ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TP.

HCM
BM ÔTÔ – MÁY ĐỘNG LỰC

GV: TRẦN ĐỨC

1/21/2022 1
 ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TP.HCM
BM ÔTÔ – MÁY ĐỘNG LỰC

1/21/2022 – Tran Duc 2

 HỆ THỐNG LÀM MÁT TRÊN ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG

1. Giới thiệu chung về HỆ THỐNG LÀM MÁT

2. Chức năng của hệ thống
3. Phân loại hệ thống
4. Cấu tạo chi tiết hệ thống
5. Nguyên lý hoạt động

1/21/2022 3
 TẠI SAO PHẢI LÀM MÁT ĐỘNG CƠ?

- Vật liệu chế tạo

- Điều kiện hoạt động
- Hiện tượng vật lý
- Tiếp xúc
- Thời gian

1/21/2022 4
 HẬU QUẢ NẾU NHIỆT ĐỘ ĐỘNG CƠ TĂNG

 Phụ tải nhiệt chi tiết động cơ lớn

-> sức bền, độ cứng vững và tuổi thọ.
 Nhiệt độ cao -> độ nhớt dầu bôi trơn -> tổn thất ma sát
Bó kẹt piston trong xy-lanh do hiện tượng giãn nở nhiệt.
 hệ số nạp
 Đối với động cơ xăng, dễ phát sinh hiện tượng cháy kích nổ.

1/21/2022 5
 PHƯƠNG PHÁP LÀM MÁT

1. CHẤT GÌ ?
LỎNG HAY KHÍ

3. LÀM SAO ĐỂ DUY TRÌ???

1/21/2022 6
 NHIỆM VỤ HỆ THỐNG LÀM MÁT

- Truyền nhiệt ra ngoài, làm giảm nhiệt độ động cơ.

- Giữ thân nhiệt động cơ ổn định giúp động cơ hoạt động hiệu quả.

1/21/2022 7
 PHÂN LOẠI HỆ THỐNG LÀM MÁT

1. Hệ thống làm mát bằng không khí

2. Hệ thống làm mát bằng nước

1/21/2022 8
 LÀM MÁT BẰNG KHÔNG KHÍ

- Đối tượng: động cơ 1 xy lanh, công suất nhỏ

- Cấu tạo: cánh quạt, cánh tản nhiệt, các bản dẫn gió

1.Quạt gió
2.Cánh tản nhiệt
3.Tấm hướng gió
4.Vỏ bọc
5.Đường thoát không khí

1/21/2022 9
 LÀM MÁT BẰNG NƯỚC

- ĐỐI TƯỢNG: PHỔ BIẾN CÁC LOẠI ĐỘNG CƠ

- PHÂN LOẠI:
 BỐC HƠI
 ĐỐI LƯU TỰ NHIÊN
 TUẦN HOÀN CƯỠNG BỨC

1/21/2022 10
 LÀM MÁT BẰNG NƯỚC - BỐC HƠI

- Hệ thống này không cần bơm

nước, quạt gió.
- Cấu tạo: Bộ phận chứa nước
gồm hai phần
+ khoang nước làm mát của
thân máy
+ chứa nước bốc hơi lắp ở
trên thân máy hoặc trên nắp

1. Thân máy; 2.Piston; 3. Thanh truyền; 4. Hộp trục khuỷu; 5. Bình

nhiên liệu; 6. Bình bốc hơi; 7. Nắp xylanh;
1/21/2022 11
 LÀM MÁT BẰNG NƯỚC - BỐC HƠI
- Khi động cơ làm việc nước ở áo nước xung quang buồng cháy sẽ
sôi.
+ Nước sôi có tỷ trọng nhỏ sẽ nổi lên mặt thoáng của thùng chứa để
bốc hơi ra ngoài.
+ Nước nguội có tỷ trọng lớn sẽ chìm xuống, điền đầy chỗ nước nóng
đă nổi lên do vậy tạo thành đối lưu tự nhiên.
- Đặc điểm: kết cấu đơn giản, tiêu hao nhiều nước, hao mòn xi lanh
không đều, thường dùng cho động cơ nông nghiệp như động cơ bông
sen, D12, D15 …

1/21/2022 12
 LÀM MÁT BẰNG NƯỚC – ĐỐI LƯU TỰ NHIÊN

- ĐỐI LƯU TỰ NHIÊN

1.Thân máy
2.Xylanh
3.Nắp xylanh
4.Đường nước ra két
5.Nắp két nước
6.Két nước
7.Không khí làm mát
8.Quạt gió
9.Đường nước làm
mát vào động cơ

1/21/2022 13
 LÀM MÁT BẰNG NƯỚC – ĐỐI LƯU CƯỠNG BỨC
- ĐỐI LƯU CƯỠNG BỨC

1/21/2022 14
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC

1/21/2022 15
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC

1. BƠM NƯỚC
- Chức năng: cung cấp nước cho hệ thống
làm mát với lưu lượng và áp suất nhất
định
- Cấu tạo: loại bơm hướng trục
- Nguyên lý: dẫn động bởi dây đai trục
khuỷu

1/21/2022 16
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
1. BƠM NƯỚC
- Cấu tạo: loại bơm hướng trục
- Nguyên lý: dẫn động bởi dây đai trục khuỷu

1/21/2022 17
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
2. Két làm mát
- Chức năng: chứa và giải nhiệt dung dịch làm
mát.
- Cấu tạo: Két nước được chia làm 3 phần chính
+ Ngăn chứa phía trên
+ Ngăn chứa phía dưới
+ Giàn ống truyền nhiệt
- Vật liệu: ống (0,12-0,2mm) và lá tản nhiệt
mỏng(0,08-0,12mm) thường bằng đồng hoặc
đồng thau

1/21/2022 18
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC

2. Két làm mát

- Cấu tạo: Két nước được chia làm 3 phần
Khoang trªn

C¸nh t¶n èng dÉn

nhiÖt

Khoang díi

1/21/2022 19
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
2. Két làm mát

1/21/2022 20
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
2. Két làm mát

Downflow Crossflow
1/21/2022 21
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC

3. Bình nước phụ ( Bình giản nở)

- Chức năng: điều hòa lượng nước khi hệ thống hoạt động
- Cấu tạo:

1/21/2022 22
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC

4. Nắp két nước

Nắp két nước

A. Áp suất tăng lên trong quá trình tăng áp (nhiệt độ cao)
B. Áp suất giảm đi trong quá trình giảm áp (nguội)
1.Van áp suất;
2.Van chân không
1/21/2022 23
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
5. Van hằng nhiệt
- Chức năng: điều chỉnh dòng chảy từ động cơ tới nước làm mát.

1/21/2022 24
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
5. Van hằng nhiệt
- Cấu tạo:

1/21/2022 25
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
5. Van BYPASS

1/21/2022 26
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
NGUYÊN LÝ ĐÓNG MỞ VAN HẰNG NHIỆT VÀ VAN BYPASS

khi động cơ nguội khi động cơ nóng

1/21/2022 27
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
5. Quạt làm mát
- Chức năng: Tăng lưu lượng khí qua két nhằm nâng cao hiệu quả
làm mát

1/21/2022 28
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
5. Quạt làm mát
- Cấu tạo:

1/21/2022 29
 CẤU TẠO CHI TIẾT HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC
6. Dung dịch nước làm mát:
• Màu Xanh: Không cần pha trộn mà đổ trực
tiếp, thay sau mỗi 2 năm sử dụng.
• Màu đỏ(LLC): Được pha trộn với nước lọc
theo tỉ lệ là 50:50. Thay sau 5 năm hoặc sau
80,000 km đầu, các lần thay tiếp theo có thể
áp dụng sau mỗi 40,000 km chạy.
• Màu hồng(SLLC): Thường có độ bền cao
hơn và không cần pha với nước lọc, đổ trực
tiếp vào bình. Thay sau khi chạy 160,000km
và các lần tiếp theo nên được thay sau mỗi
80,000km.

1/21/2022 30
 NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
5. Van hằng nhiệt
- Nguyên lý hoạt động

1/21/2022 31
 NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
5. Van hằng nhiệt
- Nguyên lý hoạt động

1/21/2022 32
 Câu hỏi ôn tập
1. Trình bày chức năng của hệ thống làm mát?
2. Tại sao phải làm mát động cơ?
3. Phương pháp làm mát động cơ?
4. Vẽ sơ đồ nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát cưỡng
bức bằng nước?
5. Liệt kê và rình bày chức năng từng chi tiết sơ đồ trên?

1/21/2022 33