Ryby kręgowce pierwotnie

wodne
Przystosowania ryb do życia w
wodzie w budowie morfologicznej i
anatomicznej

mgr Anna Żuber

IV LO Olkusz
 Pokrycie ciała

Skóra

wielowarstwowy skóra właściwa

naskórek
 Skóra zawiera
Jednokomórkowe gruczoły ich wydzielina zmniejsza tarcie
śluzowe

Komórki barwnikowe mają znaczenia ochronne

Łuski – wytwór skóry chronią przed urazami mechanicznymi

właściwej
 Łuski ryb
Łuski cykloidalne i ktenoidalne – postacie łusek
elastycznych
 Łuski c.d.

plakoidalne - zbudowane z płytki podstawowej i

wyrastającego ząbka np. ryby spodouste
ganoidalne - mają kształt rombów ściśle do siebie
przylegających
elastyczne - zachodzą na siebie dachówkowato, są płytkami
zbudowanymi z substancji zbliżonej pod względem
składu do kości.
Na podstawie przyrostów (szybszy na wiosnę i lato) można
ocenić wiek ryb.
Zadanie egzaminacyjne
 Budowa morfologiczna
Płetwa grzbietowa
Płetwa piersiowa

Płetwa brzuszna
Płetwa odbytowa Płetwa ogonowa
Budowa morfologiczna
Szkielet ryb
- Czaszka połączona nieruchomo z kręgosłupem –
ułatwia pokonywanie oporów wody, zwiększa szybkość ruchu
- Kręgosłup ryb ma dwa odcinki : tułowiowy i ogonowy
- Ryby nie mają mostka- żebra wolnymi końcami tkwią w
mięśniach
- Obręcz barkowa połączona z czaszką
- Obręcz miednicza nie ma połączenia ze szkieletem osiowym
 Wymiana gazowa
Zachodzi za pomocą skrzeli wewnętrznych
zlokalizowanych w komorach skrzelowych
Mechanizm wymiany gazowej
 Wymiana gazowa c.d.
Narządy wspomagające wymianę
gazową

Skóra np. węgorz 30% Pęcherz pławny – ryby dwudyszne

Końcowy odcinek jelita

np. piskorz
Zadanie egzaminacyjne
 Osmoregulacja

Ryby kostnoszkieletowe słonowodne

Płyny ustrojowe mają

niższe ciśnienie Osmotyczna utrata Nadmiar soli
osmotyczne niż wody usuwany jest
otaczające środowisko przez komórki
solne nabłonka
skrzeli
Rekompensata
strat poprzez
picie wody
morskiej

Mocz silnie
stężony
 Ryby chrzęstne
Nadmiar soli
Są izoosmotyczne ze W płynach ustrojowych
zostaje usunięty
środowiskiem utrzymują wysokie stężenie
przez nerki
mocznika
 Ryby słodkowodne

Płyny ustrojowe maja wyższe Woda osmotycznie przenika do

ciśnienie osmotyczne od wody w wnętrza ciała
której żyją

Ryby te nie piją

wody
Ubytek soli mineralnych
uzupełniają wychwytując
je z wody przepływającej
Wydalają rozcieńczony mocz przez skrzela za pomocą
komórek solnych
 Układ wydalniczy

Narządami wydalniczymi ryb są parzyste nerki typu

pranercza
Zadanie egzaminacyjne
Zadanie egzaminacyjne
 Pęcherz pławny

Przekształcony uchyłek przewodu

pokarmowego
Wypełnia go mieszanina gazów o
składzie podobnym do powietrza
atmosferycznego
Narząd hydrostatyczny, zmniejsza ciężar właściwy ryb

Pozwala na utrzymanie się w wodzie bez wydatkowania energii

Może odpowiadać za przekazywanie fal dźwiękowych do

błędnika
Zadanie egzaminacyjne
Układ krwionośny ryb
 Układ
zamknięty

Serce żylne –
przepływa przez nie
Jeden obieg krwi krew odtlenowana
(żylna)
 Układ nerwowy
Mózgowie składa się z pięciu
Rozwój poszczególnych
części ułożonych liniowo
części mózgowia zależy
od aktywności życiowej

Ryby, u których dobrze jest

Ryby szybko pływające – silny rozwój rozwinięty wzrok mają dobrze
móżdżku rozwinięte śródmózgowie
 Linia naboczna i inne narządy zmysłów

Linia naboczna - Ucho wewnętrzne – narząd

narząd zmysłu słuchu i równowagi
informujący o
ruchach wody

Oko dobrze
rozwinięte –
kształt soczewki
sprawia , że ryby
są krótkowzroczne
Akomodacja oka poprzez
przemieszczanie się soczewki
względem siatkówki
Ucho wewnętrzne – narząd Oko ryb
słuchu i równowagi
 Rozmnażanie ryb
Ryby katadromiczne
Są wędrują do mórz, żyją w
rozdzielnopłciowe wodach słodkich np.
węgorz
U wielu węgorz
gatunków Ryby anadromiczne-
dymorfizm wędrują do wód
płciowy słodkich, żyją w
morzach np. łosoś
Z tarłem
łosoś związane są
U większości zapłodnienie wędrówki ryb
zewnętrzne.
Ikra – jaja ryb.
Zapłodnienie wewnętrzne Tarło – okres
u ryb chrzęstnych rozrodu