 1<2 Kayamanan at Karalitaan
• Kabesang Tales Kabanata 112 0os Ba=os
• Tandang Selo Kabanata 132 Pla'ido Penitente
o ama ni Tales, nabaril ni Tano; Kabanata 142 Klase sa Pisika
o nagalaga kay Basilio (gubat) Kabanata 152 Bahay ng mga Mag*aaral
• Tano Kabanata 162 Si -inoong Pasta
o anak ni Tales, naging kaal Kabanata 182 Kapighatian ng Isang Intsik
Kabanata 192 Perya sa /uiapo
• Juli
Kabanata 1:2 "ng Pandaraya
o  anak ni Tales
Kabanata 12 "ng Mitsa
Kabanata 3<2 "ng 7agpapalagay > +on !ustodio
• Padre !amorra Kabanata 312 Mga "yos ng Maynila
• Padre Sibyla Kabanata 332 "ng Palabas
o  aya sa "#K Kabanata 342 Isang Bangkay
• Padre $lorentino Kabanata 352 Mga Pangarap
o  amain ni Isagani Kabanata 362 Taanan at Iyakan
• Padre $ernande% Kabanata 382 Mga Paskil
• Padre Irene Kabanata 392 "ng Prayle at ang ?studyante
o  kaanib ng kabataan sa "#K Kabanata 3:2 Mga Pagkatakot
Kabanata 32 Mga .uling Salita ni Kapitan Tiyago
Kabanata 4<2 Si Juli
• Makaraig
Kabanata 412 "ng Mataas na Kaani
o pinuno ng kilusan ukol sa "#K Kabanata 432 Ibinunga ng mga Paskin
• Sando&al Kabanata 442 "ng .uling Matuid
• Pla'ido Penitente Kabanata 452 "ng Kasal
o  tahimik na nagdadalamhati Kabanata 462 "ng Piging
• Juanito Pelae% Kabanata 482 Mga Kagipitan ni Ben ayb
Kabanata 492 Mga .iaga
• Ben ayb* mamahayag Kabanata 4:2 Kasaiang Palad
• +onya i'torina Kabanata 42 Katapusan
• +on !ustodio
o  buena tinta
• Paulita -ome%* pamangkin ni i'torina
• .ermana Bali* pumunta si Juli kay !amorra
• .ermana Pen'hang* pinaglilingkuran ni Juli
• -inoong Pasta* tagapayo ng prayle
• /uiroga* mangangalakal na intsik
• -inoong 0eeds* nagtatanghal sa perya

 _xy!

Kabanata 1: Sa Itaas ng Kubyerta
• umaga ng disyembre, ilog pasig; Bapor Tabo
• +!ustodio, Bayb, Irene, Sal&i, Sibyla, !amorra,
+i'torina, Simoun
• pagpapalalim sa ilog2 !ustodio* itik, Simoun* kanal
• aya ni i'torina sa pato dahil dadami ang balot
Kabanata : Sa Ilali! ng Kubyerta
• pinakita ang paghahati ng lipunan; itaas* maharlika,
ibaba* indiyo
• KapBasilio, Isagani, Basilio
• Simoun* Kardinal Moreno
• hindi kami namimili ng alahas dahil di namin
kailangan* Isagani
• Isagani at Simoun2 serbesa &s tubig
Kabanata ": Mga #la!at
• Malapad na Bato>Kap ng Barko* tahanan ng mga
espiritu, napalitan ng mga tulisan
• Buayang Bato>Sal&i* intsik na nagdasal kay San
7i'holas
• +onya -eronima>$lorentino* matabang babae sa
keba; pang aabuso sa mga kababaihan ng
simbahan
• nabanggit ang pagkapatay ng isang Ibarra 14 ya
• namutla si Simoun sa kaba* nahihilo@
Kabanata $: Kabesang Tales
• anak ni Tandang Selo
• kabesa de baranggay, yumaman
• pag*aalaga ng bukid2 palaging may dalang
baril>itak>palakol sa paglilibot
• nahulog sa kamay ng mga tulisan, nagkaroon ng
ransom (6<<)
• sinanla ni Juli ang mga hiyas, liban sa isang
laket>agnos (mula kay Basilio)
• pinagdaanan ng agnos>laket2 Tiyago A Maria !lara
A Ketongin A Basilio A Juli
• kulang ang tubos, nagsilbi si Juli kay .Pen'hang
Kabanata %: No&'e Buena ng Isang Kutsero
• pagdating ni Basilio sa San +iego
• nahuli ang kutsero dahil ala itong sedula* Sinong
• prosisyon* imahen ni Metusalem, 4 haring mago,
bayani ng mga indiyo
• bahay lang ni KapBasilio ang may ila*
nagbebenta si Simoun ng alahas
Kabanata (: Si Basilio
• pinuntahan ni Basilio ang puntod ng ina sa gubat
• inalala ang nangyari 14 ya
• pumunta sa maynila para magbagong buhay (pera
ni Ibarra)
• magpapasagasa sa kalesang lulan ni Tiyago at
Tiya Isabel
• kinupkop si Basilio, pinagtapos ng kolehiyo* San
Juan de 0etran
 _xy!
• unang taon* pinagtataanan, adsumC
• ikalaang taon* syphillis sa mga manok; nanalo sa
sabong si Tiyago; bumili ng sapatos at sambalilo
• ikatlong taon* pinakamatalino sa klase
• pinalipat sa "teneo Muni'ipal, kumuha ng medisina
• pagkatapos magmedisina, papakasal na sila ni Juli
Kabanata ): Si Si!oun
• nakita ni Basilio na naghuhukay si Simoun ng mga
dokumento (gamit ang baston); tinutukan ito ng
rebolber
• umamin ito na siya si Ibarra, isinalaysay ang
paglilibot sa mundo upang magpakayaman;
bumalik upang pabagsakin ang pamahalaang
marumi
• hindi pinatay ni Simoun si Basilio* maging lider ng
kabataan para tumialag sa ?spanya, maghanap
ng kalayaan
Kabanata *: Maligayang +as,o
• hindi naghimala ang birhen na pinagdasalan ni Juli
• tumuloy si Juli kay .ermana Pen'hang
• napipi si Tandang Selo sa sobrang lungkot
Kabanata -: #ng Mga +ilato
• paghuhugas kamay upang di mapahamak
• Padre !lemente* pari, Dginaa lang nia ang
kanyang trabahoD
• .ermana Pen'hang* tao, nainis dahil di marunong
magdasal si Juli
• Tinyente ng -uardiya Sibil* pamahalaan
Kabanata 1.: Kaya!anan at Karalitaan
• dinakip ng mga guardiya sibil si Tandang Selo
dahil hindi matagpuan si Tales
• nagbenta si Simoun; nakita ang agnos ni Maria
!lara
• nakita ni Tales ang prayle, magsasaka at ang
asaa nito; kinuha ni Tales ang rebolber kapalit ng
agnos ni M! at sumama sa mga tulisan; agnos E
Simoun (yaaay)
• pinatay ni Tales ang prayle, at ang mag*asaa;
sumulat si Tales (sumasa sa dugo, lupa sa
bibig, pugot ulo, morbid haha)
Kabanata 11: Los Ba/os
• nangaso ang Kapitan .eneral sa Boso*boso
• nakipaglaro ng baraha sina Sibyla at Irene kasama
ang K.eneral; nagpapatalo upang manalo ang
.eneral
• Simoun* brilyante2 kaang gaa, kagandahang
asal
• ipinagbaal ang armas de salon; tumutol ang isang
Mataas na Kaani* alang bansa sa daigdig na
ipinagbabaal un
•  "kademya ng #ikang Kastila* panukala ni Isagani
na mag*aral ang kabataan ng Kastila; sang*ayon
ang Mataas na Kaani; tumutol si Sibyla

• sabi ni !amorra hinihiling ni Juli na mapakaalan
na si Selo* pumayag ang .eneral
Kabanata 1: +la&i0o +enitente
• tahimik na nagdadalamhati>naghihirap
• aya nang mag*aral sa FST* a) bulok na sisteme,
b) aya sa mga prayle
• nakasalubong si Juanito Pelae%* kuba; kastila,
mayabang
• Gsa probinsya kasama si !amorra* nangharana ng
mga babae; Juli* alang alam na Kastila ngunit
maganda
• paglikom ng pera para sa Bantayog ni P Balta%ar*
ang magbibigay, paniguradong papasa
• pinalagda si Pla'ido sa kasulatang tutol sa balak ni
Makaraig sa "#K ; hindi ito lumagda dahil di pa
niya ito nababasa; nahuli sya sa klase 2(
Kabanata 1": Klase sa +isi,a
• Padre Millon* una niyang pagtuturo ng pisika
• unang tinanong si Tadeo (mataba, inaantok)* di
nakasagot
• Pla'ido &s PMillon2 salamin* lahat ng bagay na
kumikinang at makintab ay salamin
• pinahiya kaya naging 16 ang liban; sumagot ulit
kaya naging 36
• nagalk*out na lang si Pla'ido 2H haha
Kabanata 1$: Ba'ay ng !ga Magaaral
• malaki ang bahay ni Makaraig; Isagani, Sando&al
• balita2 ipagtatanggol sila ni Padre Irene laban sa
mga kontra sa "#K
• kailangan nila ang suporta ni +on !ustodio
• paraan>suhol* a) Pepay* mananaya o Matea*
mananahi b) -inoong Pasta* abogado
• pinili si -Pasta upang maging marangal ang
pamamaraan Ghaha t
Kabanata 1%: Si 2inoong +asta
• bantog na manananggol; pinuntahan ni Isagani
upang sumang ayon sakanila
• nabigo 2( E nagpasya si Pasta na ag makialam
dahil maselan ang usapan; kumilos ayon sa batas
• hinangaan ni Pasta ang talino ni Isagani
• Isagani2 Fban* ang baat uban ay magiging tinik
sa akin, dahil ala siyang nagaa
Kabanata 1(: Ka3ig'atian ng Isang Intsi,
• /uiroga* naghandog ng hapunan; tanyag na mga
panauhin
• Timoteo Pelae%* ama ni Juanito Gduh haha; sinisi
ang intsik sa paghina ng kanyang kita
• dumating si Simoun upang maningil (k)
• inalok* mababaasan ng 3k kung papayag ang
intsik na itago ang mga armas na darating;
sumangayon ang intsik
• napagusapan ang ukol sa perya sa /uiapo* yey Mr
0eedsC
 _xy!
Kabanata 1): +erya sa 4uia3o
• ang mga tao mula sa hapunan ay pumunta sa
kubol ni 0eeds
• masaya si !amorra dahil maraming babae; kinurot
si Ben ayb ng makita si Paulita (kasama si Isagani
at +i'torina)
• pumasok sa isang tindahan na puro tautauhang
kahoy
• 0a Prensa $ilipina* bulag ang isang mata, gulo
ang buhok, nakalupasay sa lupa, sira na damit
• "ng Bayan* lalaking natatalian ng matibay na
tanikala at may sambalilo sa mukha, tila babarilin
• lahat ay sa salamin lamang *Benayb, sa palabas
ni 0eeds
Kabanata 1*: #ng +an0araya
• nagsiyasat si Ben ayb upang hanapin ang mga
salamin (pandaraya ni 0eeds); kaso epi' ail haha
• salamangka sa itim na kahon* Imuthis (abo)
• +eremoC *reedom
• Kento ni Imuthis* haig sa nangyari kina Ibarra at
Maria !lara
• nabuhay akong muli *imuthis, maihahantulad
kay Simoun
• ag, maaa ka *siga ni Sal&i dahil " siya
• nahimatay bigla si Sal&i (dahil na*gets niya ung
Ibarra*Imuthis 'onne'tion)
• kinabukasan, pinagbaal ng gobernador ang
palabas ni 0eeds; kaso ail, dahil pumunta na siya
ng .ong Kong
Kabanata 1-: #ng Mitsa
• paglabas ni Pla'ido sa klase* nainis; ibig lumaya
• nais niyang pumunta ng .ong kong; nagpatulong
kay Simoun; nagusap sila hanggang 13 haha
• Kabesang "ndang* ina ni Pla'ido; nangaral sa
anak
Kabanata .: #ng Nag3a3alagay > +on !ustodio
• +on !ustodio de Sala%ar y San'he% de
Monteredondo
• aka Buena Tinta *Dmahusay na manunulatD; galing
kay Benayb
• aktibong pulitiko; sakanya nakasalalay ang "#K
• labinlimang ara na sinuri ang panukala;
?urekaC 2))
Kabanata 1: Mga #yos ng Maynila
• palabas sa dulaang ariedades; 0es !lo'hes de
!orne&ille
• -inoong Jouy* namamahala sa operatang Pranses
• nagdidikit ng mga paskil2 !amarron'o'ido* kastila,
anyong pulubi; Tiyo Kiko* gustong maging banyaga
• aya ni Sal&i sa palabas dahil masaga at laban
sa moralidad
• dumating si Simoun, nagbigay panuto* hudyat ng
isang putok, bomba sa bahay ni Tiyago

• dumating ang mga mag*aaral, liban kay Basilio;
sobrang tiket* si Tadeo ang pinasok, inian ni
Tadeo ang kababayang baguhan sa lungsod
(naian ito mag*isa) 2H
Kabanata : #ng +alabas
• hinintay pa ang K.eneral, kaya matagal bago
magsimula ang palabas
• K.eneral* mar'ha real
• nandun si Pepay para akitin si !ustodio
• kasama ni Paulita si Juanito; nagselos si Paulita
nang makitang ali si Isagani sa artista (yiee)
• Padre Irene* pulis pansimbahan
• sinang*ayunan ang "#K, ngunit sa ilalim ng FST;
sabi ni Irene ay mag'elebrate sila
umalis ang mag*aaral ala pa sa ikalaang yugto
•
ang operata
Kabanata ": Isang Bang,ay
• tatlong bangkay
• Maria !lara* 2( ayon sa sulat ni Padre Sal&i para
kay Padre Irene
• Tiyago* malapit nang mamatay; sobrang dalamhati
dahil kay M!; inaalagaan ni Basilio
• Simoun* patay ang loob dahil sa nangyari kay M! 2
(
• Medi'ina 0egal y Toi'ologia ni +r Mata* binabasa
ni Basilio
• hinimok ni Simoun si Basilio na sumama sa
himagsikan; ang hindi kumampi ay papatayin
Kabanata $: Mga +angara3
• pag uusap ni Paulita at Isagani; pagtana sa
kinabukasan
• gustong mag*asaa ulit, may gusto si i'torina kay
Pelae%; kaso gusto ni Pelae% si Paulita
• kung matutuloy si Paulita at Isagani, masasarili niya
si Pelae%
• pangarap ni Isagani* pag*unlad para sa bayan;
mapayapang pakikipaglaban sa pamamagitan ng
pag*aaral
Kabanata %: Ta5anan at Iya,an
• Pan'iteria Ma'anista de Buen -usto
• talumpati ni Pe'son tungkol sa mga prayle
Kabanata (: Mga +as,il
• binasura ang "#K
• paskin sa pinto ng pamantasan* sinisi sa mga
mag*aaral
• pakana ni Simoun
• pinadala ang mga mag*aaral sa tanggapan ng
pamahalaang sibil
Kabanata ): #ng +rayle at ang Estu0yante
• Padre $ernande%* nirerespeto ni Isagani sa lahat
ng prayle;
• hindi kami ang may sala *Isagani
 _xy!
• parehong may malayang isipan ang dalaa, happy
happy talk haha
• Isagani* dapat tuparin ng mga prayle ang tungkulin
nila; di dapat pinipigilan ang pag*aaral at pag*
aasam sa kalayaan; alang napala ang bansa sa
ilalim ng mga prayle; hindi kasalanan ang pag*
aaral, likas sa tao ang maghangad ng karunungan
(amen, IsaganiC)
Kabanata *: Mga +ag,ata,ot
• sa binyagan* nagpasabog ng pera sa mga bata;
inakalang simula na ng himagsikan
• naninirahan sa isang arabal* 3 d kilalang tao,
nabaon ng sandata sa silong ng isang bahay na
yari sa tabla; tinangkang habulin upang patayin
• ?rmita* pinaputukang beterano, napagkamalang
studyante
• +ulumbayan* matandang bingi na may alagang
baboy; baboy* kinatay, bingi* pinabayaan
• pagkamatay ni Kapitan Tiyago* nadakip si Basilio,
sabi ni Irene kay Tiyago
Kabanata -: Mga 6uling Salita ni Ka3itan Tiyago
• Padre Irene* pinangasiaan ang mga kayamanan
ni Tiyago; Santo Papa, Santa !lara, bispo, mag*
aaral (pabor sa simbahan); binai ang 36 na mana
kay Basilio
• pagmumulto ni Tiyago* apyan, salabat, nakasuot
ng prak
• +onya Patro'inio* pagpapataasan ng ihi sa
pagkabanal; nais mamatay kinabukasan para
malibing siya ng mas dakila
Kabanata ".: Si Juli
• balita2 pagkamatay ni Tiyago; pagkakulong ni
Basilio
• Juli* mag sasadya sa kumbento; di matuloy tuloy
• nabalitaang si Basilio na lang ang nakabilanggo;
ipinatapon na ra ito sa !arolina
• hinanap ni Juli si .ermana Bali; humingi ng tulong
kay Padre !amorra
• umakyat sa simbahan
• tumalon si Juli, sumiga si .ermana Bali
Kabanata "1: #ng Mataas na Ka5ani
• hindi nabalita ang nangyari kay Juli
• nakalaya na ang mga studyante* nauna si
Makaraig, huli si Isagani
• binalita ni Benayb ang pagiging mahabagin ng
Kapitan .eneral
• hindi nakalaya si Basilio; ipinagtanggol ng Mataas
na Kaani
• pinagbintangan si Basilio na gumagamit ng baal
na aklat sa medisina
• sabi ng Kaani kay K.eneral* dapat matakot ka
sa bayan
• K.eneral to Kaani* ala akong pakialam, hindi
sila ang naghalal saakin
• umalis na lang ang Kaani

• Kaani to kutsero* tandaan mong sa ?spanyaDy
hindi naalan ng mga pusong tumitibok dahil sayo
(ala sa ?spanya ang problema)
• nagbiti ang Mataas na Kaani at bumalik sa
?spanya
Kabanata ": Ibinunga ng !ga +as,in
• maraming magulang ang di na nagpa*aral ng mga
anak
• bumagsak sa pagsusulit si Pe'son, Tadeo at
Pelae%
• pumasa si Isagani at Sando&al
• Basilio* hindi pumasa; bilangguan; dinala ni
Sinong* pagkamatay ni Juli, pagkaala ni Selo
• pinayo ni Benayb na bilin ni Simoun ang bahay ni
Tiyago na binili ni Timoteo
• balita* kasal ni Juanito at Paulita sa bahay ni
Timoteo; pinamahalaan ra ni Simoun; dalaang
ara bago umalis ang .eneral
Kabanata "": #ng 6uling Matu5i0
• ara ng pag*alis ni Simoun
• nitro*gliserina2 granada na pasasabugin; ilalagay sa
lampara
• Basilio* mamumuno sa taong bayan; bahay ni
/uiroga* mga sandata
• lahat ng tutol ay papatayin* lahat ng duag alang
karapatang mabuhay
Kabanata "$: #ng Kasal
• lumayo ka sa daang "nluage *Simoun kay
Basilio; bahay ni KTiyago
• naalala niya ang piging, ang bagong kasal, at si
Isagani* nagtungo si Basilio sa bahay ni Tiyago
• Kapitan .eneral* ninong ng kasal
Kabanata "%: #ng +iging
• pagdating ng mga bisita, nahuli ang mga
mayayaman
• maraming pumunta dahil inakala nilang
ipapamahagi ni Simoun ang kanyang mga alahas
• Basilio* magbibigay na dapat ng babala sa mga tao
sa loob, ngunit dumating si Sal&i at Irene; ail
• Simoun* dala ang ilaan; nakipagusap sa mga
bisita
• lumayo na si Basilio; nakasalubong si Isagani,
sinabi ang tungkol sa lampara
• pumasok si Isagani, nais niang makita si Paulita sa
huling pagkakataon
• papel sa lampara* Mane The'el Phares, Juan
!risostomo Ibarra
•  Loketime lang ra yun patay na si J!, sabi ni
!ustodio; sabi ni Sal&i, totoong sulat ito ni Ibarra
Gnatakot sila
• itaas ang mitsa ng ilaan *may tumabig sa
utusan, kinuha ang lampara, at tumalon sa ilog dala
ang ilaan; inakalang magnanaka GIsagani 2(
 _xy!
Kabanata "(: Mga Kagi3itan ni Ben 7ayb
• nagmadaling umui si Benayb para isulat ang
balita
• pinuri nia ang mga tao, kinutya ang DmagnanakaD
• totoong nangyari* nagtago si !amorra at K.eneral
sa ilalim ng mesa
• ibinalik ang sinulat niya, aya ng K.eneral na
malamn ng madla ang nangyaring gulo sa kasal
• Pasig* nasugatan si !amorra sa isang paglusob ng
mga tulisan
• Matanglain* kabesang Tales
Kabanata "): Mga 6i5aga
• natagpuan na ang mga supot ng pulbura sa bahay
ni Timoteo
• sino ang naglagay ng pulbura@ sino ang
nagnaka ng lampara@
• nagpaalam si Isagani; hindi na bumalik pa sa
amain
Kabanata "*: Kasa5iang +ala0
• sinugod ni Matanglain ang lalaigan
• maraming namatay (marami ring gulo, haha)
• napilitang magpaputok si !arolino aka Tano (oo,
yung anak ni Tales)* barilin ang mga tulisan
• nabaril ni Tano si Tandang Selo 2(
Kabanata "-: Kata3usan
• tahanan ni Padre $lorentino
• natakot si +on Tibur'io dahil akala niya siya ung
hinahanap, umalis; ail, si Simoun pala ung
hinahanap
• Simoun* dumating na duguan, pagod, malungkot;
tumangging magpagamot sa mediko
• inamin ni Simoun ang lahat sa Padre
• napagusapan ang +iyos, kalayaan, pamahalaan at
kabataan
• sisindihan na ba ang ila@; namatay si Simoun 2(
• tinapon ang kayamanan sa dagat